دستور العمل نظام آموزش و توانمند سازی
واحد آموزش و توانمندسازی منابع انسانی
یکی از واحدهای معاونت توسعه مدیریت منابع موسسه است که سطح دانش و مهارتهای شغلی مناسب برای کارمندان رادر راستای انجام وظایف، ماموریتهاو دستیابی به اهداف موسسه تعیین می نماید و موظف به اجرای مراحل اصلی فرایند آموزش در موسسه می باشد که به اختصار واحد آموزش نامیده می شود.
ساختار مدیریت و راهبری آموزش منابع انسانی
خط مشی گذاری آموزشی ،طراحی و برنامه ریزی آموزشی،اجرا،نظارت،ارزشیابی و اثربخشی آموزشی مراحل اصلی چرخه آموزش در موسسه است که مجموعه آنها ساختار مدیریت و راهبری آموزش منابع انسانی را تشکیل می دهد
دوره های آموزشی بلند مدت:
آموزشهایی است که مدت آن بیشتر از یکسال بوده وبرای افزایش دانش ومهارتهای فرد جهت ایفای نقشهای جدید ارائه می گردد.
دوره آموزشی کوتاه مدت :
آموزشهایی است که مدت آن کمتر از یکسال بوده ومحتوای آموزشی مشخص و از پیش تعیین شده ای با استفاده از امکانات آموزشی به منظور ایجاد مهارت ، افزایش دانش ویا تغییر نگرش به فراگیران انتقال داده می شود.
آموزش پودمانی:
شکلی از آموزشهای شغلی است که تخصص های شغلی در قالب مهارتهای مستقل و جدا از هم به کارمندان آموزش داده می شود و هر یک از آموزشها، مهارت و دانش خاصی را ایجاد می کند و در عین حال در کنار سایر پودمانهای آموزشی منجر به ایجاد یک مهارت و یا دانش جدید وجامع می گردد.
آموزش مدیران :
تمامی دوره ها و فعالیتهای آموزشی که به منظور افزایش دانش وبینش مدیریتی وبهبود مهارتهای فنی، انسانی و ادراکی وتعالی معنوی مدیران در چارچوب نظام آموزش طراحی واجرا می گردد.
آموزشهای بدو انتصاب:
به آن دسته از آموزشهایی اطلاق می شود که گذراندن آنها قبل یا در سال اول انتصاب به پست های سرپرستی ومدیریتی ضروری است.
دوره های آموزشی الزامی:
دوره یا پودمان هایی که گذراندن آنها برای کارمندان اجباری است این دسته از دوره ها تحت عنوان دوره های اصلی نیز نامیده می شوند
دوره های آموزشی اختیاری:
دوره هایی که کارمندان با توجه به شغل مورد تصدی، علایق،تجارب شخصی یا نیاز سازمان از بین دوره ها یا پودمان های اعلام شده انتخاب می نمایند این دوره ها تحت عنوان دوره های مکمل نیز نامیده می شوند.
آموزش مداوم جامعه پزشکی:
مجموعه آموزشهای مورد تایید دفتر آموزش مداوم جامعه پزشکی که به منظور ارتقاء سطح دانش ومهارتهای شغلی و حرفه ای مشمولین جامعه پزشکی توسط دفاتر آموزش مداوم جامعه پزشکی موسسات و یا سایر مراکز آموزشی مجاز ارائه می شود.
بورس آموزشی :
فرصت وامکانی است که یک دانشکاه، موسسه داخلی یا خارجی ویا موسسسه بین المللی در اختیار موسسه قرار می دهد وکارمندان می توانند با استفاده از آن در یک یا چند دوره آموزشی کوتاه مدت که با شغل و وظایف جاری یا آینده آنان ارتباط داشته و موجب افزایش دانش و مهارت های شغلی آنان می شود شرکت نمایند.
برون سپاری آموزش:
انتقال ومحول نمودن یک فعالیت خاص آموزشی مورد نیاز از داخل موسسه به یکی از موسسات دانشگاه ها و مراکز ذیصلاح واجرای آن توسط آن موسسه، دانشگاه و مرکز را برون سپاری آموزش می گویند.
نیاز سنجی آموزشی:
فرایند جمع آوری وتجزیه وتحلیل اطلاعات است که براساس دستور العمل هایی که توسط کمیته راهبری وزارت متبوع ابلاغ می گردد. فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب مورد شناسایی قرار گرفته ونیازهای آموزشی کارمندان تعیین می گردد.
شناسنامه آموزشی:
کار برگی الکترونیکی است که تمامی اطلاعات آموزشی هر یک از کارمندان موسسه اعم از اطلاعات پرسنلی، آموزشهای مورد نیاز، آموزشهای گذرانده شده و معادل سازی فعالیت علمی مرتبط با شغل کارمند(تالیف،تحقیق، ترجمه وتدریس و…) در آن ثبت ونگهداری می گردد و در ارتقاء، انتصاب وارزشیابی عملکرد کارمندان مورد استفاده قرار می گیرد.
گواهینامه آموزشی:
برگه ای است که در پایان دوره آموزشی در ازاء کسب نمره قبولی به هر یک از شرکت کنندگان اعطا می شود این برگه حاوی اطلاعات شخصی شرکت کننده، عنوان دوره، سمینار و… شماره مجوزبرگزاری، زمان برگزاری، مدت ونمره کسب شده است که با امضای بالاترین مقام آموزش منابع انسانی موسسه معتبر خواهد بود، درج نمره قبولی در گواهینامه آموزشی همایش ها وسمینارها الزامی نیست
گواهینامه نوع اول
به گواهینامه هایی اطلاق می گردد که پس از اتمام هر دوره آموزشی، به شرکت کنندگانی که در ارزشیابی آن دوره موفق شده ان اعطا می گردد.
گواهینامه نوع دوم
به گواهینامه هایی اطلاق می شودکه با گذراندن دوره های آموزشی و دریافت گواهینامه های نوع اول وانجام فعالیت های علمی مرتبط با شغل کارمند (تالیف، تحقیق، ترجمه و تدریس و…) با در نظر گرفتن حدنصاب ساعات آموزشی مورد نیاز ، پس از تایید کمیته آموزش به فراگیران اعطا می گردد و دارندگان آن می توانند از مزایای استخدامی آن نظیر دارندگان مدارک تحصیلی فوق دیپلم ، لیسانس، فوق لیسانس ودکترا در شرایط احراز مشاغل مربوط در چارچوب رعایت تمامی قوانین ومقررات مربوط برخوردار گردند.
اعضا کمیته آموزش وتوانمند سازی منابع انسانی
1- معاون توسعه مدیریت ومنابع موسسه به عنوان رئیس کمیته
2- مدیر توسعه سازمان وسرمایه انسانی موسسه به عنوان عضو کمیته
3- مدیر بودجه و پایش عملکرد ویا عنوان مشابه به عنوان عضو مدعو
4- مسئول واحد آموزش وتوانمند سازی موسسه به عنوان دبیر کمیته
5- یک نفر نماینده تام الاختیار و مطلع از هر معاونت به عنوان عضو مدعو
6- حداقل یک نفر از کارشناسان آموزش موسسه به انتخاب مسئول واحد آموزش به عنوان عضو کمیته
7- دبیر آموزش مداوم جامعه پزشکی موسسه به عنوان عضو کمیته
وظایف کمیته آموزش و توانمند سازی موسسه
1- اجرای سیاستها و مصوبات راهبردی
2- بررسی، تعیین وتصویب کلیات برنامه های آموزشی موسسه
3- بررسی و تایید نهایی نیازهای آموزشی موسسه براساس تحلیل سازمان، واحد، شغل وفرد وصدور مجوز
4- بررسی و تصویب برنامه های آموزش موسسه اعم از برنامه راهبردی میان مدت و کوتاه مدت
5- بررسی و پیشنهاد اعتبارات مورد نیاز جهت پیشبرد برنامه های آموزش و توانمند سازی و پیش بینی در بودجه سالانه آموزش معادل یک درصد از کل اعتبارات موسسه
6- بررسی و پیگیری ،تصویب و هزینه کرد اعتبارات آموزش پیش بینی شده در بودجه سنواتی موسسه برای آموزش و توانمند سازی براساس برنامه های مصوب
7- بررسی و تایید روییه های آموزشی مورد نیاز موسسه
8- بررسی وتایید محتوا و مواد آموزشی مورد نیاز دوره ای آموزشی به صورت چاپی والکترونیکی براساس سر فصل های آموزشی مصوب
9- بررسی و انتخاب موسسات مجری ویا مشاور (ذیصلاح) در حوزه فرایند آموزش
10- تعیین سیاست های برخورداری از ساز وکارهای انگیزشی در چار چوب قوانین ومقررات
11- بررسی، تایید صدورگواهینامه های نوع دوم سطح مهارتی وسطح تخصصی
12- بررسی، تایید اولیه مدارک مرتبط با گواهی نامه های تخصصی- پژوهشی 1و2
13- همکاری با نماینده کمیته راهبری جهت نظارت بر فرایند آموزش وتوانمند سازی
14- تعیین حق الزحمه در جهت ایجاد انگیزه های لازم برای عوامل اجرایی آموزش در اجرای فرایند های آموزش
15- تعیین وتصویب شاخص های ارزیابی عملکرد برنامه های آموزش وتوانمند سازی ونظارت برحسن اجرای آن توسط واحد های زیر مجموعه موسسه
16- بررسی وپیگیری مسائل و مشکلات آموزشی و ارائه راهکارهای مناسب برای انجام اقدامات اصلاحی
17- اعطای بورس های آموزشی وفرصت های مطالعاتی براساس شیوه نامه ابلاغی از طرف کمیته راهبری
18- بررسی و تایید حق الزحمه اساتید در موارد خاص
19- پاسخگویی و ارائه صورت جلسات وگزارش های کمیته آموزش به صورت سالانه وادواری به کمیته راهبری آموزش و هئیت رئیسه موسسه
20- انجام سایر وظایفی که براساس نظام آموزش منابع انسانی مشخص می شود و با موارد پیشنهادی از سوی موسسه در حوزه آموزش و توانمند سازی منابع انسانی
طراحی وبرنامه ریزی آموزشی
1- نیاز سنجی و طراحی آموزش ها:
موسسه موظف است براساس اهداف و راهبرد های آموزش کمیته راهبری، نیازهای آموزشی سازمانی، شغلی و فردی کارمندان را شناسایی و برای مرتفع نمودن آنها دوره ها وپودمان های آموزشی مناسب با استفاده از الگو های نوین را طراحی نموده و به منظور ارتقاء سطح دانش وتخصص ، زمینه توانمند سازی کارمندان را فراهم وبه طور مستمر نیاز ها ودوره ها را روزآمد نماید.
2- تدوین برنامه های آموزش:
دومین مرحله برنامه ریزی آموزشی ، طراحی وتدوین برنامه های آموزشی موسسه است.برنامه آموزش موسسه بایستی در سه بازه زمانی بلند مدت، میان مدت وکوتاه مدت طراحی گردد. در طراحی برنامه های آموزشی باید اهداف وراهبردهای کلان آموزش وزارت متبوع، اهداف و راهبردهای آموزش موسسه ونیازهای آموزش و توسعه کارمندان مورد توجه قرار گیرد.برنامه های آموزش موسسه پس از تصویب کمیته آموزش موسسه جهت اجرا به واحد آموزش ابلاغ می شود.
اجرای آموزش ها
مدیریت و راهبری برنامه های تدوین شده آموزش وتوانمند سازی وچگونگی فراهم نمودن امکانات و منابع کافی برای اجرای دوره های آموزشی در این مرحله از فرآیند آموزش صورت می گیرد. دوره های آموزشی برای کارمندان در موسسه می بایست بر اساس نیاز سنجی های آموزشی اجرا شود و کارمندان ملزم به گذراندن دوره های آموزشی مورد نیاز، مرتبط با پست سازمانی خود ونیازهای موسسه خواهند بود. واحد آموزش و توانمند سازی موسسه،مسئولیت اطلاع رسانی و اجرای برنامه های آموزش را تحت نظارت کمیته ی آموزش موسسه برعهد خواهد داشت.
موسسه مکلف است بودجه آموزشی مورد نیاز را به طور سالانه در بودجه سنواتی پیش بینی و پس از تصویب، هزینه نمایند ودر سال به صورت میانگین حداقل50 ساعت آموزش های ضمن خدمت برای هر رشته شغلی برگزار نمایند
سقف ساعات آموزشی سالانه برای کارمندان جهت برخورداری از تمامی امتیازات آموزش و اعطای گواهینامه نوع دوم این دستور العمل (دارندگان مدارک تحصیلی دیپلم، فوق دیپلم یا گواهینامه مهارتی حداکثر 150 ساعت،دارندگان مدارک تحصیلی لیسانس یا گواهی نامه تخصصی حداکثر 130 ساعت و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر یا گواهینامه تخصصی –پژوهشی سطح 1 و2 حداکثر 120ساعت ) خواهد بود.
– کارمندانی که با ابلاغ انشایی به پست های مدیریتی وسرپرستی منصوب می گردند، مجاز خواهند بود علاوه بر آموزشهای شغلی ضمن خدمت مرتبط با پست سازمانی، دوره های آموزشی ضمن خدمت مرتبط با ابلاغ صادره وبا رعایت سقف سالانه طی نمایند واز مجموع امتیازات کسب شده آموزشی مذکور برای استفاده از امتیازات پیش بینی شده در این نظام استفاده نمایند.
– هریک از کارمندان در صورتی که دوره آموزشی مشخصی را باموافقت واحد آموزش در موسسات معتبر طی نماید، گواهینامه آموزش مورد نظر با تایید بالاترین مقام مسئول آموزش کارمندان موسسه قابل قبول می باشد
– صدور گواهینامه شرکت، تدریس، ارائه مقاله وپوستر جهت یک دوره واستفاده همزمان از امتیاز هر دو گواهینامه ممنوع می باشد.
– واحد های تابعه دانشگاه در صورتی می توانند نسبت به برگزاری دوره های آموزشی اقدام نمایند که دوره های آموزشی مورد درخواستشان براساس نیاز سنجی طراحی وتدوین شده وپی از کسب مجوز از کمیته آموزش اجرا نمایند.
ملاک موفقیت در دوره های آموزشی کسب حد نصاب نمره(60%) در آزمونهایی که در پایان دوره آموزشی توسط مجری به عمل می آید، می باشد.
دوره های آموزشی
– آموزش های توجیهی بدو خدمت
آموزش های شغلی
آموزش های فرهنگی وعمومی
آموزش های مدیران
آموزش های توجیهی بدو خدمت
به آموزش هایی اطلاق می گردد که در بدو خدمت در راستای موارد ذیل طراحی واجرا می گردد
1- آشنا ساختن کارمندان جدید الاستخدام با اهداف و وظایف موسسه محل خدمت آنها، قوانین ومقررات استخدامی،کلیات آیین نامه اداری استخدامی موسسه، حقوق فردی و شغلی، محیط کار، قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران ونظام اداری
2- ایجاد توانایی های شغلی (دانش،مهارت ونگرش) مورد نیاز برای کارمندان جدیدالاستخدام(رسمی،پیمانی و قراردادی) جهت تصدی شغل مربوط
تبصره: کامندان موظفند طی شش ماه اول استخدام نسبت به گذراندن دوره توجیهی بدو خدمت اقدام نمایند
آموزش های شغلی
به آموزش هایی اطلاق می گردد که توانمندی های تخصصی مورد نیاز مشاغل موسسه را به شاغلین انتقال می دهد
اهداف:
1- ارتقاء سطح معلومات و مهارتهای شغلی کارمندان و متناسب ساختن اطلاعات وتوانمندی های آنان با وظایف رشته شغلی مورد منطبق با پیشرفت های دانش وفن آوری در زمینه مربوط.
2- آماده ساختن کارمندان برای پذیرش مسئولیت های جدید در آینده
آموزش های فرهنگی وعمومی
تعریف:
به آموزش هایی اطلاق می گردد که در حیطه های فرهنگی، اجتماعی، توانمندی های عمومی وفن آوری اطلاعات به منظور رشد فضائل اخلاقی و ارتقا فرهنگ سازمانی و افزایش دانش، مهارت و نگرش عمومی وفردی وفن آوری اطلاعات کارمندان در موسسه ارائه می گردد
آموزش های مدیران
به آموزش های اطلاق می گردد که در راستای تعالی معنوی وحرفه ای مدیران در زمینه های افزایش دانش، بهبود نگرش و بصیرت و توسعه مهارت های انسانی، ادراکی و فنی طراحی و اجرا می گردد طی این آموزش ها براساس برنامه آموزش مدیران برای انتصاب، ارتقاء و تمدیدمدت مدیریت الزامی است
گواهی نامه های نوع دوم
– گواهینامه مهارتی
– گواهینامه تخصصی
– گواهینامه تخصصی –پژوهشی سطح 1
– گواهینامه تخصصی –پژوهشی سطح 2
تبصره 1: هر کارمند می تواند حداکثر دو سطح از گواهینامه های نوع دوم را در طول دوره خدمتی خوددریافت نماید.
تبصره2: اعطای گواهینامه نوع دوم برای کارمندانی که قبل از تاریخ 91/1/1 به افتخاربازنشستگی نائل شده اند ممنوع می باشد.
گواهینامه مهارتی
شرایط لازم برای اخذ گواهینامه مهارتی
1) دارا بودن مدرک تحصیلی دیپلم متوسطه
2) طی 900ساعت آموزش مصوب با شرایط زیر
حد اقل دو سوم آموزش ها در زمینه آموزش های شغلی باشد
900 ساعت آموزش حداقل در 6 سال طی شود
احتساب حد اکثر 150ساعت آموزش در طول یک سال
گواهینامه های تخصصی
شرایط لازم برای اخذ گواهینامه تخصصی:
1) دارا بودن مدرک تحصیلی فوق دیپلم یا گواهینامه مهارتی
2)طی 750 ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب باشرایط زیر
– حد اقل سه چهارم آموزش ها در زمینه آموزش های شغلی یا آموزش مدیران باشد
750 ساعت آموزش حداقل در 5 سال طی شود
احتساب حد اکثر 150ساعت آموزش در طول یک سال
گواهینامه های تخصصی-پژوهشی سطح1
شرایط لازم برای اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی
1)دارا بودن مدرک تحصیلی لیسانس یا گواهینامه تخصصی
2) طی 650 ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب با شرایط زیر
حد اقل سه چهارم آموزش ها در زمینه آموزش های شغلی یا آموزش مدیران باشد.
650 ساعت آموزش حداقل در 5 سال طی شود.
احتساب حد اکثر 130ساعت آموزش در طول یک سال.
3)اجرای یک یا چند طرح تحقیقاتی در زمینه شغل مورد تصدی معادل 100 ساعت و تایید آن توسط کمیته علمی، یا طی 100 ساعت آموزش تخصصی ویژه اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی .
4)شرکت در آزمون جامع وکسب حد نصاب 70% آزمون
گواهینامه تخصصی – پژوهشی سطح 2
شرایط لازم برای اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی سطح2
1)دارا بودن مدرک تحصیلی لیسانس یا گواهینامه تخصصی-پژوهشی سطح1
2) طی 600 ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب با شرایط زیر
حد اقل سه چهارم آموزش ها در زمینه آموزش های شغلی یا آموزش مدیران باشد.
600 ساعت آموزش حداقل در 5 سال طی شود.
احتساب حد اکثر 120ساعت آموزش در طول یک سال.
3)انجام یک طرح تحقیقاتی در زمینه شغل مورد تصدی و تایید آن توسط کمیته علمی .
4) داشتن حد اقل دو خدمت برجسته شامل: پیشنهاد، ابتکار،تالیف،ترجمه کتب ومقالات و مستند سازی تجربیاتی که موجب افزایش بهره وری کار وبهبود عملکرد فردی وسازمانی گردد.
5) برخورداری از امتیاز 85 به بالا در ارزشیابی عملکرد 5 ساله منتهی به صدور گواهینامه
6) شرکت در آزمون جامع وکسب حد نصاب 70% آزمون
گواهینامه های آموزشی مورد قبول
1)گواهی نامه های صادر شده توسط سازمان مدیریت وبرنامه ریزی سابق کشور یا دفاتر مدیریت آموزش وپژوهش استانداری های سراسر کشور
2)گواهی نامه های دارای مجوز از سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق
3)گواهی نامه های آموزش دارای مجوز از کمیته راهبری در سطح کشور وکمیته آموزش در سطح موسسه
4)گواهی نامه های آموزشی مصوب رشته شغلی مامور حراست که با هماهنگی وتایید اداره حراست کل کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری اجرا شده
5)گواهی نامه های آموزشی مصوب رشته شغلی مسئول گزینش که با هماهنگی وتایید هیئت عالی گزینش اجرا شده
6) گواهی نامه های دوره های تخصصی آموزش مداوم جامعه پزشکی صرفا برای مشمولین قانون مربوطه
پذیرش دوره های آموزش مداوم
– سقف پذیرش دورههای آموزش مداوم جامعه پزشکی برای مشمولین مربوطه 30 ساعت در سال برای کارشناسان و50 ساعت برای پزشکان تعیین می شود.
– صرفا دوره های آموزش مداوم جامعه پزشکی تخصصی، برای مشمولین مربوط و در صورت معرفی واحد آموزش و توانمند سازی قابل پذیرش در سراسر کشور می باشد.