بهبود کیفیت ارتباط والدین و فرزندان

بهبود کیفیت ارتباط والدین و فرزندان

دکتر رضا برومند
روان شناس و مشاور

آغاز کلام
ای نسخه اسرار الهی که تویی
وی آیینه جمال شاهی که تویی
بیرون ز تو نیست آنچه در عالم هست
از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی

شما و فرزندانتان
آنگاه زنی که کودکی در آغوش داشت گفت :
ای پیامبر با ما از فرزندان سخن بگو.
و او گفت :
فرزندانِ شما فرزندان ِشما نیستند.
آن ها پسرها و دختران ِخواهشی هستند که زندگی به خویش دارد.

شما و فرزندانتان
آن ها به واسطه ی شما می آیند ،اما نه از شما ،
و با آن که با شما هستند ، اما از آنِ شما نیستند .
شما می توانید مهرِ خود را به آنها بدهید،
اما نه اندیشه هایِ خود را ،
زیرا که آنها اندیشه های خود را دارند.

شما و فرزندانتان
شما می توانید تنِ آنها را در خانه نگاه دارید ، اما نه روحشان را ،
زیرا که روح ِآنها درخانه ی فرداست ، که شما را به آن راه نیست ، حتی در خواب.

شما و فرزندانتان
شما می توانید بکوشید تا مانندِ آنها باشید ،
اما مکوشید تا آنها را مانندِ خود سازید.
زیرا که زندگی واپس نمی دهد و در بندِ دیروز نمی ماند.

شما و فرزندانتان
شما کمانی هستید که فرزندتان مانندِ تیرِ زنده ای از چله ی آن بیرون می جهد.
کمانگیر است که هدف را در مسیرِ نامتناهی می بیند ،
و اوست که با قدرتِ خود شما را خم می کند تا تیرِ او را تیز پر و دور رس به پرواز در آورید.

شما و فرزندانتان
بگذارید که خم شدنِ شما در دستِ کمانگیر از روی شادی باشد؛
زیرا که او هم به تیری که می پرد مهر می ورزد و هم به کمانی که در جا می ماند.

ارتباط
فرایند انتقال پیام است
از سوی فرستنده به سوی گیرنده
مشروط بر اینکه مشابهت معنی بین فرستنده و گیرنده از پیام وجود داشته باشد

اهمیت ارتباط
دکتر ویلیام گلاسر در مقدمه کتاب تئوری انتخاب خود می نویسد:
مشکلات ارتباطی همواره به عنوان بخشی از مشکلات بشر در طول تاریخ بوده است.

الگوی های تربیتی والدین و فرزندان
1- الگوی تربیتی مبتنی بر عدم محبت و عدم قاطعیت
2- الگوی تربیتی مبتنی بر عدم محبت و قاطعیت
3- الگوی تربیتی مبتنی بر محبت و عدم قاطعیت
4- الگوی تربیتی مبتنی بر محبت و قاطعیت

1- الگوی تربیتی مبتنی بر عدم محبت وعدم قاطعیت
اعتقاد بر این است که :
کودک تعمدا بد رفتاری می کند و اگر کودک بخواهد به سادگی در کارهایش موفق می شود
کودک بر اساس رفتارش قضاوت می شود
تعریف و تمجید کودک را لوس می کند

1- الگوی ارتباطی مبتنی بر عدم محبت وعدم قاطعیت
نتیجه این الگوی ارتباطی :
سردرگمی و پریشانی کودک ، زیرا:
اگر بدرفتاری کند طرد می شود
اگر بد رفتاری نکند مورد تشویق قرار نمی گیرد
سرخورده و ناکام خواهد زیرا هیچ راهی برای کسب موفقیت وجود ندارد

1- الگوی ارتباطی مبتنی بر عدم محبت وعدم قاطعیت
در چنین شرائطی احساسات خصمانه خود را یا در خود فرو می ریزد و یا به نزدیکان خود و یا اجتماع منتقل می کند
رفتارهای عجیب و غریب و غیرقابل پیش بینی کودکان و بخصوص نوجوانان نتیجه این الگوی ارتباطی است

2- الگوی ارتباطی مبتنی بر عدم محبت و قاطعیت
اغلب علائم عصبی که روزانه در افراد مشاهده می کنیم نتیجه استفاده از این الگو است مانند اضطراب ، افسردگی ، خودکشی و …
ابتلا به ترس های غیر منطقی مانند ترس از تاریکی ، آسیب دیدگی ، عدم موفقیت ، ترس از حیوانات و …
جهان در ذهن کودک به دو بخش حقارت و برتری تقسیم می گردد

2- الگوی ارتباطی مبتنی بر عدم محبت و قاطعیت
این الگوی ارتباطی بر عدم محبت ، سرزنش کردن کودک ، انتقاد و سخت گیری مبتنی است
کودکان چنین خانواده هایی سلطه پذیر ، بیش از حد مطیع و ترسو تربیت می شوند
این کودکان بطور مداوم بین افسردگی (سرزنش خود) و اضطراب (انتظار سرزنش ) یا حال دفاعی (سرزنش دیگران) در نوسان می باشند

3-الگوی ارتباطی مبتنی بر محبت و عدم قاطعیت
این الگوی ارتباطی کودکانی ، لوس ، ضعیف النفس ،وابسته ، و از لحاظ عاطفی کودک صفت را تربیت می کند
تاب آوری این کودکان پایین است
در بزرگسالی و در رابطه زناشویی نیز این افراد وقتی خواسته های آنان برآورده نمی شود خشمگین ، آزرده ، پرخاشگر و برآشفته می شوند

4- الگوی ارتباطی مبتنی بر محبت و قاطعیت
بهترین الگوی ارتباطی است
والدین در این الگو ارتباطی بر اساس موارد زیر رفتار خواهند نمود
تردید نمی کنند در باره رفتار ناخوشایند کودکان سخن بگویند
همواره بر رفتار کودک تاکید دارند و نه بر شخصیت او

4- الگوی ارتباطی مبتنی بر محبت و قاطعیت
والدین می دانند زندگی سرشار از مشکلات و ناکامی ها است و کودکان بدون حمایت والدین نمی توانند با این ناملایمات مقابله نمایند
بر خویشتن پذیری کودک تاکید می کنند

فراموش نکنیم
بدترین الگوی ارتباطی الگویی است که بر سه روش زیر مبتنی باشد.
– تنبیه
سرزنش
ایجاد احساس گناه

الگوهای ارتباطی والدین و نوجوانان
1- الگوی ارتباطی مبتنی بر اقتدار
2-الگوی ارتباطی مبتنی بر انتظار
3-الگوی ارتباطی مبتنی بر اعتماد

1- الگوی ارتباطی مبتنی بر اقتدار
یک رابطه یکطرفه و از بالا به پایین است
تبادل عاطفی انجام نمی پذیرد
تبادل شناختی صورت نمی پذیرد

2-الگوی ارتباطی مبتنی بر انتظار
یک رابطه یکطرفه واز بالا به پایین است
تبادل عاطفی صورت نمی پذیرد
تبادل شناختی صورت نمی پذیرد
اعتماد بنفس بشدت پایین می آید

3-الگوی ارتباطی مبتنی بر اعتماد
یک رابطه دو طرفه است
تبادل عاطفی صورت می گیرد
تبادل شناختی صورت می پذیرد
مقابله با بحران های نوجوانی را ممکن می سازد

علل مشکلات ارتباطی والدین و فرزندان و راه های بهبود ارتباط

علل اول :
پدیده کنترل گری یا کنترل بیرونی

هفت عادت مخرب کنترل گری
1- انتقاد یا عیب جویی
2- سرزنش
۳- شکوه و گلایه
۴- نق نق و غرغر
۵- تهدید
۶- تنبیه
۷- دادن باج یا رشوه برای تحت کنترل گرفتن دیگری

هفت عادت مخرب کنترل گری
۱- عیب جویی (انتقاد)

مخربترین عامل ارتباط است
صمیمیت را از بین می برد

هفت عادت مخرب کنترل گری
2- سرزنش کردن

هفت عادت مخرب کنترل گری
3- گلایه و شکوه کردن

هفت عادت مخرب کنترل گری
4- غر زدن و نق زدن

هفت عادت مخرب کنترل گری
5-تهدیدکردن

هفت عادت مخرب کنترل گری
6- تنبیه کردن

هفت عادت مخرب کنترل گری
7- باج خواهی کردن

هفت عادت مهرورزی را جایگزین هفت عادت مخرب نماییم

هفت عادت مهرورزی
1- گوش دادن

هفت عادت مهرورزی
2- حمایت کردن

هفت عادت مهرورزی
3- تشویق کردن

هفت عادت مهرورزی
4- احترام گذاشتن

هفت عادت مهرورزی
5- اعتماد کردن

هفت عادت مهرورزی
6- پذیرفتن

هفت عادت مهرورزی
7- گفتگوی همیشگی برای حل اختلافات

هفت عادت سازنده که باید جایگزین عادات مخرب سازیم
1-گوش سپردن
2-حمایت
3-تشویق
4-احترام
5-اعتماد
6-پذیرش
7-گفتگوی همیشگی برای حل اختلافات

دلیل دوم
دنیای مطلوب یا یا جهان کیفی

دنیای مطلوب یا جهان کیفی بخشی از ذهن ما است که بیشترین وقت و انرژی ما را بخود اختصاص می دهد

مرکز مشاوره مهر جنوب
07633671199
09173670169
رضا برومند

دنیای مطلوب
براساس تئوری انتخاب دلیل ادراک متفاوت ما از واقعیت، به دنیایی به نام "دنیای مطلوب" مربوط می شود.

ما در تمام طول زندگی بیش از هر چیز دیگری با دنیای مطلوب خود در تماس هستیم.

مجموعه عکس ها، تصاویر، مفاهیم و ارزشهایی که داریم جهان کیفی ما را می سازد.(آلبوم عکس شخصی ما = جهان کیفی ما)

دنیای کیفی
دنیای مطلوب ما از سه مقوله تشکیل شده است:

نکات مهم درباره جهان کیفی:

دنیای مطلوب یا جهان کیفی مانند آلبوم شخصی ما است .
ما در آلبوم شخصی خود عکس هایی را خذف می کنیم و عکس جدیدی را اضافه می کنیم
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

نکات مهم درباره جهان کیفی:

این تنها خود ما هستیم که کنترل تصاویر و آلبوم تصاویر ذهنی خود را در اختیار داریم و می توانیم تصاویری را وارد آلبوم ذهنی مان کرده، آنها را تعویض نموده و یا حذف کنیم.
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

نکات مهم درباره جهان کیفی:

این تنها خود ما هستیم که کنترل تصاویر و آلبوم تصاویر ذهنی خود را در اختیار داریم و می توانیم تصاویری را وارد آلبوم ذهنی مان کرده، آنها را تعویض نموده و یا حذف کنیم.
دنیای کیفی

به عقیده گلسر دنیای مطلوب ما دنیای کوچکی است که هر فرد به فاصله کمی پس از تولد شروع به خلق کردن در ذهن خویش می کند و این خلق و بسط و توسعه آن در طی زندگی همچنان ادامه می یابد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

آلبوم تصاویر شخصی همان جهان ویژه ای است که گلسر آن را «دنیای مطلوب»
می نامد.
این جهان مطلوب، چیزی بیش از یک دنیای ایده آل از "آنچه که من دوست دارم باشم" است.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد برای هر نیاز خود باید حداقل یک تصویر داشته باشند. این واقعا غیر ممکن است که نیازی وجود داشته باشد و بلافاصله تصویری برای بر آورده شدن این نیاز در ذهن فرد موجود نباشد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد می توانند تصاویری به آلبوم تصاویر شخصی شان اضافه کرده و یا از میان آنها تصاویری را حذف کنند. آنها می توانند برخی تصاویر را حذف کنند زیرا این تصاویر دیگر نیازهای کنونی شان را برآورده نمی کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

وقتی انسان ها تصاویر مهم را تغییر می دهند در واقع زندگی شان را تغییر می دهند. تنها راهی که تصاویر می توانند از آلبوم برداشته شوند این است که آنها را با تصاویر دیگری جایگزین کنند که همان نیاز ها را به نحو بهتری برآورده کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

تغییر دادن تصاویر دنیای مطلوب خودمان کاری دشوار است. تغییر دادن تصاویر فردی دیگر به مراتب دشوارتر است و تنها از طریق گفتگو و سازش می تواند انجام شود.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

دو نوع تصویر متفاوت از لذت وجود دارد:

دنیای کیفی

راه کنار آمدن یا تغییر دنیای مطلوب فرزندانَ

استفاده از زبان انتخاب

یک اصل در روان شناسی

ما تنها کسی را که می توانیم کنترل نماییم خودمان هستیم

برای کنترل دیگران چگونه عمل کنیم
همسر
فرزندان
کارمندان
دانش آموزان
دوستان

تنها کاری که برای کنترل دیگران می توانیم انجام دهیم دادن اطلاعات است تا بر اساس اطلاعاتی که به آن ها می دهیم تصمیم بگیرند با خود و دیگران چگونه رفتار کنند.

دادن اطلاعات به دیگران مستلزم استفاده از زبان انتخاب است
زبان انتخاب درست نقطه مقابل زبان کنترل است

زبان کنترل بیرونی تهدید کننده و تخریب گر است
زبان کنترل بیرونی با انتقاد ، سرزنش ، نق زدن ، شکایت ،تهدید ، تنبیه و حق حساب دادن همراه است .
زبان کنترل بیرونی همواره روابطی را که ما برای موفقیت شادمانی و سعادت به آن ها نیاز داریم را جریحه دار و تخریب می کند

5/5/2025
زبان کنترل بیرونی

زبان نظریه انتخاب هرگز کنترل گرایانه نیست
زبان نظریه انتخاب تلاشی است برای حل اختلاف بین افراد
زبان نظریه انتخاب حل مشکلات با کمک یکدیگر است
زبان تئوری انتخاب بر اساس این باور نهاده شده است که تنها فردی که می توانیم رفتارش را کنترل کنیم خودمان هستیم
زبان نظریه انتخاب به ما می گوید تنها چیزی که ما می توانیم به دیگران بدهیم و از آنان دریافت کنیم اطلاعات است
زبان انتخاب

تفاوت اساسی و عمده دو زبان در خلاقیت است
بدون خلاقیت هر رابطه صمیمی و نزدیک رو به نقصان می گذارد
تمام مردم استعداد خلاقیت دارند اما کسانی که از زبان بیرونی استفاده می نمایند فرایند های زبان و تفکرشان فاقد خلاقیت است
زبان نظریه انتخاب زبانی غنی ، همراه با واژگانی خلاق ، مشفقانه و بدون هر گونه تهدید است.
5/5/2025
تفاوت اساسی بین زبان کنترل بیرونی و زبان نظریه انتخاب

شادی و آرامش یک انتخاب آگاهانه است.

5/5/2025

دیگران را ببخش نه از آن جهت که سزاوار بخشش اند
بلکه از آن جهت که تو سزاوار آرامشی

تلفن همراه: 09173670169
مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی مهر جنوب 07633671199
وبسایت مشاوره www.mehrejonoob.ir