تاسیسات آب رسانی داخلی ساختمان
فهرست مطالب
مقدمه……………………………………………………………………………………………. ………………………………………………….. 1
شبکه های عمومی توزیع آب آشامیدنی………………………………………………………………………………………… 2
کنتورها ………………………………………………………………………………………… …………………………………………….. 5
نحوه ورود آب به ساختمان…………………………………………………………………………………………………………….. 7
انواع لوله ها……………………………………………………………………………………………………………………………………. 9
نحوه اتصال لوله ها…………………………………………………………………………………………………………………………. 11
تعیین قطر لوله های آب آشامیدنی………………………………………………………………………………………………. 12
چگونگی متصل نمودن لوله های 5 لایه به لوله های فلزی………………………………………………………….. 13
چگونگی مراقبت از لوله ها در مقابل عوامل مختلف …………………………………….. …………………………. 14
انتخاب مسیر صحیح عبور لوله ها……………………………………………………………. ……………………………….. 15
تست سیستم های لوله کشی………………………………………………………………… ………………………………….. 16
نکات قابل توجه قبل از تست سیستم های لوله کشی…………………………………….. ………………………… 17
انواع پمپ ها……………………………………………………………………….. ………………………………………………………. 19
هدف از اجرای تاسیسات آبرسانی
هدف اصلی در اجرای آبرسانی ساختمان تامین آب بهداشتی برای مصارف مختلف ودر دسترس بودن آب برای استفاده می باشد
از جمله موارد مصرف آب عبارتند از:
آشامیدن – مصارف بهداشتی وغیره می باشد.
مقدمه
آب های آشامیدنی از دو طریق تامین می شوند :
از طریق سفره های زیر زمینی
از طریق آب های سطحی
برای استفاده از سفره های زیر زمینی نیاز به حفر چاه در دل زمین بوده واز طریق پمپ ها وسیستم های لوله کشی آب به مراکز توزیع رسیده سپس مراحل تصفیه را پشت سر گذاشته و وارد شبکه سراسری توزیع می گردد.
برای استفاده از آب های سطحی ما نیاز داریم که این آب هارا ابتدا مهار کنیم که مهار آب های سطحی باایجاد سد میسر می شود که در مسیر آب راه های اصلی احداث شوند وسپس این آب ها به مراکز تصفیه هدایت شده وبعد از تصفیه وارد شبکه سراسری توزیع می گردد.
سپس به تعداد مورد نیازاز شبکه انشعاب گرفته می شود وبرای هر انشعاب یک کنتور برحسب نوع مصرف نصب می شود که نوع کنتور و قطر آن بستگی به موارد مصرف دارد.
بعداز کنتور آب مصرفی از طریق سیستم لوله کشی به داخل ساختمان رسیده و به نقاط مصرف هدایت می شود.در مجتمع های بزرگ و طبقات بالا باید برای اینکه افت فشاردر شبکه نداشته باشیم از پمپ ها کمک بگیریم تا تمامی مصرف کنندها به میزان مصرف آب در اختیارشان قرار گیرد.
نقاطی که در ساختمان های مسکونی نیاز به آب دارند عبارتند از:
سرویس های بهداشتی
آشپزخانه
حیاط(پارگینگ)
موتورخانه(در صورت وجود)
تعیین قطر لوله های آب آشامیدنی
مراحل تعیین قطر لوله ها به روش زیر است :
1- فشار خروجی در کنتور و یا به عبارتی فشار آب شهر را بدست آورید( با استفاده از سازمان آب وفاضلاب)
2- اختلاف ارتفاع کنتور تا بالاترین مصرف کننده را تعیین کنید(فاصله عمودی)
3- به ازای هر 1 متر اختلاف ارتفاع کنتور و بالاترین مصرف کننده 10KPA از فشار آب شهر کم کنیم سپس با توجه به فشار بدست آمده گروه محدوده فشار مورد استفاده در جدول را تعیین کنید.
4- طول مسیر لوله کشی ( افقی + عمودی ) از کنتور تا دورترین مصرف کننده را بدست آورید.
5 – با مشخص شدن واحد مصرف در ستون انتخاب شده به سمت چپ حرکت کنید و قطر مورد نظر از ستون دوم را پیدا کنید.
-6در ستون انتخاب شده اگر به کل واحد مصرف ساختمان برسیم و به سمت چپ حرکت کنیم در ستون دوم اندازه قطر اصلی ساختمان را بدست می آوریم و از ستون اول اندازه قطر کنتور تعیین می شود.
نکته : برای محاسبه سایز لوله های آبسرد از واحد مصرف آبسرد و برای محاسبه سایز لوله های آبگرم از واحد مصرف آبگرم ازجدول های مربوطه استفاده کنید.
شرایط نصب حوضچه کنتور:
فاصله کنتور با کف حوضچه 35 سانتی متر باشد که 20 سانتی متر از کف حوضچه باید شن دانه بندی شده ریخته شود.
– فاصله لوله انشعاب از داخل حوضچه تا سطح زمین حداقل 35 سانتی متر باید باشد.
– نسبت به تثبیت حوضچه کنتور با بتن با عیار 200بصورت کاملاً تراز با سطح افق اقدام گردد.
– برای حوضچه درب تعبیه شود.معمولا از درب های چدنی استفاده می شود.
انواع کنتور
کنتور حدید
این کنتور با طراحی ویژه ، برای سنجش آب مصرفی ، انشعابات داخلی مجتمع های آپارتمانی بسیار مناسب است
کنتور آیتین
کنتور آیتین با طراحی بسیار عالی در حجم کم وسازگار با شرایط اقلیمی کشور وقابل استفاده جهت آب های سخت با املاح زیاد مناسب است.
کنتور آب نما
کنتور آبنما محصول جدید شرکت آبفر ، با بهره گیری از تجربه و تکنولوژی روز جهت اندازه گیری آب مصرفی منازل ساخته شده
نحوه ورود آب به ساختمان
لوله ی آب مصرفی پس از کنتور به شیر قطع و وصل و شیر یک طرفه در ورودی ساختمان متصل می گردد.از آن پس با توجه به شبکه ی لوله کشی وتجهیزات آبرسانی مورد استفاده در ساختمان ها ، بسته به این که تک واحدی یا مجموعه ای از چند واحد مسکونی ، تجاری و اداری باشد، ادامه ی مسیر لوله کشی می تواند بسیار متنوع باشد.
انواع لوله ها:
لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود. در آبرسانی و جمع آوری فاضلاب عمدتا از لوله های آهنی و پلاستیکی استفاده می شود. لوله های آزبست سیمان و لوله های بتونی نیز در جمع آوری فاضلاب کاربرد دارند. در آبرسانی منازل و اماکن و سیستم های آبرسانی کوچک ازلوله های گالوانیزه استفاده می شود.در لوله کشی آب گرم و سرد مصرفی برای اتصال لوله ها به یکدیگر تغییر جهت دادن لوله ها انشعاب گیری و یا تبدیل قطر لوله از قطعاتی استفاده می کنیم که آنها را اتصالات یا وصاله می نامند.
لوله های گالوانیزه لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم می شوند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه. این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروف اند و عموما بین این دو نوع فرق گذاشته نمی شود در صورتی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر است. هر دو نوع لوله های گالوانیزه در شاخه های 6 متری ساخته می شوند و در هر دو سر حدیده شده اند. قطر اسمی این لوله ها از 2اینچ تا 8 اینچ دسته بندی شده اند. برای اتصال لوله های گالوانیزه نمی توان از فرایند جوشکاری استفاده نمود چرا که در اثر حرارت جوشکاری روی موجود در این لوله ها اکسید شده و گاز اکسید روی ایجاد شده برای تنفس خطرناک است.
لوله های فولادی گالوانیزه
این نوع لوله ها برای آبرسانی و گاهی برای تخلیه فاضلاب به کار برده می شوند ولی مورد استفاده اصلی آنها برای تهویه است. جنس این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده و درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگی ها روی اندود
( گالوانیزه ) می کنند.این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند. برای گالوانیزه کردن لوله های فولادی از پیل شیمیایی یا پیل گالوانیک استفاده می کنند.
لوله های آهنی گالوانیزه
جنس این لوله ها آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاههای درز جوش بهم جوش داده می شود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند. این لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته می شوند.
لوله های چدنی جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب نوع کاربرد آنها انواع و مقدار آلیاژ شکل و طول لوله نوع اتصالات آنها با دیگر لوله هامتفاوت است و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب و برای جمع آوری آب های سطحی استفاده می شوند.
امروزه به علت مشکلاتی که در نصب این لوله وجود دارد تاحدود بسیار زیادی استفاده از این لوله ها منسوخ شده است.
لوله های پلاستیکی برای حمل آب وفاضلاب وموادشیمیایی وگاز درفشار کم کاربرد دارد. ازمزایای لوله های پلاستیکی پایین بودن قیمت –مقاوم بودن درمقابل زنگ خوردگی- سبک بودن وسهولت حمل ونقل- سهولت انتقال-یکنواختی جداره داخلی لوله-عدم نیاز به وسایل اضافی برای نصب- تعمیرآسان- عدم نیازبه عایقکاری وامکان تولید درطولهای زیاد برای قطرهای پایین می باشد.
روشهای اتصال لوله
اتصالاتی که برای بیشتر لوله ها به کار می رود عبارتند از :
جوش لب به لب Butt weld
جوش ساکتی Socket weld
جوش پیچ کردن Screwed
فلنج ها Bulted flange
جوش و اتصال پیچی خطوط 2 اینچ و بزرگتر اغلب جوش می شوند که از نظر اقتصادی با صرفه تر است که این کار برای پرهیز از هر گونه نشتی اتصال در لوله های قطور بکار می رود . خطوط ½1 اینچ و کوچکتر اغلب یا پیچی می شوند یا جوش سوکت می کنند.
جوش و اتصال پیچی خطوط 2 اینچ و بزرگتر اغلب جوش می شوند که از نظر اقتصادی با صرفه تر است که این کار برای پرهیز از هر گونه نشتی اتصال در لوله های قطور بکار می رود . خطوط ½1 اینچ و کوچکتر اغلب یا پیچی می شوند یا جوش سوکت می کنند.
جوش سوکت
همانند لوله های پیچی ، سوکت – جوش برای خطوط کوچک بکارمی رود. اما مزیت آن در عدم نشت کردن است که یک فاکتور با ارزش برای عمل سیالات سمی ، قابل اشتعال و یا رادیواکتیو است ولی محدوده این اتصال تنها در اینها خلاصه نمیشود.
اتصال فلنجی
با اتصال دو فلنج و یک گاسکت بین آنها بعنوان آب بند کردن با پیچ و مهره این اتصال بوجود می آید.
فلنج ها گران قیمت هستند و برای بیشتر قطعات و شیرها و تجهیزاتی که با فلنج جفت می شوند بکار می رود و برایخطوط لوله هایی که باید بصورت متناوب لازم به تمیز کردن هستند.
اتصالات پیچی لوله ها
موارد مصرف : برای خطوط لوله های که سرویس دهی انجام می دهند و برای لوله های کوچکتر .
اتصالات پیچی لوله ها
موارد مصرف : برای خطوط لوله های که سرویس دهی انجام می دهند و برای لوله های کوچکتر .
مزیت : ساخت و اتصال آن به لوله در محل راحتر است . با این روش خطر آتشسوزی در جاهایی که برای نصب لوله ها ، گازهای قابل اشتعال و مایعات اشتعال پذیر وجود دارند به حداقل می رسد
اتصالات پیچی لوله ها
موارد مصرف : برای خطوط لوله های که سرویس دهی انجام می دهند و برای لوله های کوچکتر .
مزیت : ساخت و اتصال آن به لوله در محل راحتر است . با این روش خطر آتشسوزی در جاهایی که برای نصب لوله ها ، گازهای قابل اشتعال و مایعات اشتعال پذیر وجود دارند به حداقل می رسد
معایب : در محل اتصال ممکن است نشتی بوجود آید. برای رفع معضل بالا ممکن است احتیاج به یک جوش به عنوان آب بند کننده استفاده شود . مقاومت لوله بخاطر پیچی شدن و کم شدن ضخامت آن کم می شود.
در تاسیسات لوله کشی ساختمان خوردگی و رسوب در لوله های فلزی خسارات و مشکلاتی را بوجود می آورد .
یکی دیگر از راه هایی که برای پرهیز از مشکلات لوله های فلزی پیشنهاد شده است استفاده از لوله های پلیمری است اما به کارگیری این لوله ها در عمل نشان داده که اگر چه جایگزینی فلز با پلاستیک مسله خوردگی و پوسیدگی لوله را حل می کند اما مشکلات دیگری را باعث می شود که پیش از آن وجود نداشت از جمله نفوذ اکسیژن ، محدودیت در تحمل فشار یا دمای بالا ، ضریب انبساط زیاد و … . سوپر پایپ لوله ای است پنج لایه شامل یک لوله آلومینیومی ، دو لایه پلیمر و دو لایه چسب مخصوص که مقاومت در برابر خوردگی ، زنگ زدگی ، رسوب و پوسیدگی را از لوله های پلیمری و توان تحمل حرارت مداوم ، فشار بالا و نفوذ ناپذیری را از لوله های فلزی به ارث برده است .
ارتباط بین سیستم لوله کشی پنج لایه و سیستم لوله کشی فلزی
ارتباط بین سیستم لوله کشی پنج لایه و سیستم لوله کشی فلزی
جهت ارتباط بین مهره ماسوره پنج لایه با رزوه مقابل، لازم است تک اورینگ ماسوره داخل پخ 45 درجه اتصال قرار گیرد. به علت اینکه اتصالات فلزی فاقد چنین شرایطی هستند لذا مجاز به ارتباط مستقیم مهره ماسوره پنج لایه و رزوه اتصالات سیستمهای فلزی نمی باشیم و حتماً باید از اقلامی مانند مغزی و تبدیلها بعنوان واسطه مهره ماسوره پنج لایه ورزوه سیستمهای فلزی استفاده نماییم
ارتباط بین سیستم لوله کشی پنج لایه و سیستم لوله کشی فلزی
جهت ارتباط بین مهره ماسوره پنج لایه با رزوه مقابل، لازم است تک اورینگ ماسوره داخل پخ 45 درجه اتصال قرار گیرد. به علت اینکه اتصالات فلزی فاقد چنین شرایطی هستند لذا مجاز به ارتباط مستقیم مهره ماسوره پنج لایه و رزوه اتصالات سیستمهای فلزی نمی باشیم و حتماً باید از اقلامی مانند مغزی و تبدیلها بعنوان واسطه مهره ماسوره پنج لایه ورزوه سیستمهای فلزی استفاده نماییم
مراقبت از لوله ها در مقابل مصالح ساختمانی
نظر به اینکه در زمان اجرای لوله کشی ساختمان، سایر عملیات ساختمانی نیز انجام می شود، رعایت نکات زیر الزامی است : الف ـ رول لوله مستقیماً روی کف ساختمان در حال ساخت قرار نگیرد و با قرار دادن کارتن یا مقوا در زیر آن لوله از آسیب احتمالی محافظت شود. ب ـ مسیر لوله کشی از وجود مصالح مختلف ساختمانی از جمله پوکه های نوک تیز پاک گردد. ج ـ پس از اجرای هر مسیر لوله کشی و تست و تایید مهندس ناظر، مسیر لوله مذکور با استفاده از ملات سبک پوشانده شود تا از آسیب احتمالی مصون گردد.
مراقبت از لوله ها در مقابل نور مستقیم خورشید طبق استاندارد، لوله های پلیمری در زمان تولید، نگهداری، حمل و نقل و بهره برداری نباید در مقابل نور مستقیم خورشید قرار گیرند. لذا در عملیات لوله کشی در فضاهای رو باز محافظت از لوله های پنج لایه با استفاده از یک پوشش عایق در مقابل نور خورشید ضروری است.
عدم اعمال وزن اضافی به لوله های نصب شده به عنوان یک اصل کلی، به هیچ وجه مجاز به اعمال وزن اضافی روی لوله های نصب شده سیستم لوله کشی پنج لایه نمی باشیم.
لذا قرار گرفتن وزن شیر آلات بهداشتی، وزن شیرهای اصلی و فرعی واحدها، وزن کلکتورها و… روی لولهها به هیچ وجه مجاز نمی باشد و در این موارد باید از صفحات نصب مخصوص جهت تحمل وزن سایر تجهیزات استفاده کرد.
عدم انتخاب مسیر افقی روی دیوار در سیستم تو کار به عنوان یک اصل کلی، به هیچ وجه مجاز به انتخاب مسیر افقی روی دیوار در سیستم لوله کشی تو کار پنج لایه نمی باشیم لذا لوله ها باید مسیرهای افقی را در کف طی کرده و دقیقاً از زیر موقعیت شیر آلات ساختمانی وارد اتصالات نصب شده در دیوار کردند.
انتخاب مسیر صحیح عبور لوله ها از سقف کاذب
در صورت لوله کشی از سقف کاذب به سیستم های بهداشتی باید محل تقاطع دو دیوار به عنوان مسیر عمودی از کنج دیوار و محل تلاقی دو دیواربهترین محل برای مسیر عبور لوله ها می باشد زیرا در این محل هیچ احتمالی برای نصب وسایل در کنج دیوار وجود ندارد.
این محل محل مناسب عبور لوله می باشد.
ارتباط بین لوله پلیمری و آبگرمکن مطابق استاندارد اتصال مستقیم لوله پنج لایه به خروجی آبگرمکن(دیواری و ایستاده) مجاز نمی باشد. بنابراین لازم است 45/7سانتیمتر (18اینچ) لوله فلزی استاندارد به خروجی آبگرمکن متصل کرده و لوله پنج لایه را به انتهای لوله فلزی وصل نمود. قابل ذکر است در صورت استفاده از پکیج های جدید دیگر نیازی به استفاده از لوله فلزی نمی باشد زیرا در طراحی اولیه این پکیج ها این مقدار از لوله در خود پکیج قرار داده شده است.
تست سیستم های لوله کشی
مقدمه تست سیستم لوله کشی یکی از موارد مهم پس از نصب کامل است تا شما از صحت ارتباط .لوله و اتصالات اطمینان حاصل نمایید. با توجه به ساختار لوله های پلیمری و رفتار انها در مقابل شرایط تست و تاثیراتی که اختلاف دمای محیط و اب ممکن است روی نتایج تست داشته باشد انجام تست فشار مطابق شرایط اعلامی اطمینان شما را نسبت به انجام صحیح نصب کامل سیستم لوله کشی دوچندان می نماید.
نکات قابل توجه قبل از تست
فشار سنج را در پایین ترین نقطه لوله کشی نصب نمایید.
از فشار سنجی استفاده کنید که دارای فشار حداقل 1/0 بار باشد.
برای اتصال پمپ تست به سیستم لوله کشی از شیر قطع و وصل استفاده شود تا پس از رسیدن فشار به مقدار مورد نظر پمپ از مدار جدا گردد. دقت نمایید آب مورد مصرف با محیط هم دما باشند (از آب سرد در فصل تابستان یا از آب گرم در فصل زمستان استفاده نکنید) و سعی نمایید محیط در زمان تست حتی المقدور در شرایط ثابت دمایی باقی بماند.
تست مقدماتی الف) فشار سیستم را به 15 bar برسانید ( 1/5 برابر حداکثر فشار کارکرد سیستم) و 30 دقیقه صبر کنید اگر پس از این مدت افت فشار کمتر از 0/6 bar باشد و هیچگونه نشتی مشاهده نگردد این مرحله مورد تایید است ب) پس از تایید مرحله الف به سیستم 10 دقیقه استراحت دهید و مجدداً فشار سیستم را به bar 15برسانید و 30 دقیقه صبر کنید اگر پس از این مدت افت فشار کمتر از 0/6bar باشد و هیچگونه نشتی مشاهده نگردد این مرحله مورد تایید است
تست نهایی بلافاصله پس از تایید تست مقدماتی و قبل از اینکه سیستم امکان استراحت پیدا کند فشار را مجدداً به 15بار برسانید. اگر پس از 2 ساعت افت فشار کمتر از 0/2 بارباشد و هیچگونه نشتی در سیستم مشاهده نگردد تست نهایی مورد تایید است.
نکات قابل توجه پس از تست در طول مدت تست سیستم مورد بازدید قرار گیرد تا عدم وجود نشتی در سیستم اطمینان حاصل گردد. بلافاصله پس از انجام تست روی کلیه لوله ها با استفاده از ملات سبک پوشانده شود تا از آسیب دیدن آنها جلوگیری گردد. در فصل سرما پس از تست با تخلیه آب مدار از یخ زدگی آب درون سیستم جلوگیری نمایید. در صورت تغییر در سیستم لوله کشی باید تست مجدداً انجام گیرد.
در ساختمان هایی که دارای سرویس های بهداشتی ومصرف آب در آنها چشم گیر است باید آب به اندازه کافی وبا فشار لازم در دسترس مصرف کننده قرار بگیرد تا تمامی لوازم همواره به طور مطلوب کار کنند.
در ساختمانهایی که دارای ارتفاع هستند ودر تامین آب مورد نیاز آنها با مشکل فشار روبرو هستیم می توانیم با توجه به حجم مصرف از انواع پمپ ها استفاده کنیم.
پمپ:
پُمپ یا تُلُمبه وسیله ای مکانیکی برای انتقال مایعات است که با افزایش فشار جریان آن، امکان جابجایی مایعات را به ارتفاعی بالاتر (با افزایش هد) یا حتی پایین دست (معمولاً حوضچه یا مخزن) فراهم می آورد.
به طور کلی پمپ به دستگاهی گفته می شود که انرﮊی مکانیکی را از یک منبع خارجی گرفته و به سیالی که از آن عبور می کند، انتقال دهد. در نتیجه، انرﮊی سیال پس از خروج از این دستگاه (پمپ) افزایش می یابد. در پمپ ها تغییرات انرﮊی سیال همواره به صورت تغییر فشار سیال مشاهده می گردد. از پمپها برای انتقال سیال به یک ارتفاع معین و یا جابجایی آن در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک استفاده می نمایند. به عبارت کلی تر، از پمپ برای انتقال سیال از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می کنند
انواع پمپ :
پمپها دارای انواع مختلفی هستند. دسته بندی های گوناگون، پمپ ها را بر پایه ویژگی های گوناگون طبقه بندی می کنند. در یکی از رایج ترین این طبقه بندی ها، برپایه نحوه انتقال انرژی از پمپ به سیال، پمپ ها به دودسته تقسیم می شوند:
پمپ های دینامیکی: در این پمپ ها انتقال انرژی به سیال به طور دایمی است.