تحلیل و بررسی تئاتر شهر
The City Theater – Tehran
کاربری کنونی: آمفی تئاتر، نمایش خانه، هنرهای نمایشی بهره برداری: ۱۳۴۶ دوره ساخت: شاهنشاهی پهلوی بانی اثر: علی سردار افخمی مساحت بستر طرح: ۳۰۰۰ متر مربع مساحت زیربنا: ۵۶۰۰ متر مربع – ۳۰ درصد سطح اشغال سیستم سازه ی بنا: اسکلت بتنی سیستم تهویه: هواساز
2
مجموعه ی تئاتر شهر
تئاتر شهر نخستین مجموعه ی نمایش تئاتر ایران است که در دوران شاهنشاهی پهلوی تحت کارفرمایی و ریاست فرح پهلوی و به همت مرحوم علی سردار افخمی ساخته شد. این بنای مدرن در سال ۱۳۴۶ در باغ کافه شهرداری (بوستان دانشجوی فعلی) به بهره برداری رسید. بنای تئاتر شهر خارج از شلوغی پارک دانشجو و در تقاطع خیابان های انقلاب و ولیعصر قرار گرفته است.
3
مجموعه ی تئاتر شهر
این مجموعه در حال حاضر از تالارهای زیر تشکیل شده است:
۱)تالار اصلی
۲)تالار چهارسو
۳)تالار قشقایی
۴)تالار سایه
4
5
تالار اصلی که مهم ترین هدف سازندگان تئا تر شهر بود در دو طبقه با ظرفیت حدود ۵۷۹ نفر طراحی شده است..
تالار اصلی
تجهیزات فنی
تالار اصلی
۱) صحنه ی گردان الکتریکی
۲) آسانسور دکور
۳) سیستم آویزهای بالارونده
۴) دهنه ی متحرک صحنه
۵) پرده و امکانات سینمایی
۶) سیستم کامل نور و صدا و دستگاه های کنترل کننده
6
تالار چهارسو در طبقه زیرین، پشت ساختمان اصلی با ظرفیت ۱۲۰ تا۳۵۰ تماشاگر ساخته شد.. این تالار با شکلی ۳ گوش برای اجراهای نمایش سنتی _ ایرانی مناسب بود. جایگاه تماشاگران در این تالار با چرخش صندلی ها عوض می شود. در آخرین بازسازی صندلی های تالار هم عوض شده اند و از این به بعد هر تماشاچی صندلی مستقل دارد. ظرفیت تالار چهارسو ۱۲۲ است که عمق، عرض و ارتفاع آن نیزبه ترتیب ۱۲، ۸/۵ و ۲۰/۴ متراست. این تالار در سال ۱۳۵۴ به مجموعه تئا تر شهر اضافه شد.
تالار چهارسو
7
تالار قشقایی
تالار سایه
الگوی ارتباطات بنا با فضا ی پیرامون
یک بخش مهم موقعیت بنا، نحوه ی ارتباطات پارک و محوطه ی بنای تئاتر شهر است. بنای استوانه ای تئاتر شهر، فرمی دایره ای دارد و این فرم در تمام محوطه ی اطراف بنا نیز دیده می شود؛ از قبیل حوض دایره ای، پله های گرد و منحنی دار اطراف محوطه و خطوط دوار دور بنا. اما رفته رفته پلان های مجموعه و پارک از هم جدا میشوند و این کاملا مشهود است. پلان پارک از الگوی راست گوشه تبعیت می کند یعنی راه های مستقیم، راست و قائم دارد و برخلاف خود بنا فاقد خطوط منحنی و دایره ای است.
8
نکته ی قابل توجه در رابطه با بنا چه نمای بیرونی و فضاهای داخلی، قرینه بودن سازه است. پلان های دایره ای داخل مجموعه و حتی ستون های اطراف بنا. ستون های تئاتر شهر به طور حتم یکی از مهم ترین شاخصه های این مجموعه هستند که سازه را پررنگ تر نشان می دهند. از مزیت های دایره ای بودن پلان مجموعه این است که فقط از یک سمت و جهت نما ندارد و از تمامی جهات چه شمال، جنوب و یا شرق به همان شکل یکسان و زیبا دیده می شود که از جهات دیگر. بنابراین با توجه به قرارگیری سازه بین تقاطع ولیعصر و انقلاب و در گوشه ی خلوت تر پارک دانشجو بهترین ایده برای اجرای بنا به همین شکل دایره ای بود.
9
Title:
مصالح کاربردی – خلق ترکیبی معماری سنتی و مدرن
مهندس علی سردار افخمی عنوان کرده بودند که بعد از دومین سفر بازگشت خود به از فرانسه به ایران با مشاهده ی استفاده از مصالحی همچون تراورتن، آهن و شیشه در بناهای نوساز آن دوران، تصمیم به استفاده از کاشی های فیروزه ای و سبز رنگ و عناصر تزئینی آجری گرفتند.
.
10
طبقه اول
طبقه اول از جایگاه تماشاچیان به ظرفیت 100 نفر، راهرو و اتاقهای بخش تشریفات تشکیل شده است. دو رشته پله به موازات بدنههای سالن اصلی، دسترسی از طبقه همکف به طبقه اول را میسر ساخته و به فضای انتظاری به عرض 7 متر با امکان دید به لابی طبقه همکف، منتهی میشود.
طبقه همکف از سالن اصلی، صحنه، بخش پذیرش و سالن انتظار تشکیل شده است. سالن انتظار، فضایی مرتفع به مساحت 462 متر مربع است و روشنایی آن با نور مصنوعی تامین میشود. سالن اجتماعات، سالنی با پلان دایره شکل میباشد. این سالن با گنجایش 600 نفر طراحی شده است که ظرفیت طبقه همکف، 500 نفر میباشد.
11
Title
طبقه همکف
طبقه سوم
طبقه سوم با عقب نشینی قابل توجهی از محیط پیرامونی، از دیگر طبقات متمایز میشود. این طبقه از دو بخش مجزای فضاهای بالای صحنه و بخشی مرکب از کتابخانه، خیاط خانه، سرایداری و حراست تشکیل شده است.
طبقه دوم به فضاهای اداری و سالنهای تمرین اختصاص یافته و با الگوی راهرو وسط و اتاقها در طرفین طراحی شده است. در بخش شمالی این طبقه، فضایی به مساحت 170 متر مربع برای اجرای نمایش ویژه کودکان طراحی شده است.
12
Title
طبقه دوم
13
قرارگیری فضاها
۱
۲
۳
۳
۴
پلان همکف
۱) ورودی
۲) سالن انتظار
۳) ورودی سالن نمایش
۴) جایگاه تماشاچیان
۵) صحن نمایش
۵
۱
۲
۲
۳
۴
پلان زیرزمین
۱) کافه تریا
۲) بخش های خدماتی و تاسیسات
۳) انبارهای سالن ها
۴) فضاهای پشتیبانی سالن ها
14
قرارگیری فضاها
۱
۲
۲
۳
پلان طبقه اول (بالکن)
۱) رواق
۲) بالکن طبقه
۳) بخش اداری و حراست
۱
۱
۲
۳
۳
پلان طبقه دوم
۱)اتاق های طرفین
۲)سالن ویژه ی نمایش کودکان
۳)اتاق های تمرین و گریم
× نور طبقه ی همکف با نورپردازی مصنوعی تامین می شود.
قطعا در صورت بازدید، می توان مشاهده کرد که این طبقه بسیار کم نورتر از حد انتطار است. همانطور که در عکس اول مشاهده می کنید تنها نور طبیعی ای که به این طبقه می رسد از بخش شیشه ای و شفاف بالای در ورودی وارد می شود. که این میزان روشنایی فقط مناسب قسمت جلویی سالن می باشد و اگر نورپردازی مصنوعی نباشد قسمت های پشتی و مدور اطراف سالن تاریک خواهند ماند.
بنابراین جهت اصلاح این موضوع میتوان برای قسمت های پشتی سالن همکف از پنجره های نواری استفاده کرد که تا میزانی مشخص داخل سالن را با نور طبیعی روشنایی ببخشد.
پیشنهاد
15
عکس (۱)
عکس (۲)
× در طبقه ی همکف قسمت شرقی سالن، فضای اضافه شده ای قرار داده شده تحت عنوان نمازخانه.
این قسمت اضافه شده بسیار ناهم خوان با محوطه ی طبقه و سالن است و حتی گوشه دار بودن این قسمت اضافی، با پلان دایره ای تئاتر شهر هیچ هم خوانی ای ندارد.
به همین دلیل در نگاه اول بسیار ناخوشایند است.
بنابراین به توجه به اهمیت زیبایی بنا این قسمت از سالن حذف شود و به بخش دیگری منتقل گردد بسیار بهتر و با کارآیی بیشتری خواهد بود. بطور مثال میتواند به طبقه ی اول که بخش اداری و حراست نیز آنجاست منتقل گردد.
پیشنهاد
16
نمازخانه
پیشنهاد
17
× پارکینگ بسیار کوچک!
با توجه به ارزش و اهمیت بنای تئاتر شهر جای تعجب دارد که پارکینگی با ظرفیت فقط ۱۰ ماشین برای آن تعبیه شده است. البته که با توجه به محدودیت طرح تهران برای این منطقه و دسترسی آسان تر با مترو یا اتوبوس کمتر کسی با خودرو به تئاتر شهر می رود، اما از جهتی چون این پارکینگ پشت محوطه ی بنا ساخته شده و فضا برای گسترش بیشتر آن داریم، افزایش ظرفیت آن خالی از لطف نیست.
سپاس از توجهتون
18