موضوع تحقیق :
افسردگی در سنین نوجوانی
تشکر و قدردانی :
با سپاس فراوان از راهنمائی ها و زحمات معلم محترم و همه کسانیکه از ابتدای راه و در طی انجام این تحقیق، با راهنمائی های خود مرا در نگارش این اثر یاری نمودند و همچنین قدر دانی و تقدیر از پدر و مادرم که با هدایت و حمایت های بی دریغشان یاری ام نمودند.
مقدمه :
افسردگی در نوجوانان به صورت دلتنگی , بی قراری , اشکال در تمرکز یا کاهش توانائی در امور درسی, اشتغال فکری در مورد شکایات جسمانی مثل خستگی , درد های مبهم یا موضعی , فرار از خانه نزاع با هم سن و سالان نزاع با مردم یا نزاع مردم با آنها و سایر رفتار های برون ریزانه خود را نشان می دهد. نوجوانان با سن و سال بیشتر ممکن است نتوانند احساس افسردگی و غمگینی خود را منعکس سازند. اختلال خلق در افسردگی شامل احساس اندوه یا دلتنگی به مدت بیش از 3 ساعت و بیش از 3 مرتبه در عرض هفته می باشد. علائم دیگر شامل بیدار شن از خواب در صبح زود یا پرخوابی , تغییر اشتها از بین رفتن میل جنسی خستگی یا کندی روانی حرکتی عدم توانائی در تمرکز و احساس گناه بیش از حد بی ارزش شمردن خویش سرزنش خود یا نا امیدی می باشد.
بیان مسئله :
علل افسردگی در سنین نوجوانی چیست؟
شواهد( دلایل ):
• نیروی جوانی نیاز به فضاهایی برای جریان یافتن و تخلیه احساسات دارد، در ایران اسلامی جست و خیز جوانی را امری قبیح جلوه داده و از نشاط جوانان می ترسند. بنابراین، شما فرسوده می شوید.
• آینده روشنی پیش چشمانتان وجود ندارد: معضلات اقتصادی، ناامیدی تحصیلی و…
• معضلات مذهبی در حوزه جنسی. در حالی که روانشناسی، خودارضایی را برای جلوگیری از امراض روان تنی توصیه می کند، در این کشور امری قبیح و ناروا شمرده می شود. جوان ما در تنگنای نیاز جنسی ناگزیر از خودارضایی شده و بعد، عذاب وجدان وجودش را فرا می گیرد.
• معضلات ارتباطی با جنس مخالف و نبودن تعریف هنجارمندی از آن. صیغه موقت شان انسانی جوان را تباه کرده است. و ارتباط هنجارمند با جنس مخالف تعریف روشنی ندارد و سازه خانواده تعریف سنتی خود را از دست داده و تعریف جدیدی برای آن مطرح نشده است.
•شکاف فرهنگی عمیق با والدین که معلول موج سوم و انقلاب آی تی است.
• ناهم خوانی باورهای موروثی سنتی با عقلانیت جدید.
گردآوری اطلاعات :
این تحقیق در نتیجه بررسی هزار دانش آموزان ده تا نوزده ساله از پنجاه مدرسه در سطح کشور می باشد . یک پاسخنامه بیست سئوالی بین آنها پخش و بعد از پاسخگویی جمع آوری شد. سپس عوامل افسردگی شناسایی شده و مورد بررسی قرار گرفت.
انتخاب راه حل :
با بررسی های بعمل آمده شش راه حل مدنظر قرار گرفت که در ادامه آمده است:
1. والدین درمانی
2. مشاوره درمانی
3. خانواده درمانی
4. روان درمانی
5. درمان های جسمی
6. ورزش درمانی
اجرای راه حل :
1- والدین درمانی:
والدین درمانی بهترین راه برای خارج کردن کودک از شرایط استرس زا است. روابط بین فردی سالم در خانواده می تواند در تشخیص بموقع علائم افسردگی در نوجوانان مفید باشد. والدینی که نمی توانند در این دوره حساس با نوجوانان خود ارتباط برقرار کنند، فرزندان خود را که از بیان ترس ها و نگرانی های خود هراس دارند، گریزان می کنند. این کار باعث می شود آنها به جوانانی افسرده تبدیل شوند. همچنین فشار والدین برای سرآمد و بهترین بودن در دروس و در مقابل بی اعتنایی کامل نسبت به دیگر فعالیت های فوق برنامه مورد علاقه نوجوان می تواند موجب این بیماری شده یا بر آن بیفزاید.در مقابل، آن دسته از والدین که با هوشیاری برای نوجوانانشان وقت و انرژی می گذارند و در صورت لزوم مبالغی را هزینه می کنند می توانند به نوجوان خود کمک کنند تا آینده خود را بسازد و بسرعت بر نگرانی های دوره نوجوانی غلبه کند. حمایت از نوجوانان در طول این سفر گذار از کودکی به جوانی بسیار آسان تر است تا این که بعدها برای بازگرداندن سلامت روانی او به دردسر بیفتند.بر این اساس باید به فرزندان خود کمک کنیم تا غرور خود را بازسازی کنند. موفقیت های آنان در عرصه های مختلف را که ممکن است یک هنر، ورزش یا مطالعات درسی و غیره باشد، تشویق کنیم. از پیشداوری و پیش بینی بی موقع خودداری کنیم. اجازه دهیم نوجوان گام های طبیعی خود را در مسیر رشد بردارد و او را با انتظارات خود یا ایجاد دیگر مسئولیت های خانوادگی به زحمت نیندازیم.به گفت وگو با آنان اهمیت داده و با آنها در مورد موضوعاتی نظیر انتخاب یک برنامه روزمره، دوست یابی، مسائلی نظیر سیگار کشیدن، مواد مخدر و مسائل جنسی تا حدی که امکان دارد و می تواند برای آنها مفید باشد، صحبت کنیم.از این راه تا حد زیادی می توان به مشکلات روحی و روانی کودک پی برد تا بتوانیم رفتار مناسبی در مقابل آنها داشته باشیم. اگر او را دچار افسردگی یافتیم باید ببینیم چه چیزهایی می تواند باعث افسردگی شده باشد. شاید لازم است بعضی از رفتار خود را صحیح کنیم. بیشتر عواملی که باعث ایجاد افسردگی در نوجوانان می شوند، قبل از این که نیازی به یک روان درمان و روان شناس باشد، در خانه قابل برطرف شدن هستند.
2- مشاوره درمانی:
مربی یا فرد دلسوز و آگاهی که نوجوان بتواند براحتی با او درد دل کند، مورد مناسبی است برای این که او احساسات سرکوب شده خود را تخلیه کند.
3-خانواده درمانی:
متخصص خانواده درمانی نه تنها نوجوان افسرده ، بلکه تمام خانواده را زیر نظر می گیرد. همان طور که قبلاً گفتیم ، توجه به خانواده به این دلیل نیست که " علت " گرفتاری نوجوان، خانواده اوست، بلکه به این دلیل است که در حقیقت خانواده محیطی گروهی است و هیچ فردی از دیگر افراد جدا نیست. کودکان افسرده اغلب به خانواده هایی تعلق دارند که میزان بالایی از مصیبت در آن ها وجود دارد و معمولا در برقراری روابط اجتماعی مشکلاتی دارند . هر دوی این ویژگی ها می توانند موجب افزایش میزان رویدادهای حاد زندگی شوند. دید متخصص خانواده درمانی این است که کودکی که مشکل دارد، در حقیقت مشکلات خانواده را عرضه می دارد. متخصص خانواده درمانی با درک روابط بین افراد خانواده و واکنش های آنها نسبت به یکدیگر و تصحیح و تغییر این روابط، سعی در حل مشکل آنان می کند.
4- روان درمانی:
روان درمانی، شیوه ای درمانی است که به وسیله روان پزشکان و روان شناسان جهت کمک به مشکلات مختلف روان شناختی در افراد، مورد استفاده قرار می گیرد . این شیوه مستلزم آن است که فرد، در مورد مشکلاتی که با آنها مواجه است، به شکل رو در رو با درمانگر (روان درمانی فردی) یا در یک گروه کوچک با یک یا دو روان درمانگر روان درمانی گروهی) صحبت می کنند.
5- درمان های جسمی :
درمان های جسمی در افسردگی کودکان و نوجوانان، نسبت به درمان هایی که تا کنون ذکر شد، اهمیت کمتری دارند، ولی گاهی این نوع درمان موثر است و در مواردی نادر ، مهم ترین وسیله درمان است .هر گاه گرفتاری کودک یا نوجوان شدید باشد و به درمان های گفت و گویی روان شناسی جواب ندهد، احتمالا تجویز دارو توسط پزشک (که در این مرحله اغلب روان پزشک کودک یا نوجوان است)، در نظر گرفته می شود.
6- ورزش درمانی:
اگر کودکان یا نوجوانان، مرتبا ورزش کنند و وضعیت جسمی خود را در حالت طبیعی و خوب نگه دارند، نسبت به زمانی که از نظر جسمی وضعیت خوبی نداشته اند، کمتر مضطرب و افسرده خواهند بود . روان شناسان دو گروه افراد را با هم مقایسه کرده اند : گروه اول ورزش های سخت و گروه دوم ورزش های سبک انجام می دادند . اضطراب افراد گروه اول آشکار از اضطراب افراد گروه دوم کمتر بود . ورزش آثار منفی استرس را به شیوه های مختلفی کاهش می دهد . در درجه اول هورمون های وارد شده در جریان خون به هنگام استرس را مصرف و خطر آنها را در اثر گذاشتن بر دستگاه ایمنی بدن کاهش می دهند . در درجه دوم تنش متراکم در ماهیچه ها را آزاد می سازد . و بالاخره نیرو و قدرت بدنی را افزایش داده، مقاومت دستگاه قلبی عروقی را زیادتر می کند . آمادگی جسمی مطلوب و فعالیت های بدنی، بهترین وسیله برای مقابله و پیشگیری از بروز افسردگی و دیگر اختلالات روانی است . ورزش در فضای باز، بر افسردگی تاثیر قابل ملاحظه ای دارد.
نتیجه گیری :
همه ما در مقابل مشکلات شناخته شده ای؛ مانند استرس های شغلی، اختلافات خانوادگی، فشارهای مالی و نومیدی های شخصی، به مدت کوتاهی، افسرده می شویم، گمان می کنیم که افسردگی این است و مسئله مهمی نیست و خود به خود بر طرف می شود، ولی هیچ کدام از این حالت های زود گذر افسردگی نیست.افسردگی، نوعی اختلال خلق یا اختلال عاطفی در افراد است که به کمک مجموعه علایمی که در رفتارهای کلامی و غیرکلامی انسان، براساس شرایط محیطی و یا برخی تغییرات فیزیولوژیک منعکس می گردد، شناخته می شود.نا آگاهی فردی و اجتماعی از بیماری افسردگی، سبب شده است که افراد زیادی بی دلیل از این بیماری زجر بکشند و حتی عده ای بر اثر آن اقدام به خودکشی کنند. با توجه به این که بیشتر مردم درک صحیحی از بیماری افسردگی ندارند، باید بگوییم که تعداد بیشتری از مردم هم، وجود این بیماری را در کودکان باور ندارند. اغلب والدین و مربیان وقتی که خبر افسردگی کودک یا نوجوانی را می شنوند، اظهار ناباوری می کنند و این سن را برای افسردگی زود می دانند.علت آن اول، اعتقاد به بی گناهی کودکان و دیگر قبول این اصل است، که افسردگی واکنش به فشارهای روحی است که در زندگی افراد بالغ وجود دارد.در صورتی که کودک نیز ممکن است به شدت زیر فشار روحی قرار گیرد که شایع ترین دلیل آن، مرگ یکی از اطرافیان، به خصوص والدین است. خوشبختانه در جامعه ما اکثر کودکان با محبت، پشتیبانی و همفکری، فوت عزیزان خود را تحمل می کنند و آن را پشت سر می گذارند، ولی عده زیادی نیز دچار افسردگی عمیق می شوند و به کمک متخصص نیاز پیدا می کنند.استرس های دیگری که ممکن است برای کودک پیش آید و موجب افسردگی در کودک و نوجوان شود، رفتار عجیب و غیر طبیعی خانواده، خشونت، ناامنی و عدم ثبات خانواده به علت اعتیاد پدر یا مادر، و یا به علت اختلافات خانوادگی، وجود امراض مزمن و ناتوان کننده در کودک است.باید دانست که انکار افسردگی در کودکان و نوجوانان فقط خود فریبی و نادیده گرفتن حقیقت است. کودک و نوجوان افسرده احتیاج به کمک و همدردی دارد، ولی فقط همدردی کافی نیست.افسردگی در کودکی و دوران بلوغ، حقیقت غمناک مسلمی است و شایع ترین و جدی ترین، مسئله در بین دانش آموزان است که راه های درمان زیادی هم دارد، اما اگر بیمارانش توجه و پشتیبانی نشوند و درمان لازم را دریافت نکنند، ممکن است در بزرگی افرادی سرخورده و تیره روز شوند.
شواهد (2) :
1- رفتارهای بزهکارانه در سطح خانواده و جامعه مانند پرخاشگری، فعالیت های ضد اجتماعی، اعتراض و سرکشی، قشقرق راه انداختن، فرار از منزل، استفاده از سیگار، مواد مخدر و اختلالات و انحرافات جنسی.
2- مشکلات مدرسه ای مثل مدرسه هراسی، عدم پیشرفت تحصیلی، مدرسه گریزی و اخراج از مدرسه
3- مشکلات برقراری رابطه با گروه همسن و سال و طرد شدن توسط آنها
پیشنهادها :
* داوطلب گوش دادن به صحبتهای آنان باشید. زمانی را واقعاً صرف نوجوان خود کنید. احساس نکنید که همیشه باید توان پاسخگویی به سئوالات آنها را داشته باشید . فقط گوش کنید.
* مسئله مطرح شده توسط آنها را کاملاً جدی بدانید. آن مسئله ممکن است برای شما مهم نباشد ولی برای آنها اهمیت دارد. به نوجوان خود نشان دهید که مورد توجه شماست و سعی در درک او دارید.
* نوجوان خود را تنها نگذارید. بیان این جمله کمکی به نوجوان نمی کند: "چیزی نشده، سرت را بالا بگیر، فردا حتماً روز بهتری خواهد بود، مسئله ای که بوجود آمده برای او کاملاً جدی و واقعی است.
* نوجوان را تشویق کنید که با سایر بزرگسالان نیز همانند شما صحبت کند. به او پیشنهاد کنید که به آنها بعنوان یک دوست بزرگسال اعتماد کند. (این افراد مورد اعتماد والدین باشند)
* سعی کنید نشان دهید که آنها برایتان اهمیت دارند. آنها ممکن است از شما دوری کنند. در کنار آنها بمانید. سعی کنید شرایطی را فراهم کنید که با شما کاری را بطور مشترک انجام دهند. به آنان تاکید نکنید که بایستی شاد باشند. با آنها و احوالشان کنار بیایید.
* به موقع به آنها پیشنهاد کمک کنید. دریافت کمک به موقع مانع از فرورفتن نوجوان در افسردگی عمیق تر می شود و پیشگیری از بروز اختلال می گردد.
* سعی کنید تا علت اندوه نوجوان را دریابید . منشاء غم کجاست؟ با درک منشاء بروز غم نوجوان بهترین وسیله برای آزادساختن خود از اثرات آنرا در اختیار دارد.
* انتظار طرد داشته باشید. اگر سعی در ارتباط یا حمایت از نوجوان افسرده ای را دارید تعجب نکنید که گاهی پاسخهای منفی و یا رفتار تحریک پذیری نشان دهند. این وضعیت را شخصی و خصوصی تعبیر نکنید. یک اصل مهم صبوری و تحمل است.
منابع و ماخذ :
1- رقمی فر، محمد، روشهای هدایت رفتاری در کودکان و نوجوانان.
2- ریچارد، هارینگتن، روشهای درمان افسردگی کودکان و نوجوانان، مترجمان، حسن توزنده جانی، نسرین کمال پور، پیک فرهنگ، 1380 .
3- ایوی ام، بلاک برن (مقابله با افسردگی و شیوه های آن، ترجمه، گیتی شمس، ، رشد، تهران، 138۰.
4- http://www.jamejamonline.ir
5- http://www.helpguide.org/mental/depr…_teenagers.htm
6- http://www.helpguide.org/mental/depr…_teenagers.htm
فهرست :
عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه
موضوع……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
تشکر و قدردانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2
بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
شواهد………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2
گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………. 3
انتخاب راه حل…………………………………………………………………………………………………………………………… 3
اجرای راه حل……………………………………………………………………………………………………………………………… 4
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………… 6
شواهد2 ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7
پیشنهاد ها…………………………………………………………………………………………………………………………………….8
منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 9
10