بسم الله الرحمن الرحیم
نام درس : آموزش وپرورش تطبیقی
تعداد واحد : 3 واحد نظری
منبع درس : آموزش وپرورش تطبیقی
مولف : دکتر احمد آقا زاده
انتشارات : دانشگاه پیام نور
تهیه کننده : ناصر اژدری فام ، عضو هیات علمی مرکز بناب
این کتاب شامل سه گفتار است:
گفتار اول: تعریف وفواید مطالعات تطبیقی در زمینه آموزش و
پرورش وتاریخ و سیر تحول آن.
گفتار دوم: اصطلاحات ومفاهیم کلیدی در ارتباط با مطالعات آموزش و
پرورش
گفتار سوم: بررسی نظام آموزش و پرورش دو کشور ژاپن وانگلستان
آموزش و پرورش تطبیقی
هدف کلی درس
دانشجویان با تعریف و فواید مطالعات تطبیقی در زمینه آموزش وپرورش
و تاریخچه آن و اصطلاحات و مفاهیم کلیدی در ارتباط بامطالعات
آموزش و پرورش آشنا خواهند شد.
همچنین با نظام آموزش وپرورش دوکشور ژاپن وانگلستان آشنا می شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
جایگاه درس در رشته علوم تربیتی (مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی )
یک مدیروبرنامه ریزآموزشی برای این که خوب بتواند برنامه ریزی
درسی وآموزشی انجام دهد ومدیرمطلوب برای یک موسسه آموزشی
باشد، آشنایی با شیوه های تعلیم وتربیت و مدیریت کشورهای مختلف
امری ضروری است.
آموزش و پرورش تطبیقی
گفتار نخست
تعریف آموزش و پرورش تطبیقی
بخش اول
Comparative education
عبارت است ازبررسی ومقایسه نظامهای آموزش وپرورش ممالک مختلف جهان، با توجه به علل پیدایش آنها
آموزش و پرورش تطبیقی
فواید وکاربرد مطالعات تطبیقی درزمینه آموزش وپرورش کدامند؟
استفاده از تجارب واندوخته های کشورهای مختلف در زمینه های :
کمک به برنامه ریزان ومدیران آموزشی ومربیان درحل و
فصل مسائل وپی بردن به محاسن ومعایب تربیتی کشور خود.
آموزش و پرورش تطبیقی
برقراری شیوه مدیریت واداره امورآموزشی
آموزش همگانی واشکال گوناگون آموزشی
ریشه کنی بیسوادی وآموزش بزرگسالان
انطباق برنامه های آموزشی با نیازهای اقتصادی و صنعتی
وبازار کار
آموزش و پرورش تطبیقی
شیوه گزینش دانشجو
نقش دانشگاهها در پیشبرد علوم و فنون
رعایت اصل نوجویی و نوآوری در آموزش وپرورش
استمداد از روش های جدید تعلیم و تربیت
آموزش و پرورش تطبیقی
دست اندر کاران مطالعات آموزش و پرورش تطبیقی
موسسات بین المللی چون یونسکو، دفتر بین المللی تعلیم و
تربیت ، انجمن محققان تعلیم و تربیت ، سازمان بین المللی
توسعه اجتماعی وابسته به سازمان ملل ، بخش تحقیقات تربیتی
وزارت خانه های آموزش و پرورش جهان وبرخی از محققان
تعلیم و تربیت دانشگاههای معتبر جهان .
آموزش و پرورش تطبیقی
اهداف مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش
1) برنامه ریزی
2) برقراری و توسعه همکاری های امکان پذیر فرهنگی بین ممالک مختلف جهان
3) معرفی نو آوری های آموزشی و شناخت مسائل جهانی آموزش و پرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش زیربنای هرگونه برنامه ریزی جامع و دراز مدت محسوب می شود
این گونه مطالعات درایجاد پل های ارتباط ودراز بین بردن تفرقه های بین المللی، بین دول جهان موثر می باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
انتشار مجله آموزش و پرورش تطبیقی اولین بار توسط «هرمان مول کن بوئر» به سه زبان انجام گرفت .
وی انجمن بین المللی تعلیم و تربیت را با اهداف زیر تاسیس کرد:
1- ترویج صلح جهانی و برقراری تفاهم بین المللی از طریق انتشارات اطلاعات نظام های تربیتی جهان .
2- تشکیل گرد همایی ها وکنفرانس بین المللی آموزش و پرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
3- اعزام دانشمند و متخصصانی که افکار بشر دوستانه ای دارند، به کشورهای نیازمند .
بیشتر مطالعاتی که در زمینه فرایند نو آوری انجام می شود بر اساس الگوی صنعتی است .
توزیع محصول جدید نتایج تحقیق
آموزش و پرورش تطبیقی
2- تشکیل گردهمایی هاوکنفرانس بین المللی آموزش و پرورش
این الگودر باره نوآوری های آموزشی نیز باید به کار رود .
در حال حاضر رسانه های گروهی ، ماهواره های آموزشی ،
روشها و فنون جدید تدریس ، کاربرد کامپیوتر درآموزش ،
طرح های جدید آموزش بزرگسالان و … به ارائه و معرفی
نوآوریهای آموزشی می پردارند.
آموزش و پرورش تطبیقی
تاریخ تحول دانش تعلیم و تربیت تطبیقی
بخش دوم
دوره نقل مشاهدات و شرح خاطرات سیاحان به عنوان
نخستین مطالعات آموزش وپرورش تطبیقی .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل اول
از این جهان گردان و سیاحان می توان گزونفون ، سلیمان ، مارکوپولو ، ویلیام ویلز ، آی تی سینگ و الکسی دوتاکویل را نام برد .
آنها به قصد دست یابی به اطلاعاتی در زمینه آموزش و پرورش به مسافرت نپرداخته اند بلکه به دلیل هدف ها وانگیزه هایی چون ، انگیزه سیاسی ، تجاری ، مذهبی وارضاء حس کنجکاوی بوده است.
آموزش و پرورش تطبیقی
این گروه پس ازبازگشت از سفر، خاطرات و مشاهدات خود را به صورت سفرنامه یا زندگینامه منتشر کردند که در بین آنها اطلاعاتی پراکنده در زمینه نوع تعلیم و تربیت ، نحوه آموزش و پرورش و روش های معمول در تربیت به چشم می خورد.
آموزش و پرورش تطبیقی
یکی از قدیمی ترین مطالعات در زمینه آموزش و پرورش تطبیقی را می توان در بین نوشته های ( گزونفون ) تحت عناوین تعلیم و تربیت و حقوق در ایران باستان و سیرت کوروش پیدا کرد.
آموزش و پرورش تطبیقی
گزونفون در این مجموعه به شرح شیوه تعلیم وتربیت
شهروندی ورهبری جوانان ایرانی پرداخته وساخت واهداف
نظام تعلیم وتربیت در ایران را با یونان آن زمان، مورد مقایسه
قرار داده است.
آموزش و پرورش تطبیقی
گزونفون سعی کرده فقط با مشاهده در شیوه تعلیم وآموزش مرسوم
در یکی از شهرهای بزرگ ایران ،آن را به کل جامعه ایران تعمیم دهد
ودر توصیف وتشریح آن، نظر شخصی خود را اعمال نمایدکه دانشمندی
به نام (( بریک من )) به دلیل فوق به وی ایراد گرفته است.
آموزش و پرورش تطبیقی
سلیمان، تاجر عرب(851 میلادی)در گزارشی ازسفرخود از چین نقل می کند چینی ها چه فقیر و چه ثروتمند،همه باسواد بودند.مخارج زندگی موقعی که بالا می رفت ،دولت از انبارها به مردم آذوقه می داد، در هر شهر مدرسه ای بود که سرپرستی به عهده فردی به نام مدیر مدرسه بود و…
آموزش و پرورش تطبیقی
مارکوپولو، مردم شهر کین سی چین را آرام و فروتن ، باشرافت وصداقت ودارای روابط اجتماعی مطلوب می داند و ویژگیهای فوق را ناشی از تعلیم و تربیت سنتی مردم چین می داند.
آموزش و پرورش تطبیقی
ویلیام ویلز با دیدگاه کاملا بد بینانه درباره مردم چین قضاوت کرده
است.(فساد،عدم اطمینان،استفاده از الفاظ بسیار زشت، عدم صداقت).
آی تی سینگ دانشگاه نالندا در هندوستان را یکی از بزرگترین مراکز یادگیری جهان می نامد و به تعریف و توصیف آن می پردازد.
آموزش و پرورش تطبیقی
الکسی دوتا کویل به توصیف ویژگیهای نظام آموزش و پرورش
مردم آمریکا تحت عنوان دموکراسی در آمریکا می پردازد و
دموکراسی در آمریکا را کاملا بی اساس می داند ودر زمینه
سواد مردم ، شغل افراد نیز مطالبی نقل کرده است.
آموزش و پرورش تطبیقی
نارسایی های نخستین مطالعات آموزش وپرورش تطبیقی
به دلیل نامنظم بودن، ذهنی بودن و دخالت سلیقه شخصی در
شرح وتوصیف پدیده های آموزشی از اعتبار علمی برخوردار
نیستند.
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل دوم
دوره ای که اقتباس و مدل قرار دادن جنبه های آموزش و پرورش کشوری توسط کشور دیگر متداول بود .
آموزش و پرورش تطبیقی
معروفترین مطامعه در این زمینه مربوط به (( آنتوان جولین)) تحت عنوان تدبیر و نقطه نظرهایی مقدماتی در آموزش و پرورش می باشد.
به عقیده جولین، اولین اقدام محقق در مطالعه آموزش و پرورش تطبیقی ، ابداع وسیله جمع آوری اطلاعات در زمینه پدیده مورد تحقیق است.
جولین سه اقدام عملی را جهت پیشبرد مطالعات آموزش و پرورش تطبیقی پیشنهاد می کند :
آموزش و پرورش تطبیقی
1- ضرورت تشکیل هیات بین المللی تعلیم و تربیت.
2- تدوین پرسشنامه هایی جهت جمع آوری اطلاعات در مورد آموزش و پرورش ممالک مختلف .
3- چاپ و انتشار مجله تعلیم و تربیت به چندین زبان .
آموزش و پرورش تطبیقی
گزارش مطالعات (( ویکتور کوزن )) فرانسوی در زمینه توسعه و گسترش تعلیمات ابتدایی در کشور پروس، پایه واساس تعیین خط مشی آموزشی دولت فرانسه شد.
نایت : براساس قانون معروف ( گای زوت ) سیستم آموزش ابتدایی فرانسه در سال 1833 قوام گرفت .
آموزش و پرورش تطبیقی
اغلب مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش در قرن 19 در جهت تحقق اهداف ناسیونالیستی بوده وکوزن را می توان نماینده و بانی چنین مطالعات در این دوره دانست.
آموزش و پرورش تطبیقی
((گرایس کوم )) به سه دلیل به مطالعه نظام آموزش وپرورش ممالک اروپایی پرداخت :
1- شناخت فرهنگ ممالک اروپایی به منظور برآورده کردن هدف آمریکا در برقراری روابط فرهنگی و تجاری با آنها .
2- بر قراری حسن تفاهم بین آمریکا و ممالک اروپایی
3- آشنایی با تجارب و تدابیر ممالک اروپایی در گسترش نظام آموزش و پرورش .
آموزش و پرورش تطبیقی
هوراس مان ، به تفاوت ارزش ها و عقاید سیاسی بین آمریکا و ممالک اروپایی که مانعی بر سر راه اقتباس فرهنگی است، پرداخته است .
هوراس مان : تعلیم و تربیت به عنوان وسیله ای بالقوه خنثی است ، بالفعل کردن آن بستگی به انتظارات و اهداف جوامع دارد.
آموزش و پرورش تطبیقی
جوزف کی از علمای تعلیم و تربیت انگلیس ، عوامل ارتقاء طبقات کم درآمد را گسترش تعلیم و تربیت همگانی و اصلاحات ارضی بین دهقانان می داند .
آموزش و پرورش تطبیقی
ماتیوآرنولد انگلیسی، هدف از مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش را رد یا تقلید آن بعد از مطالعه نمی داند بلکه استفاده از تجارب آنان در زمینه آموزش و پرورش است.
نقطه اشتراک صاحب نظران این دوره این است که آگاهی و شناخت در باره تعلیم و تربیت کشورها برای سرمشق گیری مفید است.
آموزش و پرورش تطبیقی
به دلایل زیرمطالعات این دوره ازدرجه کمی برخوردار بود :
1- عدم وجود طرح دقیق قبلی
2- نامنظم بودن مطالعات
3- محدودیت منابع و مآخذ
4- عدم وجود اصطلاحات استاندارد و تعریف شده مانند :
5- کم توجهی به عوامل تاریخی ، اجتماعی و اقتصادی متفاوت کشورها .
scholar
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل سوم
دوره ای که مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش تحت تاثیر نهضت انترناسیونالیستی قرار گرفت .
مطالعات این دوره به چهار گروه تقسیم می شوند :
1- جهان شمول بودن
2- انتشار مجموعه های آماری درباره جنبه های مختلف نظام
آموزش وپرورش
3- مقایسه سیستم های تعلیم و تربیت ممالک مختلف با استفاده از آمارهای جمع آوری شده
4- گسترش مطالعات تطبیقی در زمینه آموزش و پرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
دانشمندان مطالعات این دوره ازاحساسات بشردوستانه برخوردار بودند و تحت تاثیر عقاید انترناسیونالیست ها قرار گرفته بودند .
انترناسیونالیست ها، جامعه جهانی را مقدم بر دولت دانسته و جامعه جهانی را کل و دولت ها را اجزا آن می دانند.
آموزش و پرورش تطبیقی
پل مونرو، نماینده مطالعات این دوره می گوید:
علت جنگ های جهانی و کشمکش ها ، نتیجه عدم تفاهم بین المللی وفقدان درک صحیح واقعیت ها و پیش داوری های غلط ،توسط رهبران ممالک متخاصم است.
آموزش و پرورش تطبیقی
اطلاعات و آمار جمع آوری شده در این دوره به سه دلیل از اعتبار کمی برخوردار بودند:
1- فقدان راهنمایی در جمع آوری و انعکاس داده ها.
2- تعصبی بودن گزارشات آماری
3- عدم دسترسی به تعاریف اصطلاحات استاندارد شده ،
عدم مهارت گزارشگران و نداشتن مجوز درجمع آوری داده ها
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل چهارم
دوره ای که به نظام آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد اجتماعی توجه شد .
میشل سدلر : مطالعه مدرسه به عنوان نهاد اجتماعی، جدا از نهادهای دیگر جامعه ، غیر ممکن و از اعتبار علمی برخوردار نیست.
آموزش و پرورش تطبیقی
سدلر می گوید نظام تعلیم و تربیت کشوری را نمی توان به گونه ای انتزاعی و دور از مقتضیات جامعه مورد بررسی قرار داد. بلکه باید آن را در متن آن جامعه مورد مطالعه قرار داد.
ایساک کندل به پدردانش تعلیم و تربیت تطبیقی معروف است .
آموزش و پرورش تطبیقی
کندل : ارزش عمده پژوهشهای تطبیقی در زمینه تعلیم و تربیت به دو عامل بستگی دارد :
الف ) تجزیه و تحلیل علل ایجاد مشکلات تعلیم و تربیت .
ب) مقایسه تفاوتهای موجود بین نظامهای آموزش و پرورش با ذکر دلایل.
آموزش و پرورش تطبیقی
روشی که کندل دراکثرمطالعات خود از آنها بهره گرفته است سه مرحله است:
1-مرحله فهرست برداری مطالب مانند سازمان ، مدیریت ،ابتدایی، راهنمایی، …
2- کاربرد تاریخی ، یعنی توجه به تفاوتها وعلل به وجود آورنده مشکلات تعلیم وتربیت .
3- انتخاب اصلح : رسیدن به یک بینش فلسفی را گویند .
آموزش و پرورش تطبیقی
نتایج مطالعات کندل
1- نظامهای آموزش وپرورش دموکراتیک بهتر از سایر نظامهای تعلیم وتربیت می باشد .
2- اداره امور به شیوه مرکزی به خصوص در سازمانهای تعلیم وتربیت مناسب نیست .
3- غایت وهدف آموزش وپرورش باید رشد وتوسعه همه جانبه انسان باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
نیکلاس هنز از انجام مطالعات تطبیقی که صرفا مبنتی براطلاعات آماری صورت گرفته باشد، انتقاد می کند.
وی می گوید به منظور دستیابی به اصول کلی در توجیه نظامهای آموزش وپرورش باید ابتدا شش عامل زیر را تجزیه وتحلیل کرد:
آموزش و پرورش تطبیقی
نژاد ، زبان ، محیط اجتماعی وفیزیکی (عوامل طبیعی ) ،
مذهب (عامل معنوی ) عقاید فلسفی واجتماعی ( عوامل دینوی ).
او معتقد است عوامل معنوی ودینوی ،جهان شمول بوده ومرز وبومی برای خود نمی شناسند .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل پنجم
دوره ای که محققان مطالعات آموزش وپرورش تطبیقی، از روش های علمی معمول در علوم اجتماعی بهره گرفتند .
دانشمندان این دوره از مطالعات تطبیقی آموزش وپرورش، با اعتقاد به این که نظام آموزش وپرورش، یکی از نهادهای اجتماعی است ودر مطالعه آن باید از همان شیوه مطالعه سایر نهادها بهره گرفت ، دست به پژوهشهای تطبیقی زدند.
آموزش و پرورش تطبیقی
مطالعات این دوره وارد مرحله جدیدی به نام فرمالیسم شد.
از ویژگی های این دوره تاکید بر مطالعه تجربی واستفاده از روش های آماری وروش استقرایی در رد یا قبول فرضیه ها می باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
« جرج زی .اف. بردی» از برجسته ترین پژوهشگران این دوره ، جریان مطالعه تطبیقی آموزش وپرورش را در چهار مرحله مشخص می کند :
1- مرحله توصیف ( یاداشت برداری )
2- مرحله تفسیر (تحلیل اطلاعات )
3- مرحله همجواری (مقایسه تشابهات وتفاوتها )
4- مرحله مقایسه ( رد یا تایید فرضیه )
آموزش و پرورش تطبیقی
در دوران جنگ جهانی دوم وبعد از آن، واقعبت پژوهان دانش تعلیم وتربیت، به ارتباط بین آموزش وپرورش با دو عامل پرداختند:
اول : رشد اقتصادی ( ادینگ ، مایرز ، هاربی سون )
دوم : تغییرات سیاسی واجتماعی ( هوینگهورست )
آموزش و پرورش تطبیقی
ادینگ : بین حجم کل درآمد ملی وبودجه آموزش وپرورش رابطه مثبتی وجود دارد .
به عقیده وی توسعه صنعتی، ناشی از رشد اقتصادی وتحقق این هدف ، ایجاد موسسات آموزشی پیشرفته است .
آموزش و پرورش تطبیقی
دیگر دلایل افزایش هزینه های تعلیم تربیت از نظر ادینگ :
1- افزایش تعداد دانش آموزان مدرسه رو.
2- استخدام معلمان با تحصیلات بالاتر .
3- احداث مدرسه های مجهز .
4- توسعه رشته های علوم تجربی .
5- تعلیمات عالی .
آموزش و پرورش تطبیقی
مایرز وهاربی سون،75 کشوررا براساس شاخص مرکب منابع-انسانی از نقطه نظر سطح رشد منابع انسانی به چهار گروه تقسیم کردند :
اول : ممالک توسعه یافته (17)
دوم : کم رشد (21)
سوم : نسبتا توسعه یافته ( 21)
چهارم : توسعه یافته (16)
آموزش و پرورش تطبیقی
فرمول شاخص مرکب منابع انسانی I=s+5t
شاخص مرکب منابع انسانی I=
درصد دانش آموزان دروره متوسطه نسبت
به کل جمعیت گروه سنی 15 تا 19 S=
درصد دانشجویان دوره آموزشی عالی نسبت
به کل گروه سنی 20 تا 24 t=
ضریب ثابت = 5
آموزش و پرورش تطبیقی
نتایج مطالعه «ماری جین بومن »و«آرنولد آندرسون » در مورد رابطه بین تحصیل ودر آمد سرانه :
الف ) در ممالکی که میزان بی سوادی 70 تا 30 در صد درنوسان است ،درآمد سرانه، کم ورشد اقتصادی در حد پایین است .
ب) گسترش آموزش و پرورش که منجر به پرورش نیروی انسانی تحصیل کرده ومتخصص گردد و در مراحل اولیه نمی تواند بلکه در مراحل بعدی در رشد اقتصادی جامعه ، موثر خواهد افتاد .
آموزش و پرورش تطبیقی
هوینگهورست : نتایج مطالعه خود در زمینه عوامل موثر در تحرک اجتماعی در کشور های انگلستان ، استرالیا وبرزیل را چنین بیان می کند :
1- صنعتی شدن ،میزان زاد وولد ، ساخت طبقاتی .
2- آسان بودن تحرک اجتماعی وطبقه ا ی در جوامع صنعتی .
آموزش و پرورش تطبیقی
ویژگی های این دوره ازمطالعات آموزش وپرورش تطبیقی:
1- استفاده از روش تجربی ،آماری ونمونه گیری .
2- استفاده ازشیوهای منظم ومعمول درعلوم اجتماعی واقتصادو…
3- تدوین فرضیه وآزمایش آن ها .
4- تبیین علی پدیدهای مورد تحقیق .
آموزش و پرورش تطبیقی
آشنایی با مفاهیم واصطلاحات آموزش وپرورش
مدیریت متمرکز وغیر متمرکز
هزینه های آموزش وپرورش
بیسوادی وسواد آموزی
سواد آموزی کارساز
توسعه نیروی انسانی
جاری
سرمایه ای
آموزش و پرورش تطبیقی
گفتار دوم
سالنامه آماری آموزش وپرورش
آموزش قبل از دبستان ،ابتدایی، میانه ، متوسطه ،متوسطه جامع، بزرگسالان ،کار آموزی .
آموزش عالی کوتاه مدت ،بلند مدت یا دانشگاهی
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارک ودرجات تحصیلی دانشگاهی
1- دیپلم تعلیمات عالی یا فوق دیپلم
2- درجه لیسانس یا گواهینامه کارشناسی
3- فوق لیسانس یا کار شناسی ارشد
4- دکترا
آموزش و پرورش تطبیقی
رشته های تحصیلی در آموزش عالی
آموزش مکاتبه ای
دانشگاه آزاد و موسسات آموزش عالی از راه دور
نوآوری در آموزش وپرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
مدیریت متمرکز : مصوبات ،دستگاه مرکزی به تمام رده های پایین سازمانی سراسر کشور جهت اجرا به صورت یکنواخت ابلاغ
می شود .
معایب :
1- توجه کمتر به شرایط محلی ومنطقه ای
2- عدم برخوردار بودن مقامهای استانهاوشهرستانهاازاستقلال عمل
3- شدت یافتن بروکراسی اداری
4- عدم تناسب برنامه ها با نیازهای محلی
5- ابهام در سر گذشت طرح های عمرانی وآموزشی براساس تغییر مسولیت ها .
آموزش و پرورش تطبیقی
1- مانعی بر ناهماهنگی وپراکندگی در تصمیم گیری. 2- تعدیل ضعف تصمیم گیریهای رده پایین به دلیل کمبود کارشناسان ونیروی انسانی با خط مشی های با محتوای غنی .. 3- کم هزینه بودن اجرای طرحهای آموزشی وعمرانی . 4- کار آمدن بودن مدیریت متمرکز در کشور های کوچک .
محاسن :
آموزش و پرورش تطبیقی
مدیریت غیرمتمرکز
در این گونه مدیریت ،اداره آمزش وپرورش بر سه اصل استوار است :
الف) اجتناب دستگاه مرکزی از امر ونهی مستقیم در امور آموزش وپرورش نواحی
ب) تفویض اختیار وسیع وهمه جانبه به مقامات محلی .
ج) ترغیب وتشویق مردم در امر سرمایه گذاری وتاسیس مدراس .
آموزش و پرورش تطبیقی
محاسن:
1- تهیه برنامه هابابصیرت ودلسوزی ومتناسب با نیازهای محلی .
2- بکار گیری نیروهای محلی وامکانات منطقه ای .
3- کم شدن تاثیر تغییر مدیریت های سطوح بالا در نواحی .
4- بلا رفتن خلاقیت مسئولان محلی در حل مشکلات .
5- متحمل شدن زیان کمتر در صورت شکست یک طرح .
6- بالا رفتن اعتماد به نفس وابتکار افراد منطقه .
7- کارآمدی شیوه غیرمتمرکز در کشورهای رها شده از استعمار .
آموزش و پرورش تطبیقی
معایب:
1- عدم کار آمدی آن در مناطق فاقد نیروی انسانی کار آزموده.
2- نفوذ حب وبغض در اتخاذ تصمیمات .
3-افزایش هزینه های آموزش وپرورش به علت نشروچاپ کتب درسی.
امروزه در برخی کشورها مثل مکزیک ، پاکستان ، الجزایر ،ایتالیا وکشورما ایران ترکیبی از دو مدیریت اعمال می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
هزینه های جاری :
هزینه های مصرفی را گویند مانند حقوق کارکنان ، خرید کتاب، دفتر، میز ، نیمکت ، هزینه های تعمیر ساختمان و….
هزینه های سرمایه :
دارایی های ثابتی را ایجاد می کند مثل هزینه خرید زمین ،ساختمان ، ماشین آلات ، وسایل پر دوام آموزشی ووام های پرداختی به معلمان
آموزش و پرورش تطبیقی
چه عواملی مقایسه هزینه های آموزش وپرورش ممالک مختلف را بایکدیگر آسان می کند ؟
1- تبدیل هزینه ها به واحد پول بین المللی
2- تفکیک هزینه ها به جاری وسرمایه ای
3- مقایسه هزینه ها با در آمد ناخالص ملی
4- مقایسه هزینه ها با کل جمعیت کشور
5- مقایسه هزینه ها با کل جمعیت واجب التعلیم
6- مقایسه هزینه ها برای هر محصل در دوره های مختلف در رشته های گوناگون.
7- مقایسه هزینه های آموزش وپرورش با هزینه های نظامی .
آموزش و پرورش تطبیقی
عوارض ناشی از کاهش هزینه های آموزش وپرورش
1- از دست دادن معلمان با تجربه حقوق بالا .
2- افزایش نسبت شاگرد به معلم .
3- دشواری امکان احداث مدارس وچند نوبته شدن مدارس .
4- ازدست دادن آموزش های پرخرج (فنی وحرفه ای ، ضمن خدمت ، آموزشگاهای شبانه روزی ).
5- میسر نبودن تجهیز آزمایشگاهها ، کتابخانه ها ،…
6- کاهش مدت تعلیمات همگانی .
7- عدم نوآوری در آموزش وپرورش
آموزش و پرورش تطبیقی
جمعیت آموزش وپرورش : براساس آمار یونسکودر سال 1988 افزایش جمعیت در کشور های در حال توسعه بالاتر از 25در هزار (5/2 درصد در سال ) می باشد .
کشوری با رشد جمعیت 3 درصد ،23سال طول می کشد تا جمعیت آن به دوبرابر برسد .
آموزش و پرورش تطبیقی
الجزایر با رشد جمعیت 6/3 درصد،پاکستان9/3درصد و ایران 6/3 درصد نرخ رشد سطح بالایی را دارند.
عواقب رشد جمعیت : 1- مشکل شدن دسترسی به تعلیمات همگانی
2- تنزل کیفیت آموزشی
3- تقاضای زیاد برای آموزش ابتدایی وکمبود بودجه درسطوح بالا
4- افت تحصیلی
آموزش و پرورش تطبیقی
بیسوادی وسواد آموزی : طبق تعریف یونسکو با سواد کسی است که قادر باشد مطلبی را به زبان بومی وملی بخواند، بنویسد وبفهمد .
در حال حاضر 90 در صد بیسوادان، ساکن کشورهای آفریقا ، آسیا وآمریکای لاتین هستند .
آموزش و پرورش تطبیقی
براساس آمار یونسکو در سال 1988 حدود یک میلیارد نفر بیسواد بزرگسال (15سال به بالا ) در جهان بسر می برند .
نسبت بزرگسالان بیسواد در سطح جهانی برابر8/34 درصد است .
آموزش و پرورش تطبیقی
سواد آموزی کار ساز : از سا ل1965 توسط یونسکو برای رویارویی با مسئله بیسوادی بویژه بیسودان شاغل مطرح شد.
نخستین ومهمترین هدف سوا آموزی کار ساز ، آموزش حرفه ای است .
آموزش و پرورش تطبیقی
توسعه نیروی انسانی : توسعه سرمایه انسانی به افزایش سطح دانش ومعلومات ،مهارتها وفنون واستعدادهای کلیه آحاد جامعه اطلاق
می شود .
متداول ترین راه تحقق این هدف ازآموزش وپرورش رسمی است آموزش های غیر رسمی نیز در این امر موثرند .
آموزش و پرورش تطبیقی
سالنامه آماری آموزش وپرورش : یونسکو هر ساله آن را منتشر می کندوشامل بیسوادان جهان ، دانش آموزان،دانشجویان ، هزینه های آموزش و پرورش ، کتابخانه ها و…. می باشد .
آموزش قبل از دبستان : تربیت کودکان 2 تا 6 سال را گویند (مهدکودک وکودکستانها)
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش ابتدایی: به اولین مرحله آموزش رسمی وهمگانی گویند ومدت تحصیل در ممالک مختلف جهان متفاوت است.
معمولی ترین سن آغاز تحصیلات ابتدایی سن 5 تا 7 سالگی است .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس میانه : حد وسط بین تعلیمات ابتدایی ومتوسطه است که در برخی از کشورها به دوره راهنمایی ودربعضی از کشورها مرحله اول دوره متوسطه را تشکیل می دهد .
در این دوره به شناسایی استعدادها وقابلیت های متنوع دانش آموزان اهتمام می ورزند.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش متوسطه : در عرف بین الملل به دومین مرحله از آموزش رسمی اطلاق می شود.
در ممالک مختلف شکل های متفاوتی دارد به نظرمحققان موسسات بین المللی تعلیم وتربیت ،آموزش متوسطه ،گروه سنی 11-12 تا 17-18 را در بر می گیرد .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس متوسطه جامع: در این مدارس ، شاگردان گروههای سنی مشابه ، گرد هم آورده شده اندودر آنجا برنامه جامعی که شامل دروس کلاسیک ، فنی وبازرگانی است ارائه می شود .
در سالهای اخیر درسوئد وانگلستان ایجاد شده اند .
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش بزرگسالان
برای آنهایی که هرگز فرصت رفتن به مدرسه را نداشته اند و
بی سوادند، به عنوان آموزش پایه ای تعریف می شود .
برای افرادی که ازتعلیمات ابتدایی وحرفه ای بهره کافی نگرفته اند به عنوان آموزش تکمیلی تعریف می شود .
آموزش و پرورش تطبیقی
برای اشخاصی که آموزش به آنان کمک می کند تا به تقاضاهای تازه محیطی وفرهنگی پاسخ گویند ،آموزش بزرگسالان، تمدید آموزش تعریف می شود
مانند : دوره های ضمن خدمت، کار آموزی ، باز آموزی ،….
آموزش و پرورش تطبیقی
کارآموزی:عبارت است ازکسب مهارت های خاص برای اشتغال به یک حرفه معین
آموزش فنی وآموزش حرفه ای: آموزش فنی متوجه مشاغلی درصنایع ، کشاورزی ، تجارت یامدیریت است ولزوما اشتغال دانش آموزان ودانشجویان راتضمین می کند
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش حرفه ای به سوی حرفه خاص وتخصص عملی می باشد وهمواره کار در کارگاهها که نوعی ضمانت شغلی را فراهم می آورد از ویژگی های این نوع آموزش به شمار می آید .
کوتاه مدت
بلند مدت
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش عالی
آموزش عالی کوتاه مدت : مدت آن بعد از دوره متوسطه ، دو سال است . شرط ورود به آن آسانترو از نظر هدف در سطح دانشگاهی نیستند .
آموزش عالی بلند مدت : طول مدت تحصیلی حداقل چهار سال است که به اخذ درجه لیسانس منتهی می گردد ودر دوره فوق لیسانس ودکترا نیز دایر است .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارک درجات تحصیلی دانشگاهی
1- دیپلم تعلیمات عالی یا فوق دیپلم (دو سال) D.H.E
2- لیسانس یا گواهینامه کار شناسی (چهارسال )
لیسانس علوم انسانی واجتماعی B.A
لیسانس علوم تجربی B.S
3- فوق لیسانس یا کار شناسی ارشد (6 الی 7 سال )
فوق لیسانس علوم انسانی واجتماعی M.A
فوق لیسانس علوم تجربی M.S
4- درجه دکترا
دکترای علوم انسانی واجتماعی PH.D
دکترای علوم تجربی D.Sc.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش مکاتبه ای: شیوه ای از آموزش که در آن مدارس ودانشگاهها وموسسات آموزشی از طریق ارسال جزوات درسی توسط پست ،آموزش دانش آموزان ودانشجویان را میسر می سازند .
دانشگاه آزاد وموسسات آموزش عالی از راه دور : نوع پیشرفته ونظام یافته آموزش مکاتبه ای است .
آموزش و پرورش تطبیقی
هدف از ایجاد موسسات آموزش عالی از راه دور:
1- تحت پوشش قرار دادن علاقه مندان تحصیلات دانشگاهی.
2- ایجاد فرصت آموزش عالی برای شاغلین .
3- بردن فضای علمی به خانه ها ، روستاهاو…
4- بر قراری روش های جدید وقابل انعطاف وهماهنگ با اوقات آزاد دانشجویان .
آموزش و پرورش تطبیقی
از مهمترین وبا سابقه ترین موسسات آموزش عالی از راه دور جهان، می توان دانشگاه آزاد انگلستان را نام برد که درسال 1969ایجاد شد ودر سال 1971 شروع به کار کرد .
آموزش و پرورش تطبیقی
جمعیت لازم التعلیم : کلیه جمعیتی که براساس قانون تعلیمات اجباری وهمگانی مجبور ند در مدرسه حضور یابند.
ضریب اشتغال به تحصیل ظاهری : نسبت دانش آموزان در یک مقطع تحصیلی در یک سال معین به جمعیت گروه سنی همان مقطع در همان سال .
آموزش و پرورش تطبیقی
ضریب اشتغال به تحصیل واقعی : تفاضل نسبت دانش آموزان در یک مقطع تحصیلی، در سال معین به جمعیت لازم التعلیم همان مقطع از مجموع ترک تحصیل کنندگان وتکرار کنندگان در همان سال .
آموزش و پرورش تطبیقی
ضریب محرومیت تحصیلی : تفاضل ضریب اشتغال به تحصیل واقعی از عدد صد .
ضریب گذر تحصیلی : از دانش آموزان که درسال تحصیلی معین از یک مقطع تحصیلی وارد مقطع تحصیلی دیگر می شوند یادر داخل یک مقطع از یک کلاس به کلاس بالاتر می روند ، می گویند.
آموزش و پرورش تطبیقی
اتلاف در اثر تکرار پایه های تحصیلی: به عدم توفیق در امتحانات وتکرار کلاس قبلی گویند .
اتلاف در اثر مشکلات تحصیل : جدایی دانش آموزاز مدرسه ومحیط تحصیلی به دلایل مشکلات آموزشی ،اقتصادی واجتماعی را گویند.
آموزش و پرورش تطبیقی
نوآوری درآموزش وپرورش : تغییر در بطن کلمه نوآوری نهفته است ومترادف با آن نیست .
نوآوری در آموزش وپرورش عبارت ازکو شش هایی است که برای ایجاد تغییر در نظام آموزشی به طور آگاهانه وهدفدار در جهت بهبود بخشیدن به نظام موجود به عمل می آید .
آموزش و پرورش تطبیقی
بخش اول : آموزش وپرورش در ژاپن امروز
ژاپن با در نظر گرفتن افراد جامعه وتعلیم وتربیت آنان ، پیشرفتها وموفقیت های خود را به گونه ای خردمندانه تحقق عملی بخشید .
ژاپنی ها معتقدند بهترین سرمایه وشیوه اطمینان بخش برای نسلهای آینده تعلیم وتربیتی است که اندیشه آنها را غنی و افق ذهنی را توسعه بخشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
گفتار سوم
فصل اول : تاریخ تحول آموزش وپرورش ژاپن
تا سال 1868 کانون های آموزشی گوناگون برای هر طبقه از اقشار مردم در ژاپن وجود داشت .
مردم عادی ، فرزندان خود را به مدارس « تراگویا » که درکنار معابد وشهرها بود می فرستادند وتا قرن پانزدهم مدارس مذکور
تنها نهاد عمومی آموزش وپرورش به شمار می آمدند.
آموزش و پرورش تطبیقی
معلمان مدارس تراگویا را کاهنان وروحانیون مذاهب بودایی وشینتویی تشکیل می دادند.
دانش آموزان در سن 6 الی 7 سال وارد این مدارس می شدند وتا سن 10 الی 12سالگی به تحصیل اشتغال داشتند .
آموزش و پرورش تطبیقی
به کودکان علاوه بر خواندن ونوشتن وحساب کردن ،عقاید کنفوسیوس را نیز تعلیم می داند .
هدف آموزش وپرورش بر این اصل استوار بود که افراد را بر حسب اصل ونصب وتبار خانوادگی پرورش دهند . مناصب ومشاغل نیز بر این اساس تعیین می شد .
آموزش و پرورش تطبیقی
فکر تعلیمات عمومی از زمان به قدرت رسیدن« میجی» ، امپراطور پر قدرت ژاپن قوت گرفت .
در سال 1872 مدارس ابتدایی ومتوسطه در سراسر کشور ژاپن، احداث ودر سال 1886 کلیه کودکان واجب التعلیم ملزم شدند تا تحصیلات 3 یا 4 ساله را بگذرانند .
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 1900 تعلیمات همگانی به صورت رایگان بر قرار شد .
در سال 1908 دوره 4 ساله تعلیمات همگانی به 6 سال وپس از جنگ جهانی دوم به 9 سال افزایش یافت .
آموزش و پرورش تطبیقی
درقانون اساسی1946 ژاپن که تحت عنوان « قانون اساسی جدید» نامیده می شود ، بر حق برابرنسبت به دریافت آموزش وپرورش تاکید شد وطبق آن مردم موظف شدند تا کودکان خویش را هنگامی که به سن مدرسه می رسند به مدارس گسیل دهند .
آموزش و پرورش تطبیقی
قانون اساسی جدید دو نکته را مطرح می کند:
1- تعلیم وتربیت از حقوق مسلم هر فرد تلقی می شود .
2- اهداف وماهیت آموزش وپرورش را نه امپراطور، بلکه
خواست وتمایلات مردم مشخص می کنند .
آموزش و پرورش تطبیقی
قانون مذکور هدف آموزش وپرورش را رشد کامل وتربیت افراد متکی به خود ،کارجو ، حرمت گذار ،عدالت جو ومسئول در جامعه صلح طلب وآزاد منش ژاپن تبیین می کند .
آموزش و پرورش تطبیقی
اهداف آموزش وپرورش ملی، براساس قانون آموزش وپرورش مصوب سال1947 در دوره تعلیمات ابتدایی، به قرار زیر است :
1- پرورش روح همکاری واستقلال نفس کودکان .
2- پرورش درک صحیح از شرایط واقعی ورسومات جاری در جامعه محلی ، ملی و بین المللی .
3- آشنا سازی کودکان با مهارت هایی درارتباط با تهیه غذا، پوشاک، مسکن وصنایع .
4- پرورش درک وقابلیت به کار گیری کلمات وعبارات زبان ژاپنی
آموزش و پرورش تطبیقی
5- رشد درک صحیح مناسبات ریاضی وبکارگیری آنها در زندگی روزمره .
6- پرورش توان مشاهده علمی پدیده ها
7- پرورش عادت به زندگی اجتماعی سالم وشادی بخش .
8- رشدوپرورش مهارتهای اساسی درموزیک ،هنرهای زیبا وادبیات .
آموزش و پرورش تطبیقی
شورای مرکزی آموزش وپرورش در سال 1966 شانزده خصوصیت را برای یک فرد ژاپنی می شمارد:
الف) به عنوان یک فرد:
1- آزاد باشد 2- متکی به خود باشد
3- صاحب اراده قوی باشد 4- حق شناس وحرمت گذار باشد
5- مسلط بر نفس خویش باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
ب) به عنوان عضوی از خانواده:
1- خانه رابه صورت محلی دلپذیر وشادی بخش در آورد.
2- خانه را مهیای آسایش واستراحت اعضا خانواده نماید.
3- خانه را جایگاهی برای آموزش وپرورش قرار دهد .
4- مهمان نواز باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
ج) به عنوان یکی از اعضای جامعه:
1- کارجو وکار طلب باشد .
2- در بهزیستی اجتماعی مدد کار باشد .
3- خلاق باشد
4- به ارزشهای اجتماعی احترام بگذارد .
آموزش و پرورش تطبیقی
د) به عنوان یک فرد ژاپنی:
1- میهن دوست ووطن خواه باشد .
2- به مواریث فرهنگی وسمبل های ملی عشق واحترام ورزد.
3- مروج ویژگی ها وهنجارهای عالی ملی باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل دوم
اداره وسازمان آموزش وپرورش ژاپن
تدوین خط مشی ها وسیاست های ملی آموزش وپرورش توسط عوامل زیر صورت می گیرد :
1- کمیته آموزش وپرورش مجالس مقننه
2- کمیته های آموزش وپرورش احزاب
3- دیوان عالی کشور (نظارت بر اجرای قوانین )
4- اتحادیه معلمان
5- اتحادیه های صنفی وتجاری
آموزش و پرورش تطبیقی
حزب لیبرال دموکرات بر خلاف جناح مخالف خود یعنی حزب محافظه کارلیبرال، به آزادی عمل در اداره امور آموزش وپرورش اعتقاد ندارد .
وزارت آموزش وپرورش برای حل وفصل امور از هیجده شورا بهره می گیرد که مهمترین آنها به عنوان بازوی مشورتی وزیر ، شورای مرکزی آموزش وپرورش است .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدیریت محلی وغیر مرکزی کردن آموزش وپرورش ژاپن از سال 1946 توسط آمریکاییها آغاز شد .
پس از تصویب قانون شوراهای آموزش وپرورش وقانون تاسیس وزرات آموزش وپرورش به ترتیب درسالهای 1948و 1949، مدیریت متمرکز آموزش وپرورش به غیر متمرکز تغییر یافت .
آموزش و پرورش تطبیقی
شیوه غیرمتمرکز به دلایلی ازجمله ساخت فرهنگی مردم ژاپن، پراکندگی واحد های مدیریت، نبودن بودجه کافی ،عدم هماهنگی با دولت محلی، نتوانست با موفقیت روبرو شود .
درسال 1966 دولت محافظه کار ژاپن، شکلی متمرکز به مدیریت آموزش وپرورش داد.
آموزش و پرورش تطبیقی
در حال حاضر هماهنگی در اداره امور آموزشی، از سویی بین مقامات مرکزی ومحلی وازسوی دیگربین مقامات آموزش وپرورش استان وشهرستان تضمین شده است واین امر موجبات کارایی بیشتر نظام آموزش وپرورش را فراهم آورده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
تجربه ژاپن ثابت کرد: کشوری که از نظر وسعت بسیار کوچک واقلیت قومی ونژادی وجود ندارد واز ملتی متجانس تشکیل شده واز همه مهمتر دارای سابقه تاریخی وسنتی از نظرحکومت مقتدرمرکزی است، غیر مرکزی کردن نمی تواند اداره آموزش وپرورش آنها را سامان دهد
.
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل سوم
مقاطع مختلف آموزشی
مراحل آموزشی در ژاپن شامل دوره های قبل از دبستان ، تعلیمات ابتدایی وتعلیمات متوسطه وبالاخره مرحله آموزش عالی می باشد.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش قبل از مدرسه:
توسط کودکستانها ومهد های کودک انجام می گیرد.کودکستانها کودکان 3 ،4یا 5 ساله را می پذیرند وبه تناسب سن آنها دوره های آموزشی بین 1 الی 3 سال برایشان مهیا می کنند
آموزش و پرورش تطبیقی
اغلب آنها توسط بخش خصوصی احداث وبا همکاری مقامات محلی آموزش وپرورش ادره می شود وضوابط برنامه آموزش، از طرف وزرات آموزش وپرورش مشخص می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
اهداف تعلیم و تربیت در این دوره عبارتند از:
1- پرورش عادات لازم برای زندگی سالم
2- کسب تجربه زندگی گروهی و پرورش حس همکاری
3- پرورش و تقویت نگرش درست نسبت به جامعه
آموزش و پرورش تطبیقی
4- فراگیری زبان و پرورش علایق آنان نسبت به کتب مصور و داستانهای آموزنده کودکان
5- پرورش حس کنجکاوی و ابتکارازطریق نقاشی ، بازی و…
جدول شماره (1) میزان گسترش مراکزآموزش قبل از مدرسه و کودکان و مربیان را نشان می دهد .
آموزش و پرورش تطبیقی
تعداد کودکان ، معلمان و مراکز آموزشی قبل از مدرسه
آموزش و پرورش تطبیقی
این وضع را نتیجه کم توجهی دولت نسبت به آموزشهای قبل از مدرسه ذکر می کنند ،لذا در سال 1965 وزارت آموزش و پرورش برنامه 7ساله ای را برای این دوره تدوین واجرا کرد.
افزایش تقریبا دو برابر مربیان ودانش آموزان بین سالهای 1965تا1983 حاصل اجرای موفقیت آمیز این برنامه است
آموزش و پرورش تطبیقی
تعلیمات ابتدایی ودوره اول متوسطه(تعلیمات عمومی واجباری):
به مدت 6سال از سن 6سالگی ، تا دوازده سالگی ادامه دارد.
برنامه درسی از طرف وزارت آموزش و پرورش تعیین شده ولی درتنظیم برنامه تحصیلی ، نیازهای محلی و میزان رشد و تجارب دانش آموزان مورد توجه قرار می گیرد.
آموزش و پرورش تطبیقی
تعلیمات متوسطه شامل دو دوره است:
1- دوره اول متوسطه : فارغ التحصیلان 6 ساله دوره ابتدایی را پذیرا است.وجزیی ازتعلیمات همگانی است و مدت آن سه سال است.
2- دوره دوم متوسطه : در سه نوع مدارس دایر است
الف) تمام وقت روزانه
ب) نیمه وقت شبانه
ج) مکاتبه ای
آموزش و پرورش تطبیقی
رشته های تحصیلی در دوره دوم متوسطه بسیار متنوع و شامل رشته های عمومی ، فنی ، تجاری و هنری است.
حضوردر این دوره اجباری نیست و شرط ورود به دوره دوم متوسطه ، بالا بودن نمرات تحصیلی دوره اول متوسطه و متضمن موفقیت در امتحانات ورودی است.
آموزش و پرورش تطبیقی
مدت تحصیل در دوره دوم متوسطه 3 سال ، در دوره های شبانه و مکاتبه ای بیش از 4 سال است.
درصد ثبت نام گروههای سنی در مراحل متفاوت تحصیلی، طی سالهای 1950 تا 1988 (جدول شماره 2)
آموزش و پرورش تطبیقی
جدول شماره (2) درصد ثبت نام گروههای سنی در مراحل متفاوت تحصیلی طی سالهای 1950تا 1988
مراحل تحصیلی
سال تحصیلی
آموزش و پرورش تطبیقی
اسامی دروس و میزان ساعات تدریس آنها طی یک سال تحصیلی در مدارس ابتدایی
آموزش و پرورش تطبیقی
اسامی دروس و میزان ساعات تدریس آنها در مدارس دوره اول متوسطه طی یکسال تحصیلی
آموزش و پرورش تطبیقی
برنامه تحصیلی دوره دوم متوسطه :
هر دانش آموز به منظور به پایان رساندن دوره دوم متوسطه بایستی حداقل 85 واحد درسی را بگذرانند .
در سال 1978 پس از تجدید نظر، به 80 واحد درسی کاهش یافت واز1982به اجرا درآمد.
آموزش و پرورش تطبیقی
در صد کل محصلین دوره دوم متوسطه بر حسب رشته های مختلف تحصیلی
آموزش و پرورش تطبیقی
دروس اجباری دوره دوم متوسطه عبارتند از :
زبان ژاپنی ، تعلیمات اجتماعی ، ریاضیات ، علوم ، بهداشت،
تربیت بدنی ، هنرهای زیبا ، تدبیر منزل ، دروس تخصصی
( ص 181 تا 183)
آموزش و پرورش تطبیقی
انتشار کتب درسی وانتشارات آموزشی توسط ناشرین بخش خصوصی باید قبلا به تایید وزارت آموزش و پرورش برسد . کتابهای درسی برای دانش آموزان تعلیمات 9 ساله عمومی ، رایگان است.
دانش آموزان دوره دوم متوسطه ملزم به پرداخت بهاء کتب درسی خود هستند .
آموزش و پرورش تطبیقی
کلیه کودکان مدارس ابتدایی و 3/88 درصد دانش آموزان دوره اول متوسطه و 5/95 درصد از محصلین دوره دوم متوسطه از برنامه غذایی نان و شیرو… بهره مند می شوند.
هزینه مواد غذایی توسط والدین پرداخت می شود و دولت مرکزی به دانش آموزان دوره ابتدایی کمک می کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
سال تحصیلی در ژاپن برخلاف کشورهای اروپایی دراول آوریل ( 12 فروردین ماه ) شروع می شود و تا 31 مارس سال بعد به طول می انجامد.
در مدارس ابتدایی و مدارس دوره اول متوسطه ، سال تحصیلی از 3 ترم تشکیل می شود:
آموزش و پرورش تطبیقی
1- ازاول آوریل تا جولای ( فروردین – تیر)
2- از سپتامبر تا دسامبر ( شهریور – آذر)
3- از ژانویه تا مارس ( دی – اسفند)
سال تحصیلی در مدارس دوره دوم متوسطه از 2 یا 3 ترم تشکیل می شود در صورتی که اکثر موسسات آموزش عالی نظام دو ترمی دارند.
آموزش و پرورش تطبیقی
دانش آموزان مدارس از تعطیلات تابستانه ، زمستانه و بهاره استفاده می کنند .آغاز و پایان تعطیلات تابستانی در نواحی مختلف جغرافیایی و مدارس دوره های مختلف تحصیلی فرق می کند .
آموزش و پرورش تطبیقی
تعطیلات تابستانی برای اغلب مدارس ابتدایی دوره اول متوسطه ، از اواخر جولای ( تیر) شروع و در اواخر آگوست ( مرداد) به اتمام می رسد.
برای دانش آموزان روستایی که از تعطیلات بهاره و پاییزه برای کمک به والدین در امر کشاورزی کمک می کنند، مدت این تعطیلات کوتاهتراست.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش عالی
هدف از تعلیمات عالی :
1- تربیت افراد برای مشاغل سطوح بالا
2- نشرواشاعه معرفت علمی وادبی وهنری
3- پیشبرد علوم وتکنولوژی وتربیت محققان در رشته های مختلف
آموزش و پرورش تطبیقی
موسسات آموزش عالی
الف)کالج های فوق دیپلم:مدت تحصیل دراین مراکزدوتاسه سال است.
571 کالج فوق دیپلم ژاپن، از نظر گنجایش و پذیرش، محدود و دارای سه نوع دانشجو می باشند: تمام وقت، پاره وقت، مکاتبه ای
آموزش و پرورش تطبیقی
مدت تحصیل در دوره های مکاتبه ای یک تا دو سال از مدت تحصیل در دوره های روزانه بیشتراست .
ب) مدارس عالی فنی : فارغ التحصیلان دوره اول متوسطه می توانند در این مدارس عالی به تحصیل اشتغال ورزند.
مدت تحصیل در زمینه تکنولوژی در این مراکز پنج سال است.
آموزش و پرورش تطبیقی
ج) دانشگاهها : از اعتبار و منزلت اجتماعی بیشتری نسبت به سایر موسسات آموزش عالی برخوردارند.
در سال 1988 تعداد دانشگاههای ژاپن به 490 باب رسید.
95 دانشگاه ملی، 38 دانشگاه دولتی، 357 دانشگاه خصوصی
آموزش و پرورش تطبیقی
نزدیک به 1195000 دانشجو در این موسسات به تحصیلات عالیه حداقل 4 ساله اشتغال داشته اند.
در دانشگاههای ژاپن دوره های لیسانس 4 سال و فوق لیسانس و دکترا به ترتیب 2 تا 4 سال پس از دوره لیسانس به طول می انجامد.
آموزش و پرورش تطبیقی
دانشگاهها از نظر قدمت ، اهداف ، سازمان و تشکیلات دانشجویی به 9 دسته تقسیم می شوند:
1- موسسات عالی جامع ملی : مثل دانشگاه توکیو، کیوتو، توهوکو، کیوشو، هوکائیدو، اوزاکا ، ناگویا، هیروشیما .
تحصیل در دانشگاههای فوق از کیفیت بالایی برخوردار است.
آموزش و پرورش تطبیقی
2- مجتمع های دانشگاهی : از چند دانشکده نسبتا کوچک تشکیل شده و اغلب بر تحصیلات لیسانس تاکید دارند.برخی ازآنها مثل کوبی،جی با،دارای دوره های لیسانس وفوق لیسانس هستند.
3- دانشگاههای تخصصی : مثل دانشگاه علوم اجتماعی
(( هیتوتسوباشی)) ، (( موسسه تکنولوژی ، زبانهای خارجی ،
هنرهای زیبا و موسیقی توکیو))
آموزش و پرورش تطبیقی
4- دانشگاههای خصوصی : شمار بیشتری از دانشگاهها را شامل می شوند. بزرگترین دانشگاه از این نوع(( ناهون)) نام دارد، که یازده دانشکده دارد.
5- دانشگاههای زنان : که بالغ بر 75 دانشگاه است مانند دانشگاه (( نارا)) و (( ناهون)) که فقط دختران و زنان می توانند به تحصیل بپردازند.
آموزش و پرورش تطبیقی
6- دانشگاههای تربیت معلم: مسئولیت تربیت معلم برای مدارس ابتدایی و متوسطه را بر عهده دارد.
از 8 دانشگاه ایالتی و 38 مجتمع تربیت معلم تشکیل شده اند.
آموزش و پرورش تطبیقی
7- دانشگاه آزاد : در سال 1983 تاسیس و دانشجویان از طریق رادیو و تلویزیون ونوارهای درسی و فیلمهای آموزشی به تحصیل اشتغال داشتند.
زنان خانه دار بیشترین استفاده را ازاین دانشگاه می کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
8- دانشگاههای جدید تعلیم و تربیت ( تربیت معلم) : در سال 1978 دو دانشگاه تربیت معلم به شمار دانشگاهها اضافه شد.
هدف از تاسیس این دانشگاهها بالا بردن سطح دانش حرفه ای معلمان و دبیران کشور است.
آموزش و پرورش تطبیقی
9- دانشگاه تربیت بدنی :
درسال 1981 در ایالت (( کاگوشی ما)) احداث شد.
آموزش و پرورش تطبیقی
شرایط پذیرش دانشگاهها
دانشجویان خود را از بین فارغ التحصیلان دوره دوم متوسطه بر اساس امتحانات ورودی و نمرات تحصیلی دوره دوم متوسطه انتخاب می کنند.
ورود به دانشگاههای معتبر از جمله توکیو ، کیوتو ، کیوشو، هوکائیدو، ناگویا و غیره بسیار مشکل است.
آموزش و پرورش تطبیقی
قریب به نیمی از دانشجویان دانشگاهها در منازل خویش، 10 درصد در خوابگاههای دانشجویی و 40 درصد در شبانه روزیهاوپانسیونهای خصوصی و دولتی زندگی می کنند.
هزینه تحصیل دردانشگاههای خصوصی بیشتراز دانشگاههای دولتی است. در برخی موارد اختلاف هزینه به 3 تا 5 برابر می رسد.
آموزش و پرورش تطبیقی
شمار دانشجویان و در صد توزیع آنها
در سال 1988 از 1195000 دانشجو ، 5/29 درصد یعنی 505000 آن دختر بودند از این تعداد 1912000 نفر در دوره لیسانس و83 هزار نفر در دوره فوق لیسانس و دکتری ثبت نام کرده بودند.
نزدیک 2/43 درصد از کل دانشجویان به رشته های فنی وتجربی و مهندسی روی آورده بودند.
آموزش و پرورش تطبیقی
تعلیمات عالی و دانشجویان خارجی:
در سال 1987 قریب 17627 دانشجوی خارجی در دانشگاههای
ژاپن مشغول به تحصیل بودند که از این تعداد 9/85 درصد یعنی 15144 نفر از ممالک آسیایی و مابقی از ممالک دیگر بود.
آموزش و پرورش تطبیقی
در مقایسه با سایر کشورها ژاپن به سه دلیل نتوانسته تعداد زیادی دانشجوی خارجی را جذب موسسات آموزش عالی کند:
1- پیچیدگی زبان ژاپنی
2- محدودیت پذیرش دانشگاهها
3- اعزام کارشناس و متخصصان فنی از ژاپن به سایرکشورها جهت تربیت کادر فنی
آموزش و پرورش تطبیقی
مشکلات دانشجویان خارجی :
1- مسکن ،غذا ، مایحتاج زندگی
2- مشکلات روانی واجتماعی مانند دوست یابی ،گذرندان اوقات فراغت وهمسازی با محیط اجتماعی
در سال 1988 وزارت آموزش وپرورش ژاپن به تاسیس مراکز راهنمایی دانشجویان خارجی، اقدام کرد .
آموزش و پرورش تطبیقی
دانشگاه سازمان ملل : سازمان مرکزی آن در توکیو قرار دارد. دراین دانشگاه تدریس وتحقیق همزمان انجام می شود .
هدف از تاسیس آن توسعه وهمکاری های فکری وعلمی در سطح جهان است .
دانشگاه مذکور از خود مختاری کامل بر خوردار است وبودجه
آن از کمک های مالی کشورها ی داوطلب مخصوصا ژاپن تامین می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
نقش دانشگاهها درگسترش علوم وتکنولوژی
یکی از ویژگی های نظام تعلیماتی عالی در ژاپن ،اهمیتی است که برای تحقیق قائل شده اند .
تعداد محققان ژاپنی که توانسته اند جایزه نوبل دریافت کنند کم نیستند .
در حال حاضر کل افرادی که در مراکز تحقیقات داخل وخارج از دانشگاهها صرفا به امر پژوهش اشتغال دارند . 629127 نفر می باشند از این تعداد 463063 نفر دانشمند ومهندس هستند.
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس متوسطه حرفه ای وآموزشهای کوتاه مدت تخصصی :
فارغ التحصیلان دوره اول ودوم متوسطه را پذیرا هستند وتعلیمات حرفه ای وآموزشهای علمی وفنی مورد نیاز جامعه را آموزش
می دهند؛ مثل آشپزی، دوخت لباس ، تعمیرات اتومبیل
طول مدت تعلیمات از سه ماه تا دو سال بطول می انجامد.
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس اختصاصی جهت کودکان معلول:
به منظورفراهم آوردن فرصت های مناسب آموزش برای دانش آموزان معلول، ایجاد شده اند ودر ژاپن سه نوع ازاین مدارس وجود دارد:
1- مدارس نابینایان
2- ناشنوایان
3- سایر معلولین ذهنی و جسمی
آموزش و پرورش تطبیقی
از بین مدارس فوق ، مدارس مربوط به نابینایان وناشنوایان
از تجهیزات وامکانات بیشتری برخورداراست.
درسال 1983، کل تعداد مدارس نابینایان 72باب، ناشنوایان110 باب وسایر معلولین ذهنی وجسمی 713 باب بوده است که به ترتیب 7273 هزار، 10338 و76771 دانش آموز معلول در آنها به تعلیمات اختصاصی اشتغال داشته اند.
آموزش و پرورش تطبیقی
جدول شماره(8): شمارمعلمان وثبت آن به تعداد دانش آموزان معلول (سال های1983-1955)
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش و تعلیمات کودکان نقاط دورافتاده :
از سال 1954 به تعلیمات کودکانی که درنقاط کوهستانی وجزایر کوچک زندگی می کنند توجه خاص مبذول شد تاامکانات تحصیلی لازم ومناسب برای کودکان این مناطق بعمل می آید.
آموزش و پرورش تطبیقی
کاهش تعداد کلاسهای چند پایه ، استخدام معلمان جدید، فراهم آوردن امکانات رفاهی ومادی برای معلمان داوطلب خدمت در این نواحی ، خرید وسایل حمل ونقل ، برقراری سرویس بهداشتی سیار و احداث ساختمانهای بهداشت در محل، از جمله این چنین اقدامات است.
آموزش و پرورش تطبیقی
معلمان
تربیت معلم : معلمان دوره ابتدایی واول متوسطه در موسسات آموزش عالی و دانشگاهها تربیت می شوند.
معلمانی که دوره دو ساله و چهارساله تربیت معلمی را بگذرانند به ترتیب گواهینامه درجه دو و درجه یک دریافت می کنند.
گروه اول در مدارس ابتدایی و گروه دوم به عنوان دبیران دوره اول متوسطه به کار اشتغال دارند.
آموزش و پرورش تطبیقی
دبیران دوره دوم متوسطه دارای دو نوع گواهینامه اند: گواهینامه درجه دوبه دبیرانی که دوره چهار ساله را گذرانده اندوکسانی که به درجه فوق لیسانس نایل آیند، گواهینامه درجه یک دبیری دریافت می کنند.
داوطلبان خدمت در پست مدیریت مدارس، باید دارای گواهینامه درجه یک باشند.
آموزش و پرورش تطبیقی
تسهیلات فرهنگی و رفاهی معلمان مدارس
حقوق معلمان مدارس دولتی براساس دو عامل یعنی تحصیلات ومدت خدمت مشخص می شود وحقوق کلیه معلمان دارای تحصیلات یکسان، برابر است.
علاوه بر حقوق ماهانه، معلمان از کمکهای غیرنقدی ، عائله مندی و… بهره مند می شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
کلیه معلمان از مزایای (( انجمن کمک متقابل به مدارس)) نیز استفاده می کنند :
1- مزایای کوتاه مدت: شامل پرداخت هزینه های بهداشتی ، زایمان و وامهای اضطراری
2- مزایای بلند مدت : شامل مقرری سالانه بازنشستگی ، کارافتادگی
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش اجتماعی افراد
این نوع تعلیمات برای کلیه افراد ژاپنی درهرسنی وبا اشکال متنوع ارائه می شود . هدف از تعلیمات اجتماعی افزایش سطح اطلاعات و دانش عمومی ، تخصصی و حرفه ای در زمینه های مختلف است.
آموزش اجتماعی از طریق نمایش فیلم ، سخنرانی ، کلوپهای ورزشی ،کار در کارگاهها و استودیوهای هنری انجام می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
تربیت بدنی
تسهیلات وامکانات ورزشی محدود به مدارس و موسسات عالی تربیت بدنی نیست بلکه به موجب قانون تعلیمات اجتماعی ، مقامات دولت مرکزی وایالتی موظفند امکانات ورزشی را برای عموم فراهم سازند .
آموزش و پرورش تطبیقی
وجود 43 هزار نفرسرپرست تربیت بدنی ، توسعه امکانات وتجهیزات لازم تربیت بدنی و معرفی قهرمانان طراز اول درشعب مختلف ورزشی، نشانگرعلاقه وتمایل ملت ودولت به ورزش است.
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل چهارم
اشتیاق معنوی ملت ژاپن در بسط وگسترش آموزش و پرورش
گروهی از صاحبنظران ، آن را مرهون دولت می جی که آموزش و پرورش را بر همگان فراهم ساخت، می دانند.
بزرگترین میراث عهد می جی ،همانا پدیده آموزش و پرورش است.
آموزش و پرورش تطبیقی
درابتدای دولت می جی، حدود 50 درصد پسران و15 درصد دختران، از تعلیمات رسمی بهره مند بودند ، در سالهای آخر دولت می جی نسبت شاگردان مدارس ابتدایی به 95 درصد افزایش یافت.
مردم ژاپن حتی بیشتر از بهداشت ومسکن ، به آموزش وپرورش اهمیت می دانند.
آموزش و پرورش تطبیقی
عوامل موثردرافزایش شوق وعلاقه ژاپنی ها به آموزش و پرورش
1- توجه به آموزش و پرورش به عنوان عامل موثر درتحرک اجتماعی
2- سرمایه گذاری و برنامه های سنجیده دولتها در جهت به وجود آوردن امکانات وسیع و متنوع آموزشی
آموزش و پرورش تطبیقی
3- بهبود وضع اقتصادی ژاپن و تقاضا برای افراد دانش اندوخته ومهارت یافته
4- تحول عمیق در پیکره و ترکیب اعضاء خانواده وتوجه ژاپنی ها نسبت به آموزش و پرورش
5- توسعه وگسترش وسایل ارتباط جمعی ونقش آنها در بالا بردن سطح علاقه مردم در جهت فراگیری مطالب که احتمالا موثرترین عامل محسوب می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل پنجم
آموزش و پرورش وتوسعه اقتصادی
بعد ازجنگ جهانی دوم، تولید صنعتی ژاپن به دلیل از
هم پاشیدن صنایع و منهدم شدن بخشی ازکارخانجات به 1/0 سالهای 1935 و1937 کاهش یافت.
آموزش و پرورش تطبیقی
ژاپن توانست بعد از جنگ جهانی دوم درمدتی کمتر از ده سال صدمات ناشی از جنگ را بهبود بخشد ودر سال 1968 به عنوان سومین کشورصنعتی بعد از آمریکا وشوروی در آید.
در سال 1982 تولید ناخالص ملی این کشور از 1/1،139 میلیارد دلار گذشت و در بین ممالک غرب به مقام دوم رسید.
آموزش و پرورش تطبیقی
چه عاملی چنین پیشرفتی را در ژاپن موجب شد؟
محققان دریافتند قسمت اعظمی از رشد اقتصادی ژاپن، مرهون
ومدیون بسط تعلیمات عمومی ومتوسطه وترقی سطح دانش فنی
مردم این دیار است.
آموزش و پرورش تطبیقی
برنامه ریزی آموزش و پرورش و رشد اقتصادی
دوره بین سالهای 1945 تا 1951 را به عنوان عصر دموکراتیزه کردن نظام آموزش و پرورش نامیده اند. پس از استقلال ژاپن در ژوئن سال 1951 که به موجب آن به ژاپن اجازه داده شد تا خود راساً درمورد آینده اقتصادی تصمیم بگیرد.
آموزش و پرورش تطبیقی
بعد از اعلام استقلال ، (( قانون تشویق وگسترش آموزش و پرورش فنی)) به تصویب مجلس رسید و شوراهای آموزش صنعتی به اصلاح محتوی دروس ، تجهیز ساختمانها برای تعلیمات صنعتی ، تربیت معلمان و برقراری همکاری بین صاحبان حرف و مقامات آموزشی اقدام کردند.
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 1953 قانون بسط آموزش علوم به منظور افزایش حجم آموزش در مدارس ابتدایی ودوره اول و دوم متوسطه به تصویب رسید.
مدارس عالی ودانشکده های فنی برای تربیت کارشناس و کارگر ماهر و تکنسین های کار آزموده وارد عمل شدند.
آموزش و پرورش تطبیقی
کمیته ای در سازمان برنامه ریزی ژاپن به نام کمیته آموزش و پرورش وتربیت عملی ، به منظور تربیت عوامل کاردرسطوح متوسط تخصص، که تاکید بر توسعه واصلاح برنامه های دوره
دوم متوسطه می کردند، ایجاد شد.
آموزش و پرورش تطبیقی
کمیته فوق خواستار بسط و گسترش علوم و تکنولوژی در مدارس متوسطه بود.
دهه 1960به دوره توسعه کمی و کیفی تعلیمات فنی و صنعتی معروف شد.
میزان کمکهای مالی به دانشگاهها و مدارس عالی از سالهای 1970 افزایش یافت.
آموزش و پرورش تطبیقی
کمیته سیاستهای نیروی انسانی سازمان برنامه ریزی ژاپن اعلام کرد:
بین سالهای 1950 تا 1970 تولید کشاورزی 3 برابر افزایش یافت و تولید صنعتی طی همین مدت به 5 برابر رسیده است.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش و پرورش در ژاپن توانست به برکت اعتقاد به
کار و مجاهدت انسانی مردم وبرنامه ریزیها و سرمایه گذاریهای خردمندانه دولت و مشارکت صاحبان حرف تحولاتی مناسب در رشد اقتصادی و صنایع پدید آورد.
آموزش و پرورش تطبیقی
مشکلات امروز آموزش و پرورش ژاپن
1- کنترل شدید وزارت آموزش وپرورش و اختیارات محدود مقامات محلی در تعیین محتوی برنامه درسی
2- دوزخ امتحانات : بعلت محدودیت مدارس معتبر، برای ورود به مدارس متوسطه درجه اول ، دانش آموزان باید امتیازلازم را کسب کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
3- 80 درصد دانشجویان ژاپنی در موسسات عالی خصوصی تحصیل می کنند. پایین بودن کیفیت تعلیمات دراین موسسات به علت هزینه سرانه دانشجو و تجهیزات و… اهداف آموزش عالی وایمان مردم نسبت به این گونه تعلیمات را مورد تهدید قرار می دهد.
4- فقط جوانان غیراستخدام شده می توانند در برنامه دوره لیسانس وفوق لیسانس دانشگاهها شرکت نمایند.
آموزش و پرورش تطبیقی
رقابت شدید در امتحانات عواقب زیر را به دنبال دارد:
الف) ترس از امتحانات بصورت کابوسی بین دانش آموزان ژاپنی در آمده است .( فوبیا مدرسه)
ب) عدم برخورداری از امکانات برابر آموزشی به علت درجه بندی مدارس وبالا رفتن هزینه خانواده ها به علت تدارک تدریس خصوصی برای فرزندانشان
آموزش و پرورش تطبیقی
ج) احساس یاس تحصیلی وخود کم بینی در دانش آموزان ژاپنی به علت عدم رضایت از نمرات تحصیلی شان .
د) در نظام تعلیماتی ژاپن اعتبار و سابقه هرکس از طریق رقابتهای شدید در امتحانات ورودی بدست می آید. حاکمیت چنین ذهنیتی ، سلامت روانی دانش آموزان را به مخاطره انداخته است.
آموزش و پرورش تطبیقی
پنج هدف اساسی در زمینه برطرف کردن مسایل آموزش و پرورش عبارتند از:
1- بین المللی کردن نظام آموزش و پرورش
2- تجهیز نظام اطلاعاتی
3- متنوع سازی ( احداث مدارس حرفه ای ، صنعتی و…)
4- انسانی ساختن ( تاکید برمناسبات و روابط انسانی بیشتر در بین دانش آموزان و معلمان)
5- آزاد سازی : کاهش اختیارات دستگاه مرکزی در مقررات و محتوی دروس
آموزش و پرورش تطبیقی
بودجه وزارت آموزش و پرورش ، علوم و فرهنگ ژاپن بر حسب انواع هزینه های جاری و عمرانی 1988
آموزش و پرورش تطبیقی
بخش دوم
آموزش و پرورش در انگلستان
انگلستان به عنوان رئیس کشورهای مشترک المنافع در سال 1988 جمعیتی بالغ بر 57 میلیون نفرداشت که حدود 14 میلیون نفر ازآنان در لندن و حومه بسر می برند.
آموزش و پرورش تطبیقی
زنان 53 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند و تراکم جمعیت در هرکیلومتر مربع 825 نفر است.
مردم انگلستان به حفظ سنتها و مواریث فرهنگی کهن ، علاقمندند که این ویژگی فرهنگی درآرایش ومعماری ساختمانها ، نگهداری وسایل قدیمی واحیا رسم و رسوم به ارث رسیده ازسنتهای گذشته ، کاملا مشهود است.
آموزش و پرورش تطبیقی
براساس آمار 1988 حد متوسط فرزندان در خانواده به 2/2 درصد کاهش یافته است از عوامل موثر در کاهش تعداد فرزندان ، می توان به کنترل موالید ، احساس مسئولیت خانواده در قبال آموزش ، بهداشت ورفاه کودکان وتجرد خواهی نسل جوان انگلیس اشاره کرد.
آموزش و پرورش تطبیقی
19 میلیون هکتارازوسعت این سرزمین اختصاص به کشاورزی ومراتع جهت دامپروری داردوحدود 280 هزارواحد کشاورزی کوچک وبزرگ در این سرزمین وجود دارد.
3/2 درصد از کل نیروی کار به کشاورزی اشتغال دارد.
آموزش و پرورش تطبیقی
انقلاب صنعتی که موطن آن انگلستان بود بر زندگی اقتصادی و فرهنگی مردم انگلیس تاثیر فراوانی به جای گذاشت ودر حال حاضر در زمینه تجارت در ردیف پنجم قرار دارد.
آموزش و پرورش تطبیقی
بیش از نیمی از خاک انگلستان را جنگل پوشانده است که درصنایع چوبی استفاده می شود .
تربیت متخصصان و کارشناسان نگهداری از جنگلها به عهده وزارت آموزش و پرورش است که در چهار دانشگاه آکسفورد ، ادینبرگ ، بن گور و ابروین تربیت می شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
دوحزب مقتدرانگلستان به نامهای حزب محافظه کاروحزب کارگر در عرصه سیاست رقیب هم می باشند.
معمولا حزبی که نمایندگان بیشتری را به مجلس عوام معرفی می کند ، می تواند نخست وزیر را انتخاب کند.
آموزش و پرورش تطبیقی
در حال حاضر 20 وزیر که از طرف نخست وزیر انتخاب می شوند ، اداره امور اجرایی مملکت را به عهده دارند.
نهادهای قانون گذار در انگلستان از دو مجلس عوام و اعیان تشکیل می شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
نمایندگان مجلس عوام از طریق رای مردم به مدت 5 سال انتخاب و به ازاء خدمات خودحقوق دریافت می کنند.
اعضا مجلس اعیان یا اشراف متشکل ازلردهای موروثی یا انتصابی هستند.
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل دوم
تاریخ تحول آموزش وپرورش در انگلستان وویلز
تا اواخر قرن نوزدهم آموزش اجباری درانگلستان وویلز وجود نداشته است فرزندان گروهی ازاشراف می توانستند به تحصیلات ویژه بپردازند.
آموزش و پرورش تطبیقی
تاقبل ازانقلاب صنعتی،تشکیلات مذهبی درآموزش وـ پرورشٍ گروه قلیلی از فرزندان متوسط، فعال بودند واز این نهادها می توان به عنوان بنیانگذاران نخستین آموزشگاهها ودانشگاهها نام برد .
آموزش و پرورش تطبیقی
پس ازانقلاب صنعتی وبا روی کار آمدن حکومت های منتخب مردم به تدریج دولت عهده دارآموزش وپرورش مردم شد واز طریق تصویب یک سلسله قوانین ،گامهایی در جهت همگانی شدن آموزش وپرورش برداشته شد .
آموزش و پرورش تطبیقی
مهمترین این مصوبات درسالهای زیر عبارتند از :
1833: اختصاصی بودن بودجه برای اولین بارجهت آموزش ـ وپرروش همگانی .
1870: تصویب نخستین قانون تعلیمات ابتدایی واجباری وهمگانی .
1889 : اجباری وهمگانی شدن تعلیمات متوسطه در ویلز
1902: اجباری وهمگانی شدن تعلیمات متوسطه در انگلستان
آموزش و پرورش تطبیقی
1902: تصویب قانون تشکیل هیات آموزش وپرورش مناطق وشورای ملی آموزش وپرورش با تعیین حدود مسولیتهای آنان .
1918: تصویب لایحه « فیشر» وحذف شهریه کل مدارس ابتدایی واجباری بودن تحصیل تا 13 سالگی .
1926: تغییر تحصیلات متوسطه از نظری به علمی .
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 1944 قانون جدید آموزش وپرورش بر اساس گزارش کمیته « فلمینگ» به تصویب رسید وکلیه قوانین قبلی که از کارایی کمتری بر خوردار بودند ، لغو شد .
آموزش و پرورش تطبیقی
تغیرات نظام تعلیماتی انگلستان وویلز به موجب قانون فوق عبارتند از:
الف ) وزیر آموزش وپرورش با اختیارات وسیعی جانشین شورای ملی آموزش وپرورش شد .
ب) دو شورای آموزش وپرورش برای انگلستان وویلز به عنوان مشاوران وزیر تعیین شد .
ج) مراحل تحصیلی به سه دوره ابتدایی ،متوسطه وآموزش اضافی تقسیم شد .
آموزش و پرورش تطبیقی
مراحل تحصیلی:
ابتدایی : از 5 سالگی تا 11 سالگی
متوسطه از 11 سالگی تا 19 سالگی
آموزش اضافی : تحصیلات بعد از تعلیمات اجباری (دانشگاهها )
د) حدود اختیارات مقامات محلی آموزش وپرورش معین گردید .
آموزش و پرورش تطبیقی
مصوبات ترمیمی بر قانون 1944 عبارتند از:
1960: تبدیل اغلب مدارس متوسطه یک شعبه به دو یا سه شعبه یا جامع .
1962: واگذاری مسئولیت اداره آموزشی به مقامات محلی منطقه اسکاتلند ودر سال 1971به ایرلند شمالی .
1972: اعلام برنامه ده ساله تعلیم وتربیت انگلستان وویلزو تامین بودجه لازم به منظور گسترش کانون های مختلف تحصیلی .
آموزش و پرورش تطبیقی
1980: تصویب قانون بر نامه آموزشی میکروالکترونیک (Mep )
1988: تصویب قانون توسعه دانشگاهها ومدارس عالی با آموزش های عالی کوتاه مدت .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل سوم
سازمان واداره آموزش وپرورش انگلستان وویلز
امور آموزش وپرورش در انگلستان وویلز به شیوه غیر مرکزی اداره می شود واختیارات اداره امور تربیتی، بین دولت مرکزی، مقامات محلی آموزش وپرورش وکادر مدیریت آموزشی مدارس تقسیم شده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
سه اصل مهم در نظام تعلیم وتربیت انگلستان
1- تفویض اختیارات وسیع به مقامات محلی آموزش و پرورش .
2- ترغیب موسسات وانجمن های داوطلب در جهت اداره امورـ تربیتی وسرمایه گذاری .
3- اجتناب دستگاه مرکزی آموزش وپرورش از امر ونهی کردن مستقیم ودخالت در امور آموزشی مناطق .
آموزش و پرورش تطبیقی
دستگاه مرکزی آموزش وپرورش نقش هماهنگ کننده ، تسهیل کننده وهدایت کننده را دارد .
طبق قانون 1944 آموزش وپرورش ،انجمن های محلی، مسئول قانونی اداره امور تعلیم وتربیت منطقه خود هستند ودر حال حاضر 150 انجمن محلی در سراسر انگلستان وویلز وجود دارد .
اعضا انجمن از طرف مردم انتخاب وبه کمیته ها وکمیسیون ها تقسیم می شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
کمیسون آموزش وپرورش با انتخاب فردی به نام رئیس آموزش وپرورش درقبال انجمن ، مسئولیت روزبه روز تعلیم ـ وتربیت منطقه را دارد وبه حل وفصل امور می پردازد .
تعداد کارکنان اداره آموزش وپرورش از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است وبر اساس تعداد جمعیت دانش آموزان واحتیاجات سازمانی مشخص می شود .
آموزش و پرورش تطبیقی
اهم اختیارات مقامات محلی آموزش وپرورش عبارتند از :
1- تامین تغذیه روزانه برای دانش آموزان
2- تدوین آئین نامه های آموزشی ونظارت بر انتخاب هیات مدیره مدارس
3- استخدام وعزل کادر آموزشی با رعایت اختیارات کادر مدیریت مدرسه
4- اجرای قانون آموزش رایگان .
آموزش و پرورش تطبیقی
5- تامین امکانات آموزشی برای دانش آموزان نیازمند به آموزشهای ویژه . 6- نظارت بر اجرای صحیح برنامه ها وکار مدارس .
حل وفصل امور بین مقامات آموزش وپرورش محلی ودستگاه مرکزی آموزش وپرورش، براساس حسن تفاهم صورت می گیرد .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل چهارم
تعلیمات عمومی واجباری درانگلستان وویلز
والدین انگلیسی بر طبق قانون تعلیمات اجباری موظفند فرزندان خود را از سن 5 تا 16 به آموزشگاهها ومدارس معرفی کنند .
مدارس غیرانتفاعی مستقل ومدارس خصوصی از کمک های مالی دولت استفاده نمی کنند .
آموزش و پرورش تطبیقی
آمار دانش اموزان وتعداد مدارس دولتی در انگلستان (1988-1969)
آموزش و پرورش تطبیقی
آمار دانش آموزان وتعداد مدارس دولتی درویلز (1988-1969)
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش قبل از مدرسه (مهد کودکها وکودکستانها )در نقاطی که وسایل مورد نیاز مهد کودکها وکودکستانها فراهم نیست در کلاسهای دبستانها ومدارس ابتدایی که به این منظور دایر شده است ،انجام می گیرد .
معمولا کودکان بین سنین 2 تا 5 سال از آموزش قبل از مدرسه می توانند بهره گیرند .
آموزش و پرورش تطبیقی
رفتن کودکان به مهد کودک وکودکستانها اجبار ی نیست وهدف از آن پرورش روحیه اجتماعی وکسب آمادگیهای لازم جهت آموزش دبستانی وسرانجام کمک به والدین شاغلی است که نمی توانند در ساعات به خصوص فرزندان خود را در منزل سرپرستی کنند .
آموزش و پرورش تطبیقی
ساعات کار این موسسات از ساعات 9 صبح تا 12 ظهرو در مراکز خصوصی از 9 تا 3 بعد از ظهر می باشد .
در هر کلاس بیش از 20تا 25 کودک پذیرفته نمی شود وبرنامه آموزشی آنها متنوع وبر حسب نیاز کودکان وامکانات آموزشی وسلیقه مربیان متغیر است .
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش ابتدایی : اجباری بوده واز سن 5 سالگی شروع ودر سن 12 سالگی به پایان می رسد .
این دوره به دو مرحله تقسیم می شود :
مرحله اول : مرحله کودکی یا نوسالان که کودکان 5 تا 7 ساله را شامل می شود.
مرحله دوم : مرحله خرد سالی که نوآموزان 7 تا 11 را شامل می شود
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس ابتدایی به گونه مختلط اداره شده ومعلمان این مدارس را زنان تشکیل می دهند .
هدف از دوره ابتدایی در انگلستان وویلز ، پرورش رشد فکری وجسمی کودکان وتربیت استعدادهای آنان است .
زبان فرانسه به عنوان زبان خارجه در دوره دوم ابتدایی تدریس
می شود .
آموزش و پرورش تطبیقی
در دوره اول ابتدایی ، دروس تئوری ودر دوره دوم، دروس تئوری با عملی تلفیق می یابد وسعی می شود تمرینات با تجربیات روزمره کودکان ارتباط داشته باشد
در برخی ازمدارس کوشش اصلی برآن است که دانش آموزان را
برامتحانات (11+) آماده می نماید .
آموزش و پرورش تطبیقی
امتحان (11+) آزمونی است که درپایان دوره ابتدایی یعنی سن 11 سالگی از دانش آموزان به عمل می آید ویکی از معیارهای مهم برای طبقه بندی شاگرادان مدارس متوسطه است .
شرط ورود به دوره متوسطه بستگی به گذراندن آزمون فوق وگزارش مدیر مدرسه ووالدین دانش آموزان دارد .
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش متوسطه : به موجب قانون 1944 آموزش وپرورش سه نوع مدارس متوسطه در انگلسان وویلز دایر شد:
1- مدارس متوسطه گرامر
2- مدارس متوسطه فنی
3- مدارس متوسطه جدید یا مدرن
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 1965 مدارس متوسطه جامع وعمومیت امتحان 11+ در انتخاب دانش آموزان کاسته شد .
از ویژگی های بارز مدارس متوسطه جامع ارائه آموزش های عمومی وحرفه ای برای دانش آموزان با استعداد های متنوع ومتفاوت می باشد .
در این گونه مدارس همه گونه آموزش متوسطه (گرامر ، حرفه ای جدید ) در یک ساختمان فراهم شده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
مرحله تعلیمات متوسطه تمام وقت تا سن 16 سالگی عمومی واجباری است از آن پس دانش آموزان می توانند داوطلبانه تا پایان سن 18 سالگی در مدارس متوسطه تحصیلات خود را ادامه دهند .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس متوسطه گرامر : قدیمی ترین مدارس متوسطه انگلستان وویلز می باشند ودانش آموزان صاحب نمرات بالا در امتحان 11+ بویژه درآزمون هوش را پذیرا هستند .
دانش آموزان پس از گذراندن یک دوره عمومی واختصاصی
برای ورود به دانشگاه ها آماده می شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
محصلین این مدارس، بین سنین 15 تا 18 سال ، خود را جهت گذراندن امتحان عمومی( G.c.E) آماده می کنند. این امتحانات دردو سطح عادی وپیشرفته صورت می گیرد .
شرط ورود به دانشگاه ها ، داشتن گواهینامه G.C.E در سطح عالی است .
آموزش و پرورش تطبیقی
2- مدارس متوسطه فنی : تاکید بر دروس عملی وفراگیری مهارتهای حرفه ای است (صنعت ، کشاورزی ، تکنسین و…..).
در طی این دوره های آموزشی ، دانش آموزان را برای امتحانات (G.C.E) آماده می کنند .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس متوسطه فنی باتوجه به سابقه دوقرن انقلاب ـ صنعتی در این کشور در مقام مقایسه با سایر ممالکٍ صنعتی، توفیق چندانی نداشته وبا استقبال والدین روبرو نشده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
3- مدارس متوسطه جدید : طول تحصیل 5 سال وبرنامه آموزشی آنها متنوع ودروس عملی ، حجم قابل توجهی از برنامه درسی را به خود اختصاص می دهد مانند بافندگی، دکوراسیون، حسابداری و…
آموزش و پرورش تطبیقی
علیرغم توجه دستگاه مرکزی آموزش وپرورش ومقامات محلی در تجهیز وفراهم آوردن امکانات وسیع آموزشی ، تعداد محدودی ازدانش آموزان فارغ التحصیل این مدارس،توانسته اند موفق ، به گرفتن گواهینامه عمومی آموزش ((G.C.E در سطح پیشرفته شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 1965 وزارت آموزش وپرورش تصمیم گرفت نوع دیگری ازکارنامه پایان تحصیلات به نام(G.S.E)به فارغ التحصیلان این مدارس ارائه دهد .این گواهینامه در مقام مقایسه با گواهینامه (G.C.E) از اعتبار علمی کمی برخوردار است .
آموزش و پرورش تطبیقی
بر اساس آمار موجود فقط 1% فارغ التحصیلان مدارس متوسطه جدید بادر دست داشتن گواهینامه (G.S.E) شانس ورود به دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی را داشته اند.
آموزش و پرورش تطبیقی
4- مدارس متوسطه جامع : تاسیس این نوع مدارس برای رهایی از شیوه های سنتی وپر تبعیض تقسیمات سه گانه گرامر، فنی و جدید از سال 1944 قوت گرفت ولی به علت مخالفت والدین به تعویق افتاد تا اینکه در سال 1965 تاسیس شد .
آموزش و پرورش تطبیقی
هدف ازتاسیس مدارس متوسطه جامع به نظر«مونکز» عبارتند از:
1- از میان برداشتن طبقه بندی دانش آموزان پس ازپایان دوره ابتدایی
2- بهره مند شدن دانش آموزان با توانایی های متفاوت تحصیلی از امکانات آموزشی مشابه
3- صرفه جویی در استفاده از منابع مالی وانسانی به علت تمرکز سه نوع مدرسه گرامر ، فنی ، جدید .
آموزش و پرورش تطبیقی
دانش آموزان دوره ابتدایی بدون گذراندن امتحان 11+ وارد مدارس جامع می شوند .
تعلیمات در این مدارس شامل دو دوره سه ساله است .
سه سال اول ، دروس عمومی وسه سال بعدی دروس اختصاصی (دروس آزاد) که دانش آموزان براساس علاقه واستعداشان با کمک مربی ومشاوران تحصیلی انتخاب می کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
در ابتدای سال چهارم یعنی در مرحله انتقال از دوره اول به دوره دوم متوسطه، دانش آموزان جهت ادامه تحصیل براساس استعداد، نمرات درسی ،انتخاب دروس اختیاری ،فنی وحرفه ای ونوع امتحان (عمومی ، پیشرفته) تقسیم بندی می شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
تعداد مدارس جامع در سال 89-1988 بالغ بر 3410 مدرسه با گنجایش 7/3 میلیون نفر دانش آموز که 5/77 در صد دانش آموزان دوره متوسطه را در برمی گرفت ، درانگلستان وویلز تاسیس شده بود .
آموزش و پرورش تطبیقی
میدل اسکول یا مدارس میانه : این مدارس ،آموزشهایی در حد فاصل بین دوره ابتدایی و متوسطه را ارائه می دهند . کودکان در سن 8 یا 9 سالگی وارد این مدارس شده وتا سن 12 الی 14 سالگی تحصیل می کنند سپس برای ادامه تحصیل به مدارس دیگر متوسطه منتقل می شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
علمای تعلیم وتربیت معتقد بودند که 11 سالگی برای برخی دانش آموزان نمی تواند سن بروزاستعداد،علایق وتواناییها باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
هدف ازتاسیس این گونه مدارس این بود که به دانش آموزان مجال وفرصت بیشتر داده شود تا توانایی های خود را به محک شناسایی زنند .
در سال 89-1988 شمار این مدارس در انگلستان وویلز بالغ بر 1202 مدرسه بوده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس غیر انتفاعی مستقل : توسط کلیسا ،تشکیلات فرهنگی وانجمن های خیریه ویا افراد ذیصلاح تاسیس شده است .
اغلب این مدارس قسمتی از مخارج خود را از دستگاه مرکزی یا مقامات محلی آموزش وپرورش دریافت ودر عوض دانش آموزان معرفی شده از طرف ادارات آموزش وپرورش نواحی را بدون دریافت شهریه ثبت نام می کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس مستقل خصوصی: مخصوص فرزندان خانواده های ثروتمند انگلیسی است شرط ورود به این موسسات ، موفقیت در امتحان ورودی ویژه ، توان پرداخت شهریه سالیانه واصل ونسب خانواگی است .
آموزش و پرورش تطبیقی
از معروف ترین مدارس مستقل خصوصی « مدارس عام» را می توان نام برد که اغلب فارغ التحصیلان مدارس مذکور به دانشگاه های معتبر انگلیس راه می یابند .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارس ویژه وکلاسهای اختصاصی برای کودکان معلول: به منظور تعمیم آموزش برای کودکان عقب مانده ذهنی وجسمی تاسیس ودارای کادر آموزشی وهم درمانی بودند .
در سال 1986 قریب به 1870 مدرسه ویژه دولتی وخصوصی در این کشور وجود داشت .
آموزش و پرورش تطبیقی
به طور کلی مدارس ابتدایی ومتوسطه در انگلستان وویلز به دو گروه دولتی وآزاد (شخصی ) تقسیم می شوند .
مدارس ابتدایی دولتی 3/2 ومدارس متوسطه دولتی حدود 5/4 از کل مدارس موجود در انگلستان وویلز را شامل می شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
مدیریت واداره امور مدارس : هریک از مدارس ابتدایی دولتی ویا آزاد دارای «هیات مدیره» ومدارس متوسطه دارای «هیات سرپرستان»می باشند هیات های مذکور با همکاری ومشورت مدیرمدرسه هدایت ورهبری کلی(آموزشی ومالی ) مدرسه را بر عهده دارند .
آموزش و پرورش تطبیقی
کلیه اعضای هیات ها برای مدارس دولتی، از طریق مقامات آموزش وپرورش محلی و برای مدارس آزاد توسط موسسین انتخاب می شوند
مدارس آزادی که از مقامات محلی آموزش و پرورش کمک دریافت می کنند به ازاء مقدار کمک دریافت شده ،نفراتی از اعضا هیات مدیره وسرپرستان مدارس، توسط اداره آموزش وپرورش، تعیین ومنصوب می شوند .
آموزش و پرورش تطبیقی
اهم وظایف هیات مذکور ومدیران مدارس عبارتنداز :
استخدام معلمان وکادراداری مدرسه ، نظارت بر اجرای صحیح
برنامه های آموزشی ، تخصیص اعتبارات از کل بودجه برای
تعمیرو احداث کلاسهای جدید وتجهیز وسایل آموزشی .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل پنجم
کادر آموزشی مدارس وتربیت معلم
در سال تحصیلی 87-1986 حدود 472000 معلم در موسسات آموزشی(مهدکودکها، کودکستانها،مدارس ـ ابتدایی ومتوسطه)مشغول به کارتعلیم وآموزش بودند،که 67 درصد را زنان تشکیل می دادند .
آموزش و پرورش تطبیقی
اکثر معلمان در انگلستان وویلز با گذراندن دوره چهار ساله در یکی از 150 کالج تربیت معلم یا دانشکده علوم تربیتی دانشگاهها می توانند گواهینامه معلمی را دریافت کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
فارغ التحصیلان صاحب گواهینامه معلمی پس از گذراندن موفق یک دوره آزمایشی دو یا یک ساله، به استخدام درمی آیند .
شرط ورود به موسسات عالی تربیت معلم، داشتن (G.C.E) در سطح عالی وحداقل سن 18 سال است .
آموزش و پرورش تطبیقی
از سال 1972 به موجب قانون، کلیه کالج های تربیت معلم تحت نظارت علمی دانشگاههای حوزه خود درآمدند .
اغلب مراکز تربیت معلم به طور شبانه روزی اداره می شوند واغلب آموزشهای ضمن خدمت معلمان ودبیران در این مراکز صورت می گیرد .
آموزش و پرورش تطبیقی
به موجب قانون دستمزد معلمان مصوب سال 1965 ، تعیین حقوق معلمان ابتدایی ومتوسطه دولتی وهمچنین کادر آموزشی کالج های فوق دیپلم به عهده کمیته ای به نام « برن هم» گذاشته شده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
کمیته برن هم، براساس شاخص هایی چون: میزان سالیانه تورم،هزینه های جاری زندگی ودرآمد متوسط کارکنان بخش خصوصی ودولتی ، نسبت به تعیین وافزایش حقوق سالیانه معلمان تصمیم گیری می کند.
آموزش و پرورش تطبیقی
تصمیم گیری درباره افزایش حقوق سالیانه اساتید دانشگاهها وموسسات آموزش عالی در حیطه وظیفه کمیته دیگری به نام کمیته «دستمزد هیات علمی دانشگاهها» است که متشکل از نمایندگان کادر هیات علمی، رئیس ، دانشگاه ذی نفع ودولت مرکزی می باشد .
آموزش و پرورش تطبیقی
فصل ششم
آموزش عالی
در سن16 سالگی یعنی پس ازپایان دوره اجباری تعلیمات متوسطه، جوانان انگلیسی به یکی از سه طریق زیر عمل می کنند :
1-می توانند جهت آماده کردن خودبرای ورود به دانشگاه ها، تا سن 18 سالگی در مدارس متوسط بمانند .
آموزش و پرورش تطبیقی
2- مدارس متوسطه را ترک و برای تحصیل تمام وقت یا با آماده کردن خود برای امتحانات (G.C.E) در سطح عالی، در یکی از کابلهای فوق دیپلم ثبت نام نمایند.
3- ترک تحصیل ومستقیماً وارد بازار کار شوند.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش عالی در انگلستان وویلز شامل دو مرحله آموزش اضافی و آموزش دانشگاهی است .
آموزش اضافی از نقطه نظر هدف، کیفیت آموزش ، شرایط پذیرش دانشجوو مدت تحصیل، با تحصیلات دانشگاهی متفاوت است .
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزشهای اضافی در موسساتی تحت عنوان کالج های فنی، مدارس عالی هنر وصنعت، حسابداری ، تجارت وبانکداری است .
برنامه های آموزشی تعلیمات اضافی براساس احتیاجات محل وبا مشورت ویاری صاحبان صنایع ومشاغل تهیه وتدوین می شود .
آموزش و پرورش تطبیقی
وجود دوره های کوتاه مدت 6 ماهه یا یک ساله ودوره های فوق دیپلم باعث شده که گروه کثیری از کارکنان وکارگران شاغل نیمه ماهربه منظوربالا بردن سطح کیفی کارومهارتهای خود،در این موسسات به تحصیل اشتغال ورزند .
آموزش و پرورش تطبیقی
دانشگاهها : اگر چه بیشتر دانشگاههای انگلستان وویلز از ادغام مدارس وکالج های فنی مختلف بوجود آمده اند ولی این مراکز از نقطه نظر علمی وکیفیت آموزشی در مقایسه با سایر موسسات آموزش عالی از نظر وجهه علمی مدارک تحصیلی، در سطح بالاتری قرار دارند .
آموزش و پرورش تطبیقی
در سال 89-1988 در ویلز وانگلستان بیش از 39 دانشگاه وجود داشت .
برخی از دانشگاه ها ازجمله « آکسفورد »و«کمبریج» دارای سابقه طولانی اند.
بزرگترین دانشگاه انگلستان «دانشگاه لندن »است که نزدیک 50000 دانشجودر آن به تحصیل اشتغال دارند .
آموزش و پرورش تطبیقی
دانشگاههادرایجادرشته های تحصیلی جدید،توسعه دانشکده ها وشرایط انتخاب دانشجو ،استخدام وعزل کادر آموزشی وتعیین استانداردهای آموزشی از استقلال عمل برخوردارند .
دانشگاهها باتوجه به دریافت قسمت اعظم هزینه خود از دولت در خرج اعتبارات کاملا آزاداند .
آموزش و پرورش تطبیقی
کمک های مالی دولت به دانشگاههااز طریق «کمیته مالی دانشگاهها» انجام می گیرد . ازدانشگاههای معتبر وبزرگ انگلستان می توان دانشگاه ویلز ومنچستر راکه15تا20هزاردانشجورادرخودجای داده اند،نام برد
آموزش و پرورش تطبیقی
درسال 89 ـ 1988 قریب 1200999 دانشجو دررشته های
متفاوت دوره لیسانس وفوق لیسانس مشغول به تحصیل بودند
آموزش و پرورش تطبیقی
یکی ازبزرگترین دانشگاههای شهری انگلستان دانشگاه «لیورپول» است .
دانشگاه آزاد : برای اولین بار در سال 1971 در انگلستان شروع به کار کرد و درسال 89-1988 برطبق آمار موجود بیش از112000 نفردانشجو در دوره های کوتاه مدت ، لیسانس وبالاترازآن در دانشگاه ثبت نام کرده بودند
آموزش و پرورش تطبیقی
شرایط ورود به دانشگاهها نسبتا مشکل است . شرایط مقدماتی پذیرش دانشجو در دانشکده ها و بخش های آموزشی انجام و به شورای مرکزی پذیرش دانشجو اعلام می شود.
شورای مرکزی پس ازبررسی ، داوطلبان را در صورت احراز
شرایط مورد قبول ، به دانشگاه مربوطه معرفی می کند.
آموزش و پرورش تطبیقی
به طور کلی دانشجویانی که قصد ورود به دانشگاههای ویلز و انگلستان را دارند باید:
1- در امتحانات (G.C.E) شرکت واز دوماده درسی نمره عالی بگیرند.
2- در مواد درسی دیگری مثل زبان خارجی و علوم تجربی نمره قبولی داشته باشند.
3- در برخی دانشگاهها شرط موفقیت درامتحان اختصاصی و مصاحبه نیز وجود دارد.
آموزش و پرورش تطبیقی
مدارک و درجات تحصیلی دانشگاهی : عبارتند از دیپلم تعلیمات عالی ، لیسانس، فوق لیسانس ودکتری .
بنیاد ملی تحقیقات آموزشی : در سال 1946 تاسیس و مسئولیت اجرای تحقیقات در زمینه مسائل آموزش و پرورش انگلستان را بر عهده دارد.
آموزش و پرورش تطبیقی
مراکز علمی و فرهنگی: دستگاه مرکزی آموزش و پرورش و مقامات محلی و بخش خصوصی به منظور ارتقاء سطح فرهنگٍ مردم انگلیس اقدام به ایجاد کتابخانه های عمومی و موزه های متعدد براساس نیازمندیهای منطقه در دو بخش کودکان و سالمندان کردند.
آموزش و پرورش تطبیقی
در حال حاضربیش از 17198 کتابخانه عمومی درسراسر کشور انگلستان و منطقه ویلز دایر است.
وجود موزه های متعدد و معروف از جمله موزه تاریخ طبیعی، موزه علوم وموزه بزرگ بریتانیا نقش عمده ای در غنای فرهنگ عمومی واشاعه علوم وفنون در بین جوانان دارند.
آموزش و پرورش تطبیقی
ازمراکزفرهنگی وآموزشی دیگر ، می توان «کالج های جامعه» را نام برد که در ارائه سرگرمی و آموزشی وآموزشهای عملی برای خانواده ها ، قشر سالمندان ، جوانان ، جویندگان کار و… نقش موثری را ایفا می کنند.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش بزرگسالان : این مراکز شامل دانشگاهها ، کالج ها ، مدارس عالی ومراکز آموزشی مخصوص آموزش سالمندان می باشد.
کلاسها درمحل مدارس متوسطه و موسسات فوق الذکر برگزار می شود.
آموزش و پرورش تطبیقی
اغلب دوره های آموزشی این مراکز شبانه است.
مدرسین و مربیان کانونهای آموزش بزرگسالان را سازمان ملی آموزش و پرورش کارگران وموسسات آموزشی تامین می نماید.
آموزش و پرورش تطبیقی
موسسه ملی آموزش بزرگسالان واقع در لندن ، مسئولیت هماهنگی بین فعالیتهای مراکز آموزش بزرگسالان و جمع آوری اسناد و مدارک و نیز تحقیقات در امرآموزش بزرگسالان درسطح کشور را عهده دار است.
آموزش و پرورش تطبیقی
هزینه های آموزش و پرورش: طی سالهای 1969 تا 1988 رشد قابل ملاحظه ای داشته است . دلایل افزایش
را می توان در توجه دولت و مقامات محلی آموزش و پرورش به ارتقاء سطح دانش جامعه جستجو کرد.
آموزش و پرورش تطبیقی
صاحب نظران 6/5 برابر شدن رشد هزینه های آموزش و پرورش، در کشورٍ صنعتی چون انگلستان را ناشی از توسعه کانونهای آموزشی قبل از دبستان ، ایجاد کانونهای فرهنگی وکلوپهای ورزشی ، توسعه کالج ها ، دانشگاهها و… می دانند.
آموزش و پرورش تطبیقی
آموزش و پرورش تطبیقی
ویژگیهای بارز نظام تعلیم و تربیت انگلستان و ویلز
1- داشتن زبان نوشتاری و تکلم مشترک که دربرقراری تفاهم و همبستگی ملی سهم مهمی را ایفا می کند.
2- قانون تعلیمات همگانی برای سنین 5 تا 16 سال، مقامات محلی را جهت تامین امکانات موظف کرده است .
آموزش و پرورش تطبیقی
3- اداره امور به شیوه غیرمرکزی در انگلستان و ویلز، عرصه را برابتکارات محلی وآزمایش های فردی درکار آموزش وپرورش باز گذاشته است.
4- به آموزشهای قبل از دبستان و دوره ابتدایی اهمیت و ارزش قایل هستند.
آموزش و پرورش تطبیقی
رقم کل کودکان سنین 2 تا 7 سال که ازآموزش قبل ازدبستان و دوره ابتدایی برخوردارند درسال 1988 بالغ بر 3500000 نفر می شود.
5- گروه بندی دانش آموزان بر حسب هوش و استعدادها
آموزش و پرورش تطبیقی
6- بر لزوم آشنایی دانش آموزان با دنیای صنعت و کار تاکید زیادی دارند.
7- آموزش نیمه وقت ، بازآموزی ، آموزش مکاتبه ای و از راه دوردر برنامه های آموزشی انگلستان نقش مهمی را ایفا می کند.
آموزش و پرورش تطبیقی
8- مدارس مجزا در سطوح مختلف تحصیلی برای دختران و پسران ایجاد شد.
9- به آموزشهای غیر رسمی در انگلستان اهمیت و جایگاه خاصی قایل هستند.
آموزش و پرورش تطبیقی
10- معلمان از میان افراد با صلاحیت و شایسته انتخاب
می شوند.
11- استقلال عمل دانشگاهها در انگلستان ، میدان را جهت ابتکارات باز گذاشته است.
آموزش و پرورش تطبیقی
امیدواریم این مجموعه از مباحث درباره نظام تعلیماتی ، سرآغاز مطالعات بیشتری درباره نظامهای آموزش و پرورش سایر ممالک موفق جهان باشد.
آموزش و پرورش تطبیقی