حسابداری در شهرداریها
فصـل اول
مقدمه
در دنیای امروز که هر روز شکل تازه ای از ارتباطات اقتصادی به وجود می آید و افراد و شرکتها و موسسات با یکدیگر در ارتباط می باشند و تغییرات مالی آنها بر یکدیگر تاثیر دارد و روز به روز این فعالیت ها پیچیده تر می شود این عوامل باعث می شود که نقش حسابداری به عنوان فراهم کنندگان اطلاعات مالی با استفاده از استانداردهای حسابداری برای استفاده کنندگان بیشتر مشخص گردد. نیاز روز افزون موسسات و سازمانها به اطلاعات صحیح و بهنگام جهت بکارگیری در فرآیند تصمیم گیری مدیران، مقوله ای اجتناب ناپذیر است. در این راستا سیستم اطلاعات مدیریت منبع اصلی ارائه اطلاعات بشمار می آید. سیستم اطلاعات حسابداری به عنوان مهمترین زیر مجموعه این سیستم، اطلاعات مالی متنوعی را در اختیار استفاده کنندگان این نوع اطلاعات، خصوصا " مدیران هر سازمان" قرار می دهد. به طور کلی اطلاعات حسابداری بایستی از ویژگی های خاصی برخوردار باشد تا در فرآیند تصمیم گیری مورد استفاده قرار گیرد. ویژگی های کیفی این گونه اطلاعات نظیر مربوط بودن، و قابلیت اتکاء از جمله خصیصه هایی است که بر میزان بکار گیری اطلاعات به موقع (بهنگام) تاثیر می گذارد. در این مفاله مختصری در مورد تعاریف حسابداری و تاریخچه و انواع مختلف حسابداری و اهمیت آن بحث شده است
حسابداری یا به تعبیری زبان تجارت روشهایی است قراردادی که توسط استادان ، کارشناسان و یا انجمنهای حرفه ای حسابداران تدوین گردیده است و به تدریج مورد قبول همگان قرارگرفته است و قابل تصحیح و تغییر می باشد. برای حسابداری تعاریف گوناگونی عنوان شده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد
فرآیند تشخیص، اندازه گیری و گزارش اطلاعات اقتصادی که برای استفاده کنندگان اطلاعات مزبور امکان قضاوت و تصمیم گیریهای آگاهانه را فراهم می سازد.
حسابداری عبارتست از خدمتی که با فراهم کردن اطلاعات مالی مورد نیاز مدیران، پرداخت کنندگان مالیات، اداره کنندگان و سایرین جهت تصمیم گیریهای آگاهانه انجام می پذیرد.
حسابداری عبارتست از فن تفسیر، اندازه گیری و توصیف فعالیتهای اقتصادی. در حسابداری هدف بر این قرار گرفته است که با بنیانگذاری یکسری ضوابط و قراردادها اطلاعات لازم را برای حل مسایل مالی یک موسسه بدست آوریم
خصوصیات حسابداری شهـرداری ها
حسـابداری شهـرداریها در مقام مقایسـه با حسـابداری بازرگانی جزئی از حسابداری دولتی میبـاشد وکلـیه خصوصیـات قائل شده در کتـب و منابـع مخـتلف حسـابـداری دولتی در مورد حسابداری شهـرداریها نیز صـادق است ولی حسـابداری شهرداریهـا در مقایسـه با حسـابداری دولتـی دارای ویژگی خاص میباشد . دستگاه های اجرائی دولتی که اعتبار بودجه برنامه ای آنان از محـل اعتبار کل کشور تامین و پرداخت میگردد ایجاد کننده تعهدات و پرداخت کننده هزینـه های انجـام شـده خـواهنـد بود و هزینـه های انجـام شده را در دفاتر خود ثبت مینماید و درآمد دولت در دستـگاه دیگـری متمـرکـز میگـردد. در صورتیکـه در شهـرداریها حسابداری درآمـد و هزینـه در یک واحد مالـی مجتـمع و در دفـاتر منعـکس خواهـد شد و میتـوان حسـاب های درآمد شهـرداری را توام یـا غیـرمتمـرکز و به طور جداگانه عمل نمـود.
1- روش حسـابداری
از نقطه نظـر مبانی ثبت فعالیت های مالی روش حسـابداری در شهرداریها روش نقدی خواهد بود" بدین معنی که درآمـد از جمع اقـلام وصـول شده تا پایان سـال مالـی و نیز هزینـه از جمع اقلام پرداخـت شده تا پایان دوره عمـل بودجه که 15 اردیبهشـت سـال بعـد میباشد تشکیل میشـود"
در مـورد درآمد هائیکه عملاًبرگ تشخیص و یا پیش آگهی صادر میشود و یا دین مـودی نسبت به آنها تحقـق پیدا میکنـد حسابهای انتظامی تشکیل و در آنها ثبـت میگـرددتا اقـلامی از درآمـد های مـذکور که در طول سال مالی به حیطه وصول درنیامده اســت عند اللزوم در پیش بینی درآمدهای بودجـه سال بعـد منظـور شود.
در مورد هـزینـه های آن قسـمت که در طول سال مالی تحقق یافته ولی پرداخت آن تا پایـان دوره عمـل بودجـه صـورت نگـرفته اسـت در حساب دیـوان شهرداری منظـور میگردد تا از محل اعتباراتی که در بودجـه بعنـوان پرداخـت دیوان پایـدارو به تصـویب میرسـد و پرداخـت شـود.
جمـع اقـلام درآمدهای وصـول نشده تا پایان سـال مالـی نسـبت به هر یک از منـابع درآمـد و هـزینـه هـای تحقــق یافته پرداخت نشده تا پایان دوره عمل بودجه باید در گزارش وضـع مالی سـالانه که همـراه با تفـریغ بودجه جهت رسدگی و تصویب انجمـن تسلیم میگردد درج و صورت های ریز اقـلام مذکور زمینه گـزارش فوق الذکـر شـود.
1- روش نگهـداری حسـاب
روش نگهــداری حساب های شهرداری طبق ماده 43 آئین نامه شهرداری باید مترادف یا دوبل باشـد. برای اینکـه روش حسـابداری شهرداریهای کشـور متحد الشکل باشد تا تنظیـم آمارهای سالانه از درآمد و هزینه ها و دارایی و بدهی شهرداریها و تجزیه تحلیـل آنها را توسط وزارت کشور امکان پذیر سازد. کلیه شهرداریها باید سرفصـل حساب هـای درآمـد و هزینـه و سایر حسابهای مربوط را بر اسـاس مقـررات این دستورالعمل و سایر
دستورالعمل های مالی شهرداریها که توسط وزارت کشور ابلاغ شده یا میشود تنظیم و از فرم های مقـرر در این دستورالعمل استفاده نمایند.
2- حسـاب اختصـاصـی
برای فعالیت هائیـکه جنبه اختصـاصی دارد" یعنـی تمـام یاقسـمتی از هزینه های آن از محـل درآمـدهای حاصل از همـان فعالیت یا برنامه و وظیفه تامین و پرداخت میشود یا درآمد خــاص برای آن اختصـاص داده میشـود بایـد در هـر مورد حسـاب های جداگانه تنظـیم گــردد". مـلاک تشـخیص فعـالیت هـای اختصـاصی در هر شهـرداری بودجـه
شهرداری خواهد بود که برای هر یک از فعالیت های اختصاصی طبـق دستورالعمـل مربوط یک بودجه اختصـاصی تنظـیم و به تصویب میرسد. در مواردیکه شهـرداری دارای فعالیت اختصاصی و حساب اختصاصی بـرای هر فعالیـت باشد در استقـراض از یک حسـاب برای استفاده در حساب دیگــر باید مقررات ماده 39 آئین شهرداریها رعایـت شــود.
بـودجـه
" بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است که برای یکسال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمدها و سـایر منابع تامین اعتبار و برآورد هزینـه ها برای انجام عملـیاتی که منجر به وصول هدف مالی دولـت میشــود"
بودجـه از زمان شـروع تا خاتمه دارای چـهار مرحلـه به شـرح زیر است :
ـ مرحله تهیه و تنظیم بودجه
ـ مرحلـه تصـویب بودجه
ـ مرحلـه تفریغ بودجه
ـ مرحله اجرای بودجه
تهیـه و تنظیـم بودجه
شهردای مکلف است منتهـی تا روز آخردیماه بودجه سالیـانه خود را به انجمن پیشنهاد نماید. همچنین شهردار موظف است به محض پیشنهاد بودجه به انجمن شهر با استفاده از اختیاری که بر طبـق ماده 38 قانـون شهرداری به اوتفـویض شده موضوع را تا حصـول نتیجه پیگیری نمـوده و حداقل هفته ای سه روز تقاضای تشکیل جلسه انجمن را بنماید و شخصـاً نیز در جلسـات حضـور یافته و توضیـحات لازم را در باره اقـلام منـدرج در بودجـه بدهـد.
تصویب بودجه
بودجه پیشنهادی شهرداری زمانی قابل اجرا میباشد که از تصویب انجمن شهر بگذرد و در این رابطـه انجمن نیـز باید قبل از اسفند ماه آنرا رسیدگی و تصویب نماید، بنابراین موعد تصویب نهائی بودجه سالیـانه به وسـیله انجمن شهر و ابلاغ آن به شهرداری طبـق ماده 67 قانون حـداکثـر تا اول اسفند ماه سال قبل میبـاشد و در صورتـیکه انجمـن در راس موعـد مذکـور به وظیفه قانونـی خـود در این مورد عمل نکند شهردار موظف است مراتب را به استاندار یا فرماندار کل و در شهرداری تهران به وزارت کشور اطلاع دهد تا بر طبق ماده 41 اصـلاحی قانون شهرداری اقدام لازم معمـول گـردد. بودجه پیشنهادی پس از تصـویب جهت اجرا به شهـرداری ابلاغ خواهد شد ، شهردار مکلف اسـت نسخه ای از بودجه را حداکثر تا 15 روز بعد از تصویب بوسیله فرمـانداری به وزارت کشور ارسال دارد.
اجـرای بودجـه
همانطورکه اشـاره شد بودجه پس از تهیه و تنظیم و تصویب جهـت اجرا به شهرداری، ابلاغ میگـردد، در این مرحله است که بودجه بعنـوان یک برنامه از قوه به فعل درآمده و طی آن عایدات برابر قانون وصول و مخـارج در پس اجـرای فعـالیت و برنامه ها با رعایت کامل مقررات تعهد و پرداخـت میگــردد.
پیش بینی درآمـد یا سـایر منابـع تامیـن اعتبـار در بودجـه مجـوزی بـرای وصـول از اشخاص تلقـی نمیگـردد، و در هر مورد احتیـاج به مجـوز قانونی دارد، همچنیـن وجود اعتبار در بودجه مصوبه بخودی خود برای اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی ایجاد حق نمیکند و استفاده از اعتبارات باید با رعـایت مقـررات مربوط به خـود به عمـل آید.
اجـرای بودجه از لحاظ انجـام هزینه خود به دو مرحله تقسیم میگردد:
الف ) مرحله اداری و حقوقی شامل: تشخیص ـ تامین اعتبار ـ تعهد ـ تسجیل ـ حواله درخواست وجه ـ پرداخت که به موجب قانون لازم الاجرا میباشد.
ب ) مرحـله مالی و حسابداری شامل : ثبت عملیات و فعالیتهای مالی شهرداری در دفتر روزنامه و نقل آن به دفـاتر کل و معین ، تهیه تراز عملیات ماهیانه (تراز آزمایشی) انجام اصلاحات در پایان دوره و انعکاس آنادائمی و موقت در پایان دوره مالی و نقل حسابهـای دائمی از طریق تراز اختتامیه و تراز افتتاحیه به سال مالی بعـد و بالاخره تهیـه و تنظیـم گزارشهـای مالی و صورتحسابهای نهائی در پایان سال مالی همراه با ضمائم مربوطه به آن ، اجرای این مرحله با برقراری یک سیتم صحیـح حسـابداری که در فاصله زمانی مناسب نظارت مستمر بر امور مالی را ایجاد نماید امکان پذیر است .
تفــریغ بودجـه
در پایان سـال مالـی و در پایان دوره عمل بودجه ، امورمالی نسبت به بستن حسابهای موقت و دائمی شهرداری و نقل مانده از طریق تراز افتتاحیه اقدام و صورتحسابهای مالـی را ، تهیه و مراتب را جهت تصـویب تفریغ بودجه تـا آخر اردیبهشت ماه سال به انجمـن شهر گزارش خواهد نمود ، انجمن شهر نیز باید تا آخر خـرداد مـاه آنرا رسیـدگی نمـاید
همچنیـن شهـرداری مکلف است نسخه ای از تفـریغ بودجه را حداکثر تا 15 روز بعـد از تصویب به وسیله فرمانداری به وزارت کشور ارسال دارد به مـوجب ماده 44 و آئیـن نامه شهرداریها مصـوب تیرماه 1346 رسیدگی و ممیزی حساب شهرداریها در سه مرحلـه به شرح زیر انجام خواهد گردید:
الف) حسابرسی به وسیله شهرداری قبل و بعد از خـرج بوسیله کارکنان ثابـت شهرداری که اطلاعات کافی درامور مالی و حسابداری داشته باشند .
ب) حسـابرسی به وسیـله حسابداران قسم خـورده یا متخصص که از طرف انجمن شـهر انتخـاب خواهند شـد، در موقع تفـریغ بودجه شهـرداری مکلـف است نتیـجه گـزارش حسابرسـان مذکـور را هماره تفریغ بودجه در اجرای مفاد ماده 67 و تبصره آن به انجمن شهر و وزارت کشور ارسال دارد.
ج) رسیدگـی نهائی به وسیـله انجمن شهـر از طـریق بـررسی گزارشهای مالی و گزارش حسـابرسـان مـذکور در بند ‹ ب › ماده فوق . بدیـن ترتیـب انجـام مرحـله اول یعنـی تهیه و تنظیـم بودجه از اختیارات شهـرداری و مرحلـه دوم تصـویب بودجه از اختیارات انجمن شهر مرحله سوم یعنی اجرای بودجه بوسیله شهرداری و مـرحله چهارم که نظارت بر بودجه است ، در آغاز توسط شـهرداری و سپس مستقیم و غیر مستقیم بوسیله انجمن انجام میگیـرد.
طبقـه بندی بودجـه
بودجه در شـکل نوین خود به شرح زیر طبقه بندی گردیده است :
ـ طبقه بنـدی عملیـات
ـ طبقه بندی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار
ـ طبقه بندی هزینـه ها
ـ طبقه بندی واحد سازمانی
ـ طبقه بندی اقتصـادین در سرفصل های مربوط در دفتر کل از طریق دفتــر روزنامه، بستن حسابهای
فصـل دوم (قلمرو فعالیت)
تعــاریف
1- سال مالی شهرداری : عبارت از یک سال کامل شمسی که از اول فروردین ماه شـروع و به روز آخر اسفند ماه ختم میگــردد.
2- دوره عمل بودجه : طبق ماده 24 آئین نامه های شهرداری ها دوره عمل بودجه هر سال تا 15 اردیبهشت ماه سال بعد میباشد و تعهدات تحقق یافته در طـول سال مالی تا آخـر دوره عمل بودجه از محل اعتبار بورجه مربوط قابل پرداخت است .
3- اعتـبار: عبارت است از مبلغی که برای مصرف یا مصـارف معیـن در بودجـه شهـرداری منظور و به تصویب رسیده است .
4- تعهـد : عبارت است الزاماتی که بر ذمه شهـرداری بطـرق زیر ناشی میشود :
الف) تحویل کالا یا انجام دادن خدمت
ب) اجرای قراردهایی که با رعایت قوانین و مقرارت منعقد میشود
ج) احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذیصلاحیت
5- تسجیل: عبارت است ازتعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد مثبته
6- حواله : سندی است که ازطرف ذیحساب شهرداری در وجه ذینفع صادر میشود
7- کد: عبارت است از شماره قراردادی که برای سهولت و نظم در ثبت فعالیت های مالــی و طبقـه بنـدی وظایف و برنامه ها و فعالیت ها یا درآمدها و هزینه هـا
و اموال و غیره طبق فهرست های ضمیمه دستور العمل های مالی در نظر گرفته شده اسـت .
حسابهای عمومی ( با مانده بدهکــار)
بانک ـ پس از تهیـه صـورت مغایرات بانکـی در پایان هر ماه این حسـاب به مبلغ جمع دریافتـی ها بدهکار و به میزان چکهای صادره و هزینـه های بانکی بستانکـار میشـود و در صورتیکه حسابهای متعدد از طرف شهرداری در بانک افتتـاح شده باشد برای هر یک از آنهـا یک حساب جداگانه در دفتر کل به منظور و بترتیب فوق عمل خواهد شـد .
تنخواه گردان ـ مطالبات تحقق یافته شهرداری از اشخـاص و موسسات اعم از موسسـات دولتـی و غیردولتـی در بدهـکار این حسـاب منظور میشود( طرف این حسـاب از لحاظ عوارض در حسابهای با مانده بستانکار ذخیره مطالبات قابل وصول است )
مطالبـات از حسـاب مخصـوص ـ در صورتیـکه برای فعالیتهـای اختصاصـی یک گـروه جداگانه ایجـاد گردد بدهی آن گروه حسابها بگروه حساب های عمومی ، در این حسـاب ثبت میگـردد.
درآمـدهای پیش بینی شـده ـ این حسـاب در ابتـدای سال نسبت به جمع کلّ درآمدهای مصـوب در بودجه بدهکار و حساب مازادبودجه به همان میزان بستانکار میشود. در پایان هر ماه معادل جمـع درآمدهای وصولی که در دفتر معین درآمد ثبت گردیده این حساب بستانکار و طرف آن ( حساب مازاد بودجه) بدهکار میشود.
پیش پرداختهـا ـ برای ثبـت پیش پرداخـت به فروشنـدگان یا پیمـانکاران بر اســاس قـراردادهای منعقده یا سفارشهای که داده میشود بمبلغ پرداختی حساب پیش پرداخت بدهکار و به بستـانکار حساب بانک منظور میگـردد.
اسناد دریافتی
حسابهای عمومی ( با مانده بستانکار)
مازادبودجه ـ طرف این حساب درآمدهای پیش بینی شده است .
ذخیره مطالبات قابل وصـول ـ طـرف این حسـاب در گـروه حسابهـای با مانده بدهکار حسـاب بدهکـارن میباشـد .
درآمدها ـ با وصول درآمدها که قاعدتاً از طرف بانک صورت میگیرد این حساب بستانکار میشود.
پیش دریافتها ـ تین حساب در مقابل دریافتها زودتر از موعد بستانکار میشود.
بستانکارن
اسناد پرداختی
ذخیره مطالبات مشـکوک الوصـول ـ آن قسمت از درآمدهای قابل وصول را که مشکوک قلمداد میگردد میتوان از حساب ذخیره مطالبـات قابل وصول خارج ساخته و دراین حساب منظور نمود.
( در صورتیکه به طرق بازرگانی اداره گــردد)
حسابهای انتظامی دارایی های ثابت
ـ زمیـن
ـ ماشین آلات و وسایل نقلیه
ـ اثـاثـه
ـ کار در جریان ساخت
ـ سرمایه گذاری برای دارایی ثابت
بانک
اصطـلاح بانک یا موجـودی بانکی معـمولاً به آن قسمـتی از نقدینگـی موسسـه اطـلاق میگردد که در حسابهای مربوطـه در بانک تحت عنـاوین مختلفی از قبیل حساب جاری ، حساب پـس انـداز و حساب سپرده نگهـداری میشود.
در موسسات دولتـی و شهرداریها دریافت و پرداخـت ها به استثناء پرداختهای جزئی که از محل تنخواه گردان قابل پرداخت است کلاً میبایست از طریق بانک مرکزی یا بانک ملی به نمایندگی از طرف بانک مرکزی انجام پذیرد.
وجه نقد و موجودی نزد بانک ***
دریافتنی ***
بابت دریافتی از بدهکاران
هزینه ماده . . . . ***
وجه نقد موجودی نزد بانک ***
بابت هزینه ها
صنـدوق
اصطـلاح صندوق معمولاً به وجوهی اطلاق میگردد که در داخل موسسه نگهداری میشود.
نگهداری هر گونه نقدینگی اعم از اسکناس و مسکوک، چک ، حواله بانکی و اوراق بهادار همـواره با خطراتی از قبیل : سـرقت ، حـریق و اخـتلاس میباشد که مـیبایست به هـر نحـو ممکن از وقـوع احتمالی آن جلوگـیری شود .
دقت در انتصاب فرد یا افرادی واجد شرایط بعنوان صندوقدار یا متصدی امور صندوق، ایجاد یک سیستم کنترل داخلـی، برقـراری مقـررات مالـی خود میتواند تا حـدودی سازمان را به این مقصود نزدیک سـازد.
موسسات دولـتی و شهرداریهـا به موجب قانون موظف اند کلیه دریافتها و پرداخـتهای خود را از طریق بانک انجام دهند مگر موارد بسیار جزئی ، لذا در مورد دریافتهائی جزئی که ارزش آنرا ندارد مـودی، برای پرداخت آن به بانک هـدایت شود در اینـگونه مـوارد درآمدهائی جـزئی میبــایست مستقیماً توسط تحصیلدار یا صندوقدار وصول و روزانه بحساب جاری بانک واریـز گردد، در هــر حال از جمعداران که مسئولیت تحویل و تحول و نگهـداری وجوه و نقدینه ها و سپـرده ها و اوراق بهـادار شهرداری بعهـده آنان واگذار شده است میبـایست طبق مقررات مورد عمل در موسسات دولتی تضمین کافی دریافـت گــردد.
ماده 75 قانون شهـرداری مصوب 1334 در این مورد چنین مقرر میدارد" عوارض درآمـد شهرداری بوسیله مامورین مخصوص که از طرف شهرداری بنام مامور وصول تعین میشود دریافـت خواهـد شد و مامـورین وصـول باید بر طبـق مقــررات امـور مالـی تضمیـن کافـی بسپـارنـد.
برای ثبـت عملیـات مربوط به وجوه نقـدی از "حساب صندوق" استفـاده میشود و کلیه دریافتها بر اساس مدارک مربوطـه بحـساب صندوق صندوق بستانکار خواهـد شـد. مـا به التفاوت جمع گردش بدهکار و بستانکار حساب صندوق مانده و یا موجودی صنـدوق را نشان میـدهد که برابر موجودی شمارش شده صندوق خواهـد بـود.
پیش پرداخت و علی الحسـاب :
بموجـب ماده 34 آئیـن نامـه مالی شهرداریهـا مصـوب تیرماه 46 ،" کلـیه پرداختهای شهـرداری، باید با توجـه به ماده 79 قانون شهرداری با اسنـاد مثبته انجـام گـردد و در مورد هزینه هائیکه تنظیم اسناد مثبته آن قبل از پرداخت میسر نباشد ممکن است بطور علی الحسـاب پرداخـت و اسنـاد هزینه آن د راسـرع وقـت تکمیل و بحسـاب قطعـی منـظور گردد، نوع هزینه هائیکه بطور علی الحساب قابل پرداخت است و طرز استفاده از تنخواه گردان بموجـب دستوالعملی که وزارت کشور ابلاغ خواهد نمود تعیین خواهد شد
هر چند در آئین نامه مالی شهرداریها اصطلاح پیش پرداخت و علی الحساب به یک معنا توصیف شده است با این همه دستـور الـعمل صادره از طرف وزارت کشور علی الحساب را به شـرح زیر تعریف مینماید:
" علی الحساب عبـارت اسـت از پـرداختـی کـه بمنظـور ادای قسمتـی از تعهـد
صورت میگــردد."
و بلا فاصله اضافه مینماید: در مورد پرداخت پیش پرداختها و مبالغ علی الحساب رعایت نکات زیر لازم اســت :
1. تایید قبلی شهرداری یا کسی که از طرف شهردار به او تفویض اختیارشده است .
2. مقررات شهرداری یا قرارداد اجازه چنین پرداختی را داده باشد.
3. تضمین کافی برای استرداد یا احتساب آن اخذ شده باشد.
بدین ترتیب میتوان گفت(( پیش پرداخت عبارت از پرداختی است که از محل اعتبـارات مصـوب طبـق مقررات مربوطه و احکـام و قراردها پیش از انجام تعهد صورت میگـیرد و علی الحساب عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت میگیرد))
در هر حال پیش پرداخت و علی الحساب در حدود اعتبارات مصوب از محل تنخواه گردان حسابداری پرداخت خواهد شد و ثبت عملیات آن به ترتیب زیر است :
حساب پیش پرداخت آقای . . . **
بحساب بانک ـ جاری هزینه **
بابت پیش پرداخت ماموریت
حساب علی الحساب ـ شرکت پیمانکار **
بحساب بانک ـ جاری هزینه **
بابت پرداخت علی الحساب صورت وضعیت شماره 1
در صـورتیکه اسنـاد پیـش پرداخـت یا علـی الحسـاب در همـان سال مالی تکمیل و بحساب قطعی منظور گردد حساب پیش پرداخت یا علی الحساب به همان مبلغ بستانکار و تسویه خواهد شد و معـادل مبلـغ پرداختی و منظور شده بحساب قطعـی ، درخواست وجه میگــردد.
تعریف تنخواه گــردان
تنخواه گردان عبارتست از وجوهی که از محل اعتبارات مصوب برای پرداخت هزینه های جـاری از طـرف ذیحسـاب در اختیـار مامورین یا واحدهای ذیربـط قـرار میگـیرد تا به تدریـج که هزینـه های مربوطه انجـام میشـود اسناد هزینه تحویل، مجدداً معادل همان اسنـاد دریافـت دارنــد .
انواع تنخواه گــردان
با توجه به مـوارد اشـاره شـده در تعـریف فوق که عینـاً از دستـورالعمل صادره از طرف وزارت کشـور اسـتخراج گردیده اسـت لـزوم دو نوع تنخواه گردان در شهــرداریها به شرح زیر ضروری به نظر میـرسـد :
1. تنخواه گردان حسابداری
2. تنخواه گردان پرداخت
تنخواه گـردان حسابداری
تنخـواه گـردان حسابداری مبلغـی است که بنا به درخواست رئیس حسابداری و یا مدیر امور مالی و بموجـب موافقـت شهـردار( ذیحسـاب ) برقـرار و از محـل کلیه اعتـبارات بودجه مصـوبه بمنظـور پرداخت هزینه های جاری و تعهدات سالهای قبل در اختیار واحد حسابداری قرار داده میشود.
میزان و مبلغ تنخواه گردان حسابداری معمولاً معـادل میزان و مبلغ پرداختی سـه ماه با توجه به پرداختـی سال قبل که از سه دوازدهـم اعتبارت مصوب تجاوز نکند خواهد بود، یا به عبارت دیگر میزان تنخواه گردان حسابداری میبایست حداقل پرداخت های سه ماه شهرداری را کفایت نماید.
واگذاری تنخواه گردان حسابداری
ثبت عملیات مربوط به واگـذاری تنخـواه گردان حسـابداری در دفاتر مالـی شهـرداری به ترتیبـی خواهـد بود که ابتـدا حسـاب بانکـی درآمد بابت پرداخـت تنخواه گــردان حسابداری بستانکار و حساب اعتبارات تخصیصی به همان مبلغ بدهکار میگردد سپس بر اسـاس اعلامیـه بانکـی مبـنی بر انتقــال مبلغ فوق بحساب جاری هزینه حساب بانکی هزینه بدهکار و حساب تـنخواه گردان حسـابداری بستانکار خـواهد شـد، ثبت عملیات فوق الذکر به ترتیب زیر است :
حساب اعتبار تخصیصی ***
بحساب بانکها ـ جاری درآمد ***
پرداختی بابت واگذاری تنخواه حسابداری
حساب بانکها ـ جاری هزینه ***
بحساب تنخواه گردان حسابداری ***
دریافتی بابت واگذاری تنخواه حسابداری
پرداخت هزینه هااز محل تنخواه گردان حسابداری
بعد از انتقال مبلـغ تنـخواه گردان حسـابداری از حسـاب بانکی درآمد بحسـاب جاری هزینه و ثبت عملیات مربوطه دردفاتر مالی، واحد حسابداری با رعایت کامل مقررات و بر اساس نسخ اول حواله های واصله مبادرت به پرداخت هزینه ها و تعهـدات خواهد نمـود ثبت عملیات مربوط به پرداخـت هزینه هـای جـاری از محل تنخواه گردان حسابداری به ترتیـب زیر اسـت :
حساب هزینه برنامه … ماده . . . ***
بحساب بانکی ـ جاری هزینه ***
بابت پرداخت هزینه های انجام شده
پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان شهرداری
متصـدی پرداخت حقوق و دستمزد لیـست حقوقی کارکنـان شهرداری را برای هر برنامه بطـور جداگانه و براساس آخرین حکم کارگزینـی بموقـع تهیـه و پس از کسـور قانونـی مبلغ خالص آنرا با صدور چک از محل موجودی حســاب جاری هزینه برداشت و بحساب جاری مخصــوص که برای پرداخت حقوق کارمندان و کارگــران در بانک افتتاـح شـده اسـت (حساب موقت بانـکی) واریز مینماید تا طبق لیست پیوست چک ارسالی بحسـاب ذینفع منظـور گــردد.
لیست حقوق کارکنان به دو قسمت تقسیم میشود در قسمت اول عــلاوه بر حقوق ثابت، مزایـای کارکنـان شامل مزایای شغـل ، فوق العاده بدی آب و هوا، فوق العاده تسهیـلات زندگی و سایر مزایا نیز درج و یکجا در ستـون حقـوق و مـزایا منعکـس خواهد شد. ودر قسمت دوم کسور قانونی شامل کسـور بازنشستگـی ، مالیـات، بیمـه ، بدهـی به سـایر موسسات درج و جمع آنها در ستـون مربوطــه منعکس خواهد شد تا بدین ترتیب مبلغ پرداخت به تفکیک برای انتقال بحساب جاری یا پس انداز کارکنان مشخص گردد.
لیسـت پیوسـتی که به ضمیـمه چک حقوق و دستمزد جهت واریز بحسـاب کارمندان و کارگـران به بانک ارائه میگردد بشکل فوق کامل نبوده بلـکه فقط به ذکر اسامی کارکنان و شمـاره حسـابجـاری قابل پرداخـت به آن محـدود میگــردد، علاوه بر لیست حقوق صورتحسابی نیز میبایست برای کارکنان تهیه و به آنان تحویل شود تا از کم و کیف حقوق دریافتی آگاهی حاصل نماید، یک نمونه از لیست کارکنان در صفحه ملاحظه میگردد. بموجب قانون محاسبات عمومی گواهی بانک دائر به انتقال وجه بحساب ذینفـع پرداخت محسوب میشود .
لذا مادام که گواهی بانک مبنـی بر انتقال وجه پرداختی بحسـاب کارکنان به شهـرداری واصل نشده باشد، اینگونه پرداختها در حکم پیش پرداخت بوده و نمیــتوان آنرا بحساب هزینه قطعی منظور نمودثبت عملیات مربوط به پرداخت هزینه حقوق و دستمز کارگران و کارمندان شهرداری به شرح زیر است :
حساب موقت بانکی(پیش پرداختها) ***
بحساب بانکها ـ جاری هزینه ***
بابت تودیع خالص حقوق کارکنان بحساب موقت بانکی
پس از گواهی بانک مبنی بر انتقال وجه حساب جاری یا پس انداز کارکنان خواهیم داشت:
حساب هزینه برنامه . . . . ماده یک ***
حساب هزینه برنامه . . . .ماده دو ***
بحساب بستانکاران ـ مالیات پرداختنی ***
بحساب بستانکاران ـ کسور بازنشستگی ***
بحساب موقت بانکی
شرح : بابت منظور نمودن حقوق کارکنان باستناد گواهی بانک مبنی بر انتقال بحساب ذینفع
در صورتیکـه بوسیـله شهــرداری حسـاب جاری مخصوص(حساب موقت بانکی) بـرای پرداخت حقوق کارکنـان و کارگــران در بانک افتتاح نشود، در موقع ارسال چک حقوق به بانک حسـاب"پیش پرداخت حقوق" به جای حساب "موقت بانکی" بدهکار میگردد و مادامیکه گواهی بانک مبنی بر انتقال وجه بحساب جاری کارکنان واصل گـردد، در مقابل بدهکارکردن حساب هزینه قطعی"پیش پرداخت حقوق" بستانکار خواهد شد.
حساب موقت بانکی(پیش پرداخت حقوق) ***
بحساب بانک ـ جاری هزینه ***
بابت واریز خالص حقوق به حساب جاری کارکنان
حساب هزینه برنامه . . . . ماده یک حقوق ***
حساب هزینه برنامه . . . . ماده دو مزایـا ***
به حساب بستانکاران ـ مالیات پرداختنی ***
به حساب بستانکاران ـ بازنشستگی ***
به حساب موقت بانکی(پیش پرداخت حقوق) ***
پرداخت سایر هزینه ها
اسناد هزینه هالی انجام شده بر اساس مدارک مثبته تنظیم و پس از رسیدگی باصدور چک در وجه دائن یا دائین پرداخت و بحساب هزینه قطعی منظور میگــردد.
کاهش یا افزایش تنخواه گردان
واریز تنخواه گردان
تنخواه گردان پرداخت
تامین اعتبار
حساب هزینه برنامه **
ماده . . . . **
ماده . . . . **
بانک ـ جاری هزینه ها **
کاهش یا افزایش تنخواه گردان حسابداری
به ترتیبی که ملاحظه میگردد روش تنخواه گردان در حسـابداری شهـرداری روش ثابت است بدین معنی که مانده حساب تنخواه گردان از اول دوره مالی تا پایان سال مالی ثابت خواهد ماند مگر در اثر افزایش تنخواه گردان و یا کاهش آن، کاهش تنخـواه در دو حالت امکان پذیر است یکی در اثر بازپرداخـت قسمتی از تنخـواه واگذار شـده بحساب جاری درآمـد که آنرا کاهش نقـدی یا مستقیـم میگوینـد، و دیگـری منظور نمودن حواله های پرداختی بحسـاب تنخـواه گـردان حسـابداری که به کاهش غیر نقدی و یا غیر مستقیم موسوم میباشد ثبت عملیات مربوط به افزایـش یا کاهش تنخواه گردان بشرح زیر است :
حساب تنخواه گردان حسابداری ***
حساب بانکها – جاری هزینه ***
پرداختی بابت کاهش تنخواه
حساب تنخواه گردان حسابداری ***
حساب اعتبار نامه. . . ماده . . ***
منظور نموده 24 فقره حواله پرداختی بابت کاهش تنخواه
واریز تنخواه گردان حسابداری
بمنظور واریز تنخواه گردان حسابداری ابتدا کلیه هـزینه های تعهد شده و پرداخت نشده و بحساب هزینه قطعی منظور میگردد و آنگاه حواله هـای پرداخت شده بحساب تنخـواه گردان حسابداری بدهکار و در مقابل حساب اعتبـار برنـامه های مربوطه بستانکار خواهد شد، سپس معادل مانده بستانکار حساب تنخـواه گـردان حسابداری که برابر مـوجـودی حساب جاری هزینه میباشد برداشت و بحساب جاری درآمد منتقل و بدین تریتب تنخواه
واگذار شود تسویه میگردد، ثبت عملیات مربوط به واریز تنخواه گردان حسابداری بشرح زیر است :
حساب هزینه برنامه . . . ماده . . . . ***
بحساب بانکها – جاری هزینه ***
بابت پرداخت تعهدات انجام شده
حساب تنخواه گردان حسابداری ***
بحساب اعتبار برنامه . . ماده . ***
بابت منظور نمودن حواله های پرداخت شده و در خواست نشده
حساب بانکها جاری درآمد ***
بحساب اعتبار تخصیصی ***
بابت واریز تنخواه گردان حسابداری
حساب تنخواه گردان حسابداری ***
بحساب بانکها ـ جاری هزینه ***
بابت واریز تنخواه گردان حسابداری
تنخواه گردان پرداخت
تنخواه گردان پرداخت عبارت است از وجهی که از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذیحساب با تایید وزیر یا رئیس موسسـه و یا مقامات مجاز آنها برای انجام برخی از هزینه های در اختیار واحدها و یا مامورینـی که به موجب این قانـون و آئین نامه های اجرائی ان مجاز به دریافت تنخواه گردان هستنـد قرار میگیرد تا بتـدریج که هزینـه های مربوطـه انجام میشود اسناد هزینه تحو یل و مجـدداً وجه پرداخـت دارند، از تعریف فوق چنیـن مستفاد میگردد که اولاً تنخواه گردان ازمحل تنخواه گردان حسابداری تامین خواهد شد در ثانی تنخواه گردان پرداخت برای انجـام پاره ای هزینـه های جزئی میباشد در اختیار جمعدار که ممکن است مامور خرید یا واحد تدارکات و یا کارپرداز نامیده شود قرار ، مبلغ تنخواه گردان پرداخت با تنظیـم سنـد و صدور چک از محــل حساب جاری هزینه بابت خریدهای جزئی و متوسط در حدود پرداخت های یکماه در اختیار واحد تدارکات یا مامور خرید قرار داده میشـود و معمولاً در قبال این پرداخت از متصدی تنخـواه گردان تضمین کافی گرفته میشـود.
ثبت عملیات مربوط به واگذاری تنخواه گردان پرداخت
حساب تنخواه گردان پرداخت ـ آقای . . **
حساب تنخواه گردان پرداخت ـ کارپردازی **
حساب تنخواه گردان پرداخت ـ تدارکات **
حساب تنخواه گردان پرداخت اداره **
حساب بانک ها ـ جاری هزینه **
تامین اعتبار
تامین اعتبار تخصیـص تمام یا قسمتـی از اعتبـار موجود میباشد که برای هزینه معینـی ذخیره میگردد و تا زمانیکه هزینه مورد نظر قطعـی نشده باشد و یا موضوع هزینه منتفی نگردد، اعتبار تامینشده همچنان پایدار و به قوت خود باقی خواهد ماند و نباید به مصرف هزینـه دیگـری برسـد.
تامین اعتبار یا به اصطلاح حسابداران دولتی"تعهدات" میباید بر اساس اصول حسابداری بودجه در دفاتر مالی ثبت گردد تا ضمن مشخص شدن میـزان بدهی احتمالی ذخـیره ای برای اعتبار تعهد شده و پرداخت نشده شهرداری منظور گــردد.
طریقه ثبت عملیات در رابطه با تامیـن اعتبار در دفاتر مالـی به ترتیبی خواهـد بود کـه معادل قیمت برآوردی "حساب تعهـدات" بدهکار و معادل همین مبلغ"حسـاب ذخیــره تعهدات" بستانکار میگردد و در صـورت انجام و یا منتفی شدن هزینه های تعهـد شـده عملیات فوق معکوس میگــردد.
بدهکار بستانکار
حساب تعهـدات ***
بحساب ذخیره تعهدات ارزی ***
بابت تامین ملزومات اداری
هرگاه قیمت واقعی ملزومـات درخواستی در بازار 000/10 ریال بیشتر از مبلغ برآورد شده باشد مامور خرید میباید قبل از انجام معامله به حسابداری مراجعه و نسبت به بقیه اعتبار مورد نیاز اقدام نماید در آنصورت تعدیلات مربوطه به شرح زیر است :
بدهکار بستانکار
حساب تعهدات ***
بحساب ذخیره تعهدات ***
بابت افزایش اعتبار
بدهکار بستانکار
حساب هزینه برنامه … ماده 7 .. ***
بحساب بانکها- جاری….
بابت خرید ملزومات اداری
حساب ذخیره تعهدات ***
بحساب تعهدات ***
بابت برگشت اعتبار تامین شده
فصـل سـوم
طبقه بندی عملیات
عناوین طبقـه بنـدی عملیـات یا طبقـه بندی وظایف ـ برنامه هـا و فعالیتـهای هـر شهـرداری بشرح زیر میباشــد :
100- امور عمومی شهرداری ( شامل 7 برنامه و 28 فعالیت )
200- طراحی شهـر و خـدمات مهندسی و نظارت ساختمـانی و شهرسـازی(شامل 6 برنامه و 12 فعالیت )
300- خیابان سازی و اسفالت (شامل 5 برنامه و 10 فعالیت )
400- خدمات بهداشتی شهری ( شامل 4 برنامه و 10 فعالیت )
500- پارک سازی و درختکاری و زیبائی شهر(شامل 3 برنامه و 10 فعالیت )
600- حفاظت شهـر (شامل 6 برنامه و 5 فعالیت )
700- آب ـ فاضلاب ـ برق و گاز (شامل 5 برنامه و 12 فعالیت )
800-خدمات اجتماعی (شامل 6 برنامه و 19 فعالیت )
900- خدمات تعاونی و خیریه (شامل 4 برنامه و 10 فعالیت )
توضیحاًاضافه میشود:
1- کلیه اقدامـات و عملیات هر شهـرداری به شرح جدول فوق به 9 وظیفـه تقسیم گـردیـده است.
2- در شماره های قراردادی سه رقمی این جدول رقم سمت چپ نشان دهنده شماره وظیفه ، رقم دوم نشان دهنده شماره برنامه های داخل در هر وظیـفه و رقم سوم نشان دهنــده شماره فعالیتهای داخل در هر برنامه میباشــد .
3- در صورتیکـه یک برنامه مرکـب از چنـد طـرح باشـد طرحهـای وابسته به آن با شماره سه رقمی مربوط به آن فعالیت و با درج شماره مسلسل طرح در سمت راست بعد از یک ممیز مشخـص میباشـد.
طبقه بندی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار
درآمدها و منابع مالی شهرداریهای کشور به طبقه به این شرح تقسیم گردیه است که
هر طبقه شامل چند منبع میباشـد ، شماره های قراردادی درآمدها دو رقمـی است که رقم اول(سمت چپ) نشان دهنده شماره طبقه ، و رقم دوم(سمت راست) شماره منبــع داخل در هر طبقه را مشخـص میسازد . عناوین طبقه بندی درآمد شهرداریها و شماره قرارداد آنهـا بشرح زیر میباشد :
10- سهمیه شهرداری از پرداخت وزارت کشور
20- عوارض توام با مالیات وصولی در محل
30- عوارض بر ساختمانها و اراضی
40- عوارض بر ارتباطات و حمل ونقل
50- عوارض بر پروانه ها ، کسب و فروش و تفریحات
60- درآمدهای حاصل از فروش و درآمدهای وصولی در مقابل خدمات
70- درآمد تاسیسات شهرداری و جرائم و تخلفات
80- درآمد حاصل از وجوه و اموال شهرداری
90- کمک بلاعوض و هدایا و وامها و استفاده از موجودیهای نقدی و دوره های قبل
توضی‍ح : در صورتیکه شهرداری درآمدها دیگری بر حسب مقتضیات محلی وصول بنماید که در این جدول نام آن ذکر نکرده است . شهــرداری باید با رعایت طبقات 9 گانه ردیف مناسبی در جـدول مذکور برای آن درآمد اختصاص دهد .
طبقه بندی هزینه هــا
هزینه های شهرداریهای کشور به چهار فصل و 20 ماده به شرح جدول زیر تقسیم گردیده اسـت که هر فصل شامل چند ماده مشتمل بر چند جزء میباشد ، شماره های قراردادی هزینه ها چهار رقمی است که رقم اول سمت چپ نشان دهنده شماره فصل و رقم دوم و سوم نشان دهنده شماره ماده و رقم چهارم (اولین رقم سمت راست ) شماره جزء از ماده و فصل مربوطه را مشخص میسازد .
پرداخت هزینه ها از محل بانک صـورت میگیرد که به این علت بانک بستانکار شده و هزینه مربوطه بدهکار میکردد.
1000- فصل اول – هزینه پرسنلی
1010- ماده 1- حقوق و دستمزدها
1020- ماده2- مزایا و کمک ها
2000- فصل دوم – هزینه های اداری
2030- هزینه سفر ـ ماموریت ـ حمل و نقل و ارتباطات
2040- ماده 4- اجاره و کرایه
2050- ماده 5- خدمات قراردادی اداری و جاری
2060- ماده 6- سوخت ، برق، آب
2070- ماده 7- مواد و لوازم مصرف شدنی
2080- ماده 8- هزینه های پیش بینی نشده
3000- فصل سوم ـ هزینه های سرمایه ای
3090-ماده 9- مطالعه برای ایجاد ساختمان و تاسیسات
3100-ماده 10- خرید ساختمان ، زمین حقوق انتفاعی
3110- ماده 11- ساختمان
3120-ماده 12- ماشین آلات و تجهیزات عمده
3135- ماده 13- سایر کالاهای مصرف نشدنی
3130- ماده 14- خرید مصالح و لوازم ساختمان و تاسیساتی
3150- ماده 15- وام یا مشارکت در سرمایه ، بخش خصوصی و عمومی
4000- فصل چهارم- پرداخت های انتقالی
4160- ماده 16- کمک و اعانه و پرداختهای دیگر، بخش عمومی
4170- ماده 17- کمک و اعانه بخش خصوصی
4180- ماده 18- باز پرداخت وام و پرداخت بهره وامها
4190- ماده 19- پرداختهای انتقالی به کارکنان
41200- ماده 20- دیــون
انــواع درآمد
درآمدها در شهرداری را میتوان به درآمد عمومی و خصوصی مستمر و غیر مسـتمر و درآمد برنامه های عمرانی تقسیم نمود ،
دستورالعمل وزارت کشور درآمد شهرداریها را از لحاظ تشابه منابع به 9 طبقه شرح زیر طبقه بندی نموده است که هر طبقه شامل چند منبع میباشد، شماره های قراردادی درآمدها دو رقمی است که رقم اول ( سمت چپ)نشان دهنده شماره طبقه و رقم دوم (سمت راست) شماره منبع داخل در هـر طبقه را مشخص میسازد .
10- سهمیه شهرداری از پرداخت وزارت کشور (قدر السهم وزارت کشور)
20- عوارض توام با مالیات وصولی در محل( توام با مالیات )
30- عوارض بر ساختمانها و اراضی (ساختمان و اراضی)
40- عوارض بر ارتباطات و حمل و نقل (ارتباطات)
50- عوارض بر پروانه ها ، کسب و فروش و تفریحات (پروانه کسب و تفریحات)
60- درآمدهای حاصله از فروش و درآمدهای وصولی در قابل خدمات (فروش و خدمات)
70- درآمد تاسیسات شهرداری وجرائم و تخلفات (تخلفات و تاسیات)
80- درآمد حاصله از وجوه و اموال شهرداری (وجوه و اموال)
90- کمک بلاعوض و هدایا و وامهـا و استـفاده از موجـودی های نقـدی دوره های قبل (کمک ها و وامها) . در صورتیکه شهرداری درآمدهای دیگر برحسب مقتضیات محـلی وصول بنماید که در این جدول نام آن ذکر نگردیده است ، شهرداری باید با رعایت طبقـات 9 گانه ردیف مناسبی در جدول برای آن درآمد اختصاص دهد .
طریقه ثبت عملیات مالی درآمدها در دفاتر
بمنظورثبت عملیات مالی درآمدها در دفاتر حسابداری – ابتدا در قالب هر طبقه از درآمد شهرداری حداقل یک حسـاب جاری بانکی غـیر قابل برداشت (بدون دستـه چک) در بانک افتتاح میگردد و کلیه درآمدهای وصـولی در این حساب واریز خواهد شد .
در آنصورت حساب بانک مذکور بدهکار و حساب درآمد مربوطه بستـانکار میگردد، سـپس بـرای هزینه های مورد لزوم طبق دستور شهردار از حسابهای مربوطه برداشت و بحساب جاری درآمــد عمومی یا اختصاصی بر حسب مورد منتقل خواهد شد .
بانک **
درآمد **
هریک از طبقات 9 گانه درآمد- یک حساب اصلی در دفتر کل شهرداری را تشکیل میدهد و منابع درآمد در قالب حساب های فرعی یا حسابهای دفتر معین درآمد خواهد بود.
وام دریافتی و سایر منابع اعتبــار
گاهاً شهرداریهـا برای تامین اعتـبار لازم و بمنـظور انجام پروژه هـای عمــرانی و شهر سازی و تاسیسات شهر و یا سرمایه گذاری های بلند مدت اقدام به استقراض از بانکـها و سایر موسسـات اعتباری مینمایند.
هر چند در شهرداریهای ایران اینگونه هزینه ها معمولاً از طریق وام و کمک بلاعوض دولت تامیــن میگردد و استقراض از موسسات اعتبار چندان موردی ندارد معهذا در صورت لزوم نحوه استفاده از این قبیل وجوه با رعایت کامل مقررات و قوانین خاص امکان پذیر است ، بموجب بند 19 از ماده 45 قانون شهرداریها مصوب تیرماه 1334- تصویب وامهای پیشنهادی شهرداری پس از بررسی دقیق نسبت به مبلغ و مدت و میزان کارمزد و ترتیب استهلاک و مصرف وام از وظایف انجمن شهــری میباشد .
طریقه ثبت عملیات وام های پرداختنی در دفتر حسابداری
پس از طی مراحل قـانونی و اداری مبلــغ وام دریافت شـده مـیبایست بر حسـب مـورد بحساب های بانکی جداگانه ایکه به همین منظور در بانک افتتاح شده است واریز گردد. در آنصـورت حسـاب بانک مذکور بدهکار و در مقابل حسـاب "وامهای داخلی " که در ردیف درآمـدهای بودجـه مصـوبه قـرار دارد بستانکار خواهد شد. از طرفی بمنظور رعایت اصل " فشـاء حقـایق در گزارش و صـورتحسـابهای مالی" لازم اسـت مبلـغ وام و مانـده وام مستهلک نشده در صورتحسابهای مربوطه منعـکس گردد ، بدین لحاظ همزمان با بدهکـار کردن حساب جاری بانک و بستانکار کــردن ، حساب "وامهـای داخـلی" حساب "مـازاد تخصیص نیافته" نیز بدهکار و به همان مبلغ حساب وام پرداختنی بسـتانکار میشـود و در موقع بازپرداخت اقساط استهلاکی وام دریافت شده حساب هزینه ها برنامه … ماده 18 به میزان هر قسـط بدهکـار و حسـاب بانک بستانکار و به همان مبلغ حساب وام پرداختنی بدهکار و حســاب"مازاد تخصیص نیافته" بستانکار میگردد.
حساب وام پرداختنی و حساب "مازاد" از جمله حسابهـا دائمی میباشند که مانده آنها به سال بعد منتقل خواهند شد .
مثال : شهرداری نظرآباد وامی به مبلغ 000/000/100 ریال بمنظور توسعه و تکمیل پروژه کشتارگاه از بانک توسعه صنعتی دریافت و اولیت قسط آنرا به مبلغ 000/500 ریال طی چک شماره 6524 مورخه28/12/65 پرداخت مینماید، مطلوبست ثبت عملیات مربوط به دریافت وام و پرداخت اولین قســط آن در دفتر روزنامه .
منابع:
سایت حسابرس
http://www.acclearn.com/forum/index.php/topic,5358.0.html
http://daneshnameh.roshd.ir/
http://forum.parsigold.com
/http://www.kcc.hawall.edu
/http://www.quia.com
/http://www.accountingeducation.com/links
/http://www.account2.com
/http://www.ui.ac.ir
/http://www.caso.com
/http://www.cpajournal.com
/http://www.electronicaccountant.com
34