سنجش از دور در کشاورزی
مقدمه
یکی از دلایل عمده لزوم کسب اطلاعات از منابع زمین، آمادگی برای تهیه غذای کافی برای جهانیان است. سنجش از دور علم و فن جدیدی نیست، ولی در اواخر قرن 20 این علم وارد مرحله ی جدیدی گردیده، اما متاسفانه در کشور ما هنوز بکارگرفتن سنجش از دور در علوم مختلف به عنوان واژه غریبی است و بسیاری از دست اندرکاران علوم مرتبط با سنجش از دور از جمله کشاورزی به قدر کافی آشنا نیستند.
علم سنجش از دور
علم سنجش از دور علم بازیابی، شناسایی و تشخیص عوارض و اشیای دور که با استفاده از ابزار شناسایی صورت می گیرد و یا به عبارت دیگر، علم شناسایی از فاصله است.
اطلاعات مورد استفاده سنجش از دور
ماهیت تصویری
ماهیت رقومی
خلاصه نکات مهم نواحی طیفی مورد استفاده در دورسنجی طیف های الکترومغناطیسی که در سنجش از دور بکار می رود، شامل طیف مرئی، مادون قرمز انعکاسی و مادون قرمز حرارتی است.
دستگاه های سنجش از دور
تقسیم بندی سنجنده ها بر اساس انرژی:
فعال
غیرفعال
تقسیم بندی سنجنده ها بر اساس بازده اطلاعاتی:
تصویری
غیرتصویریسنجنده های مصورسنجنده های رقومی
برخی از مهمترین سنجنده های رقومی:
MSS RBV TM
ارسال و تجزیه و تحلیل اطلاعات سنجنده ها
تفسیر اطلاعات با چشم غیرمسلح یا تفسیر سنتی
تفسیر اطلاعات با چشم و به کمک دستگاه های اپتیکی
تفسیر اطلاعات رقومی
بررسی منحنی انعکاس یک گیاه سبز
منحنی شماره 1
ناحیه جذب بوسیله ذرات رنگی
ناحیه بدون جذب
ناحیه جذب بوسیله آب
انعکاس طیفی خاک
انعکاس طیفی آب
مقایسه انعکاس طیفی آب، خاک و گیاه
منحنی شماره 2
واکنش طیفی پدیده های مختلف در مقایسه با هم و هر یک در طول موجهای مختلف تفاوت دارد.
در محدوده طیف مرئی، انعکاس آب و خاک و گیاه نزدیک هم هستند.
در محدوده مادون قرمز نزدیک آب انعکاسی ندارد.
انعکاس های خاک و گیاه در دو ناحیه مادون قرمز میانی و نزدیک برعکس هم هستند.
کاربرد سنجش از دور در کشاورزی
الف: نوع محصول
ب: بررسی شرایط محصول
ج: میزان محصول
جدول شماره 2
از دیگر کاربردهای سنجش از دور و اطلاعات آن در کشاوزی در سطح محلی
مطالعات دقیق به منظور تعیین نواحی نیازمند به کنترل فراسایش علف هرز، کود و کاشت مجدد
شکل شماره 3
تعیین کفایت سیستم های آبیاری موجود برای یکنواخت کردن کل مزرعه
بررسی احشام و اغنام در مزرعه
شناسایی مناطق دستخوش آفات و حشرات
شناسایی مناطق مبتلا به بیماری های گیاهی
(شکل 4) (شکل 5)
مطالعه مراتع و بررسی تغییرات آنها
شکل شماره 6
نتیجه گیری و پیشنهاد
منابع
زبیری، وع، 1375، آشنایی با فن سنجش از دور و کاربرد در منابع طبیعی، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2315، تهران
علیزاده، ربیعی، ح، 1378، سنجش از دور (اصول و کاربرد)، چاپ سوم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، تهران
طاهرکیا، ح، 1375، اصول و کاربرد سنجش از دور، جهاد دانشگاهی تهران، تهران
زبیری، م.وا.دالکی، 1375، اصول و تفسیر عکسهای هوایی دانشگاهی، تهران
کاوسی، ا.و.خ، طالبی، 1380، استفاده از سنجش از دور در مطالعه حشرات، در سیمنار سنجش از دور و کابرد آن در منابع طبیعی
جمشیدی، س.، 1380، کاربرد فن آوری های سنجش از دور در بیماری شناسی گیاهی، در سمینار سنجش از دور و کاربرد ان در منابع طبیعی
لیلساند و کی فر، ترجمه مهندس حمید مالمیران، اصول و مبانی سنجش از دور و تعبیر و تفسیر تصاویر هوایی و ماهواره ای، 1379، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح