بسمه تعالی
راهنمای
آزمون هوشی آر.بی.کتل
(مقیاس دو)
آزمون هوشی آر.بی.کتل
آزمون نابسته به فرهنگ
اندازه گیری عاملG
مقیاس 2 – فرم های AوB
آزمون هوشی آر.بی.کتل – اندازه گیری عامل G
مقیاس 2- فرم های A و B
ساخت آزمون
آزمونهای نابسته به فرهنگ کتل برای سه سطح زیرپیش بینی شده است.
مقیاس 1. برای کودکان 4 تا 8 ساله ، برای کودنها و برای بزرگسالانی که در بیمارستانهای روانی بستری هستند.
مقیاس 2. برای کودکان 8 تا 13 ساله ،برای بزرگسالانی که کمتر از دیپلم سواد دارند و برای اکثر کسانی که بیش از 50 سال دارند.
مقیاس 3. برای سطوح بالاتر از دیپلم ، برای دانشگاهیان و بزرگسالان باهوش.
آنچه در زیرمی آید مقیاس 2 را شامل می شود.
موقعیتهای متعددی ، در مدرسه یا در کارخانه وجود دارد که لازم است اجرای آزمون کمتر از نیم ساعت طول بکشد .به همین دلیل ، مقیاس 2 طوری به دو فرم A وB تقسیم شده که اجرای یک سری کامل کمتر از نیم ساعت طول می کشد . اما اگر بخواهند اجرای آزمون زیادتر شود می توانند دو فرم را یک جا اجرا کنند.
زمان لازم برای اجرای خود آزمون 14 دقیقه است. اما اگر زمانی را که صرف آموزشهای لازم ، پر کردن ، صفحه اول و …. می شود به آن اضافه کنیم آزمایش روی هم رفته نیم ساعت خواهد بود. برای اجرای آزمون در زمان آزاد طبیعتاً باید محدودیت زمانی را از بین برد. مقیاس 2 از 4 خرده تست (تست فرعی) تشکیل شده که ترتیب و زمان اجرای هر یک از آنها به شرح زیر است:
نوع آزمون فرعی
تعداد سئوال
زمان لازم آزمون
خرده تست اول: سریها
12 سوال
3 دقیقه
خرده تست دوم
14 سوال
4دقیقه
خرده تست سوم
12 سوال
3 دقیقه
خرده تست چهارم
8 سوال
4دقیقه
بنابراین ،در هر یک از فرمهای AوB ، 46 سوال و در یک آزمون کامل 92 سوال وجود دارد .برای شروع آزمایش ، خرده تستی را انتخاب کرده اند که شناخته شده و فهمش آسان است.طبق معمول سوالات بر حسب درجه دشواری تنظیم شده است. تعدادی هم مثال در اول هر خرده تست ، به منظور آشنایی آزمودنیها با شیوه پاسخگویی و کاهش عادت حاصل از پاسخگویی به خرده تست قبلی ،وجود دارد . فرمهای AوB سوال به سوال تحلیل شده است تا درجه دشواری سوالات آنها تقریباً یکسان باشد.
روش اجرا
مقیاس2 باچهار روش قابل اجراست : با محدودیت زمانی یا بدون محدودیت زمانی ، انفرادی یا گروهی . دستوراتی که در زیر می آید اجرای آزمون بامحدودیت زمانی را شامل می شود در مورد اجرای آزمون بدون محدودیت زمانی، کافی است قسمت هاییکه به فواصل زمانی مربوط می شود حذف گردد.
پس از انجام اعمال مقدماتی و معمولی ، به منظور مانوس کردن آزمودنی یا آزمودنیها با شرایط آزمایش و برانگیختن میل اجرای بهتر آن، آزماینده بایدخاطر نشان کند که درآخر هر خرده تست برخی از سوالات بسیار دشواراست و عملاً کمترکسی پیدا می شودکه بتواند در زمان تعیین شده به همه آنها پاسخ صحیح بدهد. در عین حال آزماینده باید سفارش کند که آزمودنیها می توانند تلاش کنند و بهترین پاسخ را تشخیص دهند . او باید یاد آوری کند که برای همه سوالات پاسخ بدهند و هیچ سوالی رابدون پاسخ نگذارند. به عبارت دیگر ، از آزمودنیها باید بدانند نمره منفی وجود نخواهد داشت .
پس از مقدمه فوق از دستورات تفضیلی زیر استفاده خواهد شد.این دستورات باید به زبان خیلی ساده بیان شود واگر لازم شدهمراه با حرکات باشد . اجرای صحیح این آزمون و هر آزمون دیگر ایجاب می کندکه آزمودنیها دستورالعمل را خوب درک کنند.
دفترچه تصاویر را توزیع می کنند ، از آزمودنیها می خواهند تا مشخصات خود را روی صفحه اول آن بنویسند. از آنها می خواهند که تا اجازه داده نشده دفترچه را باز نکنند.پس از آنکه همه آماده شدند به آنها می گویند:
صفحه اول را برگردانید ، آزمون شماره (1) را می بینید(آزماینده دفترچه خود را بلند می کند و صفحه اول آن رابا انگشت نشان می دهد) . در اینجا سه خانه کوچک می بینید:
فرم A. می بینید که نوار سیاهرنگ، هر اندازه که ما جلوترمی رویم ، درازتر می شود.
فرم B. می بینید که نوار سیاهرنگ ، هر اندازه که ماجلوترمی رویم، به راست متمایل تر میشود.
بعد می گویند :
این ردیف را روی دفترچه خودتان نیز نگاه کنید .حال از شما می خواهیم که از میان خانه های سمت راست ، خانه ای راکه می تواند در این خانه نقطه چین قرار بگیرد انتخاب کنید.
(چند ثانیه مکث). دراینجا ، برای اینکه شما متوجه شوید بهترین جواب را انتخاب کرده زیرآن خط کشیده اند.
فرم A . پاسخ صحیح : اولین خانه از سری تصاویر سمت راست.
حال ردیف دوم را نگاه کنید. قسمت سیاه رنگ دارای یک دنباله است .این دنباله ابتدا به سمت چپ ، بعد به سمت راست و دوباره به سمت چپ متمایل شده است .در نوبت آخر به کدام جهت متمایل خواهد شد؟( صبر کنیدتا آزمودنیها پاسخ دهند). بلی به سمت راست متمایل خواهد شد. باز هم در اینجا بهترین پاسخ را انتخاب و زیر آن خط کشیده اند (نشان می دهند ).
حال ردیف سوم را ملاحظه کنید . می بینید که قسمت سیاهرنگ در سه خانه متوالی ، بتدریج می چرخد . در خانه چهارم ، به کجا خواهید رسید ؟ ( صبر کنیدتا آزمودنیها خودشان پاسخ دهند).
بلی اولین خانه سمت راست.
فرم B . پاسخ صحیح : دومین تصویر .
حال ردیف دوم را نگاه کنید . می بینیدکه مربع کوچک اول سیاه ، دومی سفید و سومی باز سیاه است ( نشان می دهند ). به نظر شما این مربع در خانه بعدی چگونه خواهد بود ؟
(صبر می کنند تا آزمودنیها خوب جواب بدهند ). بلی ، مربع کوچک دوباره سفید خواهد بود. به همین دلیل زیر خانه ای که مربع سفید دارد خط کشیده اند ( نشان می هند ).
حال ردیف سوم را نگاه کنید . می بینید که وقتی از خانه اول به خانه سوم نظر می اندازیم دست می چرخد . در خانه چهارم چگونه خواهد بود ؟ ( صبر می کنند تا آزمودنیها پاسخ دهند).
بلی، تصویر سوم از سمت راست.
اجرای آزمون را به ترتیب زیر ادامه می دهند :
وقتی گفتیم شروع کنید از اولین ردیف زیر خط شروع می کنید و تا پایان صفحه بعد پاسخ می دهید . در هر ردیف فقط یکی از تصاویر از تصاویر سمت راست درست است . آن را پیدا می کنید و زیرش خط می کشید.
شما وقت کافی برای پاسخگویی به همه سوالات را نخواهید داشت . با وجود این ، تا می توانید تند و سریع کار کنید . وقتی نظرتان درمورد یک سوال تغییر کرد می توانید پاسخ خود را عوض کنید، اما به محض آن که گفتیم " وقت تمام است " دیگر شما حق نخواهید داشت که سوالی راعوض کنید. آماده هستید؟ شروع کنید.
بعد از سه دقیقه گفته می شود:
وقت تمام است . مدادها را روی میز بگذارید و صفحه را برگردانید . به آزمون شماره ( 2) می رسید . در بالای صفحه ، ردیف اول تصاویر را نگاه کنید . چهار تصویر چیزی اشتراک دارند اما یکی از آنها متفاوت از بقیه است. دراین آزمون از شما می خواهیم که در هرردیف ، تصویری را که متفاوت از بقیه است پیدا کنید و زیرش خط بکشید.
فرم A . در ردیف بالا خطی زیر تصویر 4 کشیده شده تا شما متوجه شوید که بهترین پاسخ است . حال ردیف دوم راملاحظه کنید .تمام دایره ها سفیدند مگر یکی ازآنها که سیاه است. به این دلیل خطی زیر آن کشیده شده است.
فرم B . در ردیف بالا، خطی زیر تصویر دوم کشیده شده تا معلوم شود که خانه دوم پاسخ صحیح است . حال ردیف دوم را نگاه کنید . همه مستطیلها به یک اندازه اند مگر مستطیل سوم بنابراین خطی زیر آن کشیده شده است. آزمایش را با عبارت زیرادامه می دهند :
وقتی گفتیم شروع کنید، مدادتان را برمی دارید ،. در هر ردیف تصویری را که متفاوت از بقیه است پیداکند و خطی زیر آن بکشید .یادتان باشدکه در هر ردیف فقط یک تصویر وجود دارد که متفاوت از بقیه است.
سریع و با دقت کار کنید . سعی کنید تا پایان وقت تعدادبیشتری از آنها را پیدا کنید . از زیر این خط شروع می کنید وتا پایان صفحه بعد ادامه می دهید .آماده هستید؟ شروع کنید.
بعد از چهار دقیقه باید گفت :
وقت تمام است . مدادها را روی میز بگذارید و صفحه را برگردانید . به آزمون شماره ( 3) می رسید . تصویر سمت چپ بالای صفحه را نگاره کنید .چهار تا خانه می بینید .یکی از خانه ها ناقص است ( نشان می دهند ). تصویر ناقص در میان پنج تصویر سمت راست پیدا می شود . می توانید بگویید کدام است ؟( صبر می کنند تا آزمودنیها دست بلند کنند و پاسخ دهند). بلی همین است..
فرم A.تصویر سوم
فرم B. تصویر دوم
بطوریکه می بینید ، برای این که پاسخ صحیح را به شما نشان می دهند ، خطی زیر آن کشیده اند .اگر این تصویر را در خانه نقطه چین بگذارید ، تصویر بزرگ سمت چپ تکمیل می شود. حال ردیف دوم را نگاه کنید .تصویری که باید در اینجا قرارگیرد تا تصویر بزرگ تکمیل شود کدام است ؟ بلی ، همین است .
فرم A. اولین خانه از سری تصاویر سمت راست.
فرم B. چهارمین خانه از سری تصاویر سمت راست.
تصویری که زیرش خط کشیده شده است باید در محل خالی گذاشته شود تا تصاویر سمت چپ کامل گردد .حال ردیف سوم را ملاحظه کنید. تصویری که زیرش خط کشیده شده تصویری است که می تواند تصویر سمت چپ را کامل کند. وقتی گفتم شروع کنید ، با اولین تصویری که در زیر خط وجود دارد شروع کنید ، در میان تصاویر سمت راست تصویری را پیدا می کنید که اگردر مربع نقطه چین قرار گیرد تصویر سمت چپ تکمیل می شود : زیر تصویری که پیدا کرده اید خط می کشید .سعی کنید تا پایان وقت ، تعدا بیشتری از آنها را پیدا کنید .
آماده هستید؟ شروع کنید.
بعد از سه دقیقه باید می گویند :
وقت تمام است . مدادها را روی میز بگذارید و صفحه را برگردانید . به آزمون شماره ( 4) می رسید . در گوشه چپ :
فرم A. یک دایره و در داخل آن یک مربع وجود دارد . نقطه ای را می بینید که در داخل دایره اما در خارج مربع گذاشته شده است.
فرم B. یک مربع و در داخل آن یک دایره وجود دارد . نقطه ای را می بینید که در داخل مربع اما درخارج دایره گذاشته شده است.
حال سری تصاویر سمت راست را نگاه کنید . آیا تصویری وجود دارد که شما بتوانید همان کاری را انجام دهید ؟ یعنی بتوانید نقطه ای در داخل :
فرم A. دایره و در خارج مربع بگذارید ؟ تصویر اولی خوب نیست ، زیرا نقطه ای که در داخل دایره باشد و در داخل مربع نیز خواهد بود.
فرم B . مربع و در خارج دایره بگذارید ؟ تصویر اولی خوب نیست ، زیرا نقطه ای که در داخل مربع باشد و در داخل دایره نیز خواهد بود.
تصویر دوم هم خوب نیست ، اما تصویر سوم خوب است . بطوری که می بینید نقطه درداخل :
فرم A. دایره و در خارج مربع است.
فرم B . مربع و در خارج دایره است.
خطی در زیر این تصویر کشیده شده است زیرا تنها تصویری که شما می توانید همان کاری را انجام دهید که در مدل انجام گرفته است .در ردیف دوم ، تصویر سمت چپ نقطه ای را نشان می دهد که درداخل جسم تخم مرغی شکل و در :
فرم A. زیر خط گذاشته شده است . آیا در سمت راست می توانید تصویری پیدا کنیدکه در آن بتوان نقطه ای در داخل تخم مرغ ودر زیر خط گذاشت؟
فرم B . بالای خط گذاشته شده است . آیا در سمت راست می توانید تصویری پیدا کنیدکه در آن بتوان نقطه ای در داخل تخم مرغ ودر بالای خط گذاشت؟( اجازه می دهند تا آزمودنیها دست بلند کنند و جواب بدهند ).بلی ، می بینیدکه این کاردرتصویر دوم انجام گرفته است.
در ردیف سوم ، تصویر نشان می دهد که نقطه باید در داخل دو مربع و در خارج دایره باشد .در اولین تصویر سمت راست شما نمی توانید نقطه ای بگذاریدکه :
فرم A. در داخل دو مربع باشد. این کار در تصویر دوم امکان پذیر است .اما در اینجا نیز نقطه در خارج دایره نخواهد بود . درحقیقت تنها درتصویر سوم شما می توانید چنین نقطه ای بگذارید.
فرم B .در عینحال در داخل دو مربع باشد زیرا در آن صورت درداخل دایره نیزخواهدبود . تصویر بعدی نیز چنین اجازه ای را به شما نمی دهد. درتصویر سوم هم همین طور تنها تصویر چهارم به شما اجازه می دهد که نقطه ای در داخل دو مربع و درعین حال در خارج دایره بگذارید.
وقتی گفتم شروع کنید ، با اولین ردیفی که در زیرخط است شروع کنید. محل نقطه را خوب بخاطر بسپارید . تصاویر سمت راست را نگاه می کنید . در روی تصویری که انجام چنین کاری ممکن است نقطه ای با مداد می گذارید ، بعد زیر تصویر خط می کشید . فراموش نکنیدکه هم باید نقطه بگذارید و هم زیر تصویر خط بکشید . برای همین یک صفحه به اندازه دو صفحه آزمونهای قبلی وقت دارید اما وقت خودرا بیخودی از دست ندهید. سعی کنید تعداد بیشتری را پاسخ دهید آماده هستید؟ شروع کنید.
بعد از چهار دقیقه باید گفت :
وقت تمام است . مدادها را روی زمین بگذارید ، دفترچه ها را برگردانید .
پس از اتمام آزمایش باید دفترچه ها را هر چه سریعتر جمع آوری کرد تا آزمودنیها فرصت تعویض پاسخها را نداشته باشند.
تصحیح
به هر یک از پاسخهای صحیح یک نمره داده می شود. اگر کسی برای سوالی که یک جواب دارد دو جواب بدهد یا برای سوالی که دو جواب لازم دارد فقط یک جواب بدهد ، هیچ امتیازی دریافت نمی کند ،حتی اگر یکی از پاسخهای یا پاسخ داده شده درست باشد.
در صفحه اول دفترچه تصاویر جدولی وجود دارد که در آن نمره هر خرده آزمون بطور جداگانه یادداشت می شود و در ردیف پایین مجموع نمرات درج می گردد . قسمت دیگری هم برای درج ملاحظات درنظر گرفته شده است .در این قسمت ، اشتباهات و طرز پاسخگویی به سوالات را یادداشت می کنند.
درجه بندی نتایج (هنجاریابی)
جدولی که در صفحه بعد می آید، از اجرای آزمون بر روی یک جمعیت سه هزار نفری کودکان بدست آمده است.ارقام موجود در جدول زمانی برای فرم B معتبر خواهد بودکه این فرم بعد از فرم A اجرا شود. تفاوتی که بین نمرات ردیف اول و ردیف دوم دیده می شود ، در واقع نتیجه یادگیری است که در جریان پاسخگویی به فرم A حاصل شده است .
کلید تصحیح هوش آزمای آر.بی.کتل مقیاس 2 – فرم های Aو B
خرده تست 1
خرده تست 2
خرده تست 3
خرده تست 4
سوال
جواب
سوال
جواب
سوال
جواب
سوال
جواب
A
B
A
B
A
B
A
B
1
2
3
1
4
2
1
5
1
1
2
1
2
5
1
2
4
1
2
3
3
2
4
4
3
2
4
3
4
4
3
3
5
3
3
3
4
4
2
4
4
1
4
2
3
4
1
2
5
2
5
5
3
3
5
4
2
5
3
1
6
2
3
6
2
3
6
1
1
6
1
2
7
1
2
7
2
3
7
5
4
7
5
3
8
3
3
8
3
3
8
4
5
8
2
3
9
4
3
9
2
4
9
1
2
10
4
2
10
3
3
10
3
1
11
3
3
11
3
3
11
3
2
12
2
4
12
5
1
12
1
2
13
5
5
14
2
4
جدول ضرایب هوشی
در ردیف بالا (AیاB )نمره آزمودنی و در ستون سمت چپ سن اورا پیدا کنید. محل تلاقی این دو ضریب هوشی آزمودنی خواهدبود.
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
FORM A
سن
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
FORM B
147
144
141
138
135
132
128
124
120
117
113
106
100
97
94
8/7-3/7
2/1 7
143
140
136
132
128
124
120
116
112
110
106
100
94
91
88
2/8-9/7
8
136
133
130
127
123
119
113
109
106
104
100
94
88
85
83
8/8-3/8
2/1 8
130
127
124
120
116
111
106
103
100
98
94
89
84
81
78
2/9-9/8
9
124
121
118
114
110
105
101
98
95
93
90
84
79
77
75
8/9-3/9
2/1 9
120
116
114
109
105
100
96
93
90
88
85
80
75
73
70
2/10-9/9
10
116
112
109
105
100
95
92
89
86
84
81
79
71
70
67
8/10-3/10
2/1 10
112
108
104
100
96
91
87
84
82
80
77
73
68
66
64
2/11-9/10
11
103
101
100
95
91
88
84
81
78
77
74
70
65
64
61
8/11-3/11
2/1 11
104
100
96
91
88
84
80
77
75
73
70
67
63
61
58
2/12-9/11
12
100
96
92
87
84
80
77
74
72
70
68
64
60
58
56
8/12-3/12
2/1 12
99
93
89
83
80
77
74
71
69
68
65
61
58
56
54
8/13-9/12
13
90
86
81
78
75
72
69
66
64
63
61
57
53
52
50
بزرگسالان -9/13
14
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
FORM A
سن
43
42
41
40
39
38
2/1 37
37
36
35
34
33
32
31
FORM B
170
167
164
161
159
156
153
150
8/7-3/7
2/1 7
170
167
164
161
159
156
153
150
146
2/8-9/7
8
170
167
163
160
156
153
149
146
143
140
8/8-3/8
2/1 8
170
167
163
160
156
153
149
146
142
139
135
133
2/9-9/8
9
174
169
165
161
157
153
149
146
142
139
135
132
129
127
8/9-3/9
2/1 9
172
168
164
160
156
152
148
144
141
138
134
131
127
124
2/10-3/10
10
171
165
160
158
152
148
144
141
138
134
131
127
124
120
8/10-3/10
2/1 10
170
164
159
157
148
144
141
138
134
131
127
124
120
116
2/11-9/10
11
196
163
158
155
147
143
140
135
131
127
124
120
116
112
8/11-3/11
2/1 11
168
162
157
154
146
142
139
134
129
124
120
116
112
108
2/12-9/11
12
167
161
156
152
145
141
138
133
127
123
119
115
110
106
8/12-3/12
2/1 12
165
160
155
150
144
140
137
132
125
122
118
113
109
104
8/13-9/12
13
158
153
148
143
138
134
129
124
119
114
110
105
100
95
بزرگسالان -9/13
14
8/آزمون هوشی آر .بی . کتل – مقیاس 2
8