بازرسی فنی با استفاده از آزمونهای غیر مخرب(NDT)
( NDT )
تعریف جوشکاری : در هم آمیختگی ( ذوب توام ) یا ترکیب موضعی فلز است که در محل اتصال با گرمایش فلز تا دمای ذوب ، با اعمال فشار یا بدون آن و با استفاده از فلز پرکننده یا بدون آن صورت میگیرد . جوش ، قسمت ذوب شده به هنگام جوشکاری است و اتصال جوش شده ، پیوند دو یا چند عضو توسط جوشکاری میباشد .
انواع روشهای جوشکاری :
1 – جوشکاری قوسی با الکترود روپوش دار
SMAW ( Shielding Metal Arc Welding )
2 – جوشکاری قوسی با محافظت گاز
GMAW (Gas Metal Arc Welding )
3 – جوشکاری با الکترود تنگستن و گاز خنثی
TIG (Tungsten Inert Gas arc welding )
4 – جوشکاری قوسی زیر پودری
SAW (Submerged Arc Welding )
5 – جوشکاری قوس فلز با گاز محافظ خنثی ( آرگون )
MIG ( Metal Inert Gas arc welding )
6 – جوشکاری قوس فلز با گاز محافظ CO2
MAG ( Metal Active Gas arc welding )
انواع سیستمهای بازرسی :
آزمونهای مخرب (DT)
Destructive Test
آزمونهای غیر مخرب (NDT )
Non Destructive Test
در این نوع تست ، آزمایشهای مختلف بر روی نمونه های استاندارد تهیه شده از قطعات مورد آزمون
انجام میشود و پس از انجام تست نمونه از بین می رود .
آزمونهای مخرب ( DT ):
معایب روش :
سرعت پائین
پر هزینه بودن
ارائه اطلاعات فقط مربوط به نمونه ها
آزمونهای غیر مخرب( NDT ) :
تست یا بازرسی غیر مخرب به روشهایی از بازرسی اطلاق میشود که در آنها کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن قطعه ، مورد بررسی قرار میگیرد .
تفاوتهای DT و NDT :
در روشهای DT پس از اعمال آزمایش ، قطعه کارایی خود را از دست میدهد .
در روشهای DT نمیتوان تمام محصولات را تحت آزمایش قرار داد و باید به صورت Random تعدادی از نمونه ها را تحت آزمایش قرار داد .
در روشهای DT نیاز به تهیه نمونه استاندارد وجود دارد که برای آزمایش های مختلف متفاوت است .
آزمایشهای DT و NDT در عرض یکدیگر قرار ندارند و انجام یک تست باعث بی نیازی از تست دیگر نمیشود .
روشهای متداول NDT
بازرسی چشمی Visual Test ( VT )
بازرسی با مایعات نافذ Liquid Penetrant Test ( PT )
بازرسی با ذرات مغناطیسی Magnetic Particle Test ( MT )
بازرسی رادیوگرافی Radiographic Test ( RT )
بازرسی با امواج اولتراسونیک Ultrasonic Test ( UT )
بازرسی با جریان گردابی Eddy Current Test ( ET )
بازرسی با انتشار امواج صوتی Acoustic Emission Test ( AET )
بازرسی چشمی Visual Test ( VT )
بازرسی با مایعات نافذ Liquid Penetrant Test ( PT )
بازرسی با ذرات مغناطیسی Magnetic Particle Test ( MT )
بازرسی رادیوگرافی Radiographic Test ( RT )
بازرسی با امواج اولتراسونیک Ultrasonic Test ( UT )
بازرسی با جریان گردابی Eddy Current Test ( ET )
بازرسی با انتشار امواج صوتی Acoustic Emission Test ( AET )
VT ( Visual Test )
بازرسی چشمی
شرکت فنی مهندسی آستا
مزایا :
ارزان ترین و ساده ترین روش
این روش در طی تمامی مراحل تولید به کار میرود .( QC )
روش مناسب NDT به کمک این روش تعیین میشود .
بیشتر برای عیوب سطحی میباشد ( با چشم مسلح یا غیر مسلح )
محدودیت ها :
عیوب زیر سطحی قابل شناسایی نمی باشد .
بکارگیری این روش به تجربه شخص بستگی دارد .
در صورت غفلت بازرس خطا زیاد است .
برخی از عیوب جوش که با بازرسی چشمی قابل تشخیص میباشند :
برخی از عیوب جوش که با بازرسی چشمی قابل تشخیص میباشند :
Welding Defect Spatter (پاشش جوش )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Porosity (تخلخل)
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Excess root penetration ( نفوذ بیش از اندازه جوش )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Root concavity ( تقعر ریشه جوش )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Cap Undercut ( سوختگی کنار جوش )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Crack ( ترک )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Arc Strike (برخورد الکترود با قطعه )
شرکت فنی مهندسی آستا
Welding Defect Mechanical Damage ( عیوب مکانیکی )
Pitting Corrosion
شرکت فنی مهندسی آستا
PT ( Penetrant Test )
بازرسی مایعات نافذ
شرکت فنی مهندسی آستا
مراحل انجام آزمایش مایعات نافذ :
1 – آماده سازی سطح ( surface preparation )
`
2 – اعمال مایع نافذ ( Applying Liquid Penetrant )
3 – زدودن مایعات اضافی از سطح قطعه – تمیز کاری ( CLEANING )
4 – اعمال ماده ظهور ( DEVELOPER APPLYING )
5 – بازرسی ( INSPECTION )
مزایا :
عیوب سطحی شناسایی میشود .
به شکل و جنس قطعه بستگی ندارد .
ساده و ارزان است .
شکل و اندازه تقریبی عیب مشخص میشود .
محدودیت ها :
عیوب زیر سطحی را نشان نمیدهد .
تغییر رنگ دائمی نیست .
مواد مصرفی سمی است .
در صورت عدم تمیز کاری پس از تست باعث خوردگی می شود .
MT ( Magnetic Test )
بازرسی ذرات مغناطیسی
مزایا :
برای ترک های خیلی ریز
برای ناپیوستگی های زیر سطحی
حساسیت بازرسی بالاست .
در ضمن تولید و در انتهای کار و در حین کار قطعه قابل انجام است .
محدودیت ها :
برای مواد فرو مغناطیس است .
جهت جریان باید عمود بر قطعه باشد .
معمولا دو یا چند مرتبه باید انجام شود .
بسته به عمق ترک میدان باید قویتر باشد .
UT( Ultrasonic Test )
بازرسی ماوراء صوت
defect
0
10
20
30
40
50
CRT Display
Compression Probe
Back wall echo
UT Set, Digital
Pulse echo signals
A scan Display
Compression probe
Thickness checking the material
Angle Probe
UT Set
A Scan Display
0
10
20
30
40
50
initial pulse
CRT Display
sound path
Angle Probe
defect
Surface distance
مزایا :
این روش متداولترین آزمون است .
مکان دقیق عیب را نشان میدهد .
کلیه عیوب را نشان میدهد ( سطحی و زیر سطحی ) .
LOP & LOF را به راحتی نمایش میدهد .
قابلیت اتصال به کامپیوتر و پرینتر را دارد .
در کلیه مناطق قابل استفاده است .
بلافاصله نتایج آزمون مشخص میگردد .
آلودگی زیست محیطی ندارد .
برای انسان خطر آفرین نیست .
محدودیت ها :
نسبت به PT , MT بسیار گران است .
اپراتور به تخصص بالایی نیاز دارد .
در تشخیص عیوب بزرگ مشکل دارد ( بزرگتر از اندازه پراب ).
RT( Radiographic Test )
بازرسی رادیو گرافی
Source
Image quality indicator
Radiographic film
Radiation beam
IQI’s should be placed source side
Film
مزایا :
این روش میتواند وجود ، اندازه و مکان عیب را مشخص کند .
مدارک قابل استناد دارد .
عیوب با هر اندازه ای را نشان میدهد .
به آماده سازی اولیه زیادی نیاز ندارد .
محدودیت ها :
بسیار گران است .
برای موجودات زنده ضرر دارد .
نتیجه آزمایش مدتی طول میکشد ( عکسبرداری ، ظهور ، ثبوت و تفسیر )
نیاز به تخصص دارد .
احتمال سوختن و خراب شدن فیلم وجود دارد .
قابلیت تشخیص عیب فقط در راستای x,y میباشد .
هزینه مواد اولیه بالاست .