موضوع اقدام پژوهی :
چگونه توانستم مشکل رفتاری و روانی یکی از دانش آموزان را بوسیله ورزش حل نمایم .
تقدیم
تقدیم به همه معلمان عزیز که در عرصه علم و دانش تلاش و کوشش می کنند
فهرست مطالب
چکیده 5
مقدمه 6
طرح مساله 7
پیشینه تحقیق 8
جمع آوری داده ها و گردآوری اطلاعات (شواهد 1 ) 8
یافته های علمی 11
تاثیر ورزش بر متغیرهای روان شناختی 11
انرژی برای یادگیری 12
اهمیت و نقش ورزش در تسریع روند یادگیری 13
فعالیت های جسمانی و افزایش عملکرد تحصیلی 16
جایگاه تربیت بدنی دوره ابتدایی در جهان معاصر 16
اهداف درس تربیت بدنی 17
اهمیت تربیت بدنی در تعلیم و تربیت دانش آموزان 18
ورزش و نقش آن در سلامت روان 20
تنظیم ساعت زنگ ورزش با نیازهای دانش آموزان 21
زنگ ورزش، زنگ سلامت 22
ارائه ی راه حل های مناسب 24
چگونگی اجرای راه حل های جدید و پیشنهادی 25
راه حل انتخابی 28
اجرای بهترین راه حل 28
ارزیابی (شواهد 2 ) 28
گردآوری اطلاعات (2) 28
پیشنهادها 29
بحث و نتیجه گیری 30
فهرست منابع 32
چکیده
آمادگی جسمانی دانش آموزان یک امر بنیادی و اساسی است که سلامت و قدرت افراد و اجتماع را تضمین می کند. دانش آموزی که قدرت و کارآیی لازم بدنی را دارد، قادر است وظایف و کارهای روزانه خود را بدون احساس خستگی انجام دهد و توانایی لازم را برای گذراندن اوقات فراغت یا مقابله با پیشامدهای ناگهانی به دست آورد. چنین فردی از بیماری و نارسایی ها و نواقص جسمی به دور خواهد ماند و استقامت، چابکی، انعطاف پذیری و سرعت از ویژگی های چنین دانش آموزی است.
دانش آموزان باید هر روز به فعالیت های منظم ورزشی براساس قدرت بدنی شان بپردازند تا قدم های صحیح به سوی آمادگی و کارآیی بدنی برداشته شود زیرا توجه به کارآیی بدن موجب می شود استخوان ها، مفاصل و عضله های بدن برای انجام حرکات و فعالیت ها نیرومند شوند. دستگاه های تنفس و جریان خون نیز تا حد بسیاری از اجرای برنامه ها و حرکت های صحیح ورزشی سود می برد.
هرچه برنامه های مناسب ورزشی، زودتر و در سنین کمتری اجرا شود، ابتلا به امراض قلبی و دیگر نارسایی ها کمتر خواهد بود. ارتباط بین آمادگی بدن و سرعت انتقال، یادگیری، انظباط، سازگاری با محیط، ایجاد صفات اجتماعی و تعاون با دیگران غیرقابل تردید است و مربیان باید به آن توجه کنند. مهارت های بدنی زاییدن قدرت استقامت و چابکی بدن است و با اجرای برنامه های صحیح ورزشی به دست می آید.
مقدمه
مطالعات جدید در مورد مغز و شیوه یادگیری مغز برای معلمان و والدین، دیدگاه های جدیدی درباره تدریس و یادگیری ایجاد کرده است پژوهش های جدید نه فقط یافته های نوینی را عرضه کرده است، بلکه به نوسازی برداشت های قدیمی درباره یادگیری هم کمک کرده است.
پژوهش های مغز محور، جدا از جنبش آموزش و پرورش نیستند، بلکه آنها رویکردهایی هستند که آموزش و پرورش را مرتفع می سازند. (کانی 1990). با آن که برخی پیشنهادهای پژوهشی مغز محور، دیر به بار می نشینند، ولی بینش ها و چشم اندازهای عملیاتی هم عرضه می کنند حتی برای ساختمان سازی و آماده سازی فضای بازی در مدارس.
اریک جنسن (1995) در کتاب جدید خود تحت عنوان تدریس مبتنی بر مغز اظهار می کند که همگی درصدد هستیم تا راه حل هایی برای مسائل و چالش های آموزش و پرورش بیابیم و باید در کاربرد یافته های جدید تا حدودی احتیاط کنیم. آن گاه که فردی رویکرد خاص سازگار با مغز برای ارتقای یادگیری معرفی می کند، به واقع، آن نمی تواند گام نهایی درباره یادگیری و تدریس باشد.
حال آن قدری که معلمان ورزش می توانند در میدان ورزش بچه ها را تربیت کنند، در کلاس واقعاً نمی شود آن ها را تربیت کرد، برای این که در کلاس، بچه ها خودشان را جمع وجور می کنند و آدم نمی فهمد که ذات آنها چیست. (شهید بزرگوار رجایی)
یادگیری و عملکرد مهارت های حرکتی همواره مورد توجه بوده است زیرا مهارت های بنیادی و ابتدایی از همان اوایل دانش آموزی کسب می شوند و به تدریج به کنترل قامتی دست می یابند و برای رسیدن به این مرحله دانش آموز باید مراحل رشدی خود را به طور متوالی طی نماید و این مهم در بدو تولد نوزاد با انجام حرکات غیرارادی در دستان نوزاد شروع و به تدریج به کنترل گردن و در سنین بالاتر به کسب مهارت های پیشرفته مثل مهارت های دست کاری (دریافت، پرتاب و …) و مهارت های جابجایی می شود.
دانش آموز همچنان، روابط اجتماعی و مهارت های مرتبط به آن را کسب می نماید عملکرد مهارت های حرکتی نیز سازگارتر و متعادل تر می گردد. حرکت جزء اساسی ترین عوامل زندگی انسان است و نقش مهمی در رشد عمومی و به خصوص رشد ذهنی دارد. (حرکت یعنی زنده بودن و زندگی کردن).
طرح مساله
مسئله مهمی که از نظر تربیتی برا ی جامعه ما در خور توجه است پرورش نونهالانی است که سازنده جامعه فردا هستند ما مربیان باید با حوصله و بردباری تمام مشکلات دانش آموزان را شناسایی کرده و در جهت رفع آنها تلاش کنیم .
در اوایل سال تحصیلی متوجه شدم که یک نفر از دانش آموزانم از لحاظ اخلاقی مشکل دارد و پرخاشگری می کند و حالت نشاط و شادی را از زنگ ورزش گرفته است و مرتب با کوچکترین حرکتی جر و بحث می کرد .
احساس کردم با این روش دانش آموزان دیگر رنج می برند و نمی توانند به راحتی و شادابی ورزش کنند و باید فکری کنم که با هر روش ممکن جلوی پرخاشگری این دانش آموز گرفته شود تا فضای کلاسم با نشاط و شاداب گردد و دانش آموزانم از زنگ ورزش لذت کافی ببرند و به فکر راهکارهایی افتادم .
پیشینه تحقیق
مرحوم شهید دکتر رجایی فرموده اند : آن قدری که شما ( دبیران ورزش ) می توانید در میدان ورزشی بچه ها را تربیت کنید در کلاس واقعاً نمی شود آنها را تربیت کرد . برای این که در کلاس من بارها گفته ام بچه ها خودشان را جمع و جور می کنند و آدم نمی فهمد که ذات آنها چیست ؟
کودکان امروز ، مسئولان امور فردا هستند . اگر آنان را درست تربیت کنیم ، زندگی شاداب خود را در خدمت به جامعه خواهند داشت حرکت و فعالیت های بدنی و ورزش بعنوان یک نیاز اساسی برای بهزیستی افراد بشری و جوامع علمی پذیرفته شده است .
من به عنوان یک دبیر دوره ی متوسطه وظیفه خود دانستم که یک دبیر ورزش دوره متوسطه باید با تئوریهای روان شناختی بازی اشنا باشد همانطور که فروید ، انگیزه اصلی بازی را تخلیه هیجانی دانسته و معتقد است که بازی با به وجود آوردن آرامش ، موجب کسب لذت و آرامش می شود .
پس من هم به عنوان یک دبیر علاقمند به شغلم تصمیم گرفتم برای به دست آوردن شادابی و برطرف کردن پرخاشگری دانش آموزانم مطالعه و تحقیق کنم به همین دلیل کتاب های روانشناسی ورزشی و زیورهای ورزشی را مطالعه کردم و از سایت های اینترنتی و استفاده از تحقیقات دیگران و کمک گرفتن از همکاران دیگر و مدیر مدرسه سعی کردم مشکل را حل کنم .
جمع آوری داده ها و گردآوری اطلاعات (شواهد 1 )
برای این کار ترجیح دادم نخست با خود دانش آموز صحبت کنم تا نظر خود را بگوید از چهره دانش آموز مشخص بود که در خانواده مشکل دارد و ارتباط بین پدر و مادرش خوب نیست که تاثیر سوئی روی اخلاق دانش آموز گذاشته است ، به خاطر اینکه در خانه آرامش نداشت در مدرسه مدام به دانش آموزان پرخاشگری می کرد .
با توجه به اینکه خودم به تنهایی نمی توانستم مشکل دانش آموز را حل کنم چون فقط زنگ ورزش با من سر و کار داشت بقیه ی اوقات با دبیر مربوطه در کلاس بود و با مدیر و معاون هم در زنگ های صبحگاه و مراسم دیگر ارتباط داشت . تصمیم گرفتم از همه کمک بگیرم .
در مرحله دوم با دبیر مربوطه دانش آموز صحبت هایی داشتم و سوال از پرخاشگری دانش آموز کردم . دبیر مربوطه اظهار داشتند که این دانش آموز به بهانه های مختلف دوست دارد دانش آموزان دیگر را اذیت کرده و با پرخاشگری نظم کلاس را به هم بزند معلوم شد که در زنگ های کلاسی پرخاشگری دانش آموز زیادتر است اما در زنگ ورزش کمتر است . .
از دبیران سالهای قبل در مورد وضعیت اخلاقی این دانش آموز سوال کردم به این نتیجه رسیدم که از همان سال قبل اخلاق و رفتار او به همین منوال بوده است و در کلاس خیلی اذیت می کرده ولی زنگ های ورزش آرام تر بوده است .
از مدیر و معاون آموزشی مدرسه سوالاتی در مورد وضعیت دانش آموز شد که آنها هم از اخلاق و پرخاشگری نامبرده راضی نبودند و می گفتند در مراسم صبحگاه یا مراسم مختلفی که برگزار می شود بی نظمی به وجود می آورد .
از دانش آموزان مدرسه در زنگ تفریح سوالاتی در مورد دانش آموز شد عده ی زیادی شکایت داشتند ، و عده ی کمی تا حدودی راضی بودند .
از دبیر تربیت بدنی سال قبل پرسیدم در جواب پاسخ داد این دانش آموز هنگام بازی های گروهی آرام تر بوده ولی در کلاس درس دوستان خود را اذیت و پرخاشگری می کرده است .
از مستخدم مدرسه در مورد وضعیت دانش آموز سوال کردم راضی نبود و می گفت حتی این دانش آموز حاضر نیست آشغال خود را در سطل بریزد و اگر تذکر داده شود عصبانی می شود و پرخاشگری می کند
در جلسه ی شورای دبیران مشکل دانش آموز مطرح شد روی هم رفته دبیران راضی نبودند .
یک روز که از کنار پدر دانش آموز رد می شدم بچه هایی را دیدم که در کوچه بازی می کردند مکث کرده و در مورد فرد مورد نظر سوالاتی پرسیدم معلوم بود زمانی که با بچه ها در کوچه است باز هم پرخاشگری می کند .
یک روز با مادر دانش آموز صحبت کردم معلوم شد که مادرش هم رضایت از کارش ندارد و گله و شکایت می کرد و می گفت هر زمان که به خانه اقوام و خویشان هم می رویم با بچه های آنها هم سازش ندارد و به بهانه های مختلف پرخاشگری می کند .
باز با خود دانش آموز مصاحبه کردم و از او سوالاتی پرسیدم از جمله : آیا از نظر اقتصادی وضع خوبی دارید ؟ رابطه پدر و مادرت با شما چگونه است ؟ ارتباط پدر و مادرت با هم چگونه است ؟ رفتارت با بقیه ی افراد خانواده چطور است ؟ آیا ورزش و تفریح را دوست داری ؟ آیا اوقات فراغت به تفریح و گردش می روید ؟ چند تا فرزند هستید ؟ سطح سواد پدر و مادرت چقدر است ؟ و ……
از تمام حرفهای دانش آموز نتیجه گرفتم که از نظر اقتصادی وضع خوبی ندارند و پدر و مادرش کم سواد هستند و پدر به خاطر کارهای سنگین و مشکلات مالی پرخاشگر است و با بقیه ی افراد خانواده هم بد اخلاقی می کند و رفتار او در فرزندشان تاثیر گذاشته و کاری به تفریح و گردش و ورزش ندارند و از نظر اخلاقی به ترتیب فرزندان توجهی نداشته و از لحاظ امنیتی این دانش آموز در خانه احساس آرامش خوبی ندارد .
با توجه به این مشکل با همکاری بقیه ی همکاران و با کمک گرفتن از مشاور اداره ، خانواده دانش آموز ، مطالعه ی کتاب های گوناگون و کتاب های پیوند و …. تصمیم به حل مشکل گرفتم .
یافته های علمی
تاثیر ورزش بر متغیرهای روان شناختی
تحقیقات بسیاری نشان داده است که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است رابطه نزدیکی با سلامت روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی دارد. ورزش از اضطراب و افسردگی می کاهد، اعتماد به نفس را افزایش می دهد و خودپنداره را تقویت می کند. ورزش به ویژه در سنین دانش آموزی و نوجوانی مفر سالمی برای آزاد کردن انرژی های اندوخته شده است و این خود بسیار لذت بخش و آرامش دهنده است.
شرکت در فعالیت های ورزشی به اجتماعی شدن و کسب مهارت و کفایت و همچنین دوست یابی و ارتباط سالم با همسالان کمک می کند. در جریان یکی از پژوهش های اخیر در ایالات متحده 65 درصد از جوانان ابراز کردند که ورزش آنها را از اعتیاد به الکل و مواد مخدر بازداشته است. (سیمون 1999).
در جریان فعالیت های ورزشی شدید میزان ترشح اندورفین ها افزایش می یابد و به همین دلیل ورزشکاران پس از انجام تمرینات احساس لذت و آرامش خاصی می کنند که به آن اصلاحاً joggrs high گفته می شود. با توجه به شباهت بین اندورفین ها و ترکیبات افیونی، ورزش کردن می تواند جایگزین سوءمصرف مواد مخدر در معتادان شود.
در نتیجه تمرینات ورزشی مدام میزان جریان خون در مغز افزایش می یابد. افزایش جریان موجب اکسیژن رسانی و تغذیه بهتر نرون های مغز شده و از تنگ شدن عروق مغز جلوگیری می کند. این تاثیرات خود موجب پیشگیری از فراموشی و زوال توانمندی های ذهنی در سالمندان می شود. تمرینات ورزشی همچنین موجب آزادسازی نوعی فاکتور رشد به نام B.D.N.F می شود که می تواند نرون ها را در مقابل آسیب و صدمه مقاوم نموده و از بروز بیماری های آلزایمر و پارکینسون تا حدود زیادی جلوگیری کند.
بر طبق نتایج آزمایش هایی که اخیراً در رابطه با تاثیر ورزش بر حافظه انجام شده، افزایش میزان تولید BDNF می تواند بر یادگیری و حافظه تاثیر مثبت داشته باشد. بنابراین در نتیجه تمرینات ورزشی، میزان جریان خود در مغز، تعداد سلول های مغز در ناحیه هیپوکامپ و ترشح مولکول های حفاظتی مانند BDNF افزایش می یابد. مجموعه این فرآیندها می تواند موجب بهبود حافظه و به تعویق انداختن بیماری آلزایمر شوند (برکتولد).
انجام تمرینات ورزشی می تواند کاهش توانمندی های شناختی را که در اثر سالمندی حادث می شود به تاخیر اندازد. تمرینات ورزشی رشد سلول های عصبی و گسترده شدن ارتباطات بین سلولی که برای یادگیری و حافظه ضرورت دارد می تواند مغز را جوان و فعال نگهدارند. (کریستیت یافه).
دکتر یافه تاثیرات تمرین بر سلول های عصبی ناشی از افزایش جریان خون در مغز است که منجربه آزاد شدن فاکتورهای رشد می شود و می تواند از سکته مغزی پیشگیری نماید. از سوی دیگر تمرینات ورزشی می تواند مانند برخی ترکیبات دارویی، موجب آزادسازی سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین شود.
انرژی برای یادگیری
اگر چه مغز انسان بالغ فقط دو درصد از وزن بدن او را تشکیل می دهد، ولی به تنهایی بیست درصد از انرژی جسمانی را مصرف می کند. انرژی مصرفی مغز از طریق خون پراکسیژن تدارک می شود، اکسیژن مصرفی مورد نیاز از طریق شش ها تامین می گردد. مغز انسان در هر ساعت به گردش 8 گالن خون یا در هر روز تقریباً 200 گالن (800 تا 600 لیتر) خون نیاز دارد. توازن الکترونیکی مناسب برای کارکرد مغز از طریق آب بدن به دست می آید. برای حصول این توازن، هر فرد بالغ باید 6 تا 12 لیوان آب بنوشد. از دست دادن آب بدن در طول ساعات حضور دانش آموزان در کلاس درس عاملی برای آسیب های یادگیری، تنبلی و بی حالی است. (هانافورد 1995).
عامل حیاتی دیگر برای کارکرد مطلوب مغز، اکسیژن است. بدون هوای تازه، نمی توان انتظار داشت که مغز کارکرد بهینه ای داشته باشد. از این رو، طراحی ساختمان مدارس و در پیش بینی تسهیلات و تجهیزات مدارس، نباید تامین هوای تازه کلاس های درس مورد غفلت قرار گیرد. هنگام یادگیری، سلول های مغز- نرون ها- اطلاعات را تقریباً با سرعتی بیش از 300 کیلومتر در ساعت انتقال داده یا مورد تبادل قرار می دهند. هر نرون می تواند هزاران سیگنال یا علامت را از سایر منابع نرونی، بدون آن که با آنها ارتباط داشته باشد، دریافت کند. نرون ها، پیام ها را بیشتر به صورت شیمیایی تبادل می کنند (جنسن 1998).
انرژی لازم برای فعالیت نرونی، انرژی الکتریکی و شیمیایی است. ماهیت عمل نرون ها، مغز را به یک پردازشگر الکترو- شیمیایی تبدیل کرده است. الگوی یادگیری مغز از زمان تولد و بنا به دیدگاهی عمر از دوره جنینی آغاز می شود. شیوه پاسخ وی و سازگاری فرد با محیط، نحوه زیست و یادگیری مغز را تعیین می کند. الگوی یادگیری پایه گذاری شده را فرو بریزد. مدارس، یکی از مراکز عمده برای ایجاد تغییر در الگوهای یادگیری دانش آموزان هستند.
بازی، ورزش، تجربیات عملی و انواع فعالیت های چالش برانگیز منبع اصلی یادگیری هستند. با این همه ، هنوز مدارس برخلاف الگوهای یادگیری دانش آموزان طراحی می شوند. برای نمونه، استخر شنا از محیط های محرک و چالش برانگیز برای دانش آموزان ابتدایی و راهنمایی اند، ولی مدارس به ندرت به آن دسترسی دارند.
اهمیت و نقش ورزش در تسریع روند یادگیری
هر دانش آموزی بارها و بارها در سالن های ورزشی دیوار حیاط و راهروی مدارس، انواع رسانه های گروهی، کتاب ها و نشریات با عباراتی "عقل سالم در بدن سالم است" مواجه می شود. با این حال عده کمی از نوجوانان و جوانان حقیقت و معنای اصلی این جمله را عملاً در زندگی خود به کار می گیرند و اغلب آنها در برنامه های روزانه درس و ورزش را همراه هم تنظیم نمی کنند.
خانم صابره شوکتی، مربی ورزش یکی از دبیرستان های تهران در این زمینه می گوید: متاسفانه در کشور ما درس و ورزش به ندرت با یکدیگر توام می شوند. اغلب آنها که به پرورش نیروی بدنی خود همت گماشته اند از پرداختن به قدرت فکری خویش غافلند و بیشتر دانش آموزان مستعد و پرتلاش نیز که مدام به مطالعه و کار فکری مشغولند از نظر بدنی در حد بسیار ضعیفی قرار دارند که این خود نیمی از تلاش شبانه روزی آنها را هدر می دهد.
سلول های مغزی برای فعالیت خود به 25 درصد از کل انرژی مورد استفاده بدن نیاز دارند. آیا این انرژی تنها به وسیله تغذیه و استراحت- به صورتی که در بین دانش آموزان رایج است- تامین می شود؟
خانم نرگس سماوات، کارشناس در زمینه زیست شناسی و تغذیه در توضیح این مطلب می گوید: غذا خوردن با عجله شایع بین دانش آموزان بدون تحرک جسمی لازم، حتی اگر با استراحت کافی هم همراه باشد نمی تواند تاثیر کاملی در رساندن ماده و انرژی مورد نیاز بدن داشته باشد. در صورت نبودن برنامه ریزی صحیح برای انجام حرکات ورزشی روزانه، مغز انرژی کافی در اختیار ندارد زیرا تلاشی برای به جریان انداختن و تنظیم و گستردن انرژی به تناسب نیاز هر قسمت از بدن- خصوصاً مغز- صورت نگرفته است.
علاوه بر این کم تحرکی و رخوت جسمی از آن، تاثیر مستقیم بر روی روح و روان و اعصاب دارد و ذهن را نیز به سمت خستگی و ناتوانی هدایت می کند که نتیجه همه اینها بالقوه ماندن بسیاری از قابلیت های ذهنی و استعدادهای محصلان در یادگیری است.
اغلب اوقات دانش آموزان خمود و بی حوصله و با اکراه به سوی انبوه کتاب هایشان می روند و سعی می کنند خلل همیشگی ناشی از عدم تحرک بدنی را با فشار آوردن بی مورد به ذهن و انواع و اقسام روش های یادگیری جبران کنند در حالی که راه بسیار ساده تر و سالم تری مانند ورزش می توانند علاوه بر سلامت، نشاط و افزایش فعالیت ذهنی، شور و اشتیاق آنان را نسبت به درس خواندن تضمین کند. برای اینکه مغز به خوبی از عهده یادگیری و حفظ مطالب درسی برآید، علاوه بر رساندن مواد غذایی و انرژی کافی باید از خونی پاک و غنی از اکسیژن تغذیه شود.
بدین منظور باید شش ها کاملاً از هوا پر و خالی شوند بنابراین دانش آموزان باید ریه های خود را نیز نیرومند کنند و این کار نیز به وسیله ورزش میسر است. هر حرکت ورزشی خواص و نتایج خاص خود را دارد و این گونه نیست که ورزش فقط ماهیچه ها را قوی کند. معلمین ورزش در مدارس باید خواص هر حرکت را نیز به محصلین خود آموزش دهند تا آنها با آگاهی کامل از نتایج سودمند ورزش بهره مند شوند. در ضمن برای رساندن اکسیژن کافی به سلول های مغزی دانش آموزان باید یاد بگیرند که صحیح و اصولی تنفس کنند و با عادت دادن شش ها به نحوه مطلوب بازده تنفسی خود را افزایش دهند.
ورزش نخستین پرونده احساسات و ادراکات آدمی است. دانش و زیبایی در تندرستی است و تندرستی حقیقی به وسیله ورزش و گردش و غذای سالم، مقوی و منظم حاصل می شود. ورزش خون را به نسبت به تمام اعضای بدن به عضلات دست و پا و گردن و کمر به خصوص اعصاب می رساند و در تمام بدن خون را به جریان درمی آورد.
برخی از دانش آموزان ممکن است دیرتر یا زودتر از دو ماه به ورزش صبحگاهی عادت نمایند و بالاخره این اقدام مفید عادت و طبیعت ثانوی آنان خواهد شد. ورزشی که دختران می نمایند نباید ورزش های سنگین قهرمانی باشد بلکه آنان باید در مدرسه بیشتر تنیس روی میز و بازی های توپ دار مثل والیبال و بسکتبال و ورزش های سبک دیگر نمایند و با اسباب های ورزشی سنگین مانند هالتر و دمبل کار نداشته باشند.
بنابراین بهتر آن است که محصلان خود به فکر تنظیم فعالیت های ذهنی و جسمی خویش باشند و با تصمیم گیری و به کار بستن اراده، روی آوردن به ورزش و توام کردن آن با تحصیل از سنگینی بار مشکلاتی که بر روح و ذهنشان انباشته اند بکاهند و به تجربه عینی دریابند که در صورت هماهنگ کردن این دو با صرف همان وقت و همان کار ذهنی در عرصه یادگیری به نتایجی چند برابر مطلوب تر از قبل دست خواهند یافت و در نهایت با ذهنی بازتر و بسیار راحت تر از استعدادهای خود بهره برداری خواهند کرد.
فعالیت های جسمانی و افزایش عملکرد تحصیلی
برای رشد کارکرد های مغزی، فعالیت جسمانی بسیار حائز اهمیت است. فعالیت هایی چون دویدن، پریدن، جهیدن، شنا کردن سبب تقویت عقده های پایه، مخچه و جسم پینه ای می شود. ورزش و تمرین بدنی، اکسیژن زیادی را به مغز می رساند و بر میزان ارتباط بین نرونی می افزاید. یادگیری از طریق پیاده روی، حرکات کششی و سایر فعالیت های جسمانی ارتقاء یافته و تقویت می گردد. (جنسن 1998)
یافته های یک پژوهش علوم تربیتی حاکی از آن است که ورزش عملکرد تحصیلی دانش آموزان را افزایش می دهد. با توجه دقیق تر به نتایج تحقیق می توان نتیجه گرفت که صرف وقت بیشتر برای ورزش نه تنها هیچ گونه اثر سویی بر عملکرد تحصیلی و هوش نداشته است، بلکه در بیشتر موارد باعث عملکرد تحصیلی بهتر دانش آموزان نیز شده است.
جایگاه تربیت بدنی دوره ابتدایی در جهان معاصر
باید دانست که تربیت بدنی در مدارس ابتدایی مفهوم بازی به شکل آزاد یا حکم ساعت تنفس بین دو کلاس را ندارد. کلاس درس تربیت بدنی، حکم آزمایشگاهی را دارد که در طی آن، دانش آموز با وظیفه مهم فراگیری حرکت و یادگیری از طریق حرکت درگیر می شود. شادی، تنوع و سرگرمی محصول فرعی یک درس تربیت بدنی خوب است. معنای واژه تعلیم و تربیت هدایت به جلو است. تربیت بدنی آن جز از فرآیند تعلیم و تربیت است که در آن هم تربیت بدن و هم تربیت از طریق بدن، مطرح است.
اهداف درس تربیت بدنی
در برنامه ی درسی تربیت بدنی، جهت گیری اساسی یاددهی- یادگیری، کسب و حفظ سلامتی برای دانش آموزان است. برنامه درسی تربیت بدنی به دانش آموزان آگاهی های لازم را جهت حفظ سلامت خود در آینده، بدون کمک دیگران، بدهد. از جمله این آگاهی ها انجام صحیح حرکات پایه- یعنی راه رفتن، دویدن، پریدن، با پرش رفتن، با جهش رفتن، … منتقل شود. از جمله اهداف دیگر تربیت بدنی آمادگی جسمانی دانش آموزان همچون استقامت عمومی انعطاف پذیری و قدرت می باشد که در سلامت جسمی و حرکتی فرد عامل تعیین می باشد. هدف سوم تربیت بدنی ارتباط تنگاتنگ بین ورزش و تغذیه می شود. دانش آموزان با زمان دقیق صرف غذا، نقش آب و مایعات آشنا خواهند شد. در کنار این اهداف، هدف های اجتماعی، شناختی و عاطفی و روانی به آسانی در درس تربیت بدنی به دست می آیند.
چرا باید در مدرسه ورزش کرد؟
از جمله دلایل مهم می توان به ایجاد موارد زیر اشاره کرد:
1- سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان
2- رشد تکامل و یادگیری حرکتی مناسب با سن
3- تربیت فردی و گروهی
4- پشتوانه قوی برای ورزش قهرمانی
5- عادت به ورزش کردن
6- پیشگیری از آلودگی دانش آموزان به عادت ناپسند و مضر در محیط زندگی
7- پر کردن اوقات فراغت و لذت بردن
8- پی بردن به اهمیت نظم و سازمان دهی در کلاس
9- داشتن نقش توانبخشی
اهمیت تربیت بدنی در تعلیم و تربیت دانش آموزان
فعالیت های بدنی و ورزش علاوه بر تقویت قوای جسمانی که یک اصل مهم در ارتقای بهداشت همگانی است بر رشد قوای ذهنی و روانی دانش آموزان نیز تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. تدوین یک برنامه ورزشی مناسب در مدارس بسیار ضروری است. باید به هدف تربیت بدنی ارج نهیم و مسائل کاربردی این علم را در مدارس به اجرا درآوریم، تربیت بدنی و ورزش می تواند به موارد زیر که اکثر دانش آموزان به آن مبتلا هستند بپردازد و آن را تا حدی رفع نماید، حتی پزشکان برای درمان بسیاری از ناراحتی های جسمانی به بیماران خود توجه می کنند که ورزش و کارهای اصلاحی جسمی که جزء علوم تربیت بدنی و ورزشی انجام دهند.
این موارد عبارتند از:
1- برطرف نمودن ضعف عضلانی
2- تقویت انعطاف پذیری عضلات
3- دادن نشاط روحی
4- اجتماعی نمودن
5- تقویت سیستم قلب و عروق
6- تقویت حواس و ذهن
7- تقویت عضلات جهت جلوگیری از انحراف ستون فقرات
ارتباط آموزش حرکات بدنی با برنامه های تربیت بدنی مدارس
در آموزش حرکات تربیت بدنی دانش آموزان با چگونگی و چرایی حرکات بدن خود آشنا می شوند. از جمله اهداف اساسی آموزش حرکات، کمک به دانش آموزان است تا از طریق الگوهای حرکتی فعال، به توانایی های بدنی خود پی می برند.
مهم ترین کمک مربی در برنامه ریزی حرکات بدنی دانش آموزان، آن است که دانش آموز اصول و مبنای حرکات را یاد بگیرد و در زمان های مختلف و در شکل های متفاوت آنها را اجرا کند و یا مسائل رقابتی را برای دانش آموزان ترتیب دهد و با ارائه تمرین های متناسب با قابلیت ها و سطح توانایی های هر دانش آموز خاص آنها را در حل مسائل، کمک کنند:
در واقع آموزش حرکات بدنی در برنامه های تربیت بدنی نقش جایگزینی ندارد، بلکه می تواند کامل کننده آن باشد. برای مثال اگر دانش آموزی در فعالیت هایی که نیاز به شروع و توقف کردن، چرخیدن و حرکت به طریقی خاص دارد، مشکل داشته باشد، فعالیت های حرکتی می تواند توانایی در این جهت بالا ببرد.برنامه ریزی در جهت شکل دهی برنامه های ورزشی- حرکتی آموزش حرکات بدنی و مورد علاقه دانش آموزان نه تنها برای رشد همه جانبه بلکه برای کاهش رفتارهای تخریبی دانش آموزان در مدرسه و محیط های دیگر نیز موثر است.
مهم ترین کمک مربی در برنامه های حرکات بدنی دانش آموزان ایجاد جوی است که در آن دانش آموز اصول حرکات را یاد بگیرد و فرصت های متنوع برای کاوش در شکل های مختلف حرکات را پیدا کند. در موارد ایجاد زمین های ورزشی در فضای باز، اولاً باید حداقل مساحت را نسبت به تعداد دانش آموزان در نظر گرفت. ثانیاً دقت شود که سطح زمین صاف و بدون پستی و بلندی باشد.
ورزش و نقش آن در سلامت روان
ناراحتی های جسمانی، اختلالات روانی را به همراه داشته و برعکس. نکته برجسته در تقویت قوای جسمانی، حفظ روان سالم می باشد. پسرانی که از نظر قوای جسمانی ضعیف می باشند علاوه بر ضعف جسمانی دارای مشکلات روانی مانند احساس حقارت و عدم توانایی تطبیق خود با دیگران می باشند. دانش آموزان ورزشکار دارای صفات ممتاز رفتاری چون رهبری، تحرک های اجتماعی حس ارزش های فردی و اجتماعی، عدم شک و تردید در خود عدم بهانه جویی و نتیجتاً رشد اجتماعی بیشتر می باشد.
تحقیقات بسیاری نشان داده است که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است رابطه نزدیکی با سلامت روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی دارد. ورزش از اضطراب و افسردگی می کاهد و اعتماد به نفس را افزایش می دهد. ورزش به ویژه در سنین دانش آموزی و نوجوانی مفر سالمی برای آزاد کردن انرژی های اندوخته شده است و این خود بسیار لذت بخش و آرامش دهنده است.
به گفته جامعه شناسی Thomas Jeffrey که مطالعاتی پیرامون تاثیر شرکت جستن در فعالیت های ورزشی بر دانش آموزان مقاطع ابتدایی و راهنمایی انجام داده است، جوانان، صرف نظر از نژاد و جنسیت آنها، از شرکت در برنامه های ورزشی مناسب بهره ی زیادی می برند.
ارتباط هایی نیز میان شرکت دختران در تیم های ورزشی در مقاطع راهنمایی و دبیرستان و موفقیت آنها در زندگی حرفه ای کشف کرده که به ارزش های کار تیمی، تعیین هدف و پاداش برتر بودن باز می گردد. در تارنمای بنیاد ورزش زنان آمده، "تصادفی نیست که 80 درصد از مدیران زن 500 شرکتی که در فورچون آمده اند، خود را به این دلیل که در نوجوانی در دنیای ورزش بوده اند، دخترانی شیطان و شلوغ معرفی کرده اند".
تنظیم ساعت زنگ ورزش با نیازهای دانش آموزان
زنگ ورزش، زمان بروز خلاقیت دانش آموزان است. دانش آموز با حضور در ساعت ورزش علاوه بر تقویت بعد جسمانی به بازی، تفریح، پرورش روحیه تعاون و همکاری می پردازد ولی ساعت زنگ ورزش در مدارس ایران با اولویت های اصلی نیازهای دانش آموزان تنظیم نشده است. در تحقیق زیر به مقایسه اولویت های نیازهای جسمانی، مهارتی، شناختی و عاطفی دانش آموزان در درس تربیت بدنی و ورزش مدارس پرداخته شده است. (رحیم رمضانی نژاد، حمید محبی، مهرعلی همتی نژاد).
در این تحقیق آمده است توجه به نیازهای چندگانه دانش آموزان و پرهیز از پرورش تک بعدی با توجه به یک هدف با یک نیاز اهمیت بسیاری دارد، به ویژه اینکه برخی محققان معتقدند نقش معلمان تربیت بدنی در برآوردن برخی از نیازهای اجتماعی حتی بیشتر از والدین است.
بررسی محتوای درس تربیت بدنی در کشورهای مختلف نشان می دهد که بسیاری از نیازهای آموزشی دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در بسیاری از اهداف و استانداردهای درس تربیت بدنی بر نیازهای مختلف دانش آموزان مانند آموزش انواع حرکات و مهارت، بهداشت جسمانی و روانی توسعه مفاهیم شناختی، توسعه مهارت های ارتباطی، فعالیت های جسمانی خارج از مدرسه، لذت، حرکت، سلامتی و رشد اجتماعی، رفتار احترام آمیز و آمادگی جسمانی تاکید شده است.
تدوین اهداف کلی درس تربیت بدنی در حیطه های مختلف تربیتی گسترش زیادی پیدا کرده است که در بسیاری از آنها فعالیت های مناسب با نیازهای لذت، تعامل اجتماعی، مهارت های ورزشی و تفریحی، توسعه حرکتی- ادراکی، الگوهای حرکتی بنیادی، سلامتی و آمادگی جسمانی، مهارت های حرکتی ورزش برای دانش آموزان دوره های مختلف تحصیلی در نظر گرفته شده است.
زنگ ورزش، زنگ سلامت
سلامت هر فردی تحت تاثیر عوامل گوناگونی چون ژنتیک، محیط زیست، خدمات پزشکی، سبک زندگی و … است و در این میان تمرینات بدنی ورزش جایگاه مهمی دارند تا جایی که کاهش فعالیت بدنی می تواند سلامت فرد را تحت تاثیر قرار دهد. ورزش و فعالیت جسمانی نه تنها در ایجاد و حفظ تناسب اندام اثرات سودمندی دارد بلکه در پیشگیری از بیماری ها به خصوص بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، دیابت و چاقی و … هم نقش مهمی را ایفا می کند. در این میان ورزش برای دانش آموزان، نوجوانان و جوانان از اهمیت بیشتری برخوردار است تا جایی که در سال های اخیر سعی شده به برنامه های ورزشی در محیط های آموزشی نگاه ویژه ای شود زیرا ورزش نه تنها فواید جسمانی با خود به همراه می آورد بلکه می تواند فواید روان شناختی بسیاری برای دانش آموزان داشته باشد. کاهش افسردگی، کاهش اضطراب، فراهم آوردن سپری برای مقابله با استرس و بالا بردن عزت نفس و آسایش فکری از جمله فواید مهم ورزش است.
برنامه تربیت بدنی باید به گونه ای طرح ریزی شود که دانش آموزان تسلط کامل بر بدن خود را به دست آورند و بتوانند مهارت های لازم بدنی را کسب کنند. حرکت های ورزشی باید متضمن کارایی، چابکی و نیرومندی بدن باشد و مربیان ورزشی باید چنین مهارت های لازم را جزء برنامه های تربیت بدنی منظور کنند. یکی از اقدامات برای موفقیت مربیان ورزشی ایجاد ارتباط با والدین دانش آموزان است. مربیان با دعوت از اولیاء برای تماشای مسابقه ها و فعالیت های ورزشی فرزندانشان، می توانند آنها را به امر ورزش و سلامت علاقه مند سازند.
برنامه تربیت بدنی مدارس به تنهایی نمی تواند به تمام فعالیت های ورزشی که عامل سلامت جسمانی است جواب دهد بنابراین وظیفه مهم دیگر هر مدرسه از نظر تربیت بدنی ایجاد محرک های لازم در نوجوانان است تا با اجرای فعالیت های ورزشی خارج از مدرسه به تقویت بیشتر بدنشان و تامین آمادگی جسمانی آن بپردازند.
لزوم و اهمیت، برای هر دو جنس در سنین مختلف مورد تایید محققین است. به طور کلی ورزش و تحرک بر رشد عمومی بدن تاثیر می گذارد. ورزش امروزی تنها یک فعالیت ساده نیست بلکه قابلیت های پیچیده مغز را در امور مختلف از جمله آموختن مطالب، هماهنگی، چالاکی، درست عمل کردن، درست تصمیم گرفتن و … را تقویت می کند و در کلیه اجزای جسم و روح و ذهن تاثیر مثبت می گذارد.
دانش آموزان روزانه چند ساعت در کلاس درس روی نیمکت می نشینند حتی اگر نوع نشستن مناسب باشد و نیمکت نیز استاندارد باشد باز هم در آنها خستگی فیزیکی ایجاد می شود دانش آموزان پسر غالباً این شکل را با بازی کردن در خیابان ها و ورزشگاه ها (غالباً فوتبال) حل می کنند ولی برای دختران به علت اعتقادات و فرهنگ جامعه امکانات کمتری وجود دارد بنابراین لازم است در مدارس دخترانه ساعت های بیشتری برای تمرینات بدنی منظور گردد.
یک دانش آموز در مسیر پیشرفت تحصیلی خود به موانع بسیاری برمی خورد. افسردگی، بی حوصلگی، احساس خستگی، احساس ضعف، تفکرات بی پایه و اساس، مشغول بودن ذهن، عدم توانایی در یادگیری مطالب و بسیاری عوامل دیگر می تواند مانع از به سرانجام رسیدن هدف تحصیلی یک دانش آموز باشد. اما ورزش همان طور که سد محکمی در برابر فساد و تباهی و اعتیاد جوانان و نوجوانان است می تواند عاملی تاثیرگذار در رفع موانع تحصیلی باشد.
فعالیت بدنی یا ورزش باعث تحریک عضلات شده و فعالیت دستگاه های بدن (قلب و عروق) را بیشتر می کند مغز و ذهن انسان نیز از این امر مستثنی نیست. با فعالیت مغز در هنگام ورزش در ساعاتی در روز تمام تخیلات، احساسات خستگی و بی حوصلگی و ضعف به اندازه قابل توجهی رفع می شود و به همین امر می تواند به درک بهتر مطالب برای دانش آموزان کمک کند. فعالیت ورزشی منظم در صورت تداوم می تواند باعث آسودگی ذهن شود و این آسودگی باعث بهتر آموختن، اشتیاق بیشتر به کار و درس، بالا رفتن شخصیت انسانی و عدم فرار مطالب از ذهن شود بنابراین هر کدام از این عوامل باعث می شود یک دانش آموز به پیشرفتی بیشتر دست یابد.
ارائه ی راه حل های مناسب
کمک گرفتن از اولیاء دانش آموز : جلسات متعددی با همکاری مدیر مدرسه برای اولیاء دانش آموز گذاشته شد و در زمینه مشکل فرزندشان صحبت شد چون آموزشهای مفید بدون حمایت والدین غیر ممکن است .
همکاری خود دانش آموز : در جلسات متعدد با دانش آموز مشکل دار مصاحبه به عمل آمد از طریق برخورد خوب او را راهنمایی کردم که از چه روشهایی برای اصلاح کارش استفاده کند .
کمک گرفتن از همکاران : از دبیر مربوطه و بقیه ی همکاران خواستم که حرکات و رفتار دانش آموز را زیر نظر داشته باشند و در جهت رفع مشکل به او کمک کنند .
دعوت از مشاور : در یک جلسه با همکاری مدیر مدرسه از مشاور اداره دعوت کرده و در حضور دانش آموز با او صحبت هایی داشت .
کمک گرفتن از معاون پرورشی : از معاون پرورشی خواسته شد که در تمام مراسمی که گذاشته می شود دانش آموز شرکت فعال داشته باشد و مورد تقدیر و تشکر قرار گیرد .
تشویق های متنوع : تاکید فراوان روان شناسان بر تشویق به جهت تاثیر معجره آسای آن است اگر تشویق به موقع انجام شود ، در رفتار شاگرد دگرگونی جدی ایجاد می کند و مسیر زندگی او را تغییر می دهد . روایت است که رسول خدا (ص) عمامه ی خود را برای تشویق حضرت علی (ع) بر سر وی قرار دادند (بحار الانوار ، موسسه الوفاء جلد 16)
ویلیام جیمز : " عمیق ترین انگیزه در نهاد آدمی ، عطش مورد تحسین قرار گرفتن است " (بی آزار شیرازی ، مصطفی ، قرآن و تبلیغ )
معرفی دانش آموز به کانونهای ورزشی مخصوصاً شنا و ورزشهای گروهی مثل والیبال و فوتسال و …
برگزاری مسابقات گروهی : برای اینکه در دانش آموز هیجان و نشاط بوجود آید در مسابقات گروهی شرکت داده شود .
بازی های متنوع : دکتر مظلومی : " بازی های بچه های در ابتدا آشنایی با محیط ، سپس تجربه برای به کار گیری کاربردها و سپس فرهنگ سازی و بالاخره هم تعلیم و تربیت است . "
کارل گروس : " بازی وسیله ای برای آمادگی فرد جهت زندگی در بزرگسالی است "
گذاشتن وقت : توجه مربی به روند کار هر دانش آموز بسیار حائز اهمیت است بنابراین باید روند کار هر دانش آموز را به دقت بررسی کنیم نقاط قوت دانش آموز را بشناسیم توانائی هایش را به او بگوئیم تا روی آن بیشتر متمرکز شود .
آموزش و بالا بردن سطح آگاهیهای مردم در زمینه فواید و اهمیت ورزش از طریق وسایل ارتباط جمعی
آموزش ورزش و فعالیت های ورزشی براساس اصول صحیح با توجه به ویژگیهای جسمانی و روانی دانش آموزان
آموزش ضمن خدمت مربیان ورزش ، بهداشت به عنوان عوامل تقویت کننده رفتار دانش آموزان
نصب و تعبیه امکانات ورزشی در پارکها و محلا ت نظیر حلقه های بسکتبال ، میزهای پینگ پنگ جهت استفاده خانواده های کم درآمد
چگونگی اجرای راه حل های جدید و پیشنهادی
کمک گرفتن از اولیاء : با صحبت کردن با اولیاء چند راه حل به آنها پیشنهاد دادم : 1- با آرامش با فرزند خود رفتار کنند 2- در حضور فرزند با هم بحث و جدل نداشته باشند 3- فرزند خود را به تفریح و گردش ببرند . 4- در ورزشهای متنوع مخصوصاً والیبال ، فوتسال ، شنا با خاطر آرامش و نشاط فرزندشان را شرکت دهند 5- به محیط های آرام و دور از جنجال بیشتر بروند نه به جاهایی که باعث پرخاشگری بیشتر می شود 6- در مقابل رفتارهای خوشایند او را تشویق کنند و جایزه تعیین کنند 7- از طریق داستانهای شیرین و آموزنده او را تشویق کنند . 8- از دوستانش بخواهند که با او صمیمی رفتار کنند .
همکاری خود دانش آموز : از دانش آموز خواستم که مثل بقیه ی دوستانش آرامش داشته باشد و اگر نداشته باشد چه عواقبی در آینده به دنبال دارد . همیشه او را تشویق می کردم و از مدیر و معاون هم خواستم که او را تشویق کنند .
از او خواستم در کلاسهای ورزشی شرکت کند مخصوصاً تابستان که خودم والیبال و فوتسال با بچه ها کار می کردم شخصاً از دانش آموز خواسته بودم که شرکت کند و با او با آرامش کار می کردم . و خواستم کلاس شنا برود که قبول کرد . کتاب هایی در اختیارش گذاشتم که مطالعه می کرد و تاثیر مثبتی روی او داشت .
کمک گرفتن از همکاران : در یک جلسه از همکاران خواستم که نظر خود را در مورد دانش آموز بیان کنند که هر کدام نظر خاصی داشت و از آنها خواستم که برای حل مشکل دانش آموز همکاری لازم را داشته باشند . دانش آموز را تشویق کنند . از کارت های تشویقی استفاده کنند و او را به عنوان سر گروه بعضی اوقات انتخاب کنند و به او مسئولیت بدهند . در مقابل پرخاشگری دانش آموز او را سرزنش نکنند بلکه نصیحت کرده و کارهای مثبت او را بیشتر در نظر داشته باشند . از دوستانش بخواهند با او ارتباط دوستی صمیمانه داشته باشند . و …..
دعوت از مشاور : در چند زنگ ورزش از مشاور دعوت به عمل آمد و به صورت خصوصی با دانش آموز صحبت می کرد . از خانواده ، دوستان ، همسالان و وضع خانوادگی آنها پرسید و دانش آموز را در جلسات متعدد راهنمایی و مشاوره کرد .
کمک گرفتن از معاون پرورشی : از معاون پرورشی مدرسه خواهش شد زمانی که مراسم صبحگاه برگزار می شود به عنوانهای مختلف از دانش کمک گرفته شود و در صورت بهبود وضع او در حضور دانش آموزان مورد تشویق قرار گیرد .
زمانی نماز برگزار می شود در اغلب مواقع به عنوان پیشنماز باشد . در مسابقات فرهنگی – هنری او را شرکت دهد .
معرفی دانش آموز به کانونهای ورزشی : با تربیت بدنی آزاد صحبت کردم و خواهش کردم که دانش آموز پرخاشگر را در اکثر کلاسهای ورزشی شرکت دهند و به خاطر وضع اقتصادی خانواده اش از او هزینه ای دریافت نکنند . و آنها قبول کردند و خواسته شد جهت بهبود وضع دانش آموز هر تلاشی می توانند انجام دهند که همکاری کردند .
تشویق های متنوع : در زنگ ورزش جعبه ای که مانند قلک به دست شده بود آماده کرده بودم در قبال کارهای خوب ، خوش اخلاقی ، همکاری با گروه ، پیشرفت نظم و ادب و … دانش آموزان نامشان روی کاغذ نوشته می شد و داخل جعبه می رفت و در پایان هر هفته گنجینه باز و ستاره های هفته مشخص می شدند و از دانش آموز مشکل دار خواستم که دقت لازم را در رفتارش داشته باشد تا هر هفته جزء ستاره های آن هفته شود و موفقیت آمیز بود .
در مقابل رفتارهای خوب دانش آموز از مدیر خواستم که دانش آموز را به بانک جایزه مدرسه بفرستم و او را تشویق کند که مورد قبول واقع شد و اثر بخش بود .
برگزاری مسابقات گروهی : هر چند هفته یک بار مسابقه گروهی برگزار می کردم و برای افرادی که در بازی اخلاق ورزشی را رعایت می کردند جایزه تعیین می کردم که نتیجه خوبی گرفتم .
بازی های متنوع : در مدرسه در زنگ ورزش بازی های متنوعی نظیر : باز می شیم بسته می شیم ، دوی رفتو برگشت ، هفت سنگ ، تنیس روی میز ، والیبال ، وسط گل سه و …. برگزار می کردم و از همه ی بازی ها دانش پرخاشگر را شرکت داده و برای اخلاق ورزشی او جایزه تعیین می کردم و مسئولیت ها را به عهده اش می گذاشتم .
گذاشتن وقت : توجه خاصی روی دانش آموز داشتم و تمام حرکات و رفتارش را زیر نظر می گرفتم .
هر ماه یک با اولیاء دانش آموز را دعوت کرده و در جدولی پیشرفت وضعیت رفتاری دانش آموز ثبت می شد .
راه حل انتخابی
از بین راهکارهایی که ارائه دادم مسابقات گروهی و بازیهای متنوع همراه با تشویق هایی که برای این مسابقات و بازی ها در نظر می گرفتم بسیار د رامر پیشرفت دانش آموز به من کمک کرد .
اجرای بهترین راه حل
اجرای راه حل های انتخابی که به طور کامل در اجرای راه حل ها توضیح داده شده اند به من کمک کردند برای بهتر شدن کارم جدولی که تهیه کرده بودم با کمک اولیاء هر ماه پر می شد و تحویل مدیر مدرسه داده می شد با همکاری مدیر مربوطه جداول را در پوشه ای قرار دادم در نتیجه ی کارم را گزارش دادم که خیلی مثمر ثمر واقع شد .
ارزیابی (شواهد 2 )
گردآوری اطلاعات (2)
با اجرای مراحل انجام شده شادابی و نشاط و آرامش را در دانش آموزم مشاهده کردم و خیلی خوشحال بودم که توانسته ام کار مفیدی انجام دهم طبق سفارش رهبر کبیر انقلاب با توجه به بند تحول بنیادین آموزش و پرورش که فرموده اند : محصولاتی که شما تحویل این ننظام می دهید باید در طراز جمهوری اسلامی باشد یا ویژگیهایی نظیر : مومن ، پرهیزکار ، متخلق به اخلاق اسلامی ، با نشاط ، خلاق ، خود باور و …. داشته باشند اگر این اتفاق بیفتد می شود .
پیشنهادها
الف : به مسئولین :
امکانات زیادی در اختیار دبیران و مدارس بگذارند .
آموزگاران موفق را تشویق کنند .
برنامه ای برای اینکه همه ی دبیران از آموزش های ضمن خدمت استفاده کنند داشته باشند .
به پیشنهادهای دبیران موفق و دلسوز احترام بگذارند .
در کنار تعلیم به پرورش جسم و روح دانش آموزان بپردازند .
ب : به دبیران
برای اجرای راه حل ها و بهتر کردن فضای آموزشی باید فرصت ها را غنیمت شمرد .
همیشه برای موفقیت خود باید از والدین دانش آموزان و بقیه ی همکاران همکاری گرفت .
برای موفقیت و به نتیجه رسیدن باید تشویق را مد نظر قرار داد .
برای برطرف کردن مشکلات بهتر است تحقیق و پژوهش کرد .
به دانش آموزان احترام گذاشت و با آنان صمیمی بود .
روشهای ارائه شده را هر سال در اختیار بقیه ی همکاران قرار داد .
اگر در کلاس با مشکلی برخورد کردند حتماً به مسئولین و همکاران در میان بگذارند چون به تنهایی به نتیجه ی خوبی نمی توان رسید .
از دانش آموزان به عنوان دبیر ثانی و همیار دبیر کمک بگیرند .
با اولیاء دانش آموزان ارتباط داشته باشند .
ج : به دانش آموزان
به گفته های دبیران احترام بگذارند
به سخن والدین توجه کنند .
در کلاس درس به هنگام ورزش ارامش خود را حفظ کنند .
ادب و اخلاق ورزشی را در همه ی زمینه ها رعایت کنند .
به گفته های مشاورین توجه کرده و از کتاب های آموزشی در کنار کتاب های درسی استفاده کنند .
اخلاق نیکو و آرامش و خوش خلقی را به دیگران نیز آموزش دهند .
از گوش کردن به فیلم های خشن و جنگی بپرهیزند .
بحث و نتیجه گیری
ورزش می تواند تاثیر بسزایی در شادابی و نشاط دانش آموزان دختر و پسر داشته باشد. دانش آموزانی که از لحاظ روحی و روانی در شرایط مطلوب تر قرار داشته باشند بدون شک می توانند بهتر، سریع تر و با آرامش بیشتر مطالب را فرا بگیرند این دانش آموزان با روحیه در مراحل دیگر زندگی نیز موفق ترند. دانش آموز ورزشکار از میادین ورزشی از مربیان خود و از روح و خصلت هایی فرا می گیرد که شاید در رفتار و کردار دیگر همکلاسی هایش کمتر مشاهده شود جوانمردی، گذشت، وقت شناسی، ادب، احساس مسئولیت و احترام بیشتر به بزرگتران به خصوص پدر و مادر، اساتید و معلمان.
این قبیل جوانان و نوجوانان علاوه بر محیط مدرسه که قوانین و مقررات خاص خود را دارد در محیط های دیگر از جمله ورزشگاه ها حضور می یابند و با شرایط مکان های دیگر به غیر از مدرسه و با روحیات مختلف آشنا می شوند. اگر از قابلیت های فنی رشته های روزشی و نیز شرایط بدنی خوبی برخوردار باشند می توانند علاوه بر مراحل تحصیلی در مراحل و میادین بالای ورزشی نیز حضور پیدا کنند. این میادین باعث بالا رفتن شخصیت دانش آموزان شده و علاوه بر امتیازاتی که دولت برایشان قائل شده از نظر مالی و توانایی گوی سبقت را از دیگر دوستانشان بربایند.
تمامی این پیشرفت ها در صورتی می تواند به سرانجام مقصود برسد که منظم و براساس برنامه ریزی صحیح باشد از طرفی نباید فراموش کرد که ورزش بی رویه و بدون مربی و سازمان نیافته بیش از آن که مفید و موثر باشد می تواند مخرب و زیان آور باشد چه برای بدن انسان چه برای تحصیل دانش آموزان.
جذابی دنیای پرشور و شگفت آور ورزش و محیط پرهیاهوی آن تنها میدان بزرگ رقابت و مبارزه نیست بلکه تجلی گاه ارزش های والای بزرگ انسانی است که در آن صحنه های کوشش، گذشت، همکاری، صداقت، بردباری و تهور رخ می دهد و شاگردان این کلاس درس تلاش، فداکاری، تعاون، مردانگی، استقامت و شجاعت را می آموزند.
به طور کلی می توان گفت ورزش نقشی انکارناپذیر در تمامی مراحل زندگی دارد که دانش آموز دختر و پسر از این امر مستثنی نیستند در نتیجه ساعت ورزش دانش آموزان نباید در اختیار دروس باشد بلکه ورزش را یک علم دانسته و به آن اهمیت بیشتری داده شود. (حسین سلیم)
فهرست منابع
– رحیمی ارسنجانی، اسکندر (1380)، تربیت بدنی در مدارس، دانشگاه شیراز
– واعظ موسوی، محمدکاظم (1379)، روان شناسی ورزشی، بنیاد دانش نامه بزرگ فارسی
– مشرف جوادی، بتول (1367)، تربیت بدنی و ورزش در مدارس، نشر دانشگاهی
– نبوی، مصطفی (1357)، اصول آموزش و پرورش برای مدارس ابتدایی و راهنمایی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی
– ذکائی، محمود (1371)، کلیات تربیت بدنی در مدارس، سمت
– امیرتاش، علی محمد (1370)، روش های تربیت بدنی برای داخل کلاس ویژه دانش آموزان مدارس ابتدایی، وزارت آموزش و پرورش اداره کل تربیت بدنی
– مجله حقوقی و قضایی دادگستری 24/8/77
– مت جارویس (1966)، روان شناسی ورزشی، ترجمه نورعلی خواجوند، تهران 1380
– ادوارد فاکس (1981)، فیزیولوژی ورزش، ترجمه اصضر خالدان، دانشگاه تهران 1369
– www. Fekreno. Org
– www. Profs. Basu. ac.ir
– www. Sportjaber. Blogfa
32