قالب بالا رونده
مقدمه
قالبهای لغزنده قائم
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده
قالب بندی دیوار های بتنی به روش لغزنده
چاه های آسانسور
قالب های لغزنده افقی
قالب های پرنده
نمای سطح بتن
سیستم جک
فهرست
امروزه برای ساخت سازه های بلند و با طول زیاد نظیر سیلوها، برج های مخابراتی، هسته های برشی ساختمان های بلند، برج های خنک ساز، دودکشها، پایه های پله، کف تونلها، کانال های آب، کف جاده ها و سازه های مشابه که اجرای آنها در گذشته نیاز به داربست بندی سنگین در اطراف سازه داشت، از روشی استفاده می گردد که قالب لغزنده نام دارد. با استفاده از روش قالب لغزنده بسیاری از داربست بندی های اطراف سازه حذف گردید و سرعت اجرای کار به همراه نمای بهتر برای کار افزایش می یابد.
مقدمه
اساس روش اجرای قالب لغزنده عمودی این است که قالب به ارتفاع ۱ تا ۱٫۵ متر در فواصل زمانی متناوب به بالا کشیده می شود. در ضمن بالا کشیدن قالب عملیات بتن ریزی و آرماتور بندی نیز ادامه می یابد و دائما مخلوط بتن از بالا به درون قالب ریخته شده و ضمن حرکت قالب به سمت بالا بتن سخت شده از قسمت زیرین قالب جا می ماند. سرعت حرکت قالب به نحوی تنظیم می شود که بتن در زمان خارج شدن از قالب ضمن تحمل وزن خود، جهت حفظ شکل خود از مقاومت کافی برخوردار باشد. قالب بندی لغزان قائم را می توان بر اساس حرکت پیوسته انجام داد و یا آن را طوری برنامه ریزی کرد که در ارتفاع معینی متوقف گردد و سپس حرکت لغزان خود را مجددا از سر گیرد. معمولا حرکت قالب لغزان با سرعتی یکنواخت صورت می گیرد. .
قالبهای لغزنده قائم
دیواره های قالب: دیواره های قالب باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشند. جنس این دیواره ها ممکن است چوبی و یا فلزی باشند. قالبهای فلزی به مراتب سنگین تر از قالبهای چوبی اند ولی در عوض استحکام بیشتری داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بیشتر است. تعمیرات و یا تغییرات احتمالی قالبهای فلزی نیز نسبت به قالبهای چوبی دشوارتر است در عوض تمیز کردن آنها آسانتر و نمای بتن پس از باز کردن قالب صاف تر است. خود قالب ها را می توان در سه بخش در نظر گرفت : • یوغها • پشت بندهای افقی (کمرکش) • قالب بدنه یوغها دو وظیفه اصلی دارند: جلوگیری از باز شدن قالب ها در قالب در برابر فشارهای جانبی بتن و انتقال بار و فشار به جکها. پشت بندها نیز برای تقویت مقاومت خمشی بدنه قالب ساخته شده و بار قالب ها را به یوغ ها منتقل می کنند. سکوی نازک کاری، عرشه اجرایی و سکوی طره ای به پشت بندهای افقی متصل می شوند. اتصال پشت بندها به یوغ باید قادر به حمل این بارها باشد. قالب بدنه که نیز می تواند از پانلهای فلزی، پانلهای چند لایه و یا الوارهای چوبی باشد مستقیما به پشت بندهای افقی متصل می شود..
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده
قالب بندی دیوار های بتنی به روش لغزنده
از جمله مزایای این روش قالب بندی که برای دیوارهای نسبتا بلند استفاده می شود تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بیشتر آن است. در اولین استفاده از قالب دو دیواره قالب با تکیه به پاخور بتنی (رامکا) به صورت معکوس قرار می گیرد. پس از ریختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهای داخلی قالب را تا حد نهایی بتن ریخته شده بالا می برند و پس از محکم کردن آن قسمت دوم دیوار را بتن ریزی می کنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز کرده و نظیر دفعه اول عمل می کنند. عمل قالب بندی و بتن ریزی را به همین ترتیب تا انتهای کار و اتمام .بتن ریزی دیوار ادامه می دهند.
چاه های آسانسور
یکی از مزایای قالب بندی لغزنده ، احداث چاه های آسانسور قبل از برپا داشتن اجزای ساختمان می باشد.بخصوص اگر بخش چاه آسانسور و اتاق تجهیزات آن یک واحد خود ایستا بوده و از لحاظ سازه ای بر خود متکی باشد به گونه ای که بتوان خیلی سریع تر از بقیه ساختمان ، این واحد را با قالب لغزنده تکمیل نمود. در ساختمان های بلند که چاهک آسانسور به لحاظ مسائل تعادل ساختمان ، نمی تواند در کل ارتفاع قالب بندی شود ، این امکان وجود دارد که چاه آسانسور را به صورت مرحله ای که در هر مرحله در حدود ۸ طبقه می باشد، اجرا نمود. در این حالت ابتدا چاه آسانسور به ارتفاع ۸ طبقه اجرا شده و قالب لغزنده متوقف می شود تا اسکلت نیز تا این تراز تکمیل شود. سپس شروع مجددی برای لغزش قالب ها تا ۸ طبقه دیگر خواهیم داشت که این عملیات به صورت تکرارشونده ادامه می یابد.
این نوع قالب برای ریختن بتن دیوارهای طولانی، کف و جداره کانال های بزرگ، بتن ریزی شیبها، کف تونلها و سطح راه ها به کار می رود. ماشین قالب لغزان معمولا بر روی ریل یا سکوی شکل داده شده حرکت می کند. متراکم ساختن بتن توسط لوله لرزانی انجام می شود که با لبه جلویی قالب موازی و کمی جلوتر از آن قرار دارد. متراکم کردن بتن سازه را می توان با ویبراتورهای دستی نیز انجام داد. لوله های بتنی در جای یکپارچه نیز با استفاده از روش قالب بندب لغزان افقی تولید می شوند. ساخت پوششی کامل تونل با قالب بندی لغزان نیز انجام شده است.
قالب های لغزنده افقی
اصطلاح قالب پرنده به سیستمی اطلاق می شود که اجزا آن به یکدیگر متصل شده و یک واحد بزرگ را تشکیل می دهند که به آن عرشه می گویند. این سیستم برای قالب بندی دال بتنی در ساختمانهای چندین طبقه مورد استفاده قرار می گیرد. پس از آکه بتن هر طبقه ریخته شده و مقاومت لازم را کسب کرد، قالب پرنده (بدون جاسازی اجزا) از بتن جدا شده و به صورت افقی به سمت بیرون ساختمان حرکت داده می شود و در بیرون ساختمان بالا کشیده می شود تا در موقعیت جدید برای یک دال دیگر مورد استفاده مجدد قرار گیرد. اصطلاح “قالب عرشه پرنده” از آنجا گرفته شده است که این قالب به سمت بیرون ساختمان حرکت داده می شود (پرواز می کند) و به سمت بالا کشیده می شود تا در تراز طبقه بالاتر مورد استفاده قرار گیرد..
قالب های پرنده
طبق ضوابط ACI-117 میزان جابجائی یا دوران نسبت به یک نقطه ثابت در تراز پایهً سازه های با ارتفاع کمتر از ۳۰ متر نباید از ۵۰ میلیمتر ، و در مورد سازه های با ارتفاع بیش از ۳۰ متر ، نباید از ۲۰۰ میلیمتر بیشتر باشد.
نمای سطح بتن
سیستم جک
در حال حاضر چهار سیستم اصلی جک وجود دارد که عبارتند از سیستم هیدرولیکی ، هوای فشرده ،الکتریکی و دستی که سیستم های هیدرولیکی و هوای فشرده بسیار اقتصادی و به صرفه می باشد:
در سیستم جک هیدرولیکی از یک شبکه جک های هیدرولیکی که از طریق خطوط لوله روغن به مخزن مرکزی متصل بوده و انرژی آنها از پمپ الکتریکی تامین می شود ، استفاده می شود. این جک ها معمولا روی لوله هائی به قطر ۲۵ و ضخامت جدار ۳ میلیمتر حرکت کرده و بالا می روند. هر جک با هر بار فعال شدن ۲۵ میلیمتر بالا می آید.کلیه جک ها باید همزمان به یک اندازه بالا بیایند والا کف قالب از تراز خارج شده و قالب از شاغول خارج می شود.
سیستم جک هوای فشرده نیز یک سیستم صنعتی و ابتکاری شامل یک شبکه جک می باشد که از طریق لوله های هوا به یک مخزن هوای فشرده که معمولا در نزدیکی پایه قالب لغزنده قرار می گیرد ، متصل است سیستم کنترلی ، یک سوپاپ خروجی هوا می باشد که برروی قالب قرار گرفته و به طور دستی هدایت می شود. به گونه ای که کل قالب بندی را در هر مرحله حرکت ۱۲ میلیمتر
بالا می برد.میله هائی که این جک بر روی آنها بالا می روند ، اغلب یک میله توپر با قطر ۲۵ میلیمتر می باشند که در انتها رزوه شده اند.
پایان