پاورپوینت بن سای آمیزه ای از هنر و باغبانی

"بن سای" آمیزه ای از هنر و باغبانی

مقدمه:
بن سای مجموعه ای از باغبانی و هنر است که به واسطه آن گیاه با یک تغییر شکل تحمیل شده به یک مجسمه زنده تبدیل می شود. هنرمند با استفاده از مفاد زیبایی، وهمی از طبیعت را در غالب شکل مینیاتوری پدید میآورد. بنسای یک آرایش غیرطبیعی نیست بلکه در قالب یک تغییر شکل ساده، طبیعت اصلی را ذهن آدمی تداعی میکند.
بن سای در اصل واژهای ژاپنی و به معنی کاشت گیاهان در گلدانهای کم عمق است . به این ترتیب که گیاه در گلدانهایی کم عمق با خاک کم و در شرایط محدود کننده از نظر رشد قرار میگیرد و با آرایش زیبا وتربیت صحیح به درختی مسن ولی کوچک تبدیل می شود. برای تحقق این هدف تمام قسمتهای گیاه اعم از ریشه ها، تنه، شاخه ها، میوه ها و گلها حایز اهمیت هستند.

Bonsai واژه ای ژاپنی است و به گیاهانی گفته می شود که با وجود داشتن اندازه ی بزرگ در طبیعت، برای نگهداری در محیط کوچک سازش یافته اند. این کلمه از دو واژه ی Bon به معنی سینی یا گلدان کوچک و Sai به معنی درخت یا گیاه تشکیل شده است.
هنر پرورش بن سای هزاران سال پیش در چین رونق پیدا کرد. چینی ها احترام خاصی برای آن قائل هستند. نگاره های بسیاری از این هنر در کتیبه های باستانی چین وجود دارد. وجود بن سای و طبیعت در خانه از نظر مکتب بودائیسم، مفاهیم خاصی هم دارد. کم کم این هنر از چین به ژاپن رسید. ژاپنی های خلاق به توسعه و تکمیل آن پرداختند. هم اکنون چین و ژاپن از مهمترین صادر کنندگان بن سای هستند.

معیارهای انتخاب گونه گیاهی مناسب
برای انتخاب گونه ی مناسب باید علاوه بر زیبایی گیاه، موارد دیگری را هم در نظر گرفت. میزان تابش مسقیم آفتاب، شدت نور و دمای محل نگهداری در انتخاب گونه تعیین کننده هستند.
بسته به اینکه محل نگهداری فضای بسته (اتاق) است یا فضای آزاد، گونه ی گیاه باید تفاوت داشته باشد. البته در فضای بسته هم در صورت وجود تابش مستقیم یا استفاده از لامپ های فلورسنت، می توان از گونه های فضای آزاد با رعایت برخی شرایط استفاده نمود.
گیاهان سایه پسند مثل فیکوس ها برای اتاق های کم نور و درختانی مثل نارون، انار و زیتون برای اتاق هایی که روزانه چند ساعتی از تابش خورشید بهره مند می شوند، مناسب هستند.
درختان زیبایی چون انواع افرا، بلوط، آزاد، ممرز و انواع سوزنی برگ ها برای بن سای فضای آزاد بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.

بن سای های همیشه سبز، خزان دار، مثمر و غیر مثمر
زیباترین بن سای ها معمولاً گونه های خزان دار هستند. این گیاهان در فضای باز به راحتی رشد می کنند و در برابر تغییرات فصول عکس العمل نشان می دهند. مشاهده ی گونه های خزان دار و تغییر رنگ برگ ها در پاییز و زمستان و جوانه زنی مجدد آنها در بهار بسیار مورد توجه علاقمندان است. از جمله گونه های خزان دار می توان چنار، ممرز، بلوط، افرا و … را نام برد.
سوزنی برگ ها، سیتروس ها، فیکوس ها و … از جمله بن سای های همیشه سبز هستند. جذابیت این گونه ها به سبز بودن آنها در پاییز و زمستان بر می گردد. بیشتر گونه های فضای بسته همیشه سبز هستند.
نگهداری از بن سای های غیر مثمر مانند: فیکوس، برگ نو، افرا، راش و … قدری راحت تر است. پرورش گونه های مثمر مثل سیب، انار، به، خاس و … در صورتی که از آنها میوه بخواهیم قدری دشوار است. در این موارد میزان، نوع و زمان تغذیه ی مصنوعی بسیار مورد اهمیت است.

طرق مختلف پرورش بن سای
پرورش نهالی
1- مابوری یا پرورش نهالی که از طبیعت گرفته می شود.
2- پرورش نهالی که از طریق خوابانیدن به وجود می آید.
3-پرورش نهالی که از طریق جدا کردن به وجود می آید.
4- پرورش نهالی که از قلمه زدن به وجود می آید.
5- پرورش نهالی که از طریق پیوند زدن به وجود می آید.
6- پرورش نهالی که از طریق کاشت بذر به وجود میآید.
7- پرورش نشا که از یک خزانه فراهم شده است .

روش تربیت بن سای ساقه
راست متقارن

روش ساقه راست نامتقارن

روش اریب

روش بادزده

روش نردبانی

ریشه ها:
ریشه های گیاه بنسای شده، در عین استحکام، سلامت و گستردگی، باید ظاهری کهن به درخت ببخشند. درروشهای متقارن، نامتقارن و اریب، ریشه ها در تمام جهات گسترده شده اند. اما در روشهای بادزده، صخره،رویشی و …. ریشه ها غالباً در جهت خلاف انحنای تنه گسترده شده اند. تا بدین ترتیب به گیاه ظاهری متقارن ببخشند. تعدادی ازریشه ها روی خاک قرار داده میشوند تا قدمت درخت را از نظر ظاهری افزایش دهند و تصور فرسایش خاک را در سالهای گذشته در ذهن القا کنند. برای تحقق این مهم، در زمان انتقال گیاه به گلدان بزرگتر، تعدادی از ریشه ها را روی خاک قرار می دهند و روی آنها را با خزه اسفاگنوم و مقدار کمی خاک می پوشانند. در طی آبیاری های مکرر، این پوشش نازک، از بین میرود و پوست ریشه در معرض نور خورشید، سخت میشود و بدین ترتیب هدف ما در القای تصور کهن بودن گیاه تحقق می آید.
برای تشکیل ریشه های جدید در جهت مناسب، می توان ریشه را تا لایه کامبیوم خراش داد و روی آن را با خاک و خزه پوشاند. بعد از چند هفته، در محل زخم ریشه های جدیدی ایجاد میشود.

تنه:
گرچه همه قسمت های گیاه بن سای شده مهم است ، اما تنه گیاه اولین قسمتی است که توجه ناظر را به خود جلب میکند .تنه بن سای باید پوستی ضخیم ، یک پارچه و تودرتو داشته باشد . تنه باید به گونه ای باشد که هرچه به راس نزدیک میشود ضخامت آن کمتر شود . روی یک تنه خوب نباید آثار زخم ناشی از سیم پیچی دیده شود .

شاخه ها:
گیاهان در طبیعت ممکن است شاخه های در هم پیچیده داشته باشند . ولی در بن سای با سیم پیچی ، شاخه ها را به گونه ای تربیت می کنند ، که گیاه زیبا جلوه کند . معمولاً شاخه ها از نظر قطر و طول تفاوت دارند . شاخه های پایین تر ضخیم تر و بلندتر هستند و بخوبی در همه جهات گسترده می شوند . شکل هر شاخه به تنهایی نیز مد نظر است . در هنر بن سای بسیاری از شاخه های گیاه مطلوب به نظر نمی رسد . از این رو این شاخه ها را قطع می کنند .

برگها:
در یک بن سای خوب برگ ها سبز ، متراکم و کوچک است . گیاهانی که برگهای بزرگ دارند یا تعداد برگ آنها کم است ،برای بن سای مناسب نیستند . گیاهانی که برگ های کمی دارند ،درختی خزان کرده را تداعی می کنند . برگ های بزرگ نیز نسبت به اندازه کلی درخت بن سای شده، نامتناسب به نظر می رسند، برای آن که اندازه برگها کوچک شود ، از روش بیبرگی یا هرس برگ استفاده می کنند. این روش در کاهش اندازه برگ موثر است ولی در تغییر اندازه گلها و میوه ها زیاد مورد توجه نیست.

راس ساقه:
تنه به تدریج باریک می شود ، تا در انتها به راس منتهی شود. هرگاه به ارتفا‎ع کمتری نیاز باشد، می توان راس آن را قطع کرد و شاخه پایینتر از راس را که در راستای تنه است یا زاویه کمی با راستای تنه دارد ،به عنوان راس انتخاب و باپیچیدن سیم آن را تربیت کرد. در هر حال درخت بنسای شده باید دارای راس باشد.

پشت و روی یک بن سای:
بنسای را نباید به صورت یک گیاه طبیعی در گلدان رها کرد. بلکه باید آن را طبق طرح مورد نظر کاشت و تربیت کرد. بنسای باید در نظر یک ناظر به خوبی جلوه گری کرده و قسمت جلو و پشت آن با هم فرق کند. کاملترین قسمت، قسمت جلو است . برآمدگی تنه نباید در جلو قرار گیرد.انتهای تنه باید قابل رویت بوده و تنه در یک طرف انحنا داشته باشد. نوک ساقه یا راس در قسمت جلو باید به طرف ناظر باشد.در قسمت جلو نباید شاخهها درهم پیچیده باشند. همچنین نباید به طرف جلو رشد کنند و باید تمام شاخه ها به وضوح قابل دید باشند. قسمت پشت ، عمق مشخص و دیدگاه سه بعدی به گیاه می دهد، لذا یک یا دو شاخه در این قسمت تعبیه می گردد.

انتخاب گلدان مناسب
برای تهیه یک گلدان خوب، علاوه بر سلیقه و علاقه، در نظر گرفتن چند نکته مفید است:
یک گلدان مناسب باید از نظر وزن با گیاهی که در آن کاشته می شود تناسب داشته باشد. زهکشی گلدان باید به خوبی انجام شود. در مورد سوزنی برگ ها باید کمی بیشتر از معمول باشد. شکل و اندازه گلدان باید متناسب با نوع گیاه باشد.
تناسب رنگ گلدان با رنگ برگ ها یا ساقه هم می تواند در زیبایی گیاه تاثیر داشته باشد. برای گونه های خزان دار که ریزش برگ آنها مورد توجه است، گلدان های بیضی و گرد زیباتر هستند. در مورد ساقه های ستبر و گیاهان کهنسال، گلدان های عمیق تر مناسب تر اند. ضمن این که به تعادل گیاه هم کمک زیادی می کنند.

خاک
در گلدان های بن سای بافت خاک با گلدان های معمولی تفاوت دارد. زهکشی و توانایی نگهداری آب باید زیاد باشد. به طور متوسط هر گلدان روزانه یک بار آبیاری می شود؛ بنابراین باید از زهکشی مطلوب برخوردار باشد، در عین حال باید توانایی ذخیره و نگهداری آب و مواد غذایی را هم داشته باشد. به اصطلاح نباید به راحتی آبشویی شود. یک خاک خوب باید همزمان دو خصوصیت زهکشی، نگهداری آب و مواد غذایی را داشته باشد.
سوزنی برگ ها نیاز به خاک تقریباً سبک با زهکشی قوی دارند. قدری هم اسیدی بودن خاک برای /انها مفید است. در مقابل بیشتر پهن برگ ها خاک مرطوب را ترجیه می دهند. با توجه به گونه گیاهی مورد نظر، می توان مخلوطی از خاک برگ (هوموس) الک شده، رس و شن را مورد استفاده قرار داد.
با افزایش نسبت شن قابلیت زهکشی خاک بیشتر می شود. هرچه خاک برگ بیشتر باشد، قدرت نگهداری آب بیشتر است. افزایش نسبت رس در مخلوط سبب سنگین تر شدن خاک می شود. به طور کلی تهیه یک مخلوط مناسب به روش آزمون و خطا هم بد نیست!

ابزار برای فرم دهی و خرس بن سای

قیمت بعضی بن سای ها

مراکز تولید بن سای
"HUI HANALIKE" is Hawaiian and translates into "a group working together."  In l976,   the entire staff participated and assembled the sections to create this large spectacular Dwarf Schefflera into a banyan form. It is mounted on a 6' diameter concrete turn table to allow the tree to be viewed from all sides and to be positioned for even growth. The tree utilizes Chinese and Hawaiian concepts. Several ceramic mudmen suggest a scale

THE INTRODUCTORY EXHIBIT:  Three major international bonsai roots.  (Left)  Natal Fig trained in the 2,500 year old Aristocratic Chinese Penjing manner.  The Chinese calligraphy is "pun-sai" that 1,000 years later became the Japanese "bon-sai."  (Right)  A Japanese Black Pine trained by the late Haruo "Papa" Kaneshiro in the traditional Japanese single apex-tier branched manner.  (Center) A Chinese Banyan represents Hawaiian outdoor tropical bonsai.   Bonsai can be an art,  a craft,  and a hobby!

START OF THE FORMAL EXHIBIT COLLECTION:  There are over 200 outstanding bonsai in the major exhibit area.    The collection includes bonsai trained by Hawaiian and international bonsai masters. When Hawaii's bonsai grower-trainers die, their best bonsai can come here to live to be enjoyed by visitors from all parts of the world. Families donate memorial trees to the Mid-Pacific Bonsai Foundation who keeps them in the public domain.