مقدمه
موتورهای جستجو ستون فقراتی برای کاربران اینترنتی محسوب میشوند. این در حالی است که بسیاری از کاربران از ترفندها و راهنماییهای مخفی آنها جهت بهبود نتایج جستجوی خود آگاهی ندارند. با بهره گیری از این ترفندها که در واقع دستورات خاصی هستند میتوان بهترین نتیجه جستجو را از گوگل طلب کنید. در این جا سعی بر آن است تا برای جستجوی بهتر با برخی از مهمترین ترفندهای گوگل همراه شویم. گوگل شما را در جستجوهای روزمره همیاری میکند.
1. محاسبه عددی با ماشین حساب
میتوان از گوگل به عنوان یک ماشین حساب استفاده کرد. کافی است عبارت مورد نظر خود را در قسمت جستجو وارد نمایید تا گوگل پاسخ آن نمایش دهد. از این پس میتوانید به جای استفاده از برنامههای محاسبهگر بر روی کامپیوتر خود از این سرویس گوگل استفاده کنید.
2. تعیین IP
هر دستگاهی که در اینترنت وجود دارد یا به آن متصل است یک شماره شناسایی منحصر به فرد دارد که به آن آدرس و یا شماره IP گفته میشود. به کمک گوگل میتوان IP کنونی یک کاربر را مشخص کرد. برای این منظور لازم است تا عبارت IP را در نوار جستجو تایپ نمایید و سپس IP شما به نمایش در خواهد آمد.
3. تعیین آب و هوا
قسمت آب و هوا یکی دیگر از جستجوهای ویژه است که میتواند آب و هوای یک منطقه خاص را برای زمان کنونی و چند روز آینده نمایش دهد.
4. تعیین زمان
با تایپ کردن عبارت time زمان کنونی را برای یک محل خاص مشاهده نمایید. برای مثال برای نوشتن time paris زمان کنونی به وقت پاریس برای شما نمایش داده میشود.
مثال 1)
مثال 2)
5. جستجوی تصویری (Google images)
به راحتی می توان تصاویر را در سایت گوگل جستجو کرد، دقیقاً مانند کاری که برای جستجوی وب سایت ها انجام میدهیم.
علاوه بر این، راههای دیگری نیز برای جستجوی تصویری در گوگل وجود دارد.
در images.google.com، روی نماد دوربین کلیک کنید و سپس "upload an image" را انتخاب نمایید. تصویر مورد نظر برای شروع جستجو را انتخاب کنید.
6. تنظیم کردن تایمر
استفاده از این قابلیت کار چندان سختی نیست. کافی است عبارت timer را در موتور جستجوی گوگل وارد نمایید تا به عنوان اولین نتیجه، تایمری را مشابه آنچه در عکس ذیل می بینید، مشاهده کنید.
زمان پیش فرض این تایمر 5 دقیقه می باشد که شما می توانید با کلیک بر روی آن، زمان دقیق مورد نظر خود را وارد کرده و کلید enter را فشار دهید تا تایمر شروع به کار کند. دکمه های Reset و Start نیز شروع و یا تنظیم مجدد تایمر را ممکن می سازند.
7. بازیابی سایتها و پنجرههای بسته شده
اگر به اشتباه پنجره مربوط به سایت یا وبلاگی را به تازگی بستید با استفاده از کلید میانبر Ctrl + Shift +T میتوانید اقدام به بازیابی آن نمایید.
8. جستجوی اینترنتی کتابها (Google books)
سرویس جستجوی اینترنتی کتابها در حقیقت یک آرشیو کامل از کتابها، مقالات و همچنین روزنامههای قدیمی بوده که امکان دسترسی آنها به راحتی توسط کاربران وجود دارد.
با اسکرول کردن صفحه به سمت پایین میتوان به راحتی متن کتاب مورد نظر را به صورت آنلاین مطالعه نمود.
همانطور که اشاره شد این قابلیت گوگل، امکان مطالعه کتابها را به صورت آنلاین فراهم میآورد؛ بنابراین در صورتی که بخواهیم کتابهای مورد نظر را به صورت کامل دانلود نماییم میتوانیم از سایت ذیل کمک بگیریم.
http://en.bookfi.org/
نام کتاب مورد نظر را در قسمت جستجوی این سایت وارد کرده و سپس به راحتی مراحل دانلود را اجرا میکنیم.
9. گوگل اسکالر: گوگل پژوهشگر (Google Scholar)
به طور کلی با جستجوی کلید واژه مورد نظر در موتور جستجوگر گوگل، با انبوهی از اطلاعات روبرو میشویم که هیچ دسته بندی مشخصی برای آنها در نظر گرفته نشده است.
به عنوان مثال به جستجوی کلمه Spaghetti در گوگل توجه نمایید. نتیجه اولین جستجو (سایت Wikipedia) در حقیقت تعریف این ماده غذایی، منشاء آن و مطالبی از این دست را بیان میکند. البته شایان ذکر است سایت ویکی پدیا یک دانشنامه اینترنتی چندزبانه با محتویات آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می شود و هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد می تواند مقالات آن را ویرایش کند. بنابراین وضعیت ویکی پدیا به عنوان یک منبع معتبر، همیشه مورد اختلاف بوده است.
از طرف دیگر نتایج جستجوی بعدی شامل دستور پختهای متنوع با اسپاگتی است.
همچنین کاربر در قسمت راست نتایج جستجو نیز با ارزش تغذیهای این ماده غذایی آشنا میشویم.
بر این اساس میتوان چنین اذعان داشت که جستجو در موتور جستجوگر گوگل بدین نحو، مطالب علمی و دستاوردهای روز دنیا را در زمینه تحقیقات علمی را جزء نتایج ابتدایی جستجوی خود به نمایش در نمیآورد. بنابراین باید از پایگاه اطلاعاتی گوگل یا همان Google scholar یاری گرفت. در حال حاضر مهمترین پایگاههای اطلاعاتی برای جستجو در بین منابع شاخه های علمی، سه پایگاه اینترنتی Web of Science، Scopus و Google scholar هستند، که از بین آنها پایگاه گوگل اسکالر توانایی جستجو در بین تمام منابع موجود در سطح اینترنت را دارا میباشد. این پایگاه اطلاعاتی در حقیقت برای جستجوی مقالات علمی طراحی شده است.
به عنوان مثال جستجوی کلید واژه Spaghetti نتایج متفاوتی را نشان میدهد.
همانطور که مشاهده میشود نتایج حاصل، مقالات علمی منتشر شده را نشان میدهد و اثری از مطالب غیر مرتبط به چشم نمیخورد.
به طور کلی در پایگاه اطلاعاتی Google Scholar تمامی مطالب علمی از جمله مقالات مجلات و کنفرانسها، پایان نامهها، کتابهای علمی، چکیدهها و گزارشهای فنی و ثبت اختراعها نمایش داده میشود.
در زیر عنوان مقاله، نام نویسندگان آورده شده است.
به عنوان مثال برای مورد اول: RE Baldwin
و پس از آن نام مجله، سال انتشار و نام وبسایت منتشر کننده آورده شده است. به عنوان مثال برای مورد اول:
The World Economy, 2006 – Wiley Online Library
توضیحات سیاه رنگ قسمتی از چکیده مقاله هستند.
و پس از آن تعداد ارجاعاتی (Citation) که به مقاله داده شده قید شده است. به عنوان مثال برای مورد اول: 463 مرتبه
پس از آن مقالات مرتبط با آن موضوع (Related articles) را میبینید.
سپس نسخههای قدیمیتر مقاله مورد نظر قید شده است. برای مثال برای مورد اول: 22 نسخه
* * ممکن است برخی عناوین بدون لینک باشند. این عناوین با کلمه [citation] مشخص شدهاند. در حقیقت اینها مقالاتی هستند که مورد ارجاع قرار گرفتهاند اما به صورت آنلاین قابل دسترسی نیستند.
برای حذف این نتایج، از قسمت چپ صفحه نمایش، تیک کنار عبارت include citations را بردارید.
همانطور که مشاهده مینمایید با برداشتن علامت تیک در کنار عبارت "include citation"، مقاله زیر حذف شده است.
Effects of pseudocereals, legumes and inulin addition on selected nutritional properties and glycemic index of whole grain wheat-based biscuits.
و مقاله Inulin and health benefits جایگزین آن شده است.
به طور کلی Google Scholar قابلیتهای مختلفی دارد که به اختصار به آنها اشاره میشود:
* به کارگیری در رفرنس نویسی مقالات
روشهای متفاوتی برای استناد به منابع مختلف علمی وجود دارد. با استفاده از امکان Cite""، می توان مراجع را به فرمتهای مختلف در آورده و در هنگام فرستادن مقاله برای مجلهها، مدت زمان لازم برای مرجع نویسی را بطور چشمگیری کاهش داد.
* جستجوی اختصاصی در پایگاه اطلاعاتی
به غیر از جستجوی عادی در این پایگاه میتوان به صورت اختصاصی نیز فرآیند جستجو را انجام داد. به عنوان مثال جستجوی کارهای یک پژوهشگر را میتوان با قرارگیری نام فرد مورد نظر در گیومه مشاهده نمود.
این در حالی است که با جستجو به همین نحو در موتور جستجوگر گوگل به نتایج دیگری میرسیم.
جستجو در گوگل نشان دهنده نتایجی نظیر فیلمی تحت عنوان Parada میباشد و هیچ گونه اثری از نام این پژوهشگر وجود ندارد.
* تعیین تعداد استنادها به یک مقاله
با استفاده از لینک ""cited by می توان تعداد استنادها به یک مقاله و همچنین مقالاتی که به مقاله مورد نظر استناد داده شده است را مورد بررسی قرار داد.
این مقاله 63 بار توسط پژوهشگران دیگر مورد ارجاع قرار گرفته است. با کلیک کردن بر روی "cited by" میتوان لیست تمامی این 63 مقاله را مشاهده نمود. به عنوان مثال بر روی یکی از این عناوین مقالات کلیک میکنیم.
Mini review: Durum Wheat Quality: A Multidisciplinary Concept
با مراجعه به قسمت References در این مقاله میتوانیم مقاله اصلی که به آن refer داده شده است را مشاهده نماییم.
* آگاهی از به روز رسانیها
Google scholar قادر است آخرین مقالات مرتبط با کلید واژه مورد نظرتان را به صورت دورهای به شما ایمیل بزند. در حقیقت برای آگاهی از به روز رسانیها در اسناد، می توان پس از این که جستجوی مورد نظر را انجام دادید علامت پوشه ی نامه (Create alert) در انتهای سمت چپ صفحه را کلیک نمایید.
سپس ایمیل خود را برای دریافت آخرین به روز رسانیها در خصوص کلید واژه مورد نظرتان وارد نمایید.
* دسترسی به فایل اصلی مقالات
پس از جستجو در پایگاه اطلاعاتی Google scholar، لینک فایل اصلی مقاله مورد نظر ارائه می شود که میتوان آن را دانلود نمود. البته گاهی اوقات فایل اشاره شده به هر دلیلی دارای مشکل است و نمیتوان به آن دسترسی پیدا کرد که با استفاده از لینک ""all versions ممکن است بتوان نسخه دیگری از سند را یافت.
به عنوان مثال سومین نتیجه به دست آمده از جستجوی spaghetti به صورت فایل HTML ارائه شده است؛ این در حالی است که با کلیک بر روی گزینه "all versions" میتوان به راحتی به فایل pdf مقاله مورد نظر دسترسی پیدا کرد.
* لینک دسترسی رایگان
Google scholar قادر است برای برخی از مقالات لینک دسترسی رایگان را نمایش دهد. این لینک در سمت راست برخی عناوین قرار دارد. با کلیک روی آن میتوان به مقاله مربوطه دسترسی پیدا کرد. به عنوان مثال برای مورد سوم:
[PDF] from nb.rs
البته توجه به این نکته ضروری است که در موارد معدودی ممکن است اصل مقاله در اختیار شما قرار گیرد، چرا که در اکثر موارد معمولاً قادر خواهید بود چکیده مقاله را مشاهده نمایید. برای رفع این موضوع میتوان از وبسایت ذیل به راحتی به اصل مقالات دسترسی پیدا کرد:
http://libgen.org/scimag
به عنوان مثال با جستجوی کلید واژه Whole wheat pasta به نتایج ذیل میرسیم.
با کلیک کردن بر روی اولین نتیجه، به صفحه ذیل هدایت میشویم. همانطور که مشاهده مینمایید در این صورت تنها چکیده مقاله قابل دسترسی خواهد بود و امکان مطالعه مقاله کامل وجود ندارد.
بنابراین میتوان به راحتی از وبسایت Libgen استفاده نمود. بدین منظور در قسمت اشاره شده میتوان نام مقاله مورد نظر را وارد نمود.
* مراجع ارزشمند
در ادامه ی جستجوی علمی مقالات، یادآوری یک نکته مهم بسیار حائز اهمیت میباشد که آن یکی از ویژگیهای برجسته مقالات یعنی "مراجع" است. وقتی مقالهای را یافتید که فکر میکنید به موضوعی که شما در مورد آن تحقیق میکنید نزدیک است، بهتر است کمی در قسمت مراجع ِ آن مقاله مکث نمایید. در انتهای تمامی مقالات پژوهشی قسمتی به نام مراجع (References) وجود دارد. هنگامی که متن یک مقاله را مطالعه میکنید در محلهای مناسبی شمارههایی و یا اشارههایی به منبع این نوشته یا اطلاعات وجود دارد. استفاده و بررسی این مستندات میتواند در امر جستجو بسیار راهگشا باشد.
مطالعه منابع و مراجع ِ مقالات به شما کمک میکند تا:
الف) مقالاتی با نامهای مشابه را پیدا کنید:
قاعدتاً مراجع یک مقاله به خود مقاله و موضوع آن بسیار نزدیک هستند، شما میتوانید با بررسی آنها کلماتی کلیدی و واژههای جستجوی جدیدی را پیدا کنید که ممکن است وقتی آنها را در موتورهای جستجو وارد میکنید به مقالات مفیدی دسترسی پیدا نمایید.
ب) با اساتید و برجستگان این حوضه آشنا شوید:
زمانی که در تحقیقاتتان استاد یا محققی را یافتید که چند مقاله پژوهشی در حوزه کاری مورد نظر شما به چاپ رسانده است، بهتر است زمانی را صرف جستجو و بررسی مقالات این پژوهشگر نمایید تا ببینید که او چگونه طی طریق کرده است.
در مجموع به نظر میرسد که صرف زمان برای بررسی مراجع، شما را یاری خواهد کرد تا دید بهتری نسبت به موضوع پیدا کنید و جستجوی بهتری بر اساس دانستههای قبلی خود داشته باشید.
2