1
دماسنج مقاومتی یعنی ابزاری که مقاومت الکتریکی آنها رابطه ای با دمای آنها دارد که رو نوع موجود است. یکی از اینها فلزاتی اند که با تغییر دمایشان مقاومت آنها تغییر می کند یعنیRTD Resistance TemperatureDetector که یکی از پر استفاده ترین ابزار دقیق است که در صنعت استفاده فراوانی دارد، دیگری دماسنجهای مقاومتی هستند که از نیمه هادی ها ساخته شده اند و مفدار مفاومت اتصال P-N دیود با تغییر دما رابطه دارد که این ابزار ترمیستور Thermistor نام دارد.
سری دیگری از دماسنجها، دماسنجهای نیمه هادی اند. که با پیشرفت صنایع نیمه هادی گسترش زیادی پیدا کرده که تراشه هایی با تنوع زیادی و برای استفاده در شرایط و کاربردهای خاصی ساخته شده اند.
دماسنج های مقاومتی
دماسنجی مقاومتی Resistance Meter
دماسنجی است که تغییرات دما را در اثر تغییر مقاومت برقی ناشی از تغییرات دما، نشان می دهد، مقاومت برقی رسانا بستگی به دما دارد. معمولاً اگر دما زیاد باشد مقاومت رسانا نیز زیاد می شود. این پدیده، اساس دماسنج مقاومتی است که در آن با اندازه گیری مقاومت سیم فلزی (طلای سفید اغلب به کار می برند) که به شکل مارپیچ است، دما را می توان اندازه گرفت.
مقاومت الکتریکی یک رسانا با دما تغییر می کند و معمولاً با افزایش دما، زیاد می شود با استفاده ازین خاصیت دماسنج های دقیق و ساده ای می سازند، که دماسنج مقاومتی نامیده می شود.
دماسنج شیشه ای (مایع در شیشه)
درین دماسنج مایعات مختلفی بار می رود، بستگی به محدوده گرمائی مورد اندازه گیری دارد، مانند: جیوه در محدوده ۳۵c درحه تا c۵۰+ درجه، الکل ۸۰c درجه تا ۷۰c + درجه افزایش دما باعث می شود تا مایع در ساقه شیشه باریک، بسوی بالا حرکت کرده و مقدار افزایش دما از مقایسی که روی شیشه چاپ شده است خوانده می شود. در دماسنج های دارای مایع جیوه، که برای اندازه گیری دماهای زیاد بکار می روند، معمولاً فضای بالای جیوه آنها به وسیله نیتروژن تحت فشار پر شده است.
2
3
دماسنج فلزی (مایع در فلز) :
حباب فلزی و لوله موئی بوردون Bourdon که با مایع پر شده ویژگی های استحکام و دارا بودن محدوده وسیع سنجش دما را یکجا در ود جمع کرده است برای مثال با استفاده از جیوه می توان حرارتی تا ۳۹c ـ تا ۶۵c+ درجه را اندازه گیری کرد. لوله بوردون ممکن است حلزونی یا مارپیچی باشد که با افزایش دما تمایل به مستقیم شدن دارد. حرکات سر آزاد از طریق اتصال هائی که به یک عقربه که در مقابل صفحه مدرجی حرک می کند، منتقل می شود.
دماسنج نوار دو فلزی (بی متالی) :
یک نوار بی متال، از دو فلز مختلف که به طور مستحکم به یکدیگر وصل شده اند، تشکیل شده است. با تغییر حرارت انبساط های مختلفی در دو فلز ایجاد می شود که باعث خم شدن یا پیچش دو فلز می گردد. یک حلزون پیچی از جنس بی متال که در یک سر ثابت است، در یکی از انواع دماسنج ها بکار رفته است. باز و جمع شدن این حلزون پیچی، در اثر تغییر حرارت، باعث حرکت عقربه ای که به انتهای آزاد نوار دو فلزی متصل است، می شود. نوع فلزات انتخاب شده برای نوار محدوده کاری دماسج را مشخص می کند که می توان از ۳۰c درجه تا ۵۰c+ باشد.
4
دما سنج های مقاومتی (آر تی دی)
طبقه بندی حسگرهای دما سنج مقاومتی
حسگرهای دماسنج مقاومتی به چهارنوع زیر تقسیم می شوند :
حسگر پلانینی با نماد PRT یا به اختصار PT
حسگر نیکلی با نماد NRT
حسگر مسی با نماد CRT
ترمیستور
اصول روش های اندازه گیری
وقتی که حسگر دماسنج مقاومتی و ترموکوپل با جسم مورد اندازه گیری در تماس باشد و تعادل گرمایی میان آنها حاصل شده باشد، دما بر اساس مشخصه های الکتریکی حسگر دماسنج مقاومتی و ترموکوپل ، اندازه گیری می شود.
این روش های اندازه گیری برای اندازه گیری دما از راه دور و ثبت خودکار نتایج، مناسب هستند. بعلاوه از این روش ها میتوان برای کنترل خودکار نیز استفاده کرد.
طبقه بندی روش های اندازه گیری :
روش های اندازه گیری بر حسب نوع حسگر دمای مورد استفاده به دو نوع زیر طبقه بندی می شوند.
روش هایی که در آن از ترموکوپل استفاده می شود.
روش هایی که در آن از حسگرهای دماسنج مقاومتی استفاده می شود.
5
1- مقاومت ناشی از عایق بندی ناکافی
2- اثر خود گرمایشی
3- ولتاژ های گرمایی
4- خطای ناشی از طول سیم رابط و مقاومت مدار
6
منابع خطا در دماسنج های مقاومتی:
پایان
دما سنج های مقاومتی (آر تی دی)