In The Name Of God
دانشگاه سراسری ارومیه دانشکده هنر 94- 93
عنوان: منشورها و بیانیه های (فلورانس -استکهلم-نایروبی و مکزیکوسیتی ها(
استاد راهنما: مهندس عباس زاده
تهیه و تنظیم: فردین تیمورپور – فرزاد شوکتی
منشور فلورانس (1982)
مقدمه
کمیته بین المللی ایکوموس ـ ایفلا برای باغهای تاریخی در نشست 21 مه 1981 در شهر فلورانس، تصمیم به تنظیم منشوری با هدف محافظت از باغهای تاریخی تحت عنوان منشور فلورانس گرفت.
منشور فلورانس به منظور تکمیل منشور ونیز مطرح شد و در سال 1982 از سوی ایکوموس به طور رسمی پذیرفته شد.
هدف
مطرح ساختن باغ های تاریخی به عنوان یادمان تاریخی
مطرح ساختن باغ های تاریخی به عنوان بنای زنده , با اهمیتی جهانی
تلاشی جمعی برای آموزش ویژه متخصصان منظر
کاربری پیشنهادی : معاصر سازی با توجه به اصول منظر سازی و زیبا شناختی
حوزه مداخله: تمام سطوح بین المللی –ملی و منطقه ای
شیوه ی اقدام : نوسازی
روش مداخله: حفاظتی – تزئینی
اصول پیشنهادی
1- بالا بردن میزان دسرسی به تمامی اجزای باغ و ابنیه تاریخی متناسب با آسیب پذیری آن
2- حفظ بافت کالبدی و تبیین پیام فرهنگی آن
براساس ماد ه ۱۵ منشور فلورانس "هیچ فعالیت مرمتی و مهم تر از آن بازسازی یک باغ تاریخی ؛ نباید بدون تحقیق کامل در مراحل اولیه صورت گیرد. به کمک این تحقیق می توان تضمین کرد که مرمت یا بازسازی بر اساس اصول علمی انجام می شود . در مرمت باغ می باید توجه کافی به مراحل متوالی تکامل باغ مبذول داشت."
اصولا نباید برای هیچ دوره زمانی نسبت به سایر دوره ها اولویت قائل شد. مگر در مواردی که درجه زوال، و یا تخریب بخش هایی از باغ به حدی باشد که تصمیم به بازسازی آن با استفاده از نشانه های باقیمانده، یا مدارک مستند و موثق گرفته شود.
نمونه ی موردی
روش فهرست برداری، آرشیوی از اطلاعات باغ را در هر دوره زمانی در بر می گیرد که به کمک آن می توان باغ را طبق الگو ی اولیه و یا با حفظ تغییرات تاریخی آن احیاء و بازسازی کرد. در اینجا سه باغ تاریخی سپهدار رامهرمز، مشیر الممالک یزد و مسعودیه تهران که در حال حاضر مرمت و باز سازی شده اند انتخاب شده و به کمک روش فهرست برداری مورد ارزیابی قرار می گیرند .
بر این اساس نشان داده می شود که آیا در بازساز ی هر با غ به مستندات تاریخی آن و منشور فلورانس توجه شده و یا باغ براساس وضع موجود ، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
نمونه ی موردی
نمایش لایه های انتظام باغ سپهدار در زمان احداث (سمت چپ) و پس از تغییرات (سمت راست)
نمونه ی موردی
نمایش لایه های انتظام باغ مشیر الممالک یزد در زمان احداث (سمت چپ) و پس از تغییرات (سمت راست)
نمونه ی موردی
نمایش لایه های انتظام باغ مسعودیه تهران در زمان احداث (سمت چپ) و پس از تغییرات (سمت راست)
میزان انطباق باز سازی سه باغ با روش فهرست برداری
قیاس انجام شده نشان می دهد که بر اساس روش فهرست بردار ی و توجه به منشور
فلورانس، بازسازی باغ در مرحله احداث و یا بازسازی تاریخی آن بر اساس تغییرات در زمان، به صورت اصولی انجام می گیرد.
باغ مشیرالممالک و سپهدار، به دلیل عدم توجه به منشور فلورانس، پراکندگی مدارک و فقدان روشی منسجم متکی به اسناد و مدارک تاریخی و تنها توجه به وضعیت موجود باغ، مرمت و بازساز ی شده است. اگرچه در بازسازی بخش هایی از این دو باغ به لایه های زمانی آن توجه شده است اما این امر آگاهانه و بر اساس مطالعات نبوده است.
در باغ مسعودیه به دلیل آگاهی در زمینه بازسازی تاریخی باغ و براساس منشور فلورانس و انسجام در جمع آور ی مدارک و مستندات که به مطالعات جامعی از باغ مسعودیه انجامیده، بازساز ی باغ براساس الگوی اولیه و تغییرات تاریخی آن صورت گرفته است.از این جهت، در باغ مسعودیه به دلیل ارزش گذاری تاریخی عناصر ی از باغ که در دوره های بعدی افزوده شده است، بازسازی آن براساس حفظ لایه های تاریخی هر دوره بوده است
بیانیه استکهلم (1998)
مقدمه
بیانیه استکهلم در پنجاهمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر در استکهلم در سال 1998 تدوین شد.
هدف اساسی بیانیه استکهلم طرح و اعاده میراث فرهنگی به جوامع بشری به منظور نیل به توسعه ی پایدار است.
نکات مورد تاکید این بیانیه
مشارکت مردم
تدوین ضوابط و معیارهای قانونی
هماهنگی میان توسعه و حفاظت
اهدف
1- تدوین و تفویض حقوق زیر به جوامع برخوردار از میراث فرهنگی – تاریخی:
الف- حق تصدیق و اظهار اصالت میراث فرهنگی
ب- حق بیان هویت فرهنگی ویژه هر ملت و قوم درخانواده انسانی
ج- حق درک بهتر میراث خود و دیگران
د- حق استفاده مناسب و هوشمند ازمیراث
ه- حق مشارکت درتصمیم گیری ها برای حفظ میراث وارزش های ان
و- حق شکل دادن به انجمن های حمایتی و ارتقا ی میراث فرهنگی
کاربری پیشنهادی : معاصرسازی
حوزه مداخله : تمامی جوامع برخوردار از میراث های فرهنگی- تاریخی
شیوه اقدام: بهسازی ونوسازی
روش مداخله: موضعی – موضوعی
اصول پیشنهادی
1- افزایش میزان مشارکت مردم
2- هماهنگ ساختن حفاظت با توسعه
3- تدوین ضوابط با معیارهای قانونی حفاظت
4- توسعه ی پایدار
توصیه نامه ی نایروبی(1976)
این توصیه نامه تمامی دولت های عضو را به اتخاذ سیاستهای سراسری حفاظتی در قلمرو خود وارائه معیارها واصول متعدد دعوت میکند
توصیه نامه ی نایروبی در نوزدهمین اجلاس یونسکو در خصوص نگهداری از آثار وابنیه ی تاریخی مطرح شد.
در این اجلاس اعتقاد بر این است که شهرسازی مدرن عامل تخریب مراکز تاریخی وقدیمی شهروروستا می باشد.
در راستای این اجلاس جهت حفاظت از مراکز تاریخی و قدیمی و مقابله با شهرسازی مدرن برنامه های حفاظتی را در دستور کار قرار داده که بر باززنده سازی مراکز تاریخی واستقرار کسب وکار وپیشه ونیز بسط فعالیت های فرهنگی در این مراکز تاکید شد.
در این توصیه نامه مشارکت مردمی در جهت باززنده سازی مراکز تاریخی را نقشی بسزا دانسته وبر آن تاکید کردند.
مشارکت در احیای مراکز تاریخی
هدف از بیان توصیه نامه ی نایروبی:
تدوین نظام ویژه برای حفاظت مراکز تاریخی-قدیمی از طریق برنامه ریزی شهری ومنطقه ای.
کاربری های پیشنهادی:
1.معاصر سازی
2.هماهنگی طرحهای مرمتی با برنامه های شهری و منطقه ی
نکات مورد توجه در توصیه نامه نایروبی
نکات مورد توجه در توصیه نامه نایروبی
حوزه مداخله:
شهر و روستا
شیوه ی اقدام:
نوسازی وبهسازی
روش مداخله:
مداخله جامع مرمت شهری
اصول پیشنهادی توصیه نامه:
الف.شکل گیری گروههای مشورتی متشکل از مالکان وساکنان
ب.جلوگیری از جابجایی مردم بومی و ساکن منطقه بخصوص اقشار تهی دست
ج.حداقل تغییرات در الگوی سکونتی ساکنان منطقه
د.رعایت الگوهای مرسوم ومطلوب در نوسازی بافت های قدیمی
بیانیه مکزیکوسیتی(1999)
بیانیه مکزیکوسیتی در سال1999در دوازدهمین مجمع عمومی ایکوموس در مکزیکوسیتی ارائه شد.این بیانیه که به بیانیه بین المللی گردشگری فرهنگی معروف است،بر مفهوم جامع وجهانی میراث وتعامل آن با گردشگری تاکید دارد وآن را وسیله ای برای تبادل فرهنگی تلقی می کند.
این بیانیه برآن تاکید دارد که فعالیت های گردشگری و حفاظتی در بافت ها ومجموعه های تاریخی باید با احترام بر علایق،سنن وخواست های مردم محلی ومنطقه ای در جهت ارتقای سطح زندگی آنان همراه شود
نکات مورد توجه در بیانیه مکزیکوسیتی1999
هدف بیانیه :
الف.گردشگری بومی وبین المللی به عنوان مهمترین وسایل تبادل فرهنگی
ب.ارتباط میان مکان های میراثی وگردشگری پویا از طریق حفاظت و توسعه پایدار
ج.لازم وملزوم بودن مرمت و حفاظت بافت های کهن وتاریخی وصنعت گردشگری
کاربری پیشنهادی:
گردشگری
حوزه مداخله:
محلی-بومی
شیوه اقدام:
بهسازی،نوسازی وبازسازی
روش اقدام:
موضعی-موضوعی
نکات مورد توجه در بیانیه مکزیکوسیتی1999
اصول پیشنهادی در بیانیه:
الف.استفاده ی معقول وهوشمندانه از میراث های فرهنگی
ب.ارزیابی میراث طبیعی،فرهنگی،تاریخی وهنری در دل توسعه پایدار
ج.ارزیابی مداوم اثرهای گردشگری بر مجموعه های میراث فرهنگی وتاریخی
د.توجه به حرمت مکان ها،فعالیت های معنوی وسنت ها وهدایت گردشگران برای احترام بدین ارزش ها از طریق اطلاع رسانی
ه.مشارکت مردم بومی در برنامه ریزی های گردشگری و مرمت و تعامل میان ابعاد جهانی گردشگری ومجموعه ی میراث های فرهنگی محلی
ز.ارتقای عادلانه سطح زندگی اقتصادی،فرهنگی،آموزشی و…جامعه بومی از طریق مدیریت حفاظت وفعالیت های گردشگری
ط.توجه به گردشگری فرهنگی پایدار
و…
بیانیه مکزیکوسیتی(2000)
مقدمه
بیانیه مکزیکوسیتی مصوب دوازدهمین مجمع عمومی ایکوموس در مکزیکو در سال2000می باشد که بمنظور حفاظت از میراث ساخت و سازهای بومی تدوین شد.این بیانیه میراث ساخت وسازهای بومی را نمایانگر زندگی معاصر،سند تاریخی جامعه وبخشی از منظر فرهنگی می داند
بیانیه ی مکزیکوسیتی بر این نتیجه است که حفاظت از میراث های بومی مستلزم حفاظت گسترده ومداوم جامعه،استفاده از تخصص های گوناگون،کمک های اداری،مالی وفنی مقامات مسئول،ارائه برنامه های آموزشی وارتقای تبادل اطلاعات وتجارب است.
نکات مورد توجه بیانیه مکزیکوسیتی2000
هدف بیانیه:
حفاظت ومدیریت صحیح از میراث های بومی به عنوان بخشی از زندگی معاصر،سند تاریخی وبخشی از منظر فرهنگی
کاربری پیشنهادی:
معاصر سازی بدون دخالت در کالبد
حوزه مداخله:
محلی -بومی
نکات مورد توجه بیانیه مکزیکوسیتی2000
شیوه ی اقدام:
بهسازی
روش مداخله:
موضعی-موضوعی
اصول پیشنهادی:
الف.آموزش برای حفاظت وسازگاری با معیارهای زندگی معاصر
ب.ایجاد شبکه منطقه ای برای تبادل اطلاعات وتجربیات
ج.حفاظت گسترده ومداوم
د.استفاده از تخصص های گوناگون
ه.اعطای کمک های مالی،اداری وفنی از سوی مقامات مسئول
با تشکر