پاورپوینت گیاه بابونه و خواص دارویی آن

گیاه بابونه و خواص دارویی آن

مقدمه:
گیاه بابونه از قدیمی ترین گیاهان دارویی شناخته شده توسط انسان است.
یونانیان باستان این گیاه را به دلیل بوی خاص آن سیب زمین می نامیدند.
بابونه گیاهی است که تقریباً در تمام نقاط جهان بصورت خودرو می روید ولی نمونه های پرورش یافته این گیاه از نظر مصارف درمانی بر انواع وحشی آن مزیت دارد.
کشت این گیاه در مقیاس وسیع از 20 سال پیش در اغلب کشورهای غربی آغاز شده است. و در حال حاضر نیاز صنایع مختلف به گلهای بابونه در حدود 4000 تن ( گل خشک) است.
کشورهای عمده تولید کننده بابونه عبارتند از:
مجارستان – روسیه – آرژانتین – آلمان- چک – اسلواک – فنلاند – مصر و اخیراً هندوستان .
Anthemis Nobilis

مشخصات گیاهشناسی:
از خانواده compositae
تیره فرعی Radiae
علفی و یکساله
ریشه مخروطی
ساقه استوانه ای
برگ کشیده و نیزه ای
گل
میوه فندقه
Anthemis Nobilis

انواع بابونه :
Chamaemelum
nobile
1- رومی « شیرازی»
محل رویش: در نواحی مختلف اروپا مانند فرانسه و ایتالیا
این گیاه در ایران بصورت وحشی نمی روید.
ترکیب شیمیایی: انتمیک اسید، سولفور، یک الکلوئید به نام آنتمین، یک گلوکوزید تلخ.

Chamomilla
recutita
2- آلمانی ( رسمی ) :
محل رویش : این گیاه بومی اروپا است و در تمام مناطق اروپای مرکزی مخصوصاً در استپهای مجارستان فراوان است.
در ایران نیز در برخی مناطق شمالی و همچنین در جنوب در شوشتر به صورت خود رو میروید .
ترکیب شیمیایی : آلفا هتروزید ، ایزوآمیل ، مالیک اسید ، انژلیک اسید و سالسلیک اسید

3- گاوی « معمولی»
Chamomilla
suaveolens
محل رویش : منشاء اصلی این گیاه نواحی مختلف منطقه مدیترانه بوده است ولی امروزه پراکندگی وسیع در اروپا و نواحی معتدله آسیا پیدا نموده ، در آمریکا نیز انتشار داده شده است .
در ایران ، در لرستان ، خوزستان اطراف تهران و دماوند می روید .
ترکیب شیمایی: سزکوئی ترپن هایB,C، اترهای کاپریک و نونی لیک

انواع بابونه گاوی :
– گونه های مختلف بابونه گاوی که هیچک در ایران نمی رود :
Matricaria inodora .
Matricaria discoidea .
Matricaria multiflora.
Adenocarpum Helichrysum
Helichrysum articulatum.
Helichrysum crispum .
Helichrysum imbricatum.
Helichrysum psilolepis
Chamomilla
suaveolens

Chrysanthemum
parthenium
4- بابونه بزرگ :
محل رویش : موطن اصلی آن مناطق ایران و عراق بوده است که از آنجا با عبور از مناطق مدیترانه در همه جهان گسترده شده است .
ترکیب شیمیایی :الکل بورنئول یا کامفول ، انواع ترپنها

Antemis arvensis
5- بابونه وحشی :
محل رویش : پراکندگی آن در نواحی جنوب غربی اروپا ،آسیا و آفریقا همچنین در بعضی نواحی آمریکا به صورت نیمه وحشی در آمده است .
در ایران در آذربایجان غربی و جنوب غربی ایران میروید.
ترکیب شیمیایی : ماده آنتمیک اسید و یک ماده قابل تبلور با ترکیب شیمیایی نامعین .

Anthemis tinctoria
6 – بابونه زرد
محل رویش : در نواحی جنوب غربی اروپا مانند فرانسه میروید .
در ایران در مناطق شمالی اطراف تهران، گچ سر، مرند، خلخال، تپه های میبد و میانه می روید.
ترکیب شیمیایی : کاروتن ، گزانتو فیل و یک ماده رنگی زرد قابل استخراج در آن وجود دارد.

Chrysanthemum
americanum
7- بابونه طلایی
محل رویش : در نواحی حاره آفریقا می روید .
این گیاه در ایران نمی روید .
ترکیب شیمیایی : فلاوونوئید ها و ساپونوئید .

نیازهای اکولوژیکی
جوانه زنی بذر آن در دمای 7 – 6 درجه سانتی گراد
نیاز به نور کافی از مرحله غنچه تا کامل شدن گلها
نیاز به آبیاری مناسب در مرحله رویش بذر و تشکیل ساقه
نیاز به خاک های سبک شنی همراه با مقادیر فراوان ترکیبات آهکی
Anthemis Nobilis

تناوب کشت :
بابونه را باید با گیاهانی به تناوب کشت کرد که زود برداشت شده و زمان کافی جهت آماده سازی زمین در ماههای مرداد – شهریور وجود داشته باشد.
Anthemis Nobilis

تاریخ و فواصل کاشت :
زمان مناسب برای کاشت پاییزه نیمه دوم شهریور و برای کشت بهاره نیمه دوم اسفند است.
برای هر دو نوع کشت بذرها در ردیفهایی به فاصله 12 تا 15 سانتی متر در زمین اصلی کشت می شوند
Anthemis Nobilis

روش کاشت :
به دو روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد.
Anthemis Nobilis

مبارزه با علفهای هرز
برای مبارزه با علفهای هرز بابونه از علف کش مالوران به مقدار 4-3 کیلوگرم بر هکتار بصورت محلول پاشی می توان استفاده نمود. زمان مناسب برای استفاده از این علف کش اواسط فروردین است.
Anthemis Nobilis

برداشت محصول :
زمان مناسب برداشت گل زمانی است که گلها کاملاً باز شده باشند.
گلها را باید حداکثر به همراه 5 سانتیمتر از دمگل برداشت کرد.
مقدار اسانس گلها در ساعات مختلف شبانه روز متفاوت است. لذا برداشت آنها ظهر، هنگام تابش افتاب که گلها از بالاترین مقدار اسانس برخوردار می باشند صورت می گیرد.
Anthemis Nobilis

جمع آوری بذر :
زمان مناسب برای برداشت بذر هنگامی است که گلچه های زبانه ای از حالت افقی خارج شده و بصورت عمودی درآیند. در این مرحله رنگ گلچه های لوله ای قهوه ای تیره می شود. مقدار عملکرد بذر بطور متوسط 30 تا 150 کیلوگرم در هکتار می باشد.
Anthemis Nobilis

خواص درمانی بابونه :
برگ : جویدن برگ بابونه برای التیام زخم های دهان مفید می باشد.
Anthemis Nobilis

ریشه: خوردن 5 گرم ریشه بابونه با سرکه رقیق در افزایش نیروی جنسی موثر می باشد.
Anthemis Nobilis

گل : به صورت چای، تنتور، روغن، بخور و اسانس مصرف می شود.
Anthemis Nobilis

خواص درمانی چای بابونه :
1- رفع سر درد عصبی و امراض دماغی
2- درمان کرم معده و روده
3- درمان کم خونی
4- رفع بی اشتهایی
5- دفع سنگ کلیه
6- رفع بی خوابی
7- درمان زخم معده و سوء هاضمه
8- تقویت اعصاب و مغز
9- درمان استرس و فشارهای عصبی
10- ضد تشنج و تب بر
11- کاهش فشار خون
12- ضد اسپاسم و نفخ شکم و قولنج ها
13- درمان میگرن
Anthemis Nobilis

خواص درمانی روغن بابونه :
1- رفع گوش درد و سنگینی گوش
2- جهت فروکش کردن ورمها
3- خشک کردن عفونت و چرک زخمها
4- تسکین درد عصب سیاتیک و روماتیسم
5- درمان شروع اولیه ارتریت
6- درمان لقوه
7- جلوگیری از ترک پوست
Anthemis Nobilis

خواص درمانی بخور بابونه :
1- درمان اختلالات فکری و ذهنی
2- درمان آبریزش چشم
3- درمان سرما خوردگی
Anthemis Nobilis

خواص درمانی پماد بابونه :
از پماد بابونه در درمان نارحتیهای پوستی مانند : اگزما، محل خارش پوست کلفت شده، پسوریازیس، جوش صورت و سوختگی ها ناشی از پرتودرمانی سرطان استفاده می شود .
Anthemis Nobilis

اسانس بابونه:
اسانس بابونه در قسمتهای پایینی گلچه های میوه ای به شکل قطراتی کروی در کیسه ها و مجاری ترشحی شیزوژن به وجود می آید.
اسانس بابونه دارای ترکیبات بسیار زیادی می باشد ولی دو ترکیب a- bisabolol و chamazulene به دلیل توانایی بالقوه ضدالتهابی، از ترکیبهای مهم موجود در اسانس بشمار می آید.
آزولن: مهمترین جزء تشکیل دهنده اسانس بابونه است که از تقطیر این گیاه بدست می آید.
خواص درمانی آزولن: آزولن اثرات ضد آلرژی و ضد التهابی دارد.
Anthemis Nobilis

در تهیه کرمها، پمادهای گند زدا، لوسیونهای روغنی، شامپوها، صابون ها، خمیردندان ها، پودر آرایشی، دهان شویه ها و اخیراً در ترکیبهای موبر نیز از این ماده استفاده می شود. در صنعت عطر سازی نیز مورد استفاده قرار می گیرد .
همچنین از اسانسها و عصاره های بابونه جهت مزه و بو در بیشتر غذاهای اصلی، بعلاوه در آبجوهای الکلی وغی الکلی، دسرهای منجمد لبنی، شیرینی ها، طباخی ها، ژله ها و فرنی ها بکار برده می شود.
Anthemis Nobilis
کاربرد آزولن در لوازم بهداشتی و آرایشی

Anthemis Nobilis

داروهای موجود از گیاه بابونه :

مضرات بابونه :
استفاده از بابونه عموماً بی خطر است ولی چای غلیظ بابونه ممکن است سبب استفراغ شود همچنین تنقیه بابونه ممکن است موجب تنگی نفس و کهیر شود.
نکات احتیاطی:
بهتر است از مصرف بابونه به هنگامی که فرد تحت درمان با داروهای ضد انعقاد است پرهیز شود. و نیز از مصرف توام آسپرین، وارفارین یا هر نوع داروی رقیق کننده خونی بپرهیزید.
خانمهای باردار نیز بهتر است در دوران بارداری از مصرف بابونه پرهیز کنند.
Anthemis Nobilis

منابع و ماخذ:
1- صمصام شریعت، هادی. 1369. مجله دانشکده دارو سازی. دانشگاه علوم پزشکی.
2- امید بیگی، رضا. 1374،1376. رهیاتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی. چاپ اول انتشارات فکر روز. چاپ دوم انتشارات طراحان نشر.
3- امید بیگی، رضا. 1375. نقش مواد موثر 5 گیاهان دارویی در تامین بهداشت و سلامت جوامع. مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی صنایع بهداشتی و آرایشی. 4- زرگری، علی. 1369. گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران.
5- امین، غلامرضا.1370.کتاب گیاهان دارویی و سنتی ایران، وزارت بهداشت و درمان و آموزشی پزشکی.
6- باباخانلو، پرویز. م. میرزا، ف . سفیدکن، ل. احمدی، م.م. برازنده،ف. عسگری. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 1377. 7- شریفی، حاج احمد. 1382. اسرار گیاهان دارویی. انتشارات حافظ نوین
8- شکروف، دیدف. م، نشایا، احمد. 1368. رستنی های دارویی در پزشکی معاصر – گیاهان شفا بخش. انتشارات گوتنبرگ.
9- ولاک،ژان. استودولا، زیری. م، زمان، ساعد. 1379. گیاهان دارویی . انتشارات ققنوس.
10- www.iranems.com/pharma/herbs/
Anthemis Nobilis

تقدیر و تشکر:
در پایان از زحمات و کمکهای بیدریغ تمامی اساتید محترم بخصوص استاد ارجمند
جناب آقای سیامک صلاحی
تقدیر و تشکر می نمایم.
Anthemis Nobilis

پـایان