مدیریت استرایک در صنعت توریسم

بسمه تعالی

صنعت توریسم

نام استاد:
استاد جناب آقای مهندس فرهاد مهمانپذیر

داشکده فنی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران جنوب
زمستان 1385

فهرست

فصل اول- مقدمات و آمار و اطلاعات کلی و مورد نیاز………………………… 2
مقدمه (2)
توریسم و توسعه (3)
سابقه جهانگردی در ایران (4)
ایجاد تشکیلات توریستی در ایران (6)
اشتغال و جهانگردی (8)
سازمان جهانی جهانگردی (10)
مهمترین فعالیتهای سازمان جهانی جهانگردی (10)
برنامه های عمومی کار سازمان جهانی جهانگردی (10)
انواع عضویت در سازمان جهانی جهانگردی (11)
کمکهای سازمان جهانی جهانگردی (11)
سیمای جهانی جهانگردی (12)
10
فصل دوم- اهاف و ماموریتها…………………………13
ایران و معضلی به نام توریسم (13)
کمی آمار برای روشن شدن موضوع (13)
هر روز بدتر از دیروز (14)
ورود گردشگران بین المللی به ایران (14)
خروج ایرانیان از کشور (15)
هزینه گردشگری (15)
تاسیسات اقامتی (16)
هتل (16)
هتل آپارتمانها و مسافرخانه ها (16)
دفاتر خدمات مسافرتی (16)
مبادی بین المللی ورودی ایران (17)
ناهمخوانی منابع و سهم از درآمدهای توریسم (17)
فناوری اطلاعات ابزار استراتزیک هزاره سوم (19)
دیدگاههای کلان تغییر کند (20)
برگزاری کنفرانس UNWTO (21)
14
فصل سوم- نقاط ضعف و قوت داخلی………………………… 23
جاذبه های توریستی ایران (23)
25 درصد آثار تاریخی دنیا در ایران وجود دارد (23)
جاذبه و چشم اندازهای طبیعی (24)
جاذبه های فرهنگی و هنری و یادمانهای تاریخی (25)
جاذبه های مذهبی و مراکز زیارتی (25)
نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد (27)
پایان نامه ای دیگر (28)

فصل چهارم- نقاط ضعف و قوت خارجی………………………… 30
ویزا- کارت اعتباری و مالیات (30)
تبلیغات طبل اغراق آمیز (30)
تاثیرات سینما بر صنعت توریسم (32)
امنیت حتی مهمتر از زیرساخت ها (34)
فصل پنجم- تحلیلهای گروه
35
EFA(35)
ماتریس تجزیه و تحلیل عوامل داخلی (36)
ماتریس تجزیه و تحلیل عوامل خارجی (37)

فهرست منابع………………………… 39

فصل اول…………… مقدمات و آمار و اطلاعات کلی و مورد نیاز

مقدمه
زمانی که از هر یک از گروها خواسته شد در مورد یک صنعت در پروژه خودبه بحث وگفتگو بپردازند وحتی شاید زمانی که به شما بگویند در مورد صنعتی به گفتگو بپردازید ذهن شما به سوی صنعت هایی مثل لوازم خانگی ،اتومبیل،کامپیوتر،ماشین آلات کشاورزیوسرامیک وغیره می رود شاید کمتر کسی به این فکر کند که توریسم یک صنعت است البته این امر در کشور هایی مثل کشور ماهنوز مورد بحث قرار نگرفته شاید چون ما به توریسم به عنوان یک مجموعه جداگانه ودور از فعالیت های اقتصادی فکر کرده وهرگز تحولات آن را در درآمد ملی کشورودر ارتقای سطح اقتصادی مناطق دخیل نمی بینیم وشاید چون اقتصاد ما پشتوانه انرژیمثل نفت وگاز دارد وفکر ها به سمت توریسم نرفته است بد نیست بدانید که به عنوان مثال دو سال گذشه رایزن فرهنگی ایران درکشور ترکیه به هنگام برپایی نمایشگاه صنایع دستی ایران درآن کشور اعلام کرد که در آن سال تقریباً 800000فقط از ایران به ترکیه به عنوان توریسم سفر کرده اند واگر فرض کنیم به ازای هر نفر 200دلار ارز وارد آن کشور شده باشد تقریباًمعادل 160000000دلار درآمد کشور ترکیه فقط از توریست های ایرانی بوده وبماند که از کشورهای دیگر چه مقدار درآمد حاصل شده پس چطور نمی توان آن را به عنوان صنعت شناخت ؟وجدای آن کشور ما جز کشورهای غنی از لحاظ بناهای تاریخی وقدیمی است وچندین بنای ایرانی در فهرست آثار جهانی قرار دارد پس چطور تا به حال به این مطلب اهمیت داده نشده که باید از متولیان امر پرسید اما آنچه مسلم است هنوز هم دیر نشده وهنوزهم می توان از این صنعت یک صنعت تاثیر گذار در اقتصاد کشورساخت ولذا یک از دلایل انتخاب این موضوع از سوی اینجانبان همین می باشد به عنوان مثالی دیگر کشور کوچک بحرین ومجمع الجزایر آن که زمانی جزو خاک ایران بوده با آن که جزو کشور های نفت خیز می باشد ولی به عنوان یک کشور توریستی مطرح است وحتی کشور مالزی که بناهای تاریخی زیادی ندارد ولی بناهای گردشگری فراوانی دارد واز همین توریسم درآمد فراوانی کسب می کند هر چند آین درآمد برای ما در مقایسه با صنعت های دیگر رایج در کشور کم است ولی بخشی از آن است ودر اقتصاد تاثیر گذار .
یکی از شعبات توریسم که به تازگی بوجود آمده توریسم پزشکی است هما طور که میدانیددر هر موردی که صخبت می شود همیشه از کشورهای همسایه و مخصوصاً عربی به عنوان یک فرصت یاد می شودوحال آنکه ما مشاهده می کنیم که توریسم پزشکی در ایران از طریق این کشور ها انجام می شودو این خود یک مقوله ی مهم است هر چند امروزه د اکثر کشورها امکانات درمانی وجود دارد ولی امکانات تخصصی در هر کشوری وجود ندارد وضمنا یادمان نرود که در گذشته ما شاهد سفر هموطنان به کشورهای دیگر برای درمان بودیم ولی اکنون این مقوله دیگر وجود ندارد ولذا لازم دانستیم تا درمورد صنعت توریسم پروژه ای ارائه دهیم امید است که جلب رضایت خواننده کند واطلاعات مطلوبی در مورد این صنعت وچالش هاوفرصت های پیش رو به خوانندگان ارائه کند .
در ایران مسئله توریسم تاکنون جایگاه واقعی خود را نیافته است و علیرغم موقعیت مناسب و مساعد جغرافیائی بین دنیای شرق و غرب و وجود بسیاری از مواهب طبیعی، فرهنگی و اسلامی و انواع جاذبه های قابل عرضه به بازارهای توریستی بین المللی، درآمد ارزی ایران از این بابت بسیار ناچیز بوده و قابل توجه نمی باشد.
لذا باتوجه به اینکه جمعیت کشور رو به افزایش است و درآمد حاصله از نفت که میزان آن نیز گهگاه رو به کاهش نهاده و بهره برداری بیش از حد آن نیز عادلانه نیست، نمی تواند نقش عمده ای را در توسعه اقتصادی ـ اجتماعی کشور عهده دار باشد، به همین علت برای رونق بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی در کشور و ایجاد رشد و توسعه ای هماهنگ، بخشهای صنعت و کشاورزی را می بایست بازسازی نمود و بخش سومی تحت عنوان توریسم را بدان افزود و به آن بها داد، چرا که رونق بخشیدن به آن نیاز به سرمایه گذاری کمتری در مقایسه با بخش کشاورزی و صنعت دارد.
توریسم وتوسعه:
ایران از نظر جاذبه های گردشگری اعم از فرهنگی ،تاریخی ،وزیست محیطی از جمله غنی ترین کشورهای دنیاست.
با وجود این ایران هنوز در زمینه توریسم حتی از کشورهایی نظیر ترکیه سال ها عقب است .در حالی که در بهترین شرایط سالانه 5/1الی 2 میلیون گردشگر از ایران دیدن می کنند ،ترکیه در زمان مشابه و در بدترین شرایط پذیرای دست کم 13میلیون توریست خارجی است .
در واقع با وسعتی حدود یک سوم خاک ایران سالانه چندین برابر از گردشگری در آمد کسب می کند .
این تفاوت فاحش در حالی حادث شده که که دو کشور ایران وترکیه از بسیاری از جهات مشابه هم ودر بعضی موارد دارای بیشینه تاریخی مشترکی هستند از نظر آب وهوایی نیز به نظر می رسد ایران شرائط مطلوب تری داشته باشد .اما این کشور اخیراً نتوانستهبه واسطه جاذبه های تاریخی وطبیعی جایگاه در خور توجهی را کسب کند .در حالی که ایران می تواند سالانه میلیون ها وحتی میلیارد ها دلار از صنعت توریسم درآمد کسب کند از بخش گردشگری درآمد چندانی نصیب این کشور نمی شود .
به اعتقاد برخی از کارشناسان وصاحبنظران در زمینه صنعت توریسم ،کمبود امکانات ،نبود زیر ساخت های مناسب ،تبلیغات اندک ودر بسیاری از مواقع پائین تر از استاندارد های جهانی واتکای بیش از حد به درآمد نفت از عواملی است که باعث عقب ماندگی ایران در عرصه گردشگری شده باشد .
در بخش امکانات ایران از نظر اقامتگاه ها وتفریحگاه های توریستی وضعیت بسیار اسفناکی دارد.برای مثال ،هتل هاواقامت گاه های ما بااستاندارد های جهانی منطبق نیستند.در بسیاری از اقامت گاه ها از پرسنل مجرب اعم از کارمند رسپشن ،مستخدم وپیشخدمت استفاده نمی شود وبه رغم آن که طی سال های اخیر برخی از هتل های قدیمی مورد باز سازی قرار گرفته همچنان کشور با کمبود هتل مواجه است .از نظر تبلیغات نیز طی سال های اخیر وبا اشاعه تکنولوژی برتر نظیر اینترنت در جامعه ،مسئولان میراث فرهنگی وگردشگری تبلیغ رادر اولویت کاری خود قرار دادند.
اما همین تبلیغات نیز از کیفیت نازلی برخوردار خود .از نظر صادرات بیش از 80درصد صادرات ایران رانفت ومشتقات آن تشکیل می دهند وتازمانی که اتکا به درآمد نفتی کاهش نیابد نمی توان نسبت به بهبود وضعیت گردشگری امیدی داشت .با فراهم شدن زمینه های ورود گردشگر خارجی ارز وارد مملکت شده وبا ارزی که وارد می شود می توان روند کند وبطئی صنایع کشوررا سریع تر به گردش درآورد همان گونه که در کشورهایی نظیر ترکیه واسپانیا نیز رخ داده است .بر اسا آمار ها اسپانیا میان دو تا چهار برابر سود نفتی ایران از توریسم کسب در آمد می کند .در واقع اسپانیا از جاذبه های تاریخی وگردشگری خود به بهترین وجه استفاده کرده واین در حالی است که ما همچنان قادر نیستیم امکانات اولیه برای توسعه بخش توریسم را فراهم کنیم توریسم ازجمله صنایعی است که می توان با اتکا به آن وبه دلیل ارز آور بوده آن از وابستگی خارجی کشور نیز به میزان قابل توجه کاست .
سابقه جهانگردی در ایران
سرزمین ایران با آثار تاریخی، هنری و میراثهای فرهنگی خود به طور قطع برای جهانگردان عهد قدیم بهترین مقصد محسوب می شد. گرچه از سیاحانی که قبل از اسلام به ایران سفر کرده اند اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آنچه که مسلم است، بعداز اسلام جهانگردانی به ایران سفر کرده و مشهودات خود را در سیاحت نامه های خویش به رشته تحریر درآورده اند. مشهورترین جهانگردان خارجی که از ایران بازدید نموده و آثاری به نام سیاحت نامه از خود به جای گذاشته اند عبارتند از:
ـ ابن حوقل، سیاح عرب که در اواسط قرن چهارم هجری به ایران آمد و مشهودات خود را درباره ایران در کتابی به نام "صوره الارض" نگاشته است.
ـ مقدسی، صاحب کتاب "احسن التقاسیم فی معرفت الاقالیم" که در اکثر بلاد اسلامی منجمله ایران مسافرت و ساحت کرده و در کتاب خود درباره شهرهای ایران سخن به میان آورده است.
ـ یاقوت حموی، مولف کتاب "معجم البلدان" در جغرافیا (آغاز قرن هفتم هجری) که به ایران سفر کرده و به شرح بلاد ایران پرداخته است.
ـ ابن بطوطه، از اهل طنجه در مراکش است که به ایران سفر کرده و در سیر خود از نقاط مختلف ایران و از جمله شهرهای ان نام برده و به توصیف آنها پرداخته است.
ـ ابودلف، جهانگرد عرب، شاعر و جغرافیدان معروف که در سالهای 331 تا 341 هجری قمری در شهرهای مختلف ایران گردش کرده و از آثار تاریخی اصفهان به تفصیل در نوشته های خود یاد کرده است.
از جهانگردان اروپایی و غیراسلامی که به ایران سفر کرده اند، از معروفترین آنها می توان به شرح زیر نام برد:
ـ شش تن از جهانگردان و نیزی که در دوران صفویه به ایران آمدند و در سفرنامه خود از وضع اجتماعی زنان و مردان ایران سخن گفته اند.
ـ پیترو دلاواله، سیاح و معمار معروف ایتالیایی که در عصر صفویه به ایران آمد و از اصفهان دیدن کرد و در سفر نامه خود راجع به تمامی آثار و ابنیه تاریخی اصفهان و ارزش معماری هر یک از آنها قلم فرسایی کرد.
ـ ژان شاردن، شوالیه ژان شاردن سیاح معروف فرانسوی است که در زمان صفویه به ایران آمد و مدتی در اصفهان اقامت نمود در سفرنامه خود ادعا کرد که اصفهان را بیش از لندن می شناسد.
ـ انگلبرت کمپفر، سیاح آلمانی در سال1684 به ایران آمد، سفرنامه وی حاوی مطالب ارزنده جغرافیایی در مورد ایران است.
تاورنیه، سیاح تاجر پیشه فرانسوی در طول سالهای 1041 تا 1078 هجری قمری شش بار به ایران سفر کرد، سفرنامه وی حاکی از انتقاد از بافت قدیمی شهر اصفهان است
ـ آنتونی شرلی، به اتفاق برادرش روبرت شرلی در زمان شاه عباس از انگلستان به ایران آمد. وی در سفرنامه خود از مساجد بسیار عالی و اعتقادات مذهبی ایران سخن گفته است.
ـ مادام دیولافوا، که با زوج هنرمند خود مارسل معمار و نقاش معروف در اواخر قرن سیزده هجری به ایران سفر کرده است. در سفرنامه هایی که از خود به یادگار گذاشته اصفهان و آثار تاریخی آن را توصیف نموده و به وصف دیگر شهرهای ایران نیز پرداخته است.
ـ هانری رئه دالمانی، سیاح فرانسوی که در سال 1324هجری به ایران آمد، سفرنامه ای از خود تحت عنوان از خراسان تا بختیاری به جای گذاشته است.
ـ پیرلوتی، سیاح و نویسنده معروف فرانسوی در سال 1321هجری به ایران مسافرت نمود. وی سفرنامه خود را تحت عنوان "به سوی اصفهان" به رشته تحریر درآورده است.
ـ اوژن فلاندن، سیاح و نقاش فرانسوی که در دوران قاجاریه به ایران آمد و سفرنامه وی همراه با آلبوم مصور از آثار باستانی ایران است.
ـ لارنس لکهارت، در ایران مطالعاتی انجام داده و کتابی درباره ایران تحت عنوان "انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه" نوشته است.
ـ جرج کلارک، شهرساز معروف جانی که به ایران سفر کرده و درباره اصفهان می گوید که به عقیده وی، اصفهان را بعد از پکن باید بزرگترین و معروفترین شهر قدیمی جهان دانست.
ایجاد تشکیلات توریستی در ایران
صنعت توریسم از نیم قرن بیش از این طرف به منظور شناساندن مفاخر ایران و تمدن کهن این سرزمین باستانی، رسماً شکل گرفت و برای اولین بار در سال 1314، اداره ای در وزارت کشور به نام "اداره امور جهانگردی" تاسیس شد. فعالیت این اداره محدود به چاپ نشریاتی به صورت کتابچه های کوچک راهنما، به منظور راهنمایی توریستها و معرفی ایران از نظر جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، و تهیه و توزیع آنها گردید. بعد از شهریور سال 1320 اداره مذکور، جای خود را به "شورایعالی جهانگردی" داد. این شورا هفته ای یکبار در وزارت کشور تشکیل می شد و امور اداری آن را اداره سیاسی وزارتخانه مزبور انجام می داد.
در سال 1333اهمیت جلب توریست خارجی با توجه به جنبه های اقتصادی آن و به منظور تحکیم مبانی حسن تفاهم میان افراد کشورهای مختلف مورد توجه دولت قرار گرفت و اداره امور جهانگردی مجدداً در وزارت کشور تشکیل شد. این اداره طی دوره جدید فعالیت خود، موفق به انجام خدمات زیربنای چندی در زمینه های مختلف توسعه جهانگردی کشور شد که از آن جمله می توان پیشنهاد تهیه قوانینی مربوط به ورود و خروج اتباع بیگانه را نام برد.
در سال 1340 شورایعالی جهانگردی مرکب از 12 نفر از نمایندگان وزارتخانه ها و موسسات دولتی و سه نفر از اشخاص مطلع و بصیر در امور جهانگردی، تشکیل گردید که وظیفه آن تعیین خط مشی و برنامه های اجرایی اداره امور جهانگردی وزارت کشور بود و اصولاً بر امور مربوط به جهانگردی کشور در سطح عالی نظارت داشت.
ایجاد این تشکیلات یک سلسه فعالیتهای تاسیساتی را موجب شد و با آنکه تحولات انجام شده غیر متشکل و بدون برنامه صورت گرفت ولی توجه و علاقه خارجیان را به بازدید از ایران افزایش داد و زمانی فرا رسید که عدم وجود وسایل پذیرایی مناسب و تجهیزات کافی برای جوابگویی به تقاضای جهانگردی، نیاز به اقدامات اساسی در این زمینه را محسوس گردانید، به همین لحاظ برای شروع اقدامات جدیتر و موثرتر در امر جهانگردی نخستین گام، بنیانگذاری سازمانی مناسب برای ایجاد هماهنگی و نظارت بر کلیه فعالیتهای جهانگردی کشور بود، این ضرورت موجب شد که در تاریخ 17فروردین سال 1342 سازمانی به نام "سازمان جلب سیاحان" تاسیس گردد. سازمان جلب سیاحان با تهیه و تنظیم و اجرای طرحها و برنامه ریزیهای وسیع و دامنه دار اقدامات بسیار موثر و زیربنایی را برای توسعه صنعت جهانگردی کشور به عمل آورد.
در سال 1353 سازمان جلب سیاحان با وزارت اطلاعات وقت ادغام شد و این وزارت تحت نام وزارت اطلاعات و جهانگردی شروع به کار نمود. اداره امور ایرانگردی و جهانگردی توسط چهار شرکت سهامی به اسامی شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی ایران، شرکت سهامی گشتهای ایران، شرکت سهامی مرکز خانه های ایران و شرکت سهامی سازمان مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی تحت نظارت وزارت اطلاعات و جهانگردی اداره می شد.
در سال 1358 به منظور جلوگیری از تداخل وظیفه و هماهنگ نمودن تمام فعالیتها و مسائل مربوط به امر جهانگردی در جهت اعمال سیاست صرفه جویی، طبق مصوبه 21/8/1358 شورای انقلاب چهار شرکت مذکور در یکدیگر ادغام گردیده و تحت عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی با بافت و خط مشی های جدید و هدفهای متمایز از گذشته شروع به فعالیت نمود. این سازمان اداره بهره برداری از واحدهای اقامتی به شکل هتل، متل، مهمانسرا، اردوگاه، کلبه، چادر، رستوران، چایخانه، پیست اسکی، تاسیسات کنار دریا، حمامهای آب معدنی، تاسیسات و مراکز ورزشی زمستانی، و هر نوع محل مناسب دیگری را برای ایرانگردی و جهانگردی به عهده دارد. در حال حاضر معاونت سیاحتی و زیارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، انجام کلیه فعالیتهای صنعت توریسم را در سطح کشور به عهده دارند که با همکاری سایر ارگانهای ذیربط در سراسر کشور، در پیشبرد توسعه توریسم و رسیدن به هدفهای مورد نظر گام برمی دارد. تشکیلات معاونت سیاحتی و زیارتی شامل 5 واحد ذیل است:
1. اداره کل نظارت بر خدمات سیاحتی
2. مرکز مطالعات و تحقیقات ایرانگردی و جهانگردی
3. دفتر برنامه ریزی وامور فنی
4. مرکز آموزش عالی ایرانگردی و جهانگردی
5. مرکز امور فرهنگی ایرانیان خارج از کشور
با پایان جنگ تحمیلی و آرامش نسبی منطقه، دولت جمهوری اسلامی ایران با فراهم آوردن شرایط مناسب تلاش بی وقفه ای را جهت راه اندازی و رشد و گسترش توریسم کشور معمول داشته است.

اشتغال و جهانگردی
مجموعه فعالیت های گسترده ای که معمولا توسعه گردشگری در کشور ایجاد می کند بیش از هر بخش فعالیت اقتصادی دیگر فرصت های شغلی فراهم می آورد . این بدان علت است که صنعت جهانگردی اصولا یک فعالیت خدماتی است و نیروی انسانی بیشتری می طلبد .
اثرات افزایش اشتغال در بخش گردشگری کشورهای در حال توسعه مساعدتر از کشورهای صنعتی است زیرا در کشورهای در حال توسعه زمینه و امکانات رشد صنعتی محدود است . فعالیت های صنعت جهانگردی عمدتا شامل صنایع ساختمانی ( مانند هتل ها ، متلها ، دهکده ها و امثال آنها ) صنایع غذایی ( مانند رستوران ها ، چایخانه ها ، و غیره ) بخش تجاری جهانگردی ( مانند آژانس های مسافرتی ، تور گردانهاو مشابه آن ) صنعت حمل و نقل ( مانند خطوط حمل ونقل هوایی ، شرکتهای حمل و نقل دریایی ، شرکتهای اتوبوس رانی ، خطوط راه آهن ، شرکت و آژانس های کرایه اتومبیل و غیره ) راهنمایان ، مراکز فروش کالاهای سوغاتی و هدایا ، صنایع دستی ، مراکز تفریحی و امثال آنها می باشد.
بررسیهایی که بخش جهانگردی بانک جهانی در مکزیک و کنیا به عمل آورده است ، نشان می دهد برای هر واحد سرمایه ای که در بخش گردشگری صرف می شود ، بیش از هر بخش فعالیت اقتصادی دیگر فرصتهای شغلی جدید ایجاد می گردد.
بررسی های مشابه ای که توسط سازمان جهانی در سایر کشورها به عمل آمده ، به نتایج مشابهی رسیده است . رابطه میزان سرمایه گذاری و فرصتهای شغلی که بر اثر آن فراهم می شود ، در تمام کشورها و مناطق مختلف یکسان و به یک نسبت نیست بلکه بر اثر عوامل مشروح زیر متناوب می باشد:
– خصوصیات سیستم اقتصادی و سیاست اشتغال کشور
– ابعاد موسسات توریستی ، نوع مدیریت ، درجه ماشینی بودن صنایع ، میزان استفاده از خدمات کامپیوتری و فصلی بودن فعالیت.
با نگاهی به آمارها و پیش بینی های سازمان جهانی جهانگردی و شورای جهانگردی و مسافرت جهانی ،در می یابیم که صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین سازمان یا نهادی که می توان به کارگیری نیروی انسانی را داراست ، در بسیاری از کشورها به صورت بزرگترین کارفرما درآمده است:
این صنعت در اروپای شرقی 4/9درصد از حقوق کلیه کارکنان را می پردازد –
– در سال 1994 ، بیش از 1/7تریلیون دلار دستمزد یا حقوق از طریق صنعت گردشگری پرداخت شده است،یعنی مبلغی برابر با10/3درصد کل دستمزدها وحقوقهای کارکنان سراسر دنیا.
– در جزایر و کشورهای حوزه کارائیب 18/7درصد دستمزد و حقوق کارکنان از طریق صنعت گردشگری پرداخت می شود.
– پیش بینی می شود در سال 2005 مشاغلی که به وسیله صنعت جهانگردی ایجاد می شود ، به میزان 5/9درصد رشد یابد.
اشتغال زایی صنعت گردشگری به سه گروه به شرح زیر تفکیک می گردد:
اشتغال مستقیم : مشاغلی که کارکنشان با جهانگردان در تماس هستند و به صورت مستقیم با تجربه های جهانگردی سرو کار دارند ، مانند : مهمانخانه ها ، کارکنان مهمانپذیرها ، شرکتهای هواپیمایی و کشتیرانی ، دفاتر خدمات جهانگردی ، کارکنان مراکز تفریحی و فروشگاههایی که در این بخش کار می کنند.
اشتغال غیر مستقیم : آنهایی هستند که با واحدهایی که در این صنعت به صورت مستقیم ایجاد شغل می کنند در تماس هستند ، مانند : شرکتهایی که مواد و ملزومات مورد نیاز مهمانپذیرها را تامین می کنند ، شرکتهای ساختمانی که مهمانخانه ها را می سازند و تولید کنندگان هواپیما.
اشتغال القایی : مشاغلی که ازمشاغل مستقیم و غیر مستقیم بخش جهانگردی در اقتصاد ملی به وجود می آیدارقام ارائه شده در بالا ، که منتج از بهره وری نیروی کار و سطوح پرداخت می باشد ، در عین حال نشانگر این نکته است که صنعت جهانگردی در کشورهایی که در سطوح پایین تری از توسعه قرار دارند ، به شکل قابل توجهی در سهم اشتغال نقش دارد.

سازمان جهانی جهانگردی
از آنجا که سازمان جهانی جهانگردی مهمترین تشکیلات و سازمان بین المللی در زمینه فعالیت های گردشگری می باشد،لذا در زیر اشاراتی گذرا به آن سازمان خواهد شد.
سازمان جهانی جهانگردی در سال 1975 تاسیس وبزرگترین تشکیلات جهانی جهانگردی محسوب می گردد . قبل از تاسیس این سازمان ، معتبرترین سازمان بین المللی و تخصصی جهانگردی (اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی مسافرتی).
بود که در سال 1925 تاسیس شده بود و بعدها جای خود را به سازمان جهانگردی سپردسازمان جهانی جهانگردی دارای106 عضو رسمی با ملیتهای مختلف و 158 سازمان فنی ، موسسه و اتحادیه های بین المللی و منطقه ای است . مقر دائمی این سازمان در مادرید اسپانیا قرار دارد و هدف از تاسیس آن ترویج و توسعه جهانگردی است.
مهمترین زمینه های فعالیت سازمان جهانی جهانگردی
جریان آزاد و بدون مانع جهانگردی از یک کشور به کشوری دیگر و در داخل هر کشور .
کمک به توسعه اقتصادی کشورها از طریق گسترش جهانگردی .
تقویت نقش جهانگردی به عنوان یک عامل حیاطی در بازرگانی جهان .
تاکید بر اثرات فرهنگی و اجتماعی جهانگردی بر زندگی ملل .
-حمایت از منافع ، حقوق جهانگردی و سازمانهای جهانگردی
-آگاهی و نظارت دائم در زمینه های حفاظت محیط زیست و بهبود روش زندگی
برنامه های عمومی کار سازمان جهانی جهانگردی
همکاری برای توسعه
آمار و تحقیقات بر روی بازار
ارتباط و اسناد
آموزش
محیط زیست و برنامه ریزی
کیفیت خدمات جهانگردی
ساختار تشکیلاتی سازمان جهانی جهانگردی
مجمع عمومی : بالاترین رکن سازمان است و جلسات آن سالانه تشکیل می شود. –
– شورای اجرایی : مسئول بررسی فعالیت ها و بودجه و سایر موضوعات مهم سازمان می باشد که جلسات آن سالی دوبار تشکیل می شود.
– کمسیون های منطقه ای : کشورهای عضو توسط مجمع عمومی به شش منطقه آفریقا ،آمریکا ، شرق آسیا و اقیانوسیه ، اروپا ،خاورمیانه وجنوب آسیا تقسیم شده اند،اجلاس این کمسیونها به صورت سالیانه برگزار می گردد.
انواع عضویت در سازمان جهانی جهانگردی
اعضای کامل : شامل دولتهایی که دارای استقلال و حق حاکمیت هستند.
اعضای وابسته : شامل تشکیلات بین المللی ، بین الدولی و غیر دولتی با علایق ویژه جهانگردی.
اعضای پیوسته : دولتهایی که در زمینه امور خارجی خود دارای استقلال نیستند.
سازمان جهانی جهانگردی کمکهای
. کشف جاذبه های موجود و بالقوه جهانگردی ، انجام مطالعات مقدماتی برای سرمایه گذاری در امر جهانگردی ، ارائه برنامه های اساسی توسعه جهانگردی
دستیابی به یک چارچوب استاندارد برای تشکیل ساختار اداری جهانگردی و شرکت های سهامی توسعه جهانگردی .
تدوین آیین نامه ها و مقررات جهانگردی .
جمع آوری آمار جهانگردی و پیش بینی و تحلیل آنها .
تشکیل روابط عمومی به منظور نظام بخشیدن به فعالیت های تبلیغاتی جهانگردی .
اجرای برنامه های آموزشی در زمینه های جهانگردی و هتلداری و فراهم نمودن امکانات لازم برای انجام مطالعات در زمینه تاسیس مراکز آموزش جهانگردی و هتلداری .
ارائه طرحها و پروژه هایی در خصوص تاسیسات جهانگردی ، برنامه ریزی ، بهره برداری ، اصلاح سیستم مهمان پذیری هتلها ، اردوگاههای تعطیلاتی ، استراحتگاهها ، کمپها و امثال آنها .
سرمایه گذاری در زمینه مطالعات اقتصادی .
تنظیم سیاست ها و برنامه ها و اهداف توسعه جهانگردی داخلی .
ایران از سال 1342 ابتدا به عضویت اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی مسافرتی و سپس در سال 1354 به عضویت کامل سازمان جهانی جهانگردی در آمده است.
سیمای جهانی جهانگردی
مسافرت و صنعت جهانگردی به عنوان یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنایع در دنیا به حساب می آید . بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی در آمد ، اشتغال ، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیر بنایی می دانند . در سراسر دنیا در کشورهای در حال توسعه ، یعنی در آنجا که شکلهای دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی ، از نظر اقتصادی به صرفه نیست یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد ، به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود .
صنعت گردشگری یکی از پر رشدترین سیستم های اقتصادی جهان است . اگر چه در برخی از دوره ها به دلایلی دچار رکود و جذر و مدهایی می شود ، ولی همواره عاملی برای بهبود وضع اقتصادی و فرهنگی بوده است .
جهانگردی فرصتی بزرگ برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است که دارای چشم اندازهای طبیعی و میراث فرهنگی غنی هستند ، زیرا با تکیه بر این منابع می توانند مبنای برای ارتقای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فراهم آورند .
از سال 1950 که مسافرت در ابعاد جهانی توسعه یافت و به صورت یک فعالیت عمومی درآمد، هر سال بر تعداد جهانگردان افزوده شده و نرخ این افزایش به طور متوسط ، 7/2درصد بوده که در سال 1997 به 12/3درصد افزایش یافت . در سال 1997 جهانگردان و کسانی که در سطح جهان با هدف گذراندن تعطیلات و تفریح به مسافرت رفتند ، بالغ بر 600 میلیون نفر و در آمد حاصل از آن به بیش از 449 میلیارد دلار رسید . سازمان جهانی جهانگردی پیش بینی نموده است که در سال 2010 این تعداد به یک میلیارد و صد و هشت میلیون نفر خواهد رسید
تعداد گردشگران بین المللی در سطح جهان از سال 1995 تا 1998 رشدی معادل 12/2درصد داشته است . در دهه 1980 در آمد حاصل از جهانگردی در سطح بین المللی سرعتی بیش از تجارت جهانی داشت و در حال حاضر از نظر ارزش صادراتی ، در صد بسیار بالایی را تشکییل می دهد . بر اساس آمارهای منتشره جهانی ، 9/10 درصد از کل تولید ناخالص جهان متعلق به صنعت گردشگری است.
4/11 درصد از کل سرمایه گذاری های جهانی ( تقریبا معادل با 700 میلیارد دلار ) به صنعت گردشگری تعلق دارد.
11 درصد از در آمد مالیاتی جهام ( تقریبا معادل 600 میلیارد دلار ) از صنعت جهانگردی ناشی می شود.
بودجه ای که به مسافرت و تفریح تخصیص می یابد ، سه برابر بودجه ای است که صرف امور دفاعی می شود.
هزینه گردشگری بین المللی معادل 12 درصد از صادرات جهان و بیش از25 درصد تجارت جهانی در بخش خدمات می باشد.
در آمد حاصل از گردشگری بین المللی طی سالهای 1995 تا 1998 ، در سطح جهان از 407 میلیارد دلار به 441 میلیارد دلار افزایش یافته ( یعنی 8/35درصد رشد داشته است

فصل دوم…………… اهداف و مامویتها

Mission & Vision

ایران و معضلی به نام توریسم! October 15, 2005
ایسکانیوز ـ مطابق با برآوردها و مفاد برنامه چهارم توسعه، می بایست تا سال پایانی این برنامه، دو میلیون توریست از ایران بازدید کنند.
هدفی که با توجه به شرایط فعلی تحقق آن اندکی دشوار می نمایاند چه آنکه بودجه اختصاص داده شده به سازمان میراث فرهنگی کشور، بودجه امسال، هشت هزار میلیارد ریال، لحاظ شده است. که با توجه به سهم 20 درصد گردشگری از این بودجه، فقط مبلغی در حدود 160 هزار دلار نصیب آن می شود.
در کشورهایی که از جاذبه های توریستی برخوردار هستند، توریسم به یک صنعت بدل شده است و به واسطه آن درآمدهای هنگفتی حاصل می شود، سهم درآمد حاصل از گردشگری در بودجه سالانه مصر، فرانسه و آمریکا گواه این امر است. اما در ایران در حالی که پیشتر مسوولین امر از رشد سالانه 30 درصدی توریسم در کشور سخن می رانند، شرایط به گونه ای رقم خورده است که این رشد نه تنها محقق نخواهد شد، بلکه تنزل کیفی صنعت توریسم در کشور، بسیار متحمل است. در برنامه سوم توسعه میزان جذب توریست، چهار میلیون نفر برآورده شده بود که تنها جذب 5/1 میلیون توریست محقق شد.
کمی آمار، برای روشن شدن موضوع
صنعت توریسم در دنیا سومین صنعت پررونق بعد از صنایع نفت و خودروسازی است، صنایعی که مهم ترین شاخصه ی آن ها اشتغال زایی است. با توجه به حجم سالانه ی درآمد توریسم، دولت ایران در برنامه ی سوم توسعه، بالا بردن تعداد گردشگران را از 1 میلیون و 300 هزار نفر در سال 78 به 4 میلیون نفر در سال 83 با متوسط نرخ رشدی برابر 24 درصد در نظر داشت و در همین راستا پیش بینی شده بود درآمد ارزی حاصل از گردشگری از 630 میلیون دلار در سال 78 به 2 میلیارد دلار در سال 83 با نرخ رشد 20 درصد افزایش یابد، اما تنها در سال 79 حدود 80 درصد از اهداف در جذب گردشگران خارجی تحقق پیدا کرد و سال 80 نیز باز هم کاهش یافت و به 60 درصد رسید، این در حالی است که متوسط نرخ پیش بینی شده در طول پنج سال برنامه ی سوم 24 درصد بوده که تنها 8/3 درصد آن به عمل درآمده است.
متاسفانه ایران اکنون به دلیل برنامه ریزی های نادرست سال های گذشته، حتی در میان 40 کشور برتر دنیا در جذب جهانگردان نیز قرار ندارد و درآمد ناچیز آن از این صنعت بزرگ تنها 700 میلیون دلار در سال است.
کارشناسان فن معتقدند که به ازای ورود هر گردشگر به ایران پنج شغل و حتی بنا به برآورد برخی از کارشناسان 10 شغل ایجاد می شود و این در حالی است که برای ایجاد هر شغلی باید 10 میلیون تومان سرمایه گذاری کرد
هر روز بدتر از دیروز
شرایط اسفناک و الزامات محدود کننده ای که پیش پای گردشگران خارجی برای ورود به کشور وجود دارد از اصلی ترین دلایل تنزل روزافزون صنعت توریسم در کشور محسوب می شود. مشکلات صدور روادید، دو نرخی نبودن قیمت هتل ها و موزه ها و…موجب شده است که گردشگران خارجی رغبتی برای ورود به ایران نداشته باشند. در تیرماه سال گذشته حسین مرعشی ریاست موقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تعداد گردشگران واقعی ورودی به ایران، در سال 82 را 40 هزار نفر اعلام کرد که در مقایسه با 20 میلیون گردشگر ورودی فرانسه در سال بسیار تاسف آور است.
اما گویی اراده ای برای رفع معضلات قدیمی توریسم در کشور وجود ندارد. در کشوری که قرار است درآمد صنعت توریسم از 7 صدم درصد در سال 1383 به 2 درصد در سال 1404 شمسی ارتقا یابد، هنوز زیرساخت های لازم برای نیل به این مقصود ایجاد شده است. سرویس اجتماعی ایسکانیوز این مقوله را با صاحبنظران این عرصه درمیان می گذارد.
ورود گردشگران بین المللی به ایران
روند ورود گردشگران بین المللی به ایران طی سالهای 1348 تا 1356 ( بجز سال 52 که با کاهش ورود گردشگران بین المللی ثبت شده است ) روند افزایشی ، و از سال 56 تا 67 با کاهش روبه رو بوده است . این کاهش در سال 1366 به حداقل مقدار خود طی 30 سال گذشته رسیده است .ازسال 67 تا78 نیز تعداد گردشگران بین المللی ورودی به کشور با افزایش متناوب روبرو بوده است.
تفکیک ورود گردشگران بین المللی به کشور بر اساس مدل سفر سال 1371 تا 1378 بیانگر آن است که طی سالهای گذشته بیشترین ورود گردشگران بین المللی به ایران به ترتیب از مرزهای زمینی و هوایی و دریایی بوده است . طی نه ماهه اول سال 79 ، 80 درصد از گردشگران از مرزهای زمینی ، 19 درصد از مرزهای هوایی و تنها 1 درصد از گردشگران ورودی به ایران از مرزهای دریایی وارد کشور شده اند.
تفکیک مبدا سفر گردشگران بر اساس مناطق عمده جهانی بیانگر آن است که بیشترین گردشگران ورودی به ایران از کشورهای اروپایی ( با احتساب کشورهای تازه استقلال یافته ) وارد ایران شده اند . پس از اروپا بیشترین مسافران ورودی به ایران از کشورهای جنوب آسیا و پس از آن از کشورهای خاورمیانه بوده اند.
در سال 1378 رقمی بالغ بر 147 هزار نفراز گردشگران بین المللی ورودی به ایران به علت عدم ثبت ملیت گردشگران در ستون نا معین ثبت شده است.
خروج ایرانیان از کشور
ملاحظه می گردد از سال 1348 تا 1378 به ازای هر سال تنها تعداد مسافران خروجی از کشور ، بدون تقسیم بندی مربوط به قصد سفر ، زمان (ماه) سفر ، جنسیت و غیره ، موجود می باشد.
همچنین ملاحظه می گردد خروج ایرانیان از کشور طی سالهای 1348 تا 1352 با روند افزایشی روبه رو بوده است که این روند از سال 1352 تا 1356 افزایشی بوده اما سرعت آن بیشتر بوده است . این روند طی سالهای 1356 تا 1360 که مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی بود ، با روند کاهش قابل توجهی مصادف می شود.
خروج ایرانیان از کشور به مقاصد بین المللی طی سالهای 1360 تا 1363 با افزایش سالیانه چشمگیر بوده است و از سال 1363 تا 1373 به غیر از سال 1370 از روند یکنواختی برخوردار بوده ، اما از سال 72 تا 78 با روند افزایشی چشمگیری رو به رو بوده است.
درآمد ارزی حاصل از ورود گردشگران بین المللی به ایران
درآمد ارزی حاصل از ورود گردشگران بین المللی به ایران طی سالهای 1348 تا 1357 با افزایش روبه رو بوده است . بیشترین درآمد ارزی گردشگران به ایران در سال 1357 با رقمی بالغ بر 235 میلیون دلار بوده است . از سال 57 به بعد به علت پیروزی انقلاب اسلامی و سالهای جنگ تحمیلی تا سال 67 تقریبا ثابت و با تغییرات جزئی مواجه بوده است . از سال 67 تا 78 نیز با توجه به آرامش نسبی اوضاع سیاسی و اجتماعی کشور ، درآمد حاصل از ورود گردشگران بین المللی با روند روبه رشد روبه رو بوده است.
یادآوری می شود که در سطح بین المللی به منظور محاسبه اثر اقتصادی گردشگری بر حسابهای ملی از روش حسابهای اقماری گردشگری استفاده می گردد که در حال حاضر این سیستم به منظور اجرا در سطح ملی توسط سازمان ایرانگردی و جهانگردی در حال بررسی می باشد ، در حال حاضر ارقامی که به عنوان درآمد حاصل از گردشگری بین المللی به کشور مورد بحث قرار می گیرد ، برآوردی براساس هزینه اقامت ، خوراک ، گشت و امثال آن بوده است و حداقل درآمد را بیان می کند.
هزینه گردشگری
با عنایت به عدم برقراری حسابهای اقماری گردشگری در ایران و عدم ثبت ارز خروجی هراه مسافر ، همچنین هزینه های تعمیر و نگهداری مربوط به تاسیسات اقامتی ، جاذبه های گردشگری و غیره ، نمی توان بحث دقیقی در زمینه هزینه گردشگری داشت اما با احتساب خروج 1000 دلار به ازای خروج هر گردشگر ایرانی از چرخه اقتصاد کشور ، ملاحظه خواهیم نمود که هزینه گردشگری در زمان حال از درآمد آن در ایران بیشتر بوده و به عبارت دیگر تراز درآمد و هزینه گردشگری ایران منفی بوده است.

تاسیسات اقامتی
عمده ترین تاسیسات اقامتی در کشور به یکی از گروههای هتل ها ، مسافرخانه ها ، هتل آپارتمانها ، تعلق دارد . البته در برخی از استانهای کشور ، از جمله استانهای ساحلی دریای خزر و استان خراسان ، اقامت در منازل شخصی نیز وجود دارد که با توجه به استانداردهای بین المللی ، خارج از استاندارد خدمات گردشگری بوده است و در بحث فعلی مورد بررسی قرار نمی گیرد.
هتل
در حال حاضر 213 هتل 1 ستاره ، 190هتل 2 ستاره ، 56 هتل 3 ستاره ، 26 هتل 4 ستاره و 9 هتل 5 ستاره ، در کشور به فعالیت مشغول هستند که توزیع استانی آنها در نقشه ها و نمودارهای پیوست قابل مشاهده است . بیشترین تعداد هتل در استان های خراسان با 88 هتل و تهران با 69 هتل مشاهده می شود.
سیستم درجه بندی هتل ها که عمده ترین تاسیسات اقامتی مورد بهره برداری گردشگران بین المللی در کشوراست ، بر اساس درجات 1 ستاره ، 2 ستاره ، … ، 5 ستاره می باشد که توسط معاونت نظارت بر خدمات گردشگری سازمان ایرانگردی و جهانگردی سنجیده و اعطا می گردد.
هتل آپارتمانها ومسافرخانه ها
علاوه بر هتل ها ، هتل آپارتمان ها و مسافرخانه ها مهمترین تاسیسات اقامتی عمومی صنعت گردشگری ایران را تشکیل می دهند . در سراسر ایران 95 هتل آپارتمان و 1782 مسافرخانه وجود دارد.
بیشترین تعداد هتل آپارتمان متعلق به استان خراسان با 75 هتل آپارتمان است . و بیشترین تعداد مسافرخانه های ایران به ترتیب در استانهای خراسان با 577 ، اردبیل با 187 و فارس با 144 مسافرخانه مشاهده می شوند.
در مجموع بیشترین تاسیسات اقامتی عمومی شامل هتل ، هتل آپارتمان و مسافرخانه در استان خراسان وجود دارد که چنانچه آمار خانه های مسکونی که پذیرای زائران حرم مطهر امام رضا (ع) هستند به آمار تاسیسات اقامتی فوق اضافه نماییم ، اهمیت مدیریت و سیاست گذاری تاسیسات اقامتی مرتبط با گردشگران این استان به خوبی مشاهده می شود.
به منظور مقایسه میزان اقامت مسافر در تاسیسات اقامتی از شاخصی به نام متوسط اقامت ، که ماهیانه محاسبه شده و برابر است با مجموع کل شب اقامتها در یک ماه تقسیم بر مجموع کل مسافران مقیم در همان ماه، استفاده می شود و واحد آن شب اقامت می باشد.
دفاتر خدمات مسافرتی
دفاتر خدمات مسافرتی در ایران شامل سه گروه به شرح زیر است:
دفاتری که تنها اجازه فروش بلیط دارند ( بند الف) 1)
دفاتری که تنها اجازه تورگردانی دارند ( بند ب) 2)
دفاتری که هم اجازه فروش و هم اجازه تور گردانی ( بند الف و ب) 3)
صدور مجوز فعالیت بند الف توسط سازمان هواپیمایی کل کشور و صدور مجوز فعالیت بند ب توسط سازمان ایرانگردی و جهانگردی صورت می پذیرد.
مبادی بین المللی ورودی ایران

بر اساس گزارش اداره اتباع بیگانه مبادی ورودی کشور به سه دسته زیر تقسیم شده اند: .
-مبادی ورودی زمینی
-مبادی ورودی هوایی
-مبادی ورودی دریایی
از دیدگاه نوع فعالیت نیز مبادی ورودی را می توان به چهار گروه عمده به شرح زیر تقسیم نمود:
-بین المللی مسافری
-گذر مرزی 45 کیلومتری
-کشتیرانی
-بین المللی ترابری پستی
طبق آخرین اطلاعات واصله از اداره کل اتباع بیگانه طی 9 ماهه اول سال 1379 ، جمعا 1/036/176 نفر به ایران آمده اند که 80 درصد آنان ذاز مرزهای زمینی ، 19 درصد از مرزهای هوایی و 10 درصد از مرزهای دریایی وارد شده اند.
از دید تعداد ورودی به کشور مهمترین مرز زمینی ، مرز جلفا ، مهمترین مرز هوایی مهر آباد و مهمترین مرز دریایی ، مرز دریایی بوشهر بوده است . براساس این گزارش بیشترین تعداد گردشگران در مرداد ماه و کمترین تعداد مسافران در فروردین ماه وارد کشور شده اند.
بر اساس گزارش اداره کل اتباع بیگانه طی 9 ماهه اول سال 1379 ، 20 مرز فعال زمینی ، 25 مرز فعال هوایی و 19 مرز فعال دریایی وجود دارد.
ناهمخوانی منابع و سهم از درآمد جهانی توریسم
در حالی که ایران از نظر منابع طبیعی، فرهنگی و تاریخی جزو 10 کشور اول دنیاست کمتر از یک درصد سهم درآمد و اشتغال جهانی حاصل از صنعت توریسم به ایران اختصاص دارد." این گفته ی دکتر شکیبایی، عضو هیئت علمی و رئیس دانشکده مدیریت دانشگاه کرمان است که نشان دهنده ی فاصله ی زیادی است که میان داشته های ایرانیان و ماحاصل آن از لحاظ درآمدی وجود دارد.
وی در سمینار صنعت جهانگردی همچنین گفت:"در سالهای اخیر، صنعت توریسم 10/5 درصد درآمد ملی جهان را به خود اختصاص داده است، در حالی که سهم هر یک از صنایع نظامی، نفت و فولاد به 5 درصد هم نمی رسد و به همین نسبت نیز صنعت توریسم در دنیا اشتغال ایجاد کرده است."
اما دکتر شکیبایی به نکته ای اشاره کرد که می تواند قابل توجه باشد:"توزیع جغرافیایی این درآمد به شدت نامتعادل است، به طوریکه80 درصد درآمد و اشتغال ناشی از این صنعت به آمریکا و اروپا اختصاص دارد که از 20 درصد باقیمانده، 16 درصد به آسیای شرفی، 2/5 درصد به آسیای غربی و 1/5 درصد به آفریقا اختصاص دارد." اما از 2/5 درصد خاورمیانه سهم ایران کمتر از یک درصد است.
این استاد دانشگاه در این مورد گفت:"برای برخی کشورها نیم درصد هم زیاد است ولی برای کشوری که جزو ده کشور اول جهان از لحاظ منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی است این رقم بسیار پایین است و این منابع با نتیجه ی حاصل همخوانی ندارد."
در این میان او معتقد است 3 پارامتر باید برای برون رفت از این وضعیت مدنظر قرار گیرد:"اولا بایستی به امور زیربنایی این صنعت بیش از آنچه که امروز می بینیم بپردازیم. به عنوان مثال هتل ها را به استانداردهای جهانی نزدیک کنیم، شبکه ارتباطی هوایی، زمینی و ریلی را تقویت کنیم و به بحث تجارت الکترونیک توجه بیشتری داشته باشیم. ثانیا نیروی انسانی متخصص تربیت کنیم که مراکز آموزش عالی بیش از این به موضوع توجه کنند و حتی این بحث به مدارس و دبیرستان های ایران کشیده شود و ثالثا دولت باید همان طور که از صنایع بزرگ حمایت می کند بیش از گذشته از صنعت توریسم حمایت کند تا سرمایه گذاری در این صنعت برای سرمایه گذار صرفه داشت باشد."
وی تاکید کرد:"اگر به این مسائل پرداخته شود ایرانی ها خیلی خوب می توانند از این مزیت بهره ببرند و منافع اقتصادی حاصل از آن به همه مردم ایران خواهد رسید."
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به چشم انداز 20 ساله توسعه کشور گفت:"در 20 سال آینده قرار است با برنامه ریزی هایی که انجام می شود جهانگردانی که به ایران وارد می شوند 10 برابر شوند که اگر به این هدف برسیم سهم ما از درآمد جهانی توریسم به 1/5 درصد خواهد رسید."
به هر حال این افزایش سهم چندان قابل توجه نیست و لازم است که با نگاهی تازه به این صنعت سهم بیشتری از مزایای فراوان توسعه صنعت گردشگری در جهان نصیب مردم ایران شود.

فن آوری اطلاعات، ابزار استراتژیک هزاره سوم
توسعه فن آوری اطلاعات در دهه 1990 بدون توجه به اندازه، محصول یا پوشش جغرافیایی، در اقتصاد و تجارت جهانی انقلابی به وجود آورد و آنها را متحول کرد. در سطح اقتصاد کلان، فن آوری اطلاعات به نحو فزاینده ای به عنوان ابزار توسعه سرزمین ها و شکوفایی بلند مدت آن به حساب می آید، بین تجارت کشورهایی که بر جامعه اطلاعاتی جدید و قدرت های اقتصادی دانش محور استوار هستند، نوعی نیاز به رقابت وجود دارد. بنابراین رقابتی بودن اقتصاد ناحیه ای و شرکت های تجاری تا حدود زیادی وابسته به شرایط استفاده و توسعه کاربرد این فن آوری هاست.
توریسم به نحو اجتناب ناپذیری، تحت تاثیر معماری نو تجاری به وجود آمده در نتیجه انقلاب فن آوری است. همانگونه که اطلاعات شریان حیاتی صنعت سیر و سفر به حساب می آید، استفاده مهم از فن آوری، یک امر اساسی برای بخش توریسم است. بنابراین یک سیستم کلی فن آوری اطلاعات به سرعت در حال منتشر شدن در تمامی صنعت توریسم است و هیچ بازیگری نمی تواند از اثرات آن بگریزد. انقلاب فن آوری اطلاعات در زمینه مدیریت صنعت توریسم از طریق فراهم کردن همکاری کارآمد و ارائه ابزار جهانی سازی واقعی، القائاتی را فراهم آورده است.
بدون شک همان گونه که در دیگر فعالیت های اقتصادی، زایش، تجمیع، فرآیندسازی و ارتباطات اطلاعاتی برای عملیات های روزمره اهمیت دارند. فن آوری اطلاعاتی نیز تبدیل به مهمترین عامل در صنعت توریسم می شود. در نتیجه توسعه سریع عرضه و تقاضای توریسم، فن آوری اطلاعات جزء فرمانده این صنعت محسوب می شود و بنابراین در بازاریابی، توزیع و ارتقای توریسم نقش مهمتری را ایفا خواهد کرد.
برخلاف کالاهای مدت دار، خدمات نامحسوس توریستی از لحاظ فیزیکی قبل از خرید، قابلیت به نمایش گذاشتن برای فروش را ندارد آنها معمولاً قبل از زمان استفاده و در مکانی دورتر از محل مصرف خریداری می شوند. بنابراین بازار محصولات توریستی منحصراً وابسته به توضیحات اطلاعاتی چاپ شده یا سمعی و بصری جلب مصرف کننده، هستند. اطلاعات دقیق، به موقع و مرتبط با احتیاجات مصرف کننده معمولاً کلید موفقیت در ارضای تقاضای توریسم است. مسافران باتجربه به طور روزافزون به وسیله استفاده از اطلاعات و سیستم های رزرو تقویت می شوند. فن آوری اطلاعات اثر گیرایی بر روی صنعت سیر و سفر دارد زیرا انها این بخش را به دوباره اندیشی در سازماندهی تجارت، ارزش ها و هنجارهای رفتاری وادار می کند. تاثیرات فن آوری اطلاعات در صنعت توریسم در کارکردهای تعاون، توزیع و بازاریابی بخش های خصوصی و دولتی، مشهود است. فن آوری اطلاعات، توزیع توریسم را به یک بازار الکترونیکی که در آن دسترسی آسان به اطلاعات وجود دارد، ارتقا داده است و در نتیجه تعامل بین صاحبان صنعت و مصرف کننده ها بیشتر می شود. این پتانسیل جدید می تواند برای شرکت های توریستی کوچک و بزرگ که تاکنون ابزار کمی برای ارتباط مستقیم با مصرف کننده ها و همچنین دفاع از خود در برابر ادغام شرکت های بزرگ چندملیتی توریستی،در دست داشته اند، بسیار سودمند باشد.
دیدگاههای کلان تغییر کند
اما سخنران دیگر سمینار، دکتر وحیدی از سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان بود که در ابتدای صحبت هایش تصریح کرد که اگر حتی یک گردشگر از ایران ناراضی خارج شود تبلیغات منفی او می تواند در نهایت به ضرر صنعت گردشگری ایران تمام شود.
وی تاکید کرد: برای تغییر در وضعیت صنعت گردشگری کشور باید در سطوح بالای مدیریتی دیدگاههای کلان در مورد این صنعت تغییر کند.
وحیدی به چالش های پیش روی صنعت گردشگری در برنامه 20 ساله نیز اشاره کرد و گفت:"در سطح کشور برنامه ریزی جامعی در این زمینه وجود ندارد، درساختار تشکیلاتی سازمان های مرتبط با گردشگری پست های خالی زیاد است و بخش خصوصی نیز با کمبود نیروی متخصص روبه روست، در زمینه صنعت گردشگری تنها بخش دولتی تصمیم می گیرد و با این شرایط بخش خصوصی نمی تواند به راحتی سرمایه گذاری کند و کشورمان دیپلماسی فعالی برای جذب گردشگر ندارد. این کارشناس تصریح کرد:"صنعت گردشگری با بسیاری از بخش های دیگر مرتبط است و رشد آن می تواند باعث رونق بسیاری از فعالیت های اقتصادی در کشور شود.
برگزاری این سمینار حداقل این حسن را داشت که رشته مدیریت جهانگردی در دانشگاه کرمان بیشتر معرفی شود. زمانی که علی کارنما رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان سالن محل برگزاری سمینار را ترک می کرد در پاسخ به سئوال خبرنگاران گفت: مهم ترین مشکل فعلی در این سازمان نیروی متخصص و ساختار استفاده از نیروهاست که به درستی تعریف نشده است.
به هر حال با ایجاد وضعیت جدید در دانشگاه کرمان از لحاظ تربیت نیروی متخصص می توان مشکل کمبود نیروی متخصص را برای رونق صنعت گردشگری تا حدی حل کرد البته به شرطی که در آینده این تحصیلکردگان مجبور نشوند در بخش های غیرمرتبط مشغول به کار شوند…
مدیر سازمان ایرانگردی وجهانگردی مازندران درگفتگو با "مهر " مطرح کرد:
تشکیلات گسترده ، صنعت گردشگری را در کلاف بوروکراسی سر در گم می کند
مدیر سازمان ایرانگردی وجهانگردی مازندران گفت: گسترده کردن تشکیلات سازمان ایرانگردی ومیراث فرهنگی صنعت توریسم را دچار سر در گمی می کند و از رونق آن می کاهد .
روح الله اسحاقی درگفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر با بیان مطلب گفت: برای ارتقاء وپیشرفت صنعت توریسم وگردشگری با همین ترکیب سازمان فعلی باید بودجه آنرا افزایش می دانند نه اینکه آن را با سازمان دیگری که از نظرفعالیت هیچ ربطی به سازمان ایرانگردی ندارد ادغام کنند.
وی درادامه افزود: با توجه به اینکه مرکز پژوهشهای مجلس بعد ازکار کارشناسی که درزمینه ادغام سازمانهای ایرانگردی ومیراث فرهنگی انجام داد آنرا رد کرد مشخص نیست نمایندگان مجلس بر چه اساسی بدون مطالعه ، آنرا تصویب کردند.
مدیر سازمان ایرانگردی مازندران تاکید کرد: درصورتیکه وظایف از یک سازمانی به سازمان دیگرمنتقل شود ادغامی صورت نگرفته ومشکلی برطرف نمی شود ، باید ساختار موجود اصلاح شود وبرای این کارحداقل باید با کسانی که متخصص وکارشناس توریسم هستند مشورت می شد.
اسحاقی خاطر نشان کرد: درحال حاضرمهمترین عامل توسعه کشورپرداختن به توریسم است اما با این ادغام هم میراث فرهنگی کشور از بین می رود وهم وضعیت توریسم درحاشیه قرار می گیرد وکمتر به آن پرداخته می شود.
وی گفت: برای ارتقای این صنعت باید ساختار موجود تغییر کند ودراین زمینه فرهنگ سازی شود وهمچنین مدیران ومسوولین باید به این صنعت اعتقاد پیدا کنند تا پیشرفتی صورت بگیرد.
وی تصریح کرد : با شورا ی عالی گردشگری که درحال حاضروجود دارد هیچ کدام از سازمانها ونهادهای ذیربط همکاری نمی کنند وما نمی توانیم انتظار داشته باشیم که با تشکیل شورای عالی گردشگری جدید کاری صورت گیرد .
UNWTO برگزاری کنفرانس
دبیر کمیته خبرنگاران و روزنامه نگاران گردشگری ومیراث فرهنگی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران گفت :
کنفرانس جهانی گردشگری و صنایع دستی که اردیبهشت امسال در تهران برگزار می شود فرصت مطلوبی را برای معرفی جاذبه های گردشگری ایران به جهان فراهم می کند .
افشین امیر شاهی افزود :
برگزاری کنفرانس جهانی گردشگری وصنایع دستی با حضو ر40 وزیر جهانگردی ،150 کارشناس برجسته از کشورهای مختلف و بسیاری از خبرنگاران خارجی یکی از فرصت های بی نظیر صنعت توریسم ایران در سالهای اخیر به شمارمی رود که در اختیار مسئولان حوزه های مرتبط با گردشگری قرار گرفته است تا مناسبترین اطلاع رسانی در این زمینه صورت پذیرد.
به اعتقاد این کارشناس رسانه ای ،با توجه به شرایط سیاسی و بین المللی که نسبت به ایران وجود دارد، برگزاری کنفرانس UNWTO در چنین سطحی می تواند دستاوردهای ارزشمندی برای کشور داشته باشد . بویژه از جنبه تاثیر گذاری بر افکار عمومی و تصحیح ذهنیت ها ی نادرستی که بعضاٌ در میان گرد شگران خارجی در خصوص ایران وجود دارد.
وی افزود: به عنوان نمونه اگر از گردشگران خارجی درباره تجربه سفرشان به ایران بپرسید ایران را کشوری زیبا باجذابیت های فراوان وبرخوردار از غنای تاریخی و فرهنگی توصیف می کنند . این در حالی است که پیش از سفر به کشورمان ، فضای ذهنی که از ایران داشته اند کاملاٌ مغایر با آن چیزی بوده است که در کشورمان جریان دارد.
به گفته امیرشاهی برگزاری نشستی به اهمیت کنفرانس UNWTO که با حضور مقامات بلند پایه صنعت توریسم از بسیاری از کشورهای جهان و نیز دهها تن از خبرنگاران خارجی حوزه توریسم برگزار می شود می تواند بر تصحیح ذهنیت های بعضاٌ نادرست از ایران تاثیر مطلوبی داشته باشد.
اما نکته مهم در خصوص برگزاری کنفرانس جهانی گردشگری و صنایع دستی به عوایدی برمی گردد که از این طریق نصیب بخش صنایع دستی کشور می شود.
دبیر کمیته خبرنگاران و روزنامه نگاران گردشگری و میراث فرهنگی تاکید کرد. صنایع دستی یکی از جاذبه های اصلی صنعت توریسم به شمار می رود . و هنرهای سنتی نیز به عنوان نمادهایی از فرهنگ ، تاریخ و تمدن ایران محسوب می شود . بنابر این معرفی صنایع دستی ایران در قالب نمایشگاه می تواند توجهات را به برنامه ریزی بهتر و مطلوب تر برای توسعه اقتصاد صنایع دستی که تار وپود آن با تار وپود اقتصاد توریسم عجین شده است ، جلب کند . چرا که صنعت صنایع دستی به طور قطع در کسب در آمد ، ارزآوری و ایجاد اشتغال در بخش گردشگری تاثیر گذار است .
وی افزود: در حال حاضر حجم مبادلات بخش گردشگری در جهان به رقم 700 میلیارد دلار رسیده است و ایران علی رغم این که از نظر جذابیت های گردشگری جزو 10 کشور جهان به شمار می رود اما رقمی که از کل درآمد های گردشگری می برد بسیار ناچیز است . حتی اگر به رقم جذب 2 درصد از گردشگران خارجی بر اساس پیش بینی چشم انداز20 ساله برسیم.
امیرشاهی در پایان گفت:
برگزاری نشست ها وهمایش هایی ازاین دست می تواند در ارتقای بخش توریسم کشور تاثیر گذار باشد. البته سازمان میراث فرهنگی وگردشگری کشورکه از این پس متولی بخش صنایع دستی نیز شده است نباید تنها به برگزاری صرف همایش ها بسنده کنند .
گفتنی است نخستین کنفرانس جهانی گرشگری و صنایع دستی از 23 تا 25 اردیبهشت ماه در تهران برگزار می شود.
فصل سوم…………… نقاط ضعف و قوت داخلی

25 درصد آثار تاریخی دنیا در ایران وجود دارد
کارشناس ارشد توریسم و جهانگردی گفت: با توجه به آثار و جاذبه های تاریخی بی شمار موجود در کشور ،حدود 25 درصد آثار تمدن بشری و آثار تاریخی دنیا در ایران است.
حسین ذوالفقاری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر، افزود: کشور ما به لحاظ دارا بودن آثار و جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی جزء 10 کشور برتر دنیا محسوب می شود به همین دلیل می توان از این موقعیت ویژه در جهت جذب بیشتر گردشگر و افزایش درآمدزایی استفاده کرد.
وی خاطر نشان کرد: علاوه بر ایران کشورهای چین ، مصر ، یونان ، هندوستان ، ایتالیا ، اسپانیا ، ترکیه وعراق نیز دارای آثار تاریخی و تمدن بشری بی شماری هستند که البته توانسته اند به درستی از این امکانات بهره مند شوند.
کارشناس ارشد توریسم به وجود یک میلیون و 200 هزار آثار و جاذبه تاریخی در کشور اشاره و تاکید کرد: ایران سرزمین بکری است که درتمامی استانها و شهرهای آن آثارتمدن بشری مشاهده می شود و بسیاری از مکانها نیز هستند که هنوز کشف نشده اند ، در صورت اکتشاف تعداد آثار تاریخی افزایش پیدا خواهد کرد .
ذوالفقاری گفت: با استفاده درست از آثار تاریخی و شناساندن آنها به مردم کشورهای دیگر می توانیم در سال های آینده صنعت توریسم را جایگزین نفت کنیم و از این طریق سالانه بیش از 40 میلیارد دلار درآمد کسب خواهیم کرد.

جاذبه های توریستی ایران
کشور ایران به دلیل قدمت تاریخی و تکاپوی مستمر اجتماعی و فرهنگی خود جاذبه های متنوعی را داراست که می توانند طیف وسیعی از توقعات و نظرات توریستها را تامین نمایند. هر توریستی با هر انگیزه ای که به ایران سفر نماید، می تواند مطابق اهاف، ذوق و برنامه خود در ایران دیدنیهای مورد نظر خود را بازیابد. نباید فراموش کرد که بهترین راه شناخت سرزمین و مردم هر کشوری آشنایی با مردم کوچه و بازار و برقرار مستقیم با خود آنان است.
خانواده های ایرانی اصولاً مهمان نواز و گشاده روی هستند. با زمینه مختصری آشنایی می توان به درون خانواده ایرانی راه یافت و از چگونگی زندگی، معیشت، طرز تفکر و بینش اجتماعی آنان و بسیاری دیگر ازخصوصیاتی که در نوشته ها نگنجد آگاه شد.
با توجه به انگیزه های مختلفی که مسافرت به ایران می تواند، داشته باشد، می توان جاذبه های توریستی ایران را به سه بخش عمده، جاذبه های طبیعی، جاذبه های فرهنگی و جاذبه های مذهبی تقسیم کرد که در ذیل به طور خلاصه به شرح هر یک از آنها می پردازیم.
* جاذبه ها و چشم اندازهای طبیعی
* جاذبه های فرهنگی، هنری و یادمانهای تاریخی
* جاذبه های مذهبی و مراکز زیارت
جاذبه ها و چشم اندازهای طبیعی
موقعیت خاص جغرافیائی ایران و برخورداری آن از جاذبه های طبیعی نظیر کوههای سر به فلک کشیده و زیبا مانند سبلان، دشته و جلگه های حاصلخیز و تماشایی مانند دشت ناز، دشت مغان، دشت ارژن، جنگلهای سرسبز و دیدنی مانند پارک ملی گلستان، پارک جنگلی نور و سیسنگان، غارهای بزرگ و عجیب مانند غار علی صدر، رودخانه های پرآب مانند رود کارون، زایندهرود، سفید رود، جاجرود، مردابها و تالارهای دیدنی مانند مرداب انزلی، تالاب میانکاله که از ذخایر مهم اکولوژیکی کشور در مورد حیات وحش می باشند، صحراهای خشک و کویرهای عظیم با چشم اندازهای منحصر به فرد خود، دریاچه های زیبا، مانند دریاچه تار، دریاچه کهر، دریاچه ارومیه با جزایری بسیار زیبا و پناهگاه پرندگان مهاجر که از اهمیت بین المللی برخوردار است، آبهای معدنی متنوع با خواص درمانی گوناگون مانند آب معدنی سرعین اردبیل و آب معدنی محلات، و وجود آب و هوای متنوع (خشک، مرطوب، سرد، گرم، معتدل، مدیترانه ای) در مناطق مختلف موجب گردیده که در سرزمین ایران در هر یک از روزهای سال چهار فصل، بهار، تابستان، پاییز و زمستان به طور همزمان وجود داشته باشد. به طور خلاصه دیدنیهای زیبا و جالب و جاذبه های طبیعی این سرزمین به قدری فراوان است که قلم از بیان این همه دیدنیها قاصر است و این تنها نمونه هایی از جاذبه های موجود است که به لحاظ ضرورت موضوع، تنها به ذکر نام مختصری از آنها اشاره شد.

جاذبه های فرهنگی، هنری و یادمانهای تاریخی
تاریخ بسیار کهن ایران و قرار گرفتن این کشور در مسیر جاده ابریشم و راه ارتباط بین دنیای شرق و غرب، باعث گردیده تا ایران به عنوان یکی از قطبهای مهم تمدن بشری در جهان مطرح باشد. فرهنگ اصیل باستانی و آمیختن آن با فرهنگ اسلامی به اهمیت آن افزوده و خصوصاً در سالهای اخیر حس کنجکاوی دانشمندان جامعه شناسان، محققین و توریستها را در مورد بازدید و مطالعه این سرزمین افزایش داده است. آثار و نشانه های متنوع و مختلفی که از سیر تکوینی فرهنگ و تمدن ایران به جای مانده می تواند به عنوان جاذبه های توریستی مورد استفاده قرار گیرند. خلاصه ای از این آثار ارزشمند عبارتند از: آثار برجای مانده در همدان، تپه سیلک کاشان، مارلیک رودبار، چغازنبیل پاسارگاد،شوش، کاخها، قصرها و تالارهای عظیم و باشکوه باستانی مانند تخت جمشید و آپادانا، عمارتهای قدیمی، مساجد زیبا مانند مسجد جامع یزد، مسجد شیخ لطف اله، مسجد گوهرشاد، مدارس تاریخی، برجها، بادگیرها، منازه ها مانند منارجنبان اصفهان، قلاع، حمامها، مانند حمام گنجعلی خان در کرمان، باغهای معروف، آب انبارها، کاروانسراها، فرهنگ ایلات و عشایر، صنایع دستی، مانند فرش بافی، خاتم کاری، زری بافی، منبت کاری، قلم زنی و نظایر آنها که شهرت جهانی داشته و نام ایران به ویژه شهرهای اصفهان و شیراز از زبانزد خاص و عام کرده است. شهرهای قدیمی ایران با بافت سنتی و آثار و ابنیه تاریخی خود و فرهنگ اصیل و آداب و رسوم کهن آن به همراه آنچه که نام برده شد، گوشه هایی از جاذبه های هنری، تاریخی و فرهنگی این مرز و بوم هستند که بررسی، شناسایی، حفاظت و معرفی آنها به جهانیان ، به رونق و گسترش صنعت توریسم کشور خواهد افزود و موجب اعتلای فرهنگی آن خواهد شد.
جاذبه های مذهبی و مراکز زیارتی
با گسترش اسلام در ایران مدفن امامزادگان به تدریج به مراکز زیارتی مردم تبدیل شدند. به دنبال این روند مرقد پیشوایان دینی با ساختن بارگاههای متناسب بنای شاخص و برجسته هر محلی را به وجود آوردند. یکی از مظاهر علاقه مندی و اخلاص مردم در پیروی از فلسفه امامت، در خلق بناهای مقابر و هنر معماری امامزاده ها است . برجسته ترین هنرمندان زمان ذوق و نبوغ خود را با استفاده از امکانات موجود در ساختمان و تذهیب مراکز دینی و زیارتی به کار بردند که نتیجه آن وجود تعداد زیادی از بارگاههای زیارتی در ایران است. مرازک زیارتی اسلامی ایران به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول مراکزی که ارزش زیارتی جهانی و داخلی دارند، نظیر بارگاه مقدس حضرت امام رضا علیه السلام در مشهد، آستان حضرت معصومه علیه السلام در قم و مرقد مطهر حضرت اما خمینی رضوان الله علیه در تهران. دسته دوم مراکزی که بیشتر ارزش زیارتی محلی و ناحیه ای دارند که تعداد آنها در نواحی مختلف کشور بسیار است و مهمترین آنها عبارتند از:
ـ زیارتگاه حضرت احمد بن موسی بن جعفر (ع) معروف به شاهچراغ در شیراز
ـ زیارتگاه حضرت عبدالعظیم (ع) و حضرت حمزه بن موسی الکاظم (ع) در شهر ری.
ـ بقعه سید جلال الدین اشرف بن موسی الکاظم (ع) در آستانه اشرفیه گیلان
ـ مقبره دانیال نبی (ع) در شوش.
بسیاری از امامزاده های ایران در نتیجه توسعه نقش زیارتی آنها به مراکز شهری تبدیل شده اند. غالباً اطراف حرم امامزاده ها محل تمرکز برخی فعالیتهای خدماتی و تجاری شده و با افزایش تعداد زائران به مراکز مستقلی تبدیل شده اند. از این رو محل این امامزاده ها در بسیاری موارد در مرکز شهرها قرار دارد.
در ایران علاوه بر شیعیان پیروان مذاهب و ادیان دیگری نیز به سر می برند، مانند اهل تسنن، ارامنه، یهودیان و زرتشتیان که همه آنها دارای مراکز مذهبی خاص خود هستند.
مهمترین مراکز مذهبی اهل تسنن، یکی تربت شیخ جام (مقبره شیخ جام) است که در خراسان واقع شده و دیگری مسجد جامع سنندج می باشد. ارامنه تابستانهای برای زیارت به کلیسای طاطاوس در سیاه چشم که درنزدیکی ماکو قرار دارد سفر می کنند علاوه بر 13کلسیای جلفای اصفهان که مورد علاقه ارامنه ایران است، می توان از چندین کلیسا در آذربایجان نام برد که زیباترین آنها کلیسای سنت استپان است. یهودیان ایران قبر استر (استرومروخای) را در همدان زیارت می کنند. زرتشتیان که بیشتر آنها در یزد و تهران زندگی می کنند همه ساله برای برگزاری مراسم خود به تخت جمشید، نقش رستم، طاق بستان و به بیستون و چک چک (در یزد) می روند. زرتشتیان علاقه زیادیی به آتشکده قدیمی آذرگشسب در تخت سلیمان، برج کاشمر در خراسان و دریاچه ارومیه که برای آنان حالت مقدسی دارد، نشان می دهند.
در مجموع اماکن مذهبی ایران به عنوان یکی از کانونهای زیارتی نقش موثری در فعالیتهای سیاحتی ـ زیارتی و فراغتی و بدین ترتیب در توسعه توریسم داخلی در مقیاسهای مختلف دارند بنابراین امکانات لازم برای رونق و گسترش آنها، بایستی بیش از پیش فراهم آید.
نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد
نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد ارتباط تصویری نشان داد: تبلیغات بسیار ضعیف، مهمترین ضعف ایران در زمینه جهانگردی و صنعت توریسم است.
به گزارش سرویس پژوهش ایسنا، احمد کاظمی در پایان نامه خود باعنوان " تبلیغات توریستی و گفتگوی تمدن ها"، آورده است: گسترش جهانگردی فرهنگی در ایران ، زمانی میسر خواهد بود که امکانات اقتصادی – اداری و فرهنگی نیز در این زمینه افزایش یابد. شاید از بعد خارجی مهمترین ضعف را بتوان در تبلیغات بسیار ضعیف سازمان های متولی امر جهانگردی در این زمینه و برگزاری نمایشگاه های ایرانگردی در کشورهای خارجی ارزیابی کرد.
در این پایان نامه آمده است: باتوجه به اینکه میزان تسلط توریست به زبان فارسی، سبب افزیش درک مبادلات فرهنگی می شود ضروری است تسهیلات ویژه ای برای توریست های مسلط به زبان فارسی و همچنین آموزش زبان فارسی به جهانگردان در طی اقامت آنها به ایران فراهم آید.
براساس یافته های این پایان نامه، از آنجایی که 4/51 درصد از توریست ها، دارای تحصیلات حداقل دیپلم و 1/33 درصد فوق لیسانس و دکترا بوده اند و این امر نشانگر پدیده ای به نام جهانگردی فرهنگی است، ضروری است که دولت و دستگاه های ذیربط تسهیلات لازم را جهت سفر آسان تر متخصصین به ایران فراهم آورند.
مولف در این پایان نامه که در سال 1381 با راهنمایی دکتر محمد تقی آشوری تدوین کرده، آورده است: از آنجایی که توریست های قاره های اروپا و آمریکا، درک بهتری نسبت به ویژگی های فرهنگی ایران دارند، ضروری است که تسهیلات ویژه ای برای سفر آسان تر آنها به ایران فراهم گردد.
از بعد داخلی، از بزرگترین معضلات توریسم ما مشکل هتل است. هتل های ما در ایامی از سال بسیار شلوغ و در ایامی نیز بدون مشتری هستند. با این حال هزینه هتل و پولی که بابت این اتاق از فرد خارجی دریافت می گردد، نسبتا زیاد است. مسافرخانه ای که خود را هتل می داند از یک خارجی شبی 40 دلار دریافت می نماید. هرچند این قیمت زیاد نیست اما اگر قرار باشد که مساله توریسم در ایران به صورت یک رقابت فشرده درآید و با دیگران برابری نماید، حتما باید هتل ها ارزان تر از این باشد، در برنامه ریزی سفر و ارایه قیمت تور، اگر قرار باشد قیمت یک اتاق در ایران و یونان برابر باشد چرا توریست باید ایران را انتخاب کند؟
در این پایان نامه همچنین آمده است: در بروشورهایی که توسط ایران یا آژانس های ایرانی و خارجی به مسافران و متقاضیان ارایه می شود، متاسفانه نامی از کمپینگ برده نمی شود. در حقیقت بخش توریسم ایران این مهم را زیاد برده است. در حالیکه تمدن غرب تمایل به فرار از زندگی ماشینی و عدم اقامت در آپارتمان و هتل دارد، آنچه وضع را بدتر می کند آنکه برای ساختن هتل یا هتل های مدرن، پول کافی نیز در اختیار نداریم.
آمارها نشان می دهد که اکثریت توریست ها در جهان با کمپینگ مسافرت می نمایند، در حقیقت کمپینگ ، خانه سیاری است که می توان آن را در هر جایی برپا نمود. کمپینگ امکان ارتباط مستقیم با طبیعت را فراهم می سازد. به همین دلیل است که هر روز گرایش به کمپینگ بیشتر می گردد، زمانی که این تمایل رو به افزایش است هرگز در ایران توجهی به آن نشده است.
مولف در ادامه این پایان نامه بیان کرده است: تکنیک های گرافیکی، عکاسی و طرح های رایانه ای، وجوه ارتباط جمعی گرافیک های محیطی را در هتل ها و بیمارستان ها، رستوران ها و غیره به سوی خود کشانده است و صورت تصویری را به شکل نشانه های تعریف شده، ارایه می دهد که هر شخص با هر ملیت و سطح سواد با دیدن این علایم پیام فوق را دریافت می کند که این وجه از تبلیغات در زمینه جلب توریست بسیار تاثیرگذار است.
امروزه گرافیک، تنها شاخه ای از هنر نیست، بلکه زبانی است که مهترین ویژگی آن، جهانی بودن است ، چنانچه الفبای این زبان را بدانیم و به اصول و کاربردهای آن آشنا باشیم، خواهیم توانست مرزها را درنوردیم و در سراسر دنیا ، اقشار یک جامعه را بدون در نظر گرفتن شرایط و موقعیت های فردی و اجتماعی مخاطب قرار دهیم.
پایان نامه ای دیگر
نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه علامه طباطبایی نشان داد: صنعت توریسم با میزان امنیت و ثبات در کشورها رابطه مستقیم دارد و به موازات افزایش ناامنی و بی ثباتی در منطقه ای ، تعداد جهانگردان ورودی به آن منطقه نیز کاهش می یابد.
به گزارش سرویس پژوهش ایسنا، اسماعیل رسولی در پایان نامه خود با عنوان " تخمین تابع تقاضای جهانگرد ووردی به ایران "، آورده است: مناطق جهانگردی دنیا شامل منطقه اروپای غربی، آمریکا، شرق آسیا و اقیانوسیه، خاور میانه، جنوب شرقی آسیا، اروپای شرقی، آفریقا و آسیای میانه و قفقاز است و ایران در بین کشورهای آسیای میانه در سال 1998 تقریبا از کل جهانگردان ورودی دنیا حدود 0016/0 سهم داشته است که این سهم تقریبا صفر است. حتی ایران نسبت به کشور همسایه خود ترکیه، نیز از سهم ناچیزی در مقایسه با آن برخوردار است و این ضعف صنعت جهانگردی ایران را نشان می دهد.
در این تحقیق، تقاضای جهانگرد ورودی به ایران برای دوازده کشوری که بیشترین جهانگرد را به ایران داشته اند و از شرکای تجاری مهم ایران بوده اند، با استفاده از روش پانل دیتا برای دوره 1999-1969 تخمین زده شده است. مهمترین متغییرها در این زمینه عبارتند از: نرخ ارز آزاد ایران، شاخص قیمت مصرف کننده ایران، تولید ناخالص داخلی کشورهای جهانگرد فرست، جمعیت کشورهای جهانگرد فرست، حجم تجارت به صورت جمع کل واردات و صادرات غیر نفتی بین ایران و کشورهای جهانگرد فرست، متغییر مجازی برای داوران جنگ و تعداد جهانگردان ورودی به ایران به عنوان متغیر وابسته.
مولف در این پایان نامه که در بهمن ماه سال 1381 با راهنمایی دکتر محمد رضا قنبری تدوین کرده، آورده است: متغییر درآمد تولید ناخالص داخلی در تمام کشورهای مورد نظر، دارای علامت مورد انتظار می باشد و نسبت به متغییر وابسته در تمامی کشورها بی کشش می باشد.
متغیر مجازی جنگ و دوران ناامنی نیز در تمامی کشورهای مورد نظر دارای علامت مورد انتظار می باشد و رابطه منفی با تعداد ورودی ها دارد و تنها در مورد کشور ترکیه است که این متغیر معنی دار نیست و در کشورهای امارات متحده عربی و کویت، کشش ، برزگتر از واحد است.
در این پایان نامه همچنین آمده است: متغییر نرخ ارز در تمام کشورها به غیر از ترکیه و ژاپن، دارای علامت مورد انتظار می باشد و رابطه مثبت با تعداد جهانگرد ورودی به ایران دارد و در کشور های امارات متحده عربی، پاکستان، فرانسه و کویت از لحاظ آماری معنی دار است.
همچنین متغییر تعداد جهانگرد وردی دوره قبل در کل کشورها دارای علامت مورد انتظار می باشد و در کل کشورها همانطور که انتظار می رفت از لحاظ آماری معنی دار می باشد. متغییر حجم تجارت در تمام کشورها غیر از سوئیس دارای علامت مورد انتظار می باشد و نشان دهنده رابطه مثبت با تعداد جهانگرد ورودی دارد و در اکثر کشورها از لحاظ آماری معنی دار می باشد. تمام کشورها از کشش کمتر از واحد برخوردار است.
در انتها گفتنی است که نتایج پژوهش حاضر قابل خدشه می باشد، زیرا این نتایج با توجه به داده ها مورد استفاده پیش فرض ها، مدل و روش انتخابی جهت تخمین ضرایب مدل حاصل شده است و اگر هر یک از این اجزا تغییر یابد نتایج نیز به تبع آن تغییر پیدا می کند.

فصل چهارم…………… نقاط ضعف و قوت خارجی

ویزا، کارت اعتباری و مالیات
یکی دیگر از مشکلاتی که صنعت توریسم در ایران با آن مواجه است، آن است که متاسفانه به دلیل دید نامناسب نسبت به توریست های اجنبی و بیگانه، سخت گیری های زیادی در زمینه ی صدور روادید برای توریست ها وجود دارد، خصوصاً توریست های کشور هایی که با ما مشکل دارند. به علاوه؛ نبود سیستم کارت اعتباری جهانی یا همان
نیز از مشکلات مهمی است که برای توریست های خارجی وجود دارد. Credit card
رضا اسدزاده، نایب رییس اتحادیه ی هتل داران، در این زمینه معتقد است که از مهم ترین دلایل کم بودن توریست، طولانی بودن زمان صادر کردن ویزاست؛ توریستی که قصد سفر به ایران را دارد باید 2 تا 3 هفته برای گرفتن ویزا وقت صرف کند و این خود می تواند موجب منصرف شدن گردشگر از سفر به ایران شود.
اسدزاده نبودن کارت اعتباری در کشور را از دیگر دلایل ضعف صنعت توریسم در ایران می داند؛ به عقیده ی وی ضعیف عمل کردن سیستم پست الکترونیکی و قبول نکردن هیچ نوع کارت اعتباری و سیستم الکترونیکی برای پرداخت هزینه ی اقامت و رزرو هتل برای گردشگر، باعث عدم اقبال توریست های خارجی به مسافرت به ایران می شود. امینی، کارشناس توریسم، نیز در این مورد می گوید: "در خصوص مساله ی ویزا متاسفانه کشور ما درگیر مسائل اداری است و گردشگرانی که قصد سفر به کشور ما را دارند، باید از چندین مرکز اداری تایید صلاحیت شوند و این کار حداقل دو هفته زمان می برد، ولی اگر یک محل برای صدور ویزا وجود داشته باشد، تا حدودی به حل این مشکل کمک خواهد کرد".
مدیرعامل دفتر خدمات مسافرتی گالیوم، فرامرز سعیدی، مالیات پرداختی از سوی سیستم جهانگردی کشورمان را بسیار زیاد دانسته و می گوید: "صنایع وابسته به توریسم، حداقل در برخی از قسمت ها مجبور به پرداخت مالیات مضاعف هستند، درحالی که در بیش تر کشورهای دنیا برای صنعت توریسم، معافیت های مالیاتی وضع می کنند".
تبلیغات طبل اغراق آمیز
امروز در صنعت توریسم تبلیغات حرف اول را می زند. بی خود نیست که امروزه حتی کشورهای بزرگی مانند امریکا، فرانسه و ایتالیا که سفر به آن ها ممکنست آرزوی خیلی از آدم ها باشد، سالانه حجم بالایی از سرمایه را صرف تبلیغات می کنند، تبلیغات این هنر ـ صنعت بزرگ باعث می شود یک جوان جهانگرد در آن سوی کره ی زمین، تشویق شود که بیاید از آثار باستانی کشور بی سابقه ای مانند مالزی بازدید کند، اما به ایران که جزو ده کشور اول در زمینه ی بناهای باستانی است، نیاید! یا یک پیرمرد چشم بادامی برود ترکیه که فقط یک استانبول و چند تا مسجد را ببیند، ولی اصلاً نداند که ایران در کجای جهان قرار دارد، یا اگر هم بداند، تصویری که از ایران دارد، فقط جنگ، نزاع و قاچاق باشد.
در یک محدوده ی زمانی سال 76، به دلیل فضای اعتماد جهانی و برخی کارهای ظاهری، توریست های زیادی جذب ایران شدند، اما به دلیل بی پشتوانه بودن آن وعده ها، عملکرد ضعیف مسئولین کشور و نزاع های داخلی، امروز کم تر توریستی رغبت می کند به ایران بیاید.
احمد آتشبار، مدیر داخلی مجتمع های اقامتی ایرانگردی شرق کشور، در مورد ضعف تبلیغاتی ایران در زمینه ی گردشگری می گوید: "هم اکنون در سطح جهان برای صنعت گردشگری کشورمان هیچ تبلیغی نداریم و صنعت توریسم ما از این بابت به لحاظ معرفی توانمندی های گردشگری در وضعیت چندان مناسبی قرار ندارد".
دکتر محمدتقی رهنمایی، استاد دانشگاه تهران، نیز معتقد است که محتوای تبلیغات رسانه های ایران بیش تر به سمت توسعه ی جهانگردی و تشویق به سفر ایرانیان به خارج از کشور است و این رسانه ها در تشویق خارجیان به سفر به ایران ناکارآمد هستند. به عقیده ی وی رسانه های ایران تنها با معرفی جاذبه های مقاصد گردشگری برای ایرانیان، آن ها را تشویق به خروج از کشور می کنند و درنتیجه ما شاهد خروج گردشگران از ایران هستیم، در صورتی که نتوانسته ایم توریست های چندانی را برای بازدید از کشورمان بیاوریم.
رهنمایی، تراز حال حاضر جهانگردی را با وضعیت موجود منفی ارزیابی کرده و می گوید: "با دقت در آمار حضور گردشگران خارجی و خروج جهانگردان داخلی متوجه می شویم که حتی اگر تعداد مسافران ورودی اعلام شده درست و مستند باشد، باز هم صنعت گردشگری در ایران سالانه حدود 800 میلیون دلار بیلان منفی دارد".
حمید امینی، کارشناس توریسم، ضمن این که از آغاز فعالیت هایی از قبیل تبلیغ در شبکه های مختلف ماهواره ای و اینترنتی خبر می دهد و معتقد است این عملیات تبلیغاتی تا حدودی تاثیر منفی خارجی ها را خنثی خواهد کرد، با این حال می گوید: "گردشگران، کشوری را برای اقامت انتخاب می کنند که از امنیت و رفاه آن اطمینان داشته باشند. متاسفانه تبلیغات منفی کشورهای خارجی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران می تواند در عدم تمایل توریست ها برای سفر به ایران دخیل باشد".
دکتر فرزین، استاد دانشگاه، نیز در مورد تبلیغات معتقد است که گردشگری صرفاً بر اساس اطلاعات و تبلیغات بوده و گردشگران بازدیدکننده از یک کشور، تاثیر زیادی بر اطلاعات موجود می گذارند، لذا باید در کنار ادامه ی سیاست تنش زدایی، سیاست منسجمی نیز در تبلیغات جهانگردی داشته باشیم که هم اکنون نداریم.
محمود نوروزی، مدیر مجتمع های اقامتی جهانگردی شمال شرق کشور، در زمینه ی چگونگی تبلیغات در این مورد، معتقد است: "تبلیغات در این زمینه باید صادقانه باشد و تنها آن چیزی که وجود دارد، تبلیغ شود، همان طور که در کشورهای غربی و اروپایی نیز به این نتیجه رسیده اند که تبلیغات شان حتما باید با آن چیزی که هست، مطابقت داشته باشد، چراکه در غیر این صورت، نتیجه ای کاملا عکس خواهد داشت".
تاثیرات سینما بر صنعت توریسم
سینما یکی از مهم ترین ابزارهایی است که می تواند به دلیل تاثیرگذاری غیرمستقیم خود، در زمینه ی جذب توریست به کار گرفته شود، اما متاسفانه در سال های اخیر، اکثر فیلم هایی که از سینمای ایران در عرصه ی جهانی مطرح شده اند، فیلم هایی بوده اند که فقر و بدبختی تم اصلی آن ها بوده است، سینمای جذاب اشک و دستمال کاغذی، کپی های البته کمی هنری شده از سینمای درام هندی.
جهانبخش نورایی، کارشناس گردشگری و منتقد فیلم، در مورد تاثیرات کاربرد مناسب فیلم در این زمینه، معتقد است که هیچ تردیدی نیست که فیلم های سینمایی، چه مستند و چه داستانی، اگر به طور غیر مستقیم جذابیت ها را نشان دهند و در تماشاگر کشش و میل به وجود آورند، نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا خواهند کرد.
این کارشناس معتقد است فیلم هایی با موضوع فقر و عقب افتادگی، توریست را جذب نمی کنند. به عقیده ی او تنها فیلم هایی می توانند باعث جذب توریست شوند که زیبایی ها، جذابیت ها و شگفتی ها را نشان دهند و فیلم هایی که به فقر و عقب افتادگی و بیماری می پردازند، نمی توانند توریست را به مفهوم متعارف جذب کنند.
متاسفانه سینمای ایران نتوانسته آنچنان که از آن انتظار می رود، به معرفی کشورمان بپردازد و فیلم های ساخته شده برای معرفی جاذبه های ایران، قابل مقایسه با فیلم های کشورهای دیگر نیست.
چه کار باید کرد؟
حالا دیگر صنعت توریسم ایران، به ویژه با وقایع 11 سپتامبر و حمله به عراق، با تهدیدی جدی مواجه شده و این تهدیدات سبب شده است تعداد زیادی از شرکت های فعال در امر توریسم، در سال های گذشته ورشکست شوند و بقیه نیز سوددهی لازم را نداشته باشند. حال باید تدبیری ریشه ای اندیشید، تدبیری که از سطح دادن گل در فرودگاه ها یا اختصاص اتوبوس های رایگان در فرودگاه ها برای مسافران خارجی فراتر رود. کار توریسم ایران با برپایی جشنوار ه های کوچک داخلی و بدون نگاه بلند به خارج از کشور سامان نخواهد یافت. در این زمینه باید برنامه هایی اساسی تدبیر شود.
مدیر گروه جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی در این مورد معتقد است که ورود به گردشگری را باید با هم کاری شرکت های چند ملیتی آغاز کنیم. به عقیده ی دکتر فرزین: "ما اگر قصد ورود به صنعت گردشگری جهانی را داریم باید این کار را با هم کاری شرکت های چند ملیتی فعال در توریسم آغاز کنیم".
لطف الله یزدانی، مدیرمسئول روزنامه ی جهان اقتصاد، نیز لازمه ی رشد صنعت گردشگری را استراتژی مشخص با راه بردهای بلندمدت دانسته و تاکید می کند: "نباید فکر کنیم که تنها داشتن موضوعات و زمینه های مختلف گردشگری در کشورمان برای تحقق این صنعت کافی است".
وی می افزاید: "باید برای حداقل 10 سال برنامه ریزی و بعد سرمایه گذاری کنیم و جرات سرمایه گذاری های اولیه و دیربازده را داشته باشیم تا در مراحل بعد به نتایج مطلوب برسیم. همچنین باید در برخی از مسائل توریسم، شجاعانه و بی تعارف تصمیم بگیریم تا هم گردشگران بین المللی جذب شوند و هم استاندارد مسافرت های داخلی بالا رود".
مدیرمسئول روزنامه ی جهان اقتصاد،تاثیرات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صنعت گردشگری در کشور را مفید ارزیابی کرده و می گوید: "باید تلاش زیادی انجام دهیم تا واقعیت های کشورمان را به نحوی به دنیا منتقل کرده و بسیاری از چراها و پرسش ها را از طریق گردشگران پاسخ دهیم".
بهمنی، رییس جامعه ی هتل داران فارس، نیز در این زمینه معتقد است: "هنوز شاهدیم برخی از مسئولین که حتی موقعیت اظهارنظر از تریبون های مختلف را دارند، نظر مثبتی به این صنعت ندارند و آن را برای فرهنگ خودمان مضر می دانند. می طلبد صاحبان اندیشه و کسانی که وجاهت عمومی دارند، با تاکید بر ویژگی های مثبت ایرانی و اسلامی و در قالب احادیث و روایات اسلامی، آداب و سنن میهمان نوازی و میهمان دوستی را ترویج دهند".
رییس جامعه ی هتل داران فارس ، صنعت جهانگردی را یک صنعت چند وجهی می داند که هماهنگی دستگاه های مختلف را می طلبد: "باید در شورای عالی جهانگردی کشوری و استانی، از افراد صاحب نام و صاحب اندیشه و متخصص در امر برنامه ریزی صنعت گردشگری استفاده شود و از گفت وگوهای خوش بینانه ی غیر واقعی و یا نشست های تشریفاتی کاسته شده و به برنامه های عملیاتی و اجرایی پرداخته شود".
به عقیده ی وی، افکار عمومی و نگرش جامعه تاثیر بسیار زیادی در موفقیت توریسم در ایران دارد، بنابراین باید به دنبال راهکارهایی برای توجیه افکار عمومی در مورد فواید توریسم بود: "تامین برنامه های متنوع آموزشی ساده و قابل فهم عمومی و انعکاس از طریق رسانه های گروهی، خصوصاً صداوسیما، و کارگاه های آموزشی برای مشاغل خاص مرتبط با گردشگری که افراد مرتبط با این صنعت بدانند چگونه باید با گردشگران برخورد کنند، در موفقیت صنعت توریسم ایران الزامی است".
اگر همین هم نباشد
به هرحال، صنعت توریسم جهانی چه ما در آن شرکت کنیم و چه خودمان را از بازی کنار بکشیم، به جلو خواهد رفت، اما این که سهم ما در سال های آینده باتوجه به تلاش بسیار زیاد سایر کشورها برای جذب توریسم، از 700 میلیون دلار کنونی هم پایین تر خواهد رفت یا نه، بستگی به تلاش مسئولان دارد.
امنیت حتی مهم تر از زیر ساخت ها
مدیر ایرانگردی و جهانگردی سیستان و بلوچستان در این زمینه معتقد است: "مسلماً هر کشوری بتواند امکانات رفاهی و آسایش و امنیت بیش تر را در اختیار گردشگران بگذارد، در سوق دادن این جمعیت به سوی خود موفق تر خواهد بود".
کامبیز مشتاق گوهری، مدیر ایرانگردی و جهانگردی سیستان و بلوچستان، ایجاد امنیت را اولین تضمین صنعت گردشگری دانسته و می افزاید: "گردشگران فقط برای بازدید از آثار و ابنیه ی فرهنگی – تاریخی سفر نمی کنند، بلکه برای رسیدن به آرامش و تفریح که در محل کار و زندگی از آن محروم بوده اند، دست به سفر می زنند".
مدیر ایرانگردی و جهانگردی سیستان و بلوچستان، بهترین نوع امنیت را ایجاد امنیت به صورت نامحسوس دانسته و می گوید: "در بسیاری از کشورها و مکان هایی که توریست ها و گردشگران زیادی وجود دارند، حضور نیروی امنیتی بسیار کم رنگ است، زیرا وجود این نیروها خود موجب استرس و نگرانی در گردشگران می شود".
گوهری می افزاید: "در این کشورها سعی می شود از سیستم های اتوماتیک مثل دوربین های مداربسته و آموزش پرسنل مراکز اقامتی و تفریحی استفاده شود".
مدیر سازمان ایرانگردی و جهانگردی سیستان و بلوچستان ادامه می دهد: "بخشی از آثار و اماکنی که گردشگران در کشور ما به آن مراجعه می کنند، خارج از حوزه ی شهرها قرار دارند و به حفاظت بیش تری علاوه بر نظام متعارف شهری، نیازمند هستند".

فصل پنجم…………… تحلیلهای گروه

مطالب گفته شده تا به اینجا در سه فصل بر اساس الگوریتم مدیریت استراتژیک تدوین شده است. این الگوریتم را در پائین مشاهده می کنید:

قسمت اول این جدول که مربوط به ماموریت و اهداف می شود را در فصل دوم توضیح دادیم. بررسی محیط داخلی و خارجی نیز به ترتیب در فصلهای دوم و سوم توضیح داده شد. حال خلاصه مطالب مربوط به بررسی محیط داخلی و خارجی در جدول زیر آمده است.

(External Factor Analyzing) EFA
نکات دو جدول زیر:
1) امتیاز داده شده به موارد فوق از 1 تا 5 می باشد.
2) جمع وزنهای داده شده برابر 1 می باشد.
3) برای محاسبه جمع کل نهائی باید مقدار جمع فرصتها را از مقدار جمع کل تهدیدها کم کرد.
4) به علت اینکه امتیاز داده شده از 5 محاسبه شده است برای محاسبه درصد موفقیت عوامل داخلی باید امتیاز وزنی داده شده نهائی را در 20 ضرب کنیم.
ماتریس تجزیه و تحلیل عوامل داخلی
امتیاز وزنی
امتیاز
وزن
عوامل درونی
فرصتها:
.5
4
.125
1) وجود چهار فصل در کشور
.5
4
.125
2) ابنیه تاریخی
.3
3
.1
3) جزیره کیش
.625
5
.125
4) وجود مقدس امام رضا (ع) و خاندان نبوی (امامزاده ها)
.15
3
.05
5) نگاه استراتژیک دولت
2.075
19
.525
جمع فرصتها
تهدیدها:
.15
3
.05
1) جاده ها و بزرگراهها
.2
4
.05
2) امکانات کم اقامتی
.7
4
.175
3) تبلیغات منفی علیه ایران
.2
2
.1
4) حمل و نقل ضعیف
.05
1
.05
5) وجود محدودیتهائی برای گردشگران (حجاب و …)
.025
1
.025
6) ضعف در پذیرائی
.025
1
.025
7) ضعف رسانه ها
1.35
16
.475
جمع تهدیدها
.725
36
1
جمع کل:

ماتریس تجزیه و تحلیل عوامل خارجی
امتیاز وزنی
امتیاز
وزن
عوامل بیرونی
فرصتها:
.15
3
.05
1) حرکت با توجه به چشم انداز 20 ساله
.025
1
.025
2) اختصاص رایگان برخی تجهیزات حمل و نقل برای گردشگران خارجی
.025
1
.025
3) تاسیس شرکتهای چند ملیتی در این زمینه
.05
2
.025
4) برگزاری نمایشگاههای مختلف و جذب توریست
.0125
1
.0125
5) نبود امنیت در برخی از کشورهای همسایه
.25
5
.05
6) تنوع آب و هوا در سطح کشور
.2
4
.05
7) وجود یک میلیون و دویست هزار اثر تاریخی
.075
3
.025
8) تقویت شبکه هوائی و ریلی و زیرزمینی مانند مترو
.7875
20
.2625
جمع فرصتها
تهدیدها:
.7
4
.175
1) نبود سیستم کارت اعتباری
.2
2
.1
2) نبود زیرساخت مناسب
.065
2
.0325
3) نگاه کوتاه بینانه
.05
1
.05
4) تندروهای افراطی اوایل انقلاب
.1
2
.05
5) تبلیغات منفی رسانه های غربی از ایران
.1
2
.05
6) نبود سینمای مناسب برای تبلیغ ایران و جذب توریست
.01
1
.01
7) آب و هوای بد برخی از مناطق
.03
3
.01
8) نبود همکاری بین نهادها و سازمانهای زیربط
.28
4
.07
9) وجود چند کشور پیشرفته از نظر جهانگردی نظیر امارات و ترکیه و مصر و …
.03
3
.01
10) کمبود فناوری اطلاعات
.12
2
.06
11) نبود مدیران متخصص
.1
1
.1
12) هتلداری و راهداری ناکارآمد
.02
2
.01
13) کمبود امنیت در کل خاورمیانه
.02
2
.01
14) نبود استراتژی مشخص
1.825
31
.7375
جمع تهدیدها
2.6125
51
1
جمع کل:

فهرست منابع

توضیحات
مترجم
پدیدآورنده
نام منبع
شماره
http://www.bpd.ir/tourism.asp
روز 3 تیرماه 1385
شهناز پناهی
دکتر دیمیتریوس بوهالیس
سایت اینترنتی- سخن روز
1

ذوالفقاری
مایکل چانگ
آب و هوا و توریسم
2

جیمزبری
تغغیرات آب و هوایی و توریسم
3

آمار سالانه گردشگری استان
4

سالنامه های هواشناسی
5

محمود خسروی
تغیرات آب و هوا و توریسم
6

حسین شکوی
اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا
7

بهلول علیجانی
آب و هوای ایران
8
سرویس: پایان نامه

خبرگزاری دانشجویان ایران- تهران
9

روزنامه همشهری
10
روزهای 14و 15 تیرماه 1385

روزنامه کیهان
11
روز 15 تیرماه 1385

روزنامه شرق
12
http://www.30ir.ir

سایت سیماسازان تجارت ایران
13

والسلام

39