پیش گفتار:
کارآموزی اینجانب که مدت آن 240 ساعت بوده است با هماهنگی بسیار عالی واحد آموزش اداره مرکزی شرکت گاز استان خراسان در شرکت گاز ناحیه یک انجام گردید.
در سه واحد، ابزار دقیق ، شبکه و انشعابات و حفاظت کاتدیک ، مشغول به فعالیت شدم.
چکیده ای از اطلاعات بدست آمده در طی این مدت را در غالب گزارشی که از نظرتان خواهد گذشت تهیه نموده ام که امیدوارم بدین ترتیب توانسته باشم به نتیجه مورد نظر دست یافته باشم.
در خاتمه ضروری میدانم که از مسولین شرکت گاز ناحیه یک، جناب آقای مهندس متقی ، جناب آقای مهندس پویان ، جناب آقای مهندس شهسواری، جناب آقای مهرابیان ، جناب آقای عین افشار و دیگر پرسنل فعال سیتی گیت مشهد که در امر فراگیری اینجانب حداکثر سعی و کوشش خود را بعمل آورده اند کمال تشکر و سپاسگذاری را دارم.
وحید رضایی
24/5/1385
ابزار دقیق :
ایستگاه دروازه شهر1
گاز توس طخط لوله انتقال با فشار حداکثر psi 1000 تا 700 و فشار حداقل psi 350-300 وارد ایستگاه گاز شهر (C.G.S) می گردد.
پس از تقلیل فشار به psi250 و تزریق ماده بودار کننده ( موکپتان ) گاز توسط خطوط اصلی شبکه تغذیه و یا حلقه کمر بندی وارد ایستگاه های تقلیل فشار (T.B.S.D.R.S) می گردد.
گاز توسط خطوط اصلی شبکه تغذیه و یا حلقه کمر بندی با فشار حداکثر psi250 وارد ایستگاه تقلیل فشار درون شهر (T.B.S.D.R.S) می گردد. پس از تقلیل فشار به psi60 وارد خطوط شبکه توزیع که به صورت حلقه ای (loop) و بعضاً شاخه ای طراحی گردیده اند و از طریق خطوط انشعاب (SERVICELINE) گاز صرف کنندگان پس از تقلیل فشار توسط (SERVICEREGULATOR) برحسب نوع و میزان مصرف تامین می گردد.
ایستگاه تقلیل فشار :
گاز مصرف کنندگان ویژه و تجاری عمده داخل شهر ها از طریق خطوط شبکه psi250 یا خطوط شبکه اصلی توزیع psi60 و یا خطوط لوله شاخه ای می باشدکه با نصب ایستگاه تقلیل فشار (R.S) در محل بر اساس میزان مصرف حداکثر ساعتی در حد اشباع و فشار مورد نیاز ( معمولاً 2 یا 15 یا 30 پوند بر اینچ مربع) گاز آنان تامین می گردد.
تعریف ایستگاه تقلیل فشار :
جهت تطبیق شرایط فیزیکی گاز انتقال داده شده به مبادی مصرف با شرایط مطلوب صرف کنندگان نیاز به تاسیساتی است تا به صورت اتوماتیک این شرایط را کنترل و اندازه گیری نماید.
ساختمان ایستگاه تقلیل فشار متناسب با ظرفیت فشار ورودی و خروجی – نوع مصرف کننده – تعداد مراحل شکست فشار و خطوط آن به شکلهای مختلفی طراحی و ساخته می شود ولی با وجود این تنوع به طور کلی تجهیزات به کار رفته در ساختمان آنها به شرح ذیل بوده که ممکن است کاربرد برخی از آنها ضروری و یا تعداد آنها تغییر نماید :
1- فیلترها 2- گرمکن ها 3- رگلاتورها 4- کنتورها
5- شیرهای اطمینان 6- شیرهای قطع فشار
7- فشار سنجها و تومومترها 8- شیرها و فلنج ها 9- بودار کننده
فیلترها :
ناخالصی موجود در گاز باید قبل از ورود به تجهیزات ایستگاههای تقلیل فشار توسط صاف یها از گاز جدا شوند فیلترها سه دسته هستند.
1- فیلترهای چرخشی : در ایستگاه هایی که دارای ظرفیت بالا بوده و فشار و میزان مصرف تقریباً باشد از این فیلترها استفاده می شود اساس کاربرین شکل می باشد که گاز هنگام ورود به داخل مخزن مجبور به انجام چرخشی گردابی می شود و ذرات سنگین جدا می شوند.
2- فیلترهای همراه با جدا کننده
3- فیلتر های المنت دار
گرمکن ها : ( لیتر )
دستگاههایی هستند که در شرایط ایمن توسط مشعلهای اتمسفریک آب مقطر داخل یک محفظه را گرم کرده و گاز از لوله های مارپیچی که از درون این ( کویل) محفظه ها عبور می کند و گرم می شود.
علت اینکه گاز در ایستگاههای تقلیل فشار گرم می شود این است که کاهش آنی فشار بالا باعث کاهش درجه حرارت گاز و در نتیجه یخ زدگی و تشکیل هیدرات در مسیر جریان گاز می شود که این عمل باعث ترکیدگی لوله ها را از بین رفتن تاسیسات می شود سوخت این گرم کن ها معمولاً از ایستگاههای مربوط تامین می شود.
رگلاتورها :
رگلاتورها دستگاه هایی هستند که با تغییر جریان خروجی ایستگاه میزان فشار آنرا در حد معینی کنترل می نمایند.
هر رگلاتور شامل سه بخش می باشد:
1- قسمت بارگذار 2- قسمت اندازه گیری ( تنظیم کننده )
3- تست عمل کننده ( احساس کننده )
در رگلاتور فشار از نیروی فنر بر یک طرف سطح دیافراگم و فشار گاز بر طرف دیگر آن وارد می شود و حرکت دیافراگم در جهت برآیند این دو نیرو به طرف پایین و یا بالا خواهد بود و هنگام حرکت می تواند باعث بسته و باز شدن مجرای عبور گاز گردد.
کنتورها:
سیستم اندازه گیری حجم گاز در ایستگاههای تقلیل فشار یکی اریفیس و دیگری کنتور می باشد کنتورها انواع مختلف دارد که متناسب با حجم و نیاز انتخاب می شود. کنتورها به دو دسته تقسیم می شوند:
1- کنتورهای جابه جایی : این کنتورها حجم گاز را به حجم های ثابتی تقسیم نموده و در واقع می توان گفت حجم گاز را به صورت پیمانه ای اندازه گیری می کنند.
2- کنتورهای توربینی : متداول ترین کنتورهای ایستگاه های تقلیل فشار کنتورهای توربینی می باشند که حجم گاز را از میزان سرعت گاز و اندازه حرکتی که به پره های توربین منتقل می کند اندازه گیری می کند.
شیرهای اطمینان :
هنگام بروز اشکال در رگلاتورهای ایستگاهها ممکن است فشار افزایش یابد جهت کاهش این فشار ناخواسته و جلوگیری از آسیب دیدن سایر تاسیسات بعدی می توان قسمتی از گاز خروجی رگلاتور را از طریق یک شیر قابل تنظیم در فضا تخلیه نمود این شیرهای اتوماتیک بنام شیر اطمینان معروفند بدیهی است که هنگام کاهش فشار به دلیل تخلیه شیر مجدداً به صورت بسته در می آید.
طریقه تنظیم شیرهای اطمینان :
جهت تنظیم این شیرها ابتدا شیر خروجی خط وابسته و فشار خروجی رگلاتور تا حد نقطه تنظیم شیر اطمینان بالا می بریم سپس فشردگی فنر شیر اطمینان را به طور آهسته کم نموده تاثیر عمل نماید. سپس مهره قفل پیچ را محکم نموده و فشار رگلاتور را کاهش می دهیم حال با افزایش مجدد فشار خروجی شی راطمینان ر نقطه مورد نظر باید عمل نماید .
از آنجا که شیر اطمینان عامل مهمی در تامین ایمنی تاسیسات می باشد سالیانه توسط بازرسی فنی آزمایش و در نقطه قفل و پلمپ می شود . باید توجه داشت که در ایستگاههای با ظرفیت بالا شیرهای اطمینان را در کارگاه توسط گاز ازت و دستگاهی به نام Test stand آزمایش می نمایند. در ایستگاههای تقلیل فشار شیر نصب شده قبل از شیر اطمینان به شیر قفل شونده معروف بوده زیرا این شیر در حالت باز باید قفل شده و فقط هنگام تعمیرات شیر اطمینان بسته می شود زیرا معمولاً بهره بردار هنگام عمل نمودن شیر اطمینان به جای رفع اشکال از رگلاتور اقدام به بسته نمودن شیر قبل از شیر اطمینان می نماید که بسیار خطرناک و ممکن است موجب آسیب دیدگی سایر تاسیسات گردد.
شیر قطع کننده فشار بالا2 :
دومین عامل ایمنی در استگاههای تقلیل فشار شیر اتوماتیکی است که در فشار مورد نظر بسته شده و باز شدن آن به صورت دستی صورت می گیرد این شیر به گونه ای تنظیم می شود که هر گاه هنگام افزایش فشار شیر اطمینان عمل ننماید و یا با وجود عمل کردن باعث افت فشار خط نشود موجب قطع گاز ایستگاه شود . ساختمان این شیرها از دو تست عمل کننده Actaator و شیر (valve) تشکیل شده است.
معمولاً شیر آن از دو نوع توپی و یا سماوری بوده و قسمت عمل کننده آن بدو صورت مکانیکی و یا نیرمانیکی ساخته می شود.
تنظیم شیر قطع فشار :
پس از تامین گاز تغذیه عمل کننده شیر طبق دستورالعمل سازنده آن پیچ مربوط به فنر پایلوت را به صورت کاملاً فشرده در آورده سپس شیر خروجی خط و شیر زیر شیر اطمینان را بسته فشار رگلاتور را بالا برده تا به فشار تنظیمی ( حداقل 20 درصد فشار خروجی ) مورد نظر برسد آنگاه به آرامی از فشردگی فنر پایلوت کاسته تا شیر قطع فشار به حالت بسته در آید. با کاهش فشار رگلاتور و باز کردن شیر قبل از شیر اطمینان می توان ااهرم دستی شیر کشوئی را فشار داده و شیر قطع فشار را به حالت باز در آورد در صورتیکه باز و بست شیو سریع انجام گیرد با شیر محدود کننده سرعت آن را کاهش می دهیم .
لوله ها :
مهمترین مصالح مورد استفاده در خطوط انتقال ، لول می باشد . در خطوط نفت و گاز طبیعی از استاندارد API-5L استفاده می شود که شرایط کنترل ترکیب مواد و آزمایشات دقیق تری نسبت به استاندارد 2ASTM – A- 120 را شامل می شود . استاندارد ASTM-A-120 درباره طبقه بندی جنس و مواد بکار رفته در سرویس های آب و گاز و بخار بحث می نماید . در روش API تقسیم بندی بر اساس specified minimum yield strength یا SMYS صورت گرفته و برای نامگذاری ابتدا ASI و سپس نشانه های زیر به کار می رود :
لوله هایی با تنش تسلیم psi 35000 5L:
لوله هایی قویتر با درز طولی 5LX:
لوله هایی قویتر با درز مارپیچی 5L5
و پس از آن Grade لوله مشخص می شود.
Grade
A
B
X42
X46
X52
X58
X60
X65
X70
U80
U100
SYMS100
تنش تسلیم *
30
35
42
46
52
58
60
65
70
80
100
در شرکت ملی گاز لوله هایی با قطرها و Grade های زیر مورد مصرف زیادی دارد. در قطرهای 12تا6 اینچ API 5L Grade X42
در قطرهای 16 اینچ A PI 5L Grade X52
در قطرهای 30تا 20 اینچ API 5L Grade X60
در قطرهای 4 تا 2 اینچ API 5L Grade B
در قطرهای 36 به بالا API 5L Grade X65
فقط در خط سراسری سوم لوله با مشخصات زیر استفاده شده :
علاوه بر این روش ، دو روش دیگر برای تقسیم بندی لوله ها وجود دارد که عبارتند از .
روش وزنی : در این روش لوله ها به سه دسته استاندارد ، سنگین و فوق سنگین تقسیم بندی می شوند و اختلاف هر یک در وزن واحد طول آنها می باشد.
استاندارد : S در فشارهای معمولی
سنگین : X5 تا فشار psi 250
فوق سنگین : X66 فشارهای بالاتر از psi 250
در صنعت شیرها وظایف مهم و عمده ای دارند که اهم آنهاعبارتند از :
– قطع و وصل کامل جریان مایعات و گازها
– تنظیم عبئور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها
– جلوگیر یاز بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده
– کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها در حد مورد نیاز
– ایمن نگه نداشتن دستگاهها تحت فشار
که در ادامه شرح مختصری درباره چند نوع داده می شود :
پر مصرف ترین و بهترین شیر قطع و وصل کامل جریان مایعات و گازها شیر کشویی یا دروازه های است . ساختمان آن بنحوی است که وقتی کاملاً باز باشد مایع یا گاز با کمترین افت فسار عبور می نمایند . بطور معمول افت فشار در این نوع شیر در حالت کاملاً باز معادل لوله ای به همان قطر و طول شش برابر قطر شیر است . این تیرها معمولاً در اندازه های 6/1 تا 4 اینچ بصورت پیچی و از 2/1-48 اینچ به صورت فلنجی ساخته می شود و ماکزیمم فشار psi 2500 و ماکزیمم دمای F 1250 را تحمل می کند . از دیگر شیرهایی که برای قطع و وصل جریان مورد استفاده قرار می گیرد شیر مخروطی است ، سطح اصطحکاک بین دریچه و بدنه زیاداست و کار باز کردن و بستن شیر را بخصوص در شیرهای بزرگ که تحت فشار زیاد کار می کند شکل می سازد بدین منظور و برای کم کردن اصطحکاک به روان کاری متوسل می شوند . این نوع شیر در واقع تکامل یافته شیر سماوری است و با نود درجه گردش دسته شیر باز یا بسته می شود.
نوع روغنکاری شده برای محل آب سرد، نفت و گاز به کار می رود . در ماکزیمم فشار کاری psi 5000 ، دمای کاری 600F و اندازه 4/1 تا 30 اینچ موجود می باشد .
نوع روانکاری نشده در اندازه های 4/1 تا 16 اینچ موجود است و در دمای F250 و psi725 می تواند مورد استفاده قرار گیرد از شیرهای توپی نیز برای قطع و وصل جریان استفاده می شود و مانند شیر مخروطی با نود درجه گردش باز و بسته می شود و در صورت باز بودن ، افت فشار بسیار کمی را ایجاد می کند.
جلوگیری از بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده:
بدین منظور از شیرهای یکطرفه استفاده می کنند. کار این شیرها اتوماتیک بوده و بوسیله فشار جریان دریچه شیر باز شده بوسیله وزن دریچه و فشار برگشتی دریچه بسته می شود بهترین نوع این شیرها عبارتند از :
Lift chec valve 8 Scoing check valve
شیر یکطرفه مصرف بیشتری دارد و برای اندازه های 2 اینچ به بالا ساخته می شود این شیر دارای یک بدنه و در پوش می باشد که درون آن دیسکی است این دیسک بوسیله بین مخصوصی به بدنه لوله شده و اویزان می باشد.
رگلاتور خانگی3 :
گاز توسط لوله 4/3 انشعاب با فشار حداکثر psi 600 وارد رگلاتور خانگی شده و با psi1/4 ( 7 اینچ آب ) وارد کنتور خانگی و سپس وارد سیستم لوله کشی گاز داخل منازل می گردد.
دستورالعمل سرویس های دوره ای از ایستگاه های تقلیل فشار و اندازه گیری:
دستورالعمل بازدید و کنترل المنت فیلتر ایستگاه های شهری و صنعتی:
هدف از این دستورالعمل گرفتن ناخالصی همراه با گاز قبل از کاهش فشار در ایستگاهها می باشد . فیلتر در قسمت ورودی ایستگاه بعد از شیر ورودی خط نصب می گردد و در قسمت تحتانی فیلتر یک دستگاه شیر تخلیه وجود دارد و یک عدد اختلاف فشار سنج (D.P) روی بدنه فیلتر موجود است که اگر المنت کثیف باشد و اختلاف فشار در داخل فیلتر ایجاد شود ، این اختلاف فشار ایجاد شده را نشان می دهد.
برای بازدید و یا تعویض فیلتر موارد ذیل انجام می گیرد :
1- در بازدید ادواری از ایستگاهها ابتدا وضعیت اختلاف فشار سنج (D.P) موجود در روی بدنه فیلتر را مورد بازدید قرار داده و در صورتیکه اختلاف فشار آن زیاد باشد نشاندهنده کثیف بودن فیلتر می باشد که می بایست در اسرع وقت نسبت به تعویض المنت اقدام نمود .
2- برای این منظور تیرهای طرفین بسته شده و گاز را تخلیه می نمائیم.
3- درب فیلتر را باز کرده و المنت فیلتر را بیرون آورده و بازدید می کنیم .
4- اگر المنت فیلتر نیاز به تعویض داشته باشد و آنرا تعویض و اگر قدری کثیف باشد المنت را تمیز کرده و مجدداً آن را در داخل فیلتر قرار داده و بوسیله پیچ نگهدارنده آن را می بندیم.
5- درب فیلتر را بسته و شیر زیر فیلتر را می بندیم.
6- شیر ورودی قبل از فیلتر را باز نموده و پس از هواگیری و آزمایش نشتی فیلتر را سرویس قرار می دهیم.
7- ضمناً در ایستگاههای (CGS) که فیلتر ها از نوع سپرایتور می باشد بایستی عملیات تعویض المنتها بر اساس دستورالعمل مربوط صورت پذیرد.
دستورالعلمل تعویض المنت صافی گاز ( فیلتر ) از نوع سپرایتور :
هدف از این دستورالعمل گرفتن ناخالص و مایعات همراه با گاز قبل از هر گونه عملیات بهره برداری می باشد.
مراحل اجرا :
1- بستن شیر ورودی وخروجی و تخلیه گاز داخل فیلتر سپرایتور
2- آبگیری فیلتر حداقل 24 ساعت قبل از باز کردن درب فیلتر به منظور جلوگیری از حریق هنگام باز شدن درب فیلتر
3- تخلیه آب و باز کردن پیچهای اطمینان
4- آماده نمودن کمپرسور هوا و جرثقیل و شیلنگ آب
5- اماده نمودن ابزار آلات – آچار بادی (airgan)
6- باز کردن درب فیلتر و خارج نمودن ناخالصی
7- از زمانیکه درب فیلتر باز می گردد تا زمانیکه کلیه ناخالصی ها تخلیه می گردد شیر آب باز و شستشو انجام می گردد.
8- خارج نمودن المنتهای فرسوده ، در این مرحله می بایست بطور مداوم روی آنها آب ریخته شود.
9- شستشوی کامل فیلتر پس از تخلیه المنتها
10- بستن المنتهای جدید تعویض O-Ring مربوط به آب بندی درب فیلتر
11- بازدید و اندازه گیری ضخامت سنجی توسط بازرسی فنی
12- بستن درب فیلتر و هواگیری ( باز کردن مقدار کمی از شیر ورودی و خارج نمودن هوا از شیرهای بلودان ) تا هوای داخل فیلتر کاملاً تخلیه گردد سپس شیر بلودان را بسته تا فیلتر تحت فشار قرار گیرد و سپس آزمایش نشتی شود .
13- فیلتر آماده بهره داری می باشد .
دستورالعمل تخلیه ناخالصی از فیلتر :
هدف از تشریح چگونگی تخلیه ناخالصی و مایعات جمع آوری شده در خزن فیلتر سپرایتورها و ارسال گاز تمیز و سالم برای مصرف شهر
تخلیه عادی:
1- روزانه یکبار نیزتخلیه فیلتر ایستگاههای اصلی باز می گردد.
2- ناخالصی ها همراه با گاز از لوله بلودان خارج می گردد.
– تخلیه فیلتر ایستگاههای شهری و صنعتی از مواد زائد
– این تخلیه هر 15 روز یکبار طبق برنامه زمان بندی ( و در صورت نیاز قابل تغییر می باشد ) انجام گرفته که ناخالصی های ته نشین شده همراه با گاز از لوله تخلیه خارج می گردد و در ایستگاههای C.G.S که مجهز به فیلتر سپریتور می باشد.
دستورالعمل آزمایش صحت عملکرد شیر اطمینان :
هدف از این دستورالعمل حصول اطمینان از عملکرد مطلوب و آماده بکار بودن لنفی ولوها می باشند.
– به منظور حصول اطمینان از صحت عملکرد رلیف ولوها بر اساس برنامه زمان بندی به ایستگاه مربوطه مراجعه شده و پس از بستن شیر خروجی خطوط به طور جداگانه با بالا بودن فشار خروجی رگلاتور تا فشار تنظیمی رلیف ولو نسبت به صحت عملکرد آن اطمینان حاصل شود، در صورتیکه لیف ولو مربوطه در فشار مورد نظر عمل ننموده و قابل تنظیم نیز نباشد بایستی سریعاً نسبت به تعمیر آن اقدام نمود .
– پس از تست و تنظیم رلیف ولوها بطور کامل و جداگانه مجدداً کلیه خطوط در فشار مربوطه تنظیم و در مدار بهره برداری قرار می گیرند.
دستورالعمل کنترل و سرویس رگلاتورهای ایستگاههای تقلیل فشار :
هدف از این دستورالعمل تشریح نحوه انجام سرویس های دوره ای و در صورت نیاز انجام تعمیرات رگلاتورهای ایستگاه های باشند.
رگلاتور ایستگاهها وسیله ای است برای تقلیل فشار گاز :
اگر رگلاتور دچار مشکل باشد و قابلیت کنترل فشار را نداشته باشد بایستی موارد ذیل انجام گیرد .
1- فشار قبل و بعد از رگلاتور را با بستن شیر قبل و بعد از رگلاتور و تخلیه گاز موجود در طرفین رگلاتور از طریق شیرهای تخلیه بر می داریم.
2- رگلاتور را باز نموده قسمت های مختلف رگلاتور را بازدید می نمائیم.
3- اگر دیافراگم رگلاتور فرسوده شده باشد دیافراگم را تعویض می نمائیم.
4- اگر فشار از لوله های سنسینگ به رگلاتور اعمال نشود لوله های سنسینگ را باز نموده و با تمیز کردن و سپس رفع گرفتگی ها امکان عبور جریان گاز را فراهم میکنیم.
5- اگر قسمت پایلوت رگلاتور ( دیافراکم ORING – فنر ) دچار مشکل شود آن قسمت را بازدید و قسمت معیوب را تعمیر وی ا تعویض می نمائیم.
6- پس از تعمیز قسمت های مختلف رگلاتور ، رگلاتور را در محل خود نصب کرده و در سرویس قرار می دهیم.
7- فشار خورجی رگلاتور را تنظیم می نمائیم و پس از آزمایش نشتی آنرا در سرویس قرار می دهیم.
دستورالعمل کنترل و سرویس هیترهای ایستگاههای تقلیل فشار :
هدف از تدوین این دستورالعمل ، ارائه نحوه اطمینان از کارآیی سیستم کنترل هیترها می باشد.
مسولیت :
مسولیت اجرای این این دستوالعمل به عهده واحد نگهداری وتعمیرات ایستگاهها و زیر نظر مستقیم رئیس بهره برداری و تعمیرات ناحیه گازرسای مربوطه می باشد . نیروهای اجرایی ، پرسنل شرکت گاز استان خراسان و یا پیمانکار طرف قرار داد خواهند بود.
3- شرح عملیات :
1-3- مهارتها و ابزار مورد نیاز :
مهارت : آشنایی با استانداردهای فنی و ایمنی شرکت گاز استان ، آشنایی کامل با سیستم ابزار دقیق ، مهارت کافی در امر کارهای تعمیراتی در ایستگاههای تقلیل فشار گاز ابزار : وسائل ایمنی مورد نیاز ، جعبه ابزار ، تجهیزات کامل موردنیاز کار.
3-2- نحوه کنترل کارآیی سیستم کنترل هیترها :
الف : کنترل دمای خروجی گاز :
1- با تغییر ناچیز دما در کنترل کننده دمای خروجی و چک کردن دماسنج خروجی از صحت عملکرد آن مطمئن شوید.
2- برای این کار اگر مضعل هیتر روشن می باشد ، نقطه تنظیم را در خلاف جهت عقربه ساعت حرکت داده ، خاموش شدن هیتر را با توجه به دماسنج خروجی و صفحه مدرج کنترل کننده چک کرده و از عملکرد آن اطمینان حاصل نمایند .
3- در صورت خاموش بودن مشعل ، نقطه تنظیم را در جهت عقربه ساعت حرکت دهید تا مشعل روشن و با توجه به دماسنج و صفحه مندرج کنترل کننده عملکرد آن را چک کنید .
ب : کنترل دمای آب لیتر :
با تکرار روش فوق برای کنترل کننده دمای آب ، از عملکرد آن مطمئن شوید.
ج : کنترل سطح آب :
در هیترهای ساخت ماشین سازی اراک و تاکستان با تخلیه آب داخل محفظه شناور عملکرد آن را به طریق ذیل آزمایش کنید:
1- شیر آب ورودی از منبع انبساط به محفظه شناور را ببندید.
2- ظرف مناسب جهت تخلیه آب محفظه در نظر بگیرید.
3- شیر تخلیه آب محفظه باز و آب آن را در ظرف تخلیه نمایند .
4- با کنترل در فشار سنج ورودی ، خروجی کنترل کننده سطح آب و یا خاموش شدن از عملکرد سیستم اطمینان حاصل نمایند .
5- شیر تخلیه را بسته و شیر ورودی به محفظه را باز کنید .
6- با پر شدن محفظه شناور باید فشارسنج ورودی و خروجی کنترل کننده سطح آب یک عدد را نشان دهند یا مشعل که خاموش شده ، روشن گردد.
د : کنترل شعله :
برای کنترل شعله کافی است شیر دستی پیلوت را بسته و جریان گاز پیلوت را قطع کنید.
پس از قطع شعله و سر شدن ترموکوپل یا سنسور مربوطه باید جریان گاز قطه گردد پس از اطمینان از صحت عملکرد سیستم کنترل شعله مجدداٌ هیتر را در سرویس قرار دهید .
دستورالعمل گریسکاری و روانسازی شیرهای ایستگاههای شهری و صنعتی :
تشریح نحوه انجام سرویسهای دوره ای و در صورت نیاز انجام تعمیرات اضطراری شیرهای ایستگاهها می باشد .
1- شیرهای بکار برده شده در ایستگاهها می بایست در دو نوبت گریسکاری و روان گاری گردند بطوریکه در تمام حالات قابلیت سرویس دهی و آمادگی به کار وا داشته باشد .
2- برای نیل به منظور فوق ابتدا گریس روان کاری استفاده می گردد و در صورت بودن نشت از گریس خود به مقدار خیلی کم از گریس آب بندی استفاده می گردد.
3- در صورتیکه پس از انجام مراحل گریس کاری به سختی باز و بسته گردد می بایست نسبت به تعمیر و روان سازی شیر پس از قطع و تخلیه کامل گاز و رعایت نکات ایمنی نسبت به تعمیرو راه اندازی شیر اقدام گردد.
4- اگر با موارد فوق مشکل شیر حل نشد بایستی شیر بصورت کامل باز و تعمیر و سرویس گردد.
5- اگر هیتر فاقد گریس خور بوده و به هنگام باز و بسته کردن سخت و دچار مشکل باشد اینگونه هیترها می بایست پس از تخلیه کامل گاز باز و جهت تعمیر به کارگاه فرستاده شود و نیز جایگزین در محل نصب و ایستگاه در سرویس قرار داده شود.
دستورالعمل نظافت ایستگاه های شهری و صنعتی :
هدف از این دستورالعلمل رعایت بهداشت و ایمنی و سلامت پرسنل و تاسیسات گازرسانی می باشد .
معمولاً سه ماه یکبار ایستگاه به طور کامل نظافت می شود محوطه با جارو تمیز شده و خطوط را بوسیله آب و مواد شوینده به طور کامل شستشو می دهیم ایستگاههایی که نیاز به نظافت بیشتری با توجه به شرایط محیط اطراف داشته باشند بر حسب نیاز نسبت به نظافت آنها اقدام می گردد.
توجه : انجام هر گونه عملیات گرم در ایستگاهها می بایست با رعایت نکات ایمنی و حضور نماینده ایمنی و صدور دستور کار گرم ( پرسیت ) صورت پذیرد.
دستورالعمل سرویس و کنترل هیترهای قطع کننده :
هدف از این دستورالعمل تعمیرو نگهداری و آماده بکار بودن شیرهای قطع کننده (شاقات ولو) شاقات ولو همانند شیر اطمینان عمل می نمایند با این تفاوت که اگر به هر دلیلی فشار خروجی ایستگاه بالاتر از حد تنظیم شیر اطمینان رفت و شیر اطمینان نتوانست گاز اضافی را خارج نماید شاقات ولو بطور اتوماتیک جریان گاز را قطع می کند.
در زمان تعمیرات نظافات ولو کارهای زیر را بایستی انجام دهیم :
1- اگر جعبه سیستم کنترل شاقات نیاز به تعمیرات داشته باشد جریان گاز را بوسیله شیرهای تغذیه قطع می کنیم و قسمت های مختلف جعبه کنترل شاقات ولو را باز نموده و با یافتن قسمت معیوب اقدام به تعمیر می نماویم که ممکن است موارد زیر باشد :
الف ) سیت خورده شده باشد که بایستی تعویض نمود .
ب ) رگلاتور تنظیمی عمل نکند که در این صورت قسمت دیافراگم را باز نموده و بررسی می نمائیم و در صورت نیاز تعویض می نمائیم .
ج ) شیر چند راهی مربوط به خود شاقات ولو نشتی داشته باشد یا عمل نکند در اینصورت شیر چند راهی را باز نموده و مورد بررسی قرار می دهیم که ممکن است O-RING های مربوطه معیوب باشد که تعویض می نمائیم ، ممکن است پیستون دچار مشکل شده باشد در این صورت تعمیر می شود و اگر قابل تعمیر نباشد بایستی تعویض شود .
2- اگر خود دستگاه شاقات ولو عمل نکند بایستی شاقات ولو را باز نموده و تفلون های موجود در شاقات ولو را مورد بررسی قرار داد و در صورت معیوب بودن آنرا تعویض می نمائیم .
– اگر توپی شاقات ولو خورده باشد بایستی توپی تعویض گردد.
اگر نشتی داشته باشد بایستی O-RING تعویض گردد و اگر خشک باشد و به سختی عمل نماید بایستی روغن کاری و یا روان گردد.
در خصوص سرویس و تعمیر دستگاههای شاقات ولو منصوبه در C.G.S ها که عملکرد هیدرولیکی دارند ضمن رعایت موارد فوق می بایست موارد زیر را نیز انجام گردد.
مراحل اجرا :
1- در شرایط عادی هنگام تعمیرات زمان بندی سالیانه و در شرایط غیر عادی در صورت نیاز ممکن است چندین بار در طول سال انجام گردد.
2- برنامه ریزی جهت گروه تعمیرات و آماده نمودن وسایل و ابزار لازم
3- بستن شیرهای طرفین شاقات ولو و تخلیه گاز
4- بازدید سطح روغنی در مخازن و تکمیل آن
5- باز نمودن پایلوت های نرمال دهنده به دستگاه جهت تعمیر
6- جدا نمودن قطعات و بررسی قطعه از نظر فرسودگی
7- در صورتیکه قطعه کابل استفاه باشد سرویس و در غیر اینصورت تعویض انجام می گردد.
8- قطعات باز شده سرویس ، تعمیر و تعویض شده سپس در محل خود قرار گرفته و جمع آوری می شود.
9- قسمت های جمع آوری شده در جای خود نصب و اماده آزمایش می گردد.
10- شیر قبل از شاقاب به ولو در فشار مورد نظر تنظیم و عملکرد آن آزمایش می شود.
نحوه تنظیم Shat off valve :
1- شیرهای طرفین لوله های احساس کننده را به حالت باز قرار می دهیم .
2- پایلوت های عمل کننده شاقات ولو را در حالت باز قرار می دهیم .
3- فشار خروجی خط را بوسیله رگلاتور در حد 15% بالاتر از فشار خروجی ایستگاه بالا می بریم و فشار شاقات ولو را تنظیم نموده تا عمل بسته شدن شاقات ولو صورت بگیرد.
4- در صورتیکه قبل از فشار مورد نظر بسته شود پیچ تنظیم را جهت عقربه های ساعت می گردانیم و بالعکس اگر بعد از فشار مورد نظر بسته شد پیچ فوق عکس عقربه های ساعت گردانیده می شود تا به نقطه مورد نظر برسیم.
دستورالعمل کنترل و سرویس تیرهای اطمینان :
هدف از این دستورالعمل تعمیر و نگهداری و اماده به کار بودن شیرهای اطمینان .
شیر اطمینان در ایستگاه جهت ایمنی نصب می گردد معمولاً شیر اطمینان پس از رکلاتور و قبل از شیر خروجی خط نصب می شود و در فشار 10% درصد بالاتر از فشار خروجی رگلاتور تنظیم می شود و اگر زمانی شیر اطمینان بطور صحیح عمل نکند شاقات ولو عمل نموده که می بایست کارهای زیر انجام شود .
1- ابتدا شیر قبل از سفتی ولو را می بندیم و گاز را تخلیه می کنیم .
2- شیر اطمینان را باز کرده و کلیه قطعات آنرا شستشو نموده و مورد بازرسی قرار داده و در صورتیکه دارای معایب زیر باشند رفع عیب می گردد.
3- اگر اوریفیس معیوب باشد تعمیر و یا تعویض می شود .
4- اگر سیت خراب باشد تعویض می گردد.
5- اگر دیافراگم مشکل داشته باشد تعویض می شود .
6- اگر فنر قابلیت خود را از دست داده باشند فنر جدید جایگزین می شود.
پس از انجام مراحل تعمیرات سفتی ولو در جای خود نصب شده و شیر قبل از شیر اطمینان باز و در فشار 10% بالا از فشار خروجی ایستگاه تنظیم نموده و در سرویس قرار می دهیم .
حفاظت کاتدیک:
مقدمه :
همان طور که می دانیم هنگامیکه یک قطعه فلزدر محیطی قرار می گیرد که درآن شرایط و عوامل خوردگی موجود می باشد به مرور تحت تاثیر قرار گرفته بطوریکه ترکیب ساختمانی ملکولی فلز در اثر آزاد شدن یون های فلزی و آزاد شدن مقداری الکترون بتدریج دستخوش تغییراتی میگردد. لذا حفاظت کاتدیک عبارت است از تامین و جبران الکترون های از دست رفته در ساختمان فلزی مربوطه. مکانیسم عمل به این صورت است که قطعه فلز مورد نظر بصورت کاتد در آورده شده و با قرار دادن قطعه فلز غیر هم جنس ( آند ) با فلز مورد نظر در مجاورت آن مجموعه را به صورت کپسیل در می آورند . حال با اعمال یک شدت جریان خارجی و با استفاده از یک آند که در سری گالاوانیک فعال تر از فلز مورد حفاظت باشد سطح الکتریکی موجود بین کاتد و آند پیل مذکور رات خنثی می نماید . بدین ترتیب هنگامیکه شدت جریان خارجی به میزان معینی بر شدت جریان مثبت خالصی به تمام سطح فلز رسیده بصورتیکه یون های فلز مورد حفاظت تمایلی به ورورد در موارد پیل تشکیل شده را نخواهد داشت. اگر بخواهیم مرور مختصری بر تاریخچه سیستم حفاظت کاتد یک داشته باشیم می توانیم از سر همسفری دری sir Hamphery Dary شروع کنیم . او در سال 1824 پیشنهاد نمود که بدنه کشتی ها را که در آن موقع از جنس مس بود بوسیله بکار بردن فلزی همچون آهن از خوردگی می توان نجات داد در اینحالت که پیل الکتروتیسمایی بوجود می آمد که جنس آند را آهن و کاتد مس و هم چنین الکترولیت آب دریا می باشد و اولین سیستم حفاظت کاتد سری ایجاد نمود البته دیری نگذشت که تظریه وی به خاطر پدید آمدن مسائل بیولوژیکی رد شد . اما نظریه وی در مورد حفاظت فلزات توسط دیگر دانشمندان ادامه یافت تا علم و تکنولوژی در این مورد به شکل امروزی رسید که از سیستم های پیشرفته حفاظت کاتدیک استفاده می نمایند.
در مورد لوله های زیر زمینی و یا زیر دریائی هزینه بکارگیری حفاظت کاتدیک از دیگر روش های حفاظتی بسیار ارزان تر و با صرفه تر میباشد و استعمال حفاظت کاتدیک طریقه بسیار ممانعتی در جلوگیری از ایجاد منافذ ، سوراخها ، و دیگر انواع خوردگی فلزات میگردد همانطوریکه می دانیم انتقال محصولات نفتی و یا گاز با فشارهای بالا توسط خط لوله بسیار اقتصادی و مطمئن شناخته شده است . و به همین سبب امروزه در اکثر نقاط جهان این انتقالها بوسیله لوله انجام می گیرد بدون در نظر گرفتن حفاظت کاتدی میبایستی ضخامت لوله ها را زیاد در نظر گرفت اما چون جفاظت کاتدی مانع خوردگیهای ناشی از خاک در لوله های مدفون شده میگردد لذا بکارگیری آن موجب گردید تا طراحان اهداف خطوط لوله به انتخاب لوله های نازکتر از حد معمول اقدام نمایند ، صرفه جویی در این جالت بقدری بوده که سرمایه لازم جهت تهیه اسباب و تاسیسات مربوط به حفاظت کاتدی را کاملاً فراهم آورد و همین دلیل باعث شد تا این سیستم بسیار اقتصادی شناخته شود .
انواع سیستم حفاظت کاتدیک:
امروزه برای حفاظت لوله های مدفون در زیر خاک از دو روش استفاده می کنند که عبارتند از :
الف : حفاظت کاتدیک که با استفاده از اندهای فنا شونده و یا گالوانیک آند
ب : حفاظت کاتد یک با اعمال شدت جریان خارجی
البته انتخاب اینکه برای حفاظت لوله از کدامیک از این دو روش میبایستی استفاده نمود بستگی به عواملی نظیر عوامل زیر دارد :
1- در صورت وجود جریانات تداخل کاتدی و جریانات سرگردان سیستم آندی گالوانیک مفیدتر است .
2- در صورت موجود نبودن برق متناوب سیستم های آند گالوانیک اجتناب ناپذیر و اقتصادی میباشد .
3- در صورت پایین بودن مقاومت الکتریکی محیط و پایین بودن جریان برف مورد نیاز انتخاب آندهای گالوانیک می تواند در نظر گرفته شود .
4- مسئله زمین و تحمیل زمین مسئله مهمی در انتخاب نوع سیستم کاتد می باشد .
5- گسترش شبکه کاتدیک با اعمال شدت جریان خارجی بهتر می باشد .
در حقیقت این در سیستم را از منبع جریان الکتریسته آنها می توان تفکیک نمود ، همانطوریکه میدانیم برای حفاظت از یک خط لوله مدفون شده درخاک میبایستی ولتاژی معادل 9/5 ولت نسبت به اکترود سولفات مس ایجاد نماییم البته این مقدار پتانسیل ، پتانسیلی می باشد که فلز آهن را ازخوردگی نجات می دهد که در مورد لوله ای که با پوشش گرم محافظت می شود این مقدار بین 2- تا 5/2- و در مورد لوله های با پوشش سرد حداکثر 5/1- ولت میباشد . به هر حال ایجاد این مقدار ولت برای حفاظت لوله ها هممی تواند بطریقه استفاده از یک آند که در سیستم گالوانیک فعالتر از اهن بوده تامین گردد مانند منیزیم و یا اینکه بوسیله یک منبع الکتریکی خارجی مانند ترانس رگیتفایر (TR) یا PC و غیره .
همانطوریکه اشاره شد مسئله اصلی ایجاد حداقل 9/5 ولت روی لوله می باشد حال اینکه از کدامین روش برای ایجاد این مقدار ولتاژ بر سطح لوله ها میبایستی استفاده شود، بستگی به عواملی دارد که در ضخامت قبل اشاره شد .
سیستم حفاظت کاتدیک با استفاده از آندهای فنا شونده و یا گالوانیک:
همانطوریکه قبلاً اشاره شد برای حفاظت یک خط لوله مدفون در خاک حداقل می بایستی ولتاژ ایجاد شده بر روی سطح لوله 9/0 ولت باشد تا مانع از خوردگی آن شویم .
اگر این مقدار ولتاژ را بوسیله یک فلزی که در سری گالوانیک فلزات فعال تر باشد یعنی پتانسیل انحلال منفی زیادی داشته باشد مانند منیزیم که دارای پتانسیل انحلالی V35/2- (حال آنکه پتانسیل انحلالی آهن برابر با V45/0 – می باشد ) می باشد تهیه نمائیم این روش را سیستم حفاظت کارتریک با استفاده از آندهای فناشونده یا گالوانیک می نامند.
دراین حالت با اتصال آند یا آندها به لوله توسط کابل یک پیل گالوانیکی بوجود خواهد آمد که خاک موجود نقش الکترولیت پیل و لوله آهنی کاتدپیل و آند پیل منیزیم خواهد بود. دراین حالت جریان از آند و از طریق خاک به لوله مورد حفاظت انتقال می یابد و سبب پلاریزه شدن آن می شود و این کار تا خورده شدن کامل آند ادامه خواهد یافت .
مهمترین آندهای فنا شونده عبارتند از : منیزیم یا بنیانهایی از همین فلز که غالباٌ از فلزاتی مانند روی و آلومینیوم بمقدار کم استفاده می شود.
استفاده از این روش موقعی انجام می گردد که دسترسی به منبع الکتریسیته نبوده وهمچنین در مواقعی که مقاومت الکتریکی خاک کم بوده و یا برای کامل نمودن یک شبکه که با سیستم استفاده از منبع یکسوکننده حفاظت می شود یعنی برای جائی که ولتاژ ضعیف بوده می توان از یک آند منیزیم برای تقویت شبکه استفاده نمود و همچنین برای رفع جریانهای سرگردان می توان از یک آند منیزیم استفاده نمود.
انواع بسترهای آندی در این روش : (گالوانیک)
دراین سیستم بسترهای آندی دارای سه حالت زیر می باشند :
1- بصورت نقطه ای4
2- بصورت پخش شده5
3- بصورت پی درپی6
در هر سه حالت آندها هم می توانند بصورت افقی و به موازات لوله قرار گیرند و یا بصورت عمودی و عمود بر لوله .
سیستم حفاظت کاتدیک با اعمال شدت جریان خارجی :
یکی دیگر از روشهای سیستم حفاظت کاتدیک که متداول ترین روش نیز محسوب می گردد ، سیستم استفاده از منبع الکتریکی خارجی مستقیم یم باشد. همان طور که قبلاً اشاره شد سند رساندن ولتاژ مناسب برای جلوگیری از زنگ زدن لوله آهنی (V8/0) یا از یک آند که در سری گالوانیک فعالتر ازآهن بوده استفاده می نمایند و یا اینکه از یک منبع خارجی این منابع می توانند منابع زیر باشند :
1- تبدیل کننده AC (جریان متناوب )به DC (جریان مستقیم) توسط رگتیفایر7.
2- یک ژنراتور AC با رگتیفایر
3- یک ژنراتور DC 8
4- ژنراتورهای خورشیدی 9
5- ژنراتورهای بادی10
6- باتری ها 11
دراین نوع سیستم حفاظت کاتدیک معمولاً از یک ترانس رگتیفایر که برق متناوب AC را به برق مستقیم DC تبدیل می نماید استفاده می نمایند.
برای تشکیل پیل الکتریکی که جلویگری از خوردگی لوله می نماید از آندهایی نظیر سیلیکون ، گرانیت و … استفاده بعمل می آید و سیستم به این صورت است که کابل متصل به آند را به قطب مثبت ترانسفور رگتیفایر وصل نموده و قطب منفی ترانسفور رگتیفایر را به وسیله یک کابل مسی با پوشش پلاستیکی به سطح لوله بوسیله لحیم کردن آن که به طریق (thermitwelding یا cadwelding) اتصال می دهند، دراین حالت یک پیل الکتریکی بوجود می آید که محلول الکترولیت خاک و کاتد پیل را لوله مورد محافظت تشکیل خواهد داد .
یک شکل ساده از سیستم حفاظت کاتدیک با اعمال شدت جریان خارجی
طریقه قراردادن آندها در سیستم حفاظت کاتدیک به روش impressed current :
دراین روش نیز مانند روش استفاده از آندهای گالوانیک آندها را می توان به چند روش در داخل زمین قرار داد که این روشهاعبارتند از :
1- سطحی که خود شامل دو قسمت است :
– آندها بصورت افقی قرار گیرند.
– آندها بصورت عمودی قرار گیرند.
2- عمقی یا چاهی که خود شامل دو روش است :
– چاهی باز یا آبی
– چاهی بسته یا زغالی
البته در انتخاب این که کدامین روش بهتر است وباصرفه تر می بایستی به نکات زیر که مزایا و نقاط ضعف این دو روش را شرح می دهد دقت نمائیم :
الف) مزایای ایستگاههای چاهی نسبت به سطحی :
1- ایستگاهای چاهی را می توان در نقاط شلوغ و پرتراکم نصب نمود ، اما ایستگاههای سطحی مشکل است.
2- در صورت تعویض آندها ، این کار در ایستگاههای چاهی به مراتب راحتر از ایستگاههای سطحی انجام می گیرد.
3- ایستگاههای چاهی به خصوص از نوع آبی بهتر می توانند هادی جریان باشند تا ایستگاههای سطحی .
4- خسارات احتمالی ناشی از دستکاری زمین در ایستگاههای چاهی به مراتب کمتر از ایستگاههای سطحی است .
5- تغییرات فصلی هوا در چاههای عمقی خیلی اثر کمتری داشته تا ایستگاه های سطحی .
ب ) نقاط ضعف ایستگاههای چاهی نسبت به سطحی :
1- از نظر اقتصادی نصب ایستگاههای چاهی به مراتب بیشتر از ایستگاههای سطحی می باشد .
2- تست های لازم شدت جریان در ایستگاههای چاهی مشکل تر از ایستگاههای سطحی می باشد.
3- امکان کوبیدن یا compaction مواد پرکننده 12 در اطراف آندها در ایستگاههای چاهی (از نوع زغالی) به مراتب دشوارتر از ایستگاههای سطحی می باشد.
با توجه به نکات بالا چنین به نظر می رسد که در شهرها و در کل ایستگاههای چاهی بازدهی بهتری دارند و به همین خاطر است که اکثر ایستگاههای داخل شهری از نوع ایستگاههای چاهی می باشند.
ایستگاههای حفاظت کاتدی چاهی یا عمقی :
امروزه در شهر ما بویژه شهرهای بزرگ مسئله تامین زمین برای ایستگاههای حفاظت کاتدیک بسیار مشکل می باشد و از آنجائیکه بسترهای چاهی احتیاج به زمین خیلی کم داشته است که این خصوصیت باعث شده که ایستگاههای حفاظت کاتدی با این بسترهای چاهی را کوچکتر از نوع بسترهای سطحی نموده و این امر یک امتیاز مهمی برای بسترهای چاهی محسوب می شود، همچنین انتقال بهتر جریان بوسیله این بسترها از دیگر امتیازات این بسترها می باشد.
بسترهای چاهی یا عمقی دو نوع می باشند :
1- بسترهای چاهی آبی یا باز
2- بسترهای چاهی زغالی یا بسته
بسترهای چاهی آبی13 :
همانطوریکه از عنوان این بسترها مشخص است در این بسترها حفره هائی که حفر می گردد تا رسیدن به آب حفر شده و آندی در داخل آب قرار می گیرند، در داخل آب بودن آندها یکی از مزیت های این نوع بسترها می باشند چرا که ابهای زیرزمینی با یکدیگر در تماس بوده و این امر سبب می شود که جریان بنحو خوبی در یک شعاع زیادی به سطح لوله های مورد حفاظت برسد . دلیل این امر مشخص است زیرا آب هادی بسیار قوی جریان الکتریسیته می باشد . امروزه استفاده از این بسترها بسیار متداول گردیده است و اغلب ایستگاهها از این نوع بستر استفاده می نمایند.برای مثال در شهر مشهد از 18 ایستگاه حفاظت کاتدیک 15 ایستگاه از این نوع بستر استفاده می کنند.
عمق این بسترها مسلماً بستگی به آبهای زیرزمینی داشته است یعنی آب زیرزمینی در چه عمقی از زمین قرار گرفته است . این بسترها از نظر قطره حفره دارای استانداردهای مورد تایید شرکت ملی گاز ایران می باشد .
بطور کلی این چاه ها از دو قسمت تشکیل یافته اند ، یکی قسمت بالای آب یعنی قسمت خشک چاه و دیگری قسمت آبی چاه یعنی جائی که آندها در آنجا قرار می گیرند.
در قسمت بالایی یعنی خشک چاه برای اینکه از ریزش جلوگیری بعمل آورند از قلافهای14 غیر هادی مانند P.V.C استفاده می نمایند، طول این غلافهای استوانه ای برابر با طول قسمت خشک چاه بوده و قطر آن مطابق با قسمت تحتانی یا آبی چاه را برای جلوگیری از ریزش از لوله های فولادی مشبک که بتوانند آب را عبور دهند وهادی بوده استفاده می کنند. قطر این لوله ها نیز مطابق با قطر چاه حدود 12 اینچ و ضخامت آنها حدود 27/0 اینچ می باشد، طول آن ها نیز بستگی به عمق این قسمت دارد .
عمق آب یا قسمت تحتانی بستگی به تعداد آندهای بکار رفته دارد ، معمولاً هر چاه از 6 آند بیشتر استفاده نمی کنند از آنجائیکه آندها دراین حالت بصورت عمودی قرار می گیرند فاصله مرکز به مرکز این آندها می بایستی 3 متر باشد و اگر طول آند 8 سانتی متر باشد و نیز اگر عمق با سطح آبهای زیر زمینی را که هر ساله کمتر می شود و یا در فصلهای مختلف تغییر می یابد در نظر بگیریم برای آند با مشخصات بالا عمق قسمت تحتانی یعنی آبی چاه می بایستی حدود 20 متر در نظر گرفته شود.
آندها که معولاً دارای یک کابل و هر کابل به طول 5 متر می باشد را بوسیله کابلهای مسی استاندارد به یکدیگر اتصال می دهند و البته می بایستی اتصال کابل ها کامل از نظر پوشش عایقی کامل شوند و این کابلها را همانطوری که در شکل پیداست به جعبه کنترل مثبت که در بالای چاه روی سطح زمین کار گذاشته می شود اتصال می دهند.
برای راحت تعویض نمودن آندها و همچنین قرار گرفتن آنها در چاه از طنابهایی که قادر به تحمل فشار وزنی آندها می باشد استفاده می کنند و این طناب به چرخ دنده واقع شده در بالای چاه نصب می شود که کاربرد چرخ دنده برای بالا کشیدن آندها می باشد.
نحوه قرار گرفتن آندها طوری می باشد که در مرکز چاهی که بصورت عمود و مستقیم حفر گردیده است قرار می گیرند و در حین کارگذاری می بایستی دقت نمود که اتصال کابل به غلاف فولادی موجود نباشد.
همان طوریکه قبلاً گفته شد مزیت این چاههای آبی بر چاههای زغالی قابل تعویض بودن آندها دراین روش وهمچنین انتقال بهتر جریان که توسط آب انجام می گیرد می باشد . البته هزینه احداث این چاهها بیشتر از هزینه احداث بسترهای دیگر می باشد.
یک چاه آبی ونحوه قرار گرفتن آندها در آن
بسترهای چاهی از نوع زغالی یا بسته :
نوع دیگر بسترهای چاهی بسترچاهی زغالی یا بسته می باشد . این بسترها نیز همانند بسترهای چاهی آبی در درون یک حفره آندها قرار می گیرند . با این تفاوت که عمق حفره طوری می باشد که به آب نمی رسد و خیلی بالاتر از سطح آب قرار می گیرد . در واقع این حالت همانند بسترهای سطحی عمودی بوده با این تفاوت که آندها دراین حالت در حفره های حدود 25 متر قرار می گیرند و البته انتخاب این روش بستگی به عوامل مختلفی دارد مانند مقاوم الکتریکی خاک مانند عدم امکان استفاده از بسترهای آبی یعنی مشکل بودن دسترسی به آب در سطح زیرزمین .
دراین روش نیز مانند روش چاهی آبی حفره ای به قطر حدود 12 اینچ حفر می گردد . این چاه حدود 25 متر عمق داشته و آندها را بصورت عمودی در داخل حفره قرار می دهند و اطراف آن را تا سطح چاه با پودر کک پر می کنند ، پودر کک دراینجا نقش Backfill را ایفا می کند و بدین ترتیب تماس آندها راب ا خاک اطراف تسهیل می نماید، چرا که کک هادی الکتریکی بسیار مناسبی می باشد.
مسئله هواکش دراین گونه چاهها حتماً بایستی رعایت شده. همانطور که می دانیم گازهایی که در اثر الکترولیز شدن الکترولیت بوجود میآیند موجب کاستن طول عمر آند می شوند به همین دلیل می بایستی ازهواکش های غیر هادی استفاده نمود . درانتخاب قطر هواکش می بایستی دقت نمود که قطر آن از حداقل قطر ذرات زغال کوچکتر باشد . این به دلیل جلوگیری از مسدود شدن لوله ها می باشد . البته این جا لازم به یادآوری است که لوله های هواکش در قسمت تحتانی دارای سوراخهایی می باشد که قطر این سوراخها می بایستی از حداقل قطر ذرات زغال کوچکتر باشد .
دراین چاهها می بایستی برای انتقال بهتر جریان بستر را مرطوب نگاه داشت به همین دلیل در فصل تابستان بستر را با آب مرطوب می نمایند.
این بسترها از نظر کاربرد همانند بسترهای چاهی آب بوده ، فقط یکی از مهمترین نقاط ضعف این بسترها نسبت به چاههای آبی مسئله تعویض آندها می باشد که با مشکلاتی مواجه می باشد . همانطوریکه می دانیم در بسترهای آبی آندها را می توان بوسیله قرقره و طناب براحتی بالا کشید و تعویض نمود، اما دراین روش اغلب این کار غیر ممکن است.
دراین روش نیز برای نگهداری آندها از یک طناب قادر به تحمل فشار وزنی آندها می باشد استفاده می نمایند و کابل متصل به آندها را که معمولاً طولی برابر با 5 متر دارد را به کابل های مسی استاندارد اتصال می دهند و کابلها را به جعبه کنترل مثبت که در بالای چاه نصب شده است متصل می نمایند.
البته اینجا لازم به تذکر است که عمق حفره ها می بایستی حتی الامکان طوری باشد که به نزدیکی سطح آب برسند و آندها را از پائین به بالا در داخل حفره قرار می دهند . همچنین از غلافهای فولادی شبکه برای قسمتهایی که آندها قرار گرفته بکار می برند و در قسمتی که به سطح زمین نزدیک می شود از غلافهای غیر هادی یا پلاستیکی استفاده می نمایند، البته از غفالهای سیمانی نیز می توان استفاده نمود.
یک چاه زغالی و نحوه قرار گرفتن آندها
بسترهای سطحی برای قرار دادن آندها :
وقتی که مسئله زمین برای احداث ایستگاه حفاظت کاتدیک مطرح نباشد می توان از بسترهای سطحی استفاده نود البته این تصمیم به عهده طراح سیستم می باشد ولی مسلماً مسائل دیگری را نیز مانند مقاومت الکتریکی خاک محیط و هزینه احداث و دیگر مسائل را در نظر می گیرد. به هر حال سیستمی سطحی همانند بسترهای آندی سیستم گالوانیک می بایستی طوری حفر شوند که سطح بالایی آند با سطح زیری لوله در یک سطح قرار گیرند همچنین در شهرها که ساختمانهای بلند وجود دارد استفاده از این مطلوب نمی باشد زیرا اتصال جریان از پی ساختمانها به سختی انجام می گیرد .
بسترهای سطحی چند نوع می باشند که شامل :
1- بسترهای سطحی افقی
2- بسترهای سطحی عمودی
3- بسترهای سطحی پخش شده.
بسترهای سطحی افقی :
همانطوریکه از عنوان این بسترها مشخص است دراینجا آندها و یا آند بصورت افقی و به موازات لوله گذاشته می شوند در شبکه شهری معمولاً لوله ها در عمق 20/1 متری گذارده می شوند .دراین حالت آندها نیز می بایستی در عمقی قرار گیرند که سطح بالای آنها با سطح زیری لوله در یک سطح قرار گیرند یعنی عمق بیشتر از 20/1 متر بعلاوه قطر آند می باشد.
بنا به نیاز شبکه و طولی که می بایستی مورد حفاظت قرار گیرند از یک آند ویا چند آند استفاده می شوند، البته می بایستی فاصله آند ها از مرکز به مرکز 3 متر باشد .همچنین برای انتقال بهتر جریان آندها را در داخل موادی نظیر پودر کک یا سنگ گچ یا نمک طعام بعنوان Back fill قرار می دهند . معمولاً فاصله بستر با خط لوله حدود 70 متر می باشد .
برای سری کردن آندها زا کابلهای مخصوص مسی که در پوشش عایق پلاستیکی از نوع Polyethylene استفاده می نمایند ، که این کابلها سایزهایی مطابق با استانداردهای شرکت ملی گاز ایران را دارا می باشد و برای اتصال دو کابل از جعبه های تقسم دوراهی مورد تایید شرکت ملی گاز ایران استفاده می کنند. بعد از اتمام کار بستر آندی، کابل یا کابلهای مربوط به آندها را به جعبه کنترل مثبت وصل نموده که به این جعبه کابل مسی دیگری از ترمینال مثبت ترانس رگتیفایر وصل گردیده است. نکته دیگر این است که معمولاً بسترها از ایستگاه حدود 70 متر فاصله داشته که این امر استفاده از بسترهای سطحی را در شهر غیر ممکن می نماید، زیرا که معمولاً در شهرها زمینهای خالی کمتر یافت می شود. همچنین در بسترهای آندی می بایستی مسئله هواکش را برای خروج گاز رعایت نمود.
نکته : البته آندها همیشه می بایستی در یک خط مستقیم حفر گردند نه مثل شکل زیر.
یک بستر آندی به روش سطحی افقی و ایستگاه مربوطه
2- بسترهای سطحی عمودی :
این بسترها نیز همانند بسترهای افقی بوده با این تفاوت که آندها به صورت عمودی در داخل خاک قرار می گیرند و تفاوت عمده دیگری دراین خصوص وجود ندارد ، البته آندها بصورت عمود بر شبکه لوله در یک کانال قرار می گیرند.
یک بستر آندی به روش عمودی و ایستگاه مربوطه
3- بسترهای سطحی پخش شده :
دراین حالت نیز آندها در فواصل طولانی تری از یکدیگر قرار می گیرند و این آندها هم میتوانند بصورت افقی قرار گیرند و هم بصورت عمودی . البته این روش در عمل کارایی کمتری دارد واین بخاطر هزینه بیشتری که برای این روش بکار برده می شود.
متعلقات یک ایستگاه حفاظت کاتدیک :
یک ایستگاه حفاظت کاتدیک با روش استفاده از یک منبع یکسو کننده برق از قسمت های زیر تشکیل شده است :
1- جعبه برق متناوب AC
2- یک ترانسفورمورگتیفایر یا مولد برق D.C T.R
3- بسترهای آندی15
4- جعبه کنترل مثبت16
5- جعبه کنترل منفی17
6- سیستم اتصال به زمین یا Earthing ایستگاه
7- حصار یا Fence
1- جعبه برق متناوب :
این جعبه که از طرف مسئولین برق منطقه نصب می شود در داخل ایستگاه می بایستی قرار گیرد و معمولاً دارای متعلقات زیر است :
الف ) کلید و فیوز قطع و وصل جریان
ب ) کنتور اندازه گیری برق
و البته جهت ایمنی یک رشته کابل نیز این جعبه به حوضچه بتنی که یک میله مسی در آن نصب می گرددجهت برقراری earthing می بایستی وصل شود.
2- ترانسفورمورگتیفایر:
این دستگاه که وظیفه اش گرفتن برق متناوب AC و تبدیل آن به جریان مستقیم DC و انتقال جریان مناسب به سیستم می باشد. از آنجائیکه برای تبدیل AC به DC دستگاه یعنی ترانس دستگاه حرارت زیادی تولید می نماید ، لذا مسئله خنک کردن دستگاه بسیار با اهمیت بوده به همین خاطر از روغن مخصوص برای خنک کردن ترانس استفاده می نمایند.
جریان ورودی به این دستگاه یا 220 ولت تک فاز بوده یا 280 ولت سه فاز بوده و جریان خروجی از آنها حداکثر 75 ولت و 25 آمپر مستقیم می باشد . ترانس رگتیفایر می بایستی برروی یک پایه از بتن مسطح که ابعاد آن بستگی به نوع ترانس رگتیفایر دارد نصب می شود . معمولاً دستگاههای استفاده شده از نوع انگلیسی بوده و برروی یک پایه از بتن مسطح به ابعاد 150*100 سانتی مترمربع نصب می شوند که برای نصب آنها از نقشه های استاندارد موجود در شرکت ملی گاز ایران استفاده می نمایند.
این دستگاهها دارای 2 ترمینال مثبت و منفی می باشند که ترمینال مثبت بوسیله یک کابل به جعبه کنترل مثبت وصل می شود و ترمینال منفی به جعبه کنترل منفی ، همچنین برای تعیین مقدئار شدت جریان خروجی و ولتاژ مربوطه ، آمپرمتر و ولت سنج برروی آن نصب گردیده است . برای خاموش کردن دستگاه نیز یک کلید قطع و وصل نیز تعبیه شده است .
3- بسترهای آندی :
بسترهای آندی در ایستگاه حفاظت کاتدیک قرار می گیرند. البته همانطوریکه قبلاً توضیح داده شد انواع مختلف بستر موجود می باشد ، اگر بستر از نوع سطحی بوده که این حالت باعث می شود که ولت ایستگاه ، بیشتر گردد و در حالت بسترهای چاهی یا عمقی ایستگاهها از نظر وسعت بسیار کوچکتر می گردند ، به هر حال بسترها می بایستی مطابق استانداردهای شرکت ملی گاز ایران ساخته شوند. البته در یک ایستگاه امکان وجود چندین بستر وجود دارد.
4- جعبه کنترل مثبت18
این جعبه که می بایستی مطابق نقشه های استاندارد شرکت ملی گاز ایران ساخته شود به منظور برقراری اتصال بین کابل حامل جریان از ترانس رگتیفایر به آندها بکار برده می شود، در داخل این جعبه یک تیغه هادی قرار دارد که کابلهای آندها به نقاط اتصال این تیغه هادی وصل می شوند وهمچنین کابل خروجی از ترانس رگتیفایر نیز به این تیغه متصل می شود.
5- جعبه کنترل منفی 19
این جعبه نیز همانند جعبه اتصال مثبت بوده و به سبب اتصال کابل از ترمینال منفی ترانس رگتیفایر و کابل متصل شده به لوله در نقطه تزریق20 بکار برده می شود، ابعاد این جعبه نیز می بایستی با استانداردهای شرکت ملی گاز ایران مطابقت داشته باشد.
6- Earthing یا اتصال به زمین ایستگاه :
برای ایمنی پرسنلی که با ایستگاه کار می کنند می بایستی حتماً ارت ایستگاه را فراموش نکرد، برای برقراری اتصال به زمین ایستگاه از یک میله مسی استفاده می شود . این میله مسی را در زمین کوبیده و بدنه ترانس رگتیفایر را به وسیله یک کابل به این میله مسی متصل می کنند، بدین ترتیب اگر دستگاه دچار نقصی گردید بعوض آنکه جریان برق به نفر مشغول کار با آن انتقال بیابد بیشتر تمایل به زمین بوسیله کابل و میله مسی را خواهد داشت . البته نصب اتصال به زمین یا Earthing ایستگاه می بایستی مطابق با استانداردهای موجود در شرکت ملی گاز ایران باشد .
7- حصار21 :
برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه به محوطه ایستگاه بویژه ایستگاههای داخل شهری می بایستی حصاری در اطراف ایستگاه تعبیه شود، معمولاً این حصارها ارتفاعی برابر با 3 متر داشته و از تورهای سیمی جهت میل به این هدف استفاده می نمایند. البته در بعضی موارد حتی دیواره های آجری نیز استفاده می گردد که نوع حصار بستگی به شرایط محیط و طراحی سیستم دارد .
تجهیزات لازم جهت کنترل سیستم حفاظت کاتدیک :
برای کنترل سیستم حفاظت کاتدیک در طول شبکه نقاط اندازه گیری زیر لازم می باشد :
1- نقاط اندازه گیری پتانسیل لوله یا (T.P) Test points
2- اتصالات عایقی یا Insulating junction
1- نقاط اندازه گیری پتانسیل لوله یا Test points :
برای اینکه از صحت و درستی سیستم حفاظت کاتدیک مطلق گردیم، بعبارت دیگر برای اینکه مطمئن گردیم که شبکه ای که تحت حفاظت کاتدیک قرار گرفته است پتانسیل لازم به لوله را تامین می کند یعنی حداقل /0- یا حداتکثر 5/1- ولت برای پوشش های سرد و V5/2- برای پوشش گرم می بایستی در طول شبکه نقاطی را از قبل در نظر گرفت تا بوسیله پتانسیومتر پتانسیل لوله را اندازه گرفت . برای این کار در شبکه های شهری در هر 250 متر و در شبکه های اصلی یا بیرون شهری در هر 1000 متر نصب این نقاط ضروری می باشد . این T.P ها چیزی جز یک کابل مسی مطابق استاندارد با روکش پلاستیکی متصل به لوله نمی باشد .
از نظر ساختمانی این نقاط را به دو شکل می توان ساخت: یکی کابل متصل به لوله در زیر سطح زمین به ارتفاع 10 یا 20 سانتی متر قرارمی گیرد و برای محافظت آن از یک درپوش چدنی استفاده نمایند و دیگری کابل متصل به لوله را بوسیله فنری از داخل یک لوله به سطح زمین و به ارتفاع 1 متر و یا کمتر قرار می دهند، البته این نقاط می بایستی طوری ساخته شوند که ایمنی کافی را دارا باشند. در داخل شهرها بعنوان نقاط اندازه گیری می توان از لوله های گاز منشعب شده به منازل نیز بعنوان T.P استفاده نمود.
علاوه بر هر 250 متر در شهرها و 1000 متر در شبکه های بین شهری نصب نقاط اندازه گیری در نقاط زیر نیز ضروری می باشد :
1- درنقاطی که لوله گاز را ازداخل غلافهای لوله ای دیگر که جهت حفاظت لوله گاز در جایی که امکان صدمه دیدن به آن می باشد نصب این نقطه دراینجا به منظور کنترل لوله در نقطه حساس می باشد.
2- در عمل تقاطع لوله با تاسیسات فلزی دیگر که دراینجا از تاثیرات این تاسیسات بر لوله ( ولتاژ روی لوله) یا بالعکس کنترل بعمل می آید.
3- در محل تقاطع رودخانه ها و راههای آبی .
4- در محل تقاطع با پله ها .
5- در محل ایستگاههای شیر لوله .
2- اتصالات عایقی :
خصوصیات این عایقها این است که شبکه تحت پوشش حفاظت کاتدیک را میتواند کوچک نماید ، یعنی اگر در قسمتی از شبکه اشکالی بوجود اید برای خارج نکردن کامل شبکه از مدار ازاین اتصالات عایقی که coapling نیز نامیده می شوند استفاده می شود. این اتصالات که برای هر قطر لوله coapling مخصوص لوله موجود می باشد از دو قسمت تشکیل یافته اند ، یکی قسمت فلزی و دیگری قسمت پلاستیک فشرده که در وسط آن قرار گرفته است . قسمتهای فلزی را به لوله گاز جوش می دهند و در حقیقت شبکه را از نظر مدار الکتریکی جدا می نمایند و برای آنکه شبکه در داخل مدار قرار گیرد دو رشته کابل مسی با عایق (روکش) پلاستیکی از دو قسمت فلزی به سطح جاده می کشند و آن را برروی یک تیغه هادی مسی وصل می نمایند که بدین ترتیب در شرایط عادی که خواهان برقراری جریان باشیم دو رشته سیم را به تیغه مسی وصل می کنیم و در شرایط غیر هادی دو رشته سیم را میتوان جدا نمود. برای تفهیم بیشتر می توان از شکل زیر استفاده نمود.
البته کلیه اتصالات می بایستی مطابق نقشه های استاندارد شرکت ملی گاز ایران باشد. این نقاط همچنین در خود نقش یک Test point را نیز ایفا می نمایند یعنی می توان ولتاژ لوله نسبت به خاک را ازاین جعبه (قسمتی که کابل ها به تیغه مسی وصل می شوند ) اندازه گیری نمود.
علاوه براین که این عایقها برای کوچک کردن شبکه بکار برده می شوند در نقاط زیر نیز نصب این عایقها ضروری می باشند :
1- در محلهای نقاط تزریق یا Drain point :
همانطوریکه می دانیم کابل اتصال منفی که ازترمینال منفی ترانس رگتیفایر بیرون می آید و واردجعبه کنترل منفی می شود و از آنجا یک کابل به لوله بوسیله روش cod welding متصل می شود بخاطر اینکه محل ایستگاه از لوله فاصله دارد نقطه ای که کابل منفی به لوله متصل می شود را نقطه تزریق می گویند که دراین نقطه یک coapling وصل می نمایند و ولتاژ سطح لوله را در نقطه تزریق از جعبه اتصال این عایق اندازه گیری می نمایند.
2- در محل انشعابات از لوله های اصلی .
3- ورودی و خروجی ایستگاه های تنظیم و تقلیل فشار .
4- در محلهائی که جریان سرگردان وجود دارد، که نصب دراین نقطه نیز بخاطر این است که اگر در مدار بخاطر وجود جریانهای سرگردان ایرادی رخ دهد از اینجا بتوان شبکه را جدا نمود.
اندازه گیری های لازم قبل و بعد از تحویل شبکه تحت پوشش حفاظت کاتدیک توسط پیمانکار :
در شرکت ملی گاز ایران کلیه کارهای احداثی شبکه های گازرسانی را پیمانکاران انجام می دهند. برحسب قرار داد حاصله پیمانکاران موظفند که براساس نقشه های استاندارد شرکت ملی گاز ایران این تاسیسات را احداث نمایند ، فقط در مورد مصالح مورد نیاز آنهائیکه را که پیمانکاران قادر به تهیه نیستند از قبیل آندها ، ترانس رگتیفایر ، نوارهای پوششی و غیره را شرکت در اختیار آنها می گذارد و مصالحی را که پیمانکار نمی تواند به آسانی از بازار تهیه نماید از شرکت حواله های مربوطه را تحویل گرفته و خود خریداری می نماید ، مانند : سیمان و آهن آلات و غیره . بهرحال زمانی که یک ایستگاه حفاظت کاتدیک وش بکه مربوطه توسط پیمانکار و با حضور مسئولین نظارت و اجرای طرح شرکت ملی گاز ایران انجام گردید پیمانکار موظف است موارد زیر را انجام دهد :
1- تنظیم ترانس رگتیفایر.
2- اندازه گیری پتانسیل لوله به زمین توسط نقطه های اندازه گیری (T.P) طوری که در تمام شبکه حداقل ولتاژ لوله نسبت به زمین 85/0- ولت باشد وحداکثر نیز برای پوششهای سرد 5/1- و پوششهای گرم 5/2- ولت باشد.
3- ازمایش وضعیت کار اتصالات عایقی .
البته دستگاه ها برای آزمایش توسط پیمانکار تهیه می شوند و پس از آن مسئولین نظارت شرکت از درستی و صحت کار ایستگاه و شبکه اطمینان حاصل کردند ایستگاه و شبکه احداث شده را بهتعمیرات منطقه مربوطه تحویل می دهند. بخش تعمیرات منطقه که شامل بخشهای مختلف از قبیل حفاظت کاتدیک ، ابزار دقیق و شبکه و انشعابات و غیره می باشد موظف به نگهداری و کنترل شبکه می باشند.
برای اینکه از صحت ایستگاه و شبکه از نظر حفاظت کاتدیک و زنگ اطمینان حاصل نمایند هرچند وقت یکبار اندازه گیری های زیر را انجام می دهند :
1- اندازه گیری پتانسیل لوله نسبت به زمین در هر 3 ماه .
2- اندازه گیری پتانسیل لوله نسبت به زمین در نقاط تزریق و تنظیم رگتیفایر برحسب نیاز در هر 15 روز .
1- اندازه گیری پتانسیل لوله نسبت به زمین :
همانطوری که می دانیم برای حفاظت لوله می بایستی حداقل پتانسیل لوله نسبت به زمین 85/0- ولت باشد و حداکثر آن برای لوله های با پوشش سرد 5/1- و با پوشش گرم 5/2- ولت باشد و برای پی بردن این ولتاژ در طول شبکه می بایستی هر چند وقت یکبار از نقاط اندازه گیری مقدار ولتاژ را اندازه گرفت که معمولاً بستگی به حجم شبکه ها داشته . این کار را هر 3 ماه یکبار انجام می دهند. نقاط اندازه گیری تعبیه شده در طول خط را از روی نقشه منطقه به نوبت اندازه می گیرند ، انجام این اندازه گیری ها بسیار حائز اهمیت بوده زیرا اگر اشکالاتی در سیستم بوجود اید مثلاً اگر لوله ها تحت تاثیر یک جریان القایی قرار گیرند ولتاژ آن قسمت از شبکه بالا خواهد رفت و یا اینکه اگر پوشش لوله صدمه دیده باشد ولتاژ افت خواهد نمود و بدین ترتیب می توان معایب شبکه را برطرف نمایند.
بعد از اینکه ا دازه گیری ها در یک منطقه به اتمام رسید ، اطلاعات بدست آمده را با ترسیم نمودار شبکه به مقامات مسئول ارسال می کنند.
2- اندازه گیری پتانسیل لوله در نقاط تزریق و تنظیم ترانس رگتیفایر:
معمولاً در هر 15 روز یک بارپرسنل مسئول بخش حفاظت کاتدیک منطقه برای کنترل کیفیت چگونگی کارترانس ها به ایستگاهها سرکشی می کنند و از نقاط تزریق جریان به لوله که در نزدیکی ایستگاه قرار دارد پتانسیل لوله را اندازه می گیرند . البته مسلماً ولتاژ در این نقطه می بایستی حداکثر ولتاژ باشد چرا که ابتدا خط می باشد . مثلاً در مورد لوله های با پوشش سرد می بایستی 5/1 ولت یا در مواقع ضروری کمی بیشتر باشد تا بتواند انتهای خط را با ولتاژ حداقل 85/0 تغذیه نماید. بدلیل مختلف در اندازه گیری های ولتاژ نقطه تزریق از حد معمول یعنی 5/1 ولت کمتر و بعضاً بیشتر نشان می دهد که این علل بستگی به شرایط جوی ترانس رگتیفایر یا انتهای خط بعلل مختلف و یا جریان های القایی دارد که دراین حالت می بایستی ولتاژ دستگاه ترانس رگتیفایر را تا حدی که ولتاژ نقطه تزریق به حد مطلوب برسد ( حدود 5/1 ولت) تنظیم نمایند و شرح این اعمال را یعنی ولتاژ جدید و قدیم دستگاه را همچنین ولتاژ اندازه گیری شده در نقطه تزریق را در فرمولهایی که در داخل دستگاه ترانس رگتیفایر موجود می باشد یادداشت می نمایند. همچنین دیگر قسمتهای دستگاه را نیز چک می نمایند، مثلاً روغن و یا موادی را که برای رطوبت گیر هوا بکار می برند را چک می نمایند.
انجام این کارها بسیار حائز اهمیت بوده زیرا که اگر به عللی در سیستم کار دستگاه اشکالی رخ دهد پرسنل می توانند با خبر شوند واقدامات لازم را جهت رفع این مشکلات فراهم آورند.
آشنایی با دستگاه های مختلف در خصوص حفاظت کاتدیک :
در رابطه با کنترل کیفیت و اندازه گیری های لازم جهت کنترل سیستم های اعمال شده جهت حفاظت از زنگ زدن فلزات دستگاههای مختلف اندازه گیری و آزمایش بکار برده می شود که مهمترین آنها به شرح زیر است :
1- پتانسیومتر یا ولت متر22
2- وایبرگراند23
3- فلنج تستو24
4- لوله و کابل یاب
5- هالیدی دتکتور25
1 – Sity Gate Staton (CG.S
2 – Shat off valve
3 – SERVICE REGULATOR
4 – Point Anode
5 – Diatribated Anode
6 – Continuous Anode
7 – Rectifier
8 – DC Generator
9 – Solar Generator
10 – Wind Generator
11- Battery
12 – Back fill
13 – Open tlole Groundbed
14 – casings
15 – Anode Groundbed
16 – Positive control Box
17 – Negative control Box
18 – CP.B Positive control Box
19 – Negative control Box (N.B)
20 – Drain Point
21 – Fence
22 – Voltmeter
23 – Vibrd Ground
24- Flance Tester
25 -Holiday Detector
—————
————————————————————
—————
————————————————————