آزمون های غیر مخرب
بازرسی و آزمون مواد و قطعات مهندسی بدون آنکه به کارایی و سرویس دهی نهایی آن ها آسیبی برسد.
NDT
آزمون های غیر مخرب
روش های متداول در بین آزمون های مخرب:
آزمون چشمی Visual Testing (VT)
آزمون مایع نافذ Penetrant Testing (PT)
آزمون ذرات مغناطیسی Magnetic Particle Testing (MT)
آزمون جریان های گردابی Eddy Current Testing (ET)
آزمون پرتونگاری Radiographic Testing (RT)
آزمون فراصوتی Ultrasonic Testing (UT)
کاربرد اصلی: آزمون سطحی و زیرسطحی
کاربرد اصلی: آزمون عمقی
NDT
کدام روش بهتر است؟
به شرایط و متغیر های زیادی بستگی دارد.
آزمون مایع نافذ
آزمون مایع نافذ
بازرسی و آزمون سطحی
شناسایی ناپیوستگی های سطحی ( ناپیوستگی هایی که به سطح رسیده اند )
قابل کاربرد برای کلیه مواد مهندسی به جز مواد متخلخل ( جاذب مایعات )
Penetrant Testing (PT)
Dye Penetrant Inspection (DPI)
Penetrant Flaw Detection (PFD)
Liquid Penetrant Inspection (LPI)
آزمون مایع نافذ: آزمون سطحی
ناپیوستگی های سطحی: پیوستگی هایی که به سطح رسیده اند
زیرسطحی
داخلی
آزمون مایع نافذ فقط توانایی شناسایی ناپیوستگی های سطحی را دارد.
برای ایجاد شدن نشانه از ناپیوستگی مایع نافذ باید بتواند در ناپیوستگی نفوذ کند.
با آزمون مایع نافذ قابل شناسایی نیستند
ممکن است با آزمون مایع نافذ شناسایی شود
آزمون مایع نافذ
آزمون مایع نافذ برای موادی که متخلخل و جاذب مایعات هستند قابل کاربرد نیست.
مثال:
چوب
پارچه
سرامیک های لعاب کاری نشده
مراحل آزمون
اعمال مایع نافذ
حذف مایع نافذ اضافی روی سطح
تمیزکاری اولیه
اعمال آشکارساز
بازرسی
تمیزکاری نهایی
آزمون مایع نافذ
مایع نافذ اعمال شده روی سطح قطعه به کمک اثر مویینگی داخل منافذ سطحی نفوذ می کند.
اصول: اثر مویینگی
برهم کنش نیروهای چسبندگی و پیوستگی
کوژی یا کاوی سطح مایع داخل لوله
Capillarity
The ability of a material to enter opening examples: tube or defects
کشش سطحی
کشش سطح بالا
مثال: آّب
کشش سطحی پایین
مثال: چربی
Surface Tension
The higher the surface tension the higher the capillary pressure
From the formula
Capillary pressure = 2S Cos O
W
Should penetrant have high or low surface tension?
زاویه تماس
زاویه تماس قابلیت ترکنندگی شکل قطره
کمتر از 90 درجه زیاد
90 درجه متوسط
بیشتر از 90 درجه کم
کوژی یا کاوی سطح مایع در لوله مویی
زاویه تماس میزان قابلیت ترکنندگی را مشخص می کند
زاویه تماس کمتر = قابلیت ترکنندگی بیشتر
Meniscus
مقعر
صاف
محدب
سطح مایع نافذ باید در لوله مویی مقعر باشد
American terms
Static Penetration Parameter
SPP = Cos
Kinetic Penetration Parameter
KPP = Cos
= Surface tension
= Viscosity
آزمون مایع نافذ
مایع نافذ به سطح اعمال می شود به علت اثر مویینگی داخل منافذ کشیده می شود.
حذف مایع نافذ اضافی
حذف مایع نافذ اضافی از سطح
آزمون مایع نافذ
اعمال آشکارساز
آزمون مایع نافذ
آشکارساز بر سطح اعمال می شود.
مایع نافذ بر اثر جاذبه مویینگی معکوس از منافذ روی سطح کشیده می شود.
Penetrant Testing
مایع نافذی که به روی سطح کشیده شده است روی سطح از ناپیوستگی نشانه تشکیل می دهد
نشانه ها
مزایای آزمون مایع نافذ
قابل کاربرد برای مواد غیر فرومغناطیس
قابل کاربرد برای قطعات بزرگ با ابزارهای قابل حمل
توانایی بازرسی همزمان تعداد زیادی نمونه
قابل استفاده برای قسمت کوچکی از یک مجموعه پیچیده
ساده، ارزان و تفسیر راحت
حساسیت بالا
محدودیت های آزمون مایع نافذ
عدم توانایی در شناسایی ناپیوستگی های زیرسطحی و عمقی
نیاز به آماده سازی دقیق سطح
غیر قابل کاربرد برای مواد متخلخل
وابستگی به دمای قطعه و محیط
عدم تکرارپذیری قطعی
نیاز به سازگاری مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمون
سیستم های تقسیم بندی
بر اساس نوع مایع نافذ
بر اساس فرایند حذف مایع نافذ اضافی
بر اساس نوع آشکارساز
سیستم های تقسیم بندی
نوع مایع نافذ
مایع نافذ رنگی مرئی
( ایجاد تباین رنگی )
مایع نافذ فلوئورسنتی
مایع نافذ با حساسیت دوگانه
مایع نافذ با تباین رنگی
معروف به مایع نافذ مرئی رنگی
استفاده از نور سفید: نور روز یا نور سفید مصنوعی
رنگ مورد استفاده در مایع نافذ : معمولاً قرمز
مایع نافذ فلوئورسنتی
فلوئورسنت: توانایی مواد برای تبدیل یک طول موج به طول موج دیگر
570nm
نور فرابنفش
( نور UV )
نور مرئی
فلوئورسنس و طیف مرئی الکترومغناطیس
انتشار نور سبز فسفری
Dual
جذب نور فرابنفش
570nm
لامپ فرابنفش
فلوئورسنس
منبع تولید امواج فرابنفش نزدیک
( UV-A ):
لامپ قوس بخار جیوه
+ فیلتر
اقدامات ایمنی
اجتناب از نگاه مستقیم به نور
عدم استفاده از لامپ در صورت ترک خوردن، آسیب دیدن و قرار نگرفتن کامل در محل خود.
طیف مرئی الکترومغناطیس
10 100 200 300 400 500 600 700
انتشار نور فرابنفش مضر
315 – 400nm
280 – 315nm
100 -280nm
مرئی
Fluorescent v Colour Contrast
بیشترین حساسیت مربوط به مایع نافذ فلوئورسنتی
مشکل تر بودن حذف مایع نافذ فلوئورسنتی اضافی از سطح