سیمای شهر
Title
سیمای شهر و عوامل سازنده آن؛ تصویر و سیمایی کلی دارد که در ذهن افراد مختلف متفاوت است..
کوین لینچ شهر ساز معروف معاصر از اثار معروف: سیمای شهر؛ تیوری شکل خوب شهر هدف وی از سیمای شهر: بیان مفاهیم ادراکی فضا و تصورات ذهنی استفاده کننده از فضا
از عوامل تاثیر گذار بر تصویر شهر در ذهن ساکنین آن:
نام شهر
سابقه تاریخی
…
اما بررسی کامل از تاثیر و اهمیت فرم شهر در سیمای شهر مورد بررسی قرار گرفت.
سیمای شهر بر مبنای عوامل جسمی شهر:
راه
راه عاملی است که معمولا با استفاده از آن، حرکت بالفعل یا بالقوه میسر میگردد.
راه ممکن است خیابان، پیاده رو، جاده، خطوط راه آهن و یا خطوط زیر زمینی باشد.
. برای شناخت راهها؛
نمای ساختمان، فرش خیابان و
سبزه و درختان(تقویت مداومت)
نیز دارای اهمیت هستند.
مشخص بودن ابتدا و انتهای راه نیز حایز اهمیت است زیرا این عامل به پیوستگی عوامل مختلف شهر کمک کرده و ایجاد اطمینان میکنند.
جهت و اندازه راه: جهت؛ وجود عوامل کنار راه
اندازه؛ وجود تقسیم بندی های خیابان ها( چهارراهها)
عدم ارتباط راهها با محیط؛
برجستگی راهها و یا خطوط راه آهن یا خطوط زیر زمینی که تصویری از ساختمانهای مجاور نمیدهند؛ عواملی هستند که بر روی خوانایی مسیرها دشواری ایجاد میکنند و وجود علایم راهنمایی و رانندگی را الزامی می کند.
تقاطع چند راه؛
عامل دیگر در افزایش اهمیت راه؛ اینکه در بستری برجسته از سطح زمین در قلب شهر ادامه می یابد.
لبه
عاملی خطی است که به دیده ناظر با (راه) تفاوت دارد.
مرز بین دو قسمت، شکافی در امتداد طول و بین دو قسمت پیوسته شهر، بریدگی که خطوط راه آهن در شهر بوجود می آورد، حد محدوده ساختمانی و یا دیوار.
لبه ها عواملی جانبی هستند و نه محورهای توازن و تقارن.
متصل کننده حدود شهر با عواملی چون آب و یا دیوار
قویترین لبه ها نه تنها فورا به دیده میآیند؛
بلکه فرمی پیوسته دارند و راههای عرضی را متوقف می دارند.
گاهی لبه نیز راه است.
محله
قسمت هایی از شهر که حداقل میان اندازه و بزرگ اندازه باشند.
اجزا آن به سبب خصوصیات مشترکی که دارند کاملا شناختنی هستند و همواره میتوان سیمای محله ها را از درون آن تمیز داد و اگراز خارج مریی باشند در یافتن نقاط مختلف از خارج نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
. خصوصیاتی که سیما و پیکر محله ایی را مشخص می کنند عواملی خاص آن محله هستند که ممکن است اجزا بیشمار و متنوع داشته باشند: بافت محله، فضای آن، فرم آن، اجزا آن، نمادها، نوع ساختمانها و نوع ساختمان ها، فعالیت ها، ساکنین محله، درجه نو و کهنگی محله و وضع پست و بلند زمین.
نام خیابان ها نیز در شناخت محلات موثرند؛ حتی وقتی که سیمای محله از خود قوتی ندارد و از بقیه قسمت های شهر متمایز نیست، همین نکته درباره سابقه تاریخی محلات صادق است.
مرز و حدود محلات ممکن است:
1. معین 2. نامعین 3.فاقد مرز
آشفتگی در سیمای شهر: اگر تغییر از محلات به صورت تدریجی نباشد عمال آشفتگی خواهد.
گره
نقاطی حساس در شهر که ناظر میتواند به درون آنها وارد شود و کانون هایی که مبدا مقصد حرکت او را بوجود میآورند.
1.محل تقاطع دو خیابان
2.محل تمرکز
گره وابسته به راه و محله میباشد.
هسته:
پاره ایی از گره های تمرکز یافته که کانون و نقطه اصلی یک محله اند و تمام محله تحت تاثیر گره میباشند.
نشانه
نشانه ها نیز یک عامل تشخیص قسمت های مختلف شهر محسوب میشوند، که ناظر به درون آنها راه نمی یابند.
نشانه ها میتوانند در داخل شهر باشند؛
(نمای ساختمان، درختان، علایم راهنمایی و رانندگی)
و یا به اندازه ایی دور که جهتی خاص را مشخص میکنند.
(تپه های گران پیکر، تک برج ها، گنبد های طلایی)
. از خصوصیات نشانه ها بی نظیر بودن آنها است.
1.فرم واضح
2. متضاد با زمینه خود
3. تسلط بر اطراف خود
. ویژگی های کیفی نشانه ها
1. کثیف یا تمیز بود قسمتی از شهر
2.گلدان های یک خیابان
3.مقیاس پنجره ها
. تسلسل نشانه ها به عابر این اطمینان را میدهد
که در حرکت به سمت مقصد خود اشتباه نکرده و احساس نزدیکی به مقصد را ایجاد میکند.
کلام آخر
هیچ یک از 5 عاملی که ذکر کردیم در واقع به تنهایی وجود ندارد؛
(محله)ها با (گره)ها پیوند دارند؛
(لبه)ها حد آنها را مشخص می دارد؛ با (راه)ها می توان به درون آن ها داخل شد و (نشانه)ها سیمای آنها را متمایز می کند.
و همه این عوامل بر ذهن تاثیر میگذارند و در ایجاد تصویر ذهنی تاثیر بسزایی دارند.
پایان