یبوست
اسهال
بی اختیاری مدفوع
اختلالات روده و رکتوم
یبوست
آنومالی درتعداد دفعات یا نظم دفع مدفوع
سفت شدن غیر طبیعی مدفوع
کاهش حجم مدفوع
احتباس مدفوع در رکتوم
اختلال در رکتوم یا مقعد (هموروئید و شقاق)
انسداد (کانسر روده)
متابولیک
نورولوژیک
اتیولوژی
بیماری های عصبی- عضلانی (بیماری هیرشپرونگ،بیماری پارکینسون،مولتیپل اسکلروز)
اختلالات غدد داخلی (هیپوتیروئیدیسم،فئوکروموسیتوما)
مسمومیت با سرب و اختلالات بافت های پیوندی
بیماری های کولون (سندرم روده تحریک پذیر، بیماری های دیورتیکولی)
فرایند حاد شکمی (آپاندیسیت)
سایر علل : ضعف،عدم تحرک،ناتوانی،خستگی
یبوست معمولا حاصل عادات غذایی بد (عدم مصرف فیبرو مایعات ناکافی)،فقدان تحرک و ورزش منظم و زندگی پر استرس
Some medications associated with constipation
Aluminium and calcium containing antacids
Anticholinergic agents
Calcium supplements
Antipsychotics
Iron
Opioids
داروها : آرامبخش ها،آنتی کولینرژیک ها،ضد افسردگی ها،ضدفشارخون ها،داروهای مخدر،آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم و آهن
پاتوفیزیولوژی
یبوست بعلت تداخل با یکی از سه عملکرد کولون ایجاد می شود:
انتقال و ترشح موکوس
فعالیت میوالکتریک
فرایند دفع مدفوع در اسفنگتر و رکتوم
تطاهرات بالینی یبوست
نفخ شکم
احساس تولید موج در روده
درد و فشار
کاهش اشتها
سردرد
خستگی
سوء هاضمه
احساس تخلیه ناقص
فشار شدید هنگام اجابت مزاج
دفع مدفوع خشک سخت و کم حجم
Patient Definition:
Hard Stools
Infrequent stools (<3 per week)
Excessive straining
Sense of incomplete bowel emptying
Excessive, unsuccessful time spent on toilet
What is Constipation?
بررسی و یافته های تشخیصی
تاریخچه
معاینات فیزیکی
تنقیه باریم با سیگموئیدسکوپی
تست گایاک
مانومتری آنورکتال(عملکرد عضلات و اسفنکتر)
بررسی حس رکتوم و دفیکو گرافی
درمان طبی
هدف: برطرف کردن علت زمینه ای یبوست
قطع سوء استفاده ار داروهای ملین
قرار دادن فیبر در رژیم غذایی
افزایش مصرف مایعات
انجام ورزش بصورت روتین برای تقویت عضلات شکم
ملین ها:
افراینده حجم
نمکی و اسموتیک
لوبریکانت ها
محرک ها
نرم کننده های مدفوع
تنقیه باریم و شیاف های رکتال استفاده نمی شود و فقط جهت تراکم مدفوع،یا آماده کردن روده بیمار برای جراحی یا پروسیجر های تشخیصی کاربرد دارد.
عوارض
هیپرتانسیون:
زور زدن فعال ← کولاپس ورید های بزرگ قفسه سینه ← ↓ خون دهلیز و بطن ها ← ↓ برونده قلبی← هیپوتانسیون ← پدیده برگشتی reverse ← افزایش فشار شریانی ← در بیماران با فشار خون بالا تشدید واکنش جبرانی و افزایش خطرناک فشار خون ← احتمال پارگی شریان های اصلی در مغز یا ارگان ها
Fecal impaction (تراکم مدفوع):عدم خروج توده متراکم مدفوع خشک و سخت
هموروئید
فیسور(شقاق)
مگاکولون یا هیرشپرونگ: کولون متسع و آتونیک ناشی از توده مدفوع
درمان پرستاری
باید تاریخچه طبی و جراحی را بدانیم
اهداف اختصاصی درمان:
ایجاد و حفظ الگوی منظم جهت دفع
مصرف مایعات کافی و غذاهای پرفیبر
تسکین اضطراب
تنظیم فعالیت های ورزشی و تحرک
Patient education
Diet and Fluid Intake
Exercise
Effective Bowel Habits
Medication Review
Helping to prevent constipation
اسهال
افزایش تعداد دفع بیش از سه بار در روز
افزایش حجم مدفوع بیش از 200 گرم در روز
اختلال در قوام مدفوع (شل شدن )
اتیولوژی
فرمول های تغذیه ای
اختلالات متابولیک و آندوکرین (آدیسون،دیابت و…)
فرایندهای عفونی، ویروسی،باکتریال (دیسانتری،شیگلوز،مسمومیت غذایی)
اختلالات سوء جذب
نقایص اسفنکترآنال،سندرم زولینگر الیسون،انسداد روده
پاتوفیزیولوژی انواع اسهال
1- ترشحی:افزایش ترشح آب و الکترولیت ها به وسیله مخاط روده
2- اسموتیک: به علت فشار اسموتیک مواد جذب نشده ،باز جذب آهسته آب
3- مخلوط: ترکیبی از افزایش ترشح و کاهش جذب در روده
تظاهرات بالینی
کرامپ شکمی
نفخ
صدای غل غل روده ای
بی اشتهایی
تشنگی
انقباضات دردناک آنوس و زور زدن غیر موثر
ادامه….
مدفوع آبکی ← اختلالات روده کوچک
مدفوع نیمه جامد و نرم← اختلالات کولون
مدفوع حجیم سبز رنگ ← سوء جذب روده ای
موکوس و چرک ← انتریت و کولیت التهابی
قطرات چربی ← نارسایی پانکراس
اسهال شبانه ← نوروپاتی دیابتیک
بررسی و یافته های آزمایشگاهی
CBC,UA,SE,
آزمایش مدفوع از نظر ارگانیسم های انگلی یا عفونی،توکسین های باکتریال،خون،چربی
الکترولیت ها
آندوسکوپی
تنقیه باریم
عوارض
دیس ریتمی (به علت از دست دادن الکترولیت ها به ویژه پتاسیم)
برونده ادراری کمتر از 30 میلی لیتر در ساعت
ضعف عضلانی
هیپوتانسیون
بی اشتهایی
خواب الودگی
پرستاری : در اسهال شدید
استراحت ،مصرف مایعات کافی،غذاهای کم حجم
اجتناب از مصرف:
کافئین،نوشیدنی های کربناته،غذاهای خیلی داغ و خیلی سرد
محدودیت در مصرف :
فراورده های شیر،چربی،محصولات دانه سبز،میوه جات تازه و سبزیجات برای چند روز
کنترل سطوح الکترولیت سرم
بررسی وضعیت هیدراتاسیون : با مشاهده شکم و غشاهای مخاطی و پوست از نظر…
مراقبت روتین از منطقه پرینه برای کاهش تحریک و ساییدگی
بی اختیاری مدفوع
عبور غیر ارادی مدفوع از رکتوم
پاتوفیزیولوژی
تروما: پروسیجرهای جراحی رکتوم
اختلال نورولوژیک: سکته مغزی،نوروپاتی دیابتی
التهاب ،عفونت،اشعه درمانی
تراکم مدفوع،سوء استفاده از ملین ها
بالا بودن سن،شل شدن عضلات کف لگن
یافته های تشخیصی
معاینه رکتال
سیگموئیدسکوپی
تنقیه باریم
CT اسکن
مانومتری آنورکتال
درمان طبی
در صورت وجود اسهال —درمان اسهال
تمرین مراجعه به دستشویی در زمان های کوتاه
بیوفیدبک درمانی در کاهش عملکرد حسی یا کنترل اسفنکتر
پروسیجرهای جراحی: ترمیم اسفنکتر،انحراف مسیر مدفوع
تاریخچه کامل
آموزش روده ای شامل : عادات منظم دفع
مراقبت وبهداشت پوست ناحیه مقعد
در صورت عدم درمان : استفاده از وسایل خارجی برای جمع آوری و تخلیه مدفوع یا سیستم درناژداخلی
سندرم روده تحریک پذیر
یکی از شایعترین مشکلات گوارشی که% 14-8 شیوع دارد
در زنان شایع تر است
اتیولوژی
علت ناشناخته است اما فاکتورهای متعددی در ان نقش دارند شامل:
وراثت
استرس روانی یا بیماری
رژیم غذایی سرشار از مواد و غذاهای محرک
مصرف الکل و استعمال دخانیات
پاتوفیزیولوژی
اختلال عملکردی در روده :
که در ان امواج پریستالتیس در بعضی از قسمتهای روده از نظر شدت دچار اختلال می شود و
نمی توانند مدفوع را به جلو برانند. شواهدی دال بر التهاب یا تغییرات بافتی در مخاط روده وجود ندارد.
تظاهرات بالینی:
نشانه اولیه به صورت اسهال ، یا یبوست یا هر دو
درد
نفخ شکم
توجه: درد شکم با غذا خوردن تشدید و با دفع تسکین میابد
پرستاری
آموزش و تقویت عادات غذایی خوب :
صرف وعده های غذایی منظم و
جویدن غذا،
مصرف مایعات به اندازه کافی،
نخوردن مایعات به همراه غذا (ایجاد نفخ)
تشویق اجتناب از مصرف الکل و دخانیات
آموزش حذف عوامل محرک از رژیم غذایی:
حبوبات،محصولات کافئین دار،غذاهای سرخ شده،الکل و غذاهای تند
بیماری های سوء جذب
ناتوانی سیستم گوارش در جذب
یک یا بیش از یک ماده غذایی نظیر کربوهیدات ها،پروتئین ها،چربی ها
پاتوفیزیولوژی
اختلالات مخاطی: بیماری کرون،انتریت ناشی از رادیاسون،اسپروی و سلیاک
بیماری های عفونی: رشد بیش از حد باکتری ها در قسمتی از روده بیماری ویپل
مشکلات لومینال: کمبود اسید صفراوی،سندرم ZES
اعمال جراحی: رزکسیون روده و معده
سوءجذب مواد غذایی خاص: عدم تحمل لاکتوز
تظاهرات بالینی
اسهال
مدفوع شل،حجیم و بد بو
نفخ،افزایش گاز روده
ضعف
کاهش وزن
توجه:عارضه اصلی سوءتغذیه میباشد
یافته های تشخیصی
تست تحمل لاکتوز
تست شیلینگ
تست تنفسی هیدروژن ( اختلال جذب کربوهیدرات)
بیوپسی
اولتراسوند و رادیولوژی
درمان طبی:
اجتناب از مواد غذایی تشدید کننده سوءجذب
مصرف مواد غذایی حمایتی: مثل
ویتامین های محلول در آب و
ویتامین های محلول در چربی،
مواد معدنی (کلسیم،آهن)
: آنتی بیوتیک ها برای : درمان رشد باکتریال
مایعات : برای دهیدراتاسیون
پرستاری:
آموزش رژیم غذایی به بیمار و خانواده وی
بررسی عدم تعادل مایعات والکترولیت ها،کمبودهای تغذیه ای
اختلالات حاد التهابی روده ها
آپاندیسیت
دیورتیکولیت
پریتونیت
آپاندیسیت:
آپاندیس یک زائده کوچک انگشت مانند با طولی در حدود 10 سانتی متر می باشد،که بلافاصله در زیر دریچه ایلئوسکال به سکوم متصل شده است.آپاندیس به طور مکرر پر از غذا شده و این غذا دوباره به داخل سکوم تخلیه می شود. به دلیل عدم تخلیه کامل و قطر کوچک آن مستعد انسداد و عفونت است (اپاندیسیت).
شایعترین التهاب حاد در ربع تحتانی راست شکم است و شایعترین علت جراحی اورژانسی شکم است.مردان بیشتر از زنان و نوجوانان بیشتر از بالغین مبتلا می شوند.در سنین 30-10 شایعتر است.
پاتوفیزیولوژی
آپاندیس به علت پیچ خوردگی یا انسداد (مدفوع،تومور،جسم خارجی) ملتهب و ادماتوز می شود.
تظاهرات بالینی:
درد ربع تحتانی راست شکم
تب (با درجات پایین)
تهوع
استفراغ
کاهش اشتها
مثبت شدن تست tenderness) Reband،
Rovsing
یافته های تشخیصی
معاینه فیزیکی کامل،یافته های آزمایشگاهی ورادیولوژیک
WBC>10000 ،نوتروفیل> %75
تراکم در ربع تحتانی راست یا اتساع لوکالیزه روده ← رادیوگرافی شکمی یا اولتراسوند
عوارض:
اصلی ترین عارضه پرفوراسیون ← ابسه و پریتونیت
پرفوراسیون معمولا 24 ساعت بعد از شروع درد است و با علائم تب 37/7و بالاتر،ظاهر توکسیک،تداوم درد و حساسیت شکمی مشخص می گردد.
توجه: فرد سالمند ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد.پرفوراسیون در سالمندان شایعتر است.
درمان:
جراحی در صورت تایید تشخیص
تا زمان جراحی آنتی بیوتیک و مایعات IV
مسکن تنها در صورت تایید تشخیص
پرستاری
تسکین درد
پیشگیری از دهیدراتاسیون
کاهش اضطراب
پیش گیری از عفونت
توجهات پرستاری
عدم تجویز ملین و تنقیه ← احتمال پرفوراسیون
در صوت شواهد ایلئوس فلجی ← NG Tube گذاری
وضعیت نیمه نشسته بعد عمل جراحی ← برای کاهش فشار از روی ارگان های شکمی و برش جراحی
آموزش مراجعه بعد از 7-5 روز جهت کشیدن بخیه ها
آموزش بازگشت به فعالیت نرمال 4-2 هفته بعد
آموزش مراقبت از زخم و تعویض پانسمان
آموزش مراجعه سریع در صورت عوارضی نظیر افزایش درجه حرارت،لرز،تعریق،بی اشتهایی،کاهش یا فقدان صداهای روده ای(ایلئوس فلجی)،سفتی شکم (پریتونیت)،استفراغ
در صورت درد ،تهوع و تب ممنوعیت تجویز ملین
دیورتیکول
بیرون زدگی کیسه مانند دیواره روده از خلال لایه عضلانی
دیورتیکول های متعدد بدون التهاب و نشانه ← دیورتیکولوز، ↑ شیوع با بالا رفتن سن و در کشورهای پیشرفته
دیورتیکولیت: باقی ماندن غذا در دیورتیکول و عفونت و التهاب آن .
شایع ترین محل کولون سیگموئید (%95)
پاتوفیزیولوژی
فشار بالای داخل مجرایی کولون
حجم کم محتویات کولون (کمبود فیبر غذایی)
کاهش قدرت عضلانی دیواره کولون (هیپرتروفی عضلات ناشی از سفتی مدفوع)
تظاهرات بالینی
علائم دیورتیکولیت حاد عبارتند از: تب با درجات پایین
درد های کرامپی در ربع تحتانی چپ شکم
اسهال،تهوع،بی اشتهایی،نفخ شکم،ضعف،خستگی،
التهابات مکرر موضعی دیورتیکول ← تنگی های فیبروتیک ویبوست
بررسی و یافته های تشخیصی
رادیوگرافی و تنقیه باریم برای تشخیص دیورتیکولوز
در صورت تایید تشخیص دیورتیکولیت←ممنوعیت تنقیه باریم بعلت احتمال پرفوراسیون
وجود هوای آزاد در زیر دیافرگم ← نشانه پرفوراسیون
CTاسکن← آبسه
CBC ← WBC↑, ESR↑
عوارض
پریتونیت،تشکیل آبسه،خونریزی
آبسه: حساسیت،توده قابل لمس،تب،لکوسیتوز
پریتونیت: شکم درد ، سخت شدن شکمBoard-like ،کاهش صداهای روده ای و علائم و نشانه های شوک
خونریزی: ساییدگی شاخه های شرایین توسط دیورتیکول غیر ملتهب یا با التهاب جزئی
درمان طبی
رژیم غذایی: مایعات صاف شده تا فروکش کردن التهاب سپس رژیم غذایی پرفیبر و کم چربی← 1- افزایش حجم مدفوع 2- کاهش زمان انتقال کولونی 3- کاهش فشار داخل مجرا
آنتی بیوتیک :10-7 روز ، ملین افزاینده حجم
مپریدین: عدم تجویزمورفین
داروهای ضد اسپاسم
درمان جراحی
25% بعلت عوارض (پرفوراسیون، پریتونیت،آبسه،خونریزی،انسداد)
دو نوع جراحی:
رزکسیون یک مرحله ای و آناستوموز اولیه انتها به انتها کامل
پروسیجر چند مرحله ای
فرایند پرستاری
تاریخچه کامل
معاینه: سمع صداهای روده ای،لمس از نظر درد در ربع تحتانی چپ،حساسیت،توده سفت،T,BP,P
بررسی مدفوع از نظر چرک،موکوس،خون
تشخیص های پرستاری
یبوست بعلت تنگی کولون ثانویه به ضخیم شدن قسمت عضلانی و تنگی های داخل مجرا
درد بعلت عفونت و التهاب
بر نامه ریزی و اهداف
تامین ونگهداری الگوهای دفع نرمال
کاهش درد (مپردین، عوامل ضد اسپاسم)
اجتناب از عوارض
مداخلات پرستاری
حفظ الگوهای نرمال دفع: مصرف مایعات به اندازه 2 لیتر در روز
غذاهای نرم با فیبر زیاد
ورزش انفرادی برای بهبود تن عضلات شکم
مصرف روزانه ملین های حجمی،نرم کننده های مدفوع
پریتونیت
التهاب پرده صفاق (غشا سروزی که دیواره حفره شکم و روی احشا را می پوشاند)
اتیولوژی
عفونت باکتریال (شایع ترین باکتری ها: اشرشیاکولی،کلبسیلا،پروتئوس،پسودوموناس)
بیماری های دستگاه گوارش (آپاندیسیت،زخم پرفوره،پرفوراسیون روده،دیورتیکولیت )
سیستم تناسلی (زنان)
آسیب و تروما (گلوله تفنگ،چاقو)
دیالیز صفاقی
تظاهرات بالینی
درد منتشر که به صورت ثابت و لوکالیزه در نزدیکی محل التهاب شدیدتر می باشد،تشدید درد با حرکت،سفتی عضلات،نفخ،ایلئوس فلجی،تهوع و استفراغ،↑T,p ،↑WBC
بررسی و یافته های تشخیصی
CBC، رادیوگرافی شکمی ،CT اسکن، آسپیراسیون مایع پریتوئن و…
عوارض
سپسیس (علت اصلی مرگ ناشی از پریتونیت)
شوک (سپتی سمی و هیپوولمی)
انسداد روده (چسبندگی)
درمان طبی
هدف اصلی درمان طبی: جایگزینی مایعات،کلوئید و الکترولیت ها،تجویز چند لیتر از یک محلول ایزوتونیک ، تسکین درد،داروهای ضد استفراغ ،لوله گذاری روده و ساکشن آن برای کاهش نفخ شکم آنتی بیوتیک درمانی وسیع
مراقبت پرستاری
تجویز مسکن
پوزیشن دادن (زانوها خم شده و به پهلو بخوابد← ↓فشار بر روی ارگان های شکمی)
ثبت I/O وCVP
مشاهده مایعات درناژ و مراقبت از درن
بررسی علائم دال بر کاهش پریتونیت: کاهش درجه حرارت و ضربان قلب، نرم شدن شکم،برگشت صداهای پریستالتیک،دفع گاز،حرکات روده ای
مراقبت از برش جراحی و درن ها
اختلالات روده و رکتوم
بیماری های التهابی روده Inflammatory bowel
Crohn’s disease (CD)
Ulcerative colitis (UC)
در گروه سنی 30-10 سال بیشترین شیوع را دارد
اتیولوژی:
استعداد ژنتیکی
عوامل خارجی (عوامل عفونی،فلور طبیعی روده)
عوامل خود ایمنی
به طور کلی یک اختلال پلی ژنتیکی است
بیماری کرون (آنتریت رژیونال)
بیشترین شیوع در 80-50 سال در جوانان
شایعترین محل ایلئوم دیستال و کولون راست
معمولا ایلئوم انتهایی را مبتلا می کند و با شیوع کمتر کولون بالا رونده درگیر است.
پاتوفیزیولوژی -کرون
التهاب مزمن و مکرر مخاط
درگیری معمولا segmental است و
مناطق بین ضایعات را skip می نامند. که سالم اند
التهاب حاد یا مزمن در همه لایه های دیواره روده Transmural
احتمال فیستول یا آبسه های موضعی است.
تشخیص:
بهترین تست تشخیصی مطالعه باریم دستگاه گوارش فوقانی است ( ضخیم شدن دیواره روده،فیبروز جدار روده نشانه نخ را در نمای رادیوگرافی می دهد) که تنگی سگمت روده ای را نشان میدهد
تظاهرات بالینی
شکم درد کرامپی (بعد از غذا)
اسهال90%( با اجابت مزاج تسکین نمی یابد)
کاهش مصرف غذا (به دلیل درد)
کاهش وزن، سوء تغذیه،آنمی ثانویه
تب
علائم خارج سیستم گوارشی شامل:
آرتریت،
ضایعات پوستی،
کونژکتیویت، زخم های دهان
توجه: گاهی اوقات تظاهرات شبه آپاندیسیت حاد دیده می شود
عوارض انتریت یا کرون
انسداد روده
بیماری های آنال
عدم تعادل آب و الکترولیت
سوء تغذیه
آبسه
فیستول (شایع ترین فیستول ، فیستول روده ای- پوستی (بین روده کوچک و پوست)
کولیت زخمی( کولیت اولسراتیو)
بیماری التهابی و عود کننده در لایه مخاطی کولون و رکتوم، شیوع بالا در سن 50-30
پاتوفیزیولوژی
درگیری تمامی روده و مخاط سطحی کولون به همراه زخم های متعدد
دارای دوره عود و خاموشی
التهاب تمام مخاط روده بزرگ و رکتوم
دارای زمینه خانوادگی
تظاهرات بالینی کولیت اولسروز
اسهال
شکم درد
تنسموس متناوب (انقباضات دردناک آنوس)
خون ریزی رکتال
کاهش وزن
تب
استفراغ
احساس فوریت در دفع
دفع 20-10 بار مدفوع آبکی
هیپوکلسمی،آنمی
علائم خارج شکمی:
ضایعات پوستی، ضایعات چشمی ،آرتریت،بیماری کبدی
تشخیص:
SE (خون مثبت)، CBC ،سیگموئیدوسکوپی و تنقیه باریم
توجه: از ملین وتنقیه باریم استفاده نمی شود.؟
جهت آمادگی بیمار از چند روز قبل رژیم مایع شروع می شود و در روز معاینه
تنقیه آهسته با آب داده می شود
منع کولونوسکوپی دربیماری شدید(خطر پرفوراسیون)
سرتاسر روده تنگ و مدفوع شکل طناب و با سایز کوچک
عوارض کولیت اولسروز
پرفوراسیون
خونریزی ناشی از زخم
احتقان عروقی و
گرانولاسیون بافت
پرفوراسیون ناشی از مگاکولون توکسیک با درصد بالای مرگ و میر همراه است. (بالای 90%)
توجه: اگر بیمار در طی 48-24 ساعت به درمان طبی مگاکولون جواب ندهد رزکسیون جراحی کل کولون انجام می شود
درمان
تغذیه درمانی:
مایعات خوراکی و رژیم غذایی کم باقیمانده،
پرپروتئین و پرکالری،ویتامین های حمایتی و
آهن
اجتناب از غذاهای محرک،غذاهای سرد ،دخانیات
دارو درمانی:
آرامبخش ها
عوامل ضد اسهال
ضد پریستالتیس
کورتون ها،ACTH وریدی،عوامل تضعیف کننده سیسستم ایمنی
درمان جراحی
اندیکاسیون های جراحی: در کرون
بیماری غیر قابل کنترل از طریق درمان طبی
تکنیک جراحی :
Total colectomy و ایلئوستومی
30-15 % بیماران با کولیت زخمی نیاز به جراحی دارند .
فرایند پرستاری
بررسی تاریخچه: علائم ، الگوهای غذایی شامل مصرف الکل ،کافئین،نیکوتین، خصوصیات مدفوع
تشخیص های پرستاری
اسهال به علت فرایند التهاب
درد بعلت افزایش پریستالتیس و التهاب دستگاه گوارش
کمبود حجم مایع بعلت بی اشتهایی، تهوع ،استفراغ
اختلال تغذیه ای کمتر از نیاز های بدن بعلت سوءجذب،تهوع،محدودیت غذایی
عدم تحمل فعالیت بدلیل خستگی
اقدامات پرستاری
– تجویز داروهای آنتی کولینرژیک 30 دقیقه قبل از غذا برای کاهش حرکات لوله گوارش
– تسکین درد با تغییر وضعیت،استفاده موضعی از گرما،فعالیت های تفریحی، پیشگیری از خستگی
– بررسی بیمار از نظر دهیدراتاسیون: خشکی پوست و غشاهای مخاطی، کاهش تورگور پوست،اولیگوری،خستگی،کاهش درجه حرارت…..
– TPN در موارد بیماری التهابی شدید :
در طی درمان بیمار باید روزانه 5/ 0 کیلو اضافه وزن روزانه داشته باشد
انسداد روده
بلوک در برابر جریان نرمال محتویات روده
انسداد از طریق دو نوع فرایند پدید می آید:
مکانیکی: انسداد داخل مجرایی یا یک انسداد دیواره ای که ناشی از فشار روی دیواره روده می باشد. مثل انواژیناسیون،تومورهای پولیپوئید و نئوپلاسم
عملی یا عصبی عضلانی:
عضلات روده قادر به رد کردن محتویات روده نیستند.مثال اختلالات اندوکرین (دیابت)،اختلالات نورولوژیک(پارکینسون)
اتیولوژی
سه علت احتمالی:
تغییر در دیواره روده ناشی از اختلالات التهابی روده یا تومور
اشکال در داخل روده به علت تجمع مدفوع ،غذای دیر هضم،سنگ های کیسه صفرا
اشکال روده ای مثل ولولوس،چسبندگی،انواژیناسیون
انسداد ممکن است نسبی یا کامل باشد.
اکثر انسدادهای روده در روده کوچک(85%) که چسبندگی (در اثر فتق و نئوپلاسم) شایع ترین علت آن می باشد
15% مربوط به انسدادهای روده بزرگ می باشد (بیشتر در کولون سیگموئید) .
شایع ترین علل آن کارسینوم،دیورتیکولیت،اختلالات التهابی روده و تومورهای خوش خیم
انسداد روده کوچک
پاتوفیزیولوژی
در بالای محل انسداد،محتویات روده مایع،گاز تجمع می یابند.
نفخ شکم و احتباس مایع -جذب مایعات را کاهش می دهد و ترشح معده را تحریک می کند.
استفراغ برگشتی ممکنست بعلت نفخ شکم ایجاد شود.
در دفع مایعات به صورت حاد شوک هیپوولمیک اتفاق می افتد.
تظاهرات بالینی
نشانه اولیه به صورت درد کرامپی (crampy ).همزمان با شروع درد ناگهانی بیمار متوجه صداهای شکمی (Borborygmi )
بیمار ممکن است خون و موکوس دفع کند،اما مدفوع یا گاز دفع نمیکند
استفراغ
انسداد ایلئوم (استفراغ حالت مدفوعی پیدا میکند feculent )رنگ نارنجی تا قهوه ای و با بوی بد
درمان طبی
دکمپرسیون روده از طریق لوله NG TUBE یا لوله روده ای (میلر، هریس)
انسداد کامل نیاز به جراحی
در شایع ترین علل انسداد یعنی فتق و چسبندگی ( ترمیم فتق و رفع چسبندگی)
درمان پرستاری
حفظ عملکرد لوله NG
بررسی و اندازه گیری سطوح الکترولیتی
کنترل وضعیت تغذیه ای
بررسی بهبودی (بازگشت صداهای روده ای،کاهش نفخ شکمی،دفع گاز،بهبود درد شکم)
انسداد روده بزرگ
انسداد سبب تجمع گاز و مایعات و محتویات روده در پشت محل انسداد می شود.انسداد در کولون می تواند سبب اتساع شدید و پرفوراسیون شود.مگر این که از طریق دریچه ایلئال به عقب برگردد.
دهیدراتاسیون خیلی کندتر از روده کوچک اتفاق می افتد زیرا کولون می تواند مایعات را بازجذب نماید و تا چند برابر اتساع یابد.
تظاهرات بالینی
در انسداد سیگموئید یا رکتوم یبوست تنها نشانه است
نفخ
درد کرامپی در پایین شکم
استفراغ مدفوعی
نشانه های شوک
یافته های تشخیصی
رادیوگرافی شکم کولون متسع را نشان میدهد.
اطلاعات باریم استفاده نمی شود
درمان طبی
کولونوسکوپی برای باز کردن انسداد و دکمپرسیون روده
درمان اصلی رزکسیون جراحی برای برداشتن ضایعه انسدادی است.
کانسر کولورکتال
کانسر کولورکتال امروزه دومین کانسر شایع در ایالات متحده می باشند.
در مردان بیش از زنان شیوع دارد.
اغلب در سنین 50-60 سال
نوع تومور آدنوکارسینوماست.
عوامل خطر:
افزایش سن
عوامل محیطی
عوامل تغذیه ای (چرب بالا،پروتئین بالا و رژیم غذایی کم فیبر)
سندرم پولیپوز( پولیپوزخانوادگی اختلال ژنتیکی نادری است که با پولیپ های آدنوماتوز متعدد همراه بوده وتقریبا در 100% موارد تبدیل به سرطان می شود)
کولیت اولسری، با سابقه بیش از ده سال
عوامل ژنتیکی
پاتوفیزیولوژی:
تومور از لایه مخاطی و زیر مخاطی منشا می گیرد و در نهایت به لایه های عمیق تر و سیستم لنفاوی انتشار می یابد.
پولیپ های ادنومایی یا مسطح هستند یا پایه دار، که ضایعات پیش بد خیمی محسوب می شود.
پولیپ های آدنومایی ویلوز(پرزی) نرم بوده و به راحتی دچار خونریزی می شودو بسیار مستعد تبدیل بدخیمی است.
متاستاز به کبد شایع است.
تظاهرات بالینی:
شایع ترین نشانه موجود تغییر در عادات دفع روده ای است،وجود خون در مدفوع دومین نشانه شایع می باشد.
تغییردر برنامه اجابت مزاج (مدفوع باریک و یبوست و نفخ شکم ، دفع خون روشن )در سرطان های سمت چپ کولون
ضعف،خستگی، کم خونی ،شکم درد مبهم و ملنا از اولین نشانه های سرطان سمت راست کولون
سرطان هر دو قسمت کولون با علائمی نظیز خون ریزی از رکتوم،مدفوع خونی،درد شکمی،کم خونی همراه است.
تنسموس (زور زدن غیر موثرو دردناک در هنگام اجابت مزاج)،درد رکتال،احساس تخلیه ناقص بعد از حرکات روده ای در ضایعات رکتال دیده می شود.
Colon Cancer
درمان طبی:
NPO بیماردر موارد انسداد شدید و شروع مایعات وریدی
NGT گذاری و دکومپرسیون روده
تجویز داروهای ضد درد
شیمی درمانی،اشعه درمانی،ایمنی درمانی
درمان جراحی(برای اکثر تومورها درمان اولیه است جراحی ممکن است درمانی یا تسکینی باشد)
فرایند پرستاری:
تاریخچه کامل( شامل بیماری های التهابی روده، پولیپ های کولورکتال،تاریخچه خانوادگی مثبت،، رژیم غذایی، دارو درمانی)
تشخیص های پرستاری:
اختلال تغذیه ای کمتر از نیازهای بدن بعلت تهوع و بی اشتهایی
خطر کمبود حجم مایع بعلت استفراغ و دهیدراتاسیون
اضطراب به علت جراحی و تشخیص کانسر
اختلال در سلامت پوست بعلت برش جراحی
پولیپ های کولون و رکتوم
توده بافتی که بداخل روده برجستگی پیدا می کند.
پولپ ها به دو گروه : نئوپلاستیک (آدنوما و کارسینوما)
غیر نئوپلاستیک (مخاطی و هیپرپلاستیک )
شیوع در 10-60% جمعیت
در دهه پنجم زندگی شایع تر است
علائم:
خون ریزی رکتال شایع ترین نشانه
درد در قسمت تحتانی شکم
نشانه های انسداد در پولیپ های بزرگ
تشخیص بر اساس تاریخچه،معاینه رکتوم بوسیله انگشت،مطالعات باریم،سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی
توجه: علت اصلی پولیپکتومی رکتوم احتمال بدخیم شدن آن است.
بیماری های آنورکتوم:
آبسه انورکتال Abscess
عفونت موضعی همراه با تجمع چرک در فضاهای بافتی اطراف رکتوم و مقعد
اتیولوژی:
بیماری های التهابی روده
فولیکول های موی عفونی شده در اطراف مقعد
صدمه یا خراش ناشی از مراقبت مقعدی
تظاهرات بالینی:
درد شدید آنورکتال که با نشستن و راه رفتن تشدید می یابد
تورم اطراف مقعدی
ترشح چرکی
ابسه های عمیق نشانه های توکسیک ،درد پایین شکم و تب دارند.
توجه: علامت آبسه درد ناحیه پرینه و تب است.
روش های تشخیصی:
شرح حال
معاینه رکتوم
آنوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی
تدابیر درمانی:
جراحی و تخلیه آبسه درمان انتخابی است
لگن آب گرم برای تسکین ناراحتی بعد از جراحی
ضد درد و آنتی بیوتیک ها
عوارض:
عود مجدد آبسه
سپتی سمی
فیستول (اکثر آبسه ها منجر به فیستول می شوند)
فیستول آنال:
یک مجرای باریک لوله ای فیبروزه است.
تشکیل مجرای غیر طبیعی از رکتوم یا مقعد به واژن یا پوست اطراف
عوامل خطر:
بیماری کرون،کولیت اولسری
تروما
شقاق
عفونت
تظاهرات بالینی:
ترشح چرکی، خون، مخاط ، مدفوع
در زنان خروج مدفوع و گاز از واژن
درد
خارش
توجه: بیمار از ترشح مداوم از پرینه خود شاکی است.
درمان:
فیستولکتومی پروسیجر جراحی توصیه شده است
مراقبت از زخم وایجاد شرایط مناسب جهت بهبود فیستول
فیشر(شقاق)Fissure:
زخم یا شکاف طولی در دیواره کانال مقعدی
فیشر حاد و مزمن ( بیش از 6 هفته وجود دارد)
عوامل خطر:
ترومای ناشی از عبور مدفوع سفت و سخت
استرس و اضطراب
زایمان
استفاده بیش از حد از ملین ها
تظاهرات بالینی:
دفع دردناک مدفوع
اسپاسم دردناک
خارش مقعد
دفع خون روشن در هنگام اجابت مزاج
توجه: درد شدید در هنگام دفع شکایت کلاسیک بیماری است. دفع خون روشن در فیشرها کمتر از هموروئید است.
درمان:
لگن بتادین پس از هر بار اجابت مزاج
پماد و شیاف ضد درد
نرم کننده ها و افزایش دهنده های حجم
افزایش مصرف آب و فیبرغذا
در صورت عدم پاسخ به درمانهای نگهدارنده جراحی و اکسزیون شقاق ضروری می باشد.
هموروئید:
ورید های متسع شده در کانال مقعد، بسیار شایع هستند و در سن 50 سالگی حدود 50%افراد هموروئید در حال پیشرفت دارند.
دو نوع است داخلی و خارجی
نوع داخلی بالا ی اسفنکتر مقعد می باشد و خارجی که در خارج اسفنکتر مقعد می باشند.
عوامل خطر:
حاملگی
یبوست طولانی مدت
بالا بودن فشار ورید پورت (احتقان وریدی)
زور زدن در هنگام اجابت مزاج
درمان:
– به منظور رفع فشار و ادم و پرولاپس پوزیشن خوابیده به پشت
– رژیم غذایی پر فیبر،مصرف مایعات
– کیسه آب سرد موقع بروز درد و سپس گرمای مرطوب و لگن بتادین برای رفع ناراحتی
– کیسه مواج flotation pad در رختخواب یا صندلی برای راحتی
– ملین، پماد و شیاف برای رفع درد و خارش
– جراحی جهت برداشتن هموروئید (فتوکواگولاسیون،لیزر درمانی،کرایوسرجیکال)
کیست پایلونیدال:
کیست حاوی مو که معمولا در خط میانی سطح خلفی ساکروم بین دو عضله گلوتئال ایجاد می شود.
تظاهرات بالینی:
آبسه یا ترشح التهاب زا
درد
فولیکول مویی که از کیست بیرون زده است
توجه: در دوران جوانی بروز می کند.
درمان:
اجتناب از یبوست با مصرف رژیم غذایی پر فیبر و نوشیدن مقادیر فراوان آب
تجویز آنتی بیوتیک
در صورت ایجاد عفونت یا ابسه توصیه به جراحی کیست و تخلیه آبسه
درد معمولا با پوزیشن خوابیده به پهلو و قرار دادن بالش بین پاها کاهش می یابد
برداشتن کیست و مجرای سینوس ثانویه
Thank you
سوئ جذب اولیه و ثانویه
اولیه = سوئ جذب لاکتوز ،سوء جذب گلوتن یا اسپرو استوایی ویا اسپروغیر استوای(بیماری ویپل یا حمله باکتری ها و کم بود اسید فولیک )
سوء جذب ثانویه = سندرم روده تحریک پذیر ، کولکتومی ، گاستروستومی ،جراحی های کوچک کننده سیستم گوارش
بیماری کرون ، بیماری کولیت ، دیورتیکول
علایم شایع
کاهش وزن یا آهسته شدن روند وزن گرفتن یک شیرخوار بعد از اضافه کردن غلات به رژیم غذایی بی اشتهایی مدفوع شل ، کم رنگ ، حجیم و بدبو؛ دفع گاز زیاد تورم شکم ؛ درد شکم ظاهر عمومی نشاندهنده نرسیدن مواد مغذی به حد کافی زخم دهانی کم خونی یا کمبود ویتامین ، همراه با خستگی ، رنگ پریدگی ، بثورات پوستی ، یا درد استخوان قوس برداشتن مختصر پاها (پا پرانتزی ) در کودکان خستگی مبهم ، از نفس افتادن زودهنگام تورم پاها
بیماری سلیاک هم چنین به نام های اسپروی سلیاک، اسپروی غیر حاره ای و آنتروپاتی حساس به گلوتن هم نامیده می شود.
بیماری سلیاک عبارت است از
یک بیماری آلرژیک در روده کوچک ،
که توسط گلوتن (یک نوع پروتئین که در اغلب غلات وجود دارد) ایجاد می شود.
روده کوچک نمی تواند موادپروتئینی را به خوبی جذب کند.
اغلب موارد بیماری سلیاک ، ارثی هستند.
. امکان دارد علایم هنگامی ظاهر شوند که کودک اول بار شروع به خوردن غذاهای حاوی گلوتن می کند.
در بزرگسالان ، علایم ممکن است به تدریج و در عرض چند ماه یا حتی چند سال پدیدار شوند
، حذف کردن گلوتن از رژیم غذایی است . تنها انتخاب درمانی
آهن و اسیدفولیک برای کم خونی کلسیم و مکمل های ویتامینی در صورت کمبود ازداروهای
کورتیزونی خوراکی برای کاهش پاسخ التهابی بدن در موارد حمله شدید بیماری تجویز شوند.
عدم تحمل لاکتوز مشکل پیداکردن با خوردن شیرگاو. لاکتوز قند اصلی شیر است
کمبود یا نبود آنزیم لاکتاز. لاکتاز برای هضم همه انواع شیر غیر از شیرمادر ضروری است . بدون این آنزیم
، باعث بروز اسهال می گردد. اگرچه برخی شیرخوران با این اختلال متولد می شوند، عدم تحمل لاکتوز معمولاً در بزرگسالی بروز می کند.
نکته بهداشتی :عدم تحمل لاکتوز
در مصرف لبنیات میانه روی کنید.
پنیر و ماست را، امتحان کنید.
از شیر بدون لاکتوز یا کم لاکتوز استفاده کنید.
از مکمل های آنزیم لاکتاز استفاده کنید که به هضم لاکتوز کمک می کنند.
سعی کنید لبنیات را به
همراه غذاهای غیرلبنی که ممکن است به هضم کمک کنند، بخورید.
سعی کنید کلسیم اضافی مورد
نیاز به شکل آب میوه های غنی شده با کلسیم،
کلم براکلی، لوبیا و پنیر و شیر سویا دریافت کنید.
Colitis ulserativ
کولیت اولسروز عبارت است از
یک بیماری التهابی مزمن و جدی روده بزرگ که طی آن در روده بزرگ زخم هایی به وجود می آید
و بیمار دچار اسهال خونی می شود.
نواحی زخمی التهاب نیز دارند و ممکن است آبسه هایی در بافت دیواره داخلی روده بزرگ پدید آورند.
امکان دارد کولیت اولسروز با
بعضی از عفونت های باکتریایی روده بزرگ اشتباه گرفته شود. این بیماری در هر سنی و در هر دو جنس می تواند رخ دهد، اما در خانم های 40-15 ساله شایع تر است .
بیماری دیورتیکولی Diverticular disease
بیماری دیورتیکولی :
دیورتیکولوز یا همان بیماری دیورتیکولی عبارت است
از وجود بیرون زدگی های کوچک کیسه مانند (دیورتیکول ) در دیواره روده بزرگ .
وجود این دیورتیکول ها ممکن است علامتی به همراه نداشته باشد. دیورتیکولیت یعنی
التهاب دیورتیکول .
دیورتیکولوز مسری یا سرطانی نیست . در 40%ـ30% افراد بالای 50 سال معمولاً دیورتیکول ها وجود دارند. و بی علامت
با گذشت هر دهه از زندگی به تعداد آنها افزوده می شود
علائم دیورتیکولوز:
معمولاً بدون علامت است . دل پیچه یا حساسیت به لمس در طرف چپ شکم ،
که با دفع گاز یا اجابت مزاج بهبود می یابد. گاهی در مدفوع خون قرمز روشن وجود دارد.
گاهی خونریزی می کنند و
گاهی یبوست . علایم دیورتیکولیت : درد شکمی همراه دل پیچه به صورت
متناوب که پس از مدتی دایمی می شود.
امکان دارد درد از همان اول ناتوان کننده باشد
تب تهوع حساسیت به لمس در همان قسمتی که دیورتیکول در روده بزرگ وجود دارد.
عوامل موثر
رژیم غذایی کم حجم حاوی
مواد غذایی (غذاهای فرنگی ) شاید در
تشکیل دیورتیکول موثر باشد.
به علت کم حجم بودن غذا،
بافت پوششی داخل روده بزرگ
به شکل کیسه هایی
کوچک از دیواره روده بزرگ بیرون می زند.
زندگی کم تحرک
عوامل تشدید کننده
رژیم غذایی نامناسب که فیبر غذایی کمی دارد. سابقه خانوادگی دیورتیکولوز بیماری رگ های قلب یا بیماری کیسه صفرا سن بالای 50 سال چاقی
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
عکسبرداری
سیگموییدوسکپی
نمونه برداری
درمان دیورتیکول
. – اگر علامتی وجود نداشته باشد، درمان معمولاً ضرورتی ندارد.
در موارد خفیف ،
تغییر در رژیم غذایی و استفاده از نرم کننده مدفوع ممکن است کافی باشد.
در موارد شدیدتر،
ممکن است نیاز به استراحت در رختخواب ، دارو، و جراحی باشد. – هر روز سر یک ساعت معین اجابت مزاج داشته باشید.
حداقل 10 دقیقه صبر کنید و زور نزنید. – اجابت مزاج را روزانه از نظر خونریزی کنترل کنید. اگر اجابت مزاج سیاه است نمونه ای را برای آزمایش ببرید. – برای رفع درد و اسپاسم خفیف ، یک صفحه گرم کننده را روی شکم قرار دهید. – بستری شدن در بیمارستان تنها به هنگام بروز عوارض –
پریتونیت
التهاب پرده صفاق (غشا سروزی که دیواره حفره شکم و روی احشا را می پوشاند)
اتیولوژی
عفونت باکتریال (شایع ترین باکتری ها: اشرشیاکولی،کلبسیلا،پروتئوس،پسودوموناس)
بیماری های دستگاه گوارش (آپاندیسیت،زخم پرفوره،پرفوراسیون روده،دیورتیکولیت )
سیستم تناسلی (زنان)
آسیب و تروما (گلوله تفنگ،چاقو)
دیالیز صفاقی
تظاهرات بالینی
درد منتشر که به صورت ثابت و لوکالیزه در نزدیکی محل التهاب شدیدتر می باشد،تشدید درد با حرکت،سفتی عضلات،نفخ،ایلئوس فلجی،تهوع و استفراغ،↑T,p ،↑WBC
بررسی و یافته های تشخیصی
CBC، رادیوگرافی شکمی ،CT اسکن، آسپیراسیون مایع پریتوئن و…
عوارض
سپسیس (علت اصلی مرگ ناشی از پریتونیت)
شوک (سپتی سمی و هیپوولمی)
انسداد روده (چسبندگی)
درمان طبی
هدف اصلی درمان طبی: جایگزینی مایعات،کلوئید و الکترولیت ها،
تجویز چند لیتر از یک محلول ایزوتونیک ،
تسکین درد،داروهای ضد استفراغ ،
لوله گذاری روده و ساکشن آن برای کاهش نفخ شکم
آنتی بیوتیک درمانی وسیع
درمان پرستاری
تجویز مسکن
پوزیشن دادن (زانوها خم شده و به پهلو بخوابد← ↓فشار بر روی ارگان های شکمی)
ثبت I/O وCVP
مشاهده مایعات درناژ و مراقبت از درن
بررسی علائم دال بر کاهش پریتونیت: کاهش درجه حرارت و ضربان قلب، نرم شدن شکم،
برگشت صداهای پریستالتیک،دفع گاز،حرکات روده ای
مراقبت از برش جراحی و درن ها