پاورپوینت سلول و محتویات درون آن


به نام آفریدگار هستی
به نام خداوندگار هستی بخش

موضوع : سلول و محتویات درون آن

تفاوت ظاهری سلول گیاهی و جانوری

نمای کلی از سلول جانوری و محتویات درون آن

سلول را واحد عمل و کار در موجودات زنده می نامند. به طور کلی چون سلول قادر است همه اعمال یک موجود زنده را بطور کامل انجام دهد، بنابراین به عنوان واحد حیات نامگذاری شده است.
موجودات زنده ممکن است تنها از یک سلول ساخته شده باشند و یا پرسلولی باشند که لازم است موجودات تک سلولی نیز کلیه امور حیاتی خود را به تنهائی انجام دهند اما موجودات پرسلولی واجد سلولهای تمایز یافته هستند و هر امر تخصصی به عهده گروهی از سلول ها انجام می گیرد که بافت نامیده می شوند.
اندازه سلول :
از جمله کوچکترین سلولها میتوان به مایکوپلاسماها اشاره کرد که عامل برخی از عفونت های جانوری می باشد و اندازه آنها تا 0/1 میکرون است، و از بزرگترین سلولها می توان به سلولهای ماهیچه اسکلتی پستانداران که تا 12 سانتیمتر طول دارند و سلولهای عصبی که تا یک متر هم میرسند اشاره کرد.
.
تعریف کلی از سلول

عمر سلول :
طول عمر سلولها متفاوت است. سلولهای عصبی و ماهیچه ای به اندازه عمر انسان عمر میکنند در حالیکه عمر گلبول های قرمز در حدود 120 روز بوده و بعد از آن تجزیه می شوند. سلولهای پوششی سیستم گوارش هر 24 ساعت یک بار تقسیم می شوند.
حرکت سلول :
گروهی از سلولها قادر به حرکت می باشند. این سلولها بیشتردارای اندام
حرکتی مثل مژک یا تاژک هستند و یا نوع حرکاتی مثل حرکت آمیبی
یا انقباضی دارند. اما بسیاری از سلولها به تنهایی قادر به حرکت نیستند
و حرکت آنها وابسته به حرکت محیط آنها همانند حرکت آب یا هوای
اطراف است.
شکل سلول :
شکل سلولها هم بر اساس محل و نوع فعالیت فیزیولوژیک متفاوت است. به طور کلی سلولهای جانوری شکل مشخصی ندارند و به اشکال گوناگونی دیده می شوند اما سلولهای گیاهی به دلیل داشتن دیواره سلولی دارای شکل منظمی می باشند.

سلول ماهیچه ای
سلول عصبی

اسکلت سلولی       Cytoskeleton
سلول های واجد هسته مشخص دارای اشکال گوناگونی هستند. در جانوران که دیواره سلولی وجود ندارد، شکل سلول دائما تغییر می کند همچنین این سلول ها توانایی تغییر شکل را نیز دارا هستند. اندامک های داخلی خود را جابجا می کنند و می توانند از جایی به جای دیگر تغییر مکان دهند.
این ویژگی ها به دلیل وجود شبکه در همی از رشته های
پروتئینی است که در سیتوپلاسم به صورت شبکه سه بعدی
درهم پیچیده ای قرار دارند و مجموعه آنها اسکلت سلولی
نامیده می شود .اگر به یاخته های در زیر میکروسکوپ
بنگرید آن را زنده و متحرک خواهید یافت. سیتوپلاسم
به هر طرف جاری است میتوکندریها در جریان سیتوپلاسمی
غوطه ورند. بخشهایی از غشاء پلاسمایی به بیرون یا داخل
فرورفتگی دارد یا متورم شده است و این حفره ها به سمت
بیرون یا داخل جدا می شوند و لبه های منظم تشکیل داده و
تغییر شکل می دهند.

ساختار مولکولی سلول میکرو فیلامان ومیکرو توبول ( (Microfilament & Microtubule
در سیتوپلاسم پروتئین های رشته ای شکل به صورت رشته های نازک توپر به قطر 4 تا 6 نانومتر بنام میکروفلامان ها و لوله های ریز یعنی ساختمان توخالی دراز با جداره هایی به ضخامت 5 نانومتر وقطر 25نانومتر بنام میکروتوبول وجود دارد. این پروتئین ها بوسیله ریبوزوم ها ساخته می شوند . و ابتدا به صورت محلول در سیتوپلاسم قرار دارند. میکروفلامان ها از اکتین تشکیل شده اند و با واکنش با میوزین سبب انقباض عضله می شود . میکروتوبولها در سیتوپلاسم به صورت آزاد یا در ساختمان سانتریول و مژه و تاژک وجود دارد . ترکیب مهم میکروتوبولها پروتئین توبولین است . که از دو جزءکروی α و β درست شده اند. به میکروفلامانها و میکرو توبولهایی که سیتوزول را پر می کنند سیتواسکلتون می گویند . از اعمال میکروتوبولها می توان به نقش آنها در رشد استطاله های عصبی ¸ انتقال مواد در طول آکسوپلاسم ¸ حفظ شکل سلول ¸ ساختمان و عمل مژکها ¸ حرکت کروموزوم ها وسانتریول ها و تقسیم سلولی اشاره کرد.

اشکالی از میکروفلامان و میکروتوبول

ترکیبات داخل سلول
پروتوپلاسم: protoplasm))
ماده حیاتی تشکیل دهنده سلول می باشد که به مجموعه مواد مختلف داخل سلول گفته می شود و بوسیله غشائی از محیط اطراف جدا شده که آن را غشای سلولی مینامند. پروتوپلاسم از 5 ماده اصلی تشکیل شده است:
آب: مایع مهم داخل سلولی که بسیاری از واکنشهای داخل سلولی داخل آن انجام می گیرد.
یون ها: برای عمل برخی از مکانیسم های بیو شیمیایی سلول و انتقال ایمپالسهای عصبی و عضلانی لازم هستند.مهمترین یونهای داخل سلول، پتاسیم، منیزیم، فسفات، سولفات و بی کربنات می باشند.
پروتئین ها: بعد از آب بیشترین وزن سلول را تشکیل می دهند و به دو نوع ساختاری و آنزیمی تقسیم می شوند. نوع ساختاری در حفظ ساختمان سلول و نگهداری ارگانهای سلولی در جای مخصوص خود نقش دارند و نوع آنزیمی عمل کاتالیز کردن واکنش های دورن سلولی را به عهده دارند.
چربیها: دارای دو نوع کلسترول و فسفولیپیدها می باشند که در ساختمان غشاهای سلولی به کار می روند و تری گلیسریدها که جزء کوچکی از چربیها هستند به عنوان منبع ذخیره انرژی در سلول می باشند.
کربوهیدراتها : یا قندها در سلول عملکرد ساختمانی کمی دارند ولی مهم ترین کارشان تغذیه سلول و بافت های بدن است و بدن انرژی خود را از آنها تامین می کند.

بخشهای تشکیل دهنده سلول
غشای سلول ( Cell membrane )
سیتوپلاسم ( Cytoplasme)
هسته Nucleolus ))
شبکه آندوپلاسمی ( Endoplasmic Reticolum)
میتوکندری ( Mitochondria )
لیزوزوم (Lysosome )
دستگاه گلژی ( Golgi apparatus )
ریبوزوم(Ribosome )
اسکلت سلولی (میکرو فیلامان ومیکرو توبول )(Microfilament & Microtubule )
سانتریول ( Centriole )
پروکسی زوم ( Peroxysome)

بخش های تشکیل دهنده سلول
ساختار فیزیکی سلول :
سلول از دو جزء مهم سیتوپلاسم و هسته تشکیل یافته که اطراف هر کدام از این بخش ها زا غشائی فرا گرفته استو در داخل سیتوپلاسم ارگانل ها و مایع وجود دارد.

غشای سلول (CeLl membrane )
ساختمان غشاء سلول از دولایه چربی به ضخامت 7 تا 10 نانومتر تشکیل شده که محدوده داخل و خارج سلول را از هم جدا می کند. و با داشتن خاصیت نفوذپذیری مبادله مواد بین سلول و محیط اطرافش را کنترل می کند. غشاء از دو لایه لیپیدی ساخته شده که دربین این دو لایه مولکولهای پروتئینی به صورت پراکنده وارد شده اند علاوه بر این پروتئینها ی غشاء پروتئین دیگری که از نوع پروتئینهای حاشیه ای هستند در غشاء دولایه و اغلب در روی سطح داخلی قرار می گیرد بطور کلی غشاءاز مولکولهای چربی وپروتئین و قند ساخته شده است.( 55% پروتئین، 25% فسفولیپید، 13% کلسترول، 4% سایر چربیها، و 3% کربوهیدرات)
لیپیدهای غشایی شامل فسفولیپیدها ( فسفو گلیسیرید و اسفنگو لیپید ) و کلسترول می باشد. کلسترول سیالیت غشا را کنترل میکند.پروتئینها که ترکیبات اصلی بیشتر غشاهای سلولی هستند . نه تنها در ساختمان غشاء دخالت دارند بلکه نوع سراسری آن به عنوان ناقل یا پمپ در هدایت و انتقال مواد کاربری دارند و به عنوان کانالهای یونی برای جابجایی یونها، و رسپتور برای برخی از هورمونها عمل میکنند و نوع محیطی آن دارای فعالیت آنزیمی میباشد. کربوهیدراتهای غشاءاز نوع الیگو ساکاریدها (متشکل از چند قند ) می باشند که بیشتر در سطح خارجی غشاء و متصل با پروتئینها و لیپیدها یعنی به صورت گلیکو پروتئین و گلیکو لیپید(گلیکوکالیکس) دیده می شوند ترکیبات فوق هم دارای خاصیت آنتی ژنیک می باشند و هم به عنوان رسپتور ( گیرنده ) درسطح سلول عمل می کنند و در ایمنی نیز نقش دارند.

غشای سلول

غشاءسلول

دیواره سلولی
سلولهای گیاهی، باکتریها و قارچ ها دیواره ضخیم و محکمی در روی غشای پلاسمائی خود دارند که دیواره سلولی نامیده میشوند. سلولهای جانوری دیواره ندارند و به همین دلیل بسیاری از بخش های گیاهان محکمتر از بخش های درون بدن جانوران است.

دیواره سلولی بر خلاف غشای سلول خاصیت نفوذپذیری ندارد و بسیاری از
مولکولها از آن عبور می کنند. کار دیواره سلولی استحکام و شکل دادن به سلول است.علاوه بر آن موادی که در دیواره وجود دارد از حمله میکروب های بیماری زا به سلول
جلوگیری می کنند.

عکسهایی از دیواره سلولی

هسته یا همان مرکز کنترل سلول ساختمانی است گرد یا بیضوی به ابعاد 5 تا 10 میکرون که همه سلولهای بدن بجز گویچه های قرمز حاوی هسته می باشند. اغلب سلولها دارای یک هسته ، برخی دارای دو هسته (سلولهای کبدی) و معدودی دارای هسته های متعدد می باشند (سلولهای عضله مخطط). شکل و موقعیت هسته در هر سلول بستگی به شکل سلول دارد. هسته همه فعالیتهای حیاتی سلول از قبیل سنتز پروتئین ، تقسیم ، تمایز و رشد سلولی را کنترل می کند. هسته از نظر ساختمانی از سه قسمت غشای هسته ، کروماتین و هستک تشکیل شده است . ماده اصلی کروماتین که رشته بلند و بسیار نازک می باشد DNA است که هر قسمت از DNA را یک ژن می گویند. و هر ژن الگوی سنتز یک پروتئین است. در هنگام تقسیم سلول هر رشته کروماتین فشرده و ضخیم می شود و به کروموزوم تبدیل می گردد. غشاء هسته دارای سوراخهای ریز برای عبور و مرور مواد می باشد. هستک ها که حاوی RNA و پروتئینهای سازنده ریبوزوم هستند فاقد غشا می باشند.
هسته ((NucleuS

درون یاخته یا سیتوپلاسم به انگلیسی: Cytoplasm) )ماده ای است که فضای درون یاخته را پر می کند. ترکیب اصلی سیتوپلاسم، آب و پروتئین های محلول در آب است. بسیاری از واکنش های شیمیایی زیستی در سیتوپلاسم یا اندامک های آن صورت می گیرد. سیتوپلاسم غشایی دارد که از فسفولیپید، کلسترول و گلیگو پروتئین تشکیل شده است. یکی از ویژکی های سیتوپلاسم ساختار تراوایی آن است که تنها به مواد خاصی ازجمله آب پروتئین و یون ها و مواد مورد نیاز سلول اجازه گذشتن می دهد. سیتوپلاسم سلول جانداران یوکاریوت (مانند سلول انسان) برخلاف جانداران پروکاریوت (مانند باکتری که فاقد اندامکهای غشادار می باشند ) در برخی موارد به طور مستقیم با اندامک های درون سلول ارتباط مستقیم ندارند بلکه این اندامک ها غشای مخصوص به خود را دارند. مایع موجود در سیتوپلاسم سیتوزول نامیده می شود. علاوه بر این مایع، سیتوپلاسم اندامک هائی دارد که به آنها اشاره می شود:
سیتوپلاسم( Cytoplasm)

شبکه آندوپلاسمی ( (Endoplasmic Reticulum
شبکه آندوپلاسمی را می توان به عنوان شبکه وسیعی در نظر گرفت که سیتوپلاسم را به دو بخش اصلی تقسیم می کند یک قسمت در داخل غشاها قرار می گیرد و بخش دیگر خارج از آن که به ماده زمینه ای سیتوپلاسم یا سیتوزول موسوم است . شبکه آندوپلاسمی متشکل ازکیسه ها و لوله های درهم پیچیده ای است که درسراسر سیتوپلاسم پراکنده هستند و ممکن است حاوی ریبوزوم بوده به این علت شبکه آندوپلاسمی خشن یا دانه دار گفته می شود و یا فاقد ریبوزوم باشدکه در این صورت شبکه آندوپلاسمی صاف نامیده می شود. می توان گفت در نواحی میانی سیتوپلاسم این شبکه بیشتر از نوع صاف و در مجاورت هسته و بخشهای خارجی سیتوپلاسم بیشتر از نوع خشن یا دانه دار است . شبکه آندوپلاسمی محل اصلی سنتز پروتئین و چربی است و در تغییرات پس از سنتز این مولکولها نقش دارد. همچنین مولکولهای سمی را به مشتقات غیر سمی آنها تبدیل کرده و این مواد به صورت اگزوسیتوز از سلول خارج می شوند . شبکه آندوپلاسمی بزرگترین اندامک داخلی سلول محسوب میشود . فضای داخلی شبکه آندوپلاسمی لومن نامیده می شود.

عکسهایی از شبکه آندوپلاسمی

میتوکندری ارگانلی است گرد یا میله ای که ابعاد آن 0.5 تا 1 میکرون می باشد. به عنوان مرکز مولد انرژی سلول می باشد که قادرند انرژی شیمیایی نهفته در مواد آلی مختلف را به انرژی قابل استفاده سلول یعنی آدنوزین تری فسفات ((ATP تبدیل نمایند. بنابراین هرچه مصرف انرژی سلول بیشتر باشد، اندازه میتوکندری ها بزرگتر و تعداد آنها بیشتر خواهد بود و برعکس. حتی در درون سلول میتوکندریها در بخشی از سلول قرار می گیرند که نیاز به انرژی جهت انجام فعالیت بیشتر باشد.
میتوکندری بوسیله دو غشای بیرون و درونی محصور شده که غشای بیرونی صاف ولی غشای درونی دارای چینهای تیغه مانندی است که "کریستا" ((cristaنامیده می شود و فضای بین دو غشا را "فضای بین غشایی" و فضای محدود شده بوسیله غشای درونی را "ماتریکس میتوکندری" می نامند که محتوی پروتئین ، DNA ، گرانولهای ریز و متراکمی مملو از کلسیم ، منزیم ، فسفات و ساختمانهای ریبوزوم مانند می باشد. هر میتوکندری حاوی DNA خاص خود است که می تواند سبب تولید میتوکندری جدید شود.

میتوکندری (Mitochondria )

میتوکندری

لیزوزومها ارگانهای غشادار و وزیکول مانندی هستندکه بالغ بر 40 نوع آنزیم از دسته هیدرولازها رادر خود جای داده اند. درحالی که لیزوزوم ها تقریبا در اکثریت سلولهای بدن دیده می شونددر سلولهای فاگوسیت کننده مثل نوتروفیلها وماکروفاژها تعداد این ارگانها بسیار زیاداست . قطر این ارگانها در حدود 0/2 تا 0/4 میکرومتر می باشد . برخی از آنزیمهای درون لیزوزوم عبارتند از : اسید فسفاتاز – ریبونوکلئاز – دزاکسی ریبونوکلئار – پروتئاز – سولفاتاز و B گلوکورونیداز. این ارگانها از دستگاههای گلژی منشا می گیرند و معمولا به عنوان دستگاه هاضمه درون سلولی معرفی می شوند. لیزوزوم ها از نظر عملکردی به دو دسته اولیه ( بدلیل اینکه هنوز فعالیت آنزیمی خود را آغاز نکرده اند ) و ثانویه تقسیم بندی می شوند .
لیزوزوم (Lysosome)

عکس هایی از لیزوزوم

پروکسی زوم (Peroxisom)
پراکسی زومها میکروبادی Microbody نیز خوانده می شوند. ارگانلهایی هستند کروی شکل و غشادار که قطر آنها از 0/5 تا 1/5 میکرومتر متغیر است وبرخلاف لیزوزومها حاوی آنزیمهای پراکسیداز ، D و L آمینو اکسیداز و کاتالاز می باشند که دو آنزیم اولی در تولید پراکسید هیدروژن H202 دخیلند و آنزیم کاتالاز سبب تجزیه آن به آب و اکسیژن می شود.
با توجه به فراوانی آنزیم کاتالاز در پراکسی زومها ، عقیده بر این است که سلولها را از اثرات سمی H2O2 حفظ می کنند که در سلولهای کبدی و کلیوی به تعداد فراوان یافت می شوند. منشا این ارگانل به عقیده بعضی ، شبکه آندوپلاسمی دانه دار و به عقیده برخی دیگر شبکه آندوپلاسمی صاف می باشد.

دستگاه گلژی ، از کیسه ها و واکوئلهای پهن محدبی تشکیل شده که بطور موازی روی هم چیده شده اند. منحنی بودن کیسه های تشکیل دهنده دستگاه گلژی باعث می شود که این ارگانل از نظر شکل ظاهری دارای یک سطح محدب ((cisو یک سطح مقعر (Trans)باشد. گلژی معمولا در بالای هسته قرار دارد، ولی جایگاه آن در سلولهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. وظیفه گلژی شرکت در پروتئین سازی با همکاری شبکه آندوپلاسمی دانه دار می باشد. پروتئینهای ساخته شده در شبکه آندوپلاسمی دانه دار ، توسط وزیکولهای حامل به دستگاه گلژی منتقل می گردند. چون وزیکولهای حامل به سطح محدب گلژی اتصال می یابند، سطح محدب گلژی را سطح سازنده نیز می نامند. پروتئینها پس از بدست آوردن فرم نهایی خود به صورت گرانولهای محصور شده در غشا از سطح مقعر گلژی خارج می شوند. به همین دلیل سطح مقعر گلژی را سطح ترشحی نیز می نامند.

دستگاه گلژی (Golgi apparatus)

دستگاه گلژی

ریبوزوم ها ذرات بسیار کوچک نوکلئو پروتئینی به ابعاد 20 تا 30 نانومترمی باشند و محل ساخته شدن پروتئین د رسلولها هستند. این ذرات متشکل از 4 نوع rRNA و نزدیک به 80 نوع پروتئین مختلف هستند ریبوزوم ها اندامکهای بدون غشائی می باشند که در تمام سلولها یافت می شوند . ریبوزومها می توانند به صورت دانه های منفرد به نام MonoSomes و یا دستجاتی به نام پلی ریبوزوم مشاهده گردند به مجموعه 6 تا 8 ریبوزوم که توسط رشته ای از mRNA به هم متصل اند پلی زوم گویند. ریبوزوم های متصل به شبکه آندوپلاسمی مسئول سنتزپروتئینهایی هستند که به داخل رتیکولوم آندوپلاسمیک وارد می شوند مثل آنزیمهای پانکراس و… اجزاء ذرات ریبوزومی در داخل هستک سلول سنتز می شوند . ریبوزوم ها نقش بسیار مهمی در شناسایی رمز یا ترجمه پیام جهت ساختن پروتئین دارا هستند .
ریبوزوم (ribosome)

نمایی از ریبوزوم

سانتریول ( (Centriole
در کنارهسته بیشتر سلولها دو جسم استوانه ای به نام سانتریول وجود دارد.سانتریولها نسبت به یکدیگر عمود قرار می گیرند در ساختمان سانتریولها ¸میکروتوبولها به صورت دستجات سه تایی قرارگرفته اند به صورتی که 9 دسته 3 تایی از میکروتوبولها استوانه ای را تشکیل میدهد که همان سانتریول است .سانتریول با حرکت کروموزومها در جریان تقسیم میتوزی سروکار دارد بدین معنی که در شروع تقسیم میتوز سانتریولها تقسیم می شوند و تعدادشان دوبرابر می شود. سپس زوجهای سانتریولی از هم جدا شده و قطب های دوک میتوزی را تشکیل می دهد . دوک میتوزی هم ازمیکروتوبولها ومیکروفلامانها تشکیل شده است .

سانتریول

کلروپلاست
اندامک های سبز رنگی هستند که درون بعضی از سلولهای گیاهی وجود دارند. ساختار آنها به گونه ای است که می توانند فتوستنز را به خوبی انجام دهند.

واکوئل
واکوئل ها کیسه هایی هستند که درون بسیاری از سلولها جای دارند. درون این کیسه ها موادی مانند آب ، مواد محلول در آب مانند مواد غذائی و مواد زائد انباشته می شود.

نقل و انتقال مواد از غشاء های سلولی
تمام موادی که باید وارد سلول یا از آن خارج شوند، مجبورند از غشاء عبور کنند. این انتقال از ابین مولکولهای چربی یا از طریق پروتئین های خاصی انجام می گیرد. صورت های مختلف نقل و انتقال مواد را ازغشاء به ترتیب زیر است:
انتشار: تمام مولکولهایی که در بدن و در آب موجود در داخل و یا خارج سلول حل شده اند به علت گرمای ذاتی که دارند به صورت تصادفی د رحرکت هستند که به آن انتشار گفته می شود.
انتشار ساده: به انتشار یونها که از خلال غشای دو لایه چربی سلولها یا از داخل کانالهای یونی انجام می شود انتشار ساده می گویند.
انتشار تسهیل شده: این نوع انتشار با کمک برخی از مولکولهای حاملی که در عرض غشای سلول وجود دارند انجام میگیرد؛ بدین صورت که مولکول مورد نظر در یک طرف غشاء به جایگاه خاصی از مولکول حامل متصل شده و مولکول حامل پس از اتصال تغییر شکل داده و باعث می شود این مولکول در طرف دیگر غشاء آزاد می شود. سپس مولکول حامل تغییر شکل می یابد تا برای انتقال یک مولکول دیگر آزاد شود.
اسمز: هر گاه غلظت ماده محلول در یک طرف غشای نیمه تراوا بیشتر باشد باعث می شود که مولکولهای حلال به طرفی کشیده شوند که غلظت ماده محلول در آن قسمت بیشتر است که به این پدیده اسمز گویند. البته مقدار حلالی که می تواند از یک طرف به طرف دیگر برود محدود است و بستگی به فشار اسمزی دارد.
انتقال فعال : هر گاه سلول بخواهد برخی از مولکولها و مواد غذایی لازم خود را از جایی که غلظت آنها پائین تر است به جائی که غلظت آنها بالاتراست منتقل نماید لازم است تا انرژی مصرف کند. به این نوع انتقال که با مصرف انرژی انجام می گیرد انتقال فعال گویند.

سیستم های عملی سلول( اندوسیتوز)
برخی از موادی که برای حیات سلول لازم هستند چنان بزرگ هستند که نمی توانند از سوراخهای موجود در سلول عبور کنند و لذا لازم است طریقه دیگری برای انتقال آنها به داخل سلول وجود داشته باشد. این کار توسط دو مکانیسم پینوسیتوز و فاگوسیتوز انجام می شود.
پینوسیتوز: به ورود ماکرومولکولهایی مثل پروتئین ها به داخل سلول می گویند
فاگوسیتوز: در آن سلول یک جسم بزرگ مثل باکتری را بلعیده و در داخل خود هضم میکند. این دو مکانیسم با چسبیدن ذره ورودی به سطح خارجی سلول ( محل های خاصی از غشای سلول ) و ایجاد فرورفتگی و سپس تشکیل ویزیکول بلع شده در داخل سلول به انجام می رسد.

انتشار تسهیل شده

تولید مثل سلول و کنترل ژنتیکی آن
از یک تولید مثل سلول تا تولید مثل بعدی آن را چرخه سلولی گویند. رشد و نمو یک سلول محدود است و بعد از آنکه تا حد معینی رشد کرد تقسیم میشود و دو سلول مشابه بوجود می آید. این تقسیم مرتباَ تکرار میشود تا بتدریج سلولهای ایجاد شده جانشین سلولهای فرسوده و یا صدمه دیده گردند. تقسیم سلول بدین صورت انجام میگیرد که بتدریج غشای هسته از بین میرود، هستک ها ناپدید میشوند و کروموزومها مضاعف شده و نمایان می گردند. سانتریولها از یکدیگر جدا شده و هر یک به یکی از دو قطب سلول می روند و بین آنها رشته هایی بوجود می آیند که از باب تشابه به آنها دوک می گویند. دو دسته مساوی از کروموزوم ها به دو قطب جلب می شوند. و در نهایت دو سلول ساخته شده از هم جدا می شوند. به این شکل از تقسیم سلولی میتوز می گویند.
در اندامهای تناسلی ( تخمدان و بیضه ) روش دیگر تقسیم سلولی وجود دارد که به میوز معروف است. سلولهای جنسی دارای23 عدد کروموزوم هستند که سلول حاصله از آندو یعنی تخم ( زیگوت) دارای 23 جفت(46 عدد) کروموزوم خواهد بود.

تقسیم سلولی میتوز

منابع و ماخذ
کتاب بافت شناسی :
مولف: دکتر محمدرضا عرب دانشیار بافت شناسی
بافت شناسی انسانی :
تالیف: ولی اله مرادی- محسن شاه طاهری- مریم سهرابی- علی اکبر رجب زاده- مهران وطنچیان
فیزیولوژی سلول :
تالیف : دکتر سهراب حاجی زاده (دانشیار گروه فیزیولوژی دانشگاه تربیت مدرس)
فیزیولوژی پزشکی :
تالیف : گایتون/ هال ترجمه دکتر سید علی حائری روحانی

پرسیدم از قلم که کدامین کلام نغز در مجمع حروف الفبا سرآمد است فوراً به روی صفحه کاغذ نوشت و گفت بعد از خدا محمد و آل محمد است