گزارش کارورزی عمران ساختمان

فهرست مطالب
عنوان صفحه
گزارش ماهانه 4
گزارش هفتگی 5
مقدمه 7
آماده کردن کارگاه 9
خاکبرداری و گودبرداری 9
اجرای سازه نگهبان 10
پاره ایی از نکات مهم جهت عملیات خاکی 10
پاره ایی از نکات مهم جهت عملیات پی کنی و گودبرداری 11
مختصری در مورد ساختمانهای بتنی و فلزی 12
کلیاتی در مورد سیمان 12
انواع سیمان پرتلند 13
سیمان سفید و رنگی 13
نگهداری ، حمل و انبار کردن سیمان 13
کلیاتی در مورد بتن استفاده شده در پروژه 14
رده بتن 14
انواع مواد افزودنی به بتن 15
انواع پروفیلهای ساختمانی 17
شالوده یا پی 17
انواع شالوده یا پی 18
پی نواری 18
نکته اجرایی مهم 19
قالب بندی پی 20
آجرهای فشاری 20
پیوند کله راسته (فلامندی) 20
بتن مگر (نظافت، لاغر و..) 21
شبکه میلگرد تحتانی و فوقانی پی نواری 21
شناژ 22
طراحی شناژهای افقی بر اساس آبا 23
ریشه انتظار 24
درز انقطاع 24
آماده سازی محل بتن ریزی 25
نحوه ریختن بتن پی 26
کامیونهای مخلوط کن (Truck Mixers) 26
پمپ های بتن 26
متراکم کردن بتن 28
طریقه اتصال صفحه ستون به پی 29
طریقه اتصال ستون به صفحه زیر ستون 29
آرماتورهای ثابت کننده ستون 30
میله مهارها 32
وصله ستونها 32
انواع اتصالات تیر به ستون 33
انواع اتصالات ستون به ستون 35
تیرهای بتنی 35
انواع سقفها 36
اجرای سقف تیرچه بلوک 37
تیرچه ها 37
میلگرد ممان منفی 39
کلاف عرضی 39
قلاب اتصال 39
عایق کاری 40
نکات اساسی درهنگام اجرای عایق کاری 40
عایقکاری پی 41
عایق کاری دیوار 41
عایق کاری کف 42
ملات ماسه سیمان 43
مطالب مهم در هنگام اجرای دیوار 44
1-شاقول کر دن 44
2- ریسمانی کردن کار 44
3- وانبند کردن ریسمان 44
– زنجاب کردن آجر 45
5- بندهای افقی و قائم 45
6- لغاز 45
7- تیشه داری 45
8- آب ساب 45
9- دوغاب ریزی 46
10- بند کشی 46
شمشه گیری 48
اندود کاری 49
نحوه اجرای لوله کشی برق 49
بتن ریزی راه پله ها 50
نصب پروفیل های محل آسانسور 51
اشتباهات ساختمان و همچنین موارد اجرایی برخی قسمت ها که با آیین نامه تطابقی نداشت 52

گزارش ماهانه
گزارش ماه اول :

انجام دادن یک سری از کارهای اولیه ساختمان در دو ساختمان تخریب ساختمانهای موجود" تسطیح محوطه ، گودبرداریها و زهکشی " نقاط نشانه و مبدا " پر کردن چاهها ، قنوات و قطع اشجار" ساختمانها و تاسیسات تجهیز کارگاه ادامه خاکبرداری و گودبرداری " تحویل و کنترل مصالح " اجرای شالوده یا پی

گزارش ماه دوم :

آماده سازی محل بتن ریزی پی " اتصال صفحه ستون به پی" اجرای اسکلت ساختمان " انواع سقفها " انواع عایق کاری " کارهای دیگر ساختمان از قبیل: نحوه ساخت ملات ماسه سیمان " شاقول کردن " ریسمانی کردن کار " زنجاب کردن آجر " دوغاب ریزی " بند کشی " اندود کاری و ….

گزارش هفتگی
هفته اول :

1- تخریب ساختمانهای موجود
2- تسطیح محوطه ، گودبرداریها و زهکشی
3- نقاط نشانه و مبدا
4- پر کردن چاهها ، قنوات و قطع اشجار
5- ساختمانها و تاسیسات تجهیز کارگاه
هفته دوم :
ادامه خاکبرداری و گودبرداری
تحویل و کنترل مصالح ماننده:
1- انواع پروفیلهای ساختمانی
2- حمل و انبار کردن سیمان
3- انواع مواد افزودنی به بتن
4- سایر موارد
هفته سوم :
اجرای شالوده یا پی
هفته چهارم :
ادامه شالوده یا پی
شبکه میلگرد تحتانی و فوقانی پی نواری
شناژ
هفته پنجم :

آماده سازی محل بتن ریزی پی
هفته ششم :
اتصال صفحه ستون به پی
اجرای اسکلت ساختمان
هفته هفتم :
انواع سقفها

هفته هشتم :
انواع عایق کاری
کارهای دیگر ساختمان

مقدمه

ناتوانی بشر از او موجودی ساخت واو را در عرصه پهناور پیشرفت و تکنولوژی اینگونه موفق ساخت . آری این نیاز بود که ما را بی نیاز کرد .
لذا بر خود لازم می بینم که قبل از هر چیز و هر کس، از یکتا خالق هستی تشکر نمایم.
خدا را شاکرم که به من نعمت ناتوانی داد، نعمت نیاز داد. خدا را شاکرم بخاطر همه چیز.
اکنون پس از گذشت قرنها از خلقت بشر وقت ما هم فرا رسید، زمانی که باید آغاز کنیم، باید با اقتدار و امید و توکل راهی بس بلند را طی کنیم، مسیری پر تلا طم و در عین حال زیبا .
فرصتی رسید که ما نیز خدمتی کوچک به نسل بشر که وظیفه اصلی و ماموریت الهی ماست بعمل رسانیم.
امیدواریم که در این راه پیروز و سربلند باشیم .
ساختمان یعنی محل آسایش، محل کار، محل کسب علم ……
ودر این بین ساخت و ساز وظیفه مهندس عمران می باشد ، ساخت و سازی که همواره باید توام با احساس مسئولیت و وجدان کاری باشد .
مسلم است که ساخت یک سازه باید با برنامه ریزی، مدیریت و کنترل پروژه دقیق همراه باشد.
احداث ساختمان بمنظور رفع احتیاج انسانها صورت گرفته و مهندسین، معماران مسئولیت تهیه اشکال و اجراء مناسب بنارابرعهده دارند؛ محوراصلی مسئولیت عبارت است از:

ایمنی
زیبائی
اقتصاد

با توجه به اینکه ساختمان های احداثی در کشور ما اکثرا" بصورت فلزی یا بتنی بوده و ساختمانهای بنایی غیر مسلح با محدودیت خاص طبق آئین نامه 2800 زلزله ایران ساخته می شود، آشنایی با مزایا و معایب ساختمانها می تواند درتصمیم گیری مالکین ، مهندسین نقش اساسی داشته باشد.

بعد از طراحی و محاسبات فنی باید محل ساختمان مشخص شود و کارهای آماده سازی و پیاده کردن نقشه را در آن آغاز کرد که این عملیات به صورت زیر دسته بندی می شود:

1- پاک سازی محل ساختمان
2- پیاده کردن نقشه ساختمان
3- استقرار یک سطح مبنا

منظور از پاک سازی محل ساختمان، بازدید زمین و ریشه کنی است. قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید فاصله آن نسبت به خیابانها و جاده های اطراف بررسی شده و پستی و بلندی بنا معلوم گشته و همچنین محل چاه های فاضلاب و قناتها و چاه های آب قدیمی تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و سپس نسبت به ریشه کنی گیاهان اقدام شود و بالاخره شکل هندسی زمین تعیین گردد .

منظور از پیاده کردن نقشه یعنی انتقال نقشه از کاغذ به زمین به طوری که محل دقیق ستونها و پی ها و دیوارها و عرض پی ها روی زمین مشخص باشد که با ریختن گچ خطوط اصلی ساختمان تعیین می گردد. توصیه می شود در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها اندازه ها را از یک نقطه اصلی که آن را مبداء می گوییم حساب نمود و روی زمین منتقل کنیم قبل از اقدام به گود برداری باید حتما اندازه های نقشه پیاده شده کنترل شود برای این کار می توان دو قطر اتاق را اندازه گیری کنیم چنانچه مساوی باشد آن اتاق گونیا می باشد که به این کار اصطلاحا چپ و راست می گویند.

معمولا زمین های ساختمانی مسطح به ندرت یافت می شود بنابراین قبل از شروع هر کار ساختمانی باید محل ساختمان را مسطح نمود که این کار با خاک برداری و خاک ریزی انجام می شود .

آماده کردن کارگاه :
پس از تحویل کارگاه پیمانکار باید بر اساس ضوابط و مندرجات قرارداد نسبت به آماده سازی کارگاه اقدام نماید .
آماده سازی اولیه به منظور استقرار عوامل اجرایی و شروع کار به شرح زیر است :

1- تخریب ساختمانهای موجود
2- تسطیح محوطه ، گودبرداریها و زهکشی
3- نقاط نشانه و مبدا
4- پر کردن چاهها ، قنوات و قطع اشجار
5- ساختمانها و تاسیسات تجهیز کارگاه
6- تحویل و کنترل مصالح
7- سایر موارد

"خاکبرداری و گودبرداری"
منظور از خاکبرداری و گودبرداری عبارت است از برداشت خاکهای محوطه گودبرداری پی ساختمانها و محل انبیه فنی تاسیسات ، برداشت خاک از منابع قرضه با وسایل ، تجهیزات و ماشین الات مورد تایید تا تراز و رقوم های خواسته شده در نقشه های اجرایی و دستور العمل های دستگاه نظارت .
اجرای عملیات خاکبرداری این پروژه جهت اجرای فونداسیون مطابق با خطوط و تراز موجود در نقشه های اجرایی و دستور العمل های دستگاه نظارت شروع شد . این عملیات گودبرداری توسط ماشین الات ساختمانی : 1- لودر: جهت کندن خاک 2- کامیون : جهت حمل خاک کنده شده ، صورت گرفت . به دلیل ماسه ایی بودن خاک که باعث شد عملیات خاکبرداری با زاویه 45 درجه صورت گیرد و همچنین عمق خاکبرداری (( 3 متر )) و وجود ساختمانهای مجاور که نسبتاٌ قدیمی بودند عملیات خاکبرداری با مشکلاتی همراه بود و خطر ریزش و نشست خاک و تخریب ساختمانی مجاور وجود داشت . برای حل این مشکل ابتدا سازه نگهبان و شمع های حائل مناسب به منظور جلوگیری از ریزش های احتمالی و تامین ایمنی کامل به هنگام عملیات ساختمانی اجرا گردید . در نهایت با رعایت حریم مناسب از دیوارهای مجاور (1 متر از هر طرف ) عملیات گودبرداری شروع شد .

اجرای سازه نگهبان:

نحوه کار به این صورت بود که ابتدا خر پا های از جنس چوب بین در ساختمان مجاور محل گود برداری به صورت افقی و به فواصل معینی که توسط مهندس ناظر تعیین می شود اجرا گردیدند .
سپس با اجرای 8 مرحله ی زیر عملیات گودبرداری به اتمام رسید :

مرحله ی اول : حفر چاه
مرحله ی دوم : نسب عضو قائم و اجرای شمع
مرحله ی سوم : گودبرداری با شیب پایدار
مرحله ی چهارم : اجرای فونداسیون زیر عضو مایل
مرحله ی پنجم : نصب عضو مورب
مرحله ی ششم : نصب اولین ردیف باربندها
مرحله ی هفتم : نصب ردیف های بعدی باربندها
مرحله ی هشتم : اتمام عملیات گود برداری
پس از اجرا ی عملیات گودبرداری توسط کارگران خاک برداری دستی جهت رگلاژ و تخلیه خاک های مازاد و تسطیح روی پی اقدام شد .

"پاره ایی از نکات مهم جهت عملیات خاکی"

1- قبل از انجام هر گونه عملیات خاکی ، پیمان کار موظف است کروکی محل اجرای عملیات را دقیقاً با حضور نمایندگان دستگاه نظارت و کارفرما ، برداشت و صورت مجلس نماید و قبل از شروع عملیات و با توجه به برنامه زمان بندی پروژه و نحوه ی اجرای کار ، نوع و تعداد ماشین الات را به تایید دستگاه نظارت برساند. اجرای هر گونه عملیات خاکی بدون تایید کلی و مرحله ایی دستگاه نظارت ، به هیچ وجه مجاز نمی باشد .
2- تمامی عملیات خاکبرداری باید مطابق با خطوط و تراز موجود در نقشه های اجرایی و دستورالعمل های دستگاه نظارت صورت پذیرد .
3- عملیات خاک برداری و رگلاژ سطوح بدون پوشش باید به طور همزمان صورت پذیرد .
4- در هر حالت نباید سطوح خاک برداری شده بیش از 72 ساعت در معرض عوامل جوی و باران قرار گیرد .
5- در تمامی عملیات خاک برداری باید دقت کافی به عمل اید تا از خاک برداری اضافی و ازبین رفتن مصالح در کف و جداره ها خصوصاً در مقاطعی که بتن ریزی در انها انجام می گیرد جلوگیری به عمل اید .
6- در صورت انجام خاک برداری اضافی توسط پیمانکار باید محل تا تراز رقوم نهایی خواسته شده با مصالح مناسب و یا با بتن سازگار با خورندگی خاک و حداقل با بتن به هزینه پیمانکار ترمیم و رگلاژ شود .

"پاره ایی از نکات مهم جهت عملیات پی کنی و گودبرداری"
1- پی کنی محل ساختمانها در دیوار قائم , محدود به سطوح خارجی پی ها و در سطوح افقی محدود بین رقوم زیرین بستر پی و رقوم زمین طبیعی ، زمین تسطیح شده یامحل های خاکریزی شده است .
2- انواع پی کنی باید طبق نقشه ، مشخصات و دستور العمل های دستگاه نظارت در ابعاد و اندازه های خواسته شده انجام شود .
3- پی کنی بیش از ابعاد افقی و عمودی به هیچ وجه مجاز نمی باشد .
4- چنانچه اشتباهاٌ پیمانکار مبادرت به انجام گودبرداری بیش از ابعاد تعیین شده نماید ، باید فضای اضافی را با بتن یا مصالح دیگر و طبق نظر دستگاه نظارت به هزینه ی پیمانکار ، پر و برای ادامه ی کار اماده شود .
5- شروع عملیات پی سازی قبل از انکه محل گود از طرف دستگاه نظارت تایید ، بازدید و برداشت شود مجاز نمی باشد .
6- به طور کلی عملیات گودبرداری باید با دیواره قائم صورت پذیرد , مگر آنکه نوع خاک , حفاری جدار گود به صورت شیبدار را اجتناب ناپذیر سازد.
7- پی کنی و گودبرداری باید تا رسیدن به بستر مناسب ادامه یابد , مگر آنکه در مشخصات فنی خصوصی ونقشه های اجرایی یا دستور العمل های دستگاه نظارت ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
8- چنانچه عملیات گودبرداری با ماشین انجام شود , گودبرداری باید تا 15 سانتی متری رقوم نهایی و 15 سانتی متر اخیر با دست برداشته و طبق رقوم و شیب های داده شده در نقشه های اجرایی , تنظیم و رگلاژ شود.
9- محل پی کنی باید از نفوذ آب برف , یخ یا پر شدن با هر گونه مصالح و ضایعات مصون بماند.
10- به منظور جلوگیری از نفوذ آب بسته به مورد باید از روش های متداول , نظیر : الف)احداث دیوار آب بند پلاستیک ب)سپر کوبی ج)انحراف مسیر آب زهکشی د)پمپاژ استفاده نمود.

مختصری در مورد ساختمانهای بتنی و فلزی :
ساختمان اسکلت فلزی : به ساختمانی اطلاق میشود که اجزا اصلی باربر آن ( ستون ، تیر حمال ، تیر فرعی ، بادبندها ، پله ها ) از فولاد تشکیل شده باشد .
اتصالات در آن بصورت : مفصلی ، ساده ، گیردار ، نیمه گیردار میباشد که توسط پیچ ، پرچ و جوش به هم متصل می شوند .
سقف بکار رفته در آن سقف طاق ضربی و سقف تیرچه بلوک و سقف کامپوزیت می باشد .

ساختمان اسکلت بتنی : به ساختمانی اطلاق می شود که برای اسکلت اصلی آن از بتن ارمه یا بتن مسلح استفاده شده باشد . بتن مسلح به بتنی گفته می شود که در آن از آرماتور یا میلگرد استفاده شده باشد .
سقف آن به وسیله طاق بتنی یا دال بتنی و یا سقف تیرچه بلوک و یا سقف بتنی پیش ساخته پوشیده می شود .
در این نوع ساختمانها شاهتیرها و تیرهای فرعی و ستونها از بتن آرمه یا بتن مسلح ساخته می شوند .

کلیاتی در مورد سیمان :
واژه سیمان یا سیمنت در معنی کلی بر هر یک از مواد گوناگونی که برای چسباندن اجسام مختلف به کار میرود اطلاق میشود .
چسباننده های مختلف ساختمانی شامل گچ ، آهک ، قیر ، سیمان پرتلند ، بتانه ها و غیره به دو دسته کلی چسباننده های آبی و هوایی تقسیم میشوند .

انواع سیمان پرتلند :
1- نوع یک : سیمان پرتلند معمولی که در کارهای معمولی و عمومی نظیر ساختن اسکلتهای بتن آرمه ، پلها ، قطعات پیش ساخته ، بتن آرمه ، جدول خیابان ها ، ملاتها ، اندودها و پی ساختمانهایی که امکان حمله سولفاتها وجود ندارد مصرف میشود .
2- نوع دو : سیمان اصلاح شده در برابر حمله سولفاتها ، از سیمان معمولی مقاومتر است و در مواردی که آب زیرزمینی حاوی کمی سولفات است مصرف میشود به علاوه چون گرمازایی این نوع سیمان هنگام آبگیری کمتر از سیمان معمولی است در بتن ریزی های حجیم و بتن ریزی در هوای گرم نیز به مصرف میرسد .
3- نوع سوم : سیمان خیلی زودگیر است که در زمانی که بارگزاری باید در مدت کمی بعد از بتن ریزی صورت گیرد یا بخواهند قالبها را زودتر بردارند یا به هنگام بتن ریزی در هوای سرد به مصرف میرسد .
4- نوع چهار : سیمان کم حرارت که غالباً در بتن ریزی های حجیم به ویژه در فصول گرم به مصرف میرسد .
5- نوع پنجم : سیمان ضد سولفات برای مصرف در بخشهایی از ساختمان که شدیداً در معرض حمله سولفاتها باشد .
در حال حاظر کارخانه های ایران انواع 1 ، 2 ، 5 را تولید میکنند و برای انواع دیگر سفارش میگیرند .

سیمان سفید و رنگی :
ترکیب شیمیایی سیمان سفید همانند سیمان پرتلند معمولی است با این تفاوت که با انتخاب مواد اولیه مناسب از ورود موار رنگی نظیر اکسیدهای آهن و منیزیم و غیره به فرایند ساخت جلوگیری می شود . برای ساختن سیمانهای رنگی مواد رنگی معدنی بی اثر شیمیایی را به سیمان می افزایند .

نگهداری ، حمل و انبار کردن سیمان :
سیمان به دو صورت فله و پاکتی به فروش می رسد در هر دو حالت مشخصات انواع سیمان به صورت برچسب روی محموله درج می شود .
انبار کردن سیمان امری بسیار مهم و حساس است و از این رو رعایت نکات خاصی در انبار کردن سیمان در کارخانه قبل از فروش و در کارگاه قبل از مصرف ضرورت دارد .
سیمان کلوخه شده را نمیتوان در کارهای ساختمانی بکار برد زیرا علاوه بر دیرگیر شدن سبب کاهش مقاومت بتن و ملات نیز می شود .
در کارگاههایی که کارهای پراکنده دارند و مقادیر کم سیمان در نقات مختلف مورد نیاز است کیسه های سیمان اجباراً باید در فضای باز انبار شوند . در این صورت کف محای که سیمان بر روی آن چیده میشود باید خشک و دست کم 10 سانتیمتر از اطراف خود بالاتر باشد . استفاده از تخته و آجر برای بالا آوردن بستر و ورقه های پلاستیکی برای خشک نگه داشتن کف مفید است .
در کارگاههای بزرگتر که قرار است سیمان پاکتی مصرف شود کیسه های سیمان باید در انبارهای مخصوص نگهداری شوند سقف ، دیوار و کف انبار باید کاملاً نم بندی شده و کیسه های سیمان به فاصله دست کم 30 سانتیمتر از دیوار چیده شوند حداکثر ارتفاع کیسه ها 5/1 متر و پهنای ردیف کیسه های چیده شده پهلوی هم 3 متر است .

نحوه انبار کردن سیمان در کارگاه
کلیاتی در مورد بتن استفاده شده در پروژه:

با تحقیقات و بررسی هایی که انجام دادم و همچنین گفتگو با مهندس زیوری پی بردم که بتن مورد استفاده در پی سازی و اجرای سقفها از خانه بتن مخصوص کرج به محل آورده شده است . این حمل بتن توسط تراک میکسر صورت گرفته است و نحوه ریختن آن به محلهای بتن ریزی پروژه توسط پمپ بتن صورت گرفته است. برای فوانداسیون و سقفها از بتن 20 C (300 کیلوگرم سیمان در متر مکعب) و برای بتن زیر بتن اصلی فونداسیون (بتن نظافت) از بتن 10 C (150 کیلوگرم سیمان در متر مکعب) استفاده شده است.
"رده بتن"
رده بتن با توجه به نقش، عملکرد و اهمیت آن در مشخصات فنی خصوصی و نقشه های اجرایی درج و یا در طول کار توسط دستگاه نظارت به پیمانکار ابلاغ می شود.

رده بتن
مقاومت مشخصه
موارد کاربرد
20 C
20
بتن آرمه-
10 C
10
ماده پر کننده -بتن نظافت – بتن ساده (بدون آرماتور)

موارد کاربرد رده های بتن مورد استفاده در پروژه

انواع مواد افزودنی به بتن :
1- مواد حباب ساز : مواد حباب سازحبابهای بسیارریزهوا رادربتن ایجاد میکنند تولید هوا دربتن سبب بهبود کیفیت بتن تازه از نقطه نظرکاهش نسبت آب به سیمان ، کارآئی بهتر، جلوکیری ازجداشدن مواد وروزدن شیره بتن میگردد وسبب پایداری بتن سخت شده در برابر یخ زدگی و مواد یخ زدا نیز میشود وجود حباب هوا تاثیر چندانی برکاهش مقاومت فشاری بتن ندارد . بلکه گاهی اوقات به علت کاهش نسبت آب به سیمان ، در مجموع موجب افزایش مقاومت آن نیز می گردد. بتن با حباب هوا نفود ناپذیرتر از بتن معمولی است واز این رو مقاومت آن دربرابر سولفاتها بیشتر خواهد بود.
عمده ترین مواد حباب ساز عبارتند از : صمغهای طبیعی چوب ، چربیهای حیوانی یا نباتی و اسیدهای چرب آنها ، صابونها ومواد پاک کننده . معمولاً حجم حباب هوای وارده در بتن از ( 4% ) تا ( 8% ) است .

2- مواد کاهنده آب : مواد کاهند آب برای کاهش مقدار آب اختلاط مورد نیاز درتولید بتن باروانی معین یا افزایش روانی بتن برای مقدارمعینی آب به کار میروند. بسیاری از مواد کاهش دهنده آب می توانند ب اعث تاخیر در گیرش بتن شوند و برخی از آنها ممکن است تسریع کننده گیرش باشند و گروهی تولید حباب هوا نیز بنمایند. مواد کاهنده آب با مقدار سیمان تواسلامپ ثابت ، باعث افزایش مقاومت بتن با کاهش در بروز خطر آب انداختن یا رو زده شدن بتن و جداشدگی اجزاء و کاهش نفوذ پذیری بتن می گردد . مواد کاهنده آب ، اغلب از اسیدهای لیگنوسولفینیک یا اسیدهای هیدروکسی کربو کسیلیک و نمکهای آنها ساخته می شوند.

3- مواد کندگیر کننده : مواد افزودنی کندگیر کننده برای کاهش تاثیر هوای گرم برگیرش بتن ، گاهی اوقات برای طولانی کردن زمان گیرش در کاارهای حجیم مانند سدهای بزرگ بتنی یا پمپ کردن بتن در فواصل زیاد یا حمل بتن آماده در مسافتهای دور به کار میروند. مصرف این مواد معمولاً موجب کاهش مقاومت اولیه بتن می شود. اغلب کند گیرکننده ها ، روان کننده یا عامل کاهنده آب تن نیزهستند.در برخی از آنها حباب هوا نیز ایجاد می شود . معمول ترین کندگیر کننده ها سولفات کلسیم است که برای تنظیم زمان گیرش سیمان در موقع آسیاب کردن کلینگر به آن اضافه می شود . شکر به مقدار حدود ( 1/0% ) وزن سیمان اثر کمی در کندگیر کردن دارد وهنگامی که مقدار آن به ( 2/0% ) برسد ممکن است گیرش نهائی را تا72 ساعت نیز تاخیر اندازد . پودر شیر کم چربی ، انواع نشاسته کلرورهای آمونیوم و آهن ، اکسی کلرورها ، برات و تارتارات کلسیم و بی کربناتهای قلیائی گیرش سیمان را به تاخیر می اندازد.

4- مواد تندگیر کننده : مواد تسریع کننده به منظور تسریع در گیرش ، سخت شدن و کسب مقاومت زود هنگام به کار می روند. کلرورکلسیم از متداول ترین مواد تسریع کننده است ، ولی اثر چندانی در پائین آوردن درجه یخ زدن بتن ندارد. مقدار کلرورکلسیم هیچگاه نباید از ( 2% ) وزن سیمان در بتن غیرمسلح تجاوز کند چون سبب سفت شدن سریع وازدیاد جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن می شود. درصد معینی از سولفاتهای سدیم و پتاسیم و هیدراکسیدهای سدیم و پتاسیم در تندگیرکردن بتن موثرند. به طور کلی افزودن مواد تندگیرکننده بیشتر برای فصول سرد وبرداشتن قالب قبل از موعد است . اصولاً طرح اختلاط صحیح بتن ، گرم کردن آب و سنگدانه های آن و عایقکاری حرارتی قالبها به مصرف مواد تسریع کننده ارجحیت دارد.

5- مواد پوزولانی : مواد پوزولانی باعث کم کردن حرارت آبگیری سیمان ، آب بندی نسبی بتن ، کاهش واکنش قلیائی سنگدانه ها و حمله سولفاتها دربتن می شود. مواد پوزولانی را می توان جانشین بخشی از کلینگر در سیمان کرد. در این صورت کاهش در مقاومت اولیه و 28 روزه بتن رخ می دهد، ولی مقاومت در عمرهای بیشتر، افزایش یافته و نه تنها کمبود مقاومت جبران می گردد، بلکه گاهی اوقات افزایش نیز می یابد.

6- مواد روان کننده : گاهی اوقات به علت شکل نامناسب دانه های سنگی ، نامناسب بودن دانه بندی یا اشکال در انتخاب نسبتهای اختلاط ، مخلوط بتن تازه خشن است . در این شرایط ممکن است ، بهبود کارائی مورد نیاز باشد ، به ویژه در حالتی که پرداخت سطوخ بتنی با ماله مورد نظراست . کارائی بهبود یافته ممکن است در بتن ریزی فطعات با میلگرد زیاد ، پمپ کردن بتن و بتن ریزی توسط لوله نیز مورد استفاده قرارگیرد. بیشتر اوقات افزایش عیار سیمان با دانه های ریز کارائی مورد نیاز را تامین می کند . بهترین ماده روانساز، حباب هوا است و به ویژه در بهبود کارائی مخلوطهای کم سیمان خشن موثراست. چون حبابهای هوا همانند لغزان ساز عمل می کنند.در مخلوطهائی که مصالح رد شده از الکهای با چشمه 300 و 150 میکرونی آنها کم است برای بهبود کارائی افزودن مواد نرم شده پوزولانی یا بی اثر متداول است .

انواع پروفیلهای ساختمانی :
1- تیرآهن ناودانی UNP
2- تیرآهن ناودانی با لبه موازی UAP & UPE
3- تیرآهن باریک IPE& INP
4- تیرآهن باریک سبک IPEO
5- تیرآهن باریک سنگین IPEV
6- تیرآهن عریض IPB
7- تیرآهن عریض سبک IPB I
8- تیرآهن عریض سنگین IPBV
9- تیرآهن لانه زنبوری CPE
10- تیرآهن سپری T
11- تیرآهن نبشی L
12- تیرآهن نیشی دوطرف مساوی
13- قوطی
14- لوله
15- چهارسو
16- تسمه
17- میلگرد ها ( ساده و آجدار )
میلگردهای آجدار به دلیل گیرداری بیشتر با بتن در تماس با آنها مورد استفاده بیشتری دارند .

شالوده یا پی :
شالوده به قسمتی از سازه ساختمان اطلاق میشود که روی سطح فوقانی آن ستون یا دیوار قرار گرفته و سطح تحتانی آن مستقیماً روی زمین یا روی شمع تکیه دارد و بار سازه را گرفته و به زمین منتقل مینماید. شالوده متکی بر روی شمع ( سرشمعی ) نامیده می شود.

انواع شالوده یا پی :
1- منفرد : به شالوده ای گفته میشود که بار یک یا دو ستون را در محل درز انبساط به زمین منتقل مینماید . شالوده های منفردی که نزدیک بهم باشند می توانند به یکدیگر پیوسته و بصورت " شالوده مرکب " کار کنند .
2- نواری : به شالوده یکسره ای اطلاق میشود که بار دیوار یا چند ستون را که در یک ردیف قرار دارند به زمین منتقل میکند .
3- گسترده : به شالوده ای گفته می شود که بار چند ستون یا دیوار را که در ردیفها یا امتدادهای مختلف قرار دارند به زمین منتقل میکند . شالوده گسترده ممکن است به شکل دال ، مجموعه تیر- دال و یا صندوقه ای ساخته شود .
4- باسکولی : به مجموعه ای از دو شالوده منفرد اطلاق میشود که منتجه بارهای وارد بر یکی دارای برون محوری زیاد نسبت ته مرکز شالوده بوده و شالوده ها با تیر صلب به یکدیگر متصل شوند . این تیر که بخشی از بار یکی از شالوده ها را به دیگری منتقل میکند متکی بر خاک فرض نمیشود .

نمونه ای از یک پی گسترده

"پی نواری"
به دلیل استفاده از پی نواری در سازه ای که در آن استقرار داشتم به توضیح کاملتری از پی نواری می پردازم .
پی های نواری از یک نوار پیوست بتنی تشکیل می شوند که بصورت مرکزی در زیر دیوارهای باربر و ستونهای ساختمان قرار میگیرند و پهنای آن طوری است که بار روی پی ها بر سطحی از خاک زیرین گسترده می شود که بدون تراکم غیر مجاز ازعهده تحمل آنها بر می آید. پهنای پی نواری بتنی به ظرفیت باربری خاک زیرین و بار روی پی های بستگی دارد، هر چه ظرفیت باربری خاک زیرین بیشتر باشد به همان نسبت پهنای پی برای یک بار معین کمتر است. دیواری که بر روی این فونداسیون نسبتاً باریک قرار گرفته است بعنوان بار متمرکز عمل می کند و فشار زمینی ایجاد شده سبب کشش درسطح زیرین و در عرض نوار می گردد. بنابراین وجود آرماتورهای کششی در سطح زیرین نوار و میلگردهای طولی توزیع در ردیف دوم ضروری است.
به عبارت دیگر شالوده نواری به شالوده ای گفته میشود که یکسره بوده و بار دیوار و یا چند ستون را که در یک ردیف قرار دارند به زمین منتقل میکند . مقطع این نوع شالوده میتواند به شکل مربع مستطیل , ذوزنقه , پاشه دار ( T وارونه ) باشد .
در شالوده های نواری مقدار درصد آرماتور خمشی نباید کمتر از 15/0 اختیار شود مگر آنکه آرماتور بکار رفته حداقل به اندازه 3/1 بیشتر از مقدار آرماتور تعیین شده در محاسبات باشد در حالت اخیر این درصد نمیتواند کمتر از 1/0 اختیار شود .
در شالوده ها قطر میلگردها نباید کمتر از 10 میلیمتر و فاصله محور تا محور آنها از یکدیگر نباید کمتر از 100 میلیمتر و بیشتر از 350 میلیمتر در نظر گرفته شود .

نکته اجرایی مهم :
باید دقت کرد که ضخامت بتن نباید از پیش آمدگی نوار در هر طرف دیوار کمتر باشد زیرا همانطور که در شکل زیر دیده می شود چنانچه در اثر برش در بتن گسیختگی روی دهد، زاویه 45 برش از تکیه گاه پی بر روی خاک زیرین نخواهد کاست.

قالب بندی پی
با توجه به این موضوع که عملیات خاکبرداری تا سطح زیر پی انجام شده بود برای اجرای پی پروژه که از نوع نواری بود نیاز به قالب بندی دیواره های پی بود. برای این منظور طبق نقشه های اجرایی از قالب بندی آجری استفاده شد. آجرمورد استفاده از نوع آجرفشاری بود و نحوه برقراری پیوند بین آجرها از نوع پیوند کلیه راسته (فلاماندی) بود.

آجرهای فشاری
این آجرها عموماً جهت دیوار کشی معمولی و بیشتر در مواردی که آجرکاری زیر سطح زمین قرار گرفته است یا روی آن اندود می شود، بکار می روند. این آجرها نمای زیبایی ندارند اما سخت و با دوام هستند.

پیوند کله راسته (فلامندی)
در این پیوند هر آجرراسته و کله بصورت یک درمیان چیده می شوند بصورتیکه هر آجرکله در وسط آجرهای راسته بالا و پایین خود قرار می گیرد. درزهای روی هم داخلی و نیاز به استفاده ازآجرچارک در فواصل 100 میلی متر در امتداد میانه دیوار خواهد داشت.

قبل از انجام بتن ریزی برای جلوگیری از متلاشی شدن قالبهای آجری در اثر نیروی ناشی از وزن بتن که به دیواره قالب وراد می شود محل پشت قالبهای آجری را با خاکهای مازاد که از تسطیح و رگلاژ محل خاکبرداری بدست می آید توسط کارگران پر شده تا به سطح رویه پی برسد.

بتن مگر (نظافت، لاغر و…):

بتن لاغر به بتن رده 10 c و پایینتر اطلاق میشود، قبل از اجرای بتن مسلح و پس از رگلاژ سطح بستری خاکی باید یک قشر بتن لاغر ریخته، پخش و رگلاژ شود. ضخامت این قشر مطابق نقشه های اجرایی و مشخصات فنی خصوصی می باشد که برای این پروژه cm10 در نظر گرفته شده است. بطور کلی بتن مگر به دو دلیل اجرا می شود.

1- برای جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی پی با خاک
2- برای رگلاژ کف پی و ایجاد سطحی صاف برای ادامه پی سازی

طبق آیین نامه بتن چنانچه ضخامت بتن مگر در نقشه های اجرایی درج نشده باشد باید آنرا حداقل 7 سانتیمتر در نظر گرفت. از بتن مگر با اجازه کتبی دستگاه نظارت می توان برای پر کردن خاکبردایهای اضافی یا حفره ها استفاده نمود.

شبکه میلگرد تحتانی و فوقانی پی نواری
اصولاً بتن نیز مانند سایر مصالح ساختمانی در مقابل نیروهای کششی ضعیف بوده و در محل تارهای کشتی ترکهایی در آن ایجاد می شود لذا برای جلوگیری از ترکیدن بتن، در محل تارهای کششی میلگردهای فولادی قرار می دهند.
نحوه کار به این ترتیب بود که پس از اجرای بتن مگر میلگردها را در دو جهت به صورت مشبک (6 سانتی متر بالاتر از کف) روی بتن مگر قرار داده شد. علت بالاتر قرار دادن شبکه میلگرد نسبت به بتن مگر این است که در موقع بتن ریزی این شبکه کاملا ً در بتن غرق شود. نحوه بستن این بشکه میلگرد نیز بوسیله مفتولهای فلزی صورت می گیرد . همچنین نوع، تعداد، قطر و فواصل این آرماتورها از یکدیگر توسط مهندس محاسب و اجرای آن طبق نشقه های اجرایی صورت می گیرد. باید توجه داشت که هیچ وقت میلگردهایی که در داخل بتن قرار می گیرند نباید رنگ آمیزی شده و یا به روغن آغشته گردد. زیرا در این صورت رنگ روی میلگرد مانع چسبیدن فولاد و بتن به یکدیگر می گردد. باید دقت نمود میلگردهای مصرفی صاف و بدون انحنای موضعی باشند به منظور اجرای شبکه میلگرد فوقانی و همچنین ثابت نگه داشتن آن نسبت به شبکه میلگرد تحتانی از میلگردهای به شکل (z) استفاده شده است.

تذکر آیین نامه :
آرماتورهای خمشی بصورت شبکه 5 سانتیمتر بالاتر از کف فونداسیون و حدود 5 سانتیمتر کوچکتر از ابعاد آن باید باشند .

ضوابط اجرایی مهم

1- نشریه شماره 55 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور: به منظور کنترل و تامین پوشش بتنی ، با تایید دستگاه نظارت می توان از قطعات بتنی (لقمه ها) یا خرک های فلزی به ابعاد، مقاومت و تعداد لازم استفاده نمود. لقمه ها باید دارای مفتول بوده و با استفاده از این مفتولها به میلگرد های اصلی کاملاً محکم شوند.
2- آیین نامه بتن ایران "آبا" : پوشش بتنی روی میلگردها که برابر است با حداقل فاصله بین ر.ویه میلگردها، اعم از طولی یا عرضی تا نزدیکترین سطح آزاد بتن نباید کمتر از مقادیر زیر انتخاب شود:
الف – قطر میلگردها
ب – بزرگترین اندازه اسمی سنگدانه ها تا 32 میلیمتر، یا 5 میلیمتر، یا 5 میلیمتر بیشتر از بزرگترین اندازه اسمی سنگدانه های بزرگتر از 32 میلی متر.

شناژ :
شالوده های جدا از هم در یک سازه باید در دو امتداد ترجیحاً عمود بر هم به وسیله شناژ یا کلافهای رابط بهم متصل شوند بطوریکه کلافها مانع حرکت دو شالوده نسبت بهم گردند .
شناژها باید برای نیروی کششی معادل 10 درصد بزرگترین نیروی محوری نهایی وارد به ستونهای طرفین خود طراحی شوند .
ابعاد مقطع شناژ باید متناسب با ابعاد شالوده و حداقل 250 میلیمتر اختیار شود .
تعداد میلگردهای طولی کلافها باید حداقل چهار عدد و قطر آنها حداقل 12 میلیمتر باشد این میلگردها باید توسط میلگردهای عرضی به قطر حداقل 6 میلیمتر و با فواصل حداکثر 250 میلیمتر از یکدیگر گرفته شوند .
میلگردهای طولی کلافها باید در شالوده های میانی ممتد باشند و در شالوده های کناری از محاذات بر ستون مهار شوند .

طراحی شناژهای افقی بر اساس آبا :
1- هر شناژ افقی باید 10% نیروی فشاری سنگینترین ستون طرفیت خود را بصورت کششی تحمل کند .
2- میلگردهای حداقل شناژ در چهار گوشه شناژ و خاموت 6 به فاصله حداکثر 25 سانتیمتر می باشد .
3- ارتفاع حداقل شناژ برابر 30 سانتیمتر است . عرض شناژها باید با توجه به عرض کرسی چینی احتمالی روی آن کنترل گردد .
4- میلگردهای طولی نباید در محل شالوده قطع شوند م باید بصورت ممتد از روی شالوده عبور نمایند.
5- وظیفه کلافها یا شناژ بستن شالوده های منفرد به یکدیگر و ایجاد یکپارچگی در آنها و جلوگیری از بازی کردن آنها مخصوصاً در مقابل تکانهای ناشی از زلزله می باشد .

نمونه ای از یک پی نواری در منار دیوار به همراه شناژ متصل به آن

ریشه انتظار :
در ساختمانهای با تیرهای بتنی بصورت آرماتورهایی که با زاویه 90 درجه از درون پی خارج شده اند برای درگیری بعدی بین آرماتورهای ستون و فونداسیون یکار میرود .
در ساختمانهای فلزی در قسمتهای کناری ملک مجاور که امکان بتن ریزی در زمان نعین شده نباشد به صورت 90 درجه از درون شناژ از دو طرف خارج می شود تا زمانی که خاکبرداری قسمت مورد نظر تمام شود ، سپس آرماتورها را دوباره می خوابانند و پس از بستن خاموت آنها روی آنها بتن ریزی
مینمایند.

درز انقطاع :
در هنگام ساخت ساختمانها برای جلوگیری از برخورد دو ساختمان مجاور در هنگان زلزله فاصله ای را در بین دیوارهای آنها قرار می دهند که در اصطلاح درز انقطاع نام دارد .
اندازه این درز در واقع 100/1 ارتفاع هر طبقه نسبت به سطح مبنا می باشد ولی به دلیل غیر عملی شدن این کار چون باعث کج شدن ساختمان می شود آن را 100/1 ارتفاع کل ساختمان از سطح مبنا فرض می کنند . که اندازه بدست آمده برای هر طرف به صورت مجزا اعمال می شود . گاهی اوقات نیز آن را تقسیم بر دو کرده و بین دو طرف اعمال میکنند و ماباقی را از ساختمانهای مجاور خواستار می شوند .

درز انقطاع بین ساختمان ما و ساختمان مجاور چند طبقه

درز انقطاع بین ساختمان ما و ساختمان مجاور ویلایی

آماده سازی محل بتن ریزی:
الف) تمامی مواد زاید از جمله یخ باید از محلهای مورد بتن ریزی زدوده شوند.
ب) قالبها باید بنحوی مناسب تمیز و اندود شوند.
پ) مصالح بنایی که در تماس با بتن خواهند بود باید به خوبی خیس شوند.
ت) تمامی میلگردها قبل از بتن ریزی باید کاملاً تمیز شده و عاری از پوشش های آلاینده باشند.ث) قبل از بتن ریزی ، باید آب اضافه از محل بتن ریزی خارج شود مگر آنکه استفاده از قیف و لوله مخصوص بتن ریزی در آب (ترمی) مورد نظرباشد یا دستگاه نظارت آنرا مجاز بداند
.ج) قبل از ریختن بتن جدید روی بتن سخت شده، قبلی باید لایه ضعیف احتمالی سطح بتن و هر نوع ماده زاید دیگر زدوده شود.

نحوه ریختن بتن پی:
برای این منظور بتن ساخته شده در خانه بتن توسط کامیونهای مخلوط کن به محل پروژه آورده شده و با رعایت ضوابط اجرایی بتن ریزی پی ساختمان توسط پمپ بتن صورت گرفت.

کامیونهای مخلوط کن (Truck Mixers) :
این مخلوط کنها دارای یک جام دوار حول محول افقی یا مایل چرخش که بر روی کامیون نصب شده است می باشند و برای مخلوط کردن و حمل بتن بکار می روند. معمولاً برای اختلاط کامل مصالح 70 تا 100 دور چرخش لازم است. این چرخش با سرعت بیشتری نسبت به چرخش در حین حمل صورت می گیرد. درصورتیکه هر 1 گرم (در حدود 27 درجه سانتیگراد) باشد. در اثر حمل حدود 1 سانتی متر از اسلامپ بتن کاسته می شود. برای کاهش این میزان میتوان جام را به رنگ سفید درآورد تا حرارت کمتری از خورشید جذب نماید. استفاده از این مخلوط کنها وقتی اسلامپ بتن از 5 سانتیمتر کمتر است و یا سنگدانه ها بزرگتر از 65 میلیمتر در مخلوط وجود دارند، مناسب نیست.

پمپ های بتن :
مزایای انتقال متنابه بتن به کمک پمپ و لوله را می توان به شرح زیر دانست:
1- انتقال بتن از محل تهیه تا محل بتن ریز به صورت عملیاتی پیوسته صورت می گیرد.
2- کار بتن ریزی سریعتر و با کار کمتری انجام میشود. حجم بتنی که توسط دو فرد یعنی پمپ چپ و مسئول تخلیه ریخته می شود 3 m100 درساعت است.
3- در روش پمپاژ تفکیک دانه بندی صورت نمی گیرد و چون بتن ریزی با تراکم بیشتری انجام می شود به ارتعاش کمتری نیاز دارد.
4- به طور کلی به فضا و ماشین آلات کمتری نیاز دارد.
5- این تنها روشی است که بتن تازه با یک عملیات در هر دو جهت عمودی و افقی انتقال می یابد.
6- به قالب بندی بتن هیچ فنر بدایی وارد نمی شود.
7- بطور کلی هزینه بتن ریزی کاهش می یابد.

بطور کلی زمان راه اندازی پمپ در محل ساختمان تقریباً 30 تا 40 دقیقه است. متصدی پمپ در ابتدا مقداری آب یا دوغاب به داخل لوله ها می فرستد و برای این منظور به حدود 2 یا 3 کیسه سیمان نیاز دارد. برای پمپ بتن جایگاه سفتی باید فراهم کرد که از فضای کافی جهت تردد و چرخش کامیونهای مخلوط کن در حال انتظار برخوردار باشد.
بازده پمپ بتن به مسافتی که بتن پمپ می شود بستگی دراد. بنابراین پمپ باید در مکانی مستقر شود که تا حد امکان به نقطه تخلیه نزدیک باشد. بتن ریزی باید به سمت عقب و به طرف پمپ صورت گیرد و با پیشرفت کار قطعات اضافی لوله جدا گردد. کار پمپاژ و بتن ریزی به تجربه و مهارت معینی نیاز دارد و به همین دلیل اکثر پمپ های مورد استفاده اجاره ای هستند و توسط پیمانکاران متخصص اداره می شوند.

پمپ بتن متصل به یک کامیون

تراک میکسر در حال تخلیه بتن به درون پمپ
متراکم کردن بتن :
از مسایل بسیار مهم و حائز اهمیت است. در هنگام بتن ریز مسئله متراکم کردن بتن می باشد. این عمل باید چنان انجام شود که هوای محبوس داخل بتن تماماً خارج شده و بتن یکپارچه دور میلگردها، قطعات مدفون و نهایتاً کلیه زوایای قالب را پر نماید. این تراکم به 2 صورت انجام میگیرد:
1) متراکم کردن با دست
2) متراکم کردن با وسایل مکانیکی
که برای این پروژه ساختمانی در محل بتن ریزی شالوده و سقفها از روش دوم یعنی متراکم کردن با وسایل مکانیکی استفاده شد. برای این منظور از ویبراتورشلنگی استفاده شد.
این ویبراتور توسط کارگری مجرب مورد استفاده قرار گرفت وسعی بر آن بود که حتی الامکان مرتعش کننده به صورت قائم و در اثر وزن طبیعی خود در بتن فرو رود از اعمال فشار به ویبراتور نیز بصورت جدی خودداری شد و داخل و خارج کردن ویبراتور نیز به آرامی و حدوداً با سرعت 8 سانتیمتر در ثانیه صورت گرفت.
با توجه به آیین نامه ویبراتور بایستی به انتهای لایه بتن ریزی رسیده و حداقل 15 سانتیمتر در لایه قبلی نفوذ کند همچنین ویبراتور باید حدوداً بین 5-15 ثانیه آرام نگه داشته وسپس به آرامی از بتن خارج شود زیرا لرزاندن بیش از اندازه بتن خصوصاً برای بتن های با اسلامپ زیاد باعث تفکیک دانه ها شده و به هیچ وجه مجاز نیست.

کارگران در هنگام ویبره بتن

طریقه اتصال صفحه ستون به پی:
طریقه اتصال صفحه ستون به پی در بیشتر ساختمانهای ساخته شده در ایران معمولاً به یک روش صورت می گیرد اما با توجه به تحقیقاتی که اینجانب انجام دادم و گفتگو با مهندس کیخواه و مطالعه کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی (مقررات ملی ساختمان) به این نکته پی بردم که 2 روش عمومی برای نصب کف ستون بر روی پی وجود دارد که در زیر به توضیح هر یک از آنها می پردازم:

1- روش سنتی:
در این روش که در ساختمان سازی متعارف در ایران معمول است ورق کف ستون به صورت جدا از ستون بر روی فونداسیون مستقر می گردد. حد فاصل ورق کف ستون و فونداسیون به کمک ملات پر می شود (گروت ریزی).
روش کار بدین ترتیب است که پس از تمیز کردن سطح فونداسیون و مرطوب کردن آن ملات پر سیمان با ضخامت لازم روی فونداسیون پخش شده و ورق کف ستون روی آن قرار گرفته و به کمک تراز و دوربین در وضعیت نهایی خود قرار گرفته و مهره ها و میله مهارها سفت می شوند. بعد از گرفتن ملات، کف ستون آماده نصب ستون بر روی آن می باشد.

2- روش صنعتی:
دراین روش کف ستون در کارخانه بصورت گونیا به پای ستون جوش و یکپارچه می شود. برای نصب ابتدا روی فونداسیون پد گذاری (padding) میشود. پدها ورقهای 4پیوند100پیوند100 میلیمتر می باشند که یک شاخک نبشی به سطح تحتانی آن جوش شده است. پدها به کمک ملات کاملاً در موقعیت مورد نظر مستقر و تراز می شوند. بعد از گرفتن ملات زیر پد، ستون به همراه کف ستون روی آنها مستقر شده و با شیم گذاری، ستون کاملاً بصورت شاقولی در میآید و مهره های میله مهار سفت میشود. در مرحله آخر دو ورق کف ستون قالب بندی شده و فضاهای خالی زیر کف ستون به کمک ملات خیلی روان ضد انقباض پر می شود.

طریقه اتصال ستون به صفحه زیر ستون:
با صحبتهایی که به مهندس زیوری انجام دادم به این موضوع پی بردم که ستون گذاری این ساختمان در دو مرحله انجام شده است :
مرحله اول : 2 روز طول کشید، مرحله دوم: 5 روز طول کشید قبل از برپا داشتن ستونها از صاف و هموار بودن سطح انتهایی ستون یعنی محل اتصال آن به صفحه زیر ستون اطمینان کامل به عمل آمد تا در هنگام قراردادن آن روی صفحه ستون تمام نقاط آن با صفحه درتماس باشد. روال کار بدین ترتیب بود که توسط جرثقیل 25 تنی که کرایه آن روزی 000/300 تومان بود ستونها را بلند کرده و در محل خود قرار داده شدند. آنگاه ستون را بوسیله دوربین و شاقول معمولی بنایی شاقول نمودند و آنگاه دور تا دور آن را به صفحه زیر ستون جوش داند و آنگاه بوسیله 3 عدد نبشی که ابعاد آنها توسط محاسبه تعیین شده بود . دور ستون جوش داده شد و پس از قرار گرفتن ستون در وضعیت نهایی خود نبشی چهارم نیز جوش داده شده و بدین ترتیب این کار برای تمام ستونها انجام شد.
تذکر: در مواردی که دقت کار بالا باشد از همان ابتدا 4 نبشی را به پای ستون جوش می دهند.

طریقه اتصاال ستون به صفحه ستون و صفحه ستون به فونداسیون

آرماتورهای ثابت کننده ستون :
به علت تراز کردن ستونها بعد از اتصال ستون به صفحه ستون و شاغول بودن ستونها از آرماتورهای کوچکی در پشت ستون استفاده میشود که در اصطلاح فن به ان لقمه میگویند .
همانطور که در شکل مشاهده می شود شیوه اجرا به این طریق است که در ارتفاعات مشخص در وسط طبقات به صورت مورب میلگردهایی به فواصل معین به طول 10 یا 15 سانتیمتر به پشت جان ستونها جوش میشود .

اهمیت این کار به دو دلیل اصلی باز میگردد :

1- ارتفاع ستونها باعث خم شدن و لنگر انداختن ان میشود وبا این لقمه ها به صورت موقت از فاصله گرفتن ستون ها و فشار آمدن به صفحه ستون جلوگیری می شود

2- دلیل دیگر این است که برای اتصال پلیتهای تقویتی در طبقات ما احتیاج به ستونهای فیکس شده که قبلا با دوربین نقشه برداری شاغول شده اند داریم . لذا این لقمه ها باعث بر هم نخوردن موقت ستونها تا موقع جوش دادن صفحه های تقویتی میشود . لازم به ذکر است که صفحه های تقویتی فقط در محل اتصال شاه تیرها ویا تیرهای فرعی به ستونها نیستند بلکه بسته به محاسبات تا یک سوم طبقات از اتصال تیر به ستون عبور می کند .
مطلب دیگر که لازم میدانم اشاره کنم این است که به علت وجود بار مرده بیشتر در طبقات پایین تر در هر ساختمان صفحات تقویتی اجرا شده و در طبقات بالاتر اجرا نمی شود.
هنگام یکی از بازدیدهایی که از محل گارگاه داشتم متوجه نکته ای در اجرای شاه تیر و اتصال ان به تیر دیگر شدم . همانطور که در عکس گرفته شده در کارگاه مشاهده می شود و همچنین در نقشه های اجرایی ساختمان نیز موجود میباشد اکسهای ستونهای ساختمان در چند قسمت مقابل هم قرار ندارند و حدودا چند متری با هم فاصله دارند این مسئله باعث میشود که در چند نقطه از ساختمان تیرها به جان تیر دیگر ختم شوند .
از مهندس ناظر ساختمان در مورد این مسئله سئوال کردم ودر این خصوص به شرح زیر توجیه شدم .

سئوال : ختم شدن تیر به جان تیر دیگر باعث عدم تقارن در ساختمان ، ایجاد پیچش و کمک به تخریب سریع تر در هنگام زلزله نمی شود و ایا جان تیر میتواند وزن و نیروی انتقال یافته از تیر دیگر را تحمل کند واین نیرو باعث برش در محل اتصال تیر به ستون مجاور این اجرا نمی شود.

جواب سئوال : شکل اتصال تیرها وستونها و نحوه ی اجرای انها به نرم افزار کامپیوتری Etabs داده شده است و اندازه و شماره پلیتها و تیرهای لانه زنبوری با توجه به محاسبات نرم افزاری و مهندسی تعیین شده است . یعنی درست است که آکسها در مقابل هم نیستند اما به همان نسبت هم ستونها و تیرها و پلیتها مقاوم تر در نظر گرفته شده اند . درمحل اجرای تیر به جان تیر دیگر هم از نبشی استفاده شده است و هم از ورق تقویتی .

میله مهارها :
این میله ها به دودسته تقسیم میشود :
1- دسته اول آنها که فقط در هنگام نصب نیرو تحمل می کنند و در ساختمان تمام شده هیچ نیروئی به آنها وارد نمی گردد این دسته شامل تمام میله مهارهائی هستند که در صفحه زیر ستون آنها لنگری وارد نمیشود .
2- دسته دوم میله مها رهایی هستند که تحت کشش قرار می گیرند که شامل میله مهارهایی هستند که در صفحه زیر ستنون آنها لنگر وارد میشود در این حالت پایداری زیرستون بستگی به چسبندگی بین میله مهار و شالوده بتن زیرآن خواهد داشت .

وصله ستونها :
با رفتن به طبقات بالاتر بار محوری ستون کمتر میشود و در نتیجه میتوان برای آنها نیمرخ های سبک تری انتخاب نمود برای اتصال دو ستون از دو مقطع مختلف بین آنها را وصله می زنند . بهترین نقطه برای وصله ستون نیم متری بالای کف است . آیین نامه AISC می گوید 50 % بار توسط سطح تماس و 50% دیگر باید توسط وصله ها تحمل گردد.

طریقه وصله کردن ستون و تغییر مقطع آن
انواع اتصالات تیر به ستون:
1- اتصال ساده با نبشی نشیمن انعطاف پذیر : در این حالت تیر با فاصله کمی از ستون قرار میگیرد و از بالا و پایین به وسیله نبشی به آن جوش میشود . پهنای نبشی در تمام اتصالات باید طوری انتخاب شود که از لبه ها حداقل به میزان 5/1 سانتیمتر فاصله داشته باشد .
2- اتصال ساده با نبشی جان : در این حالت تیر با فاصله اندکی از ستون قرار میگیرد و به وسیله دو نبشی از طرفین به ستون متصل میشود .
3- اتصال نیمه صلب یا گیردار : در این نوع اتصال مجدداً تیر با فاصله اندک از ستون قرار گرفته و به وسیله یک صفحه پلیت یا یک گلدانی یا کله گاوی از بالا به ستون جوش میشود و از پایین به وسیله یک نبشی مانند اتصالات قبلی به ستون متصل میشود .
4- اتصال صلب : در این نوع اتصال پس از قرار دادن تیر در نزدیکی ستون آن را به وسیله دو صفحه پلیت یا گلدانی یا کله گاوی از بالا و پایین به تیر متصل می کنند و از طرفین آن را با نبشی متصل می سازند . در این اتصالات ورقهای فوقانی و تحتانی برای انتقال لنگر خمشی و نبشیهای طرفین برای انتقال لنگر برشی استفاده میشوند .
5- اتصال خورجینی : در این نوع اتصال ود تیر از طرفین ( در قسمت بال ها ) به ستون متصل می شوند .

نمونه ای از یک اتصال صلب یا گیردار

نمونه ای از یک اتصال گیردار از بالا ( ورق گلدانی یا کله گاوی )

انواع اتصالات ستون به ستون :
1- اتصال بال ستون
2- اتصال قید افقی برای بالا بردن ممان اینرسی و اضافه کردن سطح مقطع
3- اتصال قید مورب تک
4- اتصال قید مورب مضاعف
5- اتصال قید افق و مورب
وظیفه قید ها چه افقی و چه مورب انتقال نیروی برشی بین نیمرخها می باشد .

نمونه ای از اتصال ستون به ستون قید افقی

تیرهای بتنی :
تیرها بطور کلی اعضای خمشی میباشند . به علت کم بودن مقاومت کشش بتن در مقایسه با مقاومت فشلری آن تیرهای بتن غیر مسلح کارایی خوبی بعنوان اعصای خمشی ندارند و در این تیرها خیلی زودتر از آنکه بتن ناحیه فشاری به مقاومت نهایی خود برسد بعلت ناچیز بودن مقاومت کشش بتن خرابی رخ می دهد . به همیت علت است که در تیرهای بتنی میلگردهای مسلح کننده و در ناحیه کششی قرار داده می شود این میلگردها در نزدیکی تارهای خارجی کشش قرار می گیرد و فقط حدود چند سانتیمتر بتن بمنظور مقاومت در مقابل خوردگی فولاد و یا آتش سوزی بعنوان قشر روی میلگردهای کششی در نظر گرفته می شود در چنین تیرهایی بتن مسلح کشش ناشی از خمش توسط میلگردهای مسلح کننده و فشار ناشی از خمش توسط بتن ناحیه فشاری عمل می شود . عملکرد مشترک بتن و فولاد زمانی امکان پذیر است که بین آنها پیوستگی کامل وجود داشته باشد به همین منظور از میلگردهای آجدار جهت افزایش چسبندگی استفاده می شود .

نمونه ای از یک ستون بتنی همراه با ریشه های انتظار و آرماتور افقی آماده برای بتن ریزی تیر ها

انواع سقفها :
1- سقف طاق ضربی : معمولاً در بین تیراهنهای پوشش سقف انجام میشود و معمولاً متشکل از آهن ، آجرفشاری و ملات گچ وخاک می باشد .
اجرا به این صورت می باشد که روی دهانه طاق را با فاصله مناسب 90 الی 110 سانتیمتری تیرآهنی که نمره آن با توجه به دهانه طاق محاسبه می شود قرار داده و آنگاه بین آنها را به وسیله آجرهای فشاری و با استفاده از ملات گچ و خاک پر می کنند . خیز آن در حدود 2 الی 3 سانتیمتر است و معمولاً به صورت یکطرفه عمل می کند .
2- سقف بتنی :
الف ) سقف تیرچه بلوک : از تیرچه و بلوک ساخته شده که گاهی به جای آن از یونولیت هم لستفاده می شود . بلوکها عمل پر کردن فضای بین تیرچه ها را بر عهده دارند . این سقف به صورت یکطرفه عمل می نماید .
ب ) سقف دال بتنی : دال سیستم سازه ای است که سطح آن نسبت به ضخامتش بزرگتر می باشد وظیفه دال در یک سازه بتن مسلح ایجاد یک سطح تخت قابل استفاده می باشد . دال بتنی مسلح قالباً دارای ضخامت ثابتی است و می تواند روی تیرهای بتن مسلح ، فولادی ، دیوار بتن مسلح و غیر مسلح و بنایی ، ستونهای بتن مسلح و فولادی و بالاخره بستر زمین تکیه داشته باشد . دالها ممکن است فقط روی دو لبه مقابل تکیه داشته باشد که در این صورت رفتار سازه ای دال یکطرفه می باشد . اگر در هر چهار طرف دال تیر وجود داشته باشد رفتار دال دو طرفه خواهد بود .
بطور کلی دالها متشکل از شبکه آرماتور می باشند که روی آنها با بتن پوشیده میشود .
حداقل ضخامت بتن روی میلگردها با توجه به نوع شرایط محیطی به شرح زیر است :
ملایم : 20 میلیمتر – متوسط : 30 میلیمتر – شدید : 35 میلیمتر – بسیار شدید 50 میلیمتر –
فوق العاده شدید : 60 میلیمتر
برای جلوگیری از ترکهای ناشی از جمع شدگی و تغییرات درجه حرارت فاصله مرکز به مرکز میلگردها حداکثر برابر 3 برابر ضخامت کل یا 350 میلیمتر ( هر کدام کوچکتر باشد ) محدود می شود .
در هیچ شرایطی فاصله آزاد بین میلگردها نباید از قطر میلگرد یا 25 میلیمتر یا 33/1 برابر قطر اسمی بزرگترین سنگدانه کمتر گردد.
میلگردهای حرارتی در امتداد عمود بر میلگردهای اصلی فقط در دالهایی لازم هستند که میلگردعای اصلی آنها در یک امتداد باشند . حداقل ضخامت دالهای یکطرفه با تکیه گاه ساده 8 سانتیمتر یا 30/1 فاصله محور تا محور تکیه گاه ها می باشد . حداقل ضخامت دالهای یکطرفه کناری کاری که در طرف دیگر گیردار میباشد 8 سانتیمتر 40/1 فاصله محور تا محور تکیه گاه ها می باشد ماکزیمم این دو مقدار برابر مینیمم ضخامت دال می شود.
ج ) سقف کامپوزیت : در این نوع سقفها ابتدا تیرهای اصلی به وسیله یک سری تیر لانه زنبوری (cpe ) به هم متصل میشوند در فاصله های مشخص شده . سپس بر روی آنها یک شبکه آرماتور چیده شده و سپس بر رور آن به ضخامت 8 تا 10 سانتیمتر بتن ریزی میکنند و برای جلوگیری از ریزش بتن در زیر آن قالبهایی قرار میدهند . بتن ریخته شده از اطراف نیز به وسیله یک سری نبشی یا آرماتورهای کوچک ( گلمیخ ) مهار میشور تا در هنگام زلزله از حرکت آن جلوگیری شود . در این حالی مقاومت بالای فشاری بتن و کششی فولاد یا هم ترکیب شده و یک مقاومت خیلی خیلی بالا را حاصل می کند .

اجرای سقف تیرچه بلوک :
این سقفها از نوع سقفهای مجوف بوده و به علت سهولت اجرا و اقتصادی بودن , عایق بودن از نظر حرارت و صوت , همواری سطح پس ار نازک کاری و بالاخره سرعت اجرا دارای کاربرد وسیعی میباشد .

تیرچه ها :
تیرچه های پیشساخته از فلز یا ترکیبی از فلز و بتن به عنوان بخشی از سیستم باربر سقف به کار میروند . تیرچه های بتن ارمه به روش زیر ساخته میشوند :
الف ) : تیرچه بتنی و خرپای فلزی :
بسته به نوع بتن و بار زنده وارد بر سقف , دهانه و فواصل تیرچه ها , ابعاد تیرچه متفاوت میباشد .
حداقل ضخامت بتن تیرچه 40 میلیمتر و حداقل عرض آن 100 میلیمترو حداکثر آن 160 میلیمتر است. این بتن باید ریزدانه باشد و عیار آن 400 الی 500 کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه باشد . میلگردهای کششی و فشاری اصلی , آجدار و حداقل قطر آنها 8 میلیمتر , میلگردهای مهاری از نوع ساده و حداقل قطر آنها 6 میلیمتر خواهد بود .
پس از اجرای عمل تیرچه چینی و بلوک چینی و قرار دادن آرماتورهای حرارتی و آرماتورهای کلاف عرضی نوبت به بتن ریزی می شود . همان طور که قبلاًَ توضیح داده شد این بتن از خانه ی بتن تهیه شده و توسط تراک میکسر به محل پروژه آورده شده و ریختن آن توسط پمپ صورت می گیرد . این بتن که عیار آن 300 کیلوگرم در سانتی متر مکعب می باشد بصورت عمود بر تیرچه توسط پمپ بتن به ضخامت cm5 روی تیرچه ها ریخته می شود و همزمان با آن عمل متراکم کردن ن توسط دستگاه ویبراتور شیلنگی صورت گرفت . نکته قابل توجه این است که این بتن ریزی بصورت یکپارچه در مرود سقف های این ساختمان انجام نشده و در بعضی موارد ایراداتی موجود می باشد .
ب ) : بلوک :
بلوک قطعه ای است سفالی یا بتنی که بین تیرچه ها قرار گرفته و هیچ نوع باری را تحمل نمیکند و فقط به منظور قالب بندی بتن بالا و همچنین قالب بندی گونه های جان تیر T شکل برای بتن درجا می باشد .
ابعاد بلوک 25×20×40 است و اگر بار سقف زیاد و یا دهانه بزرگ باشد که مجبور باشیم از تیرچه با خرپای بلند استفاده کنیم در این صورت باید بلوک با ارتفاع 35 سانتیمتر بکار برده شود .
وزن بلوک سفالی در حدود 7 تا 10 کیلوگرم و وزن بلوک بتنی در حدود 15 تا 20 کیلوگرم می باشد .
سطح بالای بلوک قالب بتن را تعمین میکند و سطح زیرین آن قالب گچ و خاک و سفیدکاری اطاق می باشد . تورفتگی اطراف آن نیز مقطع Tشکل بتن را میسازد . خاصیت مکندگی بتن نباید از 20% بیشتر و از 13% کمتر باشد .

آیین نامه :

1- در موقع اجرا باید خیز مناسبی به طرف بالا به تیرچه ها داد تا پس از اجرا و یکپارچه شدن سقف وارد شدن بارهای وارده این خیز حذف شود . مقدار خیز در کارگاه با تجربه بدست می آید ، معمولاً به ازای هر متر طول دهانه 2mm خیز در نظر گرفته می شود .
2- فاصله آزاد بین تیرچه هها نباید از 750 میلینتر بیشتر شود . حداقل عرض جان تیرچه برابر 100 میلیمتر است و نسبت ارتفاع به غرض تیرچه نباید از 5/3 تجاوز نماید .
3- ضخامت قشر بتن روی بلوک ها نباید از 50 میلیمتر یا 12/1 فاصله خالص تیرچه ها کمتر باشد ( ماکزیمم قابل قبول است ) .
4- درصورتیکه مقاومت فشاری بلوک از مقاومت بتن تیرچه کمترباشد ضخامت حداقل به 50 میلی مترافزایش می یابد .
5- میلگرهای حرارتی در دو جهت عمود برهم در بالای بلوک به فاصله 25 الی 40 سانتی متر با قطری برابر 6 ، 8 و10 میلی متر جهت مقابله در مقابل تنش های ناشی از جمع شدگی و تغییردما طراحی می شوند .
6- حداکثر دهانه مورد پوشش با تیرچه منفرد 8 متر توصیه می شود که بهتر است از 7 متر تجاوز نکند .

میلگرد ممان منفی :
این ملگرد در قسمتهایی که دو تیرچه در دو طرف یک تیر قرار میگیرند بکار میرود به این صورت که از داخل یکی از تیرچه ها شروع شده و پس از عبور از روی تیر در داخل تیرچه بیعدی قرار میگیرد و از بالا نیز به وسیله یک میلگرد سرتاسری 2 الی 2.5 متری مهار می شود .

کلاف عرضی :
دردهانه های بالای 4 متر اجرا می شود در وسط دهانه بین بلوکها وعمود بر تیرچه قرارمی گیرد فاصله ای در حدود 10 سانتی متر بین دو تیرچه دارد درون فاصله های حداقل 2 میل گرد به اندازه 10 میلی متر یکی در بالا و یکی در پائین قرار می دهد و روی آن بتن می ریزند درمثابل مامان وسط تیرچه مقاومت می کند و بهتر است در دهانه بیشتر از 2.5 متر اجرا شود .
قلاب اتصال :
درساختمانی که اتصالات آن فلزی است میل گردهای تیرچه روی نیمی از بار پل یا شاه تیرها قرارمی گیرد که پهنای آن دو تا سه متر است در شرایط عادی این تکیه گاه کافی است ولی اگر سقف دراثر نیروی زلزله جابجا شود تیرچه از تکیه گاه خود خارج شده وسقف سقوط می کند. برای جلوگیری از این عیب میل گرد هائی را که قطر آنها به وسیله محاسبه تعیین می شود ومعمولا" 12 یا 14 میل متر است استفاده می کند گذاشتن این قلاب ها برای ساختمان اسکلت فلزی الزامی است .

نمونه ای از سقف تیرچه بلوک همراه با میلگردهای حرارتی و کلاف عرضی
قبل ا ز بتن ریزی

نمونه ای از سقف تیرچه بلوک بعد از بتن ریزی

عایق کاری:
مقصود از عایق کاری درکارهای ساختمانی بطور عام، جلوگیری نفوذ عامل یا عواملی از خارج به داخل به خارج آجر از ساختمان می باشد. با توجه به اهمیت عایق کاری برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به قسمتهای مختلف ساختمانها هر موقع که جمله عایق کاری بطور مطلق بیان می شود. مقصود عایق کردن ساختمان از نفوذ عوامل دیگری نظیر صوت یا حرارت باشد عایق کاری با پیوند مربوط بکار برده میشود مثلا عایق کاری و یا عایق کاری صوتی.

نکات اساسی درهنگام اجرای عایق کاری

1- مالیدن قیر مذاب روی اندود ماسه سیمان باید پس از خشک شدن اندود صورت گیرد.
2- از بکار بردن ملاتها و مواد آهکی در مجاورت لایه های عایق اجتناب نمود زیرا آهک باعث خرابی لایه های گونی و عایق میشود. بهمین علت در صورتیکه دیوار با ملاتهای آهک دار نظیر ملات ماسه آهک و یا با تارد ساخته می شود باید اولین دیوار که مستقیماً با لایه های عایق در تماس است با ملات ماسه سیمان چیده شود.
3- دو سمت کرسی چینی را در حدود 15 سانتیمتر با ملات ماسه سیمان اندود کرد و لایه های عایق را تا حد اندود در دو طرف کرسی چینی پایین آورد.
4- از بکار بردن ملاتهای ریزی که دارای ماسه های درشت و نوک تیز هستند و ممکن است بر اثر فشار وارده و از طرف دیوار باعث سوراخ شدن لایه های عایق شوند باید خودداری کرد.
5- اتصال لایه های عایق (over) با دقت کافی صورت گیرد. دولایه عایق در محل اتصال باید حداقل به اندازه 20 سانتیمتر روی هم قرار گیرد.
عایقکاری پی
پی ها از جمله اجزایی از ساختمان هستند که مستقیماً با زمین طبیعی تماس داشته و لذا رطوبت موجود در زمین را به خود جذب می نمایند. درصورتیکه عضوی دیگری نظیر دیوار مستقیماً و بدون وجود لایه های مخصوص جلوگیری کننده از نفوذ رطوبت بر روی پی قرار گیرد بالطبع رطوبت موجود در پی که از طریق تماس با زمین طبیعی جذب شده است به آن عضو منتقل شده و آنرا مرطوب می کند، دیوار نیز ممکن است رطوبت خود را به سایر اعضاء و اجزای ساختمان انتقال دهد.
برای جلوگیری از نفوذ رطوبت خاک از طریق پی به دیوار باید حدفاصل بین دیوار و پی را به طریقی با لایه های عایق رطوبتی پوشانید. با توجه به اینکه در غالب موارد سطح پی از کف تمام شده نخستین طبقه ساختمان قدری پایینتر در نظر میگیرند و قبلاً روی پی را تا حد فرش کف نخستین لبه ساختمان با کرسی چینی بالا می آورند. در این حالت برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از طریق پی به دیوار، روی کرسی چینی (حداقل فاصل بین کرسی چینی و دیوار) را با لایه های عایق می پوشانند.
علت آنکه عایق را به جای قرار دادن در حد فاصل کرسی چینی و پی، در حد فاصل کرسی چینی و دیوار قرار میدهند آنست که لایق عایق پایین تر از فرش کف قرار گیرد. قاعدتاً طرفین دیوار با زمین طبیعی که غالباً دارای رطوبتی است تماس داشته و از این طریق به دیوار نفوذ خواهد کرد.
عایق کاری برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به قسمتهای مختلف ساختمان درایران با استفاده از قیر مناسب و گونی صورت می گیرد. در پاره ای موارد از مشمع قیر اندود و یا مقوای قیراندود یا لایه های عایق پیش ساخته ای که جنس اصلی عایق آنها مواد قیری است و یا انواع دیگر مواد عایق کاری کنند که بصورت خمیری و یا امولسیون در صنعت ساخته می شوند استفاده می کنند.
در مورد جلوگیری نفوذ رطوبت از طریق پی به دیوار روش کار به این ترتیب است که پس از انجام مواد عایق کاری کنند که بصورت خمیری و یا امولسیون در صنعت ساخته میشوند استفاده می کنند.
در مورد جلوگیری نفوذ رطوبت از طریق پی به دیوار روش کار به این ترتیب است که پس از انجام کرسی چینی روی آنرا با ملات ماسه سیمان اندود می کنند تا سطح نسبتاً صافی برای عایق کاری فراهم شود . اگر عایق کاری بوسیله قیر و گونی صورت می گیرد روش کار به این ترتیب است که قیر مناسب آب و هوای محل (مثلاً قیر 70-60 در تهران ) را ذوب کرده و روی اندود می کشند و بلافاصله یک لایه گونی یا مشمع قیراندود را روی آن پهن می کنند. آنگاه لایه عایق می کنند . لایه دوم گونی را روی آن پهن کرده و قیر مذاب روی آن می کشند . پس از اتمام عایق کاری ساختن دیوار را آغاز می کنند.

عایق کاری دیوار:
به کرات اتفاق می افتد که تمام یا قسمتی از یک یا چند سمت دیوار مستقیماً با زمین طبیعی و یا زمینهای خاکریزی شده در تماس باشد. نظیر دیوارهای جانبی زیر زمین. در این مواقع ضروری است که برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و یا در مواقعی که آبهای سطحی وجود داشته باشد جلوگیری از نفوذ آب به دیوار، آنهارا به طریقی عایق کرد و راه ورود آب را و یا رطوبت را به سطح داخلی دیوار مسدود نمود.
در شرایطی که زمین آبدار نبوده و یا مقدار آن کم باشد و خطر نفوذ آب در رطوبت را از دیوار نظیر حالت قبل و جود نداشته باشد به جای ساختن دو دیوار مجزا از هم بدنه دیوار زیرزمین عایق کاری می کنند به این ترتیب که تنها با ساختن یک دیوار، که نقش محافظ از نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان و تحمل بارهای وارده را بعهده دارد اکتفا می شود.
عایق کاری بدنه عمودی دیوار نظیر عایق کاری افقی که در مورد پی ها شرح داده شده می باشد . با این تفاوت که سطوحی که باید عایق کاری شوند بجای افقی بودن عمودیند. بهمین علت این نوع عایق کاری عمودی نامند.
طرز عمل به اختصار به این ترتیب است که سطوحی را که باید عایق شوند قبلاً با ملات ماسه سیمان اندود کرد و پس از خشک شدن آن را با نوعی عایق، نظیر لایه های قیرگونی می پوشانند.
معمولی ترین روش عایق کاری در ایران استفاده از قیر و گونی است که ممکن است از یک لایه گونی (دو لایه گونی) که اصطلاحاً دو لایه قیر و گونی نامند استفاده کنند.
پس از عایق کاری یک لایه محافظ آجری 11 سانتیمتری برای محفاظت عایق می سازند. این دیوار که نقش جز حفاظت لایه ها ی عایق ندارد بنام دیوار محافظ نامیده می شود.

عایق کاری کف:
کف طبقات ساختمان را در دو مورد باید در مقابل نفوذ آب و رطوبت عایق کرد. یکی مواقعی که احتمال نفوذ آب و رطوبت از زمین به کف وجود داشته باشد این حالت فقط برای کفهای طبقه هم کف و یا زیرزمین که در تماس مستقیم بازمین هستند پیش می آید.
کفهای طبقه هم کف ویا زیرزمین که در تماس مستقیم با زمین هستند پیش میآید. دیگری مواقعی که احتمال نفوذ رطوبت از کف طبقات بالاتر از همکف به سقف پایین تر نظیر کف آشپزخانه ها و سرویسها وجود داشته باشد.

الف : عایق کاری کفهای مجاور زمین:
نحوه عایق کاری کفها و جلوگیری از نفوذ آب و یا رطوبت از زمین به کف بستگی به نوع بهره برداری از ساختمان و همچنین میزان رطوبت زمین و آبهای سطحی دارد مثلاً اگر ساختمان برای نگهداری و انبار کردن اجناسی که حتی رطوبتی کم باعث خرابی و یا فاسد شدن آنها می شود باشد باید در عایق کردن کفها دقت کافی مبذول داشت و نفوذ کمترین رطوبتی را سد کرد در مناطقی که رطوبت زمین جزئی بوده و آب سطحی وجود نداشته باشد برای ساختمانهای معمولی و مسکونی، لزومی به نصب لایه های عایق در کفهای طبقات هم کف نیست و در صورتیکه کف سازی انجام گیرد کفایت می کند در این حالت پس از کوبیدن خاکهای دستی روی آنرا با سنگهای لاشه و یا قلوه سنگ و به ارتفاع 20 تا 25 سانتیمتر شن ریزی می کند پس از تنظیم سطح شن ریزی شده روی آنرا به ارتفاع 10 cm بتن ریزی می نمایند. بتنی که در این مورد استفاده می شود معمولاً کم سیمان (در حدود 200 kg سیمان در متر مکعب بتن) در نظر می گیرند پس از بتن ریزی کف را انجام میدهند. وجود خلل و فرح نسبتاً زیاد بلوکاژ از نفوذ رطوبت از زمین به کف جلوگیری می نمایند. درصورتیکه رطوبت زمین زیاد و خط نفوذ آب وجود داشته باشد و یا همانطور که قبلاً گفته شد لازم باشد که از نفوذ کمترین رطوبت به کف جلوگیری شود باید در کف نیز بر حسب مورد یک یا دولایه عایق نیز بر حسب مورد یک یا دو لایه عایق نیز نصب کرد. در این موارد بهتر است عمل بلوگاژ نیز انجام شود. پس از سنگ چینی و بتن ریزی کف روی بتون را با اندود ماسه سیمان اندود کرده و لایه های عایق را نصب نموده.

ب : عایق کاری کفهای طبقات فوقانی
موقعی که خطر نفوذ آب یا رطوبت از کفی نظیر کف آشپزخانه و یا سرویسها وجود داشته باشد عایق کردن آن الزامی است. عایق کاری کف طبفات فوقانی نسبتا ً ساده و به این ترتیب است که روی کف را با ملات ماسه سیمان اندود کرده و پس از خشک شدن اندود روی آنرا بطریقی که قبلاً گفته شد عایق می کنند. اگر عایق کاری کفها تماماً دریک زمان انجام شود برای جلوگیری از خراب شدن لایه های عایق بهتر است قدری ماسه ها را جمع کرده و کف سازی نمایند. در عایق کاری کفهای فوقانی به خصوص در محل نصب توالت و کف شورها باید دقت کافی مبذول داشت.
دراین روز مراحل تیغه چینی دیوارها بوسیله کارگران که تحت نظر پیمانکار تیغه چینی کار می کردند طبق نقشه های اجرایی انجام شد . نحوه کار بدین ترتیب بود که بوسیله دستگاه بالابر مصالح (آجر، ماسه، سیمان و…) به طبقات بالا برده شد.
تیغه ها در دو نوع 20 سانتیمتری (تیغه های دور تا دور ساختمان) و 10 سانتیمتری (تیغه های داخل ساختمان) اجرا شدند. ملات مورد استفاده برای تیغه چینی ملات ماسه بود که در محل اجرای تیغه ها به صورت دستی به نسبت 1 به 6 ساخته شد. در زیر خواص ملات ماسه سیمان و نحوه ساخت آن باختصار توضیح داده شده است.

ملات ماسه سیمان
خصوصیات:
ماده چسباننده این ملات، سیمان پرتلند و ماده پرکننده آن ماسه است. این ملات از نوع آبی و دارای مقاومت خوبی در سنین اولیه است. برای زودگیر کردن ملات سیمانی هیچگاه نباید به آن گچ افزوده شود زیرا چنین ملات و اندودی پس از مدتی متلاشی می شود. متداولترین نسبت ماسه سیمان در کارگاهها به نسبت به یک قسمت حجمی سیمان و شش قسمت حجمی ماسه می باشد.
نحوه ساخت:
ملات ماسه سیمان باید به مقدار کم ساخته شود بطوریکه از زمان مخلوط کردن دانه با آب تا پایان مصرف آن حداکثر بیشتر از 2 ساعت طول نکشد. برای ساختن ملات ابتدا باید مقدار ماسه و سیمان و درصد آنها را تعیین نمود و آنگاه باید آنها را روی هم بریزیم (سیمان را روی ماسه بریزیم) و باید ماسه و سیمان را به خوبی با هم مخلوط کنیم. بطوریکه پراکندگی سیمان در ماسه کاملاً یکنواخت باشد. چون در این پروژه ساختن ملاتبصورت دستی است ابتدا سیمان وماسه را با بیل حداقل دوبار برگردان نموده شد (مخلوط شد) بطوریکه مخلوط کاملاً یکنواخت شد آنگاه از یک گوشه مخلوط ماسه وسیمان را با آب مخلوط کرده و مصرف می کنیم.

مطالب مهم در هنگام اجرای دیوار:
1- شاقول کردن:
شاقول وسیله ای است ساده که از وزنه ای مخروطی معمولاً از جنس برنج با فولاد که به انتها ریسمانی وصل شده تشکیل شده است . از آنجایی که شاقول در حالتی که بطور آزاد آویزان باشد امتداد قائم را نشان میدهد. آنرا برای کنترل قائم بودن دیوارهای بخصوص در گوشه و نبشها استفاده می کنند. غیر از کنترل دیوارها از شاقول برای موارد دیگر نظیر نصب چهار چوبها، پنجره ها، شمشه گیری اندودها قالب بندی ستونهای بتنی و نصب ستونهای فلزی نیز استفاده می شود. گاهی بجای شاقول برای کارهای فوق، از ترازو یا شمشمه و تراز نیز استفاده می کنند.

2- ریسمانی کردن کار
درزهای افقی ردیفهای آجردر دیوارهای آجری باید کاملاً بصورت افقی و تراز باشند زیرا افقی بودن هرزه ملاتها و درزهای افقی علاوه بر افزودن استحکام دیوار، در زیبایی آن نیز موثرند. برای آنکه بندها کاملاً افقی باشند از ریسمانی که به دو انتهای کار محکم شده است استفاده می کنند. ریسمان را طوری بکار برند که علاوه بر افقی بودن، به اندازه ضخامت یک آجر به اضافه کلفتی ملات از ردیف آجرقبلی بالاتر قرار گرفته تا امکان نصب آجرهای ردیف بعد و کنترل آنها براحتی صورت گیرد. این عمل را در اصطلاح بنایی ، ریسمانی کردن کار نامند.

3- وانبند کردن ریسمان:
اگر طول دیوار زیاد باشد در موقع ریسمانی کردن کار عملاً ریسمان از حالت افقی و تراز خارج شده و به اصطلاح شکم میدهد. در این مواقع لازم است که طول ریسمان را دریک یا چند جا با بستن آن درسطح تراز دلخواه کوتاه کرد. این عمل که معمولاً از طریق قراردادن آجری روی ریسمان و تراز کردن صورت میگیرد وانبد کردن ریسمان نامند.
4- زنجاب کردن آجر:
اتصال کردن آجرها به یکدیگر در دیوارهای آجری به وسیله ملات صورت می گیرد. در انواع ملاتها آب و رطوبت نقش مهمی در گرفتن و سخت شدن آنها دارد و لذا درصورتیکه قبل از گرفتن و سخت شدن ملات آب آن گرفته شود از سختی آن کاسته شده و به اصطلاح ملات می سوزد. آخر خشک باعث جذب رطوبت ملات بخود شده و عملاً از گرفتن و سخت شدن آن به نحو مطلوب جلوگیری می کند. به همین علت آجرها را قبل از بکار بردن باید خیس کرده و از آب اشباع نمود. اشباع کردن آجرازآب را اصطلاحاً زنجاب کردن آجرنامند.
عمل زنجاب کردن آجرازطریق پاشیدن آب کافی روی آجرها، قبل از قراردادن آنها روی کار، و یا فرو بردن آنها در آب صورت میگیرد. در مواقعی که گرمی هوا زیاد و تبخیر آب ملات ویا آجرزنجاب شده بسرعت صورت می گیرد ممکن است لازم باشد که حتی پس از ساختن دیوار روی آن را یک یا چندین دفعه در روز آب پاشی کرد.

5- بندهای افقی و قائم
درزهای قائم بین ردیفهای مختلف آجرکاری را بند افقی و درز تا بین دو آجررا بند قائم نامند.
6- لغاز
پیش آمدگی قسمتی از دیوار در عرض آنرا لغاز گویند. لغاز معمولاً در محل نصب درها و یا پنجره ها بکار می برند. برای ساختن لغاز سعی می شود که آجرهای راسته را قدری جلوتر قرار دهند. بنحوی که اتصال آنها با قسمت اصلی دیوار حفظ شود.

7- تیشه داری
در نماسازی ساختمانها با آجر بخصوص در مواقعی که طرح و یا فرمهای خاصی را در نماسازی بکار می برند ضرورت دارد که بعضی از آجرها را به شکل خاص و لازمی درآورده و در نماسازی استفاده کنند. تراش آجربا وسایلی نظیر تیشه وقلمهای مخصوص و یا اره های برقی را در اصطلاح تیشه داری گویند. نمای آجری که آجرهای تراشیده داده شده ساخته باشند را اصطلاحاً نمای آجری تیشه داری شده نامند.

8- آب ساب:
برای یکنواختی رنگ آجرها در نماسازی و همچنین زیباتر شدن نمای آجری لازم است که آجرهای نما را بصورت زیر آب ساب کرد:
ابتدا آجرهایی که باید آب ساب شوند کاملاً زنجاب کرده وسپس با سنگ سمباده آنها را می سایند تا نمای آجربصورت صاف و یکنواخت در آید. در موقع ساییدن مقداری آب روی آجرریخته و یا مرتباً سمباده را خیس می کنند. گاهی پودر سنگ و یا گرد آجرنیز استفاده می کنند. عمل آب ساب کردن را از طریق سایش دو آجرخیس شده رویهم نیز انجام میدهند.
آجرهایی که آب ساب و یا تراشیده می شوند معمولاً توپر و از نوع آجرهای بهناز مرغوب انتخاب می شوند. آجرهای نمارا معمولاً بر حسب ضخامت آنها که غالباً از ضخامت آجرهای معمولی کمتر است مشخص می کنند. مثلاً آجرهایی که ضخامت آنها cm 3 است به آجرهای 3 سانتی معروف است.

9- دوغاب ریزی:
برای استحکام بیشتر دیوارهایی که با آجرهای معمولی و با ملات سیمانی می سازند معمول این است که پس از هر چند ردیف آجرچینی روی آن را دوغاب سیمان می ریزند. دوغاب سیمان از اختلاط سیمان با مقدار کافی آب که گاهی مقداری ماسه نرم بیشتر به آن اضافه می کنند می سازند.

10- بند کشی
اگر نمای دیوار آجری باشد پس از اجرای آجرکاری نما باید بندهای افقی و عمودی دیوار آجری نما را بندکشی کرد. بندکشی درزهای دیوارهای نما به کمک قلمهای مخصوص بندکشی که از تسمه های نازک فلزی که تا حدودی حالت انعطاف پذیری و فنری دارند و با ملات ماسه و سیمان انجام می گیرد.
بندکشی دیوارهای آجری نما علاوه بر دیوارهای آجری نما علاوه بر افزودن بر زیبایی دیوار باعث مقاومت بیشتر دیوار و جلوگیری از خالی شدن بندهای آجری و نفوذ احتمالی حشرات در آنها می شود.
10 مورد یاد شده موارد مهمی در مورد اجرای تیغه چینی (دیوارچینی) بود, در نشریه شماره 55 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ضوابطی برای دیوار چینی عنوان شده است که رعایت این نکات در مورد این پروژه ساختمانی تا حدودی رعایت شده است. این ضوابط به شرح زیر می باشد:
الف : دیوار چینی باید کاملاً قائم و شاقولی بوده ، امتداد رج ها کاملاً افقی باشد و بندهای قائم ، یک رج در میان دقیقاً در مقابل هم قرار گرفته و شاقولی باشند . ضخامت بند آجرها باید طبق نقشه های اجرایی باشد . ضخامت این بندها ، نباید کمتر از 10 میلی متر و بیشتر از 12 میلی متر باشد . آجرچینی باید با رعایت اصول صورت پذیرد . به نحوی که قفل و بست کامل بین آجرها ایجاد شود .
ب: قبل از اجرای آجرچینی و با توجه به شرایط آب و هوایی و دستورات دستگاه نظارت ، آجرها بایستی به مدت 60 دقیقه در آب خیسانده و بلافاصله به کار برده شوند . ریختن آب بر روی آجر مجاز نمی باشد .
ج: مشخصات آجر و نوع ملات مصرفی باید بر اساس فصل مصالح ، نقشه های اجرایی ، مشخصات فنی خصوصی و سایر دستورات دستگاه نظارت باشد . در صورت نبود این مشخصات رعایت نکات زیر الزامی است .
1- دیوار داخلی باربر : دیوار چینی با آجر مرغوب و ملات ماسه سیمان (1:6) با ملات با کارد (1:2:8) صورت گیرد . حداقل ضخامت این دیوارها 20 سانتی متر می باشد .
2- دیوارهای داخلی غیرباربر (تیغه ای) : بسته به ضخامت تیغه و شرایط کار باید به شرح زیر عمل شود:
– تیغه 6 سانتی متری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات گچ و خاک
– تیغه 10 سانتی متری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات گچ و خاک یا با کارد (1:2:8) یا ملات ماسه سیمان(1:6)
– تیغه 20 سانتی متری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات ماسه آهک (1:3)، با کارد (1:2:8) یا ماسه سیمان (1:6)
3- کرسی چینی : عرض کرسی چینی باید حداقل نیم آجر از دیوار بالای آن بیشتر اختیار شود و محور کرسی چینی حتی الامکان بر محور دیوار منطبق باشد . نقش عمده کرسی چینی ، تامین سطح اتکای بیشتر برای دیوار و تامین ارتفاع کار قدم کف سازی می باشد . به دلیل تماس مستقیم و دائم کرسی چینی با رطوبت آجرهای به کار رفته در کرسی چینی از میان آجرهای مقاوم با میزان کم چذب آن انتخاب شوند .
به منظور تامین حداکثر مقاومت و قفل و بست کامل کامل نحوه چیدن آجر ، باید طبق نقشه های اجرایی و دستور العمل های دستگاه نظارت باشد . چیدن صحیح و ایجاد قفل و بست کامل باعث جلوگیری از نشتهای نامتجانس دیوار چینی و شکست های احتمالی آن در برابر بارهای نقطه ای (متمرکز) خواهد بود ، به ویژه در گنج ها و محل اتصال دیوارهای متقاطع ، تامین قفل و بست کامل از اصول اولیه پایداری دیوار چینی می باشد . دیوار چینی باید به صورت یکنواخت در ارتفاع صورت گیرد و نباید اختلاف ارتفاع دیوار چینی در یک قسمت از ساختمان نسبت به قسمت های دیگر از یک متر تجاوز کند . در مورد دیوارهای متقاطع ، باید به منظور تامین قفل و بست و پیوند کامل ، یک رج در میان از قطعات اتصال یا لابند استفاده شود .
سوراخ ها و محل های باز برای کارگذاری چهار چوب ها ، درها ، پنجره ها ، مجراهای تهویه ، عبور لوله ها و عامل های ترکار و نظسایر آن ، باید قبلاً بر اساس نقشه های اجرایی کاملاً مشخص و هنگام آجرچینی تعبیه گردند تا نیازی به کندن و تخریب دیوارها به منظور تامین فضای باز وجود نداشته باشد. در موارد استثنایی باید این عمل یا تایید دستگاه نظارت صورت پذیرد . چهارچوب ها باید حتمی الامکان همزمان با آجر چینی نصب شوند و به هنگام ریختن دوغاب در پشت پروفیل چهارچوب های فلزی باید با قرار دادن وادارهای چوبی آنها را کاملاً مهار نمود تا در اثر فشار دوغاب ریزی خم نشده و در جهت طولی نیز قاب بر ندارند .
در مواردی که دیوار چینی در مجاورت ستون های فلزی یا بتنی قرار گیرد و در این نقاط درز پیش بینی نشده باشد ، باید نحوه اتصال ستون به دیوار مطابق نقشه های اجرایی باشد ، در صورتی که این جزئیات در نقشه ها نیامده باشد ، باید به شرح زیر عمل شود :

1) اتصال دیوار با ستون فلزی :
در هر متر ارتفاع ، یک قطعه اتصال جوش شده به ستون فلزی باید در داخل ملات قرار گیرد . قطعه اتصال به صورت T با میلگردی به قطر حداقل 8 میلی متر به اندازه 350×150 میلی متر که بعد 150 میلی متری آن به ستون جوش داده می شود .

2) اتصال دیوار با ستون بتنی:
در هر متر ارتفاع ، 2 عدد شاخک u شکل به ابعاد 80×250×250 از میلگرد به قطر 10 میلی متر به صف چرای به ابعاد 6×100×100 میلی متر جوش داده می شود این صفحات با شاخک های مناسب هنگام بتن ریزی در داخل ستون بتنی کارگذاری شده اند . شاخک های u شکل در داخل دیوار آجری و درون ملات بین آجرها قرار داده خواهند شد .

شمشه گیری
پس از دیوار چینی با توجه به اینکه دیوارهای داخلی را بصورت گری (آجرچینی با آجرفشاری معمولی بدون شمشه ملات) می چینند و دقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد نیست بوسیله شمشه گیری دیوار را در یک سطح قرار می دهند و یا به اصطلاح کارگری دیوار را در یک باد قرار می دهند و آن بدین گونه است که ابتدا با چشم بلندترین نقطه ی دیوار را معین می کنند (البته در سطح نما) و با گچ و ماله نقطه صافی را در آن محل ایجاد می نمایند و بعد از این نقطه را با شاقول به پایین منتقل کرده و سطحی کوچک نیز هم باد آن با گچ و خاک پایین دیوار ایجاد می نمایند آنگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه ایی انتخاب کرده و باز با گچ و خاک نقطه صافی را در آن ایجاد می نماییم. حال 3 نقطه داریم که طبق اصول هندسی بر آن می توان سطحی مرور داد و حال بوسیله ی ریسمان که بین دو نقطه می کشند به فاصله ی یک متر به یک متر زیر ریسمان نقاطی با گچ و خاک و ماله ایجاد کرده بطوریکه کلیه این نقاط هم باد ریسمان باشد بعد بوسیله شاقول این نقاط را به پایین دیوار منتقل می کنند . آنگاه شمشه صافی را انتخاب کرده و به دو نقطه ی هم سطح و در امتداد یک شاقول متکی می نمایند و با گچ و خاک پشت آنرا پر نموده و بدین وسیله روی دیوار خطی به پهنای ، چند سانتی متر و به طول دیوار ایجاد می نمایند و این عمل را در هر یک متر به یک متر تکرار می کنند . به این کار شمشه گیری می گویند و آنگاه بین این خطوط را با گچ و خاک پر کرده و بدین وسیله گچ و خاک کردن اطاق را تکمیل می نمایند.
اندود کاری
کلیات :
حالت خمیری ملات تاثیر زیادی در سهولت کاربرد و راحتی اجرای اندود کاری دارد . حالت خمیری ملات باید به اندازه ایی باشد که در کمچه و ماله گیر کرده و با کمچه و ماله به راحتی پخش شود .
ضخامت اندود گچکاری حداقل 5/2 سانتی متر است و نباید از 3 قشر کمتر باشد . ضخامت قشر گچ و خاک ، 5/1 سانتی متر و اندود گچ 1 سانتی متر و گچ کشته پرداختی 2 میلی متر است .

1- گچ و خاک :
روال کار بدین طریق بود که ابتدا خاک رس را الک کرده و با گچ مخلوط کردند این مخلوط در اصطلاح بنایی به قدرت گچ و یا زودگیری آن بستگی دارد . هر قدر گچ زود گیرتر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد . معمولاً نسبت تقریبی این مخلوط 50% است . پس از مخلوط نمودن گچ و خاک ، در ظرف کوچکی بنام استانبولی توسط کارگر قدری آب ریخته شد و آنگاه این مخلوط روی آب توسط کارگر پا شیده شد تا در ای صورت تمام دانه های گچ در تماس با اب باشند و سپس آنرا مخلوط کرد تا بصورت خمیری یکنواخت درآمد و مورد استفاده قرار گرفت .

تذکر مهم : نحوه اجرای لوله کشی برق :
بعد از گچ و خاک قائم دیوارها باید لوله کشی برق انجامه شود که نحوه انجام بدین صورت بود که طبق نقشه تاسیسات برق که داده شده شیاری در داخل گچ و خاک دیوار تعبیه می شود و لوله که از نوع پلی امید است در انتها قرار می دهیم د رمحل هایی که کلیدپریز برق و یا پریز تلفن قرار دارد قوطی کلیدهایی نصب می شود که لوله پلی امید قبل از آن قطع و بعد از آن شروع می شود برای تلفن یک لوله برای سیم برق نیز لوله دیگری باید کشیده شود زیرا سیم برق و تلفن در کنار هم ایجاد Noise می کند .
2- سفید کاری :
بعد از اتمام گچ و خاک و خشک شدن آن اقدام به سفید کاری شد . به علت زودگیر بودن ملات گچ آنرا مانند گچ و خاک به مقدار کم در استانبولی می سازند . در موقع ساخت ملات گچ پودر گچ توسط کارگر در استانبولی که در آن آب ریخته شد پاشیدند تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر شوند . آنگاه آن را توسط ماله روی گچ و خاک می مالند بطوریکه سطح کاملاً صاف و یکنواختی ایجاد شد .

3- کشته کشی :
بعلت زودگیر بودن گچ نمی توان سطح آنرا کاملاً پرداختی و صاف نمود . بدین علت بعد از سفید کاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آنرا یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلی متر می کشند و با ماله خوب پرداخت می کنند تا سطحی کاملاً صاف و آماده نقاشی بدست آید .
کشته ملات گچی است که دیگر سخت نمی شود و آنرا بدین طریق تهیه می نمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آنرا مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می پاشند بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می شوند و عمل هم زدن را تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد . این ملات کاملاًَ یکنواخت بوده و هرگز سخت نمی گردد بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک می شود .

بتن ریزی راه پله ها
پلکان وسیله ایی است که امکان دسترسی از یک طبقه به طبقه دیگر را فراهم می کند برای بتن ریزی کف راه پله ها در این پروژه از بتنی که در محل کارگاه با توجه به واحدهای حجمی ساخته شده بود و دارای اسلامپ کمی بود استفاده شد قالب بندی زیر محل بتن ریزی در راه پله ها همانند اجرای سقف مرکب پروژه بود بتن ریزی راه پله های این پروژه با دست صورت گرفت و به همین دلیل این بتن در تمام ضخامت دال ریخته شد و لرزاندن ، ماله کشی ، تسطیح و تنظیم سطح بتن از قسمت تحتانی شیب به سمت بالا انجام شد . برای جلوگیری از جاری شدن بتن روی سطحاز بتن با اسلامپ کم استفاده شد . در این حالت جا انداختن و لرزاندن بتن باید با دقت صورت می گرفت تا بتن کرمر نشود. در آیین نامه بتن توصیه می شود برای سهولت اجرا اسلامپ بتن از 5/6 سانتی متر کمتر اختیار شود . بتن با اسلامپ یاد شده به راحتی روی شیب جا انداخته می شود . توصیه می شود سطح فوقانی با شیب بیش از (1 قائم ، 5/1 افقی) قالب بندی شدند . به هر حال تعبیه قالب برای سطح فوقانی با شیب بیشتر از (1 قائم ، 1 افقی) الزامی است . توصیه می شود در سطوح شیبدار ابتدا بتن کف ریخته و از این بتن به عنوان وادار برای بتن شیب استفاده شود .

پله کار شده در ساختمان مذکور به روش طاق ضربی

پله به صورت طاق ضربی

نصب پروفیل های محل آسانسور:
نحوه کار بدین ترتیب بود که بعد از برپا کردن این پروفیل اطمینان از شاقول بودن آنها توسط دستگاه جوش آنها را به 3 گوشه محل جوش دادند و این عمل را تا طبقات بالایی ادامه دادند و دور تا دور آن را با آجر فشاری تیغه چینی کردند زدن این پروفیل ها به منظور نگه داشتن و حفظ تاسیسات و تجهیزات آسانسور می باشد .

چاله آسانسور

اطاقک آسانسور

اشتباهات ساختمان و همچنین موارد اجرایی
برخی قسمت ها که با آیین نامه تطابقی نداشت :
در روز اول ورود به ساختمان ستونها برپا شده بود و تیرهای پلها بر روی آنها قرار گرفته بود . تیر های سقف زیرزمین جوش خورده بودند و کارگران مشغول چیدن تیرچه های سقف زیرزمین بودند .
ابتدا تیرچه ها بر روی سقف چیده میشوند و سپس به وسیله یک ردیف سفال همراستا میگردند . سپس بقیه سفالها چیده میشوند و در نهایت شمعها در زیر آنها قرار میگیرند .
در زیر شمعها برای همسطح کردن و همچنین جبران اختلاف ارتاع شمعها تکه چوبهایی به شکل مثلث بر روی هم قرار میدهند که در نهایت تشکیل مقطع مستطیلی را میدهد این کار برای جلوگیری از سر خوردن شمع فلزی بر روی پروفیل فولادی یا سطح گای یا سطح بتنی می باشد .
در چیدن بلوکها باید توجه شود که از بلوک شکسته و خورد شده استفاده نشود که متاسفانه در این ساختمان به کرات از آنها استفاده شده است .

سقف تیرچه چینی شده به همراه بلوکهای تنظیم کننده فاصله

شمعهای زیر سقف در امتداد عمود بر تیرچه ها

برای قسمتی که برای کلاف عرضی مورد نظر واقع می شود . یک قالب چوبی از زیر به تیرچه ها بسته میشود که بعد از خشک شدن بتن آن را باز میکنند .

نمونه ای از یک کلاف عرضی

بتنریزی بر روی سقف تیرچه بلوک باید به ضخامت حداقل 5 سانتیمتر و بصورت یکپارچه انجام شود و در اطراف و روی تیرها همپوشانی کافی داشته باشد . در صورتی که در این ساختمان ضخامت بتن در برخی نقاط به 1 سانتینتر میرسید و در بسیاری از نقاط یکپارچگی و همپوشانی مناسب را دارا نبود .

عدم یکپارچگی بتن ریخته شده در سقف

نداشتن ضخامت کافی بتن در قسمت جلویی پاسیو

عدم همپوشانی مناسب بتن با تیر کناری و آرماتورهای تیرچه ها

نمونه ای از یک بتن ریزی صحیح و یکپارچه در سقف با ضخامت مناسب

در بتن ریزی طبقات بالا برای رساندن بتن به بالا از پمپ بتن و لوله های مخصوص استفاده میشود . به این ترتیب که در ابتدا لوله ها به یکدیگر متصل شده و سپس به وسیله کمی سیمان که با آب مخلوط شده از طریق پمپ به داخل لوله ها مقداری مایع لیزکننده مسیر برای حرکت راحتتر بتن تزریق میشود . سپس بتن ها به سرعت از تراک میکسر به درون پمپ ریخته می شود و از آنجا به طبقات بالا میرود . در این حالت باید مسئول پمپ مدام بتن ریخته شده بر روی الک پمپ را جابجا کند تا سنگدانه ها از هم جدا نشوند. ولی وتاسفانه این کار به دلیل دشواری انجام نمی شود و ایراد دیکر کار آن است که پس از اتمام بتن ریزی بر روی پمپ و در هنگام آن مقدار زیادی آب به آن اضافه می شود . در ظمن اسلامپ بتن باید در محل گرفته شود و در صورت مناسب نبودن در آن تغییراتی صورت گیرد که این کار نیز انجام نشد . عمل ویبره بتن باید مناسب بوده یعنی تا حدی باشد که شیره بتن رو نزند و همچنین منظم و یکپارچه که این کهر نیز به دلیل سنگینی لوله ها و دستگاه ها و خستگی کارگران هیچیک به درستی انجام نشد .

نمونه ای از یک لوله اتنقال بتن به بالا

آب پاشی زیاد از حد برای راحتی کا ر و فشار نیامدن به پمپ بتن

کارگران در هنگام بتن ریزی و ویبره کردن آن

در هنگام چیدن بلوکها برای انتقال لوله پمپ به بالا برای بتن ریزی طبقات بالاتر یکی از بلوکها را نمی گذارند که بعداً جای آن را با بلوک و بتن دستی پر میکنند .

سوراخ خالی برای عبور لوله پمپ بتن

بتن ریخته شده روی سقفها به هیچ عنوان خیس نشد و وقتی علت را از مهندس زیوری جویا شدم دلیل آن را سرد بودن هوا دانست .
از دیگر ایرادات کار که به وضوح به چشم می خورد و کسی توجه خاصی به آن نداشت ، نداشتن ضد زنگ ستونها و تیر ها بود . وقتی با مهندس زیوری در رابطه با آن پرسیدم پاسخ داد بعد از اتمام بتن ریزی و پایان جوشکاری پلها .
ولی سوالی که اینجا مطرح می شود این است که تکلیف قسمتهای زیر بتن چه می شود ؟ آیا آنها پس از گذشت مدتی دچار خوردگی نمیشوند ؟
پاسخ این بود : بعضی جاها باید چشم پوشی کرد !!!

پلها و ستونهای بدون ضد زنگ در هوای بارانی پاییزی

پس از مدتی که کار رو به اتمام رفت ستونها و قسمتی از تیرها که قابل دسترسی بودند شروع به ضد زنگ خوردن کردند .

بادبندهای کناری ملک مجاور در هال خوردن ضد زنگ ، ولی پشت این باد بندها چطوری رنگ میشه کسی نمیدونه ؟!

ستون ضد زنگ خورده به همرا قسمتهای زیری پلها در یک اتصال صلب ؟!

از دیگر نکاتی که در این ساختمان به آن توجهی نمیشد جوشکاری پلها بود . در صورتی که همگی میدانیم که از نکات بسیار مهم یک سازه اتصالات صحیح آن می باشد زیرا هر چند که محاسبات یک سازه درست و دقیق باشد در صورت نداشتن اتصال مناسب ممکن است دچار مشکلاتی شود .
در بسیاری از مواقع به چشم می خورد که جوشها یه صورت کرمو یا تو خالی و منقطع بودند و یا حتی به دلیل نبودن مهارت کافی در هنگام جوشکاری قسنتی از نبشی یا بال تیر یا قسمتهایی از باد بندها به انوان یکی از اجزا مهم سازه خورده و آب شده بود .

نمونه ای از یک جوش کرمو در محل تقاطع بادبند

نمونه ای از یک جوش خوب در بادبند

از عمده مشکلاتی که این ساختمان دارا میباشد این است که بادبندهای مورد استفاده در آن از نوع هم محور یا CBF میباشد و بایستی در نصب آن دقت کافی به عمل آید . ولی در این ساختمان هیچگونه دقتی در نصب صورت نگرفته بطوریکه به نظر اینجانب حتی ممکن است سازه را با مشکلاتی مواجه سازد . یکی دیگر از این بی توجهی ها عدم توجه به جوش صحیح آنها و دیگری عدم توجح به محل صحیح قرار گیری آنها یعنی در دو طرف صفحه پلیت می باشد .

عدم جوش مناسب و اتصال مناسب در تقاطع یک بادبند

برخورد بادبندها در تیر بجای گره ها

عدم اتصال صحیح بادبند ها

برخورد بادبندها در تیر ار دو طرف

کار دیوار چینی با سفالها و ساخت اطاقک آسانسور به مراتب بهتر و تمیزتر از بقیه کارها بود . و اصولی تر جلو می رفت .

نمونه ای از یک دیوار سفالی

دیوار پس از سیمانکشی

اطاقک آسانسور از بقل

اطاقک آسانسور از روبرو

4