بسیج های اجتماعی Campaigns
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
بسیج اجتماعی Campaign
مجموعه فعالیت های هماهنگ اطلاع رسانی، ارتباطی و آموزشی
با استفاده از ترکیبی از کانال های متعدد و متنوع اطلاع رسانی
به منظور انتقال پیام های مورد نظر و معین
به جمعیتی مشخص
در یک دوره معین و محدود
در راستای اهداف برنامه
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
نمونه های بسیج اجتماعی در حوزه سلامت
بسیج مهار بیماری سل (Stop TB)
بسیج شستن دست ها (Wash your Hands!)
بسیج مصرف 5 نوبت میوه و سبزی در روز (5 a Day)
بسیج فعالیت بدنی کودکان (VERB)
بسیج کاهش سرعت در رانندگی (FoolsSpeed)
بسیج تنظیم خانواده در مردان (POWER)
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
مراحل طراحی یک بسیج اجتماعی
تعیین چرایی بسیج (دلایل ضرورت طراحی برنامه بسیج)
برنامه کشوری هدا (همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
مشخص کردن چرایی بسیج
قبل از هر اقدام باید دلایل پیشنهاد برنامه بسیج مشخص شود.
چرایی موضوع با توصیف دقیق مساله و تحلیل وضعیت روشن می شود:
بزرگی و شدت مساله
عوامل موثر در ایجاد مساله
ضرورت برخورد با مساله
توانایی ها و ناتوانایی های سیستم در برخورد با مساله
روش برخورد با مساله
سوابق قبلی برخورد با مساله و علل موفقیت یا شکست آنها
وضعیت دسترسی به منابع مورد نیاز برای برخورد با مساله
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تحلیل وضعیت موجود
تحلیل وضعیت از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری
PEST (Politically, Economically, Socially and Technologically) Analysis
تحلیل از نظر فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف
SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats) Analysis
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
SWOT
نقاط قوت یا Strengths: ویژگی های مثبت مربوط به درون یک سیستم که باید تقویت شود
نقاط ضعف یا Weaknesses: ویژگی های منفی مربوط به درون یک سیستم که باید اصلاح شود
فرصت ها یا Opportunities: آنچه به نفع روند یک سیستم است و از بیرون مجموعه منشا می گیرد
تهدیدها یا Threats: آنچه به ضرر روند یک سیستم است و از بیرون مجموعه منشا می گیرد
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تعیین اهداف برای برنامه بسیج
گام اول، تعیین هدف کلی برای بسیج است که به صورت جمله ای کلی، غیرقابل سنجش و مبهم نوشته می شود.
تعیین اهداف اختصاصی برای برنامه بسیج، گام بعدی است. به صورت عبارات قابل سنجش و نیازمند زمان کوتاه تر نوشته می شود.
در اهداف اختصاصی باید این موارد مشخص شود:
قرار است چه چیزی (What) تغییر کند؟
چه کسی (Who) عامل این تغییر خواهد بود؟
برنامه در چه چارچوب زمانی (When) اجرا می شود؟
میزان تغییر مورد نیاز چقدر(How much) است؟
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
9
ویژگی های اهداف اختصاصی
بر اقدام مشخص و ویژه ای متمرکز باشد (Specific)
قابل اندازه گیری باشد (Measurable)
دست یافتنی باشد (Attainable)
منطقی باشد(Reasonable)
زمان رسیدن به آن مشخص باشد(Time bounded)
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تعیین گروه هدف بسیج
مشخص کردن گروه هدفی که قرار است مخاطب پیام های ارتباطی برنامه بسیج باشند. این دسته اختصاصی که قرار است پیام ها برای آنها تدوین شود، از طریق دسته بندی مخاطبان کلی به دست می آید.
این دسته بندی با شناخت دقیق مخاطب و تعیین متغیرهای مناسب صورت می گیرد.
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
11
معیارهای دسته بندی مخاطبان
برخی از متغیرها که به طور معمول برای دسته بندی استفاده می شود مانند عوامل دموگرافیک و جغرافیایی (سن، جنس، تحصیلات، محل سکونت، منطقه جغرافیایی)
برخی متغیرها نیازمند رفتن به سراغ افراد در گروه دارد مانند متغیرهای رفتاری و روان شناختی (وضعیت رفتاری و سبک زندگی، سطح آگاهی، وضعیت نگرش ها و باورها)
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تدوین پیام ارتباطی برای برنامه بسیج
پیام ارتباطی عبارتست از آنچه قرار است به مخاطب گفته شود یا منتقل گردد و محصول بررسی وضعیت موجود و شناخت مخاطبان برنامه است.
پیام های کلیدی توسط رمزگذاران و براساس ویژگی های منبع ارتباطی تولید و آماده انتقال خواهد شد.
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تعیین راهبرد ارتباطی
شناسایی و انتخاب استراتژی مناسب ارتباطی برای طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه بسیج
شناسایی کانال های ارتباطی مطلوب از نظر گروه مخاطب
شناسایی کانال های ارتباطی پرنفوذ در محیط هدف برنامه
انتخاب کانال ارتباطی مناسب براساس معیارهای عینی
برای هر راهبرد ارتباطی می توان تاکتیک های متعددی درنظرگرفت.
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تعیین تاکتیک های ارتباطی
ارتباط با رسانه ها (دیداری، شنیداری و نوشتاری)
مناسبت ها
مصاحبه
سخنرانی
مشاوره
اجتماع ها و گروه های مختلف
استفاده از گروه های ایمیلی، وبلاگ ها و وب سایت ها
کنفرانس ها و همایش های مرتبط با موضوع
لابی، مذاکره، مناظره و سایر تکنیک های جلب حمایت همه جانله
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تخصیص بودجه بسیج
تعیین و تخصیص بودجه در یک بسیج ارتباطی علاوه بر مشخص کردن ”انجام شدنی ها“ و ”انجام نشدنی ها“ در برنامه، بخش هایی را که نیاز به تخصیص منابع مالی دارد را هم تعیین می کند.
هزینه های عملیاتی (شامل تولید و توزیع محصولات)
هزینه های پرسنلی
هزینه های تجهیزاتی
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
تهیه طرح عمل و جدول زمانی برای برنامه
هماهنگ کردن فعالیت های مربوط به هر تاکتیک و نیز رعایت محدوده زمانی و نظارت بر اجرای به موقع فعالیت ها نیاز به یک برنامه مشخص و زمان بندی دارد.
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
ارزشیابی برنامه بسیج
پایش فعالیت های مرتبط با بسیج اجتماعی برای اطمینان از اجرای درست و به موقع فعالیت ها
ارزشیابی بسیج در انتهای بسیج اجتماعی برای اطمینان از دستیابی به نتایج مورد انتظار بسیج
برنامه کشوری هدا
همسان سازی دوره های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
کار گروهی 1
فرض کنید که قرار است مداخله مناسبی برای برخورد با یکی از مشکلات زیر طراحی کنید:
مصرف بالای آنتی بیوتیک در مردم
عدم استفاده از کلاه ایمنی در موتورسیکلت سواران
حاملگی ناخواسته در زنان
مصرف ناکافی میوه و سبزی در سالمندان
برای کدامیک بسیج اجتماعی را راه حل مناسب می دانید؟ چرا؟
در طراحی برنامه بسیج، اهداف کلی و اختصاصی بنویسید.
با تعیین مخاطب کلی مرتبط با مشکل انتخابی، آن را دسته بندی کنید و یک دسته هدف اختصاصی برای برنامه بسیج اجتماعی انتخاب کنید.