آزمون هوشی آر بی کتل مقیاس 1-کودکان 4 تا 8 سال
هوش چیست؟
هوش یکی از جذاب ترین مفاهیم روانشناسی می باشد که باعث شده تا بسیاری از افراد به دنبال روش هایی برای سنجش آن باشند.
اندیشمندان و محققانی که در حوزه هوش فعالیت می کنند آن را به عنوان یک عامل مهم برای موفقیت در نظر می گیرند.
هوش مقوله ای قابل رویت یا احساس شدنی نیست، بلکه یک صفت فرضی و یک مفهوم انتزاعی و ذهنی است و آثار آن مورد مطالعه قرار می گیرد
ابعاد تعریف هوش
در تعریف هوش سه جنبه مد نظر می باشد:
توانایی و استعداد کافی برای یادگیری و درک امور
هماهنگی و سازش با محیط، بهره برداری از تجربیات گذشته با به کار بردن قضاوت و استدلال صحیح
پیدا کردن راه حل منطقی در مواجه با مشکلات.
ضریب هوشی
ضریب هوش یا همان بهره هوشی که با مخفف IQ آن را می شناسیم، نمره ای است که پس از انجام تست هوش به افراد داده می شود.
در واقع ضریب هوش یک نمره کلی است که از مجموعه ای سوالات، تست ها یا خرده آزمون ها در راستای ارزیابی هوش به دست می آید
ضریب هوشی
این ضریب می تواند برای انواع هوش به طور مجزا محاسبه گردد. در تست های هوش استاندارد ضریب هوش دارای یک متوسط و انحراف استاندارد مشخص می باشد که بر اساس آن افراد را تقسیم بندی می کنند.
به طور معمول میانگین نمرات تست هوش 100 و انحراف استاندارد آن 15 می باشد
آزمون نابسته به فرهنگ کتل
آزمونهای نابسته به فرهنگ کتل توسط ریموند کتل در سال 1994 برای سنجش هوش تدوین شده است.
هدف او از ساخت این پرسشنامه ابزاری بود که توانایی های شناختی افراد را فارغ از تاثیر زمینه فرهنگی و آموزشی بسنجد.
به عقیده کتل هوش دارای دو جنبه سیال و متبلور است؛ هوش سیال وابسته به زمینه ژنتیکی زیستی فرد است و هوش متبلور تحت تاثیر آموزش و فرهنگ است.
در این آزمون هوش سیال شما مورد ارزیابی قرار می گیرد
این آزمون برای سه سطح زیر تهیه شده است:
مقیاس 1 برای کودکان ۴ تا ۸ ساله ، برای افراد دارای هوش پایین و برای بزرگسالانی که در بیمارستانهای روانی بستری هستند.
مقیاس ۲ برای کودکان ۸ تا ۱۳ساله ، برای بزرگسالانی که کمتر از دیپلم سواد دارند و برای اکثر کسانی که بیش از ۵۰ سال دارند.
مقیاس 3 برای سطوح بالاتر از دیپلم، برای دانشگاهیان و بزرگسالان با هوش
1
2
3
برای کودکان 4 تا 8 ساله ، و برای بزرگسالانی که در بیمارستان های روانی بستری هستند
برای کودکان 8 تا 13 ، برای بزرگسالانی که کمتر از دیپلم سواد دارند و برای اکثر کسانی که بیش از 50 سال دارند
برای سطوح بالاتر از دیپلم ، برای دانشگاهیان و بزرگسالان باهوش
بر خلاف مقیاس های 2 و 3 ، تا اندازه ای به فرهنگ وابسته است و این امر نشان می دهد که مولف ، از ابتدا به این فکر بوده است که جمع آوری تعدادی سوال که هم بتواند دقت ، ادراک و سایر تواناییهای کودکان 4 تا 8 ساله را اندازه بگیرد و هم عامل فرهنگ را به کلی کنار بگذارد کار آسانی نیست .
با این همه ، چهار خرده آزمون 1 -2 – 3 – 8 از دخالت عامل فرهنگی خیلی دور هستند .
آزمون هوشی آر . بی . کتل مقیاس 1
خرده آزمون های هوش کتل
بنابراین ، می توان انها را در گروه جداگانه ای قرار داد .
این خرده آزمون ها بر اساس تحقیقات انجام گرفته درباره 18 نوع کاملا متفاوت خرده آزمون های بینه ، مریل پالمر و سایر مقیاس های مربوط به 4 تا 8 ساله ها به وجود آمده است .
کل زمان اجرای آزمون بین 40 تا 60 دقیقه خواهد بود .
بر اساس همین تحقیقات ، سعی کرده اند خرده آزمون هایی فراهم آورند که :
هوش یا عامل کلی را اندازه گیری کند
1
حتی المکان توانایی های اختصاصی را به کار نمی گیرد
برای کودکان جالب باشد
در زمان کوتاه تعداد زیادی سوال در اختیار آزمودنی می گذارد
2
3
4
پرسشنامه
عقل (MA ) ………….. سن تقویمی (CA ) …………….ضریب هوشی ( IQ ) ………………..
نام و نام خانوادگی ……………………………………….. تاریخ اجرا ………………………. تاریخ تولد …………………………….. سن و پایه تحصیلات ……………………………….. دختر ……………………………………… پسر ………………………………….. آدرس محل سکونت یا تحصیل : ……………………………………………………………………………………………………………….
آزماینده به آزمودنی می گوید : (( به 6 تصویر بالای صفحه نگاه کن .
یک توپ و در زیر آن یک حلقه می بینی ؛ بعد یک پر پرنده و در زیر آن یک خط دیده می شود ؛ آنگاه یک برج کلیسا و در زیر آن یک خط عمودی وجود دارد ؛ شکل ، بعدی یک چرخ و در زیر ان یک نقطه سیاه است ؛ شکل پنجم ، آسیاب بادی را به یک ضربدر در زیر آن نشان می دهد ؛ آخرین شکل ، عبارت است از یک صندلی و در زیر آن خطی به شکل آرنج است .
خرده آزمون اول جانشین سازی
حال از تو می خواهم که تصاویر پایین این خط را نگاه کنی و در زیر هر یک از آنها همان علامت را بگذاری که در بالا دیدیم .
بعد از علامت گذاری زیر هر تصویر 5 ثانیه به آزمودنی استراحت می دهیم .
پس از 80 ثانیه ، آزماینده می گوید : وقت تمام است و مداد را بگذار زمین .
1
2
3
4
5
6
آزماینده می گوید : (( ردیف بالا را نگاه کن . پنج شکل می بینی ، یکی با بقیه جور نیست ، می توانی آن را نشان دهی ؟ بلی شکل سمت چپ ، چرا ؟ بریا انکه همه سفید هستند اما آن سیاه است . پس خطی زیر آن بکش .
حال ، ردیف دوم را نگاه کن . باز هم پنج شکل می بینی ، یکی از اینها با بقیه جور نیست ، می توانی بگویی کدام است ؟ در صورت شکست ، آزماینده می گوید : شکل دوم از سمت چپ ، زیرا بقیه آدمکها سرو پا دارند اما این یکی نه سر دارد و نه پا . پس روی آن خط بکش ( 5 ثانیه استراحت ) .
حالا از ردیف سوم شروع کن ، در هر ردیف ، روی شکلی که با بقیه جور نیست خط بکش )) .
خرده آزمون دوم : آزمون طبقه بندی
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
خرده آزمون سوم : مازها
آزماینده به طرح بالا اشاره می کند و چنین توضیح می دهد : (( به این موش نگاه کن . او به دنبال پنیری می گردد که این طرف قرار دارد . می بینی که در مسیر موش جعبه های کوچکی گذاشته اند . خطوط موجود در این جعبه ها دیوار های داخل آنهاست . موش باید از لابه لای دیوار ها عبور کند و خود را به پنیر برساند . او نمی تواند از بالای خطوط بپرد زیرا ، همان طور که گفتیم ، اینها دیوار است . این خط مسیری را نشان می دهد که موش طی کرده است تا به پنیر برسد . او دیوار ها را دور زده ، مسیر های بین انها را دنبال کرده است . خوب ، اینک موش دیگری که می خواهد به پنیر برسد لازم است که او از تمام جعبه ها عبور کند . همان طور که گفتیم ، او نباید از بالای خطوط بپرد . مدادت را بردار و خط کوتاهی از این جا بکش ، بعد بایست و نگاه کن و بالاخره مسیری را رسم کن که موش باید برود . شروع کن . این موش باید سریع راه برود .
(( پس از 90 ثانیه ، آزماینده می گوید : وقت تمام است . همین جا بایست )) .
خرده آزمون چهارم : تداعی اسامی – اشیا
آزمودنی باید به تصاویر نگاه کند و تصویر که به او گفته می شود را پیدا کند .
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
(( آزماینده یک صندلی در کنار در می گذارد ، هر چیزی را که روی میز وجود داشته باشد بر می دارد ، مگر یک کتاب بزرک که آن را در طرف دیگر میز می گذراد ))
کتاب را می بینی ؟ ابتدا آن را روی صندلی نزدیک در بگذار ، بعد در را باز کن ، آنگاه بیا اینجا .
کلید را می بینی ؟ ابتدا آن را روی میز بگذار ، بعد در را ببند و ، در اخر کتابی را که روی صندلی کنار در است برای من بیاور
صفحه اول کتاب را باز کن ، کلید را که روی میز ایت بردار و ان را روی کتاب باز بگذار . در پایان ، کتاب را به آرامی ببند .
به طرف دیگر میز برو ، یک دست خود را روی میز و دست دیگرت را روی زانو خود بگذار
دو بار دور صندلی کنار میز بچرخ ، بعد بیا اینجا .
خرده آزمون پنجم : اجرای دستورات
(( آزماینده روی میز دو سکه 50 ریالی ، و یک سکه 250 ریالی می گذارد ))
قوطی کبریت را خالی کن و دو سکه یکسان را داخل ان بگذار (( آزماینده در را باز می کند )) .
این یکی را دوبار انجام بده : برو جلو در و برگرد اینجا . بار دوم ، وقتی به جلو در رسیدی آن را ببند .
بنشین روی صندلی ، پای چپ را روی پای راس بنداز .
این کتاب را روی کتابی که روی میز است بگذار ، بعد هر دو را در طرف دیگر میز بگذار .
این مداد را بردار ، ابتدا آن را به دست دیگر بده ، بعد آن را به پشت سر خود ببر و ، باالاخره ، دست خود را عوض کن و آن را به من بده .
خرده آزمون پنجم : اجرای دستورات
(( آزماینده دو کاغذ را روی میز می گذراد ، یکی به شکل مربع و دیگری به شکل مستطیل )) .
کاغذ مربعی شکل را از روی میز بردار ، ابتدا آن را روی صندلی کنار در بگذار ، بعد از دو کتاب روی میز ، کوچکترین را بردار و آن را روی کاغذ مربعی شکل بگذار .
کاغذ مربعی شکل را در کنار کاغذ دیگر بگذار ، بعد قوطی کبریت را باز کن . اگر در داخل آن دو سکه عین هم وجود داشته باشد قوطی را روی کاغذ بزرگتر بگذرا . اگر سکه های داخل قوطی متفاوت باشند ، قوطی را ببند .
خرده آزمون پنجم : اجرای دستورات
خرده آزمون ششم : نقاشیهای غیر عادی
آزماینده می گوید : کسی که این نقاشیها را کشیده ، کار های عجیبی کرده است . از تو می خواهم که خوب آنها را نگاه کنی و به من بگویی که کدام قسمت عجیب است .
برای هر نقاشی 15 ثانیه وقت داده می شود .
اگر کودک بگوید ( شکل 9 ) سوراخهای کفش خیلی زیاد است آزماینده بلافاصله باید از او بخواهد که پاسخ دیگری بدهد . به این صورت که به کودک بگوید : بلی درست است ، اما دیگر چه .
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
آن چیست که روی درختان می روید ؟
آن چیست که سفید است و برای نوشتن به کار می رود ؟
آن چیست که آواز می خواند و در هوا پرواز می کند ؟
آن چیست که نازک و دراز است و می برد ؟
آن چیست که در تمام روز می درخشد اما شب ناپدید می شود ؟
آن چیست که گرد و مسطح است ؟
خرده آزمون هفتم : معماها
آن چیست که موها و دندانهای زیادی دارد اما سر ندارد ؟
آن چیست که به راحتی می شکند و نور را از خود عبور می دهد ؟
آن چیست که می شنوی احساس می کنی اما نمی توانی ببینی ؟
آن چیست که همه دارند و هیچ کس نمی تواند مال دیگری را بردارد ؟
آن چیست که حرکت می کند اما زنده نیست و نمی توان آن را برداشت ؟
آن چیست که دست و پا دارد اما سر ندارد ؟
پاسخ آزمون هفتم : معماها
آن چیست که روی درختان می روید ؟ برگ
آن چیست که سفید است و برای نوشتن به کار می رود ؟ کاغذ
آن چیست که آواز می خواند و در هوا پرواز می کند ؟ پرنده
ان چیست که نازک و دراز است و می برد ؟ چاقو
آن چیست که در تمام روز می درخشد اما شب ناپدید می شود ؟ خورشید
آن چیست که گرد و مسطح است ؟ سکه
آن چیست که موها و دندانهای زیادی دارد اما سر ندارد ؟ ذرت
آن چیست که به راحتی می شکند و نور را از خود عبور می دهد ؟ شیشه
آن چیست که می شنوی احساس می کنی اما نمی توانی ببینی ؟ باد
آن چیست که همه دارند و هیچ کس نمی تواند مال دیگری را بردارد ؟ اسم
آن چیست که حرکت می کند اما زنده نیست و نمی توان آن را برداشت ؟ موج
آن چیست که دست و پا دارد اما سر ندارد ؟ مبل
خرده آزمون هشتم : تشابهات
کودک باید از بین گلدانها گلدانی را که شبیه گلدان سمت چپ است را پیدا کرده و زیر آن خط بکشد .
کودک باید تصویر مشابه با تصویر سمت چپ را مشخص کند و زیر آن خط بکشد .
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
نمره گذاری
نمره گذاری خورده آزمون اول : ( جانشین سازی ) نمره آزومودنی عبارت خواهد بود از خارج قسمت تعداد تصاویر درست علامت گذاری شده تقسیم بر 5 ، بنابراین بالاترین نمره 12 خواهد بود .
زیرا در مجموع 6 ردیف و در هر ریف 10 تصویر وجود دارد که جمعا 60 تصویر می شود . ( 12= 5 : 12 ) .
در نمره گذاری پاسخها ، حتی تصاویری را که آزماینده از آنها کمک می گیرد تا دستوالعمل را برای آزمودنی توضیح دهد به حساب می آورند . اگر نمره کودک 5 درصد باشد آن را به 1 گرد می کنیم .
نمره گذای خرده آزمون دوم ( طبقه بندی ) : تعداد ردیف هایی که پاسخ آنها درست انتخاب شده است شمرده می شود . دو ردیف بالا نیز به حساب می آید .
بنابراین حداکثر 12 نمره خواهد بود . در هر ردیف فقط باید یکی از تصاویر خط کشیده ، شود در غیر این صورت غلط خواهد بود نمره گذاری خرده آزمون سوم ( ماز ها ) : تعداد جعبه هایی که آزمودنی به طور کامل و بدون تماس با خطوط از آنها عبور کرده است ، شمرده می شود . اگر کودک وارد بن بست شود و دوباره به عقب برگردد ، شکست به حساب نخواهد آمد . شماره گذاری جعبه ها نمره گذاری آنها را آسان کرده است . حداکثر نمره : 12
نمره گذاری
نمره گذاری خرده آزمون چهارم ( تداعی اسامی – اشیا ) : تعداد ردیفهای درست علامت گذاری شده را می شمارند . حداکثر نمره : 12
نمره گذاری خرده آزمون پنجم ( اجرای دستورات ) : تعداد دستورات درست انجام شده را می شمارند . آزمودنی حتما باید دستورات را با همان ترتیبی که داده می شود انجام دهد ، کوچکترین اشتباه و تغییر در ترتیب آنها ، خطا به حساب می آید . 12
آزماینده باید همیشه هشیار باشد تا اعمال درست کودک را از اعمال نادرست او تمیز دهد . حداکثر نمره : 12
نمره گذاری خرده آزمون ششم ( نقاشیهای غیر عادی ) : به هر پاسخ درست یک نمره داده می شود . برای نمره گذاری به کلید تصیح مراجعه شود .
نمره گذاری خرده آزمون هفتم ( معماها ) : به هر پاسخ درست یک نمره داده می شود . حداکثر نمره : 12
نمره گذاری خرده آزمون هشتم ( تشابهات ) : تعداد پاسخهای درست را می شمارند . حداکثر نمره :
پایان