«به نام خدای کمک کار تحول»
دوسده تکاپوی توسعه در ایران
نشست چهارم: دوران کلاسیک توسعه (سلطنت رضا شاه1320-1304)
2
حوزه های موضوعی بررسی؛
شرایط شناسی
ساختارشناسی
دست اندکاران توسعه
نوع مواجهه با توسعه
روش شناسی
عملکردشناسی
نوع تعامل با جهان
جمع بندی
بین المللی
ملی
جامعه
قدرت
شرایط شناسی
بین المللی
ملی
4
شرایط بین المللی؛
تهاجم امپریالیستی
میلیتاریسم روبه رشد
استمرار دستاوردهای جهان نو
پایگاه سوسیالیستی
تموج های آرمانی:
رد پای سوسیالیستی
انقلاب مکزیکی
نهضت هندی
رفرم ترکی
طبل و شیپور جنگ
5
شرایط ملی؛
فروکش مشروطه
آرمان های تحقق نیافته
چیدمان ناپایدار
حکومت ایلی رو به پایان
شیرازه پاشی مدیریتی
نیازهای تاریخی استعمار مسلط:
تمرکز
امنیت
کمربند
منتخب دورانی
چهار ساله پیش نیاز:
تمرکز
تخصیص
سرکوب های ایمن ساز
قرق تاریخی
ساختار شناسی
جامعه
قدرت
7
ساختار جامعه؛
پایان سازمان یافتگی
غیبت قطب های مرجع
خلاء نهاد آگاهی رسان
تنگه عرصه عمومی
تک طبقه محدود شده
مجلس مهار خورده
8
ساختار قدرت؛
شاه قَدَر قدرت
سازه اداری- تشکیلاتی
سازه نظامی- پلیس
سازه ایدئولوژیک- فرهنگی
کابینه نوین
ادغام قوا
9
دست اندرکاران توسعه؛
شاه میاندار
نخبگان منتخب
مشاوران- مجریان خارجی
10
نوع مواجهه با توسعه؛
ضرورتی برای تثبیت و بقاء سلطنت نو
عرصه ای برای رقابت با همسایه
پاسخی به نیازهای تاریخی بیگانه
امکانی برای احیای اقتدار باستانی
طرحی برای نوسازی
11
روش شناسی اقتباسی – رقابتی
تمسک به مدل ترکی توسعه؛
حکومت قاهر
اصلاحات بخشنامه ای- از فراز
توسعه سریع
نفی مشارکت
12
عملکرد شناسی
وحدت قوا
دولت مقتدرِ متمرکزِ روبه فربهی
نظام تخصیص مالی
بسترسازی حقوقی
انهدام نظام مرجعیت سنتی
ایجاد نظام آموزشی
تاسیس نظام نوین حقوقی
انهدام چیدمان مدرن سیاسی- اجتماعی
مهار کامل عرصه فکری، سیاسی، صنفی و مدنی
شبه مدرنیسم تحمیلی
زیربناسازی ها
نهادسازی ها
ورود صنعت
تجارت خارجی انحصاری
بخش نفت
غارت زمین
پادشاه بورژوا- ملاک
13
نوع تعامل با جهان
نفت جاری به روی غرب
ورود تکنولوژی
بهره از دانش خارجی
آماده سازی بازار داخلی
درپی نقطه اتکاء برای بقاء
14
جمع بندی
طراز عملکرد باپیش نیازها
میزان توفیق اقدامات
آثار اقدامات
ملاحظات تاریخی_ دورانی
15
طراز عملکرد با پیش نیازها؛
انطباق عمل با نیاز
مکفی – بی مانند
رسمی – حکومتی
غایب
انباشت پیشین و نه موجود
در سطح نخبگان
در سطح فهرست +خیز عمومی برای
برنامه دارشدن
موجود
ناموجود
کلاسیک و در سطح نخبگان
تک نهادهای حکومتی کلاسیک
محدود
پیش نیازها
تمرکز اداری – تشکیلاتی
باور اصلاحی – توسعه ای
تئوری
ادبیات بسترساز
طیف های حامی
برنامه – چشم انداز
پذیرش اجتماعی
مشارکت اجتماعی
آموزش
نهاد
کادر
جمع بندی؛
16
میزان توفیق اقدامات؛
تشخیص شیرازه پاشی- عقب ماندگی
آغاز اراده گرایانه
فقدان مهندسی چند وجهی ملی
متکی به یک حلقه پیش برنده
تجمیع عوامل در یک شخص و حلقه
بهره بهینه از زمان
حجم انبوه ساخت و ساز
اتکاء به منابع مالی داخلی
تک نهادهای ماندگار
نفی مشارکت
بدون بستر اجتماعی
همزمانی توسعه اقتصادی و سرکوب سیاسی
نظم تحمیلی ناماندگار
جمع بندی؛
17
آثار اقدامات؛
نهادهای نو
زیربناها
ضرورت توسعه دو وجهی
نیاز مبرم به مشارکت
نقش عناصر بومی در توسعه ملی
زیست مستقل بین المللی
جمع بندی؛
18
ملاحظات تاریخی – دورانی
ساخت و سازهایی کارآ با حداقل زمان با منابع مالی ملی
بدون بسترسازی اجتماعی
بانفی مشارکت
با سرکوب انسان و بدون رشد انسان
با نیم نگاهی به منافع بیگانه
با ربط یک سویه با جهان
با دستاورهایی هم مانا هم میرا
جمع بندی؛
با سپاس از بذل توجه شما