آموزشکده فنی
پسران یاسوج
موضوع تحقیق:
عملیات صحیح در کنترل کارگاه
گرد آورنده: مهدی بسطامی
استاد راهنما:پوزش
رشته عمران
زمستان88
بهداشت کار
زندگی صنعتی، امروزه اثرات نامطلوبی بر سلامتی کارکنان باقی می گذارد. برای مقابله با این مشکل و ایجاد محیط کار سالم جامعه پزشکان رشته ای به نام طب کار (طب صنعتی) را به وجود آوردند که با توجه به جنبه پیشگیری آن به نام بهداشت کار یا بهداشت حرفه ای نیز نامیده می شود.
مفهوم بهداشت کار شامل تمام موارد بهداشتی درباره کار افراد در موسسات صنعتی و معدنی، خدماتی، بازرگانی، جنگلداری، کشاورزی، پیشه وری، دریانوردی و هوا نوردی است.
هدف بهداشت کار
هدف نهایی در بهداشت کار در حقیقت با اهداف بهداشت عمومی که ﺗﺄمین سلامت انسانها است تفاوتی ندار. البته برای استقرار بهداشت حرفه ای می باید بهداشت عمومی در نهایت شدت خود رعایت گردد، زیرا سلامت جامعه موجب کار و تلاش بیشتر افراد می شود و هدف از بهداشت حرفه ای تنها یک امر اقتصادی نیست بلکه هدف های اجتماعی نیز در آن مورد نظر است. بنابراین بهداشت حرفه ای عبارت از ایجاد محیط سالم منطبق با اصول ایمنی، پیشگیری از بیماریها و حادثه های صنعتی، تقویت نیروی کار و در نتیجه ازدیاد و کارایی افراد است که از عوامل اصلی افزایش بهره وری محسوب می شود.
دامنه بهداشت کار:
در آغاز، بهداشت کار منحصر به پاره ای از بیماریهای ناشی از کار می گردید و از پزشکان عمومی در واحدهای ـ صنعتی تنها به منظور درمان بیماران استفاده می کردند و طب پیشگیری و بهداشت مورد توجه نبود البته در ابتدای توسعه صنعت به علت سادگی فنون و عدم وجود ماشین های پیچیده، کارها اغلب به صورت دستی بوده و کارگر خود مراقبت از وسایل و جان خویش را به عهده داشت و حادثه های صنعتی و بیماریهای شغلی به شدت امروز نبود ولی به تدریج با رشد صنعت و پیشرفت علوم و فنون بهداشت کار نیز توسعه یافت و دامنه آن از صنایع نیز فراتر رفت و به خدمات کشاورزی، هوانوردی، دریایی، اداری و غیره کشیده شد. زیرا کاربرد مواد جدید و ماشین آلات در شغل های مزبور موجب شد که کار در این زمینه ها جنبه صنعتی به خود بگیرد و لذا نیاز بیشتری به بهداشت حرفه ای پیدا شود، به همین ترتیب بهداشت حرفه ای که در ابتدا منحصر به صنعت و بخصوص صنایع سنگین بود گسترش چشمگیری یافت. امروزه در هر محیطی که انسانی کار می کند نیاز به بهداشت کار در آن محیط وجود دارد.
روانشناسی کار
دنیای کنونی با سرعتی سرسام آور رو به پیشرفت می باشد و دستاوردهای علمی و فن آوری هر لحظه انسان را با شرایط پیچیده ای رودررو می نماید. زندگی امروزه بدون وجود ماشین امکان پذیر نیست اما همین امر مشکلاتی را نیز برای انسآنها ایجاد کرده است. فشارهای عصبی، بیماریهای روان تنی، افسردگی، خستگی عصبی و … عوارض زندگی جدید هستند برای کاهش مشکلاتی که زندگی ماشینی به دنبال داشته، علم روان شناسی تدابیری را در نظر گرفته تا بهداشت روانی افراد ﺗﺄمین گردد.
روان شناسها سعی دارند تا شرایط مناسب محیطی را برای انجام کار فراهم نمایند. شناخت انگیزه های کار کردن افراد، توجه به عوامل زیستی، روانی و اجتماعی مربوط به کار باعث انسانی شدن شرایط و فضای کار می شود.
مطالعات روان شناسی نشان داده است که انسان بعد از انجام کارهای طولانی، خسته می ود، این خستگی هم جنبه جسمی و هم ذهنی دارد. خستگی جسمی قابل اندازه گیری است ولی خستگی ذهنی قابل اندازه گیری نیست اما تعیین نشانه های خستگی فکری امکان پذیر است. عواملی مانند بی علاقگی به کار، رابطه سرد با همکاران، بیماری های شغلی و … برخی از نشانه های خستگی ذهنی و فکری هستند.
برای پیشگیری از خستگی فکری از راههای زیر می توان استفاده کرد :
1ـ جذاب کردن کار و شرایط انجام آن
2ـ ایجاد روابط انسانی مطلوب میان همه کارکنان
3ـ ﺗﺄمین (مالی، جانی، شغلی، اجتماعی و روانی) کارکنان
4ـ ایجاد فرصت های شغلی و تحصیلی برای کارکنان
5ـ چرخش شغلی برای ایجاد تنوع و افزایش کار آیی کارکنان
6ـ گردشهای دسته جمعی و خانوادگی
7ـ استفاده از خدمات مددکاری و روان شناسی.
رابطه کار و انسان
اگر افراد در هنگام شروع کار تحت آزمایشهای روانی قار گیرند، اغلب آنها تطابق لازم را با کار نخواهند داشت و علاوه بر کار نامطلوب، هر لحظه باید منتظر خطراتی برای آنها بود. برای اطلاع از تطابق کار با انجام دهنده آن بهترین وسیله، آزمون های روان ـ حرفه ای است. گاهی این آزمایش ها هنگام کار و به وسیله گفتگو با فرد میسر است؛ ولی می توان با معاینات پزشکی واکنش های افراد را در مقابل کار تشخیص داد.
سر و صدا، محیط کار نا منظم، حرارت زیاد، محیط آلوده، روابط نامطلوب میان کارکنان، تنش میان کارکنان و مدیران، فشار کار و … موجب اختلالات روانی خواهد شد.
آزمون های روان ـ حرفه ای
اندازه گیری توان های کارکنان ـ اگر می توانستیم بدون استفاده از روش های علمی افراد را انتخاب کنیم، استخدام و به کارگیری افراد کاری ساده بود ولی از آنجا که افراد متفاومت هستند و هر کاری ویژگیهای خاص خود را دارد بنابراین از روش های علمی مانند مصاحبه، آزمون، پرسشنامه و مشاهده برای انتخاب افراد استفاده می نماییم. ﻣﺆثرترین ابزار برای اندازه گیری توانایی کارکنان آزمون های روان ـ حرفه ای می باشد.
ایمنی کار
سانحه همواره در راه است و در مواردی نیز غیر منتظره می باشد اما در بیشتر مواقع امکان پیشگیری وجود دارد. نسبت دادن سانحه به شانس و اقبال نیز امری رایج ولی بی نتیجه است، ناشناخته بودن عوامل ایجاد سانحه موجب ارتباط آن به شانس گردیده ولی با گسترش تحقیقاتی که در زمینه علل و عوامل ایجاد سانحه انجام می گیرد دیگر جایی برای توجیه رفتارهای غلط که منجر به سانحه می شوند وجود ندارد و کاربرد مفهوم شانس به حداقل می رسد تحقیقات نشان می دهد که حدود 98% سانحه های صنعتی به دلایل زیر اتفاق افتاده اند:
•ـ نظارت ناقص
•ـ نداشتن مهارت
•ـ بی نظمی و شلوغی محل کار
•ـ بی دقتی
•ـ روش کار خطرناک و ناایمن
•ـ ناسازگاری جسمی و روانی با کار
البته تمامی این عوامل با تظارت کامل و هدایت افراد قابل پیشگیری هستند. این تحقیقات همچنین نشان داد که عامل شخصیت افراد انجام دهنده کار تنها 2% در بروز سانحه ها ﺗﺄثیر گذار بوده است. پس می توان نتیجه گرفت که نیروی انسانی مهمترین عامل ایجاد سانحه می باشد ولی با آموزش، تجهیز و انگیزش کارکنان می توان آنها را هدایت کرده و از بروز سوانح جلوگیری کرد.
عوامل فردی ایجاد سانحه
تحلیل تمامی عوامل فردی مربوط به سانحه کاری دشوار است ولی مهمترین این عوامل عبارتند از :
1ـ بینایی
آزمون بینایی در انتخاب افراد اهمیت بسیاری دارد. دقت بینایی در برخی از کارها تعیین کننده است. ایجاد معاینه های دوره ای بینایی سنجی ضروری است زیرا فراوانی سانحه با میزان بینایی دارای ارتباط معناداری می باشد. مطالعات نشان می دهد افرادی که از لحاظ بینایی دارای دقت لازم هستند کمتر دچار سانحه می شوند تا افرادی که از بینایی کافی برخوردار نیستند.
2ـ سن افراد
تحقیقات نشان می دهد که بین سن افراد و میزان حادثه پذیری ارتباط قابل توجهی وجود دارد بطوریکه میزان حادثه برای افراد جوان بیشتر از دیگران می باشد و افراد مسن نیز نسبت به افراد میان سال بیشتر دچار سانحه می شوند برای پیشگیری از سانحه می توان افراد جوانی را برای کارهایی که دقت و احتیاط کمتری می طلبد انتخاب کرد و با افزایش سن آنها کارهای دقیق تر را به آنها واگذار نمود و در مورد افراد سالخورده نیز باید کارهایی را در نظر گرفت که با شرایط سنی آنها سازگار باشد.
3ـ سابقه افراد
میزان تجربه و سابقه افراد با حادثه پذیری آنها ارتباط دارد. افراد کم تجربه به طور طبیعی بیشتر دچار سانحه می شوند و افراد با تجربه به علت آشنایی و درک نکات مهم کار و مشاهده و تحلیل حوادث قبلی کمتر سانحه برایشان رخ می دهد.
4ـ عوامل هیجانی
بلوغ هیجانی و شرایط هیجانی با میزان حادثه پذیری ارتباط نزدیکی دارند، مهمترین عوامل هیجانی عبارتند از :
ـ عصبانیت ـ ترس ـ حرکت های غیر ارادی ـ اضطراب ـ افسردگی ـ رفتار ناآگاهانه ـ عدم تمرکز
5ـ هوش
تحقیقات نشان داده اند که افراد باهوش کمتر دچار سانه می شوند. میزان هوش برای انجام هر کاری متفاوت است. برخی از کارها هوش بالا می خواهد و بعضی از کارها با هوش پایین و با هوش متوسط انجام می شوند.
6ـ ادراک جسم و زمان واکنش عضلانی
7ـ سایر عوامل روانی
مطالعات نشان داده است که عواملی مانند رابطه میان کارکنان و میران احترام آنها به یکدیگر بر حادثه پذیری آنها ﺗﺄثیر می گذارد. افرادی که رابطه خوبی با همکاران داشته و از احترام برخوردارند کمتر دچار سانحه می شوند و افرادی که در ایجاد رابطه با دیگران مشکل دارند و مورد احترام قرار نمی گیرند بیشتر دچار سانحه می شوند.
روش های جلوگیری از بروز سانحه
برای پیشگیری از سانحه انتخاب مناسب افراد برای هر کار، آموزش ایمنی، وسائل حفاظت فردی، معاینه های دوره ای راههای مطمئن و شناخته شده ای می باشند که در اینجا به شرح هر یک می پردازیم :
1ـ انتخاب افراد
در انتخاب افراد می توان از آزمون های روانی، هوش، شخصیت و ادراک استفاده کرد و شیوه های مصاحبه مشاهده و پرکردن پرسشنامه های مناسب هر شغل به مدیران و سرپرستان کمک می کند تا بهترین افراد را گزینش نمایند.
2ـ آموزش ایمنی و بهداشت کار
تجربه نشان داده است که افراد کم تجربه و آموزش ندیده بیشتر از دیگران دچار سانحه می شوند. داشتن برنامه مدون ایمنی، تدوین سیاست های ایمنی با ﺗﺄکید بر جنبه های پیشگیری و آموزش منظم و مداوم همه کارکنان بسیار ﺗﺄثیر گذار بوده و سوانح را به حداقل می رساند.
3ـ وسایل حفاظت فردی
استفاده از وسایل حفاظت فردی مانند کفش ایمنی، کلاه ایمنی، کمربند ایمنی و … اساس رفتار پیشگیرانه در مسایل ایمنی و بهداشت کار هستند البته عادت به استفاده صحیح و مداوم این وسایل مهمتر از داشتن آنها می باشد.
4ـ معاینه های دوره ای
برای پیشگیری از بیماری های شغلی (بیماری هایی که شغل افراد برای آنها ایجاد می کند) لازم است که معاینه های برنامه ریزی شده دوره ای به طور منظم انجام گیرد. برای این منظور می توان از پزشکان پاره وقت، نیمه وقت و در سازمان های بزرگ پزشکان تمام وقت استفاده کرد. معاینه های منظم دوره ای موجب شناخته شدن نوع بیماری های شغلی رایج، علائم، عوارض و در نهایت درمان و بهبود وضع افراد می گردد.
برنامه های بهداشت کار
کشورهای در حال توسعه، در برنامه همه جانبه توسعه پایدار، بخشی از توسعه نیروی انسانی را به برنامه ارتقاء سطح بهداشت کارکنان اختصاص می دهند. گستره این برنامه بستگی به سرعت توسعه دارد، امکانات و منابع و اهداف در برنامه های بهداشت کار مهمترین عوامل به شمار می آیند. با اهمیت ترین بخش های یک برنامه بهداشت کار عبارتند از :
1ـ آزمایش های پزشکی قبل از استخدام
2ـ معاینه های پزشکی دوره ای
3ـ معاینه های خاص
4ـ برنامه بهداشت محیط کار
5ـ برنامه های ایمنی و بهداشت کار
6ـ ایجاد امکانات درمانی و کمک های اولیه
7ـ برنامه های آموزش بهداشت عمومی
8 ـ برنامه های تغذیه
9ـ برنامه های بهداشت روانی
طبقه بندی بیماری های شغلی
بیماری های شغلی طبقه بندی گوناگونی دارد ولی بهترین روش طبقه بندی این بیماری ها توجه به عوامل ایجاد این بیماری ها می باشد، در این نوع طبقه بندی بیماری ها را به پنج دسته تقسیم می کنند
1. بیماری های ناشی از عوامل فیزیکی
2. بیماری های ناشی از عوامل مکانیکی
3. بیماری های ناشی از عوامل شیمیایی
4. بیماری های ناشی از عوامل زیستی
5. بیماری های ناشی از عوامل روانی .
اصول اساسی بهداشت کار
برای رسیدن به سلامت و بهداشت کارکنان اصول کلی پیشگیری به این شرح تدوین گردیده است :
1ـ اصل جایگزینی
استفاده نکردن از مواد خطرناک و جایگزینی مواد بی خطر و کم خطر به جای آنها یکی از اصول اساسی پیشگیری می باشد.
2ـ اصل جداسازی
جدا کردن قسمت های آلوده و خطرناک از سایر قسمت ها و دور کردن افراد از محیط هایی که خطراتی به دنبال دارند.
3ـ اصل تهویه عمومی
رقیق کردن آلوده کننده های محیط کار به وسیله ورود هوای تازه و تمیز و خروج هوای آلوده از محیط کار.
4ـ اصل تهویه مصنوعی (موضعی)
استفاده از بادبزن و هواکش ها در بخشی از محل کار برای بیرون راندن هوای آلوده .
5ـ اصل مرطوب سازی
استفاده از اب برای جلوگیری از پخش ذره های گرد و غبار در محیط کار( این روش قدمتی تاریخی دارد).
6ـ اصل استفاده از وسائل حفاظتی
نقش پیشگیری کننده وسایل حفاظتی اهمیت زیادی دارد و در مواردی نیز تنها راه حفاظت از خطر می باشد.
7ـ اصل رعایت بهداشت فردی
رعایت بهداشت فردی در پیشگیری از بیماریها و مسمومیت های ناشی از کار اهمیت بسیاری دارد.
8ـ اصل بهداشت محیط کار
بهداشت کارگاه و سلامت کارکنان در هنگام کار باید ﺗﺄمین گردد. از دیدگاه روان شناسی کار زیبایی و نظافت کارگاه بر روی افراد ﺗﺄثیر مثبت گذاشته و آنها را به رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی پایبند می سازد.
9ـ آموزش بهداشت
آموزش بهداشت با هدف های آشنا نمودن کارکنان به روش صحیح انجام کار، خطرهای موجود در محیط کار، نحوه استفاده صحیح از وسائل حفاظت فردی، رعایت اصول بهداشت و پیشگیری از بیماری ها و انجام کمکهای اولیه انجام می گیرد.
10ـ مراقبت های پزشکی
تشخیص بموقع بیماری های ناشی از کار و اقدام های درمانی و پیشگیری کننده مناسب، انجام معاینه های قبل از استخدام و دوره ای در حفظ سلامت نیروی انسانی ﺗﺄثیر فراوانی دارد.
وظیفه سرپرست در پیشگیری از سوانح
نیروی انسانی عامل اصلی سوانح می باشد. آگاهی افراد و نظارت بر رفتار آنها از بروز بسیاری از سوانح پیشگیری می کند.
سرپرست با آموزش ایمنی به افراد، نظارت بر روش کار آنها و از همه مهمتر ارائه رفتارهای مناسب در هنگام انجام کار، نقش مهم و تعیین کننده ای در جلوگیری از سانحه بر عهده دارد.
در اینجا وظایف افراد از نظر ایمنی و بهداشت کار که با هدایت و راهنمایی سرپرست انجام می گیرد شرح داده می شود :
•افراد باید از خطرهای محل کار خود، آگاهی داشته باشند و راههای پیشگیری از آنها را بدانند.
•طرز استفاده صحیح از وسائل ایمنی را فرا گرفته و از این وسائل به خوبی استفاده نمایند. سرپرست ها می توانند نمونه خوبی برای دیگران از جهت استفاده از وسائل ایمنی باشند.
•بازدید و مراقبت منظم دستگاهها، ابزار، وسائل به وسیله سرپرست و افرادش امری ضروری می باشد.
•انجام کار طبق استاندارد و سرعت مجاز و رعایت اصول ایمنی مطابق دستورالعمل های کاری.
• ایمنی و بهداشت باید وظیفه ای همگانی تلقی شود، اگر فردی نا ایمن کار می کند، دیگران را نیز در معرض خطر قرار می دهد بنابراین حساسیت در برابر خطر باید همگانی باشد.
مهمترین علت های سانحه
تحقیقات بهداشت کار مهمترین علت های سانحه را به این ترتیب ذکر می کند :
•ضرب دیدن ناشی از سقوط اجسام
•سقوط افراد
•پا گذاشتن بر روی اجسام و یا برخورد با آنها
•جابجایی و انتقال اجسام (به روش غلط) به وسیله افراد
•ابزار و وسائل کار
•برق، انفجار و آتش سوزی
•انتقال اجسام با ماشین آلات
•ماشین آلات
•نامشخص
•موارد متفرقه .
اعمال دور از احتیاط در کارگاه
•نداشتن اجازه برای بکار انداختن دستگاه و فراموش نمودن احتیاطهای لازم حفاظتی.
•انجام اعمالی که وسایل حفاظتی را بلا اثر سازد ( بازکردن حفاظ یا از کار انداختن سیستم حفاظتی ) .
•قرار گرفتن در وضع و حالت دور از احتیاط ضمن کار مانند جابجائی و بلند کردن بار به طرز غلط و نا ایمن، قرار دادن بدن در معرض خطرات، قرار گرفتن زیر بارهای معلق .
•عدم احتیاط در بار کردن انباشتن مصالح و مواد.
•استفاده نادرست از لباس کار و مسائل حفاظت فردی .
•شوخی حین کار از قبیل پرت کردن حواس، سربه سر گذاشتن.
•حرکات خطرناک از قبیل دویدن، پریدن و رفتن روی مواد خطرناک.
•اعمال دور از احتیاط دیگری که ناشناخته و غیر منتظره می باشند.
تعریف شرایط نا ایمن کار
شرایطی که استقرار آن باعث بروز حادثه می گردد و مواردی که اگر برطرف نشوند، موجب حادثه می شوند. این شرایط عبارتند از :
•دستگاههائی که حفاظ ندارند و یا حفاظ آنها ناقص است.
•خطا در طراحی، ساخت و نصب دستگاهها
•عوامل معیوب (تجهیزات ، ابزار ، دستگاه)
•لباس ها و تجهیزات خطرناک
•فقدان اطلاعات، مهارت و آموزش لازم
•فقدان نظم و ترتیب در کارخانه (وجود مواد، مصالح در معابر)
•سیستم نا ایمن کار
•سایر شرایط نا ایمن فیزیکی و یا مکانیکی غیر قابل پیش بینی .
شش اصل درباره جلوگیری از سوانح
اصول کلی جلوگیری از سوانح بارها گفته شده است؛ ولی چون غالباً آنها را نادیده می گیرند، باز هم آنها را تکرار می کنیم :
•جلوگیری از سوانح وظیفه همه مدیران و کارکنان خوب می باشد.
•مدیران و کارکنان باید در امر جلوگیری از سوانح صمیمانه همکاری کنند.
•مدیران ارشد باید برای برقرار کردن حفاظت در موسسه پیش قدم شوند.
•هر کارگاه باید مقررات حفاظتی خاصی داشته باشد و همه از آن مقررات آگاه باشند.
•تشکیلات و وسائل برای اجرای مقررات حفاظتی باید وجود داشته باشد.
•آخرین اطلاعات و بهترین روشها باید مورد استفاده قرار گیرد.
این اصول صرف نظر از اهمیت یا نوع کار موسسه باید رعایت شود. بررسی این اصول نقش مهم سرپرست را در جلوگیری از سوانح نشان می دهد؛ چون او بیش از هر فرد دیگر با کارکنان و کار آنها تماس نزدیک دارد.
هدف آموزش حفاظت کار برای سرپرستان
•ـ بالا بردن اطلاعات سرپرست درباره جنبه های فنی حفاظت که با کار او ارتباط دارد.
•ـ آشنا ساختن سرپرست با آنچه که برای جلوگیری از سوانح باید انجام دهد.
•ـ به سرپرست کمک شود تا با حسن تفاهم با مسئول ایمنی و بهداشت کار همکاری نماید.
•ـ آموزش در استقرار اصول ایمنی کمک می کند، ولی اثرات آن باقی نخواهد ماند، مگر اینکه برای برقراری حفاظت حرکتی وسیع و دائمی آغاز گردد.
بنابراین توصیه می شود که آموزش حفاظت کار هنگامی شروع شود که مدیران ارشد موارد زیر را برای سرپرستان روشن کرده باشند :
•ـ سیاست سازمان درباره جلوگیری از سوانح (خط مشی ایمنی و بهداشت کار) .
•ـ وضع خاص سرپرست در پیشرفت امر حفاظت و بهداشت کار.
•ـ تعهدات سرپرست نسبت به سازمان و کارکنان در امر جلوگیری از سوانح.
•ـ تعیین روش های آموزش حفاظت کار به منظور جلوگیری از سوانح.
سانحه صنعتی چیست؟
سانحه : هر اتفاقی که مانع پیشرفت معمولی عملیات می شود.
سانحه با یک یا چند عامل زیر سر و کار دارد :
• انسان
•وسائل
•مواد
•ماشین آلات
•زمان
•شرایط محیط کار
گزارش حفاظت و بهداشت کار
یکی از وظیفه های سرپرست ها تهیه گزارش برای مدیران مافوق می باشد؛ این گزارش از جهت ارائه چگونگی وضع ایمنی موجود و پیشگیری از سوانح اهمیت فراوانی دارد.
مدیریت ایمنی
مدیریت در همه سازمان ها و در تمامی کارها نقش حساس و تعیین کننده ای دارد؛ برای استقرار و سازماندهی صحیح بهداشت کار نیز مبحث مدیریت ایمنی ایجاد گردیده و با گسترش سازمان های تولیدی و خدماتی و افزایش تنوع فعالیت های کارکنان، ایمنی و بهداشت اهمیت فوق العاده ای یافته و مورد توجه جدی مدیران و کارکنان قرار گرفته است. برای افزایش کمیت و بهبود کیفیت، مدیریت ایمنی امری ضروری بوده و بقای سازمان و کارکنان به آن بستگی دارد. اصول مدیریت ایمنی عبارتند از:
•ایجاد نظم و توزیع عادلانه اختیارات و مسئولیت ها در سازمان
•جلوگیری از کارکردن افرادی که آموزش های کار، خاصه آموزش های ایمنی را ندیده اند.
•انتخاب سرپرست های آگاه و متخصص در امر ایمنی و بهداشت کار.
•ایجاد کمیته حفاظت کار و مراکز بهداشت صنعتی در کارگاه .
•آموزش های عمومی و تخصصی ایمنی و بهداشت کار .
•اعمال روش های صحیح مدیریت و سرپرستی: گرایش به شیوه های مدیریت مشارکتی و دوری از مدیریت های فردی و استبدادی .
• آگاهی از استانداردهای ایمنی و بهداشت کار و سازگار نمودن شرایط کار با آخرین استانداردهای موجود برای پیشگیری از بروز سانحه.
1