گزارش کارآموزی اصول و اجرای تاسیسات ساختمان

به نام خدا

موضوع:
تاسیسات ساختمان

فهرست

اطلاعات پیش از طراحی
نقشه ها و مدارک دیگر
تعدادی از قوانین موجود در محل نصب برخی دستگاهها
حفاظت ساختمان
نکات و قوانین مواجه شده در طول دوره کارآموزی

اطلاعات پیش از طراحی
ـ پیش از طراحی باید اطلاعات کافی از محوطه داخل و خارج ساختمان و چگونگی اتصال لوله اصلی فاضلاب ساختمان به لوله خارج از ساختمان، شبکه فاضلاب شهری، دستگاه تصفیه فاضلاب خصوصی، یا هر سیستم دفع دیگری به دست آورد.
ـ رقوم لوله اصلی فاضلاب خروجی از سا ختمان باید با توجه به وضعیت شبکه فاضلاب شهری و چاله آدم رو آن، و لوله خارج ساختمان که این لوله فاضلاب باید به آن متصل شود، با چاله آدم رو دستگاه تصفیه فاضلاب خصوصی در محوطه (یا خارج از محوطه)مشخص شود.
ـ طراحی لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان باید طبق روش های مهندسی مورد تایید انجام شود. روش های محاسبات مهندسی برای اندازه گذاری لوله ها و دیگر اجزای لوله کشی باید مورد تایید قرار گیرد.
ـ لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان، شامل شاخه های افقی، لوله های قائم و لوله های اصلی افقی ساختمان، باید با رعایت اهداف زیر طراحی شود.
1) فاضلاب در لوله ها به طور ثقلی جریان یابد و شبکه لوله کشی خود به خود تمیز شود.
2) لوله کشی باید مواد جامد و مایع را از لوازم بهداشتی و مصرف کننده های دیگر آب، بدون نشت، آرام، بدون صدا، بدون مزاحمت و آسیب رساندن به لوله ها و دیگر اجزای لوله کشی دور کند.
ـ از هرگونه نفوذ گازهای آلوده شبکه لوله کشی فاضلاب به فضاهای ساختمان جلوگیری به عمل آید.
ـ برای خروج گازهای شبکه لوله کشی فاضلاب به فضاهای خارج از ساختمان پیش بینی های لازم به عمل آید.
ـ به منظور تمیز کردن و رفع گرفتگی احتمالی لوله ها و فیتینگ ها، دسترسی های آسان و مناسب پیش بینی شود.
ـ پیش بینی های لازم برای جلوگیری از خوردگی و فرسودگی لوله ها، فیتینگ ها و اتصالها صورت گیرد.
ـ در مسیر عبور جریان فاضلاب در لوله ها، گرفتگی، تراکم هوا یا رسوب مواد جامد پیش نیاید.
ـ تغییرات فشار در لوله کشی فاضلاب محدود شود، زیرا ممکن است فشار معکوس یا مکش سیفونی سبب شکسته شدن ستون آب هوابند سیفونها شود و در نتیجه موجب نفوذ گازهای آلوده و زیان آور به فضاهای داخل ساختمان شود.
ـ تخلیه مستقیم آب از سیستم های دیگری که دمای کار آنها بالاتر از 65 درجه سانتیگراد باشد )مانند سیستم های توزیع بخار و کندانسیت، سیستمهای گرمایی با آب گرمکننده و غیره(به شبکه فاضلاب بهداشتی ساختمان مجاز نیست.
ـ تخلیه آب این قبیل تاسیسات، پس از عبور از سیستم های خنک کننده مورد تایید، به شبکه فاضلاب بهداشتی ساختمان مجاز است.

نقشه ها و مدارک دیگر
الف)نقشه های اجرایی لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان باید، پیش از اقدام به اجرای کار، برای بررسی و تصویب، به مسئول امور ساختمان ارائه شود.
ب(نقشه های اجرایی باید شامل لوازم بهداشتی و دیگر مصرف کننده های آب، جنس، مسیر و قطر نامی شاخه های افقی، لوله های قائم، لوله اصلی افقی و سایر اجزای لوله کشی فاضلاب باشد.
1) پلان لوله کشی فاضلاب طبقه ساختمان و محوطه آن باید در نقشه ها نشان داده شود.
2) نقشه ها باید شامل دیاگرام لوله کشی، نقاط مصرف، رقوم لوله خروجی از ساختمان باشد.
3) نوع و مشخصات مصالح انتخابی باید در نقشه ها و مدارک پیوست آن مشخص شده باشد.
(4 روش های اجرا، نصب، حفاظت و نگهداری لوله کشی فاضلاب باید در نقشه ها و مدارک
پیوست آن مشخص شده باشد.
ب( علایم نقشه کشی باید طبق یکی از استانداردهای مورد تایید باشد.
تعدادی از قانونهای موجود در محل نصب برخی دستگاهها
ـ دستگاههای مکانیکی نباید در فضاهای با خطر نصب شوند.
ـ دستگاههای با سوخت مایع یا گاز نباید در فضاهای زیر نصب شوند، یا هوای احتراق را از این فضاها دریافت کنند: اتاق خواب، حمام، توالت، انباری ساختمان.
الف (رعایت محدودیت های مندرج در بند بالا در موارد زیر لازم نیست :
(1 بخاری یا آبگرمکن با سوخت مایع یا گاز، که همه هوای احتراق را مستقیما از خارج دریافت کند.
(2بخاری یا آبگرمکن گازی، با دودکش مستقیم به خارج که هوای احتراق را از محل نصب بگیرد و اتاق محل نصب بطور غیرعادی درز بند یا کاملاً بسته نباشد.
(3 بخاری، آبگرمکن یا شومینه با سوخت جامد، که اتاق محل نصب بطور غیرعادی درزبند یا کاملاً بسته نباشد.
(4 بخاری یا آبگرمکن با سوخت مایع یا گاز که هوای احتراق را از محل نصب بگیرد و در اتاق محل نصب دریچه ای، با دمپر خود بسته شو، به خارج داشته باشد.
ـ دستگاههای تاسیسات مکانیکی نباید در جایی نصب شوند که در معرض ضربات مکانیکی و فیزیکی قرار داشته باشد. در چنین حالتی باید حفاظ هایی به منظور جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه پیش بینی شود.
دهانههای ورود و تخلیه هوا
ـ دهانههای هوای دریافتی از بیرون
الف (دهانه های هوای دریافتی از بیرون نباید در جایی قرار گیرد که احتمال ورود آلایندهها به داخل فضا باشد.
ب ) دهانه های هوای دریافتی از بیرون باید از هر دهانه تخلیه هوای آلوده، از قبیل دهانه های تخلیه هوا، دودکش، هواکش فاضلاب و مانند آنها، دست کم 3متر فاصلهء افقی داشته باشد، مگر آنکه دهانه های تخلیه هوا در ترازی دست کم یک متر بالاتر از دهانه های هوای دریافتی قرار گیرد.
پ) دهانههای هوای دریافتی از بیرون دست کم باید 3متر از معابر عمومی (خیابان، کوچه، پارکینگ و مانند آنها) فاصله افقی داشته باشد. این دهانه هوای دریافتی باید دست کم 3متر از کف معابر عمومی بالاتر باشد .
ت) دهانه هوای دریافتی از بیرون باید دست کم 3متر از ساختمان مجاور فاصله افقی داشته باشد.
ث ) دهانه هوای دریافتی از بیرون باید با توری سیمی، دریچه یا شبکه ، مقاوم در برابر شرایط هوای محل نصب، خوردگی و زنگ زدگی, حفاظت شود.
دهانههای تخلیه هوا
الف (دهانهی خروج هوا از تخلیه مکانیکی در خارج از ساختمان باید در موقعیتی قرار گیرد که سرو صدای آن ایجاد مزاحمت نکند.
ب) دهانهی تخلیه هوا نباید در معابر عمومی قرار گیرد.
پ) دهانه تخلیه هوا نباید در جایی قرار گیرد که هوای تخلیه شده به سیستم تعویض هوای ساختمان وارد شود. فاصله افقی دهانه خروج هوا از هر دهانه باز ساختمان دست کم باید 3متر باشد، مگر آنکه دهانه خروج هوا دست کم یک متر بالاتر از دهانهء باز قرار گیرد. دهانه خروج هوا نباید زیر دهانهء باز ساختمان واقع شود.
ت) دهانه تخلیه هوا نباید در داخل شفت ها، راهروهای آدمرو، خزیدهروها و فضاهای مشابه قرار گیرد.
ث) دهانه تخلیه هوا نباید در فضای زیرشیروانی قرار گیرد.
ج) دهانه تخلیه هوا در خارج ساختمان باید با توری سیمی، دریچه یا شبکه، مقاوم در برابر شرایط هوای محل نصب، خوردگی و زنگزدگی، حفاظت شود.
مسیر لوله ها
الف) لوله کشی باید در مسیرهایی انجام شود که بدون آشکار بودن در محل های نامناسب، همه جا در اطراف لوله و دیگر اجزای لوله کشی فضای لازم برای بازدید، تعمیر، تعویض و کار با ابزار عادی وجود داشته باشد.
ب( لوله و دیگر اجزای لوله کشی نباید در دیوار یا کف دفن شود، مگر در شرایط زیر :
(1دفن هرگونه لوله و دیگر اجزای لوله کشی در اجزای ساختمان، جز لوله کشی پلاستیکی و اتصال نوع جوشی در لوله کشی فولادی مجاز نیست .
(2در صورتی که دفن قسمتی از لوله کشی در اجزای ساختمان، با تایید ضروری باشد، باید امکان انبساط و انقباض و دسترسی به لوله ها فراهم شود.
پ) لوله کشی باید طوری انجام شود که امکان تخلیه آب همه قسمتهای آن وجودداشته باشد.
ـ در صورت دفن قسمتی از لوله یا اجزای دیگر لوله کشی، باید حفاظت های لازم برای جلوگیری از یخ زدن و خوردگی به عمل آید و امکان انبساط و انقباض لوله ها فراهم شود.
ـ در لوله کشی فولادی محل اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ، در صورتی که اتصال از نوع دنده ای باشد، نباید در اجزای ساختمان یا زیر کف دفن شود.
ـ در لوله کشی مسی محل اتصال لوله به فیتینگ، در صورتی که اتصال از نوع فیتینگ فشاری باشد، نباید در اجزای ساختمان یا زیر کف دفن شود.
ـ هیچ یک از شیرها، تله های بخار، لوازم اندازه گیری دما و فشار و مانند آنها، نباید در اجزای ساختمان یا زیر کف دفن شود.
ـ در صورتی که قطعه ای از لوله در بتن دفن می شود، باید پیش از بتن ریزی مورد آزمایش فشار قرار گیرد. به هنگام بتن ریزی لوله باید زیر فشار کار سیستم موردنظر باشد.
ت) عبور لوله از دیوار، تیغه ، کف یا سقف باید از داخل غلاف لوله صورت گیرد.
سیفون
الف) فاضلاب خروجی از هر یک از لوازم بهداشتی باید به طور جداگانه و با واسطه سیفون به شاخه افقی فاضلاب یا لوله قائم متصل شود، جز موارد زیر:
1) سیفون جزء یک پارچه با لوازم بهداشتی باشد.
2) فاضلاب خروجی به طور غیرمستقیم به لوله کشی فاضلاب هدایت شود.
3) لوله سرریز مخازن آب.
ب) استفاده از سیفون های زیر مجاز نیست:
1) سیفون هایی که روی تاج خود اتصال هواکش دارد.
2) سیفون های"S" شکل که خروج فاضلاب از آنها 180 درجه با ورود آن زاویه داشته باشد.
3) سیفون های کاسه ای.
پ) مشخصات سیفون
1) ساخت سیفون باید طوری باشد که مواد مختلف در آن رسوب نکندو باقی نماند.
2) داخل سیفون باید صاف و بدون هرگونه زائده، برآمدگی و مانع باشد.
3) جنس سیفون و اجزای داخلی آن باید در برابر اثر خوردگی مقاوم باشد.
4) سیفون باید قابل دسترسی باشد و برای تمیز کردن ادواری آن پیش بینی های لازم به عمل آید.
5) در مواردی که نصب سیفون لوله ای شکل در عمل مشکل باشد، میتوان از سیفون بطری شکل برای دستشویی استفاده کرد. در این صورت همه نکاتی که در سیفون لوله ای شکل مقرر شده، در مورد سیفون بطری شکل هم باید رعایت شود. سیفون بطری شکل باید قابل باز کردن باشد و اندازه مجاری عبور فاضلاب در آن از آنچه برای سیفون لوله ای شکل مقرر شده، کوچک تر نباشد.
6) فاصله قائم بین نقطه خروج فاضلاب از لوازم بهداشتی و تراز سرریز سیفون نباید از 60سانتی متر بیشتر باشد.
ث (عمق آب هوابند سیفون
1) مقدار عمق آب هوابند سیفون که مانع ورود هوا و گازهای داخل لوله کشی به فضاهای ساختمان می شود، نباید از ارقام زیر کمتر باشد:
قطر نامی لوله خروجی فاضلاب تا 50 میلی متر، عمق آب هوابند سیفون 75 میلی متر.
قطر لوله خروجی فاضلاب بزرگتر از 50 میلی متر، عمق آب هوابند سیفون 50 میلی متر.
2) قطر لوله خروجی فاضلاب کانال آبرفت روی کف نباید کمتر از 75 میلی متر و عمق آب هوابند سیفون آن نباید کمتر از 75 میلی متر باشد.
3) تغییرات فشار ناشی از فشار معکوس، مکش سیفونی یا عوامل دیگر در شبکه لوله کشی فاضلاب ساختمان نباید بیش ا ز 38 ± میلی متر آب باشد و عمق آب هوابند سیفون، که بر اثر این تغییرات فشار، یا تبخیر، کاهش می یابد در هیچ حالتی نباید از 25 میلی متر کمتر شود.
ج) سیفون شبکه فاضلاب ساختمان
1) روی لوله اصلی فاضلاب در خروج از ساختمان نصب سیفون لازم نیست، مگر آنکه ضرورت آن در مواردی مورد تایید قرار گیرد.
2) در صورت نصب سیفون روی لوله اصلی فاضلاب ساختمان نکات زیر باید رعایت شود:
ـ در طرف ورودی سیفون دریچه بازدید و هواکش باید پیش بینی شود.
ـ قطر نامی لوله هواکش نباید کمتر از نصف قطر نامی لوله فاضلاب باشد.
ـ انتهای لوله هواکش باید در خارج از ساختمان قرار گیرد و دهانه آن با توری مقاوم حفاظت شود.
چ) سیفون های زیر کف
1) در صورتی که سیفون در زیر کف)در داخل خاک( قرار گیرد، اجزای آن باید در برابر خوردگی مقاوم باشد.
2) پیش بینی های لازم برای دسترسی به آن به عمل آید.
3) ساخت سیفون طوری باشد که در برابر نفوذ حشرات و کرم ها به داخل آن حفاظت شده باشد.
شیب
الف)جریان فاضلاب در داخل لوله های شاخه افقی لوله های قائم و لوله های افقی اصلی باید با تامین شیب های مناسب به طور ثقلی صورت گیرد.
1) لوله های افقی فاضلاب باید شیب یکنواختی در جهت دور کردن فاضلاب از لوازم بهداشتی داشته باشند.
2) شیب برعکس در لوله های افقی فاضلاب مجاز نیست.
ب)مقدار شیب لوله های افقی.
1) شیب لوله های افقی فاضلاب باید به اندازه ای باشد که سرعت جریان فاضلاب در داخل داخل لوله حداقل برابر 0.7 متر بر ثانیه باشد تا شست و شوی لوله ها خود به خود تامین شود و هیچ رسوبی در لوله باقی نماند.
2) شیب لوله های افقی فاضلاب نباید بیش از 4 درصد باشد.
شاخه های افقی، لوله های قائم، دوخم
الف)شاخه های افقی فاضلاب
1) شاخه افقی باید فاضلاب را به شاخه افقی دیگر یا به لوله قائم فاضلاب هدایت کند، مگر آنکه شاخه فاضلاب در پایین ترین طبقه ساختمان باشد.
2) اتصال شاخه افقی به لوله قائم فاضلاب، اگر قطر نامی لوله افقی بیش از 65 میلیمتر باشد، باید با زاویه حداکثر 45 درجه باشد. در قطرهای نامی کوچکتر از 65 میلی متر زاویه اتصال ممکن است بزرگتر باشد.

3) شاخه افقی فاضلاب یا لوله افقی اصلی حتی المقدور نباید تغییر امتداد داشته باشد. درصورتی که تغییر امتداد ناگزیر باشد، باید با استفاده از اتصال 45 درجه یا کوچکتر باشد.
4) لوله افقی فاضلاب بهداشتی یک واحد )خانه با آپارتمان)، برای اتصال به لوله قائم فاضلاب، نباید از واحد مجاور آن عبور کند.
ب)لوله قائم فاضلاب
1) قطر لوله قائم فاضلاب باید تا جایی که امکان دارد، در تمام طول آن ثابت بماند.
2) لوله قائم فاضلاب باید تا جایی که ممکن است مستقیم نصب شود و از به کار بردن دوخم پرهیز شود.
3) در ساختمان های تا 3 طبقه ، آخرین و پایین ترین شاخه افقی فاضلاب که به لوله قائم متصل می شود باید دست کم 450 میلی متر، بالاتر از زیر زانوی پایین لوله قائم باشد. در ساختمان های بلندتر از 3 طبقه تا 5 طبقه این فاصله باید دست کم 750 میلی متر و در ساختمان های بلندتر از 5 طبقه باید برابر ارتفاع یک طبقه باشد.
4) ترجیح دارد لوله قائم که فاضلاب طبقات را به لوله اصلی افقی می ریزد، با دو زانوی 45درجه دوردار با شعاع بزرگ، به لوله افقی متصل شود.
5) در فاصله زانوی پایین لوله قائم فاضلاب و تا 10 برابر قطر لوله بعد از آن هیچ شاخه افقی نباید به لوله اصلی فاضلاب متصل شود.
پ)دو خم
1) با نصب دو خم روی لوله قائم فاضلاب، زانوی بالای دوخم که فاضلاب قائم از آن به خط افقی می ریزد فشار معکوس روی شاخه افقی نزدیک به آن ایجاد می کند. زانوی پایین دوخم که فاضلاب افقی از آن به خط قائم می ریزد روی سیفون شاخه افقی نزدیک به آن مکش سیفونی ایجاد می کند. با رعایت نکات این قسمت از مقررات باید این اثر را محدود کرد تا مانع از شکستن آب هوابند سیفون های قبل و بعد از دو خم شد.
2) اگر لوله قائم فاضلاب ناچار باید با دو خم تغییر جا دهد، باید به قسمت قائم لوله، قبل و بعد از دو خم ، لوله هواکش متصل شود. نقطه اتصال هواکش در بالاتر از دو خم باید زیر آخرین اتصال شاخه افقی و در پایی نتر از دو خم باید روی آخرین اتصال شاخه افقی باشد.
3) بین دو نقطه اتصال هواکش که در بالا و پایین دو خم به لوله قائم فاضلاب متصل می شوند، هیچ شاخه افقی فاضلاب نباید به لوله قائم یا افقی متصل شود.
4) زاویه زانوهای دو خم، در بالا و پایین، که بین لوله قائم فاضلاب و قسمت افقی دو خم قرار دارند، نباید از 45 درجه بزرگتر باشند.

دریچه بازدید
الف) به منظور بازدید و رفع گرفتگی احتمال لوله های فاضلاب در نقاط زیر باید دریچه بازدید نصب شود:
1) در بالاترین نقطه هر شاخه انشعاب افقی.
2) در محل تغییر امتداد لوله های افقی فاضلاب، در صورتی که زاویه تغییر جهت لوله بیش از 45 درجه باشد.
3) در پایین ترین قسمت لوله قائم فاضلاب، قبل از زانوی پایین لوله.
4) در نقاطی روی لوله قائم فاضلاب که برای آزمایش با آب دریچه دسترسی لازم است.
5) روی لوله اصلی افقی فاضلاب، حداکثر به فاصله 30 متر از یکدیگر.
6) در خروج لوله اصلی افقی، بلافاصله بعد از خروج از ساختمان.
ب) اندازه دریچه بازدید
1) روی لوله کشی فاضلاب، تا قطر نامی 100 میلی متر اندازه دریچه بازدید باید برابر با قطر نامی لوله فاضلاب باشد.
2) در لوله کشی فاضلاب با قطر نامی بیش از 100 میل ی متر، اندازه دریچه بازدید باید 100میلی متر باشد.
3) در لوله کشی افقی فاضلاب اصلی ساختمان با قطر نامی بیش از 200 میلی متر برای بازدید باید آدم رو نصب شود. درپوش آدم رو باید در محل خود کاملاً مستقر، پایدار وگازبند باشد.
پ)نصب دریچه بازدید
1) دریچه بازدید باید در جایی و به ترتیبی نصب شود که دسترسی به آن آسان باشد و به سهولت بتوان از آن نقطه با فرستادن فنر، یا ابزار دیگر، گرفتگی لوله را برطرف کرد. فاصله دریچه بازدید از دیوار مقابلش باید دست کم 45 سانتی متر باشد.
2) دریچه بازدید که روی لوله فاضلاب نصب می شود باید با واشر مناسب و پیچ و مهره کاملاً آب بند و گازبند شود تا فاضلاب از آن نقطه به داخل ساختمان نشت نکند و گازهای داخل لوله به فضاهای داخل ساختمان نفوذ پیدا نکند.
3) اگر لوله افقی یا قائم در اجزای ساختمان دفن شود دسترسی به دریچه بازدید باید با نصب یک دریچه که تا سطح تمام شده کف یا دیوار ادامه دارد، امکان پذیر شود.
4) دریچه بازدید باید طوری روی لوله فاضلاب قرار گیرد که دهانه آن در خلاف جهت جریان فاضلاب یا عمود بر آن باشد.
5) اگر دریچه بازدید در محلی نصب شود که احتمال یخ زدن آب داخل لوله باشد، باید آن را در برابر یخ زدن حفاظت کرد.
6) نصب دریچه بازدید در فضاهای تهیه مواد خو راکی (مانند نانوایی، قصابی، شیرینی پزی وفضاهای پخت و پز)مجاز نیست.

اتصال غیرمستقیم
الف)الزامات این قسمت از مقررات به مواردی اختصاص دارد که لوله خروجی از برخی لوازم و دستگاه های مصرف کننده آب نباید مستقیماً به لوله فاضلاب ساختمان متصل شود.
1) انتقال آب صاف یا فاضلاب خروجی از دستگاه هایی که در آماده سازی، تولید، حمل و نقل و نگهداری مواد خوراکی به کار می روند، جز سینک آشپزخانه، به لوله کشی فاضلاب ساختمان باید با فاصله هوایی و از نوع غیرمستقیم باشد.
2) انتقال آب صاف یا فاضلاب خروجی از دستگاه ها و لوازم مربوط به تاسیسات آبیاری فضاهای سبز، استخر شنا، لوله تخلیه شیر اطمینان، ضدعفونی و استریل، به لوله کشی فاضلاب ساختمان باید با فاصله هوایی و از نوع غیرمستقیم باشد.
3) انتقال آب صاف یا خروجی از دستگاه ها و لوازم مربوط به تصفیه آب، فیلترها، دیگ های آب گرم، و تاسیسات گرمایی و سرمایی، به لوله کشی فاضلاب ساختمان باید با فاصله هوایی و از نوع غیرمستقیم باشد.
ب)فاضلاب خروجی از نوع غیرمستقیم باید با فاصله هوایی به یک دریافت کننده فاضلاب، از قبیل کف شوی، حوضچه فاضلاب، کانال آب رفت روی کف، یا علم فاضلاب ریزش کند. لوله خروجی پس از این دریافت کننده باید سیفون و هواکش داشته باشد و پس از آن به لوله کشی فاضلاب ساختمان متصل شود.
1) اگر لوله فاضلاب با اتصال غیرمستقیم، قبل از ریختن به نقطه دریافت کننده، بیش از 60سانتی متر )با اندازه گیری افقی( یا بیش از 120 سانت ی متر )با انداز ه گیری کل طول افقی و قائم)فاصله داشته باشد باید روی آن سیفون نصب شود.
2) فاصله هوایی باید دست کم دو برابر قطر داخلی لوله فاضلاب ورودی باشد.
3) دریافت کننده فاضلاب غیرمستقیم باید سیفون، صافی یا شبکه قابل برداشتن داشته باشد و در محلی آشکار و در دسترس نصب شود.
4) دریافت کننده فاضلاب غیرمستقیم باید در فضایی با تعویض هوا و قابل دسترسی نصب شود. دریافت کننده نباید در حمام، توالت، انبار و فضاهای بدون دسترسی و تعویض هوا نصب شود.
5) دریافت کننده از نوع علم، باید سیفون مستقل داشته باشد. فاصله قائم بین دهانه ورودی فاضلاب به علم و سیفون آن حداقل 45 و حداکثر 105 سانتی متر است.
6) قطر لوله خروجی از دریافت کننده دست کم باید برابر قطر لوله فاضلاب غیرمستقیم باشد و فاضلاب باید به کمک یک قیف طوری در آن بریزد که موجب تراوش نشود.
پ) لوله تخلیه بخار یا آب گرم، که دمای آن بالاتر از 65 درجه سانتیگرادباشد، نباید آب صاف را مستقیماً به داخل شبکه لوله کشی فاضلاب بریزد. اتصال این لوله به شبکه لوله کشی فاضلاب باید به طور غیرمستقیم، با فاصله هوایی و استفاده از دریافت کننده ای باشد که در آن فرصت کاهش دما وجود داشته باشد.
ت) فاضلاب خروجی از ماشین رختشویی و ماشین ظرفشویی باید با اتصال غیرمستقیم به لوازم بهداشتی دیگر، کف شوی یا علم فاضلاب بریزد.
ـ سینک آشپزخانه نیاز به اتصال غیرمستقیم ندارد.
ث (فاضلاب آشپزخانه مکان های عمومی مانند رستوران، هتل و غیره، باید به چربیگیر مجهز باشد و پس از جدا شدن چربی آن، به شبکه لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان هدایت شود.
ـ برای سینک و ماشین ظرفشویی خانگی چربی گیر لازم نیست.
حفاظت ساختمان
الف) سطوح و اجزای ساختمان باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات در مقابل نشت آن حفاظت شود.
1) زیر هر شیر برداشت آب در ساختمان باید یک دهانه تخلیه وجود داشته باشد، جز شیر آتش نشانی، شیر ماشین ظرفشویی، شیر ماشین رختشویی و لوازم مشابه دیگری که در آنها شیر سرشلنگی آب با یک شلنگ به یک دستگاه مصرف کننده آب متصل می شود.
2) لوازم بهداشتی (دستشویی، سینک، وان، زیردوشی و مانند آنها) که دهانه تخلیه فاضلاب آنها قابل مسدود شدن باشد باید سرریز داشته باشد.
3) در هر یک از فضاهای ساختمان که احتمال آب ریزی از خروجی های متعدد وجود داشته باشد باید یک کفشوی یا کانال آب رفت روی کف، که قابل مسدود شدن نباشد، نصب شود.
4) لوله سرریز مخازن و دیگر مصرف کننده هایی که روی بام نصب می شوند، نباید روی بام رها شوند. آب خروجی از این لوازم باید به یک دریافت کننده هدایت شود. کفشوی آب باران بام نباید به عنوان دریافت کننده سرریز این لوازم مورد استفاده قرار گیرد.

در ساختمانهایی تا دو سقف فقط یک ناظر عمران بر ساختمان نظارت دارد و همهی کارها را بر عهده دارد اما برای ساختمانهایی با بیش از دو سقف باید یک مهندس تاسیسات نیز بر ساختمان نظارت داشته باشد. هر ساختمان یک شناسنامه مطابق تصویر زیر دارد.

ـ لازم به ذکر است که هر ساختمان حداقل سه بار مورد بازدید قرار میگیرد.

بار اول به منظور چک کردن لوله ها و متعلقات خریداری شده توسط لولهکش و تطبیق آنها با نقشهها و استانداردهای موجود است. بار دوم به منظور بازرسی از نحوهی کارکردن لولهها و حصول اطمینان از این که طبق نقشههای موجود و مربوطه لولهها کار شدهاند و گرفتن اشکالات احتمالی است ( در این مرحله معمولاً داخل ساختمان ومورد بازدید قرار میگیرد ). بار سوم نیز به منظور دادن پایان کار و تست لولهها ( در این مرحله معمولاً پشت بام مورد بازرسی دقیقتر قرار میگیرد که به علت زیر است:
طبق قانون حداقل فاصله لولههای فاضلاب و دودکشها از کولر باید سه متر باشد. اگرچه این فاصله کمتر باشد باید ارتفاع رایزر از کولر 2 متر بالاتر باشد.)
ـ در چاله آسانسور نباید هیچگونه تاسیساتی کار شود.
ـ لوله کشی فاضلاب به دو صورت کار می شوند:
زیر سقف
روی کف
هر کدام مزایایی دارند اما معمولاً روی کف کار می کنند.
ـ معمولاً سایز لوله های آشپزخانه را 63 در نظر میگیرند. آب گرم سمت چپ و آب سرد سمت راست قرار میگیرد. لازم به ذکر است لوله ها در سایزهای مختلفی وجود دارند که سایزهای 63، 90 ، 110 متداول ترند.
ـ رایزر آب باران از پشت بام به چاه آب باران متصل میشود و عمق این چاه معمولاً کم است. به طور مثال 3 تا 4 متر (رایزر یک شاخه لولهی عمودی است.)

چاه آب باران

رایزر آب باران
ـ انواع لوله های آب عبارتنداز:
لولههای گالوانیزه : این نوع لولهها قدیمی هستند و دیگر استفاده نمیشوند.
لوله سفید: این نوع از لولهها انعطاف ندارند و باید توسط زانو به مسیر مورد نظر منتقل شوند.
لوله پنج لایه: ای دسته از لولهها منعطف و قوی هستند و از لایههای مختلفی نظیر آلومینیوم، پلی استر و … تشکیل شدهاند.

ـ جعبه کولکتور: کار این وسیله شبیه به فیوزهای مینیاتوری است و توسط آن میتوان هر یک از سیستمهای سرمایش یا گرمایش یا آب بخشی از ساختمان را قطع کرد.

به خاطر ایجاد سرو صدا اولویت اول برای محل نصب پکیج توی تراس است ولی در غیر این صورت میتوان آن را در آشپزخانه قرار داد. لازم به ذکر است که حتی اگر پکیج در تراس هم قرار گیرد باید برای آن یک دودکش در نظر گرفته شود. (مطابق تصویر زیر)

ـ محل نصب رادیاتورها زیر پنجره و یا دیوارهای خارجی هستند. به دلیل این که وقتی از پنجره هوای خنک وارد میشود طبق قوانین انتقال حرارت باعث جریان پیدا کردن هوای گرم میشود و به این ترتیب فضا گرم میشود. برای دیوار خارجی نیز به همین ترتیب است چون دو طرف دیوار اختلاف دما دارند باعث جریان پیدا کردن هوا و در نهایت گرم شدن فضا میشود.

ـ در ساختمان تیپ ( ساختمانهایی که همهی واحدها شبیه به هم و ساختمان تقارن دارد) یک قسمت به نام داکت تعبیه میشود که لولهها در آنجا قرار میگیرد.
ـ معمولاً دودکش به تاسیسات مرتبط نمیشود اما باید در نظر داشت که که دودکش نباید در دیوار حمام باشد به این دلیل که حمام دود را به داخل می کشد. در تصویر زیر در دیوار حمام دودکش بوده که با تذکر ناظر این اشتباه اصلاح شده است.

ـ در درز انقطاع نباید تاسیسات کار شود. ( درز انقطاع درزی است مابین دو ساختمان مجاور)
ـ سرویس بهداشتی یکی از مهمترین قسمتهای ساختمان از لحاظ تاسیسات است. لوله کشی سوریس بهداشتی هم زیر سقف و هم کف کار میشود که هر کدام مزایایی دارند اما معمولاً کف کار میشوند.
به دلیل اهمیت کار باید رایزر دستشویی 110 و وِنت ( لوله هوا ) باید 90 کار شود.
در لوله کشی فاضلاب نباید از زانویی 90 درجه استفاده کرد بلکه باید از دو زانویی 45 درجه استفاده کرد دلیل آن هم این است که جریان فاضلاب باید به صورت ثقلی باشد و استفاده از این دو زانویی 45 درجه باعث عدم رفتگی احتمالی لولهها میشود.
رایزر حمام و دستشویی نیز باید از هم جدا شوند.
شایان ذکر است که ونت باید از سطح افق بالاتر قرار گیرد.

ـ یکی از تخلفاتی که در ساختمانها قابل مشاهده است کوپلینگ لولههاست اما طبق قانون باید از بوشن استفاده شود. (تصویر زیر).

ـ یکی از نکات قابل توجه و مهمی که باید رعایت شود این است نبود بخاری در یک واحد دلیلی بر تعبیه نکردن دودکش اضطراری نیست. به عبارت دیگر هر ساختمانی باید دودکش اضطراری داشته باشد.
اتاق های زیر 12 متر مجوز بخاری ندارند و در صورت درخواست مالک باید دریچه هوای 10×10 برای آن در نظر گرفته شود.
ـ کف شوی آب باران باید به چاه آب باران متصل شود و به هیچ وجه نباید وارد کوچه شود.
ـ از داخل پوتر پیچ گونه تاسیساتی نباید عبور کند. نباید به خاطر عبور تاسیسات اسکلت ساختمان را تضعیف کرد.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده میشود لولهها از کنار پوتر عبور داده شدهاند.

ـ برای تست، لولهها را پر از آب می کنند و و با تلمبه فشار را به 10 bar میرسانند ( فشار آب شهری 4 bar است ) باید لوله ها بتوانند فشار آب را تحمل کنند و نشتی نداشته باشند. برای تست لولههای فاضلاب و ونت ها، آنها را نیز پر از آب می کنند و تمامی اتصالات را بررسی می کنند و از عدم نشتی آن اطمینان حاصل میکنند.

8