بسم الله الرحمن الرحیم شیرهای صنعتی در نفت و گاز تهیه شده توسط مهرداد جباری
VALVES شیرها
1- شیر :شیر ابزاری جهت کنترل سیالات می باشد کاربرد شیر 1-1- تنظیم جریان 2- 1-جلوگیری از جریان برگشتی 3- 1- تنظیم فشار 2- پارامتر های انتخاب شیر 1-2- نوع سیال 2-2- مقدار سیال عبوری 3-2- دما و فشار کاری 4-2- نوع محیط
انواع شیرها : شیر دروازه ای 1- شیر دروازه ای (gate valve): یکی از معروف ترین شیرهای که در سیستم 1- لوله کشی استفاده می شود. 1-1- جاهای که باز وبسته بود تکرار نمی شود استفاده می شود 2-2- سیستمهای که عایق کاری نیاز است استفاده می شود 3-2- رساندن افت فشار به پایین ترین سطح استفاده می شود معایب شیر 1- فضای زیاد اشغال می کند 2- سریع باز و بسته نمی شود 3- خوب آبند نمی شود 4- تعمیر ونگهداری مشکل است 5- کنرل کردن آن مشکل است
مزایای شیر 1- دو سویه می باشد 2- افت فشار کمتر است 3- ارزان است قسمتهای شیر 1- بدنه 2- صفحه دیسک 3- فلکه دستی 4- محور علامت شیر دروازه ای در نقشه
شیرهای کروی ((Globe Valve شیر glabe ، شیری است با حرکت عمودی که در موارد کنترل جریان ، تنظیم میزان جریان و همچنین بستن مسیر سیال مورد استفاده قرار می -گیرد. علت نامگذاری این شیر بخاطر وجود یک دیسک سوزنی در درون آن می باشد که با نشیمنگاه شیر در شیر جهت ایجاد یک آب بندی مناسب قرار گرفته است.
انواع شیر glabe این شیرآلات صنعتی به سه صورت Angle Globe Valve , Y Type Globe Valve , Z Type Globe Valveطراحی و ساخته میشوند
مدل : Z بر اساس نحوه حرکت سیال در شیر به آن اطلاق شده است. در این تایپ شیر کروی، سیال پس از برخورد اولیه به شیر به اندازه 90 درجه تغییر زاویه می دهد و سپس در زمان خارج شدن از شیر نیز به اندازه یک 90 درجه تغییر جهت می دهد. این دو تغییر جهت سیال باعث شده که میزان افت فشار در این تایپ شیر کروی بسیار بیشتر از سایر مدلها باشد. در این تایپ از شیر، Stem و دیسک در جهت عمود بر حرکت سیال حرکت می کنند.
نوع y یا به عبارتی Wye، استم و بونت دارای یک زاویه 45 درجه نسبت به مسیر ورودی سیال دارا می باشند. این تغییر زاویه اندک باعث می شود تا سیال با زاویه کمتر از 90 درجه وارد شیر شود و با همچین زاویهای از آن خارج شود. از این رو، این تایپ از شیر کروی، کمترین میزان افت فشار را مابین تایپهای مختلف شیرهای کروی دارا می باشد. بنابراین در سیستمهایی که برای مدت طولانی سیال جریان دارد و شیر باز است، برای تنظیم جریان از این تایپ از شیرهای کروی استفاده می شود.
شیر 90 درجه و یا Angle Valve: برای جاهایی مناسب است که سیال باید یک تغییر مسیر 90 درجه را در طول مسیر خود طی کند. در واقع این مدل از ولو، به صورت همزمان وظیفه یک شیر کروی و یک زانویی 90 درجه را انجام می دهد. معمولاً از شیرهای 90 درجه برای سیال های تمیز استفاده می شود.
مزایای شیر glob: 1- برای قطع و وصل مناسب 2- فرسایش کمتری دارد 3- به عنوان زانوی می توان استفاده کرد 4– در Globe Valve به دلیل افت فشار ، باعث ایجاد فرسودگی کمتری نسبت به Gate Valve میشود. 5 – Globe Valve برای کنترل فشار جریان میتواند مورد مصرف قرار گیرد.
چک ولو شیرهای یکطرفه non return or check valves چک ولو همانگونه که از نام آن بر می آید شیریست که فقط از یک جهت اجازه جریان سیال را میدهد و در بسیاری موارد نظیر مصارف خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد
انواع شیرهای یک طرف 1- نوسانی 2- دیسکس 3- دیسکه وارونه 4- دیسکه دو تکه 5- قطع کننده
معایب شیر یک طرف 1- در حالت افقی فقط استفاده می شود کرد 2- شیر حالت باز گیر کند 3- هر شیر محدودیت خاص خودش دارد 4- تمام سیستم شیر داخل است باز یا بسته بودن مشخص نیست
مزایا شیر یک طرفه 1- سرعت بالای دارد 2-نیروی انسان نیاز ندارد 3- سیال نمی تواند برگشت کند. کاربرد شیر یک طرفه 1- لوله های ورودی آبگرمکن 2- ورودی آب به ساختمان 3- روی لوله های خروجی تلمبه 4- بعد از پمپ
شیرهای پروانه ای شیر پروانه ای با حرکت چرخشی برای قطع و وصل کردن جریان و همچنین تنظیم جریان مورد استفاده قرار می گیرد. ساختمان آن از یک بدنه معمولی و یک صفحه مدور که تقریباً در وسط قرار دارد تشکیل شده است این صفحه حول میله ای حدود 90درجه می چرخد .شیرهای پروانه را در اندازه های 4 اینچ الی 24 اینچ می سازند.
معایب شیر پروانه ای 1- تنظیم جریان در محدوده بین 30 تا 80 درجه باید صورت بگیرد 2- محدودیت اختلاف فشار کم دارد مزایای شیر پروانه ای 1- وزن کم دارد 2- دیسک کوچکی دارد 3- به تگیه گاه دوم لازم ندارد 4- دارای افت فشارکمو فاکتور بازافت فشار بالا 5- محرک آسان و ساده
کاربرد شیر پروانه ای 1- سیستم آتش نشانی 2- آب سردکننده ،هوا،گاز 3- ایستگاه نیروی حرارتی 4- لوله کشی آب و فاضلاب 5- سیستمهای خورنده که نیاز به شیر آستری دارد
نماد شیر پروانه
ball valve شیر سماوری یا توپی
شیر توپی(به Ball valve شیر صنعتی است که عضو مسدود کننده جریان بصورت به صورت کره و یا نیم کره ای است که حول یک محور عمودی نسبت به جهت جریان سیال دوران می نماید ساختمان آن عموماً دارای یک بدنه، یک یا دو درپوش (کلوژر)آب بندی، یک عضو کروی شکل که در آن سوراخی برای عبور سیال تعبیه شده ،دو سیترینگ و یک ساقه می باشد.
کاربرد شیر توپی از نظر جنس و متریال بدنه شیر توپی از نظر کاربردو جنس و متریال بدنه به چهار نوع فولادی ، استنلس استیل ،پلیمری و برنجی تقسیم می شوند. کاربرد شیرهای توپی برنجی برای سیالاتی مانند گاز شهری است که فشار ودمای پایینی دارند و از نظر خورندگی غیر فعال بوده. شیر های توپی فولادی و استنلس استیل در موارد صنعتی و در رنج های فشاری و دمایی بالا بکار می روند . برای سیالات عبوری خورنده و یا در صنایع غذایی شیر الات توپی استنس استیل کاربرد ویژه دارند . قطع وصل جریان در نوع دستی بوسیله ی یه دسته موسوم به دسته گازی انجام میگردد .
کاربرد شیر توپی پلیمری بیشتر جهت مصارف کشاورزی وابیاری ویا جهت سیالات خورنده مانند اسید ها میباشد . انواع شیر های توپی پلیمری از متریال های مختلف UPVC,PVC , TUP و P.P تولید می گردند
شیر سوزنی : ( needle valve ) از این شیرها بیشتر در جاهای که مقدار جریان مهم باشد استفاده می کنند شیبیه شیرهای globe می باشد با این تفاوت که به جای دیسک ، قسمت مخروط به شکل سوزن و جود دارد
شیر دیافراگمی (Diaphragm Valve) این شیرها دادرای دیافراگم متحرک است که با حرکت بالا و پایین جریان باز و بسته می کند بیشتر دار جاهای که نمی خواهیم سیال با اجزا شیر تماس پیدا کند استفاده می شود
شیر اطمینان (SAFETY VALVE) شیرهای که از ازدیاد شار جلو گیری می کند بیشتر در موتور خانه ها و کارخانه ها استفاده می شود
پایان