شرکت نفت و گاز آرامکو دومین ذخایر اثبات شده نفت در جهان
سعودی آرامکو یا آرامکوی سعودی پیش تر با نام رسمی شرکت نفت عربی-آمریکایی، شرکت ملی نفت عربستان سعودی و تحت تملک دولت مرکزی عربستان است. این شرکت از لحاظ مالکیت ذخایر (نفت خام و گاز طبیعی) یکی از با ارزش ترین شرکت های جهان محسوب می شود و ارزش بازار آن میان ۴ تا ۵ تریلیون دلار آمریکا برآورد شده است.
آرم شرکت آرامکو عربستان سعودی
دفتر مرکزی سعودی آرامکو در شهر ظهران عربستان است، اما فعالیت های آن در سراسر جهان انجام می شود و شامل اکتشاف، تولید، پالایش، مواد شیمیایی، توزیع و بازاریابی است. تمامی فعالیت های این شرکت توسط وزارت نفت و منابع معدنی عربستان همراه با شورای عالی نفت و مواد معدنی کنترل می شود.
آرامکو دارای دومین ذخایر اثبات شده نفت در جهان است و بیشترین تولید نفت خام روزانه را میان شرکت های نفتی دارد. در عین حال، این شرکت مسئول انتشار حدود ۴.۵ درصد از گازهای گلخانه ای جهان از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۵ نیز بوده است.
زمان آغاز به کار شرکت سعودی آرامکو به ۲۹ مه ۱۹۳۳ برمی گردد. در آن هنگام دولت عربستان سعودی با انعقاد قراردادی انحصاری با شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا (شورون)، امتیاز اکتشاف نفت در عربستان سعودی را به آن شرکت واگذار کرد. شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا (شورون)، این امتیاز را به یک شرکت کاملاً وابسته به خود به نام شرکت استاندارد اویل کالیفرنیای غربی (کاسوک) انتقال داد. از آنجا که این شرکت توفیقی در اکتشاف نفت به دست نیاورد، در سال ۱۹۳۶ میلادی ۵۰٪ درصد از امتیاز اکتشاف نفت عربستان را به شرکت نفت تگزاس (تکزاکو) واگذار کرد.
پس از نزدیک به چهار سال کاوش بی حاصل در اکتشاف نفت، نخستین موفقیت در سال ۱۹۳۸ و در محل هفتم حفاری در منطقه دمام در چند کیلومتری شمال شهر ظهران به دست آمد و از این رو این چاه نفت دمام شماره ۷ نامیده می شود. اکتشاف این چاه و استخراج نفت آن که به ۱۵۰۰ بشکه در روز می رسید، شرکت استاندارد اویل کالیفرنیای غربی را به ادامه مسیر و رسیدن به شکوفایی مصمم ساخت.
در سال ۱۹۴۴ شرکت استاندار اویل کالیفرنیا-عربستان، نام خود را به شرکت نفتی عربستان-آمریکا یا «آرامکو» تغییر داد. در سال ۱۹۴۸ شرکت استاندارد اویل نیوجرسی (موبیل) ۳۰٪ درصد و شرکت سوکونی وکیوم (اکسون) معادل ۱۰٪ درصد از سهام این شرکت را خریداری کردند و به این ترتیب شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا (شورون) و شرکت نفت تگزاس (تکزاکو) به عنوان سرمایه گذار در یکدیگر ادغام شده و هریک سهمی برابر ۳۰٪ درصد را به خود اختصاص دادند.
در سال ۱۹۵۰، ملک عبدالعزیز بن آل سعود با تهدید به ملی کردن تاسیسات نفت کشور، شرکت آرامکو را وادار ساخت تا سود حاصل از فروش نفت را به صورت مساوی و پنجاه-پنجاه میان شرکت و دولت عربستان تقسیم نماید. دولت ایالات متحده آمریکا با به کار بستن آنچه «ترفند طلایی» خوانده می شد میزان سودی را که شرکت های وابسته به آرامکو در نتیجه تقسیم سودهای نفتی با آل سعود از دست داده بودند به صورت تخفیف مالیاتی به آن ها اعطا کرد.
در سال ۱۹۷۳، دولت عربستان سعودی ۲۵٪ درصد از سهام آرامکو را از آن خود ساخت. این رقم را تا سال ۱۹۷۵ به ۶۰ درصد افزایش یافت و تا سال ۱۹۸۰ با تصاحب ۱۰۰٪ سهام شرکت، کنترل کامل شرکت آرامکو را به دست گرفت. در ماه نوامبر سال ۱۹۸۸، شرکت نفتی عربستان-آمریکا، نام خود را به شرکت نفت عربستان سعودی یا سعودی آرامکو تغییر داد.
میزان ذخایر
این شرکت دارای بالاترین حجم ذخایر نفتی اثبات شده است. شرکت سعودی آرامکو، مسئولیت ۹۹٪ درصد از ذخائر اثبات شده نفت خام کشور عربستان سعودی را که میزان آن به بیش از 200 میلیارد بشکه می رسد، بر عهده دارد. شرکت سعودی آرامکو مالک اصلی میدان نفتی غوار است که بزرگ ترین میدان نفتی جهان به شمار می آید. این میزان نزدیک به ۱۲ برابر ذخایر نفتی ایالات متحده آمریکا است. همچنین دارای ۲۷۹ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز طبیعی است.
میزان تولید
نفت خام
تولید سالانه نفت خام این شرکت، معادل ۷/۹ میلیارد بشکه است. شرکت سعودی آرامکو در میان شرکت های نفتی، بالاترین سطح تولید را دارد. این شرکت به طور میانگین برابر با ۱۰ میلیون و ۶۲۵ هزار بشکه در روز، نفت خام تولید می نماید.
در ماه آوریل 2020، آرامکو به بالاترین تولید یک روزه نفت خام در تاریخ خود رسید، یعنی ۱۲/۱ میلیون بشکه در روز.
گاز طبیعی
شرکت سعودی آرامکو، در جمع ۱۰ شرکت برتر جهان در زمینه تولید گاز نیز قرار دارد. این شرکت چه در بخش تولید و چه در بخش صادرات گاز مایع طبیعی (ال ان جی) پیشتاز محسوب می شود و در تولید فراورده های پالایش شده نیز جایگاه مناسبی را به خود اختصاص داده است.
پالایش نفت
این شرکت، نفت عربستان را تولید، پالایش و صادر می کند ولی پالایش نفت را در سراسر جهان انجام می دهد. موتیوا انترپرایز، یک شعبه پالایش نفت آرامکو در آمریکا مالک پالایشگاه پورت آرتور تگزاس با ظرفیت 607 هزار بشکه در روز است که بزرگترین پالایشگاه در آمریکاست.
بر اساس گزارش شرکت ملی نفت عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸، این شرکت به میزان ۳۱۲ میلیارد دلار درآمد خالص داشته که این رقم بسیار بیشتر از رقم درآمد سالیانه سایر شرکت ها بوده و این شرکت به عنوان سودآورترین شرکت در سراسر جهان شناخته شده است. در واقع سود خالص شرکت نفت عربستان سعودی، تقریباً با سود خالص شرکت های اپل، شرکت آلفابت گوگل و اکسان موبیل برابر است.
پیش از این، رقم های درآمدی این شرکت عربستان سعودی، از زمان بنیانگذاری آن در سال ۱۹۷۰ تاکنون فاش نشده بود.
عرضه سهام
دسامبر ۲۰۱۹ دولت عربستان با فروش 5 درصد از سهام شرکت آرامکو در بازار سهام ریاض ۲۵ میلیارد و ششصد میلیون دلار به دست آورد که بالاترین عایدی ناشی از عرضه اولیه سهام یک شرکت در تاریخ بازار بورس تا آن هنگام بوده است.
در ۱۴ سپتامبر سال ۲۰۱۹ و در بحبوحه بحران خلیج فارس و جنگ داخلی یمن این پالایشگاه مورد اصابت حدوداً ۲۰ موشک کروز قرار گرفت و باعث به وجود آمدن خسارت های بسیار در این پالایشگاه و کاهش ۵۰٪ ظرفیت تولید نفت عربستان شد.
نیروهای حوثی یمنی مسئولیت حملات را برعهده گرفتند هرچند اتهامات ایالات متحده متوجه ایران بود.
حمله به تاسیسات آرامکو
به دنبال دنیاگیری کووید-۱۹ و کاهش تقاضای نفت در جهان، آرامکو در گزارشی در اوت ۲۰۲۰ اعلام کرد که سود خالص این شرکت در سه ماهه دوم ۲۰۲۰ نزدیک به ۷۳ درصد کاهش یافته است.
شرکت نفتی سعودی آرامکو در مجموع دارای ۱۵ پالایشگاه نفت است، که ۴ پالایشگاه در مالکیت کامل آن و ۱۱ پالایشگاه دیگر با مشارکت شرکت های دیگر است. همچنین آرامکو دارای 11 شرکت تابعه نیز می باشد.
شرکت سعودی آرامکو در سال ۲۰۲۰ در رتبه اول با ارزش ترین شرکت های جهان قرار داشت. ارزش بازاری این شرکت در ژانویه ۲۰۲۰ حدود ۱۸۹۸ میلیارد دلار بود که در ابتدای سال ۲۰۲۱ به بیش از ۲۰۵۱ میلیارد دلار افزایش یافت.
آرامکو در سال 2022 باارزش ترین شرکت جهان شد.
پایان
www.shana.ir وبسایت شانا
Wikipedia.org داشنامه ویکیپدیا
donya-e-eqtesad.com وبسایت دنیای اقتصاد
eghtesadnews.com وبسایت اقتصاد نیوز