فهرست
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….2
تاسیسات چیست؟ ……………………………………………………………………………………………….3
تاسیسات مرتبط به انواع سیستم ها ……………………………………………………………………..3
انواع تاسیسات در یک ساختمان …………………………………………………………………………..5
اهمیت تاسیسات سرمایشی و گرمایشی ………………………………………………………………..6
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………6
مقدمه
در زمان احداث یک بنا و ساختمان، توجه به ساخت قسمت های مهم و ضروری در آن از الزامات بسیار ضروری می باشد که اگر رعایت نشود، مشکلات بسیار زیادی برای افراد موجود در آن ساختمان به وجود می آورد. زمانی را تصور کنید که وارد خانه نیمه کاره ای شده اید. در این لحظه احساس خواهید کرد که مهم ترین بخش خانه هنوز تکمیل نشده است. البته اگر نیاز به این بخش داشته باشبد، این فکر را به ذهن شما خواهد آورد. به عنوان مثال، ممکن است فرزند کوچکی داشته باشید که به واسطه بازیگوشی دست های خود را به خاک آلوده کرده باشد. در این صورت شما نیاز به زدودن آلودگی ها از دست و صورت او خواهید داشت. اما اگر ساختمان، مراحل نهایی خود را طی نکرده باشد هیچ لوله کشی نیز وجود نخواهد داشت. در همین مرحله موقتی اهمیت لوله کشی و آب مرتبط با آن بسیار لازم و ضروری به نظر می آید.
اگر بخواهیم در ارتباط با تاسیسات ساختمان، عنوان قلب ساختمان را به کار ببریم در حقیقت، هیچ اغراقی نکرده ایم. چون تاسیسات به عنوان نفس و رگ های اصلی یک ساختمان است که باید مورد توجه قرار گیرد. مشکلی در ارتباط با آن باعث می شود که کل ساختمان و کاربری آن کاهش یابد. طبق مثال بالا اگر شما نیاز به نظافت و تمیزکاری داشته باشید حتما به اهمیت وجود تاسیسات به طور واضح پی خواهید برد. آرامش و آسایش ساکنان ساختمان به این تجهیزات حیاتی وابسته است. اگر در طراحی و نحوه اجرای این تاسیسات قصوری، صورت گیرد صدمات جبران ناپذیری به بخش های مختلف ساختمان وارد خواهد شد.
البته بهتر است بدانید که افرادی که باید این تجهیزات را نصب نمایند از مهارت و تخصص بالایی در این زمینه برخوردار باشند. اگر چنین امکان و شرایطی وجود داشته باشد مطمعن باشید که تاسیسات موجود در ساختمان برای سال های زیادی در اختیار شما خواهند بود و کارایی مطلوبی برای تان خواهند داشت.
تاسیسات چیست؟
تاسیسات به تمام تجهیزات موجود در ساختمان گفته می شود که عملیات سرمایش و گرمایش را به طور کامل انجام می دهد. البته تهویه مطبوع، برق رسانی، دفع پساب ها و فاضلاب، تجهیزات مربوط به آسانسور در گروه مختص به تاسیسات هستند. در حالت کلی، این موارد ذکر شده از مهم ترین و اساسی ترین تجهیزات مورد استفاده در یک ساختمان هستند که اگر مشکلی برای هر یک از آن ها به وجود آید، آسایش و زندگی انسان تحت تاثیر قرار می گیرد.
به بیان ساده تر، تجهیزات باعث افزایش رفاه و آرامش افراد در ساختمان می شود. البته اگر استانداردهای خاصی در خصوص آن ها صورت گرفته باشد. هر زمان نامی از تاسیسات را شنیدید، مطمعن شوید که پای لوله و انواع لوله کشی در میان است. پایپ یا همان لوله کشی در بسیاری از صنایع دیگر مانند پتروشیمی، نفت، گاز، فاضلاب و حتی مواد غذایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تاسیسات مرتبط به انواع سیستم ها
ساختمان ها، سیستم های مولد گرمایشی مانند موتورخانه و پکیج دارند. البته این تجهیزات برای فصول سرد سال است اگر فصل های گرم سال را در نظر بگیریم، انواع کولرها مانند گازی، آبی و داکت اسپلیت در این رده بندی قرار دارند. تمام لوله کشی های که برای این سیستم های گرمایشی و سرمایشی مورد استفاده قرار می گیرند، با عنوان عمومی لوله کشی و عنوان تخصصی تاسیسات نام برده می شوند. بهتر است بدانید، نوع نصب و اجرای هر یک از این ابزارها نیز به متراژ ساختمان و تعداد طبقات آن بستگی دارد.
علاوه بر این، سیستم های آب رسانی نیز مشمول تاسیسات می شوند. این سیستم ها شامل، مخازن ذخیره آبی، بوستر، پمپ و لوله کشی های سرد و گرم است. البته تمام این ها جز امکانات اولیه و ابتدایی در یک ساختمان است. لوله کشی های فاضلاب نیز مورد مهم بعدی می باشند که در دسته تاسیسات قرار دارند. آن ها در مکان های تعبیه شده برای جمع آوری آب مورد استفاده قرار می گیرند. لوله کشی های آتشنشانی و نصب و اجرای آن ها به منظور حفظ امنیت در ساختمان نیز جزو تاسیسات است.
تاسیسات مربوط به موتورخانه
موتورخانه، به یک سالن بزرگ متشکل از تامین کننده های گرمایشی و خنک سازی موتور خانه گفته می شود. البته بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است بخشی از سیستم های موتورخانه در پشت بام نیز نصب شود. شوفاژخانه مرکزی نیز عنوان دیگری است که به تاسیسات موتورخانه ای گفته می شود. وجود دیگ، مخزن، مشعل، پمپ های سیرکولاتور، منابع کویلی، دوجداره و انواع تجهیزات دیگر در این سالن بزرگ وجود دارند.
تاسیسات مربوط به لوله کشی آب
در این نوع از تاسیسات نیز از لوله های مخصوصی استفاده می شود. لوله های تک لایه که به نیو پایپ نیز شناخته می شوند در این نوع تاسیسات مورد استفاده قرار می گیرند. البته نوع سوپر پایپ از این لوله ها نیز وجود دارد که با عنوان لوله پنج لایه به فروش می رسد. در حالت عمومی به این لوله ها، مهره ماسوره یا لوله کوپلی نیز گفته می شود.
تاسیسات مربوط به لوله کشی گاز
لوله های مانیمسان به اتصالات مختلف در جوشکاری لوله های گاز گفته می شود. نوع درزدار و بدون درز آن در مدل های ۴۰ تا ۱۶۰ تولید می شود. از انواع تاسیسات لوله کشی گاز می توان به کنتور، علمک، رگولاتور، انشعابات و برچسب انرژی اشاره کرد.
لوله کشی های آب و فاضلاب
این نوع لوله کشی برای دفع انواع پساب از ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. دفع پساب و هدایت آن به فاضلاب مهم ترین عملیاتی است که توسط لوله های فاضلاب انجام می شود. اماکن موجود در ساختمان به منظور جمع آوری هدایت آب وجود دارد که به مسیرهای کف می روند. استفاده از سیفون در این تجهیزات مانع ورود گازهای بد بو به داخل ساختمان خواهد شد.
در یک ساختمان دو نوع تاسیسات موازی با هم وجود دارد که وجود یکی، دیگری را نیز ضروری می کند. آب مصرفی و مورد استفاده در ساختمان برای تامین نیازهای ساکنین است و دفع مواد ضایعاتی حاصل از این آب نیز، باید از مسیر و منافذی از ساختمان خارج شود. استفاده از مخازن مرتبط در ساختمان باعث آبرسانی به مناطق مختلف ساختمان می شود و اگر نیاطی به آب گرم و مناسب باشد از دیگ ها و گرم کن ها استفاده می شود.
لوله کشی های تهویه مطبوع
این نوع لوله کشی و تجهیزات نیز در داخل ساختمان برای جابه جایی هوای آلوده با هوای پاک و تمیز می شوند. به بیان ساده تر، جایگزینی هوای مطبوع با هوای آلوده و بی اکسیژن کار مفیدی است که این نوع تاسیسات انجام می دهند.
تاسیسات مرتبط با شوفاژ
شوفاژ به تاسیساتی گفته می شود که در داخل آن، یک سیال وجود دارد که از طریق بویلر و پکیج داغ شده و به تبادل کننده های حرارتی منتقل می شوند. این مبدل ها شامل، رادیاتور، گرمایش از کف و فن کوئل است. این تاسیسات آب گرم مصرفی برای استحمام و نظافت و شستشو را فراهم می کند. حتی خرابی آن نیز باعث خنک شدن رادیاتور شده و در نهایت آب مصرفی در موتورخانه نیز سرد خواهد شد.
تاسیسات ساختمان بایستی به خوبی طراحی شوند تا به درستی کار کنند. همچنین این سیستم ها می بایستی با سیستم ساختاری ساختمان هماهنگ باشند که این امر مستلزم دانش و تخصص مهندسان و معماران حرفه ای ساختمان است.
تاسیسات برقی
با توجه به نام آن، نوع تجهیزات مشخص است که برای انواع سیستم های روشنایی، آنتن های مرکزی، اطفا حریق، این عنوان را به کار می برند. این تاسیسات باعث فراهم شدن برق مورد نیاز برای ساختمان می شود. انواع سیم کشی های مختلف و فراهم کردن شرایط ایمن برای آن ها از نکات مهمی است که باید در مطالب بعدی به آن اشاره شود. توجه به نوع توزیع برق به منظور ایجاد مسیر انشعابی برای آن، نیز نیازمند تجهیزات با کیفیت و دستکاری افراد ماهر و متخصص است. وجود فیوز، در تابلو توزیع برق که در اثر نوسانات برقی موجب قطع آن می شود باید توسط مهندسین ساختمانی اجرا و نصب شود.
تاسیسات روشنایی
اگر به برخی از آپارتمان های حومه شهر وارد شده باشید در بالا فتن از پله ممکن است خطای روشنایی وجود داشته باشد. اگر قوانین مقررات ملی ساختمان مورد توجه قرار گیرد، عدم روشنایی در راه پله ها به محض ورود ساکنین یک تخلف است که باید توسط مدیر ساختمان پاسخ داده شود. راه پله ها، آسانسور و تمام راه های ورودی و خروجی باید روشنایی زیادی داشته باشند تا افراد به محض ورود و خروج با مشکلاتی مواجه نشوند.
اگر در ساختمان های لوکس و مجلل استخر و سونا نیز وجود داشته باشد به دلیل حفظ امنیت و بالا بردن سلامت جانی ساکنین باید سیستم های روشنایی از ترانس ۱۲ ولت استفاده کنند. البته بهره گیری از بریرهای مناسب برای این کار نیز در تراس کاهنده نیاز است.
تاسیسات مربوط به اطفای حریق
وجود سنسورهای الکتریکی در این سیستم باعث می شود تا در زمان ایجاد آتش سوزی مداخلات لازم انجام گیرد تا میزان خسارت تا حدود بسیار زیادی کاهش یابد. سیستم اطفای حریق در ساختمان معموولا در قسمت های مهم آپارتمان و در نزدیکی سقف نصب می شوند. وجود آب پاش که در زمان احساس خطر وارد عمل می شود از امتیازات مثبت به این نوع تاسیسات است. اگر گازهای سمی و یا شهری در ساختمان پخش شود سنسورهای این تجهیزات به صورت خودکار روشن شده و کنترل امور را به دست می گیرند.
انواع تاسیسات در یک ساختمان
تاسیسات در حالت کلی به دو نوع مکانیکی و الکتریکی تقسیم می شود. همان طور که مطالعه کردید انواع تهویه های هوا، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، گاز رسانی، آب و فاضلاب، آتش نشانی، طراحی ها و اجرای آسانسور و سیستم های بخار در گروه تاسیسات مکانیکی قرار دارند.
نوع دیگری از تاسیسات وجود دارد که در دسته تاسیسات حرارتی قرار دارند. تابشی، رسانایی، تبخیر و همرفت از انواع تاسیسات حرارتی هستند که در سال های اخیر توجهات زیادی به خود جلب کرده اند.
اهمیت تاسیسات سرمایشی و گرمایشی
کنترل و نظارت بر فشار هوا و ایجاد فضای تازه و مناسب باعث می شود تا کیفیت هوای داخلی ساختمان افزایش یابد. تعمیز و نگهداری این تجهیزات بسیار مهم و اساسی است. فیلترهای موجود در این نوع تاسیسات باید مدام بازرسی شده و تعویض شوند. دلیل این بررسی های جزئی به خاطر رشد میکروب ها است. جایگزینی هوای تازه به قدری مهم و ضروری است که اکسیژن جایگزین دی اکسید کربن شده و به این واسطه سلامتی افراد تهدید نخواهد شد.
اگر ساختمان شما در یک منطقه گرمسیری از ایران قرار داشته باشد نیاز به استفاده از تاسیسات سرمایشی بیشتر شده و برای مناطق سردسیر نیز این نیاز مختص به سیستم های گرمایشی است. البته توجه به متراژ و نوع استفاده از این سیستم ها نیز متفاوت است. به نظر می رسد توضیحات جزئی تر در مورد آن ها نیاز به یک مقفاله دیگر دارد.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب موجود در مقاله فوق، به موضوع تاسیسات و انواع آن پرداخته شد و تمام نکات مرتبط با تاسیسات نیز به طور کلی مورد بررسی قرار گرفت. هر یک از موارد ذکر شده در بالا توضیحات مفصل و بسیار زیادی دارند که ذکر تمام آن ها از حوصله این مقاله خارج است. به عبارت دیگر، وجود هر کدام از این تاسیسات موجود در مقاله، بسیار مهم و حیاتی است و آسایش و رفاه ساکنین ساختمان نیز در گرو این نوع تجهیزات است.
البته بهتر است بدانید که طراحی و اجرای آن ها نیز مستلزم وجود محصولات با کیفیت و دستان توانای یک مهندس با تجربه و متبحر است تا بتواند تاسیسات موجود در ساختمان را طوری راه اندازی کند که نیازی به تعویض کوتاه مدت باشد. این نوع تجهیزات اگر طبق اصول و استاندارد خاصی نصب شوند اتلاف انرژی نیز مطرح نخواهد شد. برای اینکه بهترین استفاده را در حال و آینده از تاسیسات موجود در ساختمان خود داشته باشید بهتر است از مراکز معتبر در این زمینه مشورت بگیرید. یکی از این مراکز معتبر، مجموعه تاسیسات مردانی است که با سابقه چند ساله خود، از متخصصان و مهندسان صاحب توان در این مسیر بهره مند شده است.
6