استاندارد حسابرسی شماره 20 هدف و اصول کلی حسابرسی صورتهای مالی
2
انواع کلی خدمات حسابداران رسمی
خدمات اطمینان بخش
خدمات نااطمینان بخش
3
ماهیت خدمات اطمینان بخش
• خدماتی است که خطر اطلاعاتی را برای استفاده کنندگان آن اطلاعات کاهش می دهد.
• در این قبیل خدمات، حسابدار رسمی با بیان نتیجه گیری خود – که همراه با سطح معینی از اطمینان بخشی نسبت به اطلاعات مورد نظر می باشد – این وظیفه را انجام می دهد.
4
انواع کلی خدمات اطمینان بخشی
خدمات با اطمینان بخشی محدود
خدمات با اطمینان بخشی معقول
5
مقایسه خدمات اطمینان بخش
6
مثالهایی از خدمات حسابداران رسمی
7
انواع کلی حسابرسی
حسابرسی صورتهای مالی
حسابرسی رعایتی
حسابرسی عملیاتی
8
هدف حسابرسی صورتهای مالی
بیان اظهار نظر حسابرس نسبت به انطباق صورتهای مالی بر چارچوب گزارشگری مالی (مثلاً استانداردهای حسابداری) از تمام جنبه های با اهمیت .
9
اصول کلی حسابرسی صورتهای مالی
رعایت آیین رفتارحرفه ای (مصوب شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران).
رعایت استانداردهای حسابرسی (مصوب مجمع عمومی سازمان حسابرسی).
برنامه ریزی و اجرای حسابرسی توام با نگرش تردید حرفه ای (دوری از پیش فرض خوش بینی و یا بدبینی صرف).
10
اصول آیین رفتار حرفه ای
استقلال.
درستکاری.
بیطرفی.
صلاحیت و مراقبت حرفه ای.
رازداری.
رفتار حرفه ای.
اصول و ضوابط حرفه ای مربوط.
11
استانداردهای حسابرسی
استانداردهای حسابرسی، حاوی اصول بنیادی و روشهای اساسی حسابرسی،که در هر بخش با حروف پررنگ مشخص شده است ، همراه با توضیحات و سایر نکات لازم است.
استانداردهای حسابرسی باید به عنوان اصول کلی بکار رود. روشهای حسابرسی لازم در هر کار حسابرسی بر اساس قضاوت حرفه ای حسابرس در چارچوب استانداردهای حسابرسی به اقتضای هر وضعیت خاص تعیین می شود.
12
تردید حرفه ای
تردید حرفه ای شامل موارد زیر می شود :
•• ارزیابی نقادانه شواهد حسابرسی.
•• هوشیار بودن نسبت به شواهد متناقض با اسناد و مدارک صاحبکار و اظهارات مدیران.
•• اجتناب از نادیده گرفتن شرایط مشکوک.
••اجتناب از تعمیم بیش از اندازه هنگام نتیجه گیری از شواهد.
•• اجتناب از بکارگیری پیش فرضهای غلط در تعیین ماهیت، زمان بندی ، و حدود روشهای حسابرسی و ارزیابی نتایج حاصل از اجرای آن.
13
دامنه حسابرسی
دامنه حسابرسی به معنای آن گروه از روشهای حسابرسی است که اجرای آنها در شرایط موجود ضروری به نظر می رسد.
تصمیم گیری نسبت به دامنه حسابرسی متضمن قضاوت در باره مطالب زیر می باشد:
•• ماهیت روشهای منتخب (مانند تاییدخواهی حسابهای دریافتنی).
•• زمان بندی اجرای روشهای حسابرسی (مانند اجرای تاییدخواهی درپایان سال).
•• حدود روشهای حسابرسی (مانند تعداد حسابهای دریافتنی انتخاب شده برای تاییدخواهی.
•عوامل موثر بر تعیین دامنه حسابرسی عبارتند از :
•• الزامات استانداردهای حسابرسی.
•• قوانین و مقررات.
•• شرایط قرارداد و الزامات گزارشگری ، در موارد مقتضی.
14
مسئولیتها
مسئولیت تهیه ، تایید و ارائه صورتهای مالی با مدیریت واحد مورد رسیدگی است. حسابرسی صورتهای مالی رافع این مسئولیت نمی باشد.
مسئولیت حسابرس ، اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی براساس حسابرسی انجام شده است.
15
خطر حسابرسی
• اظهارنظر حسابرس نسبت به انطباق صورتهای مالی بر استانداردهای حسابداری از تمام جنبه های با اهمیت ، با اطمینان بالا (معقول) بیان می شود ، نه اطمینان مطلق ، یعنی همواره این احتمال وجود دارد که اظهارنظر حسابرس نسبت به صورتهای مالی حاوی تحریف با اهمیت نامناسب باشد. این احتمال را خطر حسابرسی می نامند.
• خطر حسابرسی روی دیگر“ اطمینان معقول“ است ، چرا که همواره حاصل جمع این دو برابر 100% یا یک می باشد.
علل وجودی خطر حسابرسی
وجود محدودیتهای ذاتی حسابرسی ، نظیر :
• استفاده از نمونه گیری.
• محدودیتهای ذاتی در سیستم کنترل داخلی.
• این واقعیت که بیشتر شواهد حسابرسی ، متقاعد کننده است نه قطعی.
• قضاوتی بودن کار حسابرس ، به ویژه در موارد زیر :
•• گردآوری شواهد حسابرسی ، برای مثال تصمیم گیری نسبت به ماهیت ، زمان بندی و حدود روشهای حسابرسی.
•• نتیجه گیری براساس شواهد حسابرسی گرداوری شده برای مثال تشخیص معقول بودن برآوردهای حسابداری.
• وجود محدودیتهای دیگری که بر میزان متقاعد کنندگی شواهد اثر می گذارند، مانند معاملات با اشخاص وابسته.
تعاریف اجزای خطر حسابرسی
• خطر حسابرسی از دو جزء کلی، خطر تحریف با اهمیت و خطر عدم کشف، تشکیل می شود.
• خطر تحریف با اهمیت : به معنای وجود تحریف با اهمیت در صورتهای مالی پیش از انجام حسابرسی است. این خطر از دو جزء خطر ذاتی و خطر کنترل تشکیل می شود.
•• خطر ذاتی به معنای آسیب پذیری یک ادعا در مقابل تحریف با اهمیت است با این فرض که هیچ گونه کنترل داخلی برای آن وجود نداشته باشد.
•• خطر کنترل به معنای خطر آن است که سیستم کنترل داخلی صاحبکار نتواند از وقوع تحریف با اهمیت پیشگیری یا به موقع آن را کشف کند.
• خطرعدم کشف به معنای خطر آن است که آزمونهای محتوای حسابرس،تحریف موجود در مانده یک حساب یا گروهی از معاملات را که بتواند به تنهایی یا در مجموع با تحریفهای موجود در سایر مانده حسابها و گروه های معاملات ، با اهمیت باشد ، کشف نکند.
18
روشهای حسابرسی در پاسخ به اجزای خطر حسابرسی
چون خطر حسابرسی تابعی از خطر تحریف بااهمیت صورتهای مالی و خطر عدم کشف است، لذا حسابرس :
•• با اجرای روشهای برآورد خطر ، و
•• اجرای سایر روشهای حسابرسی لازم
تلاش می کند خطر حسابرسی را تا حدی قابل پذیرش کاهش دهد.
19
سطوح خطر حسابرسی
حسابرس خطر حسابرسی را در دو سطح مورد ارزیابی قرار می دهد:
•• در سطح کلی صورتهای مالی.
•• درسطح گروههای معاملات،مانده های حسابها، افشاگری ها و ادعاهای مرتبط.
ارزیابی خطر در سطح کلی صورتهای مالی
• خطرهای موجود در این سطح معمولاً به محیط کنترلی واحد مورد رسیدگی بستگی دارد و اغلب می تواند سبب تحریف تعدادی از ادعاها شود.
• شناسایی این قبیل خطرها برای ارزیابی حسابرس از خطر تقلب بسیار سودمند است.
• نکات قابل توجه برای ارزیابی خطر در سطح صورتهای مالی
•• معلومات، تواناییها و مهارتهای آن دسته از اعضای گروه حسابرسی که مسئولیتهای سنگین به آنها محول شده است.
•• ضرورت استفاده از کارشناسان.
•• سرپرستی مناسب اعضای گروه حسابرسی.
•• وجود عوامل تهدید کننده تداوم فعالیت واحد مورد رسیدگی.
21
ارزیابی خطر در سطح ادعاها
خطرهای تحریف بااهمیت درسطح ادعاها شامل دوخطرذاتی و خطرکنترل می شود.
این خطرها مربوط به واحد مورد رسیدگی است ، یعنی مستقل از حسابرسی می باشد.
خطر عدم کشف با دو خطر مذکور رابطه معکوس دارد.
ملاحظات مهم درباره خطرهای موجود درسطح ادعاها
خطر ذاتی در دو سطح – در سطح صورتهای مالی و در سطح مانده حسابها ، گروه های معاملات ، افشا گری ها و ادعاهای مرتبط با آنها ارزیابی می شود.
خطر کنترل بستگی به اثربخشی طراحی و اجرای کنترلهای داخلی در پیشگیری و کشف تحریفهای بااهمیت در ادعاها دارد.
خطرعدم کشف بستگی به اثربخشی روشهای حسابرسی در کشف تحریفهای بااهمیت و چگونگی اجرای آنها دارد.
23
ماهیت اهمیت
اطلاعاتی با اهمیت تلقی می شودکه حذف یا تحریف آن بتواند قضاوت و تصمیم گیری یک استفاده کننده منطقی از صورتهای مالی را درباره امور واحد اقتصادی تغییر دهد.
24
نکات قابل توجه در باره مبحث اهمیت
تحریفهای بی اهمیت ، قابل اغماض می باشند، البته اگر در مجموع با دیگر تحریفهای موجود در مانده حسابها ، گروه های معاملات و افشاگری ها با اهمیت نباشند.
اهمیت با خطر حسابرسی رابطه معکوس دارد ، به عبارت دیگر هر قدر حداکثر تحریف قابل تحمل (سطح اهمیت) بیشتر باشد، خطر حسابرسی کاهش می یابد ، و برعکس.
به دلیل مذکور، تعیین سطح اهمیت بر دامنه حسابرسی، و گزارشگری تاثیر بسزایی دارد.