دانشگاه
"گزارش کارآموزی"
دانشکده فنی مهندسی – گروه مکانیک
مکان کار آموزی : شرکت پیشتاز قطعه سناباد مشهد
موضوع کار آموزی:
بررسی سیستم تهویه مطبوع ساختمان
استاد کار آموزی :
تهیه کننده : شماره دانشجویی :
تابستان سال تحصیلی:
فهرست
1. مقدمه …………………………………..4
2.گزارش محل کار آموزی………………………….5
3.براورد مواد و مصالح بروژه…………………….
4.سیستم تامین فشار…………………………….6
5. لوله کشی آب در داخل ساختمان…………………7
6. لوله کشی آتش نشانی…………………………7
7.سیستم حرارت مرکزی…………………………..8
8. دستگاه های پخش کننده گرما…………………..9
8 -1. رادیاتورها……………………………..9
8-2. یونیت هیترها……………………………..10
9. سیستم لوله کشی…………………………….11
10. محاسبه شبکه لوله کشی حرارت مرکزی…………….12
10-1. محاسبه دبی آب در لوله ها………………….13
10-2. سرعت آب در لوله ها………………………13
10-3. تعیین قطر لوله ها………………………..14
10-4. محاسبه افت فشار در شبکه لوله کشی…………..14
11. موتور پمپ سیر کولاتور……………………….15
11-1. نحوه اتصال موازی پمپ ها…………………..16
11-2. نکاتی در مورد نصب پمپ های زمینی……………16
12. مخزن آب گرم دوجداره………………………..17
12-1. محاسبه مقدار آب گرم مصرفی ، ظرفیت حرارتی و حجم مخزن آب گرم……………………………….18
13. دیگ……………………………………..19
13-1. دیگ های چدنی…………………………..19
13-2. دیگ های فولادی………………………….21
13-3. محاسبه ظرفیت دیگ………………………..21
14 . مشعل…………………………………..22
14-1. مشعل گازی فن دار یا دمنده……………….23
14-2. طرز کار مشعل گازی دمنده دار……………..23
15. مخزن انبساط………………………………24
15-1. مخزن انبساط باز…………………………24
15-2. مخزن انبساط بسته………………………..26
16. کنترل کننده ها……………………………27
16-1. -کنترل کننده های دما (ترموستات)…………..27
16-2. کنترل کننده های فشار……………………28
16-3. کنترل کننده های سطح……………………..28
17. سیستم تهویه مطبوع…………………………29
18. اصول کار کولر گازی……………………….30
18-1. ساختمان کولر گازی………………………32
18-2. سرما سازی در کولر گازی………………….35
18-3. مدار الکتریکی چند کولر گازی……………..36
18-4.دیاگرام کولر های گازی……………………36
18-5.نکته هایی که قبل ازنصب دستگاه بایدرعایت کرد..38
18-6.نحوه نصب یونیت خارج………………………38
18-7.نصب یونیت خارجی بالاتر از یونیت داخلی………41
18-8.نحوه نصب یونیت داخلی……………………..41
18-9.اتصال به شبکه برق……………………….42
18-10.جدول انتخاب فیوزوسطح مقطع کابل موردنیاز…..43
19.وکیوم کردن دستگاه…………………………44
20.شارژ دستگاه………………………………45
20-1.مراحل شارژ توسط مایع…………………….46
20-2.مشخصات فنی کولر های چند انشعابی……………47
20-3.عیب یابی و تعمیر کولر گازی………………..48
بسمه تعالی
مقدمه:
امروزه با توجه به تحولات جهانی و توسعه صنعت از طرفی و افزایش جمعیت و تقاضای رفاه نسبی از طرف دیگر روند مصرف سوخت و انرژی را در جهان به طور سریعی افزایش داده است، به طوری که اگر این سیر صعودی مصرف بنحوی کنترل و بهینه نشود شکی نیست که منابع انرژی موجود بخصوص منابع فسیلی در فاصله زمانی کوتاهی تمام شده و بشر را به جهت استفاده های متنوعی که در صنایع مختلف از این ماده به عمل می آید با مشکل جدی رو به رو خواهد کرد.
لذا ایجاب می کند در کشور در حال توسعه ای همچون ایران که جهت پاسخ به توسعه خود نیازمند انرژی است و متاسفانه با توجه به مصرف بالای آن که عمدتا بصورت غیر عادی مصرف می شود راهکار های مناسبی در جهت هدایت و استفاده بهینه از این انرژی طراحی و اجرا گردد.
یکی از موارد استفاده از انرژی فسیلی در ایران مصرف در جهت تامین گرمایش فضای موجود مسکونی ، اداری و صنعتی است که سالانه مقادیر متنابهی از سرمایه های ملی در این زمینه مصرف می گردد.
برای یافتن راهکاری مناسب در این جهت به نظر می رسد تنها باید به سراغ طراحان و مجریان خصوصا تاسیسات سرمایشی و گرمایشی کشور رفت ، چرا که این رشته از خدمات در کشور ما هنوز متولی مشخص و مسئولی ندارد و طراحان و مجریان در اکثر موارد تنها با تکیه بر تجربیات و سوابق قبلی خود اقدام به این کار می کنند که این نوع عملکرد باعث افزایش بی رویه مصرف انرژی گردیده و هزینه سنگینی را بر جامعه تحمیل می کند.
لذا باید جهت دستیابی به این مهم و همچنین از جهتی کمک به اقتصاد مملکت این امور به نحوی ساماندهی شده و از علوم و فنون جدید استفاده بهینه و مطلوب نمود.
گزارش محل کارآموزی:
محل کارآموزی اینجانب درمجموعه سازی طوس مشهد که شامل هشت شرکت بزرگ در زمینه ساخت قطعات خودرو می باشد که یکی از این شرکتها, شرکت پیشتاز قطعه سناباد, بوده است. که هر کدام از این شرکتها برای سرمایش و گرمایش این مجموعه از موتورخانه های حرارتی و کولر های ابی و گازی و برج خنک کن استفاده می کنند . که از وظایف من در این مجموعه تعمیر و نگهداری از این وسایل می باشد .
بر آورد مواد و مصالح پروژه:
برای بر آورد مصالح در انجام پروژه با صورت برداری باید نقشه ها و جزییات اجرایی را خوب مطالعه کرد و سپس از روی آن صورتی از اقلام و وسایل لازم را تهیه و برای تکمیل کار برداشت.در این مرحله کسی که وظیفه تخمین و بر آورد مصالح را بر عهده دارد باید ضریبی برای ریخت و ریزوضایعات در نظر بگیرد.بنابر این باید مقداری به طول بر آورد شده لوله ها اضافه کند.
سیستم تامین فشار:
سیستم تامین فشار تشکیل شده از یک منبع آب ، بوستر پمپ ، مخازن تحت فشار ، شیرها و لرزه گیر ها که در این سیستم آب توسط یک لوله "2 از کنتور مشترک منبع هدایت می شود و یک انشعاب به طرف منبع و انشعاب دیگر به طرف کنتور های فرعی می رود . آب در خروجی منبع پائین توسط لوله "2 خارج به یک کنتور "2.5 هدایت شده وارد پمپ می شود . قبل از ورودی به کنتور یک لرزه گیر لاستیکی "2 و قبل از ورودی پمپ بعد از کنتور 2 لرزه گیر فولادی نصب می شود .بعد از پمپ هم 2 لرزه گیر فولادی بصورت عمودی نصب شده و آب به کنتور"2.5 هدایت شده . در بالای این کنتور 3 مخزن تحت فشار نصب شده است این مخازن دیافراگمی هستند که در موقع روشن شدن بوستر پمپ به فشار پمپ کمک کرده و از فشار آمدن به بوستر پمپ و زیاد شدن عمر ان کمک می کنند.البته در این سیستم باید به نکات زیرحتماً توجه داشت:
1)در خروجی کنتور و قبل از منبع شیر یکطرفه نصب شود
2)یک لوله تخلیه و یک لوله سر ریز به منبع متصل می کنند
3)در ورودی های کنتور یک صافی هم نصب می شود
4) در خروجی مخزن یک لرزه گیر و یک صافی و یک شیر یکطرفه نصب میشود
در مورد PRESSURE SWITCH که روی بوستر پمپ نصب می شود وظیفه آن دستور دادن به پمپ و روشن شدن در مواقع کمبود فشار است که دریچه تنظیم آن بااستفاده از افت فشار در کل ساختمان دردورترین وسایل بهداشتی تنظیم میشود.
لوله کشی آب در داخل ساختمان:
احتیاج به محاسبه مصارف F.uبرای تعیین قطر رایزر است و چون سیستم تامین فشار داریم و ساختمان اداری این مجموعه خیلی بزرگ نمی باشد یک رایزر "4/3 جوابگوی نیازاین مجموعه می باشد .
لوله کشی آتش نشانی:
برای لوله کشی آتش نشانی باید به موارد زیر توجه داشت:
به محض اینکه شیلنگ قرقره ها وسیله اطفاء حریق در مراحل اولیه توسط ساکنان این مجموعه می باشد باید چنان نصب شوند که به راحتی در دسترس باشند.معمولاً در سوله ها شیلنگ قرقره ها بر روی یک ستون در اواسط سوله قرار می گیرد که شیلنگ به تمام نقاط برسد . لوله های آتش نشانی شامل لوله های خشک و تر می باشند . لوله های خشک که در حالت عادی آب در آن وجود ندارد و لوله های تر که از منبع آتش نشانی پشت بام تغذیه می شود.
همانطور که در سیستم تامین فشار گفته شد مخزن ذخیره اب در بام نصب شده و یک لوله خروجی برای لوله های تر اتش نشانی به ان نصب می شود (در زیر منبع) که یک پمپ الکترو موتور دار نصب شده و فشار لازم را تهیه می کند . فشار لازم برای دور ترین شیلنگ قرقره از منبع 200 KPA که چیزی در حدود 29PSIمی باشد لازم است.
وقتی شیلنگ قرقره مورد استفاده قرار می گیرد افت فشار موجب می شود که FLOW SWITCH پمپ روشن شده و فشار لازم را تهیه کند . این سویچ قادر است جریانی به اندازه 5/1GPM را احساس کرده و پمپ اصل را تا زمانی که از شیلنگ و قرقره استفاده می شود روشن نگه میدارد .
در کنار لوله های تر لوله های خشک اتش نشانی هم مورد استفاده قرار می گیرد . برای لوله های خشک 2/1 2 مورد استفاده قرار می گیرد.شیر آن که به منبع ماموران آتش نشانی متصل می شود در بیرون ساختمان واقع شده است .
سیستم حرارت مرکزی :
امروزه بدلیل مشکلات استفاده از بخاری در ساختمانها از نظر بهربرداری ، نگهداری و کیفیت از سیستم های حرارت مرکزی استفاده می شود. در این سیستم، گرما در محلی به نام موتور خانه تولید شده ،توسط سیال واسطه ای جذب و به نقاط مورد نظر منتقل می شود
سیستمی که در اینجا مورد نظر است حرارت مرکزی با آب گرم است که در این سیستم گرمای تولید شده توسط مشعل به آب درون دیگ منتقل می شود. آب گرم شده بوسیله یک پمپ جریانی و سیستم لوله کشی در رادیاتور ها جریان یافته و گرمای خود را به هوای محیط منتقل می کند و برای جذب گرمای مجدد به طرف دیگ بر می گردد .
سیستم انتقال آب گرم شامل سیستم لوله کشی بین دستگاه های پخش کننده و تولید کننده گرما و پمپ سیرکولاتور است .جریان گردش آب در مواردی نیز می تواند طبیعی باشد.
استفاده از پمپ معمولا جهت بالا بردن سرعت آب و کاهش قطر لوله ها صورت می پذیرد .
دستگاه های پخش کننده گرما:
رادیاتورها:
از دستگاه های پخش کننده گرما هستند که از جنس های مختلفی مانند آلمینیوم یا فولاد ممکن است ساخته شوند.
رادیاتور های آلمینیومی بصورت پره ای از جنس آلمینیوم ساخته می شوند و معمولا در قطعات ٥ ،٧ و۱٠ عددی موجود است لبه کلکتور بالا و پایین این رادیاتور ها در یک طرف از داخل رزوه ای راست گرد و در طرف دیگر رزوه ای چپ گرد می شود بدین صورت رادیاتور ها را می توان بوسیله مغز های که نصف طول آن دنده ی راست گرد و نصف دیگر آن چپ گرد است به یکدیگر متصل کرد.برای انتخاب رادیاتور نیز کارخانه سازنده قدرت حرارتی استاندارد هر پره رادیاتوری خود را ارائه می نماید که با توجه به کل بار محیط می توان تعداد پره را محاسبه کرد.که برای قسمت اداری این مجموعه از رادیاتور های الومنیومی استفاده شده است .اما برای گرمایش داخل سوله از بخش کننده هایی نظیر یونیت هیتر استفاده شده است. اجزای سیستم انتقال آب گرم شامل شبکه ی لوله کشی رفت آب گرم ،شبکه لوله کشی برگشت آب گرم ، پمپ سیرکولاسیون ،وصاله ها و بقیه اتصالات لازم نظیر شیر ها صافی ها و لرزه گیر ها است .لوله های مورد استفاده در این سیستم از نوع لوله های سیاه درزدار است .بدلیل صرفه جویی در مصالح ،مواد مصرفی و وقت برای بریدن و جوشکاری کردن بهتر است اجرای کار لوله کشی به روش خم و جوش انجام می شود.
جهت گرفتن انبساط و انقباض لوله ها از قطعات انبساطی آکاردئونی فلزی در مسیر لوله استفاده می گردد.
یونیت هیتر :
از وسایل گرمایشی که در مکان های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد به دلیل سر وصدایی که این وسایل دارند فقط در محیط های صنعتی که سر و صدا وجود دارد می توان بکار برد و در مکان های مسکونی و اداری نمی توان از این وسایل استفاده کرد .یونیت هیتر ها درانواع دیواری و سقفی و در اندازه های کوچک با جنس مس و الو منیوم و در اندازه های بزرگ با جنس فولاد ساخته و مورد استفاده قرار می گیرند .
*سیستم لوله کشی:
شبکه لوله کشی مورد استفاده در این مجموعه (چه ساختمان اداری و چه سوله ) از نوع برگشت معکوس می باشد و بدین صورت است که اگر رادیاتورها و یونیت هیتر ها دارای افت فشار مساوی و یا تقریبا مساوی باشند از این روش بیشتر استفاده می شود .
در این سیستم آب برگشتی از رادیاتورها در جهت حرکت آب در لوله ی رفت حرکت می کند تا لوله برگشت آب آخرین رادیاتور نیز به آن متصل گردد.
و نیز در سوله هم سیستم آب برگشتی از یونیت هیتر ها در جهت حرکت آب در لوله ی رفت حرکت می کند تا لوله برگشت آب آخرین یونیت هیتر نیز به آن متصل گردد. پس از آن آب به سمت موتور خانه حرکت خواهد کرد.در این سیستم لوله کشی مجموع طول لوله های رفت و برگشت برابر هستند در نتیجه افت فشار در مدار لوله کشی برای تمام رادیاتورهاو یونیت هیتر ها یکی است .اگر افت فشار آب در خود رادیاتور و یونیت هیتر نیز مساوی و یا تقریبا مساوی باشد مقدار آب در هر مدار متناسب با قطر لوله ی محاسبه شده جریان خواهد یافت .
محاسبه شبکه لوله کشی حرارت مرکزی :
محاسبه شبکه لوله کشی یعنی بدست آوردن قطر لوله ها در نقاط محتلف سیستم به نحوی که سیستم به راحتی و بدون مشکل انجام وظیفه کند .
-افت فشار : حرکت آب در مسیر لوله کشی به علت وجود اصطکاک ،تغییر مسیر حرکت ،تغییر مقطع لوله و… کاهش می یابد .بطور کلی افت فشار شامل دو بخش افت فشار در لوله ها و افت فشار در وصاله ها می شود .
الف)افت فشار آب در لوله ها شامل :
۱)طول لوله: هر چه طول لوله بیشتر باشد افت فشار درآن بیشتر میشود.
٢)سرعت آب: هر چه سرعت آب زیاد تر باشد افت فشار بشتر می شود و با توان دوم سرعت رابطه مستقیم دارد .
٣)زبری سطح داخلی لوله: هر چه زبری و ناصافی درون لوله بیشتر باشد افت فشار بیشتر می شود .
٤)قطر لوله :هر چه قطر لوله بیشتر باشد آب افت فشار کمتری پیدا می کند.
٥)جرم مخصوص آب: مقدار افت فشار آب در لوله ها با جرم مخصوص آب رابطه مستقیم دارد.
ب)افت فشار در شیر ها و وصاله ها :
آب در طول مسیر لوله کشی از شیرها و وصاله ها عبور می کند که در اثر آن افت فشار ایجاد می شود که در اصطلاح به این افت فشار افت فشار موضعی یا محلی گویند مقدار افت فشار در لوله ها و وصاله ها به عوامل زیر بستگی دارد :
* نوع شیر یا وصاله
* سرعت سیال
* جرم مخصوص
محاسبه دبی آب در لوله ها :
برای محاسبه دبی حجمی آب با داشتن بار کل محیط مورد نظر و با استفاده از فرمول زیر می توان مقدار m که همان دبی است را بدست آورد.
Q=m c ∆T
سرعت آب در لوله ها :
سرعت جریان اب در لوله ها به دو عامل بستگی دارد :
۱)عبور جریان بدون صدای آب در لوله ها
٢)اقتصادی بودن پروژه
پیشنهاد می شود سرعت جریان آب در لوله های فرعی و انشعاب حداکثر 2/1متر بر ثانیه ودر لوله های اصلی 4/2متر بر ثانیه محاسبه گردد.
تعیین قطر لوله ها :
اگر مقدار دبی عبوری از یک لوله ها را با q و سرعت متوسط جریان آب داخل لوله را با V و سطح مقطع لوله را با A نشان دهیم داریم :
A=q/v
چون مقطع لوله دایره است با داشتن سطح مقطع می توان قطر لوله را بدست آورد .
نکته:با استفاده از دیاگرام و داشتن دبی و افت فشار می توان مقدار سرعت و قطر لوله را بدست آورد. مقدار افت فشار مناسب جهت تعیین قطر لوله 200-3٠٠ pa/m است.
محاسبه افت فشار در شبکه لوله کشی :
در محاسبه افت فشار باید مقدار افت فشار را در مقاوم ترین مسیر محاسبه نمود .افت فشار در هر مسیر برابر با مجموع افت فشار در لوله های رفت و برگشت آن مسیر به اضافه افت فشار در رادیاتور ها و افت فشار در وصاله ها آن مسیر است.
در سیستم رادیاتوری معمولا ٥٠ % طول مسیر را به عنوان هم ارز طولی در نظر می گیرند بنابراین اگر طول وصاله ها در لوله رفت دورترین رادیاتور L متر باشد٬
داریم :
٢ = مجموع طول لوله رفت و برگشت +طول لوله های معادل (L+% ٥٠L)=٣L
درسیستم رادیاتوری از افت فشار آب در رادیاتور ها به علت کم بودن آن صرفنظر می شود .
موتور پمپ سیر کولاتور :
موتور پمپ جریانی که برای به جریان انداختن آب در سیستم استفاده می شود شامل دو قسمت اصلی موتور و پمپ می باشد . موتور آن معمولا از نوع آسنکرون قفس سنجابی یا استاتور سیم پیچ شده است و در دو نوع تک فاز و سه فاز وجود دارد پمپ آن نیز از نوع سانتریفوژ است .
موتور پمپ های جریان به دو دسته خطی و زمینی تقسیم بندی می شوند :
۱)موتور های پمپ های جریانی با دبی و هد کم را به دلیل سبکی آنها می توان روی لوله نصب کرد. امتداد ورود و خروج آب در این پمپ ها در یک راستاست و به همین علت امتداد لوله ای که پمپ بر روی آن نصب شده است تغییر نمی کند .به این نوع پمپ ها خطی یا هوایی گویند .
٢)پمپ های زمینی :پمپ های جریانی با آب دهی و هد زیاد موتور و پمپ بزرگی خواهند داشت .این موتور پمپ ها به علت وزن زیاد باید روی زمین و روی فنداسیون نصب گردند. به این پمپ ها در اصطلاح پمپ های زمینی می گویند .
نحوه اتصال موازی پمپ ها :
دو یا چند موتور پمپ مشابه را می توان به منظور افزایش دبی و یا رزرو بودن یکی از انها و یا هر دو منظور به صورت موازی به یکدیگر متصل می کنند .
در اتصال موازی موتور پمپ برای جلوگیری از سیرکوله ی آب در جهت خلاف در مدار پمپ که خاموش است باید روی لوله رانش هر یک ار پمپ ها شیر یکطرفه نصب گردد . هر گاه چند دستگاه موتور پمپ مشابه بصورت موازی نصب شوند دبی مدار را برابر مجموع دبی های آن دستگاهها است .
نکاتی در مورد نصب پمپ های زمینی :
۱)موتور پمپ باید در محلی نصب گردد که دسترسی به آن به سادگی انجام شود.
٢)روی لوله مکش پمپ باید یک شیر کشویی نصب گردد.
٣)روی لوله مکش ما بین پمپ و شیر کشویی باید صاقی نصب گردد تا از ورود آشغال به داخل پروانه پمپ جلوگیری شود.
٤)روی لوله مکش و رانش پمپ باید لرزه گیر نصب شود تا از انتقال ارتعاشات پمپ به لوله های ساختمان جلوگیری گردد.
٥)روی لوله رانش پمپ شیر کف فلزی نصب می کنیم تا هم بتوان مقدار دبی مورد نیاز را تنظیم کرد و هم بتوان مسیر را بست.
٦)در جلوی دهانه مکش پمپ لوله مکش باید حداقل به اندازه ٥ برابر قطر دهانه مکش پمپ امتداد داشته باشد تاجریان بصورت یکنواخت واردپمپ شود .
٧)روی لوله مکش و رانش باید فشار سنج نصب گردد تا بتوان کار پمپ را کنترل کرد .
٨)روی لوله مکش باید شیر تخلیه نصب گردد .
مخزن آب گرم دوجداره:
این مخزن یک آب گرم کن غیر مستقیم است .بدین صورت که یک واسطه انتقال حرارت در تماس مستقیم با سطح گرم کننده انرژی حرارتی را دریافت کرده، به اب گرم مصرفی منتقل کند .این مخزن ها معمولا از دو قسمت ،یکی استوانه داخلی و دیگری فضای حد فاصل استوانه داخلی و خارجی .
آب گرم دیگ از بالا وارد محفظه بیرونی شده ، در فضای حد فاصل استوانه های داخلی و بیرونی جریان می یابد و گرمای خود را به آب درون استوانه داخلی منتقل می کند آب سرد شهر از اتصال پایین وارد استوانه داخلی شده گرم آب گرم دیگ را دریافت می کند و پس از خروج از اتصال بالا به سمت وسایل بهداشتی هدایت می شود هر مخزن آب گرم دو جداره دو اتصال دیگر نیز بر روی استوانه داخلی دارد یکی برای نصب شیر اطمینان و دیگری جهت اتصال لوله برگشت آب گرم مصرفی.در موقع لوله کشی مخزن آب گرم باید توجه داشت که اولا کلیه لوله ها بوسیله مهر ماسوره ویا فلنچ به مخزن متصل گردند تا امکان باز کردن آنها در هنگام تعمیر وجود داشته باشد و ثانیا در محل ورود آب شهر یک شیر یک طرفه نصب گردد تا از برگشت آب گرم به سیستم آب سرد جلوگیری گردد.شیر اطمینان مخزن آب گرم باید از نوع حساس در برابر دما و فشار باشد تا اگر یکی از آنها از حد تعیین شده بالاتر رفت شیر عمل کند.
محاسبه مقدارآب گرم مصرفی،ظرفیت حرارتی وحجم مخزن آب گرم:
برای محاسبه مقدار آب گرم مصرفی از جداول تدوین شده ای استفاده می گردد.
برای محاسبه مقدار ظرفیت حرارتی مخزن از فرمول :
H=ρ q c(t٢ – t۱)
که :
:مقدار گرمای لازم برای گرم کردن آبH
. که برابر ۱ استKg/lit :جرم حجمی آب بر حسب ρ
Lit/hrدبی حجمی آب بر حسب : q
. که برابر ۱ است Kcal/Kgċ گرمای ویژه آب بر حسب : c
.دمای آب سرد ورودی به مخزن که معمولا ċ ٥ است: t ۱
دمای خروجی از مخزن که معمولا ċ٦٠:t ٢
برای محاسبه حجم مخزن آب گرم:
حجم مخزن آب گرم = مقدار واقعی مصرف آب گرم x ضریب ذخیره مخزن
که ضریب ذخیره مخزن نیز از جداول تدوین شده بدست می آید .
دیگ :
دیگ دستگاهی است که در آن یک ماده سوختنی مانند مازوت ،گازوئیل و یا گاز ، سوخته گرمای حاصل از عمل احتراق به سیال درون آن داده می شود .
دیگ ها از نظر سیال به انواع آب گرم ، آب داغ ، بخار و… تقسیم می شوند از نظر جنس نیز دیگ ها به انواع چدنی و فولادی تقسیم بندی می شود.
دیگ های چدنی :
این نوع از دیگ ها به روش ریخته گری و بصورت قطعات پره مانند تولید می شود .پره جلو و پره عقب با یکدیگر و با تمام پرها های وسط تفاوت دارد .هر دیگ بر اساس ظرفیت دارای یک پره در جلو یک پره در عقب و تعدادی پره در وسط است .اتصال پره ها به یکدیگر از بالا و پایین توسط قطعه ای بنام بوش انجام می شود .
نمایش بخشی از
دیگ های چدنی
شرکت بیشتاز
قطعه سناباد
دیگ های فولادی :
این نوع دیگ ها در دو نوع و بصورت یکپارچه ساخته می شوند. یک نوع بنام فایر تیوب و دیگری واتر تیوب می باشد. اما در کاربرد دیگ های فایر تیوب متداول تر است.
این نوع از دیگ ها از اجزا زیر تشکیل شده اند :
۱-بدنه ٢- لوله ٣- صفحات نگهدارنده لوله ها ٤-کوره ٥- اتصالات لوله رفت و برگشت ٦-اتصال لوله انبساط ٧- شیر اطمینان ٨-شیر تخلیه
٩- دریچه ۱٠- محفظه های دود
۱۱-در های جلو و عقب ۱٢-اتصال دودکش
۱٣-اتصالات مربوط به نشان دهنده ها ۱٤-عایق
۱٥- پوش ۱6- شاسی
محاسبه ظرفیت دیگ :
ظرفیت حرارتی دیگ عبارت است از مقدار بار کل ساختمان به علاوه مقدار آب گرم مصرفی کل ساختمان .به این مجموع ۱٠ % هم به عنوان ضریب اطمینان اضافه می گردد.
ظرفیت حرارتی دیگ = (Q۱ + Q٢) x ۱/۱
مشعل :
برای تبدیل انرژی شیمیایی موجود در سوخت به انرژی حرارتی باید مثلثی بنام مثلث احتراق تشکیل گردد .بر روی هریک از اضلاع این مثلث یکی از عوامل لازم برای احتراق وجود دارد .این سه عامل عبارتند از ۱) سوخت ٢)اکسیژن ٣)حرارت .مشعل های متداول در ایران به سه دسته تقسیم می شوند ۱)گازوئیلی ٢)گازی اتمسفریک ٣)گازی فن دار . مشعل مورد اشاره در این جا گازی فن دار می باشد .
مشعل گازی فن دار یا دمنده :
در این مشعل هوای مورد نیاز برای سوخت توسط یک پروانه گریز از مرکز به داخل کوره دمیده می شود .
اجزای اصلی این مشعل عبارتند از : ۱)الکتروموتور ٢)بادزن ٣)ترانسفور ماتور جرقه ٤)شیر برقی ٥)کلید کنترل فشار گاز ٦)کلید کنترل فشار هوا ٧)الکترود جرقه ٨)شبکه احتراق ٩)چشم الکتریکی و یا میله یونیزاسیون
طرز کار مشعل گازی دمنده دار :
در صورت نیاز به حرارت و وصل بودن کنتاکت کنترل فشار گاز ،موتور مشعل شروع به کار کرده ، با دمیدن هوا توسط فن به داخل دیگ ، عمل تخلیه گاز های قابل احتراق را انجام می دهد .بعد از دور گرفتن موتور مشعل ، بوسیله کلید گریز از مرکز و یا بوسیله کلید فشار هوا مداری درون کنترل الکترونیک بسته شده اجازه ادامه کار به موتور داده می شود .ترانسفورماتور جرقه برقدار شده بین الکترود جرقه و شبکه احتراق قوس الکتریکی حاصل می شود .(جرقه زده می شود ).پس از آن شیر برقی باز شده ،گاز با هوای دمیده شده بوسیله فن مخلوط گردیده وارد کوره ی دیگ می شود .در کوره دیگ ، مخلوط گاز و هوا به وسیله جرقه مشتعل می گردد و در صورت ایجاد شعله به مشعل اجازه ادامه کار داده می شود و تا رسیدن درجه حرارت آب داخل دیگ به درجه حرارت تنظیم شده برروی آکوستات مشعل کارکرده با قطع شدن آکوستات مشعل خاموش می شود.
مخزن انبساط :
هنگام راه اندازی سیستم گرم کننده ، آب داخل سیستم به دلیل بالا رفتن درجه حرارت منبسط شده و حجم آن زیاد می شود . مخزن انبساط این ازدیاد حجم را خنثی کرده و این حجم را درون خود جای می دهد و از بالا رفتن بیش از حد فشار سیستم و ایجاد خطر جلوگیری می کند .مخزن انبساط باید در محل نصب به کمک پایه و آویز مهار شود .مخزن انبساط همچنین وظیفه تغذیه و تامین کسری آب سیستم را نیز بر عهده دارد و به طور کلی بر دو نوع باز و بسته است .
مخزن انبساط باز:
مخزنی است که با هوای اتمسفر مرتبط بوده ، فشار داخل آن همیشه برابر فشار جو محل است.
مخزن انبساط باز معمولا از ورق گالوانیزه به صورت مکعب با گنجایش ۱٠٠ تا ٣٠٠٠ لیتر ساخته می شود .در حال حاضر این مخازن تا گنجایش ٢٠٠ لیتر از ورق آلمینیوم به صورت یکپارچه و به شکل استوانه تولید می شود .
مخازن انبساط آلمینیومی بدلیل مقاومت در برابر زنگ زدگی نسبت به مخازن گالوانیزه برتری دارد .
داخل هر مخزن انبساط باز یک شیر شناور جهت تامین کسری آب و تغذیه سیستم نصب می گردد.مسئله مهمی که در عمل به آن توجه نمی شود تامین فضای لازم جهت انبساط آب است چون اکثرا شناور طوری تنظیم می شود که تقریبا تمامی حجم مخزن با آب پر می شود .ضمنا گوی شناور جهت جلوگیری از زنگ زدن باید از جنس مس باشد .
این مخزن باید در سطحی نصب شود که در وضعیت عادی حداقلcm ١٢٢از بالاترین جز سیستم گرمایی بالاتر باشد.مناسب ترین محل نصب مخزن انبساط باز روی بام است .
لوله کشی مخزن انبساط باز شامل چهار بخش است :
-لوله کشی آب شهر که توسط دو شیر که یکی به شیر شناور و دیگری به طور مستقیم به مخزن وصل می شود (تا در زمان پر کردن اولیه از آن استفاده شود)
-لوله کشی رفت انبساط که این لوله از لوله رفت منبع شروع شده و تا محل نصب مخزن ادامه می یابد و از بالای مخزن وارد آن می شود.
-لوله کشی برگشت انبساط این لوله از پایین منبع انبساط منشعب شده و به سمت موتور خانه هدایت می شود و به لوله برگشت دیگ متصل می شود.
-لوله کشی سر زیر :این لوله بر روی مخزن باید طوری نصب شود که از سطح آب داخل مخرن بالاتر و از لوله ورود آب شهر پایین تر قرار گیرد و تا داخل موتور خانه ادامه یابد.
-لوله کشی هواکش :این نوع از مخزن ها باید دارای لوله هوا کش باشند تا هوای درون مخزن را به هوای خارج مرتبط سازند .
بدست می آیدV=H/حجم منبع انبساط به طور تجربی از فرمول ٥00
است.Kcal/hr همان ظرفیت حرارتی دیگ بر حسب H که
مخزن انبساط بسته :
هرگاه در سیستم حرارت مرکزی محل مناسبی برای نصب مخزن انبساط باز وجود نداشته باشد و در یا درجه حرارت کار سیستم بالا باشد از منبه انبساط بسته استفاده می شود . این مخزن ها به دو صورت ساده و دیافراگی ساخته می شوند که از نوع دیافراگی در تاسیسات خانگی بیشتر و از نوع ساده بیشتر در تاسیسات حرارتی بزرگ با فشار و دمای کار بالا استفاده می شود.
این مخزن ها از یک سیلندر فلزی که یک دیافراگم لاستیکی آن را به دو بخش تقسیم می کندتشکیل شده .در زیر دیافراگم گاز ازت با فشار معینی توسط کارخانه سازنده شارژ شده است در قسمت بالا بوشنی جهت اتصال مخزن به سیستم گرم کننده جوش داده می شود فشار گاز ازت داخل این مخزن را بوسیله یک مانومتر می توان اندازه گیری و تنظیم کرد .
-مخزن انبساط بسته ساده از یک استوانه فلزی تشکیل شده که در قسمت پایین آن آب و در قسمت بالا بر روی سطح آب گاز ازت و یا هوای متراکم برای رساندن فشار مخزن به فشار کار سیستم تزریق می گردد.بر روی هر مخزن انبساط بسته متعلقات زیر نصب می گردد ١)شیشه آب نما ٢)فشار سنج ٣)شیر تخلیه آب مخزن ٤)شیر تزریق ازت یا هوا
کنترل کننده ها :
به طور کلی کنترل کننده ها وسایلی هستند :
١)درجه حرارت هوای ساختمان و آب موجود در شبکه حرارت مرکزی و شبکه آب گرم مرکزی کنترل کرده و ثابت نگه می دارد.
٢)سطح مایعات را در مخازن مختلف کنترل و ثابت نگه می دارد.
٣)فشار را در شبکه آب گرم و آب سرد کنترل و ثابت نگه می دارد.
کنترل کننده های دما (ترموستات):
ترموستات ها وسایلی هستند که درجه حرارت هوای ساختمان و یا آب شبکه حرارت مرکزی یا ابگرم را کنترل و تنظیم می کند.هر ترموستات دارای قطعه ای حساس به دما است که در اثر تغییر درجه حرارت عکس العمل نشان داده و باعث قطع یا وصل یک مدار می گردد.در اصطلاح یه این قطعه حساس سنسور گویند .
برخی از ترموستاتهای سیستم حرارت مرکزی عبارتند از :
ترموستات های اتاقی -ترموستات دیگ (آکوستات)- ترموستات سطحی (آکوستات جداری) و ترموستات هوایی
کنترل کننده های فشار:
کنترل کننده های فشار دستگاه های هستند که می توان به کمک آنها فشار سیال را در یک دستگاه و یا قسمت های مختلف یک سیستم تنظیم یا کنترل نمود .
تعدادی از کنترل کننده های فشار مورد استفاده در تاسیسات عبارتند از :کلید کنترل فشار گاز -کلید کنترل فشار هوا -کلید کنترل فشار(high & low pre.)
کنترل کننده های سطح:
کنترل کننده های سطح وسایلی هستند که سطح مایع را در یک مخزن کنترل کرده در یک حد معین نگه می دارند .شیر شناور داخل مخزن آب در ارتفاع و مخازن انبساط باز ،فلش تانک ها و تشتک کولر های آبی از نوع کنترل کننده های مکانیکی است و فقط نمی گذارد سطح آب از حد تعیین شده بالاتر رود .
معروفترین و پر کاربردترین کنترل کننده سطح کلید شناور است که برای کنترل سطح مایع داخل یک مخزن استفاده می شود. (Float switch)
سیستم تهویه مطبوع:
یکی از بخشهای عمده در صنعت تاسیسات ،تهویه مطبوع می باشد.تهویه مطبوع عبارتست از فراهم آوردن شرایط آسایش و زندگی انسان .از آنجائیکه بخش عمده زندگی بشر امروزی در ساختمانها می گذرد،ایجاد شرایط مطلوب زیست محیطی مناسب در ساختمان ،خواه محل کار باشد یا منزل و… واجد اهمیت بسیاری است.اهم وظایف یک سیستم تهویه مطبوع عبارتند از کنترل دما ،رطوبت و سرعت وزش هوا،زدودن گرد و غبار ،تعفن و سایر آلودگی های هوا و در صورت لزوم از بین بردن میکروبها و باکتری های معلق در هوا.
گرمایش و سرمایش هوا متناسب با فصل ،عمده ترین وظیفه یک سیستم تهویه مطبوع می باشد.انواع سیستم های تهویه مطبوع عبارتند از :
1-سیستم انبساط مستقیم
2-سیستم تمام آب
3-سیستم تمام هوا
4-سیستم هوا-آب
5-سیستم پمپ حرارتی
کوچکترین دستگاه تهویه مطبوعی که امروزه در ایران بطور وسیعی از آن استفاده می شود،کولر گازی است که با عرضه مدلهای جدید این دستگاهها توسط چند کارخانه داخلی وخارجی انتظار می رود کاربرد آن بیش از پیش گسترش یابد.
اصول کار کولر گازی:
مطلع بودن از طرز کار کولر گازیها می تواند در استفاده صحیح و نگهداری از آنها سودمند باشد.کولر گازی دستگاه مکانیکی می باشد برای تولید سرما در محیط های بسته ، این دستگاه با مصرف انرزی برق می تواند دمای محیط تا حد زیادی کاهش دهد . در این دستگاه گاز مبرد یا فریون در یک سیکل بسته تحت فشار تبدیل به مایع شده و سپس مجدا تبخیر می شود . در حین عمل تبخیر به علت پایین بودن نقطه جوش گاز مبرد و سرعت تبخیر بالای آن گرمای زیادی از محیط جذب شده و نتیجتا سرما ایجاد می شود .
آب هم در زمان تبخیر گرمای محیط را جذب می کند . مانند وقتی که بدن شما خیس است و روی پوست بدن تبخیر انجام می شود و شما احساس سرما می کنید . ولی این کاهش دما در رابطه با آب حدی دارد بستگی به دمای مرطوب محیط و نقطه جوش آب دارد .
حال اگر سیال دیگری بجز آب با نقطه جوش پایین تری مانند الکل داشته باشیم . بعلت سرعت تبخیر بیشتر در واحد زمان ، در حین عمل تبخیر سرمای بیشتری ایجاد می شود .برای همین است که گاهی برای پایین آوردن سریع دمای بدن فردی که تب شدیدی دارد از محلول آب و الکل استفاده می کنیم . به همین دلیل در کولرهای گازی از سیالی با نقطه جوش پایین تر از ٢٠- درجه سلسیوس استفاده می کنیم .، که در شرایط عادی بصورت گازوجود دارد .کمپرسور در کولرهای گازی وظیفه فشرده کردن این گاز را در محیطی بسته به عهده دارد تا بتوانیم این گاز را به مایع تبدیل کنیم . ولی گاز فشرده شده در این حالت گرم شده است . در کولر گازی مبدل حرارتی یا رادیاتوری بنام " کندانسور" به کمک یک فن دمنده دمای گاز فشرده شده یا مایع شده را کاهش می دهد . سپس با ایجاد یک افت فشار در مسیر عبور سیال فشرده شده ، در مبدل حرارتی دیگری به نام" اواپراتور" یا " تبخیر کننده" مبرد تبخیر می گردد و باعث سرد شدن لوله ها و پره های اطراف اواپراتور می شود . با عبور دادن هوای گرم درون اتاق بوسیله یک فن دمنده ازمیان پره های سرد شده ، هوا نیز سرد شده و به درون اتاق جریان می یابد. پس از انجام عمل تبخیر در اواپراتور ، مبرد مجددا به گازتبدیل شده و به سمت کمپرسور هدایت شده تا دوباره فشرده شده و سیکل کاری کولر گازی تکرار گردد.
: ساختمان کولر گازی
الف)-اجزاء الکتریکی
که شامل: سیم های
رابط-کمپرسور-خازن
(کاپاسیتور)-اورلود-
ترموستات-کلید
چند وضعیتی(کلید فن)-
کلید اصلی کولر
(تابلو برق)می باشد.
در کمپرسورکولر های
گازی دو مکانیسم بکار گرفته شده نوعی از کمپرسور ها را با استفاده از انرژی الکتریکی،روتور بکار افتاده و با کوپل شدن به سایر قطعات مکانیکی کمپرسور، پیستون به حرکت در آمده،وگاز را از یک مسیر به داخل سیلندر مکیده وپس از آنکه فشار لازم را به گاز وارد آورده ، آن را بدرون لوله رفت جاری می سازد.نوع دیگر کمپرسور ها فاقد میل لنگ و پستون بوده وخود روتور در حال چرخش (بواسطه فرم خاصی که دارد) از مسیر ورودی به سیلندر ، گاز را مکیده و وارد لوله رفت می سازد. این کمپرسور ها ، کمپرسور های دورانی نامیده می شوند.
در کولر های گازی از خازن ویا در بعضی کولر ها، از دو خازن بمنظور ایجاد گشتاور به هنگام راه اندازی کمپرسور استفاده می شود.روش متداول به کار گیری خازن به این صورت است که یک خازن برای راه اندازی موتور فن ویک خازن برای راه اندازی کمپرسور مورد استفاده قرار می گیرد.
حیطه عملکرد دما در ترموستات کولر های گازی نسبت به یخچال های خانگی قدری متفاوت است.در یخچال عملکرد ترموستات بین ۱ الی ٧ درجه سانتی گراد است اما این دما و در واقع حدود واکنش در ترموستات کولر گازی بین ۱٠ الی ٢٠ درجه سانتی گراد است از این تفاوت که بگذریم، ساختمان و نحوه ی عملکرد هر دو ترموستات یکی است.از آن جا که موتور های کولر های گازی، عموما"چند سرعته است، به منظور استفاده از دورهای مختلف،از یک کلید چند حالته استفاده می شود. ساختمان داخلی این کلید بسیار مشابه کلید پنکه سقفی است با این تفاوت که در این کلید تنها سرهای خروجی وجود دارد واین سرهای خروجی به سیم های رابط موتور فن متصل می شود.تابلو برق کولر جایگاه ترموستات-کلیداصلی یا کلید قدرت کولر وکلید چند وضعیتی است. البته بعضی از کولر ها فاقد کلید قدرت می باشند.
ب) – اجزاء مکانیکی
اجزاء مکانیکی کولر گازی با اندک تفاوت،عینا" قطعات مکانیکی یخچال می باشد که از جمله می توان به قطعاتی مانندکمپرسور-کندانسور(رادیاتور)-اواپراتور فیلتر(درایر)-پروانه کندانسور-پروانه اواپراتور-لوله کاپیلاری(لوله مویی)-سینی زیر کولر-خروجی هوا-فیلترخروجی هوا، اشاره کرد.در کولر های گازی از دو پروانه استفاده می شود که عموما" برروی یک شافت اصلی سوار شده اند یکی از پروانه ها از مجرای ورودی ، هوا را مکیده وبا وزش آن به کندانسور، گرما را به محیط خارجی ساختمان می راند.پروانه دوم که به قسمت جلوی موتور فن متصل است هوا را از مجرای ورودی مکیده و با وزش آن به اواپراتور، سرما را وارد ساختمان می سازد.هوا جهت ورود به ساختمان از دریچه مخصوصی (که به خروجی هوا نامیده می شود) می گذرد به منظور ممانعت از ورود گرد وغبار و موارد مشابه به داخل ساختمان ،پشت خروجی هوا،فیلتر سیمی یا اسفنجی تعبیه می شود.
از آن جا که ممکن است بر اثر عدم تنظیم ترموستات ویا ازدیاد گاز شارژ شده ، اواپراتور و یا قسمتی ازلوله بر گشتی ، دارای برفک شده و یا یخ ببندد و در توقف کولر (هنگام اتومات) بر اثر گرما،یخ ها ذوب شوند وآب حاصله از جدارهای کولر سر ریز نماید، ترتیبی اتخاذ شده تا در صورت بروز حالت فوق آب به خارج از کولر هدایت شود.این وظیفه برعهده سینی زیر کولر است. در گوشه ای از سینی،لوله مخصوصی تعبیه شده که آب ایجاد شده از آن خارج می شود وبرای آن که از ریزش آب جلوگیری بعمل آید،عموما"به لوله مذکور شیلنگی متصل می شود ویا با قرار دادن آن بر روی سطح زمین از پراکنده شدن ذرات آب در محیط ممانعت بعمل می آید.
: سرما سازی در کولر گازی
در کولر گازی مانند یخچال از تبدیل گاز به مایع با افزایش فشار و سپس از سرمای ایجاد شده به هنگام تبدیل گاز مایع به حالت گاز (بصورت فوران) برای رسیدن به هدف مورد نظر که همان خنک نمودن فضای داخل ساختمان است استفاده می شود.بر اثر کار کمپرسور، گاز تحت فشار قرار گرفته (قدری گرم شده)و وارد لوله رفت می شود .برای کاستن از دمای گاز تحت فشار قرار گرفته ، آن را وارد کندانسور نموده و هوایی که توسط پروانه کندانسور به آن می وزد،گرمای لوله ها که در واقع از گرمای گاز جاری در آن ها ایجاد شده را به خارج از محیط هدایت می کند.در این مرحله گاز تا حدودی خنک می شود. پس از کندانسور گاز از درایر عبور می کند تا رطوبت ویا رسوباتی را که احتمالا"از جداره های داخلی لوله های کندانسور جدا شده از آن سلب شود.گاز خشک و تمیز پس از درایر وارد لوله مویی می شود.از آن جا که سطح مقطع لوله مویی بسیار کمتر از سطح مقطع کندانسور و یا ورودی درایر است.گاز تحت فشار زیاد به حالت مایع تبدیل می شود.کمپرس کمپرسور گاز مایع را از لوله مویی عبور داده و وارد اوپراتیور می کند.تفاوت سطح مقطع دو محیط (سطح مقطع لوله های اواپراتور بسیار بیشتر از لوله مویی است)به گاز جاری اجازه فوران داده و گاز در حال فوران تولید سرما می کند.
سرما سطح اواپراتور را در اختیار گرفته و هوایی که توسط پروانه از اواپراتور به آن برخورد می کند،این سرما را وارد محیط می سازد.فریون ٢٢ پس از اواپراتور به لوله بر گشت کمپرسور باز می گردد تا مجددا"مسیر قبلی را طی نماید.به این ترتیب و به تدریج سرمای ایجاد شده در اواپراتور،دمای محیط را تحت تاثیر قرار داده و محیط را معتدل و خنک می سازد.
: مدار الکتریکی چند کولر گازی
نکته هایی که قبل ازنصب دستگاه باید رعایت کرد: ۱-قبل از نصب یونیت حتما" از مناسب بودن شرایط سیم کشی برق٬ آمپراژ مجاز فیوز ها ٬ سیم ها٬ پریز ها و کنتور محل نصب اطمینان حاصل نمایید.
عدم توجه به این نکته ممکن است باعث سوختن مدار ها و سیم کشی داخلی یا خارجی و یا آتش سوزی شود.
٢-جهت جلو گیری از شوک احتمالی ناشی از اتصال برق ٬بایستی از سیم اتصال زمین استفاده شود.
٣-یونیت خارجی را هرگز نباید در مکان هایی که احتمال نشت گاز های اشتعال زاست قرار داد.
٤-حداکثر طول مجاز لوله به صورت افقی بین یونیت داخلی و خارجی ۱٠ متر می باشد.
٥-حداکثر ارتفاع مجاز لوله به صورت عمودی بین دو یونیت داخلی و خارجی ٥ متر می باشد
٦-باید به ازاء هر متر لوله مازاد بر ٥ متر٬ ٢۱ گرم گاز بیشتر تزریق کرد.
نحوه نصب یونیت خارجی :
* محل نصب یونیت خارجی باید به نحوی انتخاب شود که هوای خروجی و صدای حاصل از دستگاه مزاحمتی برای همسایگان ایجاد نکند.
* دستگاه باید در محلی نصب شود که براحتی هوای مورد نیاز توسط آن دمیده شود. در صورت عدم رعایت این نکته هوای رفت کندانسور مجددا" برگشت می شود و باعث اورلد کمپرسور می گردد.
* محل نصب باید استحکام لازم را جهت تحمل وزن دستگاه داشته باشد.
* در صورت نصب یونیت روی بالکن یا لبه پنجره به علت وجود ارتعاشات کمپرسور باید از لرزه گیر یا در صورت نیاز از منجیت استفاده کرد.
* یونیت خارجی حتی المقدور نباید در معرض تابش مستقیم خورشید قرار گیرد.
* یونیت خارجی را نباید در نزدیکی خروجی فن های اگزاست ٬ دودکش٬ هود آشپزخانه و محل های آلوده به ذرات معلق در هوا نصب کردچون این ذرات و چربی ها باعث کثیف شدن کویل کندانسور می شود.
در صورت نصب چند دستگاه یونیت خارجی کنار هم فاصله جانبی ٨٠ سانتیمتر باید رعایت گردد.چون در صورت مجاورت به صورت موازی تحت تاثیر هوای خروجی یکدیگر قرار می گیرند.
نصب یونیت خارجی در سایه باعث جلوگیری از اتلاف میزان قابل توجهی از انرژی مصرفی خواهد شد.
* در صورت امکان باید یونیت خارجی را در مسیر باد نصب کرد بدلیل این که باعث افزایش بازدهی دستگاه می گردد٬ چون این کار موجب کاهش فشار بر روی دستگاه می شود.
* بهترین درجه حرارت منزل در تابستان بین ۱٨ تا ٢٢ درجه سانتیگراد است.
* کولرهای گازی از جمله پرمصرف ترین وسایل خانگی هستند بنابراین باید سعی شود تا از استفاده در ساعات پیک مصرف برق که مصرف انرژی الکتریکی در شبکه برق کشور به حداکثر می رسد ٬ خودداری کرد.
نصب یونیت خارجی بالاتر از یونیت داخلی:
*در چنین شرایطی حتما باید ٥ متر به ٥ متر از تله روغن استفاده کرد.
*در صورت نصب یونیت خارجی روی بام و شیروانی و سطوح افقی و شیبدار باید حتما یونیت را تراز کرد.
* در صورت نصب یونیت خارجی روی بام و شیروانی و نیاز به سوراخ کردن سقف جهت عبور لوله به سمت پایین ٬ بعد از نصب لوله ها حتما باید محل سوراخ را آببندی کرد.
* برای دستگاههایی که دارای حالت گرمایشی هستند باید٬ مسیر مناسبی برای تخلیه آب در نظر گرفت.
نحوه نصب یونیت داخلی :
* یونیت داخلی را نباید در مجاورت وسایل گرما زا از قبیل بخاری ٬شوفاژ و سیستم رطوبت زن نصب کرد.
* یونیت را باید طوری نصب کرد که جهت پرتاب هوا به سمت وسط اتاق و با حداکثر پوشش محیطی عمل کند.
* یونیت را باید با توجه به فاصله های داده شده از طرف شرکت نصب کرد.
بایستی در هنگام اجرا٬ لوله تخلیه آب ٬لوله های سیستم و برق بصورت یک مجموعه لوله با نوار پلی اتیلن به هم بسته شوند.
محل نصب دستگاه باید حداقل ۱ متر از دیگر وسایل برقی از قبیل وسایل صوتی و تصویری فاصله داشته باشد.
* در هنگام عبور لوله از دیوار بهتر است لوله خروجی آب در پایین قرار گیرد.
اتصال به شبکه برق:
۱-چنانچه از قبل ٬ پریز مخصوص جهت دستگاه تعبیه نشده باشد٬ لازم است یک کابل مستقیم از کنتور برای کولر کشیده شود.
٢-برای هر دستگاه باید یک فیوز با آمپراژ تعیین شده در نزدیک ترین محل به کولر نصب گردد.
٣-برای ایمنی بیشتر٬سیم اتصال زمین دستگاه به سیم اتصال زمین شبکه وصل شود.
٤-در صورت وجود تغییرات در ولتاژ شبکه و یا افت غیر مجاز ولتاژ٬باید از وسایل حفاظتی مانند ترانسفورمر یا رله کنترل ولتاژ استفاده شود.
جدول انتخاب فیوز و سطح مقطع کابل مورد نیاز
مقطع کابل با توجه به طول آن *
ظرفیت فیوز
ظرفیت کولر
(btu/hr)
٤٠ متر
٢٥ متر
۱٥ متر
دستگاه
کنتور
٣x٤
٣x٢/٥
٣x٢/٥
۱٦A
۱٦A
۱٨٠٠٠
٣x٦
٣x٤
٣x٢/٥
٢٠A
٢٥A
٢٤٠٠٠
. ٤٠ پیشنهاد شده است ° Cمقطع کابل درجدول فوق برای محیط هایی تا حد اکثر *
وکیوم کردن دستگاه :
1) بعد از نصب لوله ها ٬بین یونیت داخلی و خارجی شیلنگ آبی گیج منیفولد را به شیر سرویس شیر سه راهی و شیلنگ زرد را به پمپ وکیوم وصل می کنیم تا عقربه گیج تا ٣٠- اینچ جیوه پایین بیاید.
٢) پمپ را به مدت یک ربع تا نیم ساعت روشن می کنیم. سپس شیر گیج دو قلو را می بندیم و لوله آبی رنگ را از شیر جدا می کنیم و در پوش آن را می بندیم.
٣)در زمان تخلیه می توان در نقاط اتصالی یونیت داخلی و خارجی در دو سر لوله ها وجود نشتی را با آب و صابون تشخیص داد.
٤)بعد از تخلیه و اطمینان از عدم نشتی درپوش هر دو شیر سرویس خطوط مایع و گاز را بر میداریم ٬بوسیله آچار آلن در جهت خلاف عقربه های ساعت شیر ها را به صورت کامل باز می کنیم و سپس درپوش ها را می بندیم.
شارژ دستگاه :
شارژ مبرد هم با گاز و هم با مایع انجام می شود که در سیستم های کوچک با گاز و در دستگاه های بزرگ برای سریع تر شدن شارژ ابتدا با مایع و سپس حدود 20-10 % آخر را با گاز پر می کنیم.در موقع شارژ اگر از کپسولهای یک شیره استفاده می کنیم،برای شارژ مایع باید کپسول را بصورت واژگون قرار دهیم.در صورت استفاده از کپسول های دو شیره در هر مورد باید از شیرهای مربوطه استفاده کرد.مقدار مبرد لازم برای هر دستگاه در کاتالوگ آن به صورت وزنی آمده است .دقیق ترین روش کنترل مقدار مبرد روش توزین کپسول می باشد. به این صورت که یکبار کپسول را قبل از شارژ وزن کرده و هرگاه به اندازه وزن مورد نظر از وزن کپسول کم شد خاتمه کار شارژ می باشد و تا زمانی که حباب در سایت گلاس وجود داشته باشد باید شارژ کرد.
روش دیگری که برای کنترل مقدار مبرد می توان بکار برد کنترل آمپر مصرفی کمپرسور می باشد بدین صورت که در زمان کم بودن مقدار مبرد کمپرسور جریان کمتری می کشد و اگر زیاد شارژ شده باشد آمپر بیشتری مصرف می کند و بنابراین زمانی که شارژ به حد کفایت رسیده باشد،آمپر کششی کمپرسور دقیقا برابر جریان نامی کمپرسور می شود.
در صورتی که عمل شارژ با مایع انجام شود در ابتدای مرحله شارژ یعنی تا زمانی که فشار کمتر از psi 35 باشد ،باید کندانسور را به طریقی گرم نگه داریم،مثلا با روشن کردن پمپ برج این کار انجام می شود.
مراحل شارژ توسط مایع :
1- کمپرسور خاموش،شیر تغذیه بسته، شیر های قرمز و آبی بسته وشیلنگ زرد را به کپسول مبرد وصل می کنیم.
2-شیر کپسول را کمی باز کرده ،شیر آبی را هم کمی باز می کنیم،تا مبرد به صورت گاز و به مقدار کم از شیلنگ آبی خارج شود و در نتیجه کلیه هوای داخل لوله ها تخلیه شود و در حالی که گاز مبرد از شیر آبی در حال تخلیه است، آن را به شیر تغذیه وصل می کنیم(قبل از فیلتر) و سپس شیر تغذیه را باز می کنیم تا مایع مبرد در داخل کندانسور جریان پیدا کند.
هنگامی که شارژ حدود 80-70 % تکمیل شد،شیر سرویس را می بندیم و کلید low pre. را جمپر می کنیم.سپس کمپرسور را روشن می کنیم در این وضعیت مایع مبرد از طریق شیر تغذیه وارد مدار شده و در اواپراتور تقطیر شده و پس از تراکم در کمپرسور وارد کندانسور می شود ،باید توجه داشت که تمام مدارات چیلر در این وضعیت در حال کار می باشد.
مشخصات فنی کولر های چند انشعابی
( O Generalشرکت )
عیب یابی و تعمیر کولر گازی
عیب۱- کولر روشن نمی شود.
علت ۱- پریز برق ندارد،دوشاخه یا سیم رابط کولر معیوب است.
رفع عیب۱- با بر رسی برق پریز و اطمینان از سالم بودن آن ،بدنه کولر را با احتیاط جدا نموده و پس از آن که دو شاخه را وارد پریز نمودید،بتوسط ولتمتر مقدار برق را در ترمینال اصلی مورد اندازه گیری قرار دهید.اگر در ترمینال اصلی ولتاژ وجود نداشت ابتدا دو شاخه و سپس سیم رابط را تعویض نمایید البته در صورتی که در بر رسی دو شاخه ،عیب خاصی مشاهده نشده باشد.
عیب٢- کولر روشن نمی شود.
علت٢- کلید اصلی خراب است.
رفع عیب٢- در بعضی از کولر ها کلید قدرت وجود دارد که در واقع فاز اصلی مدار از این کلید عبور نموده. در صورت معیوب بودن کلید قدرت، به سبب عدم وجود فاز در مدار ،عیب۱- مشاهده می شود .کلید قدرت را می توان پس از خارج نمودن دو شاخه از پریز مورد آزمایش قرار داد بهتر است یکی از سر سیم ها را جدا کنید. اهم متر را بر روی رنج ۱*R قرار داده و رابط ها را به پایه های کلید متصل سازید .اگر کلید سالم باشد با قرار دادن آن بر روی حالت ON،عقربه منحرف شده و عدد صفر را نشان می دهد.در همین زمان با حرکت کلید بر روی حالت OFFعقربه به سمت بی نهایت باز می گردد. در غیر این صورت کلید معیوب است و می بایست آن را تعویض نمایید.
عیب٣- کولر روشن نمی شود.
علت٣- سیم های رابط قطع شده اند.
رفع عیب٣- اگر در سیم بندی مدار اصلی ،فاز یا نول قطع شده باشد،عیب۱ بوجود می آید بنابراین لازم است صحت اتصالات تا محل انشعاب بین ترموستات و کلید موتور فن بررسی شود.
عیب٤- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت٤- فاز یا نول اصلی کمپرسور قطع است.
رفع عیب٤- سیم های رابط را مورد بر رسی قرار دهید.در صورت مشاهده سیمی که از محل اتصال خود خارج شده ،نسبت به اتصال مجدد آن اقدام نمایید.
عیب٥- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت٥- ترموستات خراب است.
رفع عیب٥- دو شاخه کولر را از پریز خارج نموده و پس از جدا نمودن سیم های رابط ترموستات رابط های اهم متر را به آن متصل نمایید.با حرکت ترموستات (ولوم ترموستات)در جهت عقربه های ساعت ، عقربه اهم متر منحرف شده ودر حدود عدد صفر می ایستد و با قطع ترموستات (حرکت ولوم در جهت خلاف عقربه ساعت) عقربه به سمت بی نهایت باز می گردد. اگر به هنگام تست کلید ،موارد مذکور مشاهده نشد کلید ترموستات معیوب است. ترموستات را تعویض نمایید.حتما" هنگام خرید ترموستات جدید،توجه داشته باشید که ترموستات مختص کولر گازی را خریداری نمایید.
عیب٦- موتورفن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت٦- اورلود،دائما"در حالت قطع است.
رفع عیب٦- کنتاکت های اورلود در حلت عادی به یکدیگر متصل هستند که این اتصال بوسیله اهم متر دیده می شود در غیر این صورت اورلود با شماره کد مشابه خود تعویض می شود.لازم است ذکر شود در اکثر کولر های گازی اورلود درون پوسته آهنی کمپرسور تعبیه شده که در این صورت رفع عیب قدری مشکل می شود.
عیب٧- موتورفن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت٧- کمپرسور معیوب است
رفع عیب٧- بهتر است کمپرسور را در حالی که متصل به برق است مورد آزمایش قرار دهید.کولر را روشن نموده و موتور فن را به حرکت اندازید. ترموستات را نیز در حالت روشن قرار داده و اگر از قبل سر سیم های موتور را شناسایی نموده اید،ابتدا ولتاژ دو سر اصلی و مشترک و کمکی را مورد اندازه گیری قرار دهید واگر به هر دو سیم پیچ ولتاژ به اندازه کافی می رسد اما حرکت نمی کند باید کمپرسور را تعمیر یا تعویض نمایید.
عیب٨- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد
علت٨- خازن راه انداز کمپرسور معیوب است
رفع عیب٨- اگر خازن معیوب باشد، بمحض حرکت ترموستات در جهت عقربه های ساعت موتور میل به حرکت از خود نشان می دهد اما براه نمی افتد.عموما"این حالت کمپرسور توسط کم نور شدن لامپ های روشنایی منزل قابل رویت و تشخیص است .بواسطه جریان اضافی که کمپرسور در این حالت می کشد،اورلود نیز عمل می کند.خازن را از مدار خارج نموده ،وپس از تخلیه به یکی از روش های گفته شده در مبحث خازن ها آن را آزمایش کنید.در صورت مشاهده عیب خازن ، نسبت به تهیه خازن جدید اقدام نمایید.
عیب٩- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما،فن روشن نمی شود(کمپرسور عمل می کند)
علت٩- فاز یا نول اصلی فن قطع شده است.
رفع عیب٩- از جمله احتمالات می تواند این باشد که فاز کلید چند حالته و یا نول خود موتور فن قطع شده باشد .دو خط مذکور را بر رسی نموده ودر صورت مواجهه با پارگی و یا جدا شدن سیمی از کنتاکت خود ،عیب را بر طرف سازید تا فن به کار خود ادامه دهد.
عیب۱٠- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت۱٠- کلید فن خراب است.
رفع عیب۱٠- کولر را از برق جدا نموده و پس از آزاد ساختن کنتاکت های کلید فن ، یکی از رابط های اهم متر را روی کنتاکت ورودی فاز قرار داده و با زدن کلید (حالت ۱ )،می بایست با اتصال رابط دوم اهم متر بر روی یکی از پایه ها ،عقربه منحرف ودر حدود صفر بایستد.در حالت ٢ کلید رابطین اهم متر بر روی کنتاکت مشترک ویکی دیگر از پایه ها ارتباط را نشان خواهد دادواز آن جا که فن به هیچ وجه روشن نمی شود در آزمایش کلید هیچ کدام از حالت های کلید انحراف عقربه در اهم متر را ایجاد نمی سازد(اگر کلید خراب باشد). کلید را تعویض کنید تا موتور فن با حرکت کلید براه افتد.
عیب۱۱- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت ۱۱- خازن راه انداز موتور فن معیوب شده.
رفع عیب ۱۱- اگر مشکل از خازن باشد ،با حالت ۱ کلید فن ، موتور صدای هوم داده وشروع به آمپر کشی می کند که اگر به موقع کلید فن در حالت خاموشی قرار نگیرد،موتور فن خواهد سوخت. همین واکنش موتور در سایر حالت های کلید فن نیز با کمی شدت یا ضعف مشاهده می شود خازن راه انداز موتور فن را از مدار خارج نموده و پس از تخلیه به یکی از روش های گفته شده در مبحث تست خازن ها آن را آزمایش نمایید اگر خازن معیوب است آن را تعویض نمایید.
عیب۱٢- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت ۱٢- موتور فن معیوب است.
رفع عیب۱٢- از آن جا که موتور فن قدری پیچیده است و از انواع آسنکرون های چند سرعته محسوب می شود . تشخیص سیم پیچ معیوب و رفع عیب آن تا حدودی مشکل است توصیه می شود موتور را به تعمیرگاه منتقل و رفع عیب آن را به تعمیر کاری مجرب واگذار کنید.
عیب۱٣- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت۱٣- ترموستات تنظیم نیست.
رفع عیب۱٣- ترموستات را بر روی درجه مناسب قرار دهید تا سرمایی که کولر ایجاد می کند پاسخگوی نیاز محیط باشد.
عیب۱٤- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت۱٤- موتور فن نیم سوز شده.
رفع عیب۱٤- اگر سرعت فن تقلیل یابد،سرمای کمتری وارد محیط می شود در نتیجه عملکرد کولر مطلوب نخواهد بود موتور فن را به تنهایی مورد آمپر کشی قرار دهید.اگر جریان اضافی می کشد،نیم سوز است،نسبت به تجدید سیم پیچی موتور فن اقدام نمایید.
عیب۱٥- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت۱٥- فیلتر خروجی هوا،کثیف است.
رفع عیب۱٥- در اولین تصویر همین صفحه مراحل دستیابی به فیلتر نشان داده شده ،پس از خروج فیلتر آن را کاملا" تمیز نمایید. جهت شستشوی فیلتر به مندرجات دفتر چه های راهنما دقیقا" توجه کنید.
عیب۱٦- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت۱٦- مسیر ورودی هوا مسدود شده است.
رفع عیب۱٦- توسط یک فرجه ورودی های هوا به داخل کولر را تمیز نمایید.
عیب۱٧- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت۱٧- یاتاقان های محور فن خراب است.
رفع عیب۱٧- از آن جا که صحت عملکرد یاتاقان ها در سرعت محور فن بسیار موثر است خرابی آن ها علاوه بر آنکه هوای خروجی را کاهش می دهد صدای شدیدی را نیز ایجاد می سازد. در صورت مشاهده این عیب یاتاقان ها را تعویض نمایید.
عیب۱٨- بدنه کولر برق دارد
رفع عیب۱٨- اتصال بدنه ممکن است از کمپرسور و یا فن ،خازن ها و یا سیم های رابط باشد.مانند سایر لوازم خانگی ابتدا ارتباط الکتریکی مصرف کننده های ماشین را با مدار قطع نمایید اگر اتصال بدنه از بین رفت یکی از آن ها دارای اتصال بدنه است هر کدام از مصرف کننده ها را جدا گانه بوسیله اهم متر یا لامپ سری تست نمایید ودر صورت برخورد با قطعه معیوب ،سایر اتصالات مدار را به شکل اولیه باز گردانیدو اتصال بدنه آن مصرف کننده را بر طرف نمایید.اما اگر با قطع مصرف کننده های مدار ،اتصال بدنه همچنان بر قرار بود، سیم بندی مدار را تعویض نمایید.
عیب۱٩- سرمای کولر بیش از حد زیاد است،و علیرغم کار مداوم اتومات نمی کند.
رفع عیب۱٩- این عیب می تواند از جوش خوردن کنتاکت های کلید درون ترموستات باشد ولوم ترموستات را در جهت خلاف عقربه های ساعت (به سمت صفر) بچرخانید.اگر ترموستات خاموش نشد آن را تعویض کنید البته می توان قابه مخصوص ترموستات را جدا نموده با سمباده کشی سطح کنتاکت ها،از آن ها مجددا" استفاده نمود اما تجربه نشان داده است کنتاکت های جوش خورده پس از مدت اندکی مجددا" دچار همین عیب می شوند زیرا سطح پلاتین ها فرسوده شده .تعویض ترموستات منطقی تر است زیرا کار مداوم کولر به کمپرسور آسیب می رساند ودر مقابل قیمت ترموستات تعمیر کمپرسور به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.
این عیب می تواند از خروج لوله بلوی ترموستات از جایگاه خودش نیز باشد .همچنین این عیب می تواند از ایجاد حفره باریکی در سیستم گاز ترموستات نیز ایجاد شود اگر کلید ترموستات سالم است (جوش نخورده)ولوله بلو نیز در محل خودش است گاز درون ترموستات از خفره باریکی خارج شده و بناچار می بایست ترموستات را تعویض نمایید.اگر سیم بندی مدار را تغییر داده اید و یا تجدید نموده اید،یکی از احتمالات اشتباه در سیم بندی مدار است.مدار را مجددا"مورد بر رسی قرار دهید.
عیب٢٠- با قرار دادن کلید قدرت کولر بر حالت ΝΟفیوز مخصوص کولر ویا فیوز منزل قطع می شود
رفع عیب٢٠- اتصال کوتاه در کولر عموما"به سبب فاسد شدن عایق خازن های راه انداز می باشد.در پوش کولر را جدا نموده و به ظاهر خازن ها توجه نمایید اگر در بدنه خازن ها یا یکی از خازن ها آثار سوختگی ویا شکافی مشاهده شد ،خازن معیوب است ،خازن را تعویض کنید.
اتصال کوتاه می تواند در کمپرسور یا فن نیز رخ دهد از اینرو سیم های رابط آن ها را جدا نموده،کولر رامجددا" روشن نمایید. اگر اتصال کوتاه صورت نگرفت، یا کمپرسور دچار اتصالی است ویا موتور فن که هر کدام را جداگانه بر رسی و مورد معیوب را رفع عیب نمایید.
اما اگر با توجه به خارج نمودن فن و کمپرسور از مدار اتصالی همچنان رخ دهد کل سیم بندی مدار را تعویض نمایید.
عیب٢۱- با روشن کردن موتور فن و یا کمپرسور در کولر اتصال کوتاه رخ می دهد.
رفع عیب٢۱- رجوع شود به رفع عیب ٢٠
عیب٢٢- بادی که از کولر خارج می شود گرم است.
رفع عیب٢٢- این عیب می تواند با روشن نشدن کمپرسور مرتبط باشد صرفنظر از این عیب و به فرض آنکه کمپرسور در حال کار باشد بر اثر نشت ،گاز فریون ٢٢ از کولر خارج شده است که می بایست توسط تعمیر کاری مجرب بوسیله فشاردهی محل نشت ، مشخص شده وپس از جوشکاری و آزمایش مجدد بوسیله فشار دهی ، هوای درون لوله ها بوسیله وکیوم پمپ (پمپ تخلیه هوا ) تخلیه شده و سپس شارژ گاز صورت پذیرد.اگر پروانه خنک کننده کندانسور هرزگرد شده باشد وعمل خنک شدن گاز درون آن صورت نگیرد سرمای ایجاد شده توسط کولر شدیدآ" تحت تاثیر قرار گرفته و به هیچ وجه قابل مقایسه با شرایط خنک شدن گاز درون کندانسور نخواهد بود.
مورد مذکور را می توان با بر داشتن دریچه کولر ویا جدا نمودن در پوش کولر مشاهده و رفع عیب نمود. علت دیگری که می تواند این عیب را بوجود آورد طولانی بودن توقف های ترموستات است که در نتیجه آن،تبرید کولر شدیدا" کاهش می یابد. ترموستات را تنظیم نمایید.
31
27