بیماری هپاتیت
انواع بیماری های کبدی کبد مثل سایر اندام های بدن به انواعی از بیماری ها مبتلا می شود. به طور کلی می توان این بیماری ها را به 5 گرون عفونی، خود ایمنی، شیمیایی و دارویی، متابولیکی، عروقی و سرطان ها تقسیم کرد. از نظر بافت شناسی در اغلب این بیماری ها، سلول های دفاعی بدن (انواع گلبول های سفید) به بافت کبد نفوذ می کنند. این حالت را التهاب کبد یا اصطلاحاً هپاتیت می نامند.
الف) هپاتیت های عفونی: بسیاری از عوامل عفونی قابلیت ایجاد عفونت کبد را دارند. این عوامل به سه گروه عمده ویروس ها، باکتری ها و انگل ها تقسیم می شوند.
1ـ هپاتیت ویروسی: برخی ویروس ها منحصراً بافت کبد را آماج حملات خود قرار می دهند. این گروه ویروس ها به نام ویروس های هپاتیت مشهور بوده و برحسب تقدم و تاخر زمان کشف با حروف انگلیسی از A تا G نامگذاری شده اند. هر یک از این ویروس ها متعلق به یک خانواده از ویروس ها بوده و از نظر طبقه نبدی هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند. بنابر این به هم تبدیل نمی شوند. غیر از ویروس های فوق الذکر برخی ویروس های دیگر هم توانایی درگیر کردن کبد را دارند ولی این درگیری منحصر به کبد نیست و ممکن است بیماری های دیگری بجز هپاتیت ایجاد کنند. از این گروه می توان به ویروس های سرخجه و سرخک اشاره کرد.
2ـ هپاتیت باکتریایی: شیوع این بیماری بسیار نادر است هیچ باکتری به طور اختصاصی کبد را درگیر نمی کند، بلکه برحسب شدت بیماری زایی ممکن است کبد هم دچار عفونت شود.
3ـ هپاتیت انگلی: برخی انگل ها به طور خاص علاقه به کبد داشته و در عروق آن جا می گیرند. از این گروه می توان به فاسیولاهپاتیکا اشاره کرد. این انگل در نواحی شمالی ایران به خصوص گیلان شایع بوده و از طریق حلزون به دام های اهلی و با خوردن گوشت این دام ها به انسان منتقل می شود. هر ساله همه گیری های کوچک و بعضاً بزرگی از آن مشاهده می شود. این انگل آسیب زیادی به بافت کبد وارد نمی کند و با درمان های ضدانگلی قابل علاج است.
در تحقیق صورت گرفته , تعداد کل نمونه های بررسی شده ,102 نفر می باشد مشتمل بر : 101 نفر با جنسیت مذکر و یک نفر با جنسیت مونث. دامنه سنی افراد بررسی شده بصورت ذیل می باشد :
( جدول 4-1 )
0-9 سال : 10 نفر 10 -19 سال : 26 نفر 20 -29 سال : 24 مورد
30 -39 سال : 14 مورد 40 سال و بیشتر : 18 مورد
نمودار (4-1) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب گروه سنی
جدول (4-2) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب ابتلاء به هپاتیت و گروه سنی
هپاتیت
گروه سنی
دارد
ندارد
کل
تعداد
درصد
تعداد
درصد
تعداد
درصد
9-0
2
20
8
80
10
100
19-10
4
4/15
22
6/84
26
100
29-20
3
5/12
21
5/87
24
100
39-30
3
4/21
11
6/78
14
100
40 و بیشتر
3
7/16
15
3/84
18
100
کل
102
100
94/0= p- value 06/0 = Z : Mann- whitney
با توجه به جدول فوق و آزمون من- ویتنی میزان شیوع در گروه های سنی مختلف قضاوت معنی داری ندارد . ( 94/0 = P )
– تعداد موارد هموفیلی بر حسب نوع هموفیلی : (جدول 4-3 )
هموفیلی A : 89 نفر هموفیلی : B23 نفر
جدول (4-3) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب نوع هموفیلی
– تعداد بیماران بر حسب شدت هموفیلی : ( نمودار 4-4)
هموفیلی شدید : ( Severe ) سطح فاکتور انعقادی : 1 % وکمتر :36 نفر
هموفیلی متوسط : ( Moderate )سطح فاکتور انعقادی : 2 – 5 % 22 :نفر
هموفیلی خفیف : ( mild )سطح فاکتور انعقادی :بیشتر از 5 44: % نفر
نمودار (4-4) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب شدت هموفیلی
– شایعترین علایم کلینیکی که بیماران به علت آن مراجعه کرده بودند ,عبارت بودند از :
همارتروز : 44 نفر خونریزیها و اعما ل جراحی دندانی : 21 نفر اپیستاکسی : 18 نفر
هماتوم بافت نرم : 12 نفر اختلالات : CNS2 نفر اعمال جراحی : 2 نفر غیره : 3 نفر )نمودار 4-5(
نمودار (4-5) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب علائم کلینیکی
– محدودیت حرکتی ( بعلت همارتروز ) که بیماران بعلت آن مراجعه کرده بودند ,به سه دسته تقسیم گردید
( نمودار 4-6 )
محدودیت حرکتی خفیف ( تورم مفصل + درد خفیف + حرکات اتیو و پاسیو طبیعی ) 87 :نفر محدودیت حرکتی متوسط (تورم مفصل + درد شدید + کاهش دامنه حرکات اکتیو و پاسیو ): 12 نفر
محدودیت حرکتی شدید ( تورم مفصل + درد شدید + ناتوانی در حرکت دادن اندام ) : 2 نفر
نمودار(4-6) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب مقدار محدودیت حرکتی
از تعداد کل بیماران ( 102 نفر ) ,15 نفر مبتلا به هپاتیت فعال بودند که 2 نفر هپاتیت Bفعال و 13 نفر مبتلا به هپاتیت C فعال بودند . هیچکدام از 2 بیمار مبتلا به هپاتیت B فعال سابقه درمان قبلی را نداشتند ,و از 13 نفرمبتلا به هپاتیت C فعال , 9 نفر سابقه درمان قبلی و 4 نفر بدون سابقه درمان بودند . (جدول 4-7)
عفونت فعال
بدون سابقه قبلی درمان
با سابقه قبلی درمان
هپاتیت B
(1.8%) 2 نفر
———
هپاتیت C
4 (3.7 % )نفر
9 (8.5%) نفر
H.I.V
——-
——–
(جدول 4-7) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه مبتلا به عفونت فعال
– از تعداد کل بیماران ( 102 ) : 16 نفرسابقه درمان قبلی داشتند : هپاتیت: B 5 نفر و هپاتیت C : 11 نفر .هر 5 نفر مبتلا به هپاتیت , Bپاسخ کامل به درمان داده بودند . از 11 نفر مبتلا به هپاتیت C با سابقه قبلی درمان ,2 نفر پاسخ کامل به درمان ,8 نفر پاسخ نسبی به درمان و 1 نفر به درمان پاسخ نداده بود .
(جدول 4-8)
عفونت
پاسخ کامل به درمان
پاسخ نسبی به درمان
عدم پاسخ به درمان
هپاتیت B
(4.6%) 5 نفر
——-
——-
هپاتیت C
(1.8%) 2 نفر
(7.6%) 8 نفر
(0.9%) 1 نفر
H.I.V
——–
——-
——-
جمع
(6.6%) 7 نفر
(7.6%) 8 نفر
(0.9%) 1 نفر
( جدول 4 – 8 ) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب پاسخ به درمان
– از تعداد کل بیماران ( 102 نفر ) ,تعداد 73 نفر علایم ( Symptoms ) و نشانه های (Signs) طبیعی و تعداد 29 نفر علایم و نشانه های غیر طبیعی داشتند . شامل : ( جدول 4-9)
ضعف و خستگی : 27 نفر کاهش وزن : 9 نفر تب : 5 نفر غیره ( آسیت , هپاتومگالی ,اسپلنومگالی ,ایکتر و … )5 : نفر
جدول (4-9) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب علائم و نشانه های بیماران
– تعداد بیمارانیکه مارکرهای شناسایی ویروسی طبیعی داشتند :43 نفر ( از 102 نفر )
– تعداد بیمارانیکه مارکرهای شناسایی ویروسی غیر طبیعی داشتند : 59 نفر ( از 102 نفر ) بصورت فوق :
1- 2 : HBS-Ag + نفر 2- 26 : HBS-Ab+ نفر
3- : HCV-PCR + 13 نفر 4- : HCV-Ab +38 نفر
5- : HIV-Ab + —-
ازتعداد کل بیماران (102 نفر ) , تعداد 83 نفر دارای آنزیمهای کبدی( SGOT,SGPT ) کاملا" طبیعی , و تعداد 19 نفر آنزیمهای کبدی افزایش یافته داشتند : ( جدول 4-10 )
آنزیمها
طبیعی) 40≥ )
80 -41
80 – 120
≥121
SGOT
(84%) 86 نفر
(14 %) 15 نفر
—-
(0.9%) 1 نفر
SGPT
(84.3) 87 نفر
(13.6%) 14 نفر
(0.9%) 1 نفر
(0.9%) 1 نفر
جدول( 4-10) توزیع فراوانی افراد تحت مطالعه بر حسب مقادیر آنزیم های کبدی
1