ماشین آلات بتن سازی
ماشین های بتن سازی دستگاههائی هستند که اجزاء نتشکله بتن (آب – سیمان – شن و ماسه ) را با همدیگر مخلوط کرده و جسم یکنواخت و همنگی به نام بتن تولید مینمایند . این اختلاط باید به گونه ای باشد که اولاٌ پراکندگی دانه ها از لحاظ حجم در کلیه توده به یک اندازه بوده و در ثانی آب و سیمان با یکدیگر بخوبی مخلوط شده و دو غاب سیمان تولید ناید و این د غاب باید به طور یکنواخت مانند فیلم نازکی دور تمام دانه ها را پوشانیده تا در نهایت باعث بهم چسبیدن دانه ها بشود و مخصوصاٌ باید دقت شود که در موقع حمل جاودان بتن در قالب این یکنواختی از بین نرود .
ماشین های بتن سازی رایج در ایران به شرح زیر می باشند .
1- بیل
با تعریف فوق بیل ساده ترین ماشین بتن سازی است که از قدیم در ایران رواج داشته است . ساخت بتن دستی توسط بیل کاملاٌ غیر فنی نباید از آن ساخت بتن سازه ای و یا حتی ملات استفاده شود به همین دلیل هیچ یک از آئین نامه های معتبر دنیا دستور العمل مشخصی در این خصوص تعیین نکرده اند . متاسفانه با توجه به اینکه این گونه بتن سازی در ایران ( برای کارهای کوچک ) خیلی رواج دارد لذا برای تشخیص مرغوبیت این گونه بتن سازی در ایران ( برای کارهای کوچک) خیلی رواج دارد لذا برای تشخیص مرغفوبیت این گونه بتن ها فقط باید به مشاهدات چشمی اکتفا نمود بدین معنی که اگر پراکندگی دانه ها در آن یکنواخت به نظر برسد و همچنین رنگ بتن ساخته شده به طور یکنواخت سبز باشد مخلوط قابل قبول است . در فیر این صورت باید مجدداٌ آن را مخلوط کنیم .
بتونیر
بتونیرها ماشین های کوکی هستند که درکارگاه برای ساختن بتن مورد استفاده قرار می گیردبتونیر ها با ظرفیت های مختلفی از 100 لیتر تا 800 لیتر و بیشتر در بازار یافت می شوند . این ماشین ها دارای منبعی هستند که به وسیه موتور کوچکی که روی بیتونیر نصب شده است حول مجور خود مخلوط شدن بتن درون آن می شود .و این منبع و تیغه های درون آن از فولاد ضد سایشساخته شده است و در مورد تخلیه بتن دهانه منبع بوسیله اهرمی به سمت پایین متمایل شده و محتویات خود را خالی مینماید بعضی از بتونیرها برای تخلیه بتندرون خود در جهت عکس حرکت قبلی چرخیده و به واسطه وجود پره هایی که درون آن قرار دارد محتویات خود را به بیرون می ریزد .
اغلب این بتونیرها ( با ظرفیت بالاتر از 300 لیتر ) مجهز به پیمانه ای هستند که ظرفیت آن روی بدنه پیمانه حک شده است این پیمانه بوسیله دو یا چند سیم بکسل بلند شده ومحتویات خود را درون منبع بتونیر خالی می کند .
اغلب بتونیرهای خیلی کوچک فاقد پیمانه می باشند و بعضاٌ مشاهده می شود کارگردان با بیل بتونیر را بارگیری می نمایند این طریقه به هیچ وجه درست نیست و بتن حاصل فاقد ارزش لازم می باشد . در موقع استفاه قرار گیرد . هر چند در برخی از منابع گفته شده است که برای ریختن اجزائ مختلف بتن به درون بتونیر ترتیب معینی وجود ندارد ولی بهتر است نخست آب و شن در مخلوط کن ریخته شوندو پس از چند ثانیه سیمان و ماسه در جام ریخته شوند .در هر صورت ترتیب ریختن مصالح در بتونیر و زمان اختلاط باید در دفعات مختلف یکسان باشد در غیر اینصورت بتن های ساخته شده در دفعات مختلف یکسان نیستند .
با توجه به اینکه هر قدر زمان توقف بتن در بتونیر کمتر باشد بتن زودتر آماده می شود و ار سریعتر اقتصادی تر انجام می گردد . لذا همیشه پیمانکار بتن ساز مایل هستند که این زمان به کمترین مدت تقلیل یابد در این راستا آئین نامه های معتبر دنیا پیشنهادی مینمایند که هر وقت بتن داخل بتونیر کاملاٌ یکنواخت باشد بتن قابل تخلیه و استفاده می باشد .
زمان اختلاط برای دستیابی به یکنواختی لازم در بتن در آئین نامه ACT و U.S.B.R با توجه به ظرفیت بتونیر در جدول زیر آمده است .
ظرفیت مخلوط کن ( m3 )
8/0
5/1
3/2
1/3
8/3
6/4
6/7
زمان اختلاط به توصیه ACT ( دقیقه )
5/1
5/1
0/2
5/2
75/2
0/3
–
زمان اختلاط به توصیه u.s.b.r ( دقیقه )
0/1
25/1
5/1
75/1
0/2
25/2
25/3
* U.S.B.R اداره احیای اراضی ایالات متحده
معمولاٌ شرکت سازنده مخلوط کن خود زمان لازم را بیان می کند اما بعنوان دید کلی زمان اختلاط بر حسب ظرفیت مخلوط کن طبق جدول فوق می باشد .
کامیون های مخلوط کن Truk Mixers
این مخلوط کن ها دارای یک جام دوار حول محور افقی یا مایل چرخشی که بر روی کامیون نصب شده است می باشند و برای مخلوط کردن و حمل بتن بکار می روند . معمولاٌ برای اختلاط کامل مصالح 70 تا 100 دور چرخش جام لازم است این چرخش با سرعت بیشتری نسبت به چرخش در حین حمل انجام می گیرد . در هوای گرم میتوان جام را به رنگ سفید در آورد تا حرارت کمتری از خورشید جذب نماید . استفاه از این مخلوط کن ها وقتی اسلامپ بتن از 5 سانتر متر کمتر است و یا سنگدانه های بزرگتر از 65 میلی متر در مخلوط وجود دارند مناسب نیست .
مرکز بتن ساز Batching
در کارگاه های بزرگ مانند سد سازی و یا تونل سازی ها که بتن هایی با حجم زیاد احتیاج می باشد استفاده از بتونیر های کارگاهی جوابگوی نیاز کارگاه نیست لذا در اینگونه کارگاهها از مرکز بتن سازی استفاده می شود ظرفیت ظرفیت این دستگاهها در حدود 10 تا 13 متر مکعب بتن در هر بار می باشد این مرکز بوسیله تسمه های نقاله و یا آسانسورهای مخصوص حمل مصالح تغذیه میگردد کلیه اعمال آن بوسیله برنامه های رایانه ای برنامه ریزی شده و همان گونه کنترل می گردد . به منظور بهره گیری هر چه بیشتر از دستگاه بچینگ می توان بتن را به صورت غیر مخلوط از دستگاه به کامیون مخلوط کن (تراک میکسر ) ریخته و عمل تکمیل اختلاط تا حد نهائی در تراک میکسر صورت می گیرد . در این روش عمل اختلاط بهمدت 15 تا 30 ثانیه در بتن ساز ثابت و بقیه تا تکمیل اختلاط در تراک میکسر انجام می شود .
در بعضی از مواقع به منظور افزایش بازدهی مرکز بتن ساز مصالح متشکله بتن ÷س از پیمانه شدن بدون اضافه نمودن آب و اختلاط مختصر در دستگاه بچینگ وارد تراک میکسر شده ودرمسیر حرکت پس از اضافه شدن آب به طور کامل مخلوط شده و آماده بتن ریزی می باشد لازم به ذکر است که در این صورت به منظور اختلاط کامل مصالح و دستیابی به یک بتن یکنواخت فقط باید حداکثر از 63% ظرفیت اسمی تراک میکسر استفاه نمود .
حداکثر زمان برای حمل بتن پس از اضافه شدن سیمان به سایر مصالح با احتساب زمان تخلیه بتن نباید از 90 دقیقه تجاوز نماید هر چند که آئین نامه انگلستان BS این زمان را تا 2 ساعت مجاز میداند .
حمل بتن
بتن باید به گونه ای حمل شود که جدا شدن اجزاء کاهش اجزاء و کاهش اسلامپ آن حداقل باشد . بتن با اسلامپ کم و دارای حباب ها هوا به دلیل قوام خمیری آن قابلیت حمل بهترین دارد .توصیه می شود برای دستیابی به یکبتن خوب حتی الامکان باید محل ساخت و محل اجرا بههم نزدیک باشد تا نقل و انتقال بتن به حداقل ممکن کاهش یابد .