شرایط ارتقاء شغل
در شغل طلا و جواهرساز چیره دستی و خلاقیت و رعایت نکات فنی کار طلا سازی و گرفتن سفارش بیشتر می تواند در ارتقاء شغلی طلا و جواهرساز و افزایش دستمزدش اثرگذار باشد.
ویژگی های شخصیتی
در تقسیم بندی های سازمان فنی و حرفه ای کشور شغل طلا و جواهرسازی جزء صنایعی است که از آن به صنایع دستی یاد می شود. طلا و جواهرسازی چشمان بسیار بسیار بینا و دستان قابل و هنرمندانه ای می خواهد.
کسانی که حوصله فراوان، تمرکز و عدم لرزش دست و اعصاب راحتی دارند برای این کار مناسبند.
در ضمن این کار نوآوری، ایجاد جذابیت، صرفه جویی و آموزش های مستمر می تواند به کار شما رونق و در ایجاد اعتماد افراد به شما نتیجه بخش باشد به قول معروف قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری.
گفتگو
از حوزه تدریس تا صنعت طلا سازی
اشاره : یکی از حرفه هایی که سابقه تاریخی در ایران دارد طلاسازی است و در روزگاران نه چندان دور هنر صنعت گران ایرانی در بازارهای منطقه طرفداران زیادی داشت با این وجود در سالهای اخیر به علت عدم حمایت از این حرفه و از طرفی قاچاق بی رویه محصولات به کشور نه تنها سهمی از صادرات جهانی این محصولات نداریم حتی بازارهای داخلی را نیز از دست داده ایم . به دلیل نزدیکی به روز صادرات و همچنین آشنایی بیشتر با این حرفه و مشکلات آن با یکی از فعالان این حرفه به گفتگو نشستیم.
لطفاً خودتان رامعرفی کنید و بگویید چگونه وارد این حرفه شدید؟
عیسی الله وردی آشتیانی هستم از سال 1365 به عنوان مسئول فروش یک کارخانه طلاسازی فعالیتم را شروع کردم در ابتدا چون معلم حق التدریسی بودم به صورت نیمه وقت کار می کردم بعدها کار طلاسازی را نیز فراگرفتم و تمام وقتم را به این کار احتصاص دادم. در سال 1367 در خانه خودمان یک کارخانه طلاسازی دایر نمودم و به صورت خانوادگی به مدت دو سال به همین شیوه فعالیتم را ادامه دادم و با مورد توجه قرار گرفتن محصولات تولیدی فعالیتم را ادامه داده و کارگاهی را که هم اکنون هم در آن مشغول به کارمی با شم را دایر نمودم و کم کم تعداد پرسنل و کار مندان کارگاه افزایش پیداکرد به گونه ای که از 30 نفر به 54 نفر در سال 1370 رسید. همین روند ادامه داشت تا اینکه از سال 1375 به بعد با افزایش قاچاق این محصولات به کشور و پایین بودن قیمت آنها و همچنین کیفیت خوب و تنوع زیاد محصولات خارجی و در مقابل عدم حمایت از تولید کنندگان داخلی باعث گردید که از تولیدات ما کاسته شود و به طوری که در حال حاضر در همان کارگاهی که زمانی 54 نفر مشغول به کار بودند، 18 نفر فعالیت می کنند که از این 18 نفر هم 12 نفر، دوره آموزش در هنگام کار طی می کنند و فقط 6 نفر پرسنل رسمی اینجا هستند.
برای آشنایی بیشتر با این حرفه توضیح دهید که برای اینکه یک جواهردست مصرف کننده برسد چه عملیاتی بر روی آن انجام می گیرد؟
با توجه به خطوط مختلف تولید مراحل گوناگونی دارد در ابتدا یک قالب از جنس پلاستیک مخصوص تهیه می شود که وسیله ای برای تکثیر قالب های بیشتر است سپس طلا را در گچ مخصوص قرار داده و بعد از قرار دادن در دستگاه سانتریفوژ آن را در کوره هایی با دمای 1100 درجه قرار می دهیم، بعد از حدود پنج ساعت که دمای آن به 800 درجه می رسد آن را در آب قرار می دهیم و بعد از حل شدن کچ در آب طلا به شکل قالبها در می اید و درقسمت بعد مونتاژ و پرداخت و آب کارمی شود و آماده تحویل به مشتری می شود.
وضعیت آموزش این حرفه در ایران به چه صورت است؟
متاسفانه اکثر افرادی که در این حرفه مشغول به کار هستند به صورت تجربی کار را یاد گرفته اند و از سال 1375 اتحادیه به کمک آموزش و پرورش و سازمان فنی حرفه ای یک مدرسه طلاسازی دایر نمود و من چون سلبقه آموزشی داشتم یک سال در آنجا به تدریس این حرفه پرداختم.همچنین تعدادی مربی نیز تربیت نمودم . در حال حاضر هم این هنرستان مشغول فعالیت است و دیپلم کاردانش طلاسازی به هنرجویان خود ارائه می دهد و عده ای از هنرجویان آنها در حال حاضر به عنوان کار ورز در اینجا مشغول به هستند چون من مجوز آموزشگاه هم دارم.
در حال حاضر وضعیت صادرات و واردات طلا و جواهر به کشور به چه گونه است؟
در زمینه صادرت از لحاظ قوانین مشکلی نداریم در گذشته به دلیل نبود قوانین خاصی در این زمینه مشکلاتی وجود داشته که در حال حاضر این مشکلات برطرف شده است. ولی مشکل اصلی این موضوع است که تولیدکننده داخلی با سرمایه پایین توان رقابت در بازارهای جهان و منطقه ندارد و به دلیل قاچاق زیاد این محصول به کشور بازار های داخلی به تصرف آنها درآمده است. از لحاظ قانون واردات طلا و جواهر به کشور غیر قانونی است و همه این محصولات به صورت غیر قانونی و قاچاق وارد کشور می شود.که هر کدام از طریق وارد ایران می شود مقداری از طریق متدهای زمینی و مقداری هم از طریق دریا و کشور امارات وارد ایران می شود.
در جهان چه کشور هایی بیشترین صادرات طلا و جواهرات را دارند؟
ترکیه، ایتالیا، آلمان و البته کشور ژاپن از پیشرفته ترین کشورها در بخش ریخته گری است و صادرات زیادی دارد.
خریدار ایرانی طرفدار کدام محصولات هستند ، ایرانی یا خارجی؟
محصولات خارجی هم تنوع بی نظیری دارند و هم کیفیت خوبی و مصرف کنندایرانی بیشتر ترجیح می دهد با وجود هزینه بیشتر از کارهای خارجی استفاده کند البته ما استعدادهای زیادی داریم که اگر از آنها حمایت شود کارهای آنها از مشابه خارجی هم بهتر است.
از لحاظ تنوع طرح محصولات وضعیت ایران چگونه است؟
متاسفانه جواهراتی که وارد ایران می شود بسیار متنوع تر از مشابه داخلی بود . به عنوان مثال در کشور ترکیه شرکت هایی وجود دارد که کار اصلی آنها فقط مدل سازی است. در یکسری از کارخانه ها فقط کار ریخته گری صورت می گیردو به همین ترتیب کارهای پرسی و ترکیبی در کارخانه های بزرگ و با استفاده از تعداد زیادی پرسنل انجام می پذیرد که این امر باعث می شود محصولات با تنوع زیاد و قیمت کم تولید شود من خودم در ترکیه مشاهده نموده که کارخانه ایی وجود دارد که زیربنایی نزدیک به 1200 متر داشته و 500 نفر هم در آن مشغول به کار هستند که ما چنین کارخانه هایی در کشور نداریم.
طلا سازی در ایران به صورت کار خانه ای انجام می گیرد یا کارگاهی؟
این موضوع هم یکی از مشکلات این حرفه است توانایی مالی را ما برای صادرات نیاز به کارخانه های بزرگ و دستگاه های پیشرفته و خط تولید به صورت صنعتی داریم . در ایران اکثر فعالان در این حرفه توانایی فراهم آوردن این امکانات را ندارند. در این حرفه به دلیل مشکلات امنیتی این امکان برای ما وجود ندارد که در خارج شهر یا شهرک های صنعتی فعالیت کنیم من خودم می خواستم مجوز صنایع کوچک را بگیرم که به من گفتند که از لحاظ قانونی چون کارگاه من در شهر قرار دارد این امر امکان پذیر نیست. من تولید کننده به تنهایی نمی توانم کاری انجام دهم. این وظیفه اتحادیه است که به این مشکلات رسیدگی کند و در جهت رفع موانع قانونی اقدام کند. اگر می خواهیم ریشه قاچاق کالای خارجی را خشک کنیم به جای جریمه آنها باید از تولیدکنندگان داخلی حمایت کنیم تا آنها توان رقابت با محصولات خارجی را داشته باشند.
شرایط گرفتن تسهیلات بانکی برای این حرفه به چه صورت است؟
من به ادارات گوناگونی مراجعه کردم که بتوانم با ورود تکنولوژی های جدید به کشور به تناسب آنها تسهیلات بانکی بگیرم ولی تاکنون موفق نشدم یک بار هم به وسیله بانک های داخلی در بانک های خارجی گشایش اعتبار نمودم و طلا از آن بانک ها خریدم که با توجه به مشکلات زیاد این کار از آن هم صرفنظر کردم ولی همچنان در تلاشم که بتوانم تسهیلاتی بگیرم که امیدوارم که زمان پرداخت آن آنقدر طولانی نشود که همانند نوشدارو بعد از مرگ سهراب باشد.
اجرت ساخت طلا و جواهر در ایران در مقایسه با سایر کشورها در چه وضعیتی قرار دارد؟
اجرت ساخت در ایران با ترکیه تفاوت چندانی ندارد ولی آنها مواد اولیه را با قیمت کمتری تهیه می کنند و همچنین دولت طلای مورد نیاز آنها را با بهره بسیار پائین در اختیار آنها قرار می دهد که همه این موارد سبب می شود محصول آنها در بازارهای جهانی قیمت کمتری داشته باشد.
شما چه محصولاتی تولید می کنید؟
ما کارهای متفاوتی مثل ریخته گری، پرس، زنجیربافی و … را انجام می دهیم. البته در کشورهای پیشرفته محصولاتی تولید می کنند که در آن هم کار ریخته گری و هم پرس کار می شود همچنین با هم ترکیب شده است که باعث می شود وزن محصول پائین تر بیاید که به همان نسبت قیمت آن هم کمتر است. ما در این کارگاه خط تولید ریخته گری زنجیر توخالی داریم. یک دستگاه هم چند سالی است که خریداری کردیم که النگو پروفیلی تولید می کند.
آیا نمایشگاهی برای عرضه محصولات شما وجود دارد؟
حدود 15 سال پیش یک نمایشگاه برگزار شد و نمایشگاه دیگری هم چند سال پیش برگزار گردید. که حضور در نمایشگاه هم مشکلات زیادی برای ما داشت و دلیل آن هم برای این موضوع بود که به دلیل مسائل امنیتی حمل و نقل طلا و جواهر مشکلات زیادی داشت. یک بار هم در نمایشگاهی در دبی شرکت کردم. ولی برای شرکت در نمایشگاه های بین المللی باید تولید زیادی داشته باشیم تا مرغون به صرفه باشد.
تحت پوشش بیمه قرار دارید؟
محصولات ما از لحاظ سرقت تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد و ما خودمان سعی نمودیم با رعایت نکات ایمنی از کارگاه و محصولات محافظت کنیم.
طلا مصرفی خود را چگونه تهیه می کنید؟
بانک مرکزی شمش در اختیار ما قرار نمی دهد و ما مجبوریم طلای مورد نیازمان را از بازار با قیمت زیاد تهیه کنیم و یکی از مشکلات هم این موضوع است که در ایران شرکتی وجود ندارد که شمش تولید کند و ما شمشی تولیدی سایر کشورها را که به صورت قاچاق وارد ایران شده است را با قیمت بالاتری می خریم.
از طلای غیرشمش هم استفاده می کنید؟
سعی می کنیم کمتر استفاده کنیم ولی در صورت استفاده باید ابتدا در آزمایشگاه عیار آن تایین و ناخالصی آن از بین رود بعد مورد استفاده قرار گیرد.
استاندارد طلا در ایران به چه صورت است؟
اداره استاندارد به طور منظم عیار طلای کارگاه ها را بررسی می کند و به ما هم گفته است که برای تعیین عیار باید از یک مهندس شیمی استفاده کنیم. عیار استاندار طلا در ایران طلای 18 عیار است که در گذشته 17 بوده که در حال حاضر تمام جواهرات با عیار 18 در کشور تولید می شود.
آیا شما می توانید با پایین آوردن عیار قیمت محصول را نیز پایین تر بیاورید؟
از لحاظ قوانین این کار در ایران امکان پذیر نیست ضمناً محصولات خارجی را هم که عیار پایین تری دارند در بازار ایران طرفدار ندارد.
کارگاه شما برای استفاده از تمام امکانات و پرسنل خود نیاز به چه میزات طلا در گردش دارد؟
ما نیاز به 50 کیلو طلای در گردش داریم تا بتوانیم از تمام امکانات خود استفاده کنیم در حالی که در حال حاضر با 7 الی 8 کیلو طلا مشغول به کار هستیم.
آیا زیاد شدن محصولات بدلی اثری بر روی کار شما گذاشته است؟
تاثیر زیادی ندارد. چون فرهنگی در کشور ما وجود دارد که طلا به عنوان سرمایه و پس انداز تلقی می شود و مردم ترجیح می دهند به جای محصول بدلی یک قطعه طلای کوچکتر تهیه کنند تا روز مبادا دوباره بتوانند از آن استفاده کنند.
به نظر شما به چه علت بازار داخلی طلا و جواهر در رکود به سر می برد؟
به نظر من بیشتر به شرایط اقتصادی مردم برمی گردد چون آنها اول ترجیح می دهند مایحتاج ضروری خود را تهیه کنند. سپس اقدام به خرید محصولات زینتی کنند.
در بازارهای جهانی مقبولیت محصولات ایرانی به چه میزان است؟
در حال حاضر ما صادرات زیادی نداریم. ولی برای موفقیت در این بازارها باید بتوانیم در ابتدا با آموزش و حمایت از تولید کنندگان طلا و جواهر در کشور خود را به سطح اول جهانی نزدیک کنیم. در بخش طراحی مدل های جدید نیز بیشتر باید کار شود. به طور مثال طراحی های مخصوص یک کشور خاص انجام دهیم. همانند همان کاری که در سایر محصولات کشورهای دیگر با توجه به نیاز بازارهای نقاط مختلف جهان انجام می دهند..
با توجه به تمام مشکلاتی که وجود دارد خود شما برای حل مشکلات چه قدم هایی برداشته اید؟
لازمه هر طرح داشتن پشتوانه مالی است. به طول مثال در یک کارگاه 200 متری که حداقل 50 نفر در آن می توانند فعالیت کنند و دستگاه و ماشین آلات و ابزار به اندازه کافی وجود دارد با وجود سرمایه در گردش حدود 10 کیلو طلا از دو سوم این پرسنل و فضا استفاده نمی گردد و اگر خودتان بخواهید یک طراح بیاورید با وجود 6 نفر پرسنل مرغون به صرفه نیست. دولت باید حمایت بیشتری از ما انجام دهد.
چه پیشنهادی برای حل مشکلات دارید.
در قدم نخست اتحادیه تمام تولید کنندگان طلا و جواهر در کشور را دعوت کنند و با بازرسی از کارگاه های تولیدی توان تولید هر تولید کننده را بررسی کند و با توجه به میزان امکانات و تولید هر تولیدکننده آنها را به بانک ها معرفی کند تا آنها به همان میزان تسهیلاتی در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند. در آن صورت با توجه به زمینه های خوبی که در ایران وجود دارد توان رقابت با سایر کشورها را داریم.
9