مقدمه:
محلولها ، مخلوطهایی همگن هستند. محلولها را معمولا بر حسب حالت فیزیکی آنها طبقه بندی می کنند: محلولهای گازی ، محلولهای مایع و محلولهای جامد. بعضی از آلیاژها محلولهای جامدند؛ سکه های نقره ای محلولهایی از مس و نقره اند و برنج محلولی جامد از روی در مس است. هر آلیاژی محلول جامد نیست، بعضی از آلیاژها مخلوطهایی ناهمگن اند. محلولهای مایع متداولترین محلولها هستند و بیشترین کاربرد را در بررسیهای شیمیایی دارند. هوا هم مثالی برای محلولهای گازی می باشد.
ماهیت محلولها
در یک محلول ، معمولا جزئی که از لحاظ کمیت بیشترین مقدار را دارد، حلال و سایر اجزا را مواد حل شده (حل شونده) می گوییم. اما گاهی آسانتر آن است که جزئی از محلول را با آنکه مقدارش کم است، حلال بنامیم و گاهی اصولا اطلاق نام حلال و حل شونده به اجزای یک محلول (مثلا محلولهای گازی) چندان اهمیتی ندارد. بعضی از مواد به هر نسبت در یکدیگر حل می شوند.
امتزاج پذیری کامل از ویژگیهای اجزای تمام محلولهای گازی و بعضی از اجزای محلولهای مایع و جامد است. ولی غالبا، مقدار ماده ای که در حلال معینی حل می شود، محدود است. انحلال پذیری یک ماده در یک حلال مخصوص و در دمای معین، بیشترین مقداری از آن ماده است که در مقدار معینی از آن حلال حل می شود و یک سیستم پایدار به وجود می آورد.
غلظت محلول
برای یک محلول معین ، مقدار ماده حل شده در واحد حجم حلال یا در واحد حجم محلول را غلظت ماده حل شده می گوییم. مهمترین نوع غلظتها که در آزمایشگاه بکار می رود مولاریته و نرمالیته است. مولاریته عبارت است از تعداد مولهای یک ماده که در یک لیتر محلول وجود دارد. به همین دلیل آن را مول بر لیتر یا M/L می گیرند. نرمالیته یک محلول عبارتست از تعداد هم ارز گرمهای (اکی والان گرم های) ماده موجود در یک لیتر محلول. نرمالیته را با N نشان می دهند.
انواع محلولها
محلولهای رقیق
محلولهایی که غلظت ماده حل شده آنها نسبتا کم است.
محلولهای غلیظ
محلولهایی که غلظت نسبتا زیاد دارند.
محلول سیر شده
اگر مقدار ماده حل شده در یک محلول برابر با انحلال پذیری آن در حلال باشد، آن محلول را محلول سیر شده می نامیم. اگر به مقداری از یک حلال مایع ، مقدار زیادی ماده حل شونده (بیشتر از مقدار انحلال پذیری آن) بیفزاییم، بین ماده حل شده و حل شونده باقیمانده تعادل برقرار می شود. ماده حل شونده باقیمانده ممکن است جامد ، مایع یا گاز باشد. در تعادل چنین سیستمی ، سرعت انحلال ماده حل شونده برابر با سرعت خارج شدن ماده حل شده از محلول است. بنابراین در حالت تعادل ، غلظت ماده حل شده مقداری ثابت است.
محلول سیر نشده
غلظت ماده حل شده در یک محلول سیر نشده کمتر از غلظت آن در یک محلول سیر شده است.
محلول فراسیرشده
می توان از یک ماده حل شونده جامد ، محلول فراسیر شده تهیه کرد که در آن، غلظت ماده حل شده بیشتر از غلظت آن در محلول سیر شده است. این محلول ، حالتی نیم پایدار دارد و اگر مقدار بسیار کمی از ماده حل شونده خالص بدان افزوده شود، مقداری از ماده حل شده که بیش از مقدار لازم برای سیرشدن محلول در آن وجود دارد، رسوب می کند.
خواص فیزیکی محلولها
بعضی از خواص محلولها به دو عامل ، نوع ماده حل شده و غلظت آن در محلول بستگی دارند. این مطلب برای بسیاری خواص فیزیکی محلولها از جمله ، محلولهای آبی درست به نظر می رسد. برای مثال، محلول نمک طعام در آب بی رنگ پرمنگنات پتاسیم در آب، بنفش صورتی است (در اینجا نوع ماده حل شده مطرح است). افزون بر این ، می دانیم که هر چه بر محلول پرمنگنات آب بریزیم و آن را رقیقتر کنیم، از شدت رنگ آن کاسته می شود (اینجا غلظت محلول مطرح است).
یکی دیگر از خواص فیزیکی که به این دو عامل بستگی دارد، قابلیت هدایت الکتریکی محلول آبی مواد گوناگون است. چهار خاصه فیزیکی دیگر از محلولها وجود دارد که به نوع و ماهیت ذرات حل شده بستگی ندارد، بلکه فقط به مجموع این ذرات وابسته است. به عبارت دیگر ، تنها عامل موثر بر خواص محلول در اینجا ، غلظت است. چنین خواصی از محلول را معمولا "خواص جمعی محلولها" (خواص کولیگاتیو Colligative properties) می نامند و عبارتند از کاهش فشار بخار ، صعود نقطه جوش ، نزول نقطه انجماد و فشار اسمزی.
کاهش فشار بخار
وقتی یک حل شونده غیر فرار در یک حلال حل می شود، فشار بخار آن کاهش می یابد و مقدار کاهش به مقدار حل شونده بستگی دارد. هر چه میزان حل شونده بیشتر باشد، میزان کاهش در فشار بخار بیشتر است. برای مثال اگر دو ظرف را در نظر بگیریم که در آنها مقدار مساوی مایع وجود دارد که یکی محتوی مولکولهای آب خالص و دیگری محتوی محلول قند در آب است، بدیهی است که تعداد مولکولهای آب در واحد حجم از آب قند ، کمتر از آب خالص است. به همین نسبت ، تعداد مولکولهای آب در سطح آب قند ، نیز کمتر می باشد. بنابراین، نسبت مولکولهای پرانرژی آب که قادر به تبخیر از سطح آب قند هستند، کمتر می باشد و در نتیجه فشار بخار محلول کمتر می شود.
افزایش نقطه جوش
در اثر حل شدن مقداری حل شونده غیر فرار در یک حلال ، نقطه جوش آن افزایش می یابد. مقدار افزایش فقط به مقدار حل شونده بستگی دارد. برای مثال ، آب در شرایط متعارفی (دمای 25 درجه سانتیگراد و فشار بخار یک اتمسفر یا 760 میلی متر جیوه) در 100 درجه سانتیگراد می جوشد. اما اگر در آب، مقداری قند مثلا به غلظت یک مولال (یک مول در 1000 گرم آب) بریزیم، فشار بخار محلول آب قند به اندازه 14 میلی متر جیوه کاهش می یابد و در نتیجه محلول در 52/100درجه سانتیگراد می جوشد.
کاهش نقطه انجماد
وقتی یک حل شونده غیر فرار در یک حلال حل می شود، نقطه انجماد آن کاهش می یابد. بنابراین دمای انجماد محلولهای آبی همیشه کمتر از دمای انجماد آب خالص است. استفاده از این خاصیت در رادیاتور اتومبیل می باشد که برای جلوگیری از یخ زدن آب رادیاتور اتومبیل در زمستان ، به آن مقداری مایع به نام ضد یخ می افزایند. همچنین با اضافه کردن نمک (مانند کلرید سدیم) همراه با شن ریز روی آسفالت خیابانهای شهر ، هیدراته شدن یونهای نمکها مستلزم مصرف مقداری آب است که از ذوب شدن برف فراهم می گردد. بنابراین آب نمک غلیظی فراهم می شود که حتی در 20 درجه زیر صفر منجمد نمی شود.
فشار اسمزی
اگر در ظرف U شکلی ، حلال A از مخلوط حلال و حل شونده (B + A) به وسیله یک غشای نیمه تراوا ، جدا شود، چون فقط حلال از غشا عبور می کند، بعد از رسیدن به حالت تعادل ، ارتفاع مایع در قسمت (حاوی B + A) که حل شونده وجود دارد بالا می رود.
اگر به این ستون فشار وارد شود تا سطح مایع در دو طرف یکسان شود، این فشاراسمزی است که به علت حل شدن حل شونده غیر فرار در حلال ایجاد شده است.
به عکس فرآیند اسمز ، اسمز معکوس گویند که برای شیرین کردن آب استفاده می شود. همچنین برای تعیین جرم مولکولی پلیمرها ، پروتئینها و بطور کلی مولکولهای سنگین از فشار اسمزی استفاده می شود.
عنوان : ویژگی های محلول ها
ویژگى هاى محلول ها
1- محلول ها شفاف هستند و ماده ى حل شده در آنها قابل مشاهده نیست .
2- اگر مدتى محلول را در جایى ساکن قرار دهیم هیچ تغییرى در آن رخ نمى دهد و ذرات حل شده با گذشت زمان ته نشین نمى شوند پس محلول ها پایدار هستند .
3- محلول ها کاملاً همگن و تک فازى هستند یعنى خواص آن از یک نقطه به نقطه ى دیگر هیچ تفاوتى ندارد .
4- ذرات حل شونده از کاغذ صافى عبور کرده و آنها را بدین طریق نمى توان جدا سازى کرد .
5- نور را از خود عبور مى دهند اما آن را پخش نمى کنند یعنى هنگام عبور نور از آن مسیر نور مشخص نیست .
ویژگى کلوئید ها
کلوئید حداقل از دو فاز یکى فاز پراکنده شونده و دیگرى فاز پراکنده کننده تشکیل شده است مثلاً در کلوئید نشاسته در آب ذره هاى نشاسته فاز پراکنده شونده و آب فاز پراکنده کننده است .
شباهت هاى محلول و کلوئید
1- هر دو شفاف هستند و نور را از خود عبور مى دهند .
2- هر دو پایدارند و ذرات موجود در آنها با گذشت زمان ته نشین نمى شوند .
3- محلول ها از کاغذ صافى عبور مى کنند و ذره هاى کلوئیدى نیز معمولاً مى توانند از کاغذ صافى عبور کنند .
تفاوت هاى محلول و کلوئید
1- ذره هاى یک محلول بسیار ریز بوده و به صورت یون ها یا مولکول هاى مواد حل شونده مى باشند اما ذره هاى کلوئیدى معمولاً به صورت مجموعه دور هم انباشته شده اند و 10 تا برابر بزرگ تر از انواع یون ها و مولکول هاى حل شونده در محلول هستند .
2- بر خلاف محلول ها کلوئیدها مسیر نور درون خود را مشخص مى کنند در واقع ذره هاى کلوئیدى نور را پخش مى کنند این پخش نور به وسیله ذره هاى کلوئیدى را اثر تیندال گویند.
3- در شرایط ویژه مثل سرد یا گرم کردن یا در مجاورت یک الکترولیت ذره هاى کلوئیدى به یکدیگر چسبیده و ته نشین مى شوند این فرآیند لخته شده نام دارد . در حالى که ذرات حل شونده در محلول تحت این شرایط ته نشین نمى شوند .
4- محلول ها کاملاً تک فازى و همگن هستند در حالى که کلوئیدها حداقل ازدو فازتشکیل شده اند .
ویژگى هاى امولسیون
هنگامى که دو مایع مخلوط نشدنى را باهم مخلوط کنیم به صورت دو لایه جدا از هم در مى آیند حال اگر مایع سومى به این دو مایع اضافه کرده و آنها را مخلوط کنیم مایع سوم مانع از دو فازى شدن دو مایع اول شده و آنها را در مجاور هم نگه مى دارد به مایع سوم عامل امولسیون کنند و مخلوط سه ماده را امولسیون گویند .
صابون و نقش امولسیون کنندگى آن
چرک لباس و پوست بدن از جنس چربى است که در آب حل نمى شود براى برداشتن بهتر چرک ها باید امولسیون پایدارى از چرک ها در آب ایجاد کرد این کار به کمک پاک کننده ها که صابون یکى از رایج ترین آنهاست انجام مى شود صابون نمک سدیم یا پتاسیم اسیدهاى چرب است اگر صابون نمک سدیم اسید چرب باشد صابون جامد و اگر نمک پتاسیم اسید چرب باشد صابون مایع است. جزء آنیونى صابون دو قسمت دارد یک قسمت زنجیر هیدروکربنى آب گریز است و سرنا قطبى صابون را تشکیل مى دهد این قسمت در حلال هاى ناقطبى حل مى شود. قسمت دیگر صابون سه قطبى و آب دوست آن است این قسمت مولکول در حلال هاى قطبى مانند آب حل مى شود.
اسید هاى چرب از جمله اسیدهاى آلى هستند که در روغن های گیاهى یا در چربى جانوران یافت مى شوند . این ترکیب ها داراى زنجیر هیدرو کربن سیر شده یا سیر نشده ى بزرگ با 4 تا 22 اتم کربن هستند . همان طور که مى دانید اسیدهاى آلى گروه عاملى کربوکسیل دارند .
در صابون ها معمولاً طول زنجیر هیدروکربنى 17 است یعنى 17 اتم کربن دارد .
پاک کننده هاى غیر صابونى
در این پاک کننده ها به جاى گروه کربوکسیل صابون گروههاى دیگرى از جمله گروه سولفونات ها به کار رفته است . سدیم دودسیل بنزن سولفونات نمونه اى از پاک کننده هاى غیر صابونى است . در این پاک کننده ها چربى به زنجیر آلکیل مى چسبد و گروه سولفونات که انتهاى باردار صابون را تشکیل مى دهد سبب حل شدن چربى ها در آب مى شود شکل زیر ساختار سدیم دودسیل بنزن سولفونات را نشان می دهد.
زنجیر هیدروکربنى پاک کننده ى هاى غیر صابونى معمولاً 12 کربن دارد .
برترى پاک کننده هاى غیر صابونى
آب سخت غلظت بالایى از یون دارد . وقتى صابون در این نوع آب وارد شود یون هاى جاذبه ى قوى با قسمت یونى صابون برقرار مى کنند و جایگزین یون هاى در آن مى شوند و صابون نا محلول تشکیل مى دهند .
در پاک کننده هاى غیر صابونى از گروه سولفونات به جاى گروه هیدروکسیل استفاده شده است . گروه سولفونات بر خلاف گروه کربوکسیل با یون هاى ترکیب هاى محلول مى دهد . به همین دلیل پاک کننده هاى غیر صابونى به خوبى در آب کف مى کنند .
حرکت براونى در کلوییدها
ذره هاى کلوییدى به طور پیوسته و نامنظم در حال تغییر مسیراند . این ذرات هنگامى که به هم مى رسند به دلیل بارهاى همنامى که در سطح ذرات وجود دارد در برخورد با یکدیگر تغییر مسیر مى دهند به این حرکت دائمى و نامنظم ذره هاى کلوییدى حرکت براونى مى گویند .
ویژگى هاى سوسپانسیون
1- سوسپانسیون مانند محلول و کلویید مخلوطى همگن نیست بلکه مخلوطى ناهمگن است که در آن مجموعه اى از ذرات جامد در حلال معلق اند .
2- اندازه ى ذرات در سوسپانسیون از اندازه ى ذرات در کلویید و محلول بزرگ تر است و با چشم دیده مى شود .
3- ذرات سوسپانسیون از کاغذ صافى عبور نمی کنند .
4- سوسپانسیون ها پایدار نیستند و ذرات تمایل به ته نشین شده دارند .
5- پخش نور در سوسپانسیون کاملاً محسوس است .
اندازه ذرات مخلوط هاى مختلف بر حسب متر
مواد به دو دسته خالص و ناخالص تقسیم می شوند. که مواد خالص دربرگیرنده ی عنصر و ترکیب و مواد ناخالص دربرگیرنده ی مخلوط های همگن و ناهمگن می باشد. مواد خالص به موادی گفته می شود که صرفا از یک نوع عنصر یا ترکیب تشکیل شده باشد. و در مقابل مواد ناخالص از دو یا چند ماده خالص تشکیل می شود. محلول نامی است که به مخلوط های همگن اطلاق می شود. محلول ها معمولا بر حسب حالت فیزیکی آن ها طبقه بندی می شوند.
محلول های گازی ، محلول های مایع و محلول های جامد را می توان تهیه کرد. قانون فشارهای جزئی دالتون رفتار محلول های گازی را که هوا متداول ترین آن هاست بیان می کند.
و اما مخلوط های ناهمگن که در آن ها خواص فیزیکی در همه جای مخلوط یکسان نیست. مانند مخلوطی از شکر و نمک طعام. در این پست به طور عمده به مطالبی پیرامون محلول ها می پردازم.
حلال نام جزئی از محلول است که به بیان ابتدایی و ساده مقدار بیش تری از محلول را تشکیل می دهدو سایر اجزا را حل شونده می نامند. البته گاهی جزئی از محلول را که مقدار کم تری دارد حلال می نامیم. بعضی مواد به هر نسبت در یکدیگر حل می شوند. انحلال پذیری یک ماده در یک حلال مخصوص و در دمای معین بیش ترین مقداری از آن ماده است که در مقدار معینی از آن حلال حل می شود و یک سیستم پایدار به وجود می آورد. برای یک محلول معین مقدار ماده ی حل شده در واحد حجم حلال یا در واحد حجم محلول را غلظت ماده ی حل شده می گوییم. محلول هایی که غلظت ماده حل شده ی آن نسبتا کم است ، محلول های رقیق نامیده می شوندو آن هایی که غلظت نسبتا زیاد دارند محلول های غلیظ می گوییم.
اگر به مقداری از یک حلال مایع، مقدار زیادی ماده ی حل شونده (بیش تر از آن چه معمولا حل می شود) بیفزاییم، بین ماده ی حل شده و ماده ی حل شونده ی باقیمانده تعادل برقرار می شود. ماده ی حل شونده ی باقیمانده ممکن است جامد، مایع یا گاز باشد. در تعادل چنین سیستمی ، سرعت انحلال ماده ی حل شونده برابر با سرعت خارج شدن ماده ی حل شده مقداری ثابت است. چنین محلولی را محلول سیرشده می گوییم و غلظت آن برابر انحلال پذیری ماده ی حل شونده ی مورد نظر است.
غلظت ماده ی حل شده در یک محلول سیرنشده کم تر از غلظت آن در یک محلول سیرشده است. گاهی می توان از یک ماده ی حل شونده ی جامد محلولی ابرسیرشده تهیه کرد که در آن ، غلظت ماده ی حل شده بیش تر از غلظت آن در محلول سیرشده است. این محلول ابرسیرشده حالتی ناپایدار دارد و با اندک تکانی مقدار اضافی حل شونده هوشیار شده و رسوب می کند.
کلوییدها محلول نیستند
کلوییدها ظاهری محلول مانند دارند. یعنی به ظاهر همگن و شفاف اند و مانند محلول ها از سوراخ های کاغذ صافی می گذرند. با وجود این، چهار تفاوت اساسی میان کلوییدها و محلول ها دیده می شود:
1. درکلوییدها، اندازه ی ذراتِ پخش شده، از اندازه ی ذرات حل شده در محلول ها، یعنی مولکول ها و یون ها، بزرگتر و بین 10-7 و10-8 سانتی متر است؛ در حالی که اندازه ی ذرات حل شده در محلولها در حدود 10-9 متر (نانومتر) است، یعنی ابعاد یونها.
2. اگرچه معمولاً اندازه ی ذرات سازنده ی کلوییدها آن اندازه کوچک است که از سوراخ های کاغذ می گذرند، اما آن اندازه بزرگ هم هست که وقتی در مسیر نور قرار گیرند، بتوانند نور را به اطراف بپراکنند. اگر در یک جای تاریک، دو ظرف، یکی شامل محلولی مانند آب نمک و دیگری شامل کلوییدی مانند FeCl3 در آب جوش را در کنار یکدیگر قرار دهید و باریکه ی نوری به آن بتابانید و از پهلو به آن دو نگاه کنید، می بینید که مسیر عبور نور در داخل محلول مشخص نیست، ولی در داخل کلویید کاملاً مشخص است؛
به ترتیب از چپ به راست: کلویید پودر طلا، محلول کلرید طلا، سوسپانسیون سولفات آهن و کلرید طلا
3. کلوییدها برخلاف محلول ها حالت پایدار ندارند، بلکه با گذشت زمان تغییر می کنند؛
4. ذرات سازنده ی کلوییدها بر خلاف ذرات سازنده ی محلول ها، در شرایط معین، مثلاً بر اثر سرد کردن یا گرم کردن یا در مجاورت با برخی ذرات دیگر، به یکدیگر متصل می شوند و ذرات بسیار بزرگتری را تشکیل می دهند. در این صورت، کلویید حالت "نیمه جامد" یا "ژله" به خود می گیرد، یا اینکه لخته می شود.
خواص محلول ها، کلوییدها و سوسپانسیون ها
محلول ها
کلوییدها
سوسپانسیون ها
ته نشین نمی شوند.
ته نشین نمی شوند.
با گذشت زمان ته نشین می شوند.
بدون تغییر از صافیِ معمولی می گذرند.
بدون تغییر از صافیِ معمولی می گذرند.
به وسیله ی کاغذ صافیِ معمولی جدا می شوند.
بدون تغییر از غشا می گذرند.
به وسیله ی غشا جدا می شوند.
به وسیله ی غشا جدا می شوند.
نور را پراکنده نمی کنند.
نور را پراکنده می کنند.
نور را پراکنده می کنند.
اندازه های کلوییدی
اگر جسمی را که نرم ساییده شده است در آب بریزیم، یکی از سه حالت زیر پیش می آید:
1. ممکن است یک "محلول حقیقی" تشکیل شود که نتیجه ی پراکنده شدنِ اتم ها، مولکول ها یا یون های آن جسم در یک حلاّل است. اندازه ی ذرات در این محلول از حدود 1nm تجاوز نمی کند؛
2. این امکان وجود دارد که ذراتِ بزرگتر از حدود 100nm باقی بمانند. این ذرات میکروسکوپی، به تدریج ته نشین می شوند. از آنجا که این ذرات به طور موقت معلق اند و بر اثر ماندن ته نشین می شوند، به مخلوط حاصل، "مخلوط معلق" یا "سوسپانسیون" می گویند؛
3. ذراتی که اندازه ی آنها از 1nm تا حدود 100nm تغییر می کند، معمولاً به صورت پراکنده در همه جای محیط باقی می مانند. این نوع مخلوط "کلویید" نامیده می شود. به عبارت دیگر، در یک مخلوط کلوییدی با "نانوذرات" سروکار داریم.
کلوییدها در میانه ی سوسپانسیون ها و محلول ها قرار می گیرند، ولی ناهمگن به شمار می روند. محیط های پیوسته ــ همچون آب یا الکل ــ و جسم پراکنده، هرکدام وضعیت جداگانه ای به وجود می آورند.
مقایسه ی اندازه ی ذراتِ محلول ها، سوسپانسیون ها و کلوییدها
نوع
اندازه ی ذره
دوام
محلول
<1nm ذره
دائمی
کلویید
<100nmذره1nm<
دائمی
سوسپانسیون
100nm< ذره
ته نشین می شود
دسته بندی کلوییدها
کلوییدها را برحسب حالت ذرات پخش شده (جامد، مایع و گاز) و حالت محیط پخش کننده می توان مطابق جدول زیر دسته بندی و نام گذاری کرد:
حالت ذرات پخش شده
حالت محیط پخش کننده
نام کلی
نمونه ها
گاز
گاز
_
_
مایع
گاز
اِروسُل
ابرومه / افشانه های حشره کش / رنگ ها
جامد
گاز
اِروسُل
دود
گاز
مایع
کف
حباب های کوچک گاز در مایع، مانند کف صابون
مایع
مایع
امولسیون
کرم های بهداشتی / شیر (چربی معلق در آب)
جامد
مایع
سُل
چسب ها / رنگ ها / آب گل آلود
گاز
جامد
کف جامد
سنگ پا
مایع
جامد
ژل
کره (آب در چربی جامد)
جامد
جامد
سُل جامد
چینی / برخی از شیشه های رنگی / مروارید
چند نکته
الف ـ حرکت براونی ذرات کلوییدی
اگر یک قطره شیر را با میکروسکوپ نوری به دقت نگاه کنید، ذرات تشکیل دهنده ی آن را در حال حرکت دائم می بینید. این ذرات پیوسته و به طور نامنظم تغییر جهت می دهند. ذرات کلوییدی هنگامی که به هم می رسند، در برخورد با یکدیگر تغییر مسیر می دهند. به این حرکت دائمی و نامنظم ذرات کلوییدی "حرکت براونی" می گویند.
ب ـ دستگاه الکتروفورِز
دستگاهی است که برای مطالعه ی حرکت ذرات کلوییدی در میدان الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد.
ج ـ دیالیز
فرایند جدا کردن یون ها از ذرات کلوییدی "دیالیز" نامیده می شود. این کار معمولاً به کمک یک غشای مناسب صورت می گیرد. امروزه از دیالیز به طور گسترده برای تصفیه ی خون استفاده می شود.