موضوع
کارآفرینی کارگاه تولید صابون بهداشتی
Entrepreneurship Project workshop production of sanitary soap
نام استاد :
نام محقق :
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
خلاصه طرح : 4
فصل اول 5
کلیات 5
مقدمه : 6
نام کامل طرح و محل اجرای آن : 9
محل اجرا : 9
مشخصات متقاضیان : 9
دلایل انتخاب طرح : 9
وضعیت و میزان اشتغالزایی : 10
تاریخچه و سابقه مختصر طرح : 10
نام و کد محصولات 10
شماره تعرفه گمرکی 11
کد تعرفه ای که انواع صابون ها با مصارف پاکیزگی را در برمی گیرد شامل دسته های زیر می باشد : 11
شرایط واردات 12
بررسی قیمت: 12
موارد مصرف و کاربرد : 13
کالاهای جایگزین 13
کشورهای عمده تولیدکننده و مصرف کننده محصول 14
شرایط صادرات محصول : 15
ماده ٢ قانون مقررات صادرات و واردات ایران: کالاهای صادراتی و وارداتی به سه گروه تقسیم می شوند: 15
بررسی ظرفیت بهر ه برداری فعلی و روند تولید از گذشته تاکنون 16
بررسی وضعیت طرح های جدید و در دست اجراء 17
روند واردات به کشور : 19
واردات انواع صابون های بهداشتی به کشور طی ٥ سال گذشته به شرح زیر می باشد. 19
بررسی روند مصرف : 19
بررسی روند صادرات محصول از آغاز برنامه سوم و امکان توسعه آن 21
مجوز های قانونی : 22
مراحل صدور جواز تاسیس : 22
شرایط عمومی متقاضیان ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ) دریافت جواز تاسیس 23
1- اشخاص حقیقی 23
2- اشخاص حقوقی 23
مدارک مورد نیاز: 23
اصلاحیه جواز تاسیس : 24
تعریف: 25
صدور پروانه بهره برداری : 25
مراحل صدور توسعه طرح : 25
فصل دوم 27
روش انجام کار 27
جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده : 28
مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز از لحاظ مفید بودن و توانایی کار : 28
شرح دقیق و جامع فرآیند و سپس ترسیم شماتیک جریان 29
بررسی مناطق، مراحل و شیوه های کنترل کیفیت 30
کنترل کیفیت در سه مورد مواد اولیه، مواد نیم ساخته و محصول نهایی باید انجام گیرد: 30
کنترل کیفیت در حین تولید 30
در چند مرحله این عمل باید صورت گیرد: 30
کنترل کیفیت محصول نهایی 31
الف ) تجزیه صابون و تعیین مقدار کل اسیدهای چرب خام: 31
ب) تجزیه صابون و تعیین مقدار قلیائی آزاد: 32
بررسی مواد اولیه مورد نیاز طرح 34
پیشنهاد منطقه مناسب برای اجرای طرح 34
نزدیکی به منابع تامین مواد اولیه 35
نزدیکی به بازار مصرف 35
تامین نیروی متخصص و امکانات زیر بنایی 35
در نتیجه با توجه به مطالب فوق: 35
وضعیت حمایت های اقتصادی و بازرگانی 36
فصل سوم 37
امور مالی طرح 37
سرمایه گذاری ثابت طرح : 38
خرید دفتر کار : 38
هزینه زمین : 38
هزینه محوطه سازی : 39
هزینه ساختمان سازی : 39
هزینه حق انشعاب ها : 39
هزینه ماشین آلات و تجهیزات : 40
وسایل اداری و خدماتی 40
ماشین آلات حمل و نقل درون/ برون کارگاهی 41
هزینه های قبل از بهره برداری 41
هزینه سرمایه گذاری ثابت : 41
فصل چهارم 42
جمع بندی – نتیجه گیری و پیشنهادات 42
نتایج حاصله از اجرای طرح : 43
بنابراین: 43
خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی تولید صابون بهداشتی پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و … پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و … از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و … از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .
فصل اول
کلیات
مقدمه :
اگر کسی از شما بخواهد که نام چند ماده شوینده را بگویید، مطمئناً صابون از جمله اولین شوینده هایی است که نام آن را خواهید برد. همه ما در طول زندگی مان بارها و بارها با این ماده سر و کار داشته ایم اما آیا تا به حال به این مساله فکر کرده اید که صابون از کجا آمده است؟ چه انواعی دارد؟ هر کدام چه اثراتی بر پوست بدنتان دارند؟
سابقه نظافت و پاکیزگی فردی به دوران پیش از تاریخ بر می گردد. از آنجا که آب عاملی حیاتی برای ادامه زندگی ا ست، انسان های اولیه در نزدیکی آب زندگی می کردند و درباره خاصیت پاک کنندگ یاش نیز اطلاعاتی داشتند، حداقل اینکه می دانستند با آب می توان گل و لای را از دستان شست. یافتن ماد های شبیه صابون در حین حفاری های شهر بابل مدرکی است برای اثبات اینکه صابون حتی ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد نیز وجود داشته است. اطلاعات موجود روی کتیب هها بیانگر این نکته است که در آن زمان چربی را با خاکستر می جوشاندند. این کار در واقع همان روش ساخت صابون است، اما منظور آنها ساختن صابون نبوده بلکه از این ماده به عنوان حالت دهنده مو استفاده می کردند. اسناد تاریخی نشان می دهد مصریان باستان به طور مرتب حمام می کردند. کتیبه ای مربوط به سال ۱۵۰۰ قبل از میلاد موجود است که در آن شرح داده شده، چگونه به منظور ساخت ماده ای صابون مانند، روغن حیوانات و گیاهان را با هم ترکیب و سپس به آن نم قلیایی اضافه می کردند. از این ماده نه تنها برای شستن بلکه برای درمان امراض پوستی نیز استفاده می کردند.
نام صابون به یک افسانه قدیمی رومی از کوه Soap مربوط می شود. این کوه محلی برای قربانی کردن حیوانات بود. چربی های آب شده حیوانات در آنجا باقی می ماند، بارش باران چربی ها را م یشست و آنها را همراه خاکستر چوب به سطح گل و لای اطراف رودخانه م یآورد. زنان که از این گل ها برای شستن استفاده می کردند متوجه شدند که این گل ها اثر پاک کنندگی بیشتری دارد و آلودگی ها را راحت تر از بین می برد. کشف ماده ای به نام صابون به آلمانی ها و فرانسوی های قدیم نیز نسبت داده می شود. این ماده مخلوطی از چربی حیوانات و خاکستر بود که برای قرمز کردن رنگ مو از آن استفاده می کردند. در قرن دوم بعد از میلاد، یک پزشک یونانی به نام گالن صابون را هم به دلیل داشتن خواص دارویی و هم به منظور پاکیزگی و نظافت، برای استفاده در حمام پیشنهاد کرد اما سقوط روم در سال ۴۶۷ بعد از میلاد موجب کاهش عادت حمام کردن در میان رومیان شد. این امر در سلامت عمومی اروپایی ها بی تاثیر نبود. عدم رعایت نظافت و پاکیزگی فردی که به شرایط غیر بهداشتی زندگی منجر شده بود، باعث ترویج امراض مختلف در قرون وسطی، به خصوص طاعون در قرن چهاردهم شد. در قرن هفدهم، پاکیزگی و حمام کردن دوباره به عنوان یک عادت در اروپا رایج شد. دراین زمان، صنعت صابون سازی به طور کامل شناخته شده بود. اتحادیه سازندگان صابون به دقت رموز مربوط به این حرفه را نگهداری می کرد از روغن سبزی ها و حیوانات به همراه خاکستر گیاهان استفاده می شد، البته ماده ای معطر نیز به آن اضافه می کردند. به تدریج انواع گوناگون صابون در دسترس همگان قرار گرفت، علاوه بر حمام کردن و شستن لباس، برای شستن موی سر و اصلاح صورت نیز صابون هایی ساخته شد.
در قرن نوزدهم، صابون به عنوان یک کالای لوکس در کشورهای مختلف مالیات بسیار بالایی داشت، با برداشته شدن این مالیات سنگین، استفاده از صابون برای مردم عادی نیز میسر شد و استانداردهای بهداشتی بالا رفت. گام اصلی برای تولید انبوه صابون، در سال ۱۷۹۱ از سوی یک شیمیدان فرانسوی به نام نیکولاس لبلانک برداشته شد. او مراحل ساخت خاکستر قلیا با کربنات سدیم را از نمک معمولی به عنوان اختراع به ثبت رساند. این ماده در واقع قلیایی است که از خاکستر به دست می آید و با مخلوط کردن آن با چربی، صابون ساخته می شود. ثمره این اختراع، خاکستر قلیا با کیفیت بسیار بالا و قیمت گران بود. ۲۰ سال بعد از آن یورگن چورول میخائیل، یک شیمیدان فرانسوی بود با کشف ارتباط بین چربی ها گلیسیرین و اسیدهای چرب، اختراع باعث به وجود آمدن روش های مدرن و امروزی ساخت صابون شد.
گام مهم دیگر در ساخت صابون اختراعی بود که در اواسط سال ۱۸۰۰ از سوی یک شیمیدان بلژیکی به نام سولوی ارنست انجام شد. او با استفاده از نمک خوراکی یا کلرید سدیم توانست خاکستر قلیا بسازد. این روش موجب کاهش هزینه ساخت قلیا شد. در نتیجه این امکان به وجود آمد که قلیا ارزان تر، با کیفیت بهتر و حجم بیشتری در اختیار سازندگان صابون قرار گیرد. این اختراعات همزمان با پیشرفت توان اجرایی کارخانه های گوناگون، باعث شد در سال ۱۸۵۰ صنعت صابون سازی درآمریکا به سرعت رشد کند. از آنجایی که صابون به مقدار کافی تولید می شد، به تدریج از یک وسیله لوکس به احتیاج روزانه مردم تبدیل شد و این بازار بزرگ مصرف، سازندگان را تشویق کرد که صابون های ملایم تری برای استفاده در حمام و ماشین های شست و شو، در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند و به این ترتیب صنعت صابون سازی به مصرف امروزی در آمد. به طور معمول پذیرفته شده که مصرف سرانه صابون نشان دهنده سطح زندگی افراد هر کشوری است.
نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید صابون
محل اجرا :
مشخصات متقاضیان :
نام
نام خانوادگی
مدرک تحصیلی
تلفن
دلایل انتخاب طرح :
در عصر وابستگی انسان ها به یکدیگر، حقوق شهروندی جهانی، بر اساس اعتماد و مسئولیت مشترک، پشتیبان سرنوشت ساز پیشرفت است ، اما در دوران محرومیت بیش از یک میلیارد انسان از حداقل نیازهای در خور شان و منزلت او ، شرکت ها ، بنگاه های اقتصادی، بازرگانان دیگر نمی توانند بی تفاوت باقی بمانند یا همچون سدی در برابر این خیل عظیم انسانی قرار گیرند، بلکه بر عکس آنها باید در صدد همکاری با دول تها و سایر نقش آفرینان در جامعه برآیند و با بسیج علم، فن آوری و دانش جهانی به مقابله با بحران های به هم تنیده گرسنگی، بیماری، تخریب محیط زیست و تضادی که باعث عقب نگهداشته شدن کشورهای جهان سوم می شود، برخیزند.
وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 27 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
در آمارثبت شده واحدهای تولیدی معاونت توسعه صنعتی وزارت صنایع انواع محصولات صابون به تفکیک کد آیسیک مشخص گردیده اند.انواع محصولات صابونی به شرح زیر می باشند :
٢٤٢٤١١١٠ : انواع صابون
٢٤٢٤١١١١ : صابون آمفوتر ) خنثی)
٢٤٢٤١١١٢ : صابون دستشویی )نوع مرغوب(
٢٤٢٤١١١٣ : صابون دستشویی )نوع معمولی)
٢٤٢٤١١١٤ : صابون حمام )نوع مرغوب(
٢٤٢٤١١١٥ : صابون حمام )نوع معمولی(
٢٤٢٤١١١٦ : صابون پرچرب ) نوع مرغوب (
٢٤٢٤١١١٧ : صابون رختشویی
٢٤٢٤١١١٨ : صابون گلیسیرینه
٢٤٢٤١١٢٤ : صابون مایع
٢٤٢٤١١٢٥ : صابون بچه
شایان ذکر است که محصولات مورد بررسی در این طرح تمامی انواع محصولات فوق را شامل شده زیرا فرآیند کلی تولید تفاوتی نداشته و فقط نوع مواد و شرایط فرآیندی بر حسب نوع محصول مورد انتظار با هم فرق دارد. این بررسی شامل صابون های صنعتی و صابون های طبی نمی گردد
شماره تعرفه گمرکی
کد تعرفه ای که انواع صابون ها با مصارف پاکیزگی را در برمی گیرد شامل دسته های زیر می باشد :
تعرفه ٣٤٠١١١١٠ : صابون حمام و دستشویی.
تعرفه ٣٤٠١١١٣٠ : صابون بچه.
تعرفه ٣٤٠١١١٩٠ : سایر صابون ها برای مصارف پاکیزگی به شکل شمش یا میله تکه قالبی وکاغذی.
تعرفه ٣٤٠١١٩٠٠ : صابون و مواد آلی تانسیواکتیف به شکل شمش میله یا قالبی برای مصرف پاکیزگی غیرمذکور در جای دیگر.
تعرفه ٣٤٠١٢٠١٠ : صابون مایع.
شرایط واردات
طبق بررسی های صورت گرفته از مقررات صادرات و واردات سال ١٣٨٥ وزارت بازرگانی، حقوق ورودی برای کد تعرفه های فوق الذکر، به شرح زیر می باشد.
بررسی قیمت:
استفاده از صابون در زندگی روزمره تمامی اقشار جامعه یک امر اجتناب ناپذیر بوده و به صراحت می توان گفت امروزه صابون یکی از کالاهایی است که حتماً در سبد هزینه های جاری تمامی خانواده ها، ارگان ها، ادارات، شرکت های دولتی و خصوصی و خلاصه تمامی بخ شها و نهادهای مدنی موجود است.
بنابراین با توجه به دامنه و حجم وسیع مصرف این کالا، طبعاً تنوع صابون نیز در بازار بسیار بالا بوده و برای تمامی سلیقه ها و منظورها، صابون وجود دارد.
مسلم است که وجود طیف وسیعی از انواع صابون ها، دامنه وسیع و متنوع قیمتی را نیز در بردارد. صابون های با مصارف عمومی قیمت پایین تر و صابون های با مصارف خاص )درمانی و (…. قیمت های بالاتری دارند.
دامنه قیمت صابون )صابون های معمولی مورد نظر در این بررسی( در حال حاضر )سال ١٣٨٧ ( از مینیمم ١٠٠ تومان بازای هر قالب تا حتی ١٠٠٠ تومان نیز در بازار، وسیع می باشد. در ادامه قیمت برخی از صابون های رایج در بازار آورده شده است.
موارد مصرف و کاربرد :
معنای صریح صابون پاککنندگی و به همراه آن سلامت و بهداشت است. صابون یک محصول بوده و دقیقاً کاربرد آن مشخص است: (End Use) مصرف نهایی پاکیزگی و از بین بردن آلودگی ها به دلیل خاصیت منحصر بفرد صابون از حیث کاربرد کلی، تقریباً در تمامی اماکن اجتماعی، صنعتی، آموزشی، اداری، درمانی و …. این کالای بهداشتی در شکل های متنوع مورد استفاده قرار می گیرد.
کالاهای جایگزین
با توجه به خاصیت خاص صابون که همانا تمیزکنندگی و پاکیزگی است، می توان گفت که به طور کلی این محصول کالای جایگزینی نخواهد داشت. البته از نظر شکل و کیفیت و خواص متنوع، انواع مختلف صابون ها در بازار موجود بوده ولی آنچه مسلم است همگی آنها صابون بوده و کالای دیگری در بازار وجود ندارد.
مطابق برنامه توسعه سازمان ملل متحد یکی از مهمترین آرما نهای هزاره سوم کمک به بالا رفتن سطح بهداشت عمومی مخصوصاً در کشورهای جهان سوم می باشد. بر اساس همین گزارش رعایت اصول ابتدایی بهداشت از اصلی ترین و عمده ترین راه های پیشگیری از بسیاری بیماری ها می باشد. ابتکار جهانی مشارکت بخش عمومی و خصوصی برای شستن دس تها تلاشی است جمعی بین بانک جهانی، یونیسف، دانشکده بهداشت و بیماری های حاره ای لندن، بخش خصوصی و سایرین برای مقابله با بیماری اسهال از راه تشویق شستن دست ها با صابون است. آرمان از این برنامه گردهماوری متخصصان بازاریابی و تولید با فعالیتهای مربوط به سلامتی عمومی به خاطر تهیه و توزیع گسترده صابون های دستشوئی ارزان است. طرح های آزمایشی در غنا و هند در حال اجرا است.
بنابر توضیحات بالا نقش استراتژیک صابون در سلامت جامعه بشری که اولین و مهمترین اصل در پیشرفت جامعه جهانی است، نقش غیر قابل انکاری می باشد.
کشورهای عمده تولیدکننده و مصرف کننده محصول
کشورهای ایتالیا، اسپانیا و فرانسه به دلیل اینکه ذخایر آماده ای از مواد خام مورد نیاز مانند روغن زیتون داشتند، جزو اولین مراکز سازنده صابون بودند. انگلیسی ها در طول قرن دوازدهم، شروع به ساختن صابون کردند. تجارت صابون در این کشور رونق فراوانی داشت تا جایی که در سال ۱۶۲۲ پادشاه جیمز اول مبلغ صد هزار دلار برای دریافت امتیاز انحصاری به مدت یک سال، به یکی از سازندگان صابون پرداخت.
با توجه به اینکه تولید صابون از تکنولوژی چندان پیچید های برخوردار نبوده امروزه تقریباً اکثر کشورها مخصوصاً کشورهای توسع هیافته و کشورهای در حال توسعه خود تولیدکننده انواع صابون هستند. البته کشورهای صنعتی با توجه به اینکه از تکنولوژی های برتر برخوردار هستند، محصولات با کیفیت و تنوع بیشتری به بازار ارائه می دهند.
اما از سوی دیگر بطور کلی مصرف مواد بهداشتی م نجمله انواع مختلف صابون های بهداشتی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته بالاتر از کشورهای جهان سوم است. با توجه به اینکه یکی از پارامترهای اصلی توسعه یافتگی در جهان، توسعه یافتگی بهداشتی است، مصرف انواع صابون های بهداشتی در کشورهای توسعه یافته مانند امریکا و کشورهای اروپایی و ژاپن و کره جنوبی بیش از سایر کشورهای دنیا می باشد.
شرایط صادرات محصول :
صابون بهداشتی از جمله محصولاتی است که محدودیت صادراتی نداشته و در زمره محصولات با مشوق های صادراتی محسوب م یگردد. این محصول بسته به گرید و کاربرد آن در بست هبندی های مختلف :
بسته بندی کاغذی، گلاسه ای و پلاستیکی و همچنین به صورت مایع و در ظروف مخصوص جهت صادرات عرضه می گردد.
صابون بهداشتی به دلیل پایدار بودن در دمای محیط، هنگام حمل و نقل ) از طریق کشتی، هواپیما، قطار و کامیون( جهت صادرات در مسافتهای طولانی شرایط محیطی خاصی را نیاز ندارد. آمار صادرات و واردات این محصول در بخش بعدی مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
ماده ٢ قانون مقررات صادرات و واردات ایران: کالاهای صادراتی و وارداتی به سه گروه تقسیم می شوند:
١- کالاهای مجاز: کالاهایی که صدور یا ورود آن با رعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز ندارد.
٢- کالاهای مشروط: کالایی است که صدور یا ورود آن با کسب مجوز امکان پذیر است.
٣- کالاهای ممنوع: کالایی است که صدور یا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام )به اعتبار خرید و فروش یا مصرف( و یا به موجب قانون ممنوع است.
بررسی ظرفیت بهر ه برداری فعلی و روند تولید از گذشته تاکنون
برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی فرهنگی دولت از سال ١٣٧٩ آغاز گردید. روند ظرفیت تولید انواع صابون بهداشتی که لیست آنها به شرح زیر می باشد، از آغاز برنامه سوم توسعه تا ابتدای سال ١٣٨٧ به شرح زیر می باشد.
مطابق جدول مشاهده می شود که تقریباً در اکثر استان ها و همچنین شهرهای بزرگ کشور، واحدهای تولیدکننده صابون های بهداشتی وجود دارد.
طبق تحقیقات و مطالعات صورت گرفته و مذاکراتی که با تولیدکنندگان این محصول صورت پذیرفت نرخ تولید این واحدها متغیر بوده و عمدتاً بنا به سفارش مشتری فعال می باشند. آنچه مسلم است:
عدم وجود مواد اولیه کافی و مناسب، بازار شدید رقابت، تنوع محصولات و سلیقه های بازار وجود محصولات وارداتی مشابه با کیفیت بهتر و قیمت کمتر از جمله مهمترین مشکلات عدم تولید با بهره ١٠٠ درصد بوده و اجازه تولید با بهره های بالا را به متولیان این صنعت نمی دهد. بنا به اظهارات تولیدکنندگان و باتوجه به آنچه بیان شد نرخ تولید متوسط در کشور ٣٠ درصد کل ظرفیت موجود می باشد بنابراین روند تولید صابون بهداشتی از آغاز برنامه سوم توسعه به صورت زیر می باشد.
در تولید صابون بهداشتی، ماشین آلات و فرآیند ساخت از پیچیدگی خاصی برخوردار نیست و دانش فنی تولید صابون عمدتاً مربوط به فرمولاسیون آن می باشد. تولیدکنندگان این محصولات نیز بنا به زمینه کاربرد محصول با تغییر فرمولاسیون و افزودن و کاستن موادAdditive و پایدارکننده ها و … نیاز مشتری را برآورده می کنند.
بررسی وضعیت طرح های جدید و در دست اجراء
مطابق تحقیقات و بررسی های صورت گرفته واحدهای زیادی طی سال های گذشته و اخیر اقدام به اخذ مجوز طرح تولید صابون بهداشتی نموده اند که تعدادی از آنها با توجه به مدت زمان طی شده و پیشرفت فیزیکی صفر درصد )طبق الگوی توسعه و تولید طرح هایی را که پس از گذشت ٣ سال پیشرفت فیزیکی کمتر از ١٠ درصد دارا هستند را نمی توان در زمره طرح های آتی تولید دانست( از طرح های در دست اجراء حذف گردیده اند. با این توضیح، لیست و مشخصات کامل طرح های جدید و طرح های توسعه در دست اجرای صابون بهداشتی )تعداد، ظرفیت، محل اجراء، میزان پیشرفت فیزیکی، و …) در جدول زیر آورده شده است.
مطابق جدول فوق مشاهده می شود که تعداد ٩ طرح در دست اجراء صابون بهداشتی با مجموع ظرفیت ٤٢٢٠٠ تن وجود دارد که طی سا لهای آتی به بهره برداری خواهند رسید. شایان ذکر است که با توجه به مشکلاتی که در مراحل ساخت و اجراء و تولید بوجود می آید که قبلاً نیز به آن اشاره شد و همچنین عدم بهره برداری از ١٠٠ درصد ظرفیت، می توان به طور متوسط ٥٠ درصد از ظرفیت های فوق را به عنوان افزایش ظرفیت تولید صابون بهداشتی کشور در نظر گرفت.
بنابراین: میزان تولید صابون بهداشتی کشور تا سال ١٣٩٠ حدود ١٦٥٠٥٢ تن در سال برآورد می شود.
روند واردات به کشور :
واردات انواع صابون های بهداشتی به کشور طی ٥ سال گذشته به شرح زیر می باشد.
بررسی نشان می دهد که مبادی وارداتی انواع صابون های بهداشتی ایران طی سال های گذشته عمدتاً کشورهای مالزی، ترکیه، فرانسه و آلمان می باشد.
بررسی روند مصرف :
برآورد مصرف ظاهری (تولید به علاوه واردات منهای صادرات) صابون های بهداشتی در ایران به شرح زیر می باشد.
همانطوری که مشاهده می شود روند مصرف صابون های بهداشتی در کشور طی سا لهای اخیر رشد صعودی داشته و این نشان از وجود پتانسیل های بسیار بالای مصرف برای این محصول در داخل کشورمی باشد.
در واقع هرچه کشورهای جهان از نظر بهداشت و ثروت، اقتصاد و توسعه صنعتی پیشرفته تر هستند، سطح بهداشت فردی و عمومی آن ها نیز بالا رفته و بالطبع مصرف مواد بهداشتی آنها نیز بیشتر است.
١ کیلوگرم بوده که این رقم کمتر از نصف سرانه مصرف / سرانه مصرف صابون بهداشتی در ایران ٥ صابون بهداشتی در کشورهای پیشرفته می باشد. بنابراین هنوز در کشور ما رعایت بهداشت عمومی توسط کلیه افراد در حد استاندارد جهانی نبوده و مصرف صابون بهداشتی بایستی به استاندارد جهانی برسد. به عبارتی پتانسیل مصرف صابون بهداشتی در کشور دو برابر حالت فعلی بوده که با فرهنگ سازی و سرمایه گذاری و ارائه محصولات مرغوب با کیفیت استاندارد، بایستی به این مهم نائل آمد.
مشاهده می شود جهت رسیدن به متوسط مصرف جهانی صابون بهداشتی که نمادی از پیشرفت و توسعه صنعتی هر کشور می باشد تا سال ١٣٩٢ نیازمند ٢٥٠٠٠٠ تن صابون بهداشتی در کشور می باشیم.
بررسی روند صادرات محصول از آغاز برنامه سوم و امکان توسعه آن
صادرات انواع صابون های بهداشتی به کشور طی ٥ سال گذشته به شرح زیر می باشد.
کشورهای هدف صادراتی انواع صابون های بهداشتی ایران طی سال های گذشته عمدتاً کشورهای پاکستان، افغانستان، ارمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، عراق، قرقیزستان، نیجریه، گرجستان، آذربایجان، فنلاند سنگال، اتریش، روسیه و امارات متحده عربی بود هاند.
رشد چشمگیر صادرات صابون های بهداشتی در سال اخیر نشان از وجود بازارهای صادراتی قابل ملاحظه دارد که مسلماً این بازارها در آینده قابل توسعه می باشند.
عمده ترین مشتریان خارجی ایران کشورهای تازه استقلال یافته از شوروی سابق می باشند. با توجه به اینکه این کشورها از نظر صنعتی در زمره کشورهای رتبه دوم (در حال توسعه) بوده و اینکه در کشور ما با توجه به وجود و دسترسی آسانتر به مواد اولیه، امکان تولید صابون نسبت به آن کشورها بیشتر است، بنابراین امکان توسعه صادرات نیز قوت بیشتری دارد. علاوه بر این نزدیکی مسافت نیز دلیل دیگری بر افزایش توان صادراتی خواهد بود.
دو کشور عراق و افغانستان نیز که با کشور ما همجوار بوده و با توجه به شرایط استراتژیک ویژه ای که دارند می توانند به عنوان بازارهای اصلی صادراتی برای کشور ما باشند. روابط سیاسی نزدیک، بعد مسافت، نیاز شدید این کشورها به توسعه و… از عوامل مهم انتخاب این کشورها جهت صادرات انواع صابون های بهداشتی می باشد.
بنابر جمیع موارد فوق می توان گفت که سرانه مصرف صابون بهداشتی در کشورهای هدف صادراتی ایران نیز مسلماً از استاندارد جهانی پایی نتر بوده و در حداقل پیش بینی ها بایستی سرانه مصرف این کشورها به دو برابر حالت فعلی افزایش یابد که این خود می تواند دلیل محکمی بر وجود پتانسیل دو برابر شدن صادرات به این کشورها باشد.
مجوز های قانونی :
تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان و تاسیسات بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه تولید بخش سازمان صنایع صادر میگردد.
مراحل صدور جواز تاسیس :
1- پذیرش درخواست متقاضی صدور جواز تاسیس فعالیتهای صنعتی و تکمیل پرونده توسط مدیریت سازمان سازمان صنایع شهرستان .
2- بررسی پرونده از نظر مدارک و تطبیق با مصادیق والویتهای سرمایه گذاری در واحد صدور مجوز مدیریت سازمان صنایع .
3- تکمیل پرسشنامه جواز تاسیس ( فرم شماره یک ) توسط متقاضی .
4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره یک به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائید فرم پرسشنامه جواز تاسیس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تیپ و تجربیات کارشناسی و ارجاع پرونده به مدیریت .
5- ارجاع پرونده توسط مدیریت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تاسیس .
شرایط عمومی متقاضیان ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ) دریافت جواز تاسیس
1- اشخاص حقیقی
– تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
– حداقل سن 18 سال تمام
– دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم
2- اشخاص حقوقی
– اساسنامه ( مرتبط با نوع فعالیت )
– ارائه آگهی تاسیس و آگهی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی کشور
مدارک مورد نیاز:
1- ارائه درخواست کتبی به مدیریت سازمان سازمان صنایع شهرستان.
2- اصل شناسنامه وتصویر تمام صفحات آن
3- تصویر پایان خدمت یا معافیت خدمت سربازی
4- تصویر مدرک تحصیلی و سوابق کاری مرتبط با درخواست
5- یک قطعه عکس از هریک از شرکاء
6- تکمیل فرم درخواست موافقت با ارائه طرح صنایع تبدیلی و تکمیلی
7- پوشه فنردار
8- درصورت داشتن شرکت ، ارائه اساسنامه ، آگهی تاسیس و روزنامه ، مرتبط با فعالیت مورد درخواست
اصلاحیه جواز تاسیس :
1- ارسال درخواست متقاضی توسط سازمان سازمان صنایع شهرستان (متقاضی) به مدیریت و ارجاع به واحد صدور مجوز.
2- دبیرخانه در مورد تغییرات مدیریت ضمن بررسی اصلاحیه صادر و به اطلاع اداره تخصصی میرساند.
3- دبیرخانه در موردی که نیاز به کارشناسی تخصصی دارد درخواست را به اداره تخصصی جهت بررسی و اعلام نظر ارجاع می دهد.
4- اداره تخصصی پس از بررسی وتائید به دبیرخانه صدور مجوز ارجاع میدهد.
5- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید مدیر اقدام به صدور اصلاحیه جواز تاسیس نموده و رونوشت آنرا به بخشهای ذیربط ارسال می نماید.
تعریف:
پروانه بهره برداری مجوزی است که پس از اتمام عملیات ساختمان و تاسیسات جهت فعالیت بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش سازمان صنایع صادر می گردد.
صدور پروانه بهره برداری :
1- تکمیل فرم درخواست پروانه بهره برداری توسط متقاضی و تائید و ارسال آن توسط سازمان صنایع شهرستان به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- تائید رئیس اداره تخصصی و ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز.
4- اخذ استعلام از ادارات ذیربط.
5- تهیه پیش نویس پروانه بهره برداری و تائید مدیریت.
6- صدور پروانه بهره برداری و ارسال رونوشت به بخشهای ذیربط.
مراحل صدور توسعه طرح :
1- تکمیل فرم درخواست توسعه طرح توسط شهرستان (متقاضی) و ارسال به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بررسی و اظهار نظر و بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی ) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید ادارات تخصصی در کمسیون بررسی طرحها مطرح می نماید و در صورت عدم تایید کمسیون به شهرستان و متقاضی اعلام مینماید و در صورت تایید از ادارات ذیربط استعلام می نماید.
4- ارجاع به اداره تخصصی جهت بررسی طرح توسعه.
5- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت صدور موافقت با توسعه طرح پس از تایید مدیر.
6- ارسال رونوشت به بخشهای و ادارات تخصصی و سازمانهای ذیربط.
فصل دوم
روش انجام کار
جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :
ابتکار و نوآوری در کلیه رشته ها می تواند عامل پیشرفت و توسعه قرار گیرد در بخش تولید محصولات فرفورژه نیز که بازار رقابتی بسیار شدیدی دارد استفاده از ایده های نو و نوآوری و خلاقیت می تواند به عامل موفقیت تبدیل شود ، متد های نوین تبلیغاتی یکی از عوامل پیشرفت و توسعه اقتصادی در کشور های صاحب سبک در صنعت میباشد ، الگوبرداری از این روشها برای معرفی کالا و محصولات می تواند به عنوان یک ایده نو مورد استقیال قرار گیرد .
مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز از لحاظ مفید بودن و توانایی کار :
شرح دقیق و جامع فرآیند و سپس ترسیم شماتیک جریان
مواد اولیه پس از ورود به واحد در انبار ذخیره و آنگاه بطور جداگانه توزین و وارد تانک های ذوب مربوطه )چربی، سودا، آب نمک( می گردند. عمل ذوب توسط بخار انجام میگیرد و مواد توسط پمپ های انتقال به دیگ پخت صابون نسبتاً تکمیل گردد. پس از مرحله تولید چربی به صابون، به علت اینکه جرم ١٢٧٦ فاز پائینی که شامل kh/m ٨٠٠ و گلیسیرین بیشتر ٣ kh/m حجمی صابون پخته شده کمتر گلیسیرین است تخلیه و فاز بالایی وارد خشک کن می گردد. فاز حاوی گلیسیرین که با نمک و … آغشته است می تواند برای استحصال گلیسیرین مورد بازیابی قرار گیرد که چون عمل پرهزینه ای است معمولاً به همان صورت اولیه برای استفاده به کارخانه های کود شیمیایی فروخته میشود. فاز وارد شده به خشک کن با از دست دادن رطوبت به صورت قطعات سفتی در آمده که پس از عبور از رنده مجدداً خرد شده آنگاه در سیلو ذخیره می گردد. پس از آن وارد میکسر شده همراه با اسانس و رنگ و دی اکسید تیتانیم و سیلیکات سدیم مخلوط می گردد. آنگاه جهت اختلاط بیشتر که باعث بالارفتن کیفیت صابون میشود از دستگاه تری رول که سه غلتک افقی با حرکت در جهت مخالف است استفاده میشود. صابون پس از عبور از تری رول به صورت صابون پخت شده با عبور از میز برش به قعطات مورد نظر بریده و سپس در ماشین پرس علامت مربوطه روی آن حک می گردد. آنها به قسمت بست هبندی رفته آماده ارائه به بازار میگردد. مدت زمان لازم جهت پرکردن دیگ های پخت یک ساعت و تخلیه و شستشو نیم ساعت می باشد.
بررسی مناطق، مراحل و شیوه های کنترل کیفیت
کنترل کیفیت در سه مورد مواد اولیه، مواد نیم ساخته و محصول نهایی باید انجام گیرد:
مواد اولیه: نظر به اینکه کیفیت صابون، ارتباط مستقیم با نوع اسید چرب و میزان خلوص آن دارد بنابراین بایستی قبل از مصرف مواد اولیه به خصوص در مورد چربی، آزمایشات لازم جهت تعیین خلوص انجام پذیرد. در این رابطه درصد اسید چرب، درجه ذوب و رطوبت اندازه گیری می شود.
سود مصرفی نیز توسط تیتراسیون اندازه گیری می شود و از آنجائیکه میزان اسید چرب در مواد اولیه متفاوت است بایستی قبلاً در آزمایشگاه میزان سود مورد نیاز جهت تهیه صابون تعیین شود. سایر مواد افزودنی مانند اسانس، تثبیت شونده ها و … بایستی در حد استاندارد باشد که اگر منبع مورد استفاده شرکت معتبری باشد نیازی به انجام آزمایشات خاص نمی باشد.
کنترل کیفیت در حین تولید
در چند مرحله این عمل باید صورت گیرد:
١- کنترل شیمیایی پس از خشک کن از نظر درصد رطوبت و درصد وزن مواد ترکیب شونده )تعیین میزان رطوبت مجاز که حداکثر ١٥ % و در صابون رختشویی ٢٠ % است(
٢- تعیین میزان نمک: فاز صابونی در تانک پخت پس از شستشو با آب نمک و آب خالص بایستی کمتر از ٥٥ % براساس صابون خشک باشد.
٣- اندازه گیری میزان سود در فاز صابون می بایستی در تانک پخت کنترل شود، میزان قلیائیت نبایستی ٠ درصد باشد. / بیشتر از ٠٧
٤- اندازه گیری اسید چرب در فاز صابونی از فاکتورهای مهم کیفیت است و بایستی در تانک پخت صابون ٢% است
٥- کنترل فیزیکی پس از عبور از کاتر از نظر سالم و کامل بودن برش و ابعاد
٦- کنترل فیزیکی پس از عبور از دستگاه پرس از نظر کیفیت ظاهری و نوع مارک زده شده.
کنترل های شیمیایی لازم در آزمایشگاه و توسط مسئول مربوطه انجام می گیرد و کنترل های فیزیکی توسط چشم الکترونیکی )در ماشین های پیشرفته تر( و یا توسط کارگر انجام می گیرد.
کنترل کیفیت محصول نهایی
جهت کنترل کیفیت محصول نهایی یک سری آزمایشات با توجه به نوع محصول مربوطه و استانداردهای موجود باید انجام گیرد. در ذیل به مواردی از این دست اشاره می شود:
الف ) تجزیه صابون و تعیین مقدار کل اسیدهای چرب خام:
تعریف مقدار کل اسیدهای چرب خام عبارت است از مواد چرب غیر محلول در آب که بوسیله تجزیه کردن صابون با یک اسید معدنی قوی تحت شرایط ذکر شده )استاندارد ملی شماره ٣٤٩ ) حاصل شود. این عبارت شامل موارد غیر صابونی گلیسیریدها و هر نوع اسید رزینی دیگر نیز می باشد که علاوه بر اسیدهای چرب در صابون وجود داشته باشد.
اساس آزمایش اسیدهای چرب را با دی اتیل اتر استخراج کرده و با محلول سود در اتانول عیار آن را می سنجیم. روش قالب موم: صابون را حل کرده و اسیدهای چرب آن را بوسیله اسیدی کردن کاملاً جدا کرده و سپس آنها را با موم زنبور بشکل قالب حامد در آورده و آن را با آب داغ شسته و پس از خشک کردن وزن می کنیم.
ب) تجزیه صابون و تعیین مقدار قلیائی آزاد:
چون صابون ها دارای کمی چربی خنثی غیر صابونی می باشند روش کاملی برای انداز هگیری قلیائی آزاد موجود در آنها وجود ندارد چون وقتی که نمونه صابون حل گردید قلیائی موجود در آن بوسیله چربی های خنثی صابونی می کردند ( و روشی که برای اندازه گیری قلیائی ها وجود دارند بطور رسمی و ( KOH قراردادی می باشد) برای صابون های سدیمی سود و برای صابون های پتاس در روش اول اتانول را باید در مورد صابون های سدیم معمولی بکار برد ولی چون وجود مواد اضافه در نتیجه آزمایش ایجاد اشتباه م یکند این روش در مورد صابون های پتاسیم به علت حل شدن کربنات پتاسیم در اتانول بکار نمی رود. در روش دوم روش کلرور باریم را باید در مورد تمام صابون های نرم پتاسیم و یا صابون های نرم مخلوط سدیم، پتاسیم بکار برد. بکار بردن این روش در مورد صابون های سدیم معمولی که مقدار قلیائی آزاد در آنها کافی نیست پیشنهاد نمی شود. قلیایی آزاد در صابون نرم عبارت است از مقدار یون هیدروکسید که بر حسب پتاس تعیین می گردد و این قلیایی را پس از رسوب گیری با کلرور باریم در تحت شرایط عمل که گفته شد در محلول جستجو می کنند.
بررسی مواد اولیه مورد نیاز طرح
در جدول زیر میزان مواد اولیه جهت تولید ٦٠٠٠ تن در سال صابون بهداشتی برآورد شده است.
پیشنهاد منطقه مناسب برای اجرای طرح
انتخاب محل استقرار طرح بستگی به عواملی مانند نزدیکی به منابع تامین مواد اولیه، نزدیکی به بازار مصرف داخلی، نزدیکی به محل صدور محصول، وجود امکانات زیر بنائی مناسب، دسترسی به انواع حامل های انرژی، وجود نیروی انسانی متخصص و ماهر و مسائل زیست محیطی دارد.
نزدیکی به منابع تامین مواد اولیه
ماده اولیه اصلی تولید صابون های بهداشتی روغن پالم، تالو، روغن نارگیل و اسید استئاریک بوده که عمدتاً وارداتی است. در نتیجه از حیث نزدیکی به منابع تامین داخلی و یا واردات مواد اولیه خارجی، استانهای جنوب کشور در اولویت قرار می گیرند.
نزدیکی به بازار مصرف
از نظر نزدیکی به بازار مصرف تمام نقاط کشور در اولویت قرار دارند ولی چنانچه بحث صادراتی مطرح گردد، مسلماً مناطق جنوبی با توجه به نزدیکی و دسترسی به آبهای آزاد در اولویت هستند.
تامین نیروی متخصص و امکانات زیر بنایی
برای دسترسی به امکانات زیر بنائی مانند زمین صنعتی، سیستم فاضلاب، برق، آب شیرین، شهرک های صنعتی در مناطق مختلف ایران دارای اولویت یکسان هستند و همچنین جهت تامین نیروی متخصص نیز، مناطق مختلف کشور دارای اولویت یکسان هستند.
در نتیجه با توجه به مطالب فوق:
ایجاد واحد تولید صابون بهداشتی در استانهای جنوبی (خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان) دارای اولویت بوده و سایر مناطق کشور در اولویت های بعدی می باشند
وضعیت حمایت های اقتصادی و بازرگانی
با توجه به وجود پتانسیل بالای تقاضا و کمبود عرضه صابون های بهداشتی، طرح تولید صابون های بهداشتی از طرح های اولویت دار جهت سرمایه گذاری بوده بطوریکه وزارت صنایع آن را برای چندین استان کشور در زمره طرح های دارای اولویت سرمایه گذاری معرفی نموده است.
در زمینه حمایت های تعرف های جهت ماشین آلات و محصولات، خوشبختانه تمامی ماشی نآلات مورد نیاز این طرح در داخل کشور قابل ساخت و تامین بوده و مشکلات وارداتی وجود نخواهد داشت. جهت صادرات محصول نیز خوشبختانه در حال حاضر هیچ گونه تعرفه ای برای صادرات محصول وجود نداشته و تولیدکنندگان داخل بدون پرداخت هزین های محصولات خود را صادر نموده و تحت حمایت مشوق های دولتی نیز قرار می گیرند.
در حال حاضر یکی از برنامه های دولت، تخصیص تسهیلات به طرح های صنعتی و زودبازد ه می باشد. این تسهیلات با توجه به میزان و نوع سرمایه گذاری )ارزی و ریالی( محل احداث واحد از حیث احداث واحد در شهرک های صنعتی، احداث واحد در استانهای محروم و یا غیر محروم و… دارای ضوابط خاصی می باشد
فصل سوم
امور مالی طرح
سرمایه گذاری ثابت طرح :
خرید دفتر کار :
در نظرات آپارتمانی به مساحت 60 متر مربع به عنوان دفتر شرکت خریداری شود که در این دفتر قسنت های بازاریابی طراحی تور و سایت دانستنی نیست و امور مالی و بایگانی و آرشیو مستقر شود که هزینه خرید هر متر مربع به مبلغ 15000000 ریال پیش بینی می شود. بنابراین قسمت خرید آن به شرح ذیل خواهخد بود.
جهت تغییرات داخل و بیرون نما از قرار هر متر مربع 300000 ریال پیش بینی می شود که هزینه نمایند بنابراین هزینه آن عبارت خواهد بود .
هزینه زمین :
با توجه به مکان یابی طرح و متراژ مورد نیاز زمین که در حدود ٥٠٠٠ متر مربع پیش بینی می گردد، هزینه خرید زمین برابر ٧٥٠ میلیون ریال برآورد می گردد.
هزینه محوطه سازی :
هزینه ساختمان سازی :
هزینه حق انشعاب ها :
هزینه ماشین آلات و تجهیزات :
وسایل اداری و خدماتی
ماشین آلات حمل و نقل درون/ برون کارگاهی
هزینه های قبل از بهره برداری
هزینه سرمایه گذاری ثابت :
فصل چهارم
جمع بندی – نتیجه گیری و پیشنهادات
نتایج حاصله از اجرای طرح :
در این گزارش طرح تولید صابون بهداشتی با ظرفیت ٦ هزار تن در سال مورد بررسی قرار گرفت که نتایج به شرح زیر می باشد:
– صابون بهداشتی از نظر کاربرد دامنه وسیعی داشته و یکی از اقلام ضروری و مصرفی کلیه سطوح و اقشار جامعه است.
– این محصول به طور کلی جایگزینی نداشته و رقابت در نوع و تنوع گونه های آن است.
– پتانسیل مصرف این کالا با توجه به در حال توسعه بودن کشور، رو به افزایش است.
– در میان کشورهای همسایه تقریباً تمامی آنها مصرف کنندگان بالقوه و بالفعل این محصول هستند و می توانند به عنوان بازارهای صادراتی قابل ملاحظه مدنظر باشند.
– طی سال های آتی کمبود ١٠٠ هزار تنی این محصول در کشور وجود دارد.
– این طرح در تمام استان های کشور قابل اجراء می باشد.
بنابراین:
سرمایه گذاری بر روی طرح تولید صابون های بهداشتی با ظرفیت ٦ هزار تن در سال در استان های جنوبی کشور (خوزستان و بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان ) به سرمایه گذار پیشنهاد می گردد
41