قیامت و حسابرسی بندگان
فهرست مطالب
مقدمه 4
ویژگى هاى روز قیامت 5
حساب اعمال در روز قیامت 7
نامه اعمال 8
شهود و گواهان روز قیامت 9
"شاهد و گواه سوّم" فرشتگان گمارده شده بر انسان ها 10
بهشت 11
و در مناجات عارفان، مروى از حضرت سجاد (علیه السلام) آمده 12
آتش جهنّم و عذاب هاى آن 13
نعمات جسمی بهشتیان 14
دوزخ 15
عذاب های روحی دوزخیان 15
عذاب ها ی جسمانی دوزخیان 15
نتیجه گیری 16
منابع 17
مقدمه:
حقیقت مرگ بریده شدن علاقه روح از بدن برای علاقه روح به بدن تشبیهات زیادی شده است بعضی گفته اند مثل کشتی بان و کشتی که مرگ کشتی را از تحت اختیار کشتیبان بیرون می برد . و بعضی *1 را به جابه جا کردن چراغ تشبیه کردندمثلاً فرض کنید در کلبه ای که چندین سوراخ داشته باشد چراغ گازی قرار دهید از این مجرا ها روشنی می دهد چراغ راکه بیرون بردید تاریک می شود مرگ بعنی بیرون بردن این چراغ از بدن *2 باید دانست که علاقه روح به بدن نه از جهت حلول است یعنی روح داخل بدن باشد نه اینطور نیست چون روح مجراست و جسم نیست داخل و خارج ندارد فقط علاقه دارد توجه *3 به بدن را دارد مرگ یعنی قطع علاقه از بدن .
ویژگى هاى روز قیامت:
در آیات زیادى از قرآن کریم قیامت یاد شده و به نام روز قیامت در "414" موضع از آیات قرآنى ذکر شده است. و اما ویژگى هاى روز قیامت که در قرآن آمده، زیاد است. ما اینجا تعداد (93) عدد از آنها را با شماره ذکر مى کنیم، و در پاورقى آدرس آیه اى را که دلالت بر هر کدام از آنها دارد در کنار شماره آن مى آوریم.
1ـ روز جدا کردن حق از باطل 2ـ روز حسرت 3ـ روز نزدیک 4ـ روز فریاد 5ـ روز ابدى 6ـ حادثه برتر و بزرگتر 7ـ روزى که هیچ کس بجاى کس دیگر مجازات نشود 8ـ روزى که گروهى روسفید و گروهى روسیاه شوند 9ـ روزى که راستگویان را راستگویى سود مى دهد 10ـ روزى که افراد با تقوى گروه گروه بسوى پروردگار مهربان محشور مى شوند 11ـ در آن روز برخى از رخسارها خوش و خرّم و از کوشش خود (در اطاعت خدا) خشنودند 12ـ (درآن روز) هر کس نوشتار (نامه عمل) او بدست راستش داده مى شود، به آسانى محاسبه شده و شادمان بسوى اهل خود برمى گردد. 13ـ روزى که مردان مومن و زنان مومنه را مى بینى که نور آنها از پیش رو و جانب راست آنها مى درخشد (به آنها گفته مى شود) مژده باد بر شما، در باغ هاى بهشتى که نهرها در زیر آنها روان است، جاویدان خواهید بود. کامیابى بزرگ همانست. 14ـ روزى که خدا پیامبر و مومنان را خوار نسازد، نور آنان از پیش روى و جانب راست مى درخشد، مى گویند: پروردگارا نور ما را به کمال برسان. ما را بیامرز تو بر همه چیز توانایى 15ـ خدا نیکان را از شر آن روز نگهداشته و به آنها خوشى و شادمانى عطا خواهد فرمود. . 16ـ در آن روز کسانى که ایمان آورده اند، از وضع کفار به خنده مى افتند. بر تخت ها نشسته تماشا مى کنند. 17ـ در آنروز رخسار گروهى فروزان و خندان وشادمان است 18ـ در آن روز رخسار گروهى زیبا و بسوى پروردگار خود نگران است 19ـ روزى که مال و فرزندان سود نمى دهد 20ـ درآن روز عذرخواهى کسانى که ظلم کرده اند، سود نمى دهد، ونه از آنها خواسته مى شود که توبه کنند. 21ـ روزى که هیچ پدرى بجاى فرزندش و نه فرزندى بجاى پدرش به کوچکترین کیفرى تن نمى دهد. 22ـ آنگاه که جانها از ترس به گلو مى رسد و خشم خود را بناچار فرو مى برند، براى ظالمان خویشاوند و شفاعت گرى که سخنش پذیرفته شود، وجود ندارد. *
* معاد و جهان پس از مرگ ناصر مکارم شیرازی
23ـ روزى که از عذاب آن بگریزند و از قهر خدا هیچ پناهى نیابند 24ـ روزى که گواهان به شهادت برخیزند 25ـ در آن روز دوستان، دشمن همدیگرند. جز پرهیزکاران 26ـ روزى که به شدیدترین وجه آنها را خواهیم گرفت 27ـ روزى که هیچ یار و یاورى کسى را از عذاب نرهاند 28ـ روزى که جهنم را گوییم آیا مملو شدى؟ پاسخ دهد آیا بیش از این هم هست؟ 29ـ حادثه قیامت هنگامى که به وقوع پیوست گروهى را بلند ساخته و گروهى را پست خواهد کرد 30ـ روزى که براى سجده کردن به خدا خوانده شوند ولى نتوانند. 31ـ گناه کار آرزو مى کند کاش مى توانست براى دفع عذاب آن روز، فرزندان و همسر و برادر و خویشان حمایتگر خود و هر کسى را که در روى زمین است، فدا کند. 32ـ روزى که اطفال را پیر مى کند 33ـ درآن روز انسان مى گوید به کجا باید فرار کرد 34ـ آن روز آنچه را که آدمى مقدم داشته و آنچه را که بتاخیر انداخته، بر وى بازگو مى شود. 35ـ روزى که شر آن فراگیر است. 36ـ روزى که عبوس و سخت رنج دهنده است 37ـ روز سختى را به دنبال مى نهند 38ـ در آن روز واى بر تکذیب کنندگان.39ـ روزى که آنچه انسان پنهان داشته، آشکار مى گردد 40ـ آنگاه که جهنم آورده شد آن روز انسان متذکر کار خود مى گردد ولى چه وقت تذکر براى اوست 41ـ در آن روز چنان عذاب مى شود که کسى آنچنان عذاب نشده است و چنان گرفتار مى شود که کسى آنچنان گرفتار نشده است. 42ـ روزى که مردم مانند ملخ (هرسو) پراکنده شوند و کوهها متلاشى گردد.43ـ روزى که در صور دمیده شود 44ـ روزى که برخى از آیات الهى بیاید آنکس را که پیش از آن روز ایمان نیاورده، ایمان در آن روز سود ندهد. 45ـ روزى که کوه ها را به رفتار آوریم و زمین صاف (بدون پستى و بلندى) گردد. 46ـ روزى که آسمان را همانند پوشه نوشته ها درهم پیچیم 47ـ روزى که آسمان دودى پدید آورد که مردم را احاطه کند، آن عذابى است دردناک 48ـ در صور که دمیده شود، همان روزى است که خبر داده شده است. 49ـ روزى که صیحه به حق را بشنوند همان روز، روز بیرون آمدن از گور است. 50ـ روزى که آسمان سخت بجنبد و کوهها به رفتار آید 51ـ آنگاه که آسمان بشکافد، و برنگ گل سرخ درآید و همانند روغن ذوب شده روان گردد.52ـ روزى که روح و فرشتگان به صف ایستند.53ـ روزى که مرد به آنچه خود پیش فرستاده همى نگرد و کافر مى گوید ایکاش خاک بودم. 54ـ روزى که انسان آنچه را که کرده است بیاد آورد و دوزخ براى بینندگان آشکار شود.55ـ روزى که مرد از برادر و پدر و مادر و همسر و فرزندان فرار مى کند. 56ـ هنگامى که کوه ها به رفتار مى آید. 57ـ هنگامى که حیوانات وحشى محشور شوند. 58ـ هنگامى که دریاها مشتعل گردد. 59ـ هنگامى که نفوس خلق به هم جنس خود از نیک و بد بپیوندند. 60ـ هنگامى که ستارگان فرو ریزد. 61ـ هنگامى که دریاها روان گردد. 62ـ هنگامى که (مرده ها) از گورها برانگیخته شوند. 63ـ هنگامى که آسمان پرده بردارى شود.64ـ هنگامى که دوزخ برافروخته شود. 65ـ هنگامى که بهشت نزدیک شود. 66ـ هنگامى که آسمان شکافته شود و به فرمان پروردگار خود اطاعت کند، باید هم بکند. 67ـ هنگامى که زمین گسترده شود و هر چه را که در میان آنست بیرون اندازد.
حساب اعمال در روز قیامت :
قرآن در سوره انبیاء آیه 1 مى گوید: «اقترب للناس حسابهم و هم فى غفله معرضون» (وقت حساب مردم نزدیک شد در حالى که آنها در غفلت بوده و از آن روگردانند.) و در سوره غاشیه آیه 26 مى گوید: «انّ الینا ایا بهم ثم انّ علینا حسابهم» (بازگشت آنها بسوى ماست و حسابرسى آنها هم بعهده ماست.) و در سوره غافر/ آیه 17: «لاظلم الیوم انّ الله سریع الحساب» (در روز قیامت ظلم نیست، پروردگار متعال به سرعت محاسبه مى کند.) و در سوره انبیاء آیه 47: «فلاتظلم نفس شیئاً و ان کان مثقال حبه من خردل اتینابها و کفى بنا حاسبین» (به هیچ کس هر چندکم، ظلم نمى شود، واگربقدرسنگینى خردل هم باشد آن رامى آوریم،کافیست که حسابگر مائیم). و در سوره بقره آیه 284: «ان تبدوا ما فى انفسکم اوتخفوه یحاسبکم به الله» (آنچه در دل دارید، آشکار کنید یا پنهان سازید، خدا شمارا به آن محاسبه خواهد کرد.) و در سوره نساء آیه 86: «انّ الله کان على کلّ شیىء حسیباً» (به تحقیق خدا بر همه چیز حسابگر است.) و در سوره نساء آیه 6 و سوره احزاب آیه 38: «و کفى بالله حسیباً» (کافیست که خدا حسابرس است.) و در سوره انعام آیه 62: «الا له الحکم و هو اسرع الحاسبین» (آگاه باشید حکم از آن خداست و او سریع ترین حسابرسان است.) و در سوره رعد آیه 41: «والله یحکم لامعتّب لحکمه و هو سریع الحساب» (خدا حکم خواهد کرد، حکم او ردّ کننده ندارد، و او حسابگر سریع است.) و در سوره ابراهیم آیه 51: «لیجزى الله کل نفس ما کسبت انّ الله سریع الحساب» (تا خدا دستاورد هر کس را پاداش دهد، خدا بسرعت حساب مى کند.) *
* معاد آیت الله دستغیب
نامه اعمال :
قرآن در سوره اسراء آیه 13 و 14 مى گوید: «و نخرج له یوم القیامه کتاباً یلقاه منشوراً، اقرء کتابک کفى بنفسک الیوم علیک حسیباً» (روز قیامت براى هرانسانى کتابى بیرون مى آوریم که پیش روىخود گشوده مى یابد (به او گفته مى شود) کتاب خود را بخوان امروز کافى است که خودت به حساب خود برسى) و در سوره حاقه آیه 19: «فامّا من اوتى کتابه بیمینه فیقول هاوم اقرء و اکتابیه انّى ظننت انّى ملاق حسابیه» (کسى که نامه عمل او به دست راستش داده شود، مى گوید بیایید نامه عمل مرا بخوانید من گمان داشتم که با حساب خودم روبرو خواهم شد). و در سوره حاقه آیه 25 و 26: «و امّا من اوتى کتابه بشماله فیقول یالیتنى لم اوت کتابیه و لم ادرما حسابیه» (کسى که نامه عملش به دست چپ او داده شود، گوید کاش نامه عمل به من داده نمى شد. و نمى دانستم که حساب من چیست.) و در سوره انشقاق آیه 7: «و امّا من اوتى کتابه بیمینه فسوف یحاسب حساباً یسیراً و ینقلب الى اهله مسروراً» (کسى که نامه عمل او به دست راستش داده شود به سهولت محاسبه مى شود و شادمان بسوى اهل خود باز مى گردد). و در سوره انشقاق آیه 10 «و اما من اوتى کتابه و راءظهره فسوف یدعو ثبوراً» (کسى که نامه عمل او از پشت سر داده شود آه و فغان سر مى دهد.) و در سوره یس آیه 21: «انا نحن نحیى الموتى و نکتب ما قدّموا و آثارهم» (مردگان را زنده مى سازیم و آنچه را که پیشتر کرده اند و هر اثرى که از آنها مانده است، مى نویسیم.) و در سوره یونس آیه 21: «انّ رسلنا یکتبون ما تمکرون» (رسولان ما هر مکرى که مى کنید مى نویسند.)
شهود و گواهان روز قیامت:
"شاهد و گواه نخستین" خود پروردگار متعال:
درسوره نساء آیه 79 آمده است: «و کفى بالله شهیداً» (کافیست که خدا گواه است.) و در سوره مجادله آیه 6 «احصاه الله و نسوه و الله على کل شیئى شهید» (پروردگار متعال اعمال آنها رابى کم وکاست ضبط کرده وآنها فراموش کرده اند خدا برهمه چیز شاهد است.)
و در سوره حج آیه 17: «ان الله یفصل بینهم یوم القیامه انّ الله على کلى شیئى شهید» (پروردگار در روز قیامت آنها را از هم جدا مى سازد. خدا بر همه چیز شاهد است.) و در سوره نساء آیه 159: «و یوم القیامه یکون علیهم شهیداً» (روز قیامت خدا بر آنان شاهد خواهد بود.)
"شاهد و گواه دوّم" اعضاء بدن خود انسان :
در قرآن سوره فصلت آیه 20 و 21 آمده است: «شهد علیهم سمعهم و ابصارهم و جلودهم بما کانوا یعملون و قالوا لجلودهم لم شهدتم علینا قالوا انطقنا الله الذى انطق کل شیئى» (آنگاه که دشمنان خدا را به دوزخ برند، گوش و چشم و پوست هاى آنان به آنچه مى کردند، شهادت خواهد داد. به پوست هاى خود مى گویند چرابر علیه ما شهادت دادید، گویند خدایى که همه چیز را به سخن مى آورد، مارابه سخن آورده است.)
"شاهد و گواه سوّم" فرشتگان گمارده شده بر انسان ها:
در سوره انفطار آیه 10 ـ 12 آمده است: «و ان علیکم لحافظین کراماً کاتبین یعلمون بما تفعلون» (بر شما محافظان گرامى که مى نویسند گمارده شده، آنچه را که مى کنید مى دانند.) و در سوره ق آیه 18: «ما یلفظ من قول الالدیه رقیب عتید» (سخنى نمى گوید مگر اینکه رقیب و عتید (که دو فرشته هستند) پیش او مى باشند.
شاهد و گواه چهارم زمینى که عمل بر روى آن انجام گرفته :
در سوره زلزال / آیه 4 و 5 آمده است: «یومئذ تحدّث اخبارها بانّ ربکّ اوحى لها» (زمین در روز قیامت اخبار خود را بازگو مى کند که پروردگار تو به آن الهام کرده است.
شاهد و گواه پنجم پیامبر اکرم(ص) است
در سوره نساء / آیه 42 آمده است: «فکیف اذا جئنا من کل امه بشهید و جئنابک على هولاء شهیداً» (چگونه خواهد بود آنگاه که از هر امتّى شاهدى بیاوریم، ترا نیز بر این امت شاهد خواهیم آورد) و در سوره بقره / آیه 43: «لتکونوا شهداء على الناس و یکون الرسول علیکم شهیداً» (شما بر مردم و پیامبر بر شما شاهد خواهد بود) و در سوره حج / آیه 78: «و لیکون الرسول شهیداً علیکم و تکونوا شهداء على الناس» (تا پیامبر بر شما شاهد باشد، شما نیر بر مردم شاهد باشید) *
* اربعین قاضی سعید قمی
بهشت:
بهشت و نعمت هاى محیّرالعقول آنرا قرآن کریم در سرتاسر آن طى آیات زیادى خبر داده است، ما اینجا کمى از آنها را ذکر مى کنیم.
در سوره حدید / آیه 21 آمده است:
و جنّه عرضها السماوات و الارض اعدت للّذین آمنوا بالله و رسله»
بهشتى که پهناى آن آسمانها و زمین است براى کسانى که به خدا و پیامبران او ایمان آورده اند مهیّا شده است)
و در سوره زخرف / آیه 71:
«فیها ما تشتهیه الانفس و تلّذ الاعین»
(در بهشت هر چه دلها بخواهد و هر چه دیده ها از آن لذت برد وجود دارد)
و در سوره سجده / آیه 18:
«فلا تعلم نفس ما اخفى لهم من قره اعین»
(کسى نمى داند که چه روشنى بخش دیدگان براى آنها پنهان داشته شده است)
و در سوره فصلت / آیه 22:
لهم ما یشاوون عند ربّهم
(براى آنها هر چه بخواهند پیش پروردگارشان فراهم است).
و در سوره بقره / آیه 25:
«کلّما رزقوا منها من ثمره رزقاً قالوا هذا الّذى رزقنا من قبل و اتوا به متشابهاً»
هر گاه که میوه اى به آنها داده مى شود، گویند این همان میوه است که در سابق به ما داده شده
ود، در صورتى که بصورت همان میوه ولى میوه دیگرى است *
* حق الیقین علامه مجلسی
و در مناجات عارفان، مروى از حضرت سجاد (علیه السلام) آمده:
"پروردگارا ما را از کسانى قرار ده که درختان شوق به تو در باغ هاى سینه آنان ریشه دوانده و سوز محبت تو سرتاسر دل هاى آنان را فراگرفته، آنها در آشیانه هاى اندیشه جا گیرند، و جام ملاطفت سرکشند. و به نهرهاى صفا در آیند…. نوشیدن آنها از چشمه عمل (براى تو) شیرین است و رازگویى آنها در مجلس انس (تو) خوش است. دل هاى آنها با برگشت بسوى ربّ الارباب آرامش یافته است. و دیدگان آنها با نظر بسوى محبوب روشن گشته….
"پروردگارا چه لذیذ است خاطره هاى الهام یاد تو بر دلها، و چه شیرین است سیر بسوى تو با وزش اوهام در راه هاى غیبى، و چه خوش است مزه دوست داشتن تو، و چه گواراست نوشابه قرب تو.
و در مناجات زاهدان، مروى از حضرت سجاد (علیه السلام) آمده است:
"در دل هاى ما درختان محبّت خود را بنشان و انوار محبت خود را براى ما تکمیل فرما و شیرینى عفو و لذّت آمرزش خود را به ما بچشان و دیدگان ما را در روز لقائت روشن کن.
و در منظومه مروى از صحیفه علویّه آمده است:
پروردگارا آن کس که محبت در دل او پایدار است، در شب بیدار است و راز و نیاز مى کند. و آن کس که از آن غافل است همى خوابد.
و در مناجات شعبانیه که روایت شده امیرالمومنین و ائمه: در ماه شعبان مى خواندند، آمده است:
"پروردگارا به من دلى ده که شوق آن مرا به تو نزدیک سازد…. پروردگارا مرا در میان اهل ولاء و دوستى خود، در جایى جایگزین فرما که امید فزونى محبّت تو را داشته باشد.
"پروردگارا به من شیفتگى به یاد خودت را پیاپى الهام کن…
"پروردگارا به من کمال انقطاع و بریدن از دیگران و پیوستن به تو را نصیب فرما، و دیدگان دل ما را به نور نظر به خودت منوّر گردان، تا دیدگان دل، حجاب هاى نور را بشکافد و به معدن عظمت برسد. و ارواح ما بعزّت قدس تو آویخته شود. *
* بحار الانوار جلو سوم
آتش جهنّم و عذاب هاى آن:
در سرتاسر قرآن کریم از آتش جهنم ترسانیده است. و آیاتى که متضمن آن است بسیار زیاد است. مانند آیات ذیل:
«والّذین کفروا لهم نار جهنم لایقضى علیهم فیموتوا ولایخفّف عنهم من عذابها»
(کسانى که کفر ورزیدند، براى آنهاست آتش جهنم که نه به پایان برسد و بمیرند، و نه عذاب آن تخفیف یابد.) سوره فاطر / آیه 37
«ان جهنم لموعدهم اجمعین لها سبعه ابواب لکل باب منهم جزء مقسوم»
(جهنم وعده گاه همه آنهاست، براى آن هفت در است و براى هر درى گروهى معین شده است.) سوره حجر / آیه3
«ان جهنم کانت مرصاداً الطّاغین مآباً لابثین فیها احقاباً لایذوقون فیها برداً و لاشراباً الّا حمیماً و غسّاقاً» (جهنم براى سرکشان مهیّاست، آنجا جایگاه آنهاست. که زمانهاى طولانى در آن خواهند بود. در آن خنکى نخواهند دید و نوشابه اى نخواهند چشید، مگر آب بسیار داغ و غسّاق (خونابه چرک آلود بدن دوزخیان) سوره نبا/ آیه 21 – 25
«وللّذین کفروا بربّهم عذاب جهنم و بئس المصیر اذا القوا فیها سمعوا لها شهیقاً و هى تفور تکاد تمیّز من الغیظ»
(براى کسانى که به پروردگار خود کفر ورزیده اند، عذاب دوزخ است. دوزخ جایگاه بدى است. هنگامى که در آن انداخته شوند نعره اى از آن مى شنوند، در حالى که مى جوشد و از خشم نزدیک است از هم شکافته شود.) سوره ملک / آیه 6 – 8
«انّها لظى نزاعه للشوى»
(آتش جهنم شعله مى کشد و پوست و گوشت (اهل جهنم) را مى کند)
سوره معارج / آیه 15
«انها ترمى بشرر کالقصر کانّه جمالت صفر»
(آتش دوزخ چنان شراره مى افکند که (در بزرگى) مانند قصر است، گویى آن شراره ها شتران سیاه گون (یا زردگون) است) سوره مرسلات / آیه 32
«یا ایها الّذین آمنوا قوا انفسکم و اهلیکم ناراً وقودها النّاس والحجاره علیها ملائکه غلاظ شداد» (اى کسانى که ایمان دارید، خود و خانواده تان را از آتشى که هیزم آن مردم (کافر) و سنگ کبریت است، و گماشتگان آن ملائکه غلاظ و شداد است، نگهدارى کنید.)
نعمات جسمی بهشتیان
1) باغ های بهشتی : در بیش از یک صد آیه ی قران مجید جنت و جنات و … آمده است.باغ هایی که به باغ های دنیا هیچ شباهتی ندارد و برای ما غیر قابل درک است.
2)قصرهای بهشتی: تعبیرهایی مانند (و مساکن طیبه) به ما می فهماند که محل سکونت بهشتیان تمام مزایا را دارد.
3) فرش ها و تخت های گوناگون: از نعمت های جالب بهشت فرش های زیبا و دل انگیز است. که با تعبیرهای مختلفی نقل شده است.
4) غذاهای بهشتی: از آیات قرآن می توان فهمید که غذاهای بهشتی کاملا متنوع است و جمله ی (مما یشتهون) از هر نوع که بخواهند، معنای وسیسعی دارد و قسمت عمده ی آن میوه های مختلف است.
5) شراب های طهور: نوشیدنی های بهشت کاملا متنوع و نشاط آفرین است و همیشه تازه است و هیچ گاه طعم آن تغییر نمی کند و زلال و خوشبو است
6)لباس ها و زینت ها: لباس زینت مهمی برای انسان است و طبق آیات و احادیث بسیار اینگونه برداشت می شود که ریبایی و جذابیت خاصی دارند.
7) همسران بهشتی : همسر نه تنها وسیله آرامش بلکه اساس لذت روحانی هم است. و طبق آیات و احادیث بسیار آن ها دارای تمام امتیازات ظاهری و باطنی هستند.
8) هرچه که بخواهند: این بالاترین تعبیری است که درباره ی نعمت های بهشتی آمده است. یعنی همه ی لذت های جسمی و روحی است.
لذات روحانی بهشتیان
نعمات روحانی بهشتی به مراتب از لذت های مادی و جسمانی والاتر است ولی از ا«جا که اینگونه نعمتها در وصف نمی گنجد و قرآن و احادیث غالبا به طور سربسته به آن ها اشاره کرده ما نیز در این جا به ذکر آن ها بسنده می کنیم
1) احترام مخصوص 2)محیط آرام
3)دوستان وهمراهان باوفا 4)برخوردی آمیخته از محبت
5) نشاط و خوشحالی فوق العاده 6)احساس خوشنودی خداوند
7)ابدیت و جاودنگی نعمت های بهشتی 8)آنچه که در تصور نمیگنجد
دوزخ
عذاب های روحی دوزخیان
عداب های جهنمیان بسیار شدید و دردناک است و کیفر اهل جهنم در وصف نمی گنجد و عذاب های روحی آن ها حتی از عداب های جسمانی دردناک تر است که در اینجا نیز به ذکر آن بسنده می کنیم .
1 ) غم و اندوه و حسرت بی پایان
2 ) خواری و ذلت فراوان
3) تحقیر و سرزنش فراوان
4) جاودانگی عذاب و کیفر
عذاب ها ی جسمانی دوزخیان
شدت عذاب: عذاب جهنم به اندازه ای شدید است که شخص گنهکار دوست دارد فرزندان ،همسر ، برادر ، دوست و قبیله اش را و حتی همه ی روی زمین را فدا کند تا سبب نجاتش شود .
در سوره معارج آیات 11 تا 14 می فرماید : گنهکار دوست می دارد فرزندان خود را در برابر عذاب آن روز فدا کند و همسر و برادرش را و قبیله اش را که همیشه از او حمایت می کردند و تمام مردم روی زمین را تا مایه ی نجاتش شود .
غذاها و نوشیدنی های دوزخیان : در سوره ی دخان آیات 43 تا 46 می فرماید : همانا درخت زقوم ، غذای گنهکاران است همانند فلز گداخته در شکم هایشان می جوشد ، جوششی چون آب سوزان .
لباس جهنمیان : در سوره ابراهیم آیات 49 تا 50 می فرماید : در آن روز گنهکاران را همراه هم در غل و زنجیر می بینی . لباسشان از قطران ( ماده ای چسبنده ، بد بو و قابل اشتعال ) است و صورت هایشان را آتش می پوشاند .
عداب های گوناگون : همه چیز جهنم رنگ عذاب دارد زیرا جهنم کانون قهر و غضب است .
نتیجه گیری
ایمان به زندگی پس از مرگ ناشی از الهامات فطری است .
علت اینکه بی خردان حرف زدن مرده را انکار می کنند این است که از آخرت و نظام آفرینش و ایمان به غیبت مطلع نیستند زیرا اگر مطلع بودند حرف زدن مرده را انکار نمی کردند .
مرگ یعنی قطع علاقه ی روح از بدن و قبض روح توسط یکی از فرشتگان خدا به نام عزرائیل انجام می شود به این صورت که لوحی در اختیار عزرائیل است که در آن لوح نام همه ی افراد ذکر شده است و با مرگ افراد نام آن فرد از آن لوح پاک می شود .
علت اینکه بعضی افراد از مرگ می ترسند این است که آنها مرگ را فنای مطلق و نابودی می دانند .
منابع
قرآن کریم
معاد و جهان پس از مرگ ناصر مکارم شیرازی
معاد آیت الله دستغیب
اربعین قاضی سعید قمی
حق الیقین علامه مجلسی
بحار الانوار جلد سوم
اصول اعتقادات ، حجه السلام حاج شیخ اصغر قائمی ، نشر برگزیده ، چاپ دوم ، 1377
سرای دیگر ، استاد محمد حسین دستغیب ، نشر بهاران ، 1360
معاد شناسی ، استاد عبدالحسین دستغیب ، نشر بهاران ، 1361
معاد ، آیت الله طهرانی ، نشر بهاران ، 1361
سیاحت غرب ، آقا نجفی قوچانی ، نشر دارالفکر ، چاپ دوم ، 1376
گفتگو با خدا ، نیل دونالدوالش / توراندخت تمدن ( مالکی ) ، نشر دایره ، چاپ پنجم ، 1383
کتاب معنویت یک علم است ، دکتر بهرام الهی ، ناشر دروی ، قرآن کریم /. کتاب آثار الحق ، نورعلی الهی