تحقیق در مورد پرورش ماهیان گرم آبی

پرورش ماهیان گرم آبی
گونه های ماهیان گرم آبی پرورشی در ایران عمدتاً کپور ماهیان می باشند.
الف ) کپور معمولی (Carp Common)
ب ) کپور علفخوار ( Grass Crap )
ج ) کپور نقره ای ( Silver Carp )
د ) کپور سرگنده ( Big head Carp )
پرورش ماهیان گرم آبی دارای 3 بخش عمده برای رساندن ماهی به بازار است :
مرحله اول : تولید بچه ماهیان نورس تایک ماهگی. وزن این دسته از ماهیان به 5/0 تا 1 گرم می رسد.
مرحله دوم : بچه ماهیان انگشت قد یا تابستانه . وزن این ماهیان به حدود 30 تا 100 گرم می رسد.
مرحله سوم : تولید ماهیان بازاری

آماده سازی استخر
شامل کلیه کارهایی است که با انجام آنها استخر از هرنظر آماده پذیرش ماهی می گردد.
مراحل آماداه سازی استخر:
1. تخلیه آب استخر وخشک کردن آن : بهترین زمان برای تخلیه آب استخر زمانی است که دمای آب کمتر از 12 درجه سانتیگراد باشد خشک کردن استخر باعث تهویه کف استخر وتابش خورشید ودر نتیجه تجزیه لجن وبقایای پوسیده گیاهی می شود وهم به دلیل یخ زدن کف استخر در زمستان و وجود سرما انگل ها نابود می شوند.
2. جمع آوری واز بین بردن گیاهان خشبی : گیاهان خشبی مانع از فعالیتها ی پرورشی دوره بعد از قبیل غذا دهی وصید می گردد. لذا آنها راجمع آوری کرده و یا می سوزانند.
3. آهک پاشی : در کف استخر به منظور :
الف ) مبارزه با آلودگی ها
ب ) ایجاد تعادل وتنظیم PH خاکهای اسیدی
ج ) به عنوان کود در استخر به کار برده می شود.
در استخر های خاکی پرورش ماهی 500 تا 1000 کیلوگرم در هکتار آهک می پاشند.
4. شخم سطحی یا دیسک زدن : شخم زدن به منظور اصلاح ، احیاء و بهبود خاک کف استخر ها و از بین بردن گیاهان مضر انجام می گیرد . بهتر است کف استخر ها شخم سطحی زده شوند. ( 10 تا 15 سانتیمتر )
5. ترمیم دیواره های تخریب شده : یهترین روش برای جلوگیری از تخریب دیواره ها ، کمک به رویش گیاهان روی دیوار ها است .
6. بستن دریچه های خروجی ونصب فیلتر ها: قبل از آبگیری استخر ها دریچه های خروجی را کاملاً می بندند. معمولاً بین تخته های خروجی آب را با خاک رس و یا کود دامی پر می نمایندکه پس از جذب آب افزایش حجم پیدا کرده و باعث مسدود شدن روزنه ها می شود.
7. افزودن کود پایه به استخر : کود پایه رادر زمان خشک بودن استخر اضافه می کنند. برای این منظور معمولاً از کود های دامی استفاده می کنند . مقدارکود مورد نیاز در استخرهای مختلف متفاوت است. ولی معمولاً 2 تا 3 تن در هکتار کود گاوی به کار می برند. اگر به جای کود گاوی از کود مرغی استفاده کنند، مقدار آن را به نصف تقلیل می دهند. از کودهای معدنی ازت یا فسفر نیز استفاده می کنند.

8. آب گیری : برای آب گیری استخر ها ابتدا حجم آب مورد نیاز را مشخص می نمایند.
حجم آب مورد نیاز = مساحت مفید استخر × ارتفاع متوسط آن + حجم آب تلف شده
آب تلف شده = مجموع آب نشتی از دریچه و دیواره های استخر + آب تبخیر شده
به طور متوسط میزان آب تبخیر شده در مناطق معتدله 5/1 تا 2 لیتر در ثانیه در واحد هکتار می باشد. این میزان در مناطق گرم 3 تا 4 لیتر در ثانیه در هکتار است.

منابع تامین آب
به دو گروه تقسیم می شوند :
1. آبهای جاری : شامل رودخانه ها ، نهرها و هرزآبهای فصلی
2. آبهای زیر زمینی : شامل چشمه ها، قنات ها و آب چاه ها
انتقال آ ب به استخر ها به روش ثقلی ویا پمپاژ آب است . زمان آبگیری استخر ها با توجه به آغاز فصل پرورش در مناطق مختلف ایران متفاوت است و معمولاً 10 تا 15 روز قبل از انتقال بچه ماهی ها به استخر ، آبگیری به طور کامل انجام می شود. عمق آبگیری استخر های پرورشی از 5/1 تا 3 متر در نظر گرفته می شود. اگرشدت گرما وسرما زیاد نباشد عمق 2 متر کافی است.

روش های معمول پرورش در ایران
روشهای پرورش به عوامل متعددی بستگی داردکه از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
ط امکان تهیه بچه ماهی
ط غذای ماهی
ط بازار مصرف
ط ویژگی های استخر
ط تولید غذای طبیعی
روش های معمول پرورش شامل :
1. پرورش ماهی به صورت گسترده وغیر متراکم : این نوع پرورش اغلب در آبگیرها ، منابع آبی وسیع ، در یاچه های طبیعی و دریاچه های پشت سدها انجام می گیرد. تراکم کشت در این روش کم ومیزان تولید نیز نسبتاً پایین است. در این روش تغذیه ماهی متکی به تولیدات طبیعی استخر بوده و غذای دستی به آنها داده نمی شود.
2. پرورش ماهی به صورت نیمه متراکم : این نوع پرورش در بعضی از استخر های پرورشی و بسیاری از آب بندان های تحت کنترل ومنابع آبی کوچک انجام می گیرد. در این روش 60 تا 90 درصد تولید ازطریق تغذیه طبیعی ماهی و بقیه از طریق تغذیه دستی حاصل می شود.
3. پرورش ماهی به صورت متراکم : در این روش 50 تا 60 درصد غذای ماهیان از طریق تولیدات طبیعی استخر تامین می شود. تغذیه دستی دراین روش الزامی است. اغلب پرورش دهندگان ماهی در استخر های پرورشی این روش را به کار می برند. زیرا در این روش هم از حداکثر توان غذای طبیعی استخر استفاده می شودو هم با تراکم نسبتاً بالای کشت بچه ماهی از ظرفیت کامل تولید استخر استفاده می شود.

تعیین گونه های مناسب در روشهای مختلف پرورش
1. پرورش دوگونه : در این روش دوگونه ماهی که بریکدیگر اثر متقابل داشته و باهم رقابت غذایی ندارند در استخر پرورش داده می شوند. مهمترین این گونه ها کپور با فیتوفاگ است .
در استخر های ذخیره آب کشاورزی که اغلب آنها بتونی هستند به دلیل آنکه تولید غذای طبیعی امکان پذیر نیست از ترکیب ماهی کپور و آمور به نسبت 70% کپور و 30% آمور کشت داده می شود.
2. پرورش چند گونه : در این روش چند گونه ماهی را با عادات غذایی مختلف ومتناسب با یکدیگر به طور توام پرورش می دهند. باتوجه به شرایط موجود درایران درصد ترکیب استاندارد گونه های مختلف کپور ماهیان برای استخر های پرواربندی به شرح زیر است :
ü ماهی فیتوفاگ 50 – 60 درصد
ü ماهی کپورمعمولی 20 – 25 درصد
ü ماهی آمور 10 – 15 درصد
ü ماهی سرگنده 5 – 10 درصد

زمان مناسب کشت بچه ماهی
ماهیان گرم آبی جزءحیوانات خونسرد بوده و درجه حرارت بدن آنها تابع محیط زندگی آنان یعنی آب می باشد. این ماهیان در دمای زیر 10 درجه سانتیگراد در پایین ترین حد فعالیت خود قرار دارند. بنابراین کشت ماهی در مناطق مختلف ایران باتوجه به وضعیت آب وهوایی متفاوت است .
ü درمناطق گرمسیری اوایل اسفند
ü در مناطق شمالی ایران مانند گیلان ومازندران ، در اواخر فروردین و نیمه اول اردیبهشت

انتقال بچه ماهی به استخر
برای حمل بچه ماهیان انگشت قد 10 تا 20 گرمی از تانکرهای ویژه استفاده می شود. گنجایش این تانکرها 8 مترمکعب بوده و با آب خنک پُر می شود. جریان اکسیژن در آنها از طریق شلنگهای رابط به طور دائم برقرار است . درجه حرارت معمول این آبها 16 تا 20 درجه سانتیگراد است. درجه حرارت بالای 25 درجه سانتیگراد، برای حمل ونقل بچه ماهی ها خطرناک است . با تانکرهای 8 مترمکعبی باتوجه به مسافت و زمان حمل، 100 تا 500 کیلوبچه ماهی انگشت قد حمل می گردد.

کود دهی به استخر
در استخر هایی با تولید 3 تا 5 تن درهکتار 1 تا 5/1 تن کود شیمیایی و 10 تا 20 تن کود دامی طی یک دوره پرورش مصرف می شود.

درجه حرارت مناسب پرورش ماهیان گرم آبی
ماهی کپور در درجه حرارت بالاتر از 10 درجه سانتیگراد شروع به تغذیه می کند ، ولی بیشترین مقدار تغذیه در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد صورت می گیرد . در درجه حرارت کمتر از 10 درجه سانتیگراد باید از دادن غذای دستی خودداری کرد. درجه حرارتهای بالاتر از 30 درجه سانتیگراد با کاهش فوق العاده اکسیژن محلول در آب ، باید از میزان جیره غذایی کاسته شود.

پرورش ماهیان سرد آبی
قزل آلای رنگین کمان ( Rainbow trout )
اهلی ترین ماهی پرورشی

دمای مطلوب برای پرورش ماهی قزل آلا 18 درجه سانتیگراد است که برای سوخت وساز طبیعی قزل آلا مناسب است. حد تجربی دمای کشنده برای قزل آلای رنگین کمان 25 تا 27 درجه سانتیگراد است. دمای آب یک مزرعه نباید از 23 درجه سانتیگراد بیشتر شود. بهترین دمای آب مزرعه پرورش قزل آلا 10 تا 15 درجه سانتیگراد است.

روشهای پرورش قزل آلا
1) سیستم دانمارکی یا استخرهای خاکی: که آب به روش ثقلی وارد وخارج می شود.
2) کانالهای دراز بتونی : این روش در آمریکای جنوبی مرسوم است . عرض کانالها 2- 4 متر و طول تا 100 متر.
3) حوضچه های پرورش ماهی : جزایر بریتانیا از این روش بهره می برند. قطر 4- 10 متر و عمق 6/1 متر .
4) پرورش در قفس
5) پرورش در سواحل محصور

انواع میگو
1. میگوی سفید هندی Indian white prawn
2. میگوی بزرگ آب شیرین Giant fresh water prawn
3. میگوی ببری سیاه Black tiger prawn

خرچنگ
خرچنگ دراز آب شیرین
Slender clawed crayfish
محل پرورش : دریاچه پشت سد ارس
این کار هنوز درایران معمول نشده است

9