سبک کلاسیک در معماری
مقدمه
سبک کلاسیک ، گونه ای از سبک های معماری است که از عناصر برگرفته از معماری دوران کلاسیک روم و یونان تشکیل شده است. اکثر سبک های معماری که پس از رنسانس در اروپا زاده شده اند می توانند معماری کلاسیک محسوب شوند. این تعبیر گسترده از این اصطلاح توسط جان سامرسون در کتاب زبان کلاسیک معماری به کار گرفته شده است. عناصر معماری کلاسیک در زمینه های معمارانه متفاوتی نسبت به زادگاه اصلیشان به کار گرفته شده اند.
شیوه های کلاسیک – دوریک، یونیک و کرنتین – که در معماری سبک گرای قرن ۵ پیش از میلاد یونان معنی دارند در معماری قرن اول گال ها دوباره به کار گرفته می شوند و از آن زمان بار ها و بار ها تجدید شده اند.
سبک کلاسیک
در اذهان ما تصور معمارانه ایده عالی نسبت به سبک کلاسیک وجود دارد که اغلب با بناهای یادمانی منفردی معرفی می شود. از این دست است پارتنون برای یونان باستان، پانتئون برای رم باستان، کلیسای سنت پیترو باستانی برای صدر مسیحیت، و تمپیه تو برای دوره رنسانس پیشرفته از اهمیت خاصی برخوردار است. با وجود اینکه قرن نوزدهم از جنبه فرهنگ اجتماعی به طور غیرمشخص و با سرعت در حال مدرن شدن بود. دوره ایجاد ساختمان هایی چون اپرای پاریس یا خانه ی پارلمان لندن به گونه ای هماهنگ مشابه کارهای قرون پیشین نیز بود؛ و از طرفی هم با کارهای قرن هجدهم تفاوت نداشت.
به کار بردن طرح نمای رومی در بناهای کلاسیک از مهم ترین نشانه های این دوره بوده است. همان گونه که به نظر می رسید، در قرن هجدهم، تاریخ به طرف گذشته ی دور عقب نشینی کرد و این حرکت با ساختمان خانه جیزیک آغاز شد که در سال ۱۷۲۵ میلادی در خارج لندن برپا گردید. این کار تقلیدی از ویلای روتوندای پالادیو بود که تقریباً دو قرن پیش از آن ساخته شده بود. معماری تاریخ رای قرن هجدهم به معنی احیای سبک های ابتدایی تر توام با تحولاتی بود که در جریان آن نظم کهن اروپا به دنیای مدرن قرن هجدهم و نوزدهم تغییر شکل داد.
شیوه های معماری کلاسیک غربی
یک شیوه کلاسیک یکی از سبک های باستانی معماری کلاسیک است که توسط تناسبات اجزا و خصوصاً نوع ستون به کار گرفته شده از بقیه شیوه ها متمایز می شود. از قرن ۱۶ میلادی تاکنون، نظریه پردازان معماری پنج شیوه کلاسیک را به رسمیت شناخته اند. این شیوه ها از یونان باستان ریشه می گیرند و بعدها توسط رومیان مورد تغییر و استفاده قرار گرفتند. هر سبک سر ستون مناسب خود را دارد که متشکل است از فرسب، کتیبه و افریز.
این شیوه ها به ترتیب میزان ظرافت و جزئیات حکاکی ها عبارتند از: توسکانی (رومی) و دوریسی (یونانی و رومی)؛ ایونی (یونانی و رومی)؛ کورینتی (یونانی و رومی) و شیوه آمیخته (رومی). البته تنها سه شیوه باستانی و اصیل معماری وجود دارند (دوریسی، ایونی و کورینتی) که توسط یونانیان اختراع شده اند. به این سه شیوه، رومی ها شیوه توسکانی، که مدل ساده شده شیوه دوریسی است و شیوه آمیخته را که در اصل شیوه کورینتی با تزئینات بیشتر است اضافه کردند.
منظور از شیوه ساختمان کلاسیک مثل حالت یا کلید در موسیقی کلاسیک، یا دستور زبان و فصاحت و بلاغت در یک متن نوشتاری است. از ماژول های خاصی مانند فواصل موسیقی تشکیل شده و انتظارات خاصی را در مخاطب هماهنگ با زبان خود ایجاد می کند.
مشخصات شیوه های کلاسیک غربی
دوریک
مشخص، با رسمیت و صلاحبت، بی پیرایه
ساختمان بالاتر از سطح زمین، بر روی سکوی سه پله
بدنه ستون از پایین به بالا باریک شده و در قسمت دایره شکل
بدنه ستون از پایین به بالا باریک شده و در قسمت میانی دارای تحدب است سر ستون ساده و بی تزئین نسبت ارتفاع به قاعده، ۶ به 1
یونیک
ستون باریک و بلند با سر ستون پیچ خورده و حلزونی شکل است طرح ستون این شیوه به بیننده از هر طرف دید مشابه می دهد .
نسبت ارتفاع به قاعده ستون در این شیوه ۱ به ۱ و ۱۸ به ۱ یعنی نسبت به ستون دوریسی بلندتر است و تعداد شیارهای روی بدنه ستون نیز ۲۶ عدد است.
مهمترین عنصری که شیوه ایونی را از نظام دوریسی مجزا می کند، تغییر شکل سر ستون است. ستون سنگی در شیوه ایونی به جای اینکه مستقیماً روی سکوی پله دار قرار گیرد بر روی پایه ستون دایره شکلی که از سنگ یک پارچه تراشیده شده و دارای فرو رفتگی هایی نیز می باشد قرار می گیرد.
کورنتی
در مقایسه با نظام های دوریک و ایونیک نظام کورنتی از نظام های وابسته تازه وارد است.
اواخر سده پنجم ق. م توسط کالیما خوس ابداع و به کار گرفته شد.
برای نخستین بار از ستون کورنتی در داخل معابد استفاده گردید.
سر ستون به شکل کاسه زنگ رو به بالا با آرایش برگ کلگری به گرد آن.
یادمان آنتن قدیمی ترین ساختمان که ستون کرنتین در خارج آن بکار رفته است
دکوراسیون داخلی به سبک کلاسیک
طراحی داخلی به سبک کلاسیک بر اساس اهداف آرمانی امپراطوری یونان و روم، یعنی « نظم، تقارن و تعادل » بنیانگذاری شد عنصر اصلی در سبک کلاسیک استفاده از نقطه کانونی در محدوده ای است که در آن تعادل بصری ایجاد شده است. عظمت و شکوه معماری در دکوراسیون سبک کلاسیک هم دیده می شود ؛ سبکی که در تمام جوانب وزین و با اُبهت است حتی در متریال وسیله هایی که به این سبک چیره می شوند.
متریال های سبک همگی باید طبیعی و باشکوه باشند؛ موادی مثل سنگ های کار شده یا ساده . پارکت هایی از چوب طبیعی، گچ، کاغذ دیواری، رنگ، شیشه های قطور، لوسترهای کریستال، برنز و ورق طلا و …
عناصری که در دکوارسیون سبک کلاسیک استفاده می شونند حتماً باید با کلیت موضوع هماهنگ باشند و باید حسی آشنا را منتقل کنند و به شیوه ای درست در جای خود قرار بگیرند تاکید سبک کلاسیک بر وسایل مدور. خطوط و فضاهای منحنی شکل است.
سبک کلاسیک به هیچ عنوان با بی نظمی و شلوغی کنار نمی آید به نوعی می توان گفت این سبک یکی از سبک های منظم است که پایداری و استقامت خاصی را به فضا می بخشد.
عناصر مورد استفاده در سبک کلاسیک
ستون ها
ساختمان هایی که به سبک کلاسیک ساخته می شوند حتماً در نمای ورودی شان ستون های بلند دارند؛ ستون های تزئین شده ای که به عنوان یکی از خصوصیات بارز سبک کلاسیک شناخته می شوند تا جایی که خیلی ها بر اساس انواع تزئینات ستون ها و سر ستون ها دوره معماری و قدمت آنها تشخیص می دهند نمودهای آن در طراحی داخلی به صورت تاکید بر خطوط عمودی راه راه روی دیوارها و پرده است
سقف
ستون های بلند، سقف های بلند می خواهند. در نتیجه سقف دومین عنصر مهم در معماری به سبک کلاسیک است، سقف بلند باعث افزایش شکوه و عظمت فضایی که در آن قرار گرفته اید می شود پس هر چه سقف بلندتر و بالاتر، احساس شکوه و عظمت در فضا هم بیشتر؛ ویژگی که باعث شده طراحان در این نوع دکوراسیون از عناصر شلوغ هم بهره ببرند در حالی که زیر سقف های کوتاه شلوغی اولین چیزی است که خودش را نشان می دهد. سقف گاهی دارای گچ بری است.
کف
متریالی که معمولاً در سبک کلاسیک برای کف استفاده می شود، با الگوبرداری از معماری سنتی یونانی. مواد طبیعی چون سنگ وچوب هستند که در سطح بزرگ و یکدست به چشم می خورد.
مبلمان
اگر سبک کلاسیک را برای فضای داخلی خانه خود انتخاب کرده اید، گزینه دیگری جز انتخاب مبلمان استیل ندارید؛ مبلمانی که از ترکیب چوب و پارچه ساخته شده و چوب آن به عنوان پایه اصلی کار حتماً دارای نقوش و فرم های برجسته است؛ فریم پرنقش و نگاری که قاعدتاً باید با پارچه های گلدار و البته گرانبها پوشیده شود. جنس مبلمان معمولاً چوب است. چوب ها اصولاً منبت کاری شده هستند و روی آن ها کار دست مشاهده می کنند
در یک دکوراسیون کلاسیک منطقه غذاخوری یک مکان جداگانه را به خود اختصاص می دهد. درون آن بجز میز غذاخوری و صندلی ها یک بوفه یا ویترین برای نگهداری سرویس غذاخوری نیز در نظر گرفته می شود. سایر وسایل اصولاً از جنس چینی، نقره و شیشه هستند. در آن ها طرح هایی از نقوش موجود در طبیعت به چشم می خورد.
نور
انسان ها در هر حالتی، کار ، آرامش و انجام کارهای معمول و روزمره نیازمند نور هستند نور اصلی ترین عامل پویایی یک فضای داخلی است بدون نور ، فرم رنگ و بافت قابل دیدن نخواهد بود. هدف نورپردازی مناسب این نیست که نور کافی را ایجاد کنیم تا مخاطب در فضا، کارهایش را به راحتی و دقت انجام دهد بلکه این یک بلکه این یک هدف اولیه و شرایط لازم می باشد، شرط کافی و در واقع هدف اصلی خلق محیطی زیبا و کارآمد منطبق با ویژگی های خاص آن فضاست.
انتخاب نورپردازی مناسب می تواند ویژگی های یک خانه به سبک کلاسیک را برجسته تر نماید. در منازل با نشیمن های بزرگ که با مبلمان کلاسیک چیدمان شده است باید از لوسترهای سنگین تر و به سبک کلاسیک استفاده کرد. استفاده از لوسترهای برنجی یا بلورین مناسب این سبک چیدمان می باشد.
استفاده از آباژورها در کنار انواع مبلمان و میز غذا خوری باعث می شود فضا درخشان تر و زنده تر به نظر آید. همچنین استفاده از لوسترهای دیوارکوب در کنار آینه و کنسول منزلتان زیبایی آن را چندین برابر می کند افزودن لامپ های دیواری علاوه بر لامپ های سقفی در دکوراسیون خانه های کلاسیک متداول است.
نور لامپ ها اصولاً خنثی و با رنگ های بسیار ملایم یا رنگ روز در نظر گرفته می شوند.
رنگ
رنگ یکی از عناصری است که درکنار نور، بافت، فرم و شکل بر ادراک بصری افراد از محیط تاثیر می گذارد اما در عین حال شاید بیشتر از هر مقوله دیگری در طراحی با آن به صورت تصادفی برخورد می شود. رنگ ابزار مهمی در جهت هدایت و القاء حالات روانی خاص به افراد و جوامع است. رنگ به کاهش خستگی و برانگیختن چشم کمک می کند. رنگ ها زمینه متنوعی از تضادها را در ساعات مختلف روز پدید آورده و در هر ساعت، سایه روشن های جدیدی را به وجود می آورند و فضا را متنوع و سرزنده می کنند.
ضمن این که با استفاده از رنگ می توان به فضا یکپارچگی و وحدت بخشید یا آن را متمایز و قابل شناسایی نمود واقعیت و اثر روحی روانی رنگ، همان چیزی است که آن را اثر رنگ می نامیم. عامل رنگ و اثر رنگ فقط در مورد چند ،مایگی های همانگ قابل انطباق هستند. در تمامی موارد دیگر، عاملیت رنگ تبدیل به یک اثر جدید می شود.
در کاربرد رنگ ها اصولاً یک حد وسط رعایت می شود البته گاهی می توان از رنگ های خیلی روشن و یا خیلی تیره نیز در آن استفاده کرد. رنگ هایی که در سبک طراحی سبک کلاسیک مورد استفاده قرار می گیرد ( با اقتباس از رنگ هایی که در معماری یونانی و رومی استفاده شده است )معمولاً بر گرفته از طبیعت هستند از جمله آبی سیر، قهوه ای، زرد، سبز و نو تالیته ای از پوشش گیاهی کره زمین ( قهوه ای مایل به قرمز ). علاوه بر این، سیاه نیز می تواند برای تمرکز کردن المان هایی خاص از فضا استفاده شود.سبک کلاسیک به سبکی با رنگ های غنی و فاخر معروف است.
تکنیک های طراحی در سبک کلاسیک
تقارن
در یک طراحی سبک کلاسیک سنتی همه چیز از مبلمان گرفته تا محل قرارگیری مبل ها در تعادل است. مبلمان تمایل دارد تا در یک چیدمان رسمی قرار گیرد تا دیگران در آن به گفتگو دعوت شوند و در امتدا محور اتاق قرار گیرد. البته دلیلی ندارد که در سبک کلاسیک همه چیز در هماهنگی باشند، اما این سبک مناسب کسانی نیست که به ناهماهنگی و شیوه های تلفیقی علاقه دارند.
اگر چه نباید خیلی از تقارن دور شوید، اما راه های زیرکانه ای وجود دارند که فضای خانه را از داشتن جلوه ای ایستا دور می کنند.
یک آینه مرتفع در مقابل دیوار قرار دهید، آثار هنری را به صورت گروهی بر روی دیوار نصب کنید تا حس حرکت ایجاد شود، و یا یک میز در کنار صندلی دسته دار قرار دهید. دراین اتاق شکل نامنظم فرش اتاق را از حالت خشکی درآورده و به آن انرژی بخشیده است.
حاشیه های نرم
تاکید سبک سنتی بر خطوط و فضاهای منحنی شکل است. وسایل مدور حسی از دنج بودن و اصالت را برمی انگیزد و با صندلی ها و میزهای پایه دار در هماهنگی و موازنه هستند. بالشتک ها چاق و چله هستند و تعداد کوسن ها فراوان است. از مبلمان مختلف استفاده کنید تا فضایی به روز داشته باشید و از پارچه هایی بافت دار و خنثی استفاده کنید تا کاناپه و صندلی ها قدیمی شما سیمایی تازه به خود بگیرند.
رنگ های محافظه کارانه
رنگ هایی که در سبک کلاسیک استفاده می شوند، محدود هستند؛ رنگ هایی که به اصطلاح پخته هستند و این یعنی شما نمی توانید از هر رنگی که می خواهید در این سبک استفاده کنید بلکه باید سراغ نوع پخته رنگ مورد علاقه خود بروید. پس به جای قرمز از زرشکی، به جای سبز از یشمی و به جای آبی از سرمه ای استفاده کنید. در حالت کلی رنگ هایی هستند که حتماً با یکی از رنگ های سیاه، قهوه ای یا طوسی مخلوط شده اند.
در نتیچه سرمه ای، قهوه ای، زرشکی، یشمی، سدری، طلایی، برنزی، صورتی چرک و رنگ های مشابه بیشترین کاربرد رنگی را در این سبک از دکوراسیون دارند اما فراموش نکنید نمی توانید همه این رنگ ها را با هم استفاده کنید. فضای غالب خانه شما باید یک یا دو رنگ ثایت داشته باشد.
رنگ مایه های چوبی جذاب و قدرتمند
رنگ مایه های چوبی تیره مانند چوب درخت گردو، گیلاس، ماهون، و بلوط بر سبک سنتی حکومت می کنند. نرده هایی از جنس چوب درخت گردو در یک راه پله سفید تا الوارهایی از جنس چوب درخت سرو در سقف، همگی به یک فضای سنتی گرما می بخشند و آن را دنج و راحت می کنند بگذارید کف پوش هایی از جنس درخت های جنگلی در فضا بدرخشند: آن ها را کاملاً لخت و عریان رها نکنید، اما هم چنین با استفاده از یک فرش بسیار بزرگ آن ها را پنهان نکنید.
استفاده از لایه های چوبی در قسمت های دیگر مبلمان که رنگی مشابه به یکدیگر دارند فضا را یک دست و جذاب ساخته اند.
قالب ها و قرنیزآلات
اتاق های سبک کلاسیک به سطوح زیبا معروف هستند. معمولاً گچ کاری ها و کارهای چوبی آماده دارای جزئیات زیاد و قدرتمندی مانند زنجیره هندسی یونانی و به رنگ سفید یا عاجی هستند . اگر چه دلیلی ندارد که قرنیزآلات سنتی خیلی تزئینی باشند، اما حتما باید به فضا یک وزن بصری اضافه کنند؛قالب های اندک و طاقچه های زیبا در این اتاق دیده می شوند. اطراف شومینه را با یک گچ بری زیبا تزئین کنید و طاقچه بالای آن را تمیز و ساده نگه دارید. از روکوب چوبی بر روی دیوار استفاده کنید. البته فراموش نکنید که در استفاده از تزئینات و گچ بری ها نباید زیاده روی کرد.
قالیچه های نامتعارف
گلیم ها، فرش های ایرانی، و قالیچه های شرقی هیچ گاه از مد نمی افتند چرا که وقتی پول زیادی بایت یک فرش باکیفیت می پردازید دیگر آن را از چشم ها پنهان نمی کنید . این قالیچه ها و فرش ها مانند جواهر می مانند: شما می توانید با هر چیزی آنها را ترکیب کنید. می توان آن ها را پس زمینه ترکیب کرد، اگر می خواهید از این فرش ها به گونه ای متفاوت استفاده کنید می توانید آن ها را روی الیاف کنف قرار دهید. یا با مقیاس ها بازی کنید: یک فرش کوچک در کنار یک فرش بزرگ، یا سه فرش باریک در یک ردیف.
درخشش ملایم، تلالو پرجلوه
رنگ های کرومیم را فراموش کنید، شما به رنگ های گرم و ملایم نیاز دارید. برای ادوات نوری و لوسترها به برنج، برنز، و مس فکر کنید. آینه های قاب دار و آثار هنری همیشه در اولویت هستند. لوسترهای کریستال و شمع دان ها یک فضای سنتی زیبا را کامل می کنند. قبل از هر چیز از برنج های براق متعلق به دهه ۱۱۰۸ استفاده نکنید. به جای آن از فلزهایی تیره، زنگار بسته، و بافت دار استفاده کنید.
برنز روغنی جلوه ای زیبا به فضا می دهد و نیز به خوبی با چیدمان کلاسیک ترکیب می شود. هم چنین می توانید از قلع استفاده کنید که در برخی از فضاها بسیار به کار می آید.
طرح ها و الگوهای زیبا
پارچه های شطرنجی، راه راه، گل دار، کرباس و غیره همگی در سبک سنتی سبک کلاسیک به کار می روند گاهی همه در یک اتاق در ترکیب این پارچه ها آزادانه عمل کنید، اما از یک پالت رنگی مشخص استفاده کنید و خیلی از رنگ های تیره و روشن را به کار نگیرید. مهم نیست چه الگوها و طرح هایی در سبک سنتی باید وظیفه ایجاد تقارن را به عهده بگیرند.
اما می توانید آن ها را با انتخاب اندازه های بزرگ و رنگ های شاد به روز کنید. پارچه گل دار صندلی غذاخوری در این اتاق کنتراست زیبایی ایجاد کرده و خیلی هم از ریشه های سنتی خود دور نشده است.
پرده های پاکیزه
ضد نور فراوان، پارچه های لوکس، و تزئیناتی مانند منگوله ها توجه را به پرده های سنتی جلب می کند. پرده ها، خواه ساده و خواه پلیسه دار و با و بدون تزئینات یا بند، و نیم پرده ها عناصری سنتی هستند. همچنین در سبک سنتی از کرکره های ساده استفاده می شود. اجازه ندهید پرده ها خراب شوند زیرا فضا را کسل کننده می کنند. اگر از طرف داران سبک های خطی هستید از کرکره های رومی استفاده کنید.
فقط در مورد ترکیب پارچه پرده با پارچه مبلمان دقت کنید؛ استفاده از رنگ های مشابه فضا را یک نواخت و تنش زا می کند. پنجره های بلند، پرده های بلند می خواهند. پس دقت کنید پرده هایی که در این سبک از دکوراسیون استفاده می شوند هیچ وقت نمی توانند کوتاه باشند هیچ وقت نمی توانند ساده باشد. پنجره هایی بلند که دارای لایه های روبه، زیره، یراق و … هستند، پوشیده می شوند پرده ها باید از سقف تا زمین کشیده شده باشند و البته در راستای پاسخگویی به حس جلال و شکوه دکوراسیونکلاسیک. باید در انتخاب این نوع پرده از پارچه های گران قیمت استفاده کرد.
وسایل تزئینی هنری
سبک کلاسیک سنتی در خود جایی برای رنگ های سرد، دیوارهای خالی یا قفسه ها شلوغ ندارد که باعث از بین رفتن فضای صمیمی خانه می شوند. کلکسیون ها در کنار هم جمع می شوند و یا به شیوه ای منطقی چیده می شوند: ظروف چینی، مجسمه ها،گیاهان، جعبه ها، و حباب ها آثار تزئینی را معمولا در ارتفاعی هم سطح چشم نصب می کنند؛ معمولا چند وسیله تزئینی را در چهارچوب های یکسان قرار می دهند تا چیدمانی زیبا در فضا خلق شود.
بشقاب ها و سینی ها بر روی دیوار نصب می شوند. همچنین در این سبک از آینه های بزرگ و قدی استفاده می شود. رنگ ها و مجسمه های تیره رنگ تاثیر بسیار خوبی در هم چنین می توان یک فضای سنتی ایجاد می کنند وسایل مدرن را در یک بستر سنتی به کار برد. در این سبک از عکس های سیاه و سفید فراوان استفاده می شود. هم چنین استفاده از بوم های بدون قاب آن ها را از حالت رسمی درمی آورد و آن ها را مناسب یک فضای سنتی می کند.
منابع
http://paydarag.com/classic-style/
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان