شش تیپ شخصیتی جان هالند
معتبرترین نظریه شخصیت شناسی را روانشناس آمریکایی “جان ال. هالند” تدوین و ارائه نموده است.
عقیده او چنین است که یک فرد به فعالیتها و محیط های شغلی خاصی گرایش دارد که با علایق، رغبتها و ارزشهایش سازگار است
ثبات و رضایت شغلی وقتی حاصل میشود که بین یک فرد و نوع فعالیت های شغلی او هماهنگی مناسبی وجود داشته باشد.
تیپ های شخصیتی جان هالند
1- واقع گرا
از خصوصیات افرادی که در این طبقه قرار می گیرند، می توان جدیت در کار، واقع بینی در امور، مهارت های مکانیکی، تفکر عملی، قدرت جسمانی، علاقه و هماهنگی در کارها را نام برد.
فرد واقع بین، چنانچه با مشکلی مواجه شود، راه حل های عملی برای مشکلات جستجو می کند. این افراد بیشتر به مشاغلی که نیازمند مهارت های فنی است، روی می آورند
1- واقع گرا
این افراد علاقمند به کار با وسایل و ماشین ها و بی علاقه به فعالیت های آموزشی و درمانی هستند.
از نظر صفات شخصیتی، این افراد اهل عمل، خودمحور، صرفه جو، سرسخت و غیراجتماعی هستند.
مشاغل مناسب این افراد عبارتند از مشاغل فنی، کشاورزی و بعضی از مشاغل خدماتی؛
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
مهندسی مکانیک- ارتش- پالایشگاه- مهندسی ماشین آلات سنگین- آبخیزداری- کشتی سازی- خلبان بالگرد- صنعت و اقتصاد- حمل و نقل- صنعت کیف و کفش- تکنیسین (در هر رشته ای)- صنعت نفت و گاز- مشاغل با ارتباط ابزار- کارهای هتل و رستوران-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
صنایع مونتاژ آب و برق، مخابرات- تعمیرات و تاسیسات (در هر رشته ای)- سنگ و معدن- تعمیرات در صنعت نساجی- خدمات و صنعت غذا، نان و شیرینی- صنایع چوب مبلمان سازی- صنعت رنگ و پارچه- تولید چرم- ساخت و تعمیر ماشین آلات- موسیقی- پل سازی- جوشکاری- تربیت بدنی- مشاغل در فراورده های گوشتی، لبنی
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
تراشکار- صنعت کاغذ و چاپ- نوسازی قطعات (قطار، اتوبوس، هواپیما و غیره)-صنعت سرامیک جنگل داری- قالب سازی در هر صنعتی- تکنیسین هواپیما مرتع داری- صنایع دریایی صنعت فولاد- تکنیسین ارتباطات اورژانس تعمیرات فرش- صنایع فلزی راه اندازی تجهیزات- صنعت کشاورزی و دامداری آموزش فن و حرفه- کاردان فنی حفاری مشاغل ایمنی و تجهیزات- کاردان فنی هواپیما
واقع گرا
2- جستجوگر
از خصوصیات بارز افراد این طبقه تفکر، سازمان دهی، قدرت و استدلال است. این طبقه از افراد روابط اجتماعی را زیاد دوست ندارند.
گاه به رویاپردازی در مورد پیشرفت های آینده ی خود مبادرت می ورزند و از انجام مشاغل پیچیده که نیاز به تفکر دارد، لذت می برند.
2- جستجوگر
این افراد خلاق، مستقل، پیشرونده، کمرو و محتاط می باشند. علاقمند به پژوهش و کارهای علمی در زمینه های ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و بی علاقه به فعالیت های متهورانه(جسورانه و پر ریسک) هستند.
2- جستجوگر
. این افراد این صفات شخصیتی را دارند: کنجکاو، دقیق، تحلیل گر، پیچیده، کناره گیر، منتقد و خوددار.
مشاغل مناسب این افراد عبارتند از: مشاغل علمی و پژوهشی، پزشکی و برخی از مشاغل مهندسی
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد آورده شده است:
پزشک- دامپزشک- پژوهشگر آزاد- فیزیکدان- زمین شناس- روان پزشک- جراح- زیست شناس- روان شناس-شیمیدان- نویسنده مقالات علمی- استاد دانشگاه- داندانپزشک- جامعه شناس-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد آورده شده است:
بیولوژیست- ریاضی دان- ستاره شناس- میکروبیولوژیست- داروساز- مهندس نرم افزار کامپیوتر- بیوشیمیست- علوم و فنون هسته ای- علوم (پزشکی/ زیستی/ فیزیکی)- جامعه شناسی
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد آورده شده است:
علوم جغرافیا- مهندسی هوافضا- مهندس (عمران/ الکترونیک/ کشاورزی و …)- مهندس برق- اقتصاددان- مهندس و برنامه ریز کامپیوتر- مهندس طراح سیستم
جستجوگر
به طور کلی هر نوع شغلی که به داده ها بپردازد و مستلزم پژوهش و تحقیق مداوم باشد
3. اجتماعی
افرادی که جزء این طبقه هستند، دارای رغبت های اجتماعی می باشند و نقش معلمی یا روان درمانگری را ترجیح می دهند.
این افراد انسان هایی مسئول و بشردوست هستند و قراردادهای اجتماعی را می پذیرند.
3. اجتماعی
در عین حال از حل عقلانی مسائل گریزانند و از کارهای بدنی و فعالیت های سازمان یافته خوششان نمی آید.
این گروه علاقمند به امور آموزشی و درمانی و بی علاقه به امور فنی و ماشینی هستند.
3. اجتماعی
روحیه همکاری، معاشرتی بودن، شکیبایی، مسئولیت پذیری و صمیمیت از جمله صفات شخصیتی این گروه می باشد.
همچنین مشاغل مناسب این گروه عبارتند از: مشاغل مربوط به تعلیم و تربیت، رفاه اجتماعی و موضوعات اخلاقی
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
آموزش و پرورش- خدمات روان درمانی- مشاغل مرتبط با روابط عمومی- شغل های مربوط به الهیات/ علوم دینی/ معارف دینی و عرفان مثل روحانی و… – فرویت در سازمان های خیریه و تامین اجتماعی- خدمات و ارتباطات مردمی- مدیر/ معلم دبستان، مدرسه، دبیرستان و دانشگاه-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
مشاور امور اجتماعی و مردمی- علوم تربیتی و آموزشی- پرستار/ درمانگر- مدیر باشگاه و امور جوانان- علوم اجتماعی- مورخ- خدمات اجتماعی- معلم تربیتی و روان شناسی- مشاوره امورکار و اشتغال- مدیر کارگزینی و توسعه کارکنان- مددکار اجتماعی- مدیر مراکز مراقبت از کودکان- سرپرست و رئیس پلیس-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
کاردان بهداشت دهان و دندان- کارشناس و مدیر کتاب داری- کارشناس مطالعات خانواده- افسر پلیس- مدیر و برنامه ریز آموزشی- روانشناس صنعتی- مشاور مدیریت- مامور آگاهی- مربی مهد کودک- روان شناس و مشاور تحصیلی- فیزیوتراپیست- استاد دانشگاه- مشاور شغلی
اجتماعی
4. قراردادی
این عده احترام خاصی برای حفظ قوانین و مقررات قایل اند و به خوبی به کنترل خویش قادر می باشند.
دوستدار نظم و ترتیب بوده و از موقعیت های پیچیده گریزانند و به فعالیت های جسمانی تن در نمی دهند. بایگانی می باشد
4. قراردادی
به امور دفتری، تنظیم اطلاعات نوشتاری و پردازش داده ها علاقمندبوده و به بی نظمی و امور هنری علاقمند نیستند.
4. قراردادی
صفات شخصیتی این گروه عبارت است از: محتاط، مطیع، منظم، صرفه جو، دوراندیش و وظیفه شناس.
مشاغل مناسب این گروه، مشاغل اداری و منشی گری، حسابداری و بایگانی می باشد
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
حسابدار- ثبت و تنظیم داده های اداری (بانک، گمرک، بیمه و …)- اپراتور-کارشناس حسابداری- تحلیل گر امور مالیاتی- گزارش نویس دادگاه- کارشناس امور اداری- ناظر صورت برداری از موجودی- تکنیسین اسناد
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
معاون شهرداری منطقه- مسئول دفتر- تحویلدار بانک- کارشناس و مشاور مالیاتی- دفترداری در هر صنفی- ثبت سند، شکایات دادخواست ها- کارشناس امور گمرکی- مشاغل در ارتباط با تنظیم بودجه- سرپرست پذیرش مدارک پزشکی-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
مدیر دفاتر چک کردن مرغوبیت و کیفیت کالا- تحلیل گر بودجه- دفتردار حقوقی/ قضایی- فهرست نویس کتابخانه- اپراتور اطلاعات ثبت احوال-متصدی امور بایگانی- امور ثبتی و دفتری پست و تلگراف- کارشناس امور و بازرس پرواز- نماینده خدمات به مشتریان
4. قراردادی
5. متهورانه یا ریسک پذیر
افراد نوع تهوری در گویایی بسیار مهارت دارند. ماجراجو و اجتماعی هستند.
در فعالیت هایشان نقش غالبی بر عهده دارند. در جستجوی قدرت و موقعیت بوده و همواره می کوشند تا رهبر باشند و در امور مالی و تجاری نظایر آنها مهارت کسب می کنند.
5. متهورانه یا ریسک پذیر
علاقمند به فعالیت های رهبری، مدیریت، سیاسی و کسب درآمد اقتصادی و بی علاقه به امور پژوهشی هستند.
ماجراجو، باانرژی، مطمئن به خود، هیجان طلب و سلطه جو می باشند. مشاغل مناسب این گروه عبارت است از: مشاغل مدیریتی، تجارت و فروشندگی.
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
مدیریت بازرگانی- معامله گر- مشاور املاک- واسطه گر- دلال- مدیر امور بانکی- بازاریاب- مشاور مالی و سهام- مدیریت بیمه- رهبری/ ریاست/ سرپرستی در هر صنفی- تجارت- مدیر مراسم و تشریفات- مدیر هتل و رستوران- سیاست مدار- کارشناس علوم سیاسی- کارشناس روابط بین الملل-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
مامور خرید و فروش در هر صنفی-دادستان- وکیل- مدیر/ مربی امور جهانگردی- مدیریت منابع انسانی- مدیر تجاری- مدیریت دولتی- کارشناس وزارت کار- مدیر وام و اعتبار- مدیریت اجرایی- مدیر فرودگاه- خرده فروشی- نماینده مردم- مهندس صنایع- کارشناس بازرسی مواد شیمیایی/کشاورزی-
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است
رئیس دانشگاه- واسطه روابط کارگری- مترجم- مشاور مدیریت در امور کسبی- حسابدار مالیات کارگاه خصوصی- مدیریت خدمات- بازرس بهداشت و امنیت محیط کار- مدیریت شرکت خصوصی- رئیس اتاق بازرگانی- مهمان دار هواپیما- سرپرست منابع آموزشی
متهورانه یا ریسک پذیر
6. هنری
افراد این طبقه در شناسایی و بیان خصوصیات خود مهارت دارند. روابط حسنه ای با دیگران برقرار نموده و در عین حال از نظم و ترتیب به دوراند.
در روابط خود با دیگران حساس اند. کمتر به کنترل خود می پردازند و به سادگی در مورد عواطف و احساسات خود گفتگو می کنند.
6. هنری
اف. این عده به صفات زنانه بیش از صفات مردانه گرایش دارند و به مبارزه با مشکلات محیطی از طریق ارایه ی آثار هنری اقدام می نمایند. نسبت به انجام فعالیت های پیچیده و ابتکاری و هنری علاقمند هستند.
6. هنری
از ویژگی های شخصیتی عاطفی، ابرازگر، خیال پرداز، آرمان گرا و استقلال طلبی برخوردارند.
مشاغل مناسب این گروه عبارت است از: مشاغل هنری، موسیقی، ادبیات، بازیگری و مترجمی
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
مهندسی معماری/ آرشیتکت- سینما- ادبیات- هنر و موسیقی- طراح تبلیغات- سردبیر مجله و روزنامه- موسیقیدان/ آهنگساز- فیلمنامه نویس- طراح گرافیک (ارتباط تصویری)- کارگردان- خوشنویس- طراح لباس و مد- کارشناس نقاشی- شاعر- طراح صحنه- کارشناس عکاسی- بازیگر- طراح داخلی(پرده، مبلمان، آباژور، کوسن، آشپزخانه
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
مهندسی کارشناس چاپ- خبرنگار- روزنامه نگار- انیمیشن (نقاشی متحرک)- کارشناس مرمت و احیای آثار تاریخی- کارشناس میراث فرهنگی، هنر و موزه- رمان و داستان نویس- ویراستار- کارشناس فرش- مهندس طراح- طراح صنعتی- کارشناس هنرهای سنتی- فیلمبردار و عکاس – طراح بافت و چاپ پارچه/فرش/گلیم
در زیر چند نمونه از مشاغل مناسب این افراد اورده شده است:
مهندسی معماری/ آرشیتکت- سینما- ادبیات- هنر و موسیقی- طراح تبلیغات- سردبیر مجله و روزنامه- موسیقیدان/ آهنگساز- طراح مراسم و تدارکات ازدواج- نوازندگی سازهای جهانی و ایرانی-کارشناس صنایع دستی- طراح صفحات وب- مردم شناس- گرافیک رایانه ای- باستان شناس- مترجم زبان های خارجی- کارشناس علوم ارتباطات- ادبیات نمایشی/ نویسنده- روان شناس اجتماعی.
هنری
به طور کلی هر نوع مشاغلی که در ارتباط با داده ها و اشیاء باشد و جنبه خلاقیت و ابتکار و آثار هنری فرد را ارج نهد و به نوعی با طراحی و دیزاین در ارتباط است.
جمع بندی تیپ های شخصیتی شش گانه
به طورکلی، نظریه ی هالند می تواند کاربردهای زیر را داشته باشد:
· ارائه ی اطلاعات شغلی و حرفه ای به ساده ترین صورت ممکن به طوری که عملا قابل استفاده باشد.
· توصیف جریان انتخاب شغل و ارتباط آن با نوع شخصیت فرد.
· فراهم آوردن فرصت ها و امکاناتی برای خودشناسی و شناخت نیازهای محیطی.
البته توجه به کدهای هالند نیز می تواند در این زمینه مناسب باشد.