1
رشد اجتماعی و حرکتی
2
فهرست عناوین:
تاثیرات اجتماعی در دوره کودکی پایانی و نوجوانی
بازی تیمی
شناسایی نقش جنسیت و فعالیت حرکتی
عوامل اجتماعی در بزرگسالی
یادگیری اجتماعی و پیرستیزی
احتمال تاثیر سایر موقعیت های اجتماعی بر رشد حرکتی
چرخه تمرین – سالخوردگی
اجتناب از چرخه تمرین-سالخوردگی
مقدمه
اجتماعی شدن (Socialization)
رشد عزت نفس و فعالیت بدنی
تاثیرات اجتماعی دوران نوباوگی
تاثیرات اجتماعی در دوران کودکی
بازی
خانواده
3
مقدمه:
مبحث رشد انسان تا اندازه ای با طبقه بندی سلیقه ای ابعاد انسان به حوزه های شناختی عاطفی حرکتی و جسمی تسهیل شده است.اما این طبقه بندی تصویر واقع گرایانه ای از آدمی نیست.
رفتار انسان رفتار پیچیده و پایداری است و تبادل دوطرفه ای میان شناخت عواطف حرکت و بعد جسمانی فرد وجود دارد. آنچه در یک حوزه بر فردی تاثیر می گذارد مسلما بعدا روی حوزه های دیگر نیز اثر می گذارد.
4
اجتماعی شدن (Socialization):
اجتماعی شدن عبارت از فرایند دوگانه تعامل و رشد است که:
(1)به وسیله آن انسان ها یاد می گیرند چه کسانی هستند و چگونه با جامعه پیرامون که در آن زندگی می کنند ارتباط دارند و
(2)تفاسیر و توجیهاتی که به عنوان پایه و اساس رفتارهای فردی وزندگی گروهی در محیطی مشابه به کار گرفته می شود را به کار می گیرند.
اگرچه اجتماعی شدن به طور کلی با یادگیری که از طریق تعاملات اجتماعی اتفاق می افتد مرتبط است می تواند شامل هر وسیله ای باشد که فرد به واسطه آن اطلاعاتی را در مورد جامعه جمع آوری می کند.
5
…..اجتماعی شدن (Socialization):
ابزار رایج اجتماعی شدن شامل مشاهده استنباط الگوسازی و آزمایش و خطاست. ولی مهمترین آنها تعامل اجتماعی است.
تاثیر افراد پیرامون ما در تعیین اینکه چگونه و چه زمانی افراد توانایی های حرکتی معینی را کسب می نمایند بی نهایت اهمیت دارد.
باآنکه اجتماعی شدن عموما با رشدآدمی در طول کودکی مرتبط است فرایند اجتماعی شدن در تمام زندگی مادام العمر است و عملکرد فرد در جامعه را در سراسر کودکی نوجوانی و بزرگسالی تسهیل و فراهم می کند.
6
رشد عزت نفس و فعالیت بدنی:
عزت نفس یک ویژگی بسیار مهم انسان است که از تعامل اجتماعی و فعالیت بدنی متاثر می شود.
تعریف عزت نفس این است که چه مقدار به شایستگی موفقیت با اهمیت بودن شجاعت و یا دوست داشتن خودمان اعتقاد داریم.
عزت نفس اغلب به راحتی با عباراتی دیگر نظیر خودپنداره خودارزشمندی پذیرش خود خودسازگاری خودشیفتگی احترام به خود و حرمت نفس مترادف می شود.
به بیان ساده ترعزت نفس ارزشی است که ما برای خودمان به عنوان فرد قائل می شویم.
به طور کلی عزت نفس در اوایل کودکی ظاهر می شود.
7
……رشد عزت نفس و فعالیت بدنی:
گروبر در طی تحقیقات خود مشخص کرد کودکانی که از لحاظ عاطفی آزرده هستند کودکان عقب مانده ذهنی تربیت پذیر یا آموزش پذیر و کودکان محروم اقتصادی که از لحاظ جسمی فعال هستند متوسط نمرات خودپنداره آنها بسیار بالاتر از نمرات گروه های دیگر بود.
همچنین گروبر اظهار داشت که مشارکت در بازی یا تربیت بدنی هدایت شده می تواند عزت نفس را در بچه ها افزایش دهد هرچند چرایی آن مشخص نیست.شاید صرف سرگرمی برای افزایش عزت نفس کافی باشد یا بعضی ها تغییر فیزیولوژیکی را مفروض داشته اند.
8
……رشد عزت نفس و فعالیت بدنی:
هارتر در طی تحقیقات خود ذکر می کند که برای هر گروه سنی عوامل خاص عزت نفس کم و بیش به خودارزشمندی کمک می کند.ظاهر بدنی و مقبولیت اجتماعی به ترتیب از مهمترین عواملی هستند که در خودارزشمندی کودکان دبستانی سهیم هستند.
عوامل مهم در نوجوانان حمایت والدین و همکلاسی ها و همچنین حمایت دوست ومعلم بودند.
به عقیده هارتر به تدریج اتکاء بر همسالان افزایش و تکیه بر والدین کاهش می یابد.
9
تاثیرات اجتماعی دوران نوباوگی:
در سال اول زندگی اغلب کودکان خودمحور واجتماعی هستند. اگرچه اجتماعی شدن به طرز فزاینده در نوباوه از سال اول زندگی تا بزرگسالی افزایش می یابد اطفال در چند ماه اول زندگی تعامل اجتماعی محدودی دارند. به دلیل اینکه طفل به مراقبان خود تکیه دارد . در این زمان هر ارتباط متقابل اجتماعی به علایق مراقبین او بستگی دارد.
10
تاثیرات اجتماعی در دوران کودکی:
نیروهای ویژه زیادی به رشد اجتماعی کودکان ورشد حرکتی آنان کمک می کند. برای مثال خانواده نهاد مهمی است که فرد را در دوران کودکی اجتماعی می کند.
دیگر نهاد مهم اجتماعی شدن مدرسه است. در مدرسه معلمین نقش مستقیمی را در یادگیری فرهنگ کودکان دارند.
همچنین مدرسه با ایجاد گروه همسال می تواند تاثیر زیادی بر فرایند اجتماعی شدن بگذارد.
11
خانواده:
خانواده یکی از مهم ترین نیروهای اجتماعی شدن در زندگی اکثر کودکان است. همچنین خانواده ابتدایی ترین و در اکثر موارد تعیین کننده ترین عامل انتخاب حرکتی کودک و موفقیت او می باشد. علاوه بر آن خانواده بیشترین مسئولیت را در قبال نقشی که کودک برای خود برمی گزیند ایفا می کند.
بسته به دیدگاه خانواده نسبت به فعالیت بدنی کودک ممکن است نقش فعالیت تلقی کند یا نکند.در حقیقت کودک ممکن است بسیاری از ویژگی های حرکتی که شبیه حرکت والدینش است را فرا گیرد.
12
…. خانواده:
در این بین والدین همجنس تاثیر بیشتری در فراگیری فعالیت حرکتی کودک دارند.هرچند پدر و مادر هر دو در شکل گیری خصیصه فردی فرزند نظیر حرکات اشاره دست هنگام صحبت کردن طرز راه رفتن و وضعیت بدن نقش اساسی دارند.
والدین نقش بسیار زیادی در شرکت کودک در فعالیت های ورزشی دارند. با این وجود در علاقه مندی به ورزش برادرها و خواهرها تاثیر مهمی چه روی دخترها و چه روی پسرها ندارند.همچنین مشخص شد که پدر نقش تعیین کننده ای در انتخاب ورزش دختر وپسرش داد.
13
تاثیرات اجتماعی در دوره کودکی پایانی و نوجوانی:
هنگامی که کودک به سن نوجوانی می رسد به طور عمومی تاثیر خانواده کاسته می شود و تاثیر گروه همسالان و دوستان به عنوان عامل اجتماعی افزایش می یابد. نقش والدین و معلم ودیگر بزرگترها در زندگی نوجوان به آهستگی کم می شود و این هنگامی است که نوجوان به تایید از طرف دوستان خود نیاز پیدا می کند.
این عامل اجتماعی جدید تحت عنوان گروه همسالان مطرح است.این نیروی اجتماعی نسبت به گروههای اجتماعی بزرگسالان سازماندهی کمتری داد اما نسبت به گروههای قبلی که کودک عضو آن بوده انسجام بیشتری دارد.
14
شناسایی نقش جنسیت و فعالیت حرکتی:
در نوجوانی نقش جنسیت به طور فزاینده ای آشکار می گردد. میزانی که نوجوانی با نقش های مربوط به جنسیت خود شناسایی می شود به عوامل مختلف بستگی دارد .
گروه همسالان در نوجوانان ممکن است به تعیین نقش جنسیت آنها کمک کند اما شناسایی نقش جنسی خیلی زودتر در زندگی پدیدار می شود .
انتظارات رفتاری بر اساس جنسیت در دوران کودکی اولیه شروع می شود و اغلب بستگی به کیفیت ارتباط با والدین همجنس دارد.
15
احتمال تاثیر سایر موقعیت های اجتماعی بر رشد حرکتی:
غیر از پایان مدرسه /سر کار رفتن و ازدواج و بچه دار شدن سایر موقعیت های اجتماعی که معمولا در میانسالی اتفاق می افتد تغییرنسبتا دائمی معنی داری در رفتارهای حرکتی ایجاد می کنند. به طور طبیعی این تغییر نوعی پسروی است. اما در موارد جزیی بسته به تعامل فرد شرکت کننده ممکن است ابراز علاقه به حرکت احیاء شود و این امر می تواند منجر به بهبود وضعیت حرکتی شود.
سه مورد از این موقعیت ها ترک منزل توسط کودکان و بازنشستگی و مرگ همسر می باشد.
16
…. احتمال تاثیر سایر موقعیت های اجتماعی بر رشد حرکتی:
مشخصه دیگر گروه همسالان ماهیت گذرا بودن آن است. زیرا این گروه ممکن است از همسایگی تا مدرسه را دربر گیرد و هر روز تغییر کند.
گروهمسالان توانایی شکل دادن به شکل لباس کودک ولحن گفتار و یا حتی فعالیت ها و تصمیمات مرتبط با شرکت در فعالیت های حرکتی را دارا می باشد.
دو عامل تعیین کننده متداول در پذیرش اجتماعی خصوصا برای پسرها توانایی ورزشی و علاقه آنها به شرکت در فعالیت های ورزشی است.
عوامل تعیین کننده دیگر در پذیرش اجتماعی گروه همسالان ظاهر بدنی رسیدن به موفقیت های تحصیلی انتظارات شغلی قومیت و استعدادهای خاص می باشد.
17
…. احتمال تاثیر سایر موقعیت های اجتماعی بر رشد حرکتی:
اگر اعضای گروه همسالان به طور قابل ملاحظه ای فعالیت های حرکتی را به عنوان یک هنجار گروهی بپذیرند باعث می شود که اعضاء این امر را یکی از اهداف خود قرار داده وآن را پیگیری کنند.
به دست آوردن احترام و تایید گروه همسال برای اعضاء گروه بسیار مهم است. این امر به این معناست که گروههای همسال اعضاء را به بعضی کارها تشویق و هدایت می کنند یا از آن باز می دارند و یکی از این امور ورزش و موفقیت در ورزش است.
18
بازی تیمی:
در اواخر کودکی ونوجوانی افراد علاقه فراوانی به شرکت در تیم ها و باشگاه ها پیدا می کنند. این عامل در نوع فعالیت های حرکتی که کودکان بزرگتر یا نوجوانان ممکن است انتخاب کنند اهمیت بسزایی دارد.
کسانی که در فعالیت های تیمی شرکت می کنند انرژی زیادی را برای تضمین موفقیت تیم یا گروه صرف می کنند. آنها از طریق مشارکت تیمی یاد می گیرند برای رسیدن به اهداف تیمی و گروهی تلاش کنند و اهداف فردی را در درجه دوم قرار دهند.
19
عوامل اجتماعی در بزرگسالی:
بزرگسالی هنگامی آغاز می شو که نوجوانی پایان می یابد. در بزرگسالی سه عامل مهم اجتماعی بیشترین تاثیر منفی را بر رفتارحرکتی فرد بزرگسال دارند.این عوامل اجتماعی عبارتند از:
1.ترک مدرسه/رفتن سر کار
2.ازدواج
3.بچه دار شدن
در حقیقت اگر بزرگسالان در طول حیات به طور مرتب در فعالیت های حرکتی شرکت کنند می توانند در کوشش های حرکتی پیشرفت کنند.
.
20
یادگیری اجتماعی و پیرستیزی:
یادگیری اجتماعی عبارت است از : عمل فراگیری رفتارهای جدید با الگوپذیری از رفتار دیگران(کی اس برگر.1994).
این نوع از یادگیری برای رشد حرکتی در طول زندگی مهم است. اما در بحث بزرگسالی شناخت اجتماعی شناخت بیشتری را لازم دارد زیرا اغلب انتظار می رود تحول حرکتی تنها در کودکی و جوانی رخ دهد.
بسیاری از سالخوردگان علیرغم تلاش برای برقراری ارتباط فعال به طور اجباری زندگی غیر فعال دارند. درنتیجه توانایی های حرکتی آنها با پسروی از رفتارهای دیگر تنزل خواهد یافت.
21
احتمال تاثیر سایر موقعیت های اجتماعی بر رشد حرکتی:
غیر از پایان مدرسه /سر کار رفتن و ازدواج و بچه دار شدن سایر موقعیت های اجتماعی که معمولا در میانسالی اتفاق می افتد تغییرنسبتا دائمی معنی داری در رفتارهای حرکتی ایجاد می کنند. به طور طبیعی این تغییر نوعی پسروی است. اما در موارد جزیی بسته به تعامل فرد شرکت کننده ممکن است ابراز علاقه به حرکت احیاء شود و این امر می تواند منجر به بهبود وضعیت حرکتی شود.
دو مورد از این موقعیت ها بازنشستگی و مرگ همسر می باشد.
22
چرخه تمرین – سالخوردگی:
پیرستیزی به افزایش نامطلوب افکار مردم در زمینه افزایش سن آنها کمک می کند. بنا براین نگرش رایجی که بر اساس آن هرقدر ما پیر شویم فعالیت جسمی ما بدتر می شود تعجب آور نیست.
این نظریه که تحت عنوان ”گروهبندی سن تمرین“ شناخته شده است عامل بازدارنده آشکاری برای تمرین میانسالان است. زیرا آنها نگرش های اجتماعی را باور دارند.
23
….. چرخه تمرین – سالخوردگی:
در اوایل بزرگسالی به دلایل ذکر شده علاقه داریم به تدریج از انجام فعالیت های بدنی آزاد شویم.نتیجه این رهایی با تغییرات بدنی آشکار می شود. برای مثال توانایی بدنی کاهش می یابد.آتروفی عضلانی رخ می دهد و انرژی کم می شود و سپس ما احساس پیری می کنیم وعمل متناسب پیری در ما به وجود می آید.میزان استرس و افسردگی افزایش یافته عزت نفس کاهش می یابد.
همه این عوامل باعث کاهش بیشتر علاقه و انگیزه نسبت به فعالیت بدنی و در عوض تشدید چرخه می شود.
24
بیماری قلبی
فشارخون
رنج ها و دردها
فعالیت بدنی
احساس پیری
عامل سنی
اضطراب
فشار
افسردگی
عزت نفس
سن
تمرین
چاقی
توانایی های
بدنی
قدرت
چرخه تمرین و پیری
25
اجتناب از چرخه تمرین – سالخوردگی:
چرخه تمرین-پیری در جامعه امروز بسیار رایج است.با این وجود عمق درگیری فرد در این چرخه اغلب بسته به انتخاب سبک زندگی است. اگرچه بر اثرات سالخوردگی به طور کامل نمی تواند غلبه پیدا کند نیروی عظیمی برای کاستن پسروی که به عنوان نتیجه اثرات فرهنگی-اجتماعی به وسیله انتخاب تلاش در سطح مناسب فعالیت بدنی وجود دارد.
26
….. اجتناب از چرخه تمرین – سالخوردگی:
برنامه های تمرینی خوب طراحی شده برای هر گروه سنی در بزرگسالی قدرت و استقامت عضلانی را افزایش می دهد.تراکم استخوان افزایش می یابد. انعطاف پذیری مفاصل بهبود می یابد. حتی چرخه سالخوردگی-تمرین وارونه می شود.
به نظر می رسد تمرین بسیاری از عوامل تخریبی کهنسالی را کاهش می دهد ومنجر به ظاهر جوانتر و افزایش انرژی و قابلیت های بدنی می شود.
27