یکی از مهم ترین اصول تربیتی ، یادگیری "مهارت نه گفتن" به کودکان است. "نه گفتن" اصول خاصی دارد که با رعایت آنها زودتر به نتیجه ی مطلوب خواهیم رسید. آموختن " نه یعنی نه " به فرزندتان اولین قدم حیاتی برای نظم بخشیدن به رفتار او و اساسی ترین کلید موفقیت در پرورش فرزند است.
نه گفتن زیاد باعث می شود که این کلمه بی اثر شود. کودکانی که زیاد کلمه نه را از زبان بزرگترها می شنوند کم کم این کلمه را ناشنیده می گیرند. والدین می توانند با روش های بهتری برای کودکان محدودیت تعیین کنند. می توان با بله گفتن هم همان کار را کرد بدون اینکه پاسخ منفی به کودک دلبندتان بدهید. البته در بله گفتن هم باید تعادل داشت.
محیط امن و مناسب فراهم کنید.
کودکان نوپا دوست دارند راه بروند، بدوند، بالا و پایین بروند و محیط خود را بشناسند و چیزهای تازه را تجربه کنند. اگر دکوراسیون منزلتان را طوری بچینید که وسایل شکستنی و خطرناک در دسترس باشد، مجبورید مرتب عبارات نکن، ندو، دست نزن و جملات منفی دیگر را بکار ببرید. بنابراین بهترین راه برای اینکه خود را از نه گفتنهای مکرر خلاص کنید این است که محیط منزل را طوری بچینید که برای بازی و حرکات کودک امن و مناسب باشد.
نه را با جملات مثبت بگویید.
بعضی از کودکان تنها با شنیدن کلمه نه نمی توانند علت بعضی از قوانین را بفهمند. متخصصان معتقدند می توانید با این کودکان به گونه ای مثبت حرف بزنید و به همان نتیجه برسید. مثلاً به جای اینکه بگویید قبل از شام نمی توانی شکلات بخوری می توانید به او بگویید بله تو اجازه داری شکلاتت را بعد از شام بخوری.
حق انتخاب بدهید.
با دادن حق انتخاب به کودک خود القا می کنید که بر شرایط مسلط است و می تواند به خواسته اش برسد. حتی کودکان 1 تا 3 ساله هم با داشتن موارد ساده برای انتخاب می توانند حس استقلال و شایستگی را تجربه کنند. البته یادتان باشد در این سن گزینه های انتخاب نباید خیلی زیاد باشد تنها انتخاب از بین 2مورد کافی است.
جایگزین پیشنهاد کنید.
مثلاً وقتی کودک شما جوجه ای را می زند و در دستانش فشار می دهد می توانید به او نشان دهید که به جای این کار چگونه می تواند حیوان را آرام بدون اینکه فشارش دهد ناز و نوازش کند و به او دانه بدهد. وقتی او چندین بار ببیند شما این کار را به آرامی و بدون آزار حیوان انجام می دهید یاد می گیرد.
حواس کودک را پرت کنید.
کودک شما به راحتی حواسش پرت می شود. مثلا اگر در مرکز خرید توجهش به چیزی جلب شد می توانید با اشاره به چیزهای دیگر و یا پرسیدن سوالی مانند " ناهار چی بخوریم؟" حواس او را از موضوع اولیه منحرف کنید.
آموزش نه گفتن به کودک
می توانید به کودکتان کمک کنید به جای کاری که نباید انجام دهد یک فعالیت لذتبخش دیگر انجام دهد. وقتی شما با کودک در ارتباط باشید و به لذت و کنجکاوی او اهمیت بدهید او هم بهتر با شما همکاری خواهد کرد و به خواسته ها و دستورات شما توجه بیشتری نشان خواهد داد.
در مورد مسائل کوچک و کم اهمیت سخت نگیرید.
زندگی فرصت های زیادی برای آموزش نظم و انضباط به کودک در اختیارتان قرار می دهد. اگر میخواهد برای رفتن به سوپرمارکت لباس اسپایدرمن خود را بپوشد، به او اجازه انجام این کار بدهید چون مشکل و پیامدی با این رفتار ایجاد نخواهد شد.
لحن و حرکات مناسب داشته باشید.
همیشه برای اینکه کودک به حرف شما توجه کند باید در فاصله یک متری او و در سطح چشمان او قرار بگیرید و به چشمانش نگاه کنید و آرام، محکم و شمرده حرف خود را بزنید.کودکان بسیاری از حرفهای شما را از روی لحنی که بیان می کنید می فهمند. بنابر این می توانید با یک لحن محکم بدون گفتن کلمه نه با کودک حرف بزنید.
سر حرف خود بایستید.
گر کودک خواسته ای داشت که شما نمی توانید و یا صلاح نمی دانید به او جواب مثبت بدهید، بر سر نه خود بایستید. اگر کودک ببیند که بعد از اصرار و گریه و قشقرق می تواند شما را تسلیم خواسته خود کند یاد می گیرد که دفعات بعد هم از همین روش برای رسیدن به خواسته اش استفاده کند. تنها زمانی به فرزندتان نه بگویید که مطمئنید از حرف خود برنمی گردید.
تعادل داشته باشید.
بچه هایی که در عمر خود نه نشنیده باشند. لوس می شوند و اغلب در بزرگسالی دچار مشکل می شوند چون فکر می کنند همه دنیا باید به دلخواه آنها باشد و وقتی خلاف آن را می بینند، دلخور و گاهی افسرده و گوشه گیر می شوند. بنابر این به کودکتان یاد بدهید که همه جا قوانینی دارد که لازم است به آنها احترام بگذارد. در منزل هم از کودکی 3-4 قانون اساسی برای کودک تعیین کنید و البته توجه داشته باشید که این قوانین در حد درک کودک در هر سن باشد و در مورد این قوانین جدی باشید و اگر کودک خواست آنها را زیر پا بگذارد، به او نه بگویید.
و در آخر قبل از نه گفتن این 3 سوال را از خود بپرسید:
1- آیا این بار واقعا مهم است که نه بگویم؟
2- اگر موافقت کنم، آیا فرزندم را به خطر خواهم انداخت؟
3- اگر مخالفت کنم آیا دلیل خوبی برای این مخالفتم خواهم داشت؟
در نظر گرفتن این سه سوال قبل از مخالفت می تواند بسیار کمک کننده باشد.
با آرزوی موفقیت و شادکامی
بسم الله الرحمن الرحیم