این مقاله برگرفته از سایت ما کزیم تکنیک به سرپرستی مهندس فرزین نجف پور است.
ژئوممبران – کاربرد – مزایا
نوشتار حاضر به معرفی روش استفاده ازورقهای عایق ژئوممبران ،ساخته شده از پلی اتیلن با تراکم بالا( (HDPEجهت پوشش کانالهای انتقال آب و مواد شیمیایی پرداخته و ضمن بررسی مقاومت مکانیکی و مشخصات فنی این پوششها، به روش نصب، برتری های آنها از جهت نفوذناپذیر ساختن کانالها و نیز موازنه های اقتصادی مربوط به دوره ساخت و بهره برداری پرداخته و تعدادی ازپروژه های شاخص اجرا شده با این روش را معرفی خواهد نمود.
جلوگیری از اتلاف و آلودگی منابع آب شیرین و انتقال صحیح و مطمئن آن به محل های مصرف بدون تغییر در کمیت و کیفیت، همواره از جمله مباحث مطرح در مهندسی عمران وهیدرولیک بوده است .
ساخت سازه هایی که وظیفه انتقال سیال از منبع اصلی به محلهای بعضا دور دست مصرف را بعهده دارند. (کانالها، لوله های انتقال، تونلها،…) بخصوص در شرایط مناسب بودن عواملی از قبیل وضعیت خاک بستر،دسترسی دشوار، در دوره اجرا و بهره برداری ، شرایط آب وهوایی و….انتخاب پوشش مناسب، با عملکرد و دوام طولانی و هزینه قابل قبول را جهت ساخت چنین سازه هایی ضروری ساخته است . از سوی دیگر انتقال مایعات مختلف و محلولهای شیمیایی جهت مصارف صنعتی به نحوی که از هدر رفتن این مایعات جلوگیری بعمل آمده و سبب آلودگی محیط زیست و منابع آب و خاک اطراف نباشد، نیز نیاز به استفاده از پوششی که نفوذناپذیری خود را در مجاورت این محلولها حفظ کرده و از تخریب بدنه کانال و نشت مایعات ممانعت نماید را ناگزیر می سازد.
روشهای سنتی اجرای کانالها،اعم از پوشش رسی متراکم و یا بتن نفوذناپذیر، از یکسو قابل اجرا برروی انواع خاکها مانند : خاکهای گچی، ماسه ایی، رمبنده، خورنده و… نمی باشد و بهمین دلیل هزینه های سنگین تعویض خاک را به پروژه تحمیل می نماید و از سوی دیگر سریعا نیز توسط عوامل محیطی تخریب شده هزینه های تعمیر و نگهداری در طول دوره بهره برداری از سیستم را به همراه دارد.
دشواریهای تراکم و عمل آوری صحیح این مصالح که شدیدا بر نفوذناپذیری و دوام آنها تاثیر دارد، بعلاوه حساسیت این روشها به تغییرات دما و در صد رطوبت، یخبندان،رویش گیاهان از جمله جانوران و عوامل ذره بینی و…نیاز به ارائه روشی مطمئن و با دوام برای مصارف مختلف آبیاری و زهکشی را ناگزیر ساخته است .
به همین دلیل استفاده ازپوششهای پلی مری (ژئوممبرانها) امروزه در سراسر جهان به عنوان جایگزین روشهای سنتی و شناخته شده قدیمی مورد توجه دست اندرکاران طرحهای عمرانی قرار گرفته است .
در این تحقیق می کوشیم ضمن معرفی این پوششها به کاربری آنها در ساخت کانالهای انتقال مایعات پرداخته، مزایا و کاستی های این روش را بیان کرده و با تمرکز برروی ژئوممبرانهای ساخته شده از پلی اتیلن متراکم [ HDPE ] ( polyethylene high density) موازنه های فنی و اقتصادی استفاده از این پوشش در کانالها راارائه خواهیم نمود.
ژئوممبرانها با پوششهای پلی مری انعطاف پذیر
ژئوممبرانها صفحات پلی مری با ضخامت اندک ( چند میلیمتر) هستند که از آبگذری بسیار اندکی برخوردارند . از جمله مشهورترین این پوششها می توان به(pvc poly vinyl chloride) با آبگذری 5*10 m/s و با ( [HDPE] (density polyethylene high با آبگذری 2.7*10 m/sاشاره نمود. مقادیر بدست آمده از نتایج آزمایشات نفوذپذیری برای ژئوممبرانها در حالی بدست آمده است که نفوذپذیری خاک رسی متراکم در شرایط آزمایشگاهی ودر شرایط عاری از مواد خورنده شیمیایی حدود10 m/s و نفوذپذیری بتن مسلح تقریبا 10 m/s می باشد .
علاوه بر این تراوش بسیار ناچیزی که از این پوششها رخ می دهد نیز ناشی از فرایند انتشار(Diffusion) بوده و ناشی از اختلاف فشار (convection) مشابه رس و بتن نمی باشد .
پوششهای پلی اتیلن متراکم
پلی اتیلن پلی مری است که از پلیمریزاسیون فونومرهای اتیلن بدست می آید، چرخه تولید این محصول از سال 1930 میلادی و در شرایط فشار و دمای بسیار بالا آغاز گردید .
در اواسط سال 1950 روشهای تولید در دماها و فشارهای پایینتر ارائه گردید که منجر به تولید پلی اتیلن با چگالی بالاتر، مقاومت مکانیکی برتر و تعداد زنجیرهای پلی مری بیشتر شد این مصنوع بعدها به عنوان[ HDPE] (high density polyethylene) خوانده شد که نسبت به پلی اتیلن سبک و از نفوذناپذیری و مقاومت شیمیایی برتری برخوردار بود.
مواد اصلی مورد استفاده جهت ساخت این ممبرانها از نوع 21GF44016 می باشد که علاوه بر مولکولهای HDPE ، شامل یک comonomer افزودنی مانند بوتن یا هگزن نیز می باشد که سبب افزایش انعطاف پذیری و یا مقاومت در برابر عوامل محیطی می شود.
این ژئوممبرانها معمولا حاوی 97% پلی اتیلن فشرده حدود 5/2% کربن سیاه و 5/0% آنتی اکسیدانت هستند . توجه به این نکته اهمیت دارد که این پوششها فاقد هر گونه مواد پلاستیسایزر، کم تصاعد شده و سبب خشکی و ترک خوردگی و تخریب سیستم نفوذناپذیرکننده می شوند، هستند . این پلاستیسایزرها حدود22% حجم پوششهای pvc را تشکیل می دهند .
مقاومت در برابر مواد خورنده
HDPE به دو دلیل عمده در برابر انواع محلولهای شیمیایی مقاوم می باشد اول به این علت که پلیمرهای فرد خانواده اتیلن ،از لحاظ شیمیایی خنثی بوده در واکنشهای شیمیایی شرکت نمی کنند و دیگر آنکه به علت غلظت و فشردگی زنجیره های تشکیل دهنده از نفوذناپذیری بالایی برخوردار بوده و اجازه نفوذ مواد شیمیایی به ساختار خود را نمی دهد لازم به ذکر است که با افزایش تعداد زنجیره های پلیمری بر مقاومت شیمیایی HDPE افزوده می گردد .
انحلال
این فرایند که یک پدیده فیزیکی می باشد شامل مکانیسمی است که منجر به جذب مولکولهای قابل جذب توسط پوشش محافظ می گردد. این فرایند سبب تورم وافتادگی می گردد . این واکنش غالبا plasticization خوانده می شود . ژئوممبرانها HDPE نسبت به این پدیده کاملا مقاوم بوده حساسیتی نشان نمی دهد .
تصعید
منظور از این پدیده فیزیکی خروج مواد پلاستیسایزر از پوشش ژئوممبران دراثر حرارت می باشد . از آنجا که در ترکیبات تشکیل دهنده HDPE ، اثری از پلاستیسایزر وجود نداشته و درصد anti oxidant نیز در آن بسیار اندک است که از اتصال قوی با این مولکولهای HDPE برخوردار می باشد. لذا احتمال وقوع این پدیده در عایقهای پلی اتیلنی فشرده وجود ندارد .
آزمایشات متعدد نشان داده است که ژئوممبرانهای استاندارد ساخته شده از HDPE ،مقاومت مکانیکی و سایر خواص خود از جهت نفوذناپذیری و مشخصات فنی را پس از قرار گرفتن در معرض پس آبهای موجود در مخازن دفن زباله برای مدت 10000 ساعت ودر دمای 70 درجه سانتیگراد همچنان حفظ نموده اند و به همین دلیل عمر ودوام بالای100 ساله را برای این پوششها در مخازن دفن زباله مورد تایید قرار داده و توصیه نموده است .
مجموعه نکات فوق که در برگیرنده مقاومت شیمیایی پوششهای HDPE می باشد، آنها را به پوششی بسیار مناسب جهت استفاده در کانالهای انتقال مایعات شیمیایی تبدیل می نماید. استفاده از این پوششها ضمن اینکه از اتلاف مایعات محلولهای شیمیایی موجود در کانالها جلوگیری به عمل می آورد به علت برخورداری از تاییدیه های زیست محیطی از آلودگی منابع آب و خاک نیز جلوگیری به عمل می آورد.
از سوی دیگر از HDPE به عنوان جایگزین لاینینگ بتنی یا رسی ، از تخریب کف و دیواره های کانال به علت خوردگی خاکهای بستر جلوگیری نموده و دوام دهها ساله بدون نیاز به تعمیرات و یا تعویض خاک را در خاکهای نامناسب از قبیل گچی و آهکی ، سولفاته ، … را تضمین می نماید.
مقاومت مکانیکی
نتایج آزمایش استاندارد تک محوری بر روی پوششهای HDPE مقادیر مشخصی از قبیل تنش تسلیم ( N/mm 17 ) و تنش گسیختگی در کشش (N/mm 35) و افزایش طول نقطه تسلیم 11% و افزایش طول گسیختگی تا 700% طول اولیه را نشان می دهد.
مقاومت کششی بالای HDPE پخش متوازن نیرو وتغییر شکل مناسب را بخصوص در شرایط نشست نامتقارن تضمین می نماید و قابلیت افزایش طول بسیار بالای آن بدون پارگی ، امکان هماهنگی و تطابق لاینر با ناهمواریهای سطح زیرین را بدون کاهش نفوذ ناپذیری و یا ترک خوردگی و انهدام آن فراهم می آورد.
مقاومت محیطی
افزایش دما معمولا سبب افزایش طول (کش آمدگی) پوششها و کاهش مقاومت کششی آنها می شود ترموپلاستیکهای با ساختار نیمه بلوری مانند پلی اتیلن با تراکم متوسط یا زیاد غالبا با افزایش دما، تغییر شکل بالایی از خود نشان می دهند.
لازم است بر اساس استانداردهای مربوط به ژئوممبران ها ، مشخصات فوق الذکر در دماهای مابین 40- الی 80 درجه سانتیگراد برای ژئوممبران های مختلف بدون تغییر باقی بماند.
پوششهای HDPE ضمن برخورداری از شرط فوق می توانند بدون تردشدگی یا شکنندگی در دمای بسیار پایین و یا کاهش مقاومت کششی و شل شدگی در دماهای بالا مورد استفاده قرار گیرند.
این خصوصیات استفاده از این پوششها را در مناطق سردسیر و دارای زمستانهای طولانی و در معرض یخبندان را بدون تخریب کانال امکانپذیر می سازد.
از سوی دیگر ساخت کانال با HDPE در مناطق گرمسیر نیز با همین روش به سادگی صورت پذیرفته، مشکلاتی از قبیل ترکهای ناشی از خشک شدگی و انقباض ونیز مشکلات عمل آوری در هوای گرم و تبخیر سریع آب را نیز از میان خواهد برد.
مقاومت در برابر اشعه UV
عواملی از قبیل اشعه ماورا بنفش نور خورشید و یا گاز ازون و … می توانند سبب کاهش قابل توجه مقاومتهای مکانیکی مواد در معرض تابش اشعه شوند.
با افزودن درصد مشخصی کربن سیاه به مواد HDPE (حدود5/42) می توان به مقاومتی عالی در برابر مواد فوق دست پیدا کرد.
علاوه بر سوابق 30 ساله استفاده از این ژئوممبران ها در شرایط مختلف آب و هوایی در سراسر نقاط جهان بصورت روباز آزمایشات اندازه گرفته در شرایط فشردگی زمان نیز دوام 60 ساله عایقهای فوق را جهت مصارف exposed مورد تایید قرار داده اند.
وجود این خصوصیت در پوششهای HDPE استاندارد، امکان قرار دادن آنها به صورت روباز و بدون پوشش محافظ را در کانالهایی که احتمال تخریب عمدی در آنها وجود نداشته باشد را فراهم می سازد.در صورت وجود چنین شرایطی، امکان اجرای یک لایه بتن سبک و نیز مسلح به ضخامت 10 سانتیمتر و یا یک سطح شاتکریت جهت محافظت از لاینر HDPE وجود دارد .
در چنین شرایط امکان کاهش ضخامت لاینر به حداقل نیز وجود خواهد داشت چراکه مقاومت مکانیکی بسیار اندکی مورد نیاز خواهد بود(5/0 میلیمتر) ودر هنگام لای برداری ماشینی از تماس مستقیم مابین HDPE و باکت مکانیکی جلوگیری خواهد شد.
مقاومت در برابر حملات بیولوژیکی ، رویش گیاهان و حمله جوندگان
میکروارگانیزمها ، جوندگان و ریشه گیاهان می توانند سبب تخریب پوششهای آب بند کننده شوند.لذا عدم حساسیت در برابر عوامل فوق ، یکی از نکات مهم در انتخاب لاینر نفوذ ناپذیر خواهند بود پوششهای HDPE جهت تعیین نحوه عملکرد در برابر حمله میکروارگانیزمها مطابق استاندارد رسمی آلمان مورد آزمایش قرار گرفته و حتی در برابر حملات شدید میکروبیولوژی نبز مقاوم تشخیص داده شده اند آزمایشات دامنه دار و گسترده ای نیز جهت اطمینان ازمقاومت این پوششها دربرابر حمله جوندگان صورت گرفته و بار دیگر مقاومت این پوششها را مورد تایید قرار داده است. در یک نمونه این آزمایشها حدود 50 الی 100 عدد ازانواع جوندگان معمولی که در لوله های فاضل آب یافت می شوند ودر قفسی پلی اتیلنی محصور نگاه داشته شدند.
بازبینی قفس فوق پس از مدت 20 ماه مقاومت عایق HDPE در برابر اینگونه حملات را اثبات نموده این خصوصیت در کانالها سبب جلوگیری از حفر گودال و یا تونلهای زیرزمینی در دیواره ها و در نتیجه آبدوی و تخریب آن می شود.
پوششهایHDPE همچنین نسبت به حمله حشرات و رویش گیاهان ،خزه ها و جلبکها و… نیز مقاوم بوده و نفوذ ریشه گیاهان به داخل پوشش سبب ایجاد ترک در سطح کانال نخواهد گردید.
مجموعه عوامل فوق در یک کانال انتقال آب باعث کاهش قابل توجه هزینه های تعمیر و نگهداری و ترمیم در طول دوره سرویس و بهره برداری شده و بسیاری از هزینه های اجرایی را نیز کاهش می دهد
دوام، خستگی و خزش
پوشش های HDPE در شرایط بار گذاری دراز مدت در تغییر شکل ثابت (کش آمدگی ثابت) میزان افزایش طول تحت اثر نیروی ثابت را برای مدت زمان طولانی را داراست، اگر چه در دو حالت فوق معمولا به صورت همزمان واقع می شوند اما پدیده خستگی یا به عبارتی تغییر شکل در اثر بار های مداوم غالبا از اهمیت بیشتری نسبت به پدیده خزش برخوردار می باشد.
میزان مقاومت پوششهای فوق در برابر عوامل مذکور ،چنانچه دیده می شود، برای اکثر مصار ف معمول قابل قبول بوده و به عملکرد دراز مدت سیستم آسیبی نخواهد رساند.
مجموعه عوامل مذکور در این بخش، علاوه بر کیفیت آلی مصالح سازنده HDPE استاندارد و نیز اجرای مناسب و طراحی دقیق،منتج به دوره عمر و بهره برداری بالای 60 ساله این پوششها در حالت exposed (بدون نیاز به تعمیر و نگهداری ) و دوام بالای 100سال آنها در شرایط نهفته می باشد که به مراتب بیشتر از عمر مفید سایر گزینه های موجود خواهد بود.
روش نصب و اجرای HDPE
چنانچه ذکر شد نصب واجرای عایقهای پلی اتیلن در کانالها از سهولت بالایی برخوردار است ابعاد قابل توجه این ورقها با استفاده از فن آوری نوین درطولهای بالای100 متر و عرضهای تا 10 متر تولید و عرضه می گردد . سرعت اجرا و نصب در پروژه های مختلف از جمله کانالها را افزایش قابل توجهی می بخشند.
جهت آماده سازی بستر می توان پس ایجاد شکل هندسی کانال بوسیله خاکبرداری یا خاکریزی و استحصال یک دیواره پایدار با شیب مناسب ورقه های HDPE را بسرعت،بصورت طولی یا عرضی (براساس ابعاد سطح مقطع) بر بستر خالی گسترده شده و در مدت زمان اندکی ناحیه وسیعی را پوشش می دهد (حدود 5 الی 10 کیلومتر از سطح مقطع کانال) وجود قابلیت افزایش طول بدون پارگی ،نیاز به سطح پردازی Trimming ویژه را از بین برده و انعطاف پذیری خوب پوشش هماهنگی و یک پارچگی با سطح زیرین را تضمین می نماید.
از آنجا که پوششهای استاندارد HDPE مسئله نفوذ و آبدوی را مطرح نموده و استفاده از آنها بصورت روباز وبدون نیاز به پوشش ثانویه امکان پذیر است نصب آنها بدین گونه است که شامل پهن کردن و مهار نمودن انتهای پوششها در ترانشه های حفر شده در طرفین کانال به ابعاد 50 *50 سانتیمتر می باشد. این ترانشه ها سپس توسط خاک یا بتن سبک پوشیده می شود و سطح آماده شده کانال قابل استفاده و بهره برداری خواهد بود.
در کانالهای قدیمی نیز، که با روشهای سنتی پوشش داده شده و اینک در معرض خوردگی یا نشست قرار دارند نیز استفاده از این عایقها بصورت کلی یا موضعی بسیار موثر خواهد بود.
در صورت وجود امکان تخریب عمدی یا دلایل مشابه امکان اجرای یک لایه 10سانتیمتری بتن غیر مسطح با شاتکریت نیز بر روی پوشش HDPE وجود دارد .قابل ذکر است که پوششهای فوق در رنگهای روشن و یا سفید نیز که با مصارف رو باز نمای بهتر و تبخیر کمتری خواهند داشت نیز وجود دارد.
اتصال این ورقها به یکدیگر با روشهای مختلفی انجام می گیرد که از مطمئن ترین و شناخته شده ترین سیستمهای جوشکاری روشهای Hot Wedge Weld و extrusion weld می باشند.
روش جوشکاری با هوای داغ معمولا توسط یک روبات اتوماتیک توسط یک اپراتور هدایت کننده مسیر و با سرعت قابل تنظیم (حدود 4 متر بر دقیقه) انجام میشود شامل یک هم پوشانی حدود 5 سانتیمتر است که دارای دو خط جوش به عرض 5/1 سانتیمتر و یک فضای میانی 5/1 سانتیمتری دیگر میباشد.
این فضای خالی جهت انجام آزمایشات مختلف از قبیل تست فشار خواهد بود. اعمال آزمایشهای جرقه ویا خلا نیز به سادگی امکان پذیر می باشد.
دیگر روش موجود (extrusion weld) است که توسط دستگاه extruder انجام گرفته و معمولا برای جوشکاری در زوایای تند و گوشه ها یا نقاط دستگیر و نیز ترمیم و وصله نمودن نقاط معیوب استفاده می شود . در هیچ یک از موارد فوق اثری از افزودنیهای غیر پلی اتیلن مانند چسب و … وجود نداشته و اتصال به وسیله گرم کردن ورقه ها در محل هم پوشانی تا رسیدن به نزدیکی نقطه خمیری و یا با استفاده از پلی اتیلن گرانول صورت می گیرد لذا اختلالی در عملکرد دراز مدت سیستم آب بندی به وجود نخواهد آمد. قابل ذکر است که نیروی اتصال ورقها در جوش چنان است که در آزمایش مخرب خط گسیختگی در بدنه ورق و نه در نقاط جوش قرار می گیرد.
از لحاظ اقتصادی نیز قابل مشاهده است که برتری زمانی قابل توجه این سیستم نسبت به روشهای سنتی موجود بازگشت بسیار سریع سرمایه وبازدهی سریعتر پروژه زا به همراه داشته و هزینه های اجرایی ناشی از دشواری وعوامل غیر قابل پیش بینی را به حداقل می رساند.
از سوی دیگر عدم نیاز به تعمیر و ترمیم در طول دوره حداقل 60 سال ، این هزینه ها را به حدود صفر کاهش خواهد داد و دوام بالای سیستم انتقال را تضمین خواهد نمود.
معرفی چند پروژه اجرا شده با این روش
در ایران و دیگر نقاط دنیا
این روش برای اولین بار در سال 1975 در ایران تجربه شده است از آن زمان تا کنون این روش در شهرها و استانهای کرمان ، خراسان، کرمانشاه، اهواز ، تهران، بندر امام و فرودگاه امام خمینی تهران، و کشور های بزرگ صنعتی از جمله آلمان، آمریکا، نیوزلند، ایتالیا، آرژانتین، انگلستان، اسکاتلند وغیره کشورهایی مانند اندونزی، شیلی، ترکیه، هنگ کنگ و حتی کشورهای عربی خصوصا مصر، عمان، امارات متحده عربی نیز از این روش استفاده کرده اند.
از جمله مشهورترین پروژه های اجرا شده با این روش کانالی است به طول حدود 300 کیلومتر که در کشور مصر ساخته شده است. این کانال که بصورت روباز ساخته شده است و از صحرای سینا عبور می کند وآب رودخانه نیل را به زمینهای کشاورزی آن صحرا انتقال می دهد.
در سال 1975 مخزن ذخیره آب آشامیدنی مجتمع مس سرچشمه کرمان به گنجایش 350000 متر مکعب و با همین روش exposed اجرا گردید وتاکنون تحت بهره برداری است ارتفاع قائم این مخزن حدود 16 متر می باشد و همانند کانال دارالسلام بدون هیچ مشکلی در آب و هوای کویری ، گرمای زیاد، سرمای شدید و تابش مستقیم اشعه خورشید انجام وظیفه نموده است.
عملیات لای روبی از این مخزن توسط ماشین آلات لای برداری بسادگی وسهولت انجام می گیرد. لاکونهای فاضلاب و سیستم سنگ شویی این مجتمع نبز به همین روش نفوذ ناپذیر شده اند.
از دیگر پروژه های اجرا شده در ایران می توان به حوضچه های تبخیر پترو شیمی بجنورد واقع در خراسان اشاره نمود. این حوضچه ها که حاوی محلولهای شیمیایی با غلظت بالای مواد نفتی می باشند نیز به صورت روباز ساخته شده مورد بهره برداری می باشد.
لازم به ذکر است که عملیات تجهیز کارگاه و نصب جوشکاری و تحویل کامل این حوضچه ها با مساحت تقریبی 20000متر مربع در زمانی کمتر از یک ماه انجام شده است.
با توجه به موارد فوق الذکر می توان نیجه گرفت که در صورت بکارگیری Liner ساخته شده از HDPE علاوه بر سرعت در نصب و کاهش زمان ساخت و عدم نگهداری در بلند مدت، هزینه های اجرایی وتعمیراتی را کاهش داده ومدت زمان سرویس را در هر شرایط آب و هوایی افزایش می دهد. در شبکه های آبیاری و زهکشی در بسیاری از کشورهای جهان از Liner ساخته شده از HDPE استفاده به عمل می آید.
سرعت در اجرای افزایش دبی کانال در شرایطی که Liner ساخته شده از HDPE بصورت exposed اجرا می شود دوام وعمر Liner و مقاومت مکانیکی وشیمیایی برتر آن ( نسبت به رس و بتن) و همچنین کاهش هزینه های اجرایی ونگهداری کانال باعث گردیده که مهندسین مجامع جهانی در بخش آبیاری و زهکشی و همچنین مهندسین راه و ساختمان و تاسیسات در بخش حرفه های مربوط جهت آب بندی کردن ساختمانهایی که قسمتی از آنها درو ن آبهای زیرزمینی قرار دارد ویا تاسیساتی که به علت قرار داشتن در مجاورت آب شور دریاها نیاز به آب بندی اساسی دارند، توجه ویژه ای به این روش داشته وهر روز به پروژهای اجرایی با این روش افزوده می شود.
تجربه ای دیگر برای استان خوزستان در سال 1380
در سال 1380 این روش در پروژه آبیاری و زهکشی شهید چمران اهواز واقع در کیلومتر 17 جاده اهواز حمیدیه بصورت آزمایشی اجرا گردید. این پروژه در حال حاضر اجرای کانال انتقال آب از سد تنظیمی حمیدیه تا هورالعظیم را به عهده دارد.عرض کف کانال 7 متر و عرض دهانه بالا بیش از 24 متر بوده و ارتفاع کف کانال تا روی برجها 6متر می باشد. شیب جداره این کانال 5/1 :1 است و تمام قسمتهای این کانال انتقال آب ، در مرحله لایتینگ با بتن می باشد. مقدار حدودا 20 پانل (پانلهای 3 متری) را جهت آزمایش ژئوممبراین، پس از ترمیم، پوشش HDPE نموده و روی آن نیز با 10 سانتیمتر بتن پوشش داده شد.تجربه به دست آمده نشان داد که نگهداری بتن تا زمان گرفتن و سخت شدن بتن در چنین شیب دیواره بسیار مشکل و هزینه ساز می باشد برای انجام بتن ریزی مجبور به استفاده از توری های پلی اتیلن و نصب بر روی جداره شدیم. مقدار 10 پانل نیز جهت آزمایش بصورت روباز از این روش مورد استفاده قرار گرفت که متاسفانه پس ازیک ماه ژئوممبرانهای اجرا شده توسط افراد سودجو بسرقت رفت .
نمونه ای از کاربرد ژئوممبران
برخی از مواردی که از این مواد برای نفوذناپذیری مورد استفاده قرلر گرفته است بشرح ذیل می باشد:
جداره کانال آبیاری، جداره زهکشهایی که خاک مناسب برای هدایت آب ندارند. حوضچه های تصفیه آب و پرورش ماهی ، شیب مجاور رودخانه ها جهت جلوگیری از نفوذ آب ، زیر خطوط راه آهن که سطح آب زیرزمینی بالا می آید، روی سازه های اجرا شده ، درون جوی های هدایت مواد شیمیایی و فاضل آب ، کف استخرهای کوچک و بزرگ ورزشی ، سقف تونلهایی که رگه های آب در بالای آن وجود دارد ،کف و دیواره آسمان خراشهایی که تاسیسات و فنداسیونهای آن در درون آب زیرزمینی قرار دارند ف کف گلخانه های بزرگ جهت حفظ رطوبت، کف حوضچه های معادن سنگ،مس، طلاو غیره، کف باند هواپیما ، دور لوله هایی که به دلایلی باید درون آب باشند و صدها کاربرد دیگر در صنعت و کشاورزی و آبیاری وغیره دارد.
همچنین از ژئوممبران برای جدا کننده بین موج شکنهای کنار دریاها از ساحل آن استفاده می شود (بندر امام خمینی نیز به همین دلیل و همچنین بدلیل جلوگیری از نفوذآب دریا به جاده های کنارساحل از ژئوممبران استفاده شده است) زیرا ژئوممبرانهامقاومت بسیار زیادی در برابر فشار و پارگی دارند بطوری که می توان در حین اجرای ژئوممبران، با وسایل سنگین از جمله بولدوزر روی آن تردد نمود .
8