تولید نانوذرّات
1-11 تاریخچه تولید نانوذرّات نیمرسانا
آغازگر علم نانو را میتوان ریچارد فاینمن1 نامیدکه درسال 1959 مطالبی را در رابطه با نانوفنّاوری و خصوصیات جدید مواد در مقیاس نانو مطرح نمود. اندکی بعد، ایساکی2 و همکارانش با ساخت نخستین چاه کوانتومی با بهرهگیری از روش لایه نشانی پرتو مولکولی، اندیشههای فاینمن را به سمت واقعیت پیش بردند[46]. اگر چه بعد از فاینمن، فیزیکدانان به فکر کار با مواد در ابعاد کاهش یافته افتادند امّا شیمیدانها از مدتها قبل با کلوئیدها سر وکار داشتهاند. شیمیدان معروف، استوالد3 کتابی را با نام "دنیای ابعادکاهش یافته4 " نوشته است[47].
در سال 1980 اکیمو5 در موسسه فیزیک پترزبورگ طیف های جالبی از CdS و CdSe را مشاهده کرد که این طیفها تنها با فرض اینکه ذرّات CdS و CdSe با ابعاد نانو، درون شیشه شکل گرفتهاند قابل توجیه بود[48].
مباحث نظری نانوذرّات ابتدا توسط ایفور6 در سال1982 مطرح گردید[49] و پس از آن لوئیز براس7 در سال1984 با بهرهگیری از تقریب جرم موثر مجموعه مقالاتی را در باب تئوری نیمرساناها منتشر نمود[50]. به دلیل ضعفهایی که این مدل، بخصوص در توجیه ذرّات با اندازههای بسیار کوچک داشت، لیپنز8 در سال 1989 تقریب تنگ بست را برای توجیه خواص غیرعادی نانوذرّات به کار گرفت که موفقیت بیشتری داشت[52-51].
تلاشهای زیاد برای تولید نانوذرّات در توزیع اندازه باریک در چند مورد موّفق بوده است[55-53]. آغاز بکارگیری روش مهار کردن برای تولید نانوذرّات را میتوان سال 1985 نامید که در آن زمان "دنس" و همکارانش با استفاده از یک حلال غیر آبی به تولید نانوذرّات سولفید روی پرداختند[56].
اولین آلایش در نانوذرّات به طور اتفاقی در سال 1983 میلادی انجام شده است[57]. وانگ9 و همکارانش در سال 1991 میلادی در مورد مطالعاتی انجام دادند[58] و در سال 1994 باهارگاوا10 اوّلین بار، افزایش بهره نورتابی نانو بلورهایZnS در اثر آلایش با Mn را گزارش کرد[59]. البته خسروی11 نیز همزمان بعنوان کار پایاننامه دکتری، تحت نظر کولکارنی12، بدون اطلاع از کار باهارگاوا، توانست Mn را با ZnS بیالاید که حاصل کار این دو محقق با یکماه تفاوت در مجله APL چاپ شد[60]. بررسی خواص نوری نانو ذرّات آلائیده با فلزّات واسطه ونادر خاکی از سال 1994 به بعد به شدّت دنبال شد. در همین سال خسروی برای اولین بار از آلایشZnS باCu گزارش داد[61] اگر چه سان13 و همکارانش در سال 1999 میلادی مطالعات بیشتری در مورد انجام دادند[62].ZnS نانوساختار را بورسه14 و همکارانش با آهن(Fe) و نیکل(Ni) آلایش نموده و نانوساختاری در ابعاد nm2 را تولید کردند[17و 31].
آلائیدنZnS با سرب(Pb ) توسط بول15 و میجرینک16 و بورسه در سال 2001 میلادی انجام گرفت[63] و آلائیدن ZnS با یونهای کمیاب و نادر خاکی مانند را باهاراگاوا در سال 1996 میلادی گزارش داد[64]، آلائیدن ZnS با توسط چن17 وهمکارانش در ابعاد nm 3 در سال 2000 میلادی گزارش داده شده است[65]. آلایش ZnS با Er توسط خانم مهشید احمدی در دانشگاه شیراز زیر نظر خسروی، جواد پور و غروی برای اوّلین بار انجام شده است.
1 Richard.P.Feynman
2 L. Esaki
3 Ostwald
4 The World Of Neglected Demension
5 A.I.Ekimov
6 Al.L.Efors
7 L.E.Brus
8 P.E.Lippens
9 Wang
10 Bharagava
11 A.A. Khosravi
12 S. K. KULKARNI
13 Sun
14 Borse
15 Bol
16 Meijerink
17 Chen
—————
————————————————————
—————
————————————————————