موضوع: بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان ……..
The Relationship between Internet authorized network with communication skills high school girls Baft Rezvan
بیان مساله:
مهارت های ارتباطی1 به منزله آن دسته از مهارت هایی هستند که به واسطه آن ها افراد می توانند درگیر تعاملات بین فردی و فرایند ارتباط شوند یعنی فرایندی که افراد در طی آن اطلاعات، افکار و احساس های خود را از طریق مبادله پیام های کلامی و غیر کلامی با یکدیگر در میان می گذارند(هاریجی2 و دیکسون3، 2004). این مهارت ها مشتمل بر مهارت های مربوط به درک پیام های کلامی و غیر کلامی، نظم دهی به هیجان ها، گوش دادن، بینش نسبت به فرایند ارتباط، قاطعیت در ارتباط است که اساس مهارت های ارتباطی را تشکیل می دهند (حسین چاری و فداکار، 1384).
استیل (1991) معتقد است که گوش دادن عبارت است از فرآیند آموخته شده و پیچیده حس کردن، تفسیر، ارزیابی، ذخیره سازی و پاسخدهی به پیام های شفاهی. گوش دادن موثر، مشارکت فعال در یک گفت و شنود، و فعالیتی است که گوینده را در انتقال منظور خویش، یاری می کند (امین چهار سوقی، 1381). کنترل عواطف به عنوان مقوله دیگری از مهارت های ارتباطی نقش مهمی در برقراری، تداوم و سلامت روابط اجتماعی ایفا می کند. مفهوم هوش هیجانی نیز تا حد زیادی ناظر بر اهمیت و تاثیر این جنبه از فرایند روابط اجتماعی است. به طور خلاصه، مقوله کنترل عواطف ناظر به توان ابراز احساسات و کنترل آن و نیز کنار آمدن با عواطف دیگران است (حسین چاری و فداکار، 1384).
توانایی دریافت و ارسال پیام های واضح ارتباطی که از آن به صورت درک پیام یاد می شود، نیز به عنوان یکی دیگر از مقوله های مربوط به مهارت های ارتباطی مطرح می باشد. نه تنها دریافت و ارسال پیام به معنای عام، بلکه توانائی کشف معنای حقیقی پیام های کلامی و غیر کلامی در ارتباط اجتماعی نیز حائز اهمیت است. در واقع توانائی درک چگونگی تاثیر گذاری در روابط اجتماعی و نیز توانایی فهم دیگران که از آن تحت عنوان "بینش نسبت به فرآیند ارتباط" یاد می شود نیز یکی دیگر از مهارت های ارتباطی می باشد. "قاطعیت" یا فعال بودن در ارتباط نیز یک مهارت ارتباطی است. این مهارت ناظر بر برخورداری از جسارت بدان حد است که فرد بتواند صرف نظر از واکنش عاطفی دیگران سئوالات و ابهامات خود را بیان کند (حسین چاری و فداکار، 1384).
شرایط جدید ارتباطی قرن حاضر، فضای خاصی را برای نوجوانان حاکم کرده است. ارتباط کامپیوتری، عادات ارتباطی کاربران خود را شکل داده و در فرآیند ارتباطات فرهنگی، انقلابی ایجاد می کند و باعث پدید آمدن جامعه مجازی می شود (عطاران، 1382).
اینترنت با چندین روش مختلف مثل ایمیل، پیام رسان فوری، گفت و گوی بر خط، اعلانات الکترونیکی و وبلاگ، جایگاه خود را به عنوان روشی برای ارتباط محکم کرده است. این کارکرد تعاملی میان فردی به افراد این امکان را می دهد که آنلاین شده و با سرعت بالا و قیمت نسبتاً کم با دیگران ارتباط داشته باشند. به این دلیل، اکنون اینترنت در حال تبدیل شده به بخشی از زندگی روزمره نه تنها در جوامع پیشرفته، بلکه در فعالیت های هسته دار و در غالب گروههای اجتماعی در اکثر دنیا است (کاستلز4، 2002).
برخی از محققان اظهار می کنند که استفاده از اینترنت روابط میان افراد را با تکنولوژی های پیشرفته بهبود می بخشد و شبکه های ارتباط اجتماعی را قوی تر می کند (هامپتون5 و ولمن6، 2000؛ پاپاچاریس7، 2002). استرن معتقد است فضای مجازی به عنوان رسانه ای با "پهنای باند پایین" در مقایسه با تعامل چهره به چهره فرصت بیشتری برای دخیل کردن فرآیندهای تفسیر، تخیل، آرزوهای طرفین تعامل در گفتگو، فراهم می آورد. همچنین میلر معتقد است: ارتباطات الکترونیکی دامنه جدیدی از چارچوب های تعامل را با آداب و رسومی مخصوص وضع می کند که اگر چه از نظر تعاملات دنیای واقعی و یا حضور فیزیکی فقیرترند، اما فرصت ها و چالش های جدیدی را در ارائه و نمایاندن خود در دنیای کنونی فراهم می کنند (ذکایی و خطیبی، 1385).
از طرفی، به رغم امتیازات مثبت اینترنتی از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات ارتباطی جنبه های منفی نیز دارد. دانش آموزان ممکن است در معرض مطالب و تصاویر خشن و غیر مجاز موجود در پایگاههای اینترنتی قرار کیرند. دسترسی به چنین مطالبی ممکن است کاملاً تصادفی یا عمدی باشد. هر دو طریق دستیابی مورد توجه متخصصان بوده است و کارشناسان نسبت به صدمات جبران ناپذیری که از طریق این گونه برنامه ها به کودکان و نوجوانان می رسد به ویژه ایجاد مسائلی مانند انحرافات جنسی، خشونت، اعتیاد، رفتارهای ضد اجتماعی، سست شدن مبانی خانواده، اشاعه جرم و جنایت در طیف وسیع، مکرراً هشدار داده اند (شرودر، 1383).
در سبب شناسی، علت به وجود آمدن این آسیب ها را دو علت کمی و کیفی در استفاده از اینترنت می دانند. علت کمی به پژوهش های متعددی تاکید دارد که میزان ساعات زیاد استفاده از اینترنت را بررسی کرده اند. یانگ8 (1996) اشاره می کند که فرد وابسته به اینترنت کسی است که حداقل 38 ساعت در هفته یا 8 ساعت در روز، وقت خود را صرف استفاده از اینترنت می کند. به نظر هولمز (1998) فردی که بیش از 19 ساعت در هفته از اینترنت استفاده می کند، به اینترنت وابسته است. متخصصان در زمینه آسیب شناسی، محدودترین تعریف را برای طبقه بندی استفاده از اینترنت ارائه می دهند. به طوری که چنانچه فرد در روز 2 الی 3 ساعت از اینترنت استفاده کند یک کاربر معمولی، و چنانچه میزان استفاده او از اینترنت به 5/8 ساعت یا بیشتر برسد کاربری است که باید بررسی های آسیب شناسانه را درباره او انجام داد (لیم9 و ات، 2004).
علت کیفی، که در استفاده از اینترنت مهمتر از علت کمی است، به نوع فعالیت هایی مرتبط است که در اینترنت صورت می گیرد. پژوهش ها نشان می دهند بعضی فعالیت های اینترنتی (نظیر بازی ها و گفتگوهای اینترنتی) بیش از بقیه(پست الکترونیک، وبلاگ ها، گروههای خبری و ..) خاصیت آسیب زایی دارند (لیم و ات، 2004).
در همین راستا نتایج پژوهش مراتی و اسلام پناه (1391) نشان داد که بین وابستگی به اینترنت و مولفه های آغازگری و خاتمه، ابراز وجود، تقویت اجتماعی، همدلی و همکاری رابطه منفی معنی دار وجود دارد، اما بین وابستگی به اینترنت و مهارت جهت دهی رابطه معنی دار وجود ندارد. ساندرز10، تیفانی11، فیلد12 و کاپلان13 (2000) در مورد رابطه استفاده از اینترنت با افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان پژوهشی انجام دادند که نشان می دهد کابرانی که کمتر از اینترنت استفاده می کنند، نسبت به آنهایی که استفاده طولانی مدت می کنند، با مادر و دوستان خود رابطه مناسب و معنی دارتری دارند و این نتایج این احتمال را مطرح می کند که نوع روابط اجتماعی در ارتباط با میزان استفاده از اینترنت است.
بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که چه رابطه ای بین میزان استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان …….. وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت:
در اهمیت پژوهش حاضر باید گفت که اینترنت با داشتن ویژگی های منحصر به فردی مثل دسترسی آسان، سهولت استفاده، گمنامی کاربران، و هزینه پایین در سالیان اخیر به یکی از عمومی ترین رسانه های جمعی جهان تبدیل شده است. کشور ایران نیز از این رشد چشمگیر بی بهره نبوده است. آمار نشان می دهد که ایران با 76932300 نفر جمعیت در سال 2010 با 2/43% میزان ضریب نفوذ، بیشترین میزان استفاده از اینترنت (5/52%) را در خاورمیانه به خود اختصاص داده است. همچنین در بازه زمانی 2000 تا 2010، 189/13% رشد کاربرد داشته است (فیاض بخش و همکاران، 1390).
از طرف دیگر،جذابیت های اینترنت باعث می شود تا نوجوانان مجذوب آن شده و ساعت ها وقت خود را پای کامپیوتر بگذارنند که پیامد آن بازماندن از سایر جنبه های زندگی است. با توجه به ساختار سنی جوان کشور و نظر به اینکه نوجوانان آسیب پذیرترین قشر جامعه در برابر رفتارهای پرخطری همچون استفاده ناصحیح از کامپیوتر و اینترنت هستند، بدیهی است که هر گونه ضایعه و نارسایی در بهداشت جسمی و روانی و نیز، کاهش توانایی های این قشر حرکت ساز، به گونه ای غیر قابل اجتناب به کندی پیشرفت جامعه می انجامد و از طرف دیگر سلامت جسمی و روانی آنها ممکن است در درازمدت، روی سلامتی آحاد جامعه اثر منفی بگذارد. آمارها در ایران نشان می دهد که تعداد کاربران اینترنت در کشور در سال 1383 بیش از 6 میلیون نفر بوده که این تعداد روز به روز در حال افزایش است. با توجه به گسترش روز افزون استفاده از اینترنت در ایران به خصوص در میان جوانان و نوجوانان، در صورتی که از هم اکنون در پی طرح و اجرای برنامه های پیشگیرانه در این زمینه نباشیم، بزودی شاهد افزایش معضلات این حوزه خواهیم بود. این در حالی که تعداد مطالعات صورت گرفته در این زمینه از تعداد انگشتان دست هم تجاوز نمی کند. بنابراین نیاز به پژوهش های وسیع تر و دیدگاههای موشکافانه تر در زمینه میزان استفاده از شبکه های اینترنتی و مهارت های ارتباطی به شدت احساس می شود.
بنابراین با توجه به اینکه سلامت روانی کودکان و نوجوانان یکی از مقوله های مهم در مباحث روانشناسی و جامعه شناسی محسوب می شود همچنین با توجه به این مساله که امروزه بسیاری از دانش آموزان در مقاطع پایین تحصیلی به تلفن همراه و اینترنت دسترسی دارند و از آن استفاده های مختلفی به عمل می آورند لذا از جمله مشکلاتی که ممکن است برای دانش آموزان که به عنوان آینده سازان جامعه در نتیجه اشتغال زیاد با تلفن همراه و اینترنت پیش بیاید، افت تحصیلی و کاهش عملکرد آموزشی آنان می باشد. بنابراین توجه به میزان استفاده از اینترنت و تاثیراتی که بر مهارت ارتباطی افراد می گذارد از اهمیت اساسی برخوردار است.
با بررسی های انجام شده در ایران، هیچ تحقیقی به بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان نپرداخته است. لذا بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان ضرورت پیدا کرد.
نتایج حاصل از این پژوهش، می تواند چشم اندازی روشن و عملی برای مشاوران و روان درمانگران فراهم نماید. به علاوه، نتایج پژوهش می تواند مبنای نظری و عملی مناسبی برای کاهش آسیب های اجتماعی در موسسات مختلف آموزشی و درمانی از قبیل مراکز مشاوره در دانشگاهها، کلنیک ها و غیره قرار گیرد. لذا بررسی بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان ضرورت پیدا نمود.
پیشینه:
اخوان ملائری، نوغانی، و مظلم خراسانی (1393) پژوهشی با هدف بررسی اثر شبکه اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی و میزان شادکامی افراد عضو در یکی از سایت شبکه های اجتماعی انجام دادند. داده ها با تکنیک پیمایش و روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با حجم نمونه 255 نفر جمع آوری و تحلیل شده است. نتایج نشان داد افراد با عضویت و مشارکت در این سایت شبکه های اجتماعی مواردی را بدین شرح به دست می آورند: افزایش شبکه های ارتباطی، عضویت در گروه های مختلف، تبعیت از هنجارها و قوانین، ایجاد اعتماد به دیگران و گروه ها، به دست آوردن اطلاعات و حمایت و در نهایت دسترسی به منابع مختلف که همگی این موارد مولفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی است. افزایش سرمایه اجتماعی در این سایت شبکه های مجازی بر تجربه و احساس مثبت تاثیر افزایشی و بر تجربه و احساس منفی تاثیر کاهشی می گذارد که نهایتا به افزایش شادکامی منجرمی شود؛ در نهایت، عضویت و مشارکت در شبکه های اجتماعی مجازی باعث افزایش سرمایه اجتماعی و در ادامه شادکامی افراد می شود.
مصطفوی کهنگی (1393) پژوهشی با هدف آسیب شناسی تاثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان انجام دادند. نتایج حاکی از آن است که استفاده یی از اینترنت با بتای 28 درصد تاثیر مستقیم بر انزوای اجتماعی استفاده کنندگان دارد.
مرآتی و اسلام پناه (1391) پژوهشی با هدف بررسی رابطه بین وابستگی به اینترنت و مهارت های اجتماعی دانشجویان انجام دادند. نمونه پژوهش شامل 291 دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور کنگاور بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده جهت انجام پژوهش پرسشنامه وابستگی اینترنت و پرسشنامه مهارت های اجتماعی دانشجویان بود. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین وابستگی به اینترنت و مولفه های آغازگری و خاتمه، ابراز وجود، تقویت اجتماعی، همدلی و همکاری رابطه منفی معنی دار وجود دارد، اما بین وابستگی به اینترنت و مهارت جهت دهی رابطه معنی دار وجود ندارد. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که مولفه های آغازگری و خاتمه، ابراز وجود، تقویت اجتماعی، همدلی و همکاری 83 درصد از واریانس وابستگی به اینترنت را تبیین می کنند.
فیاض بخش و همکاران(1390) پژوهشی با هدف استفاده از اینترنت و سلامت در دانشجویان: بررسی آگاهی، نگرش، و سبک زندگی مرتبط با اینترنت پرداختند. این بررسی یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه های پژوهش، دانشجویان کاربر اینترنت دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه خودساخته ای بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از آزمون مقدماتی استفاده شد و سپس با انجام آزمون- بازآزمون و محاسبه آلفای کرونباخ، سازگاری درونی آن بررسی شد. تحلیل نهایی داده ها با کمک آزمون دقیق فیشر و آزمون های من- ویتنی و کروسکال والیس انجام شد. نتایج نشان داد بررسی سبک زندگی شرکت کنندگان در پژوهش مشخص کرد که بیشتر از 50% آنان سبک زندگی نامطلوبی داشتند. تنها 4/4% شرکت کنندگان آگاهی مطلوبی نسبت به تاثیر اینترنت بر سلامت خود داشتند. در بررسی نگرش نسبت به تاثیر اینترنت بر سبک زندگی مشخص شد که 70% دانشجویان قبول داشتند کار با اینترنت می تواند سبب کاهش فعالیت بدنی شود و 47% با این موضوع که استفاده از اینترنت تمایل افراد را برای کشیدن سیگار افزایش می دهد موافق نبودند.
مناقب، زمانی، شمس، فرج زادگان (1387) پژوهشی با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی به شیوه بازخورد ویدئویی بر مهارت های ارتباطی اینترنتهای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مقایسه با گروه شاهد 1384 انجام دادند. این مطالعه از نوع مداخله ای آینده نگر و دوسوکور بوده و در سال 1384در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر روی اینترنتهای پزشکی انجام شده است. حجم نمونه براساس مطالعات قبلی با سطح اطمینان 95% و توان 80% برای هر گروه مورد و شاهد 20 نفر محاسبه گردید. هر دو گروه در ابتدا وارد کلاسهای آموزش به روش سخنرانی شدند و برای تعیین سطح مهارت های ارتباطی آنها بلافاصله از آنها امتحان OSECI بعمل آمد. سپس گروه مورد وارد کارگاه بازخورد ویدئویی شدند و دو ماه بعد از هر دو گروه امتحان OSCEII بعمل آمد. نتایج در نرم افزار spss11.5 با آزمونهای تی زوج، تی مستقل و آزمون مک نمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد هر دو گروه از نظر سن و ماه کارورزی تفاوت نداشتند (بترتیب با P=0.792 و )P=0.918. از نظر جنس نیز هر دو گروه یکسان بودند. نمرات مهارت های ارتباطی OSCEI هر دو گروه تفاوت نداشتند (p=0.53). ولی نمرات OSCEII در دو گروه با p=0.00 تفاوت معنی دار داشتند. در گروه مورد نمرات OSCEI با OSCEII تفاوت داشت (P=0.000). ولی مقایسه نمرات OSCEI با OSECII در گروه کنترل تفاوت نداشت (P=0.097).
مشایخ و برجعلی (1382) پژوهشی با هدف بررسی رابطه احساس تنهایی با نوع استفاده ار اینترنت در گروهی از دانش آموزان دبیرستانی انجام دادند. برای این منظور، در سال تحصیلی 82-1381 به روش نمونه گیری تصادفی از دو دبیرستان منطقه 8 تهران 42 دانش آموز دختر و 31 دانش آموز پسر انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، نسخه سوم مقیاس احساس تنهایی UCLA، پرسشنامه ای جهت تعیین نوع استفاده آزمودنی ها از اینترنت بود. نتایج نشان داد بین احساس تنهایی در دانش آموزان دختر دبیرستانی و چت کردن با اینترنت رابطه معنی داری وجود داشت. این نوع رابطه در مورد دانش آموزان پسر دبیرستانی تایید نشد. بین احساس تنهایی و استفاده آموزشی از اینترنت، رابطه معنی داری دیده نشد.
پژوهش های خارجی
دیورسل14 (2012)پژوهشی با هدف بررسی ارتباط شبکه های اجتماعی و مهارت های اجتماعی و مهارت های حل تعارض در بین دانشجویان پرداخت. برای این منظور نمونه ای به حجم 2277 از افراد با دامنه سنی 24-18 سال انتخاب نمودند. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد که بین استفاده از شبکه های اجتماعی و مهارت های ارتباطی و مهارت های حل تعارض در دانشجویان ارتباط معنادار وجود دارد.
سی هانا15 (2011)در پژوهشی به اررزیابی مهارت های ارتباطی در دانشجویان با توجه به اهداف استفاده از اینترنت پرداختند. برای این منظور نمونه ای به حجم 411 نفر 215 دختر و 196 پسر به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب کردند. نتایج بررسی ها آنها نشان داد که دانشجویانی که با توجه به اهداف اولیه خود از اینترتن استفاده می کنند از مهارت های ارتباطی بالاتری برخوردارند.
ساندرز و همکاران (2000) در مورد رابطه استفاده از اینترنت با افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان پژوهشی انجام دادند که نشان می دهد کابرانی که کمتر از اینترنت استفاده می کنند، نسبت به آنهایی که استفاده طولانی مدت می کنند، با مادر و دوستان خود رابطه مناسب و معنی دارتری دارند و این نتایج این احتمال را مطرح می کند که نوع روابط اجتماعی در ارتباط با میزان استفاده از اینترنت است.
اهداف:
هدف اصلی
– بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان ………
اهداف جزیی
1. بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت گوش دادن دختران دبیرستان ………
2. بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت توانایی دریافت و ارسال پیام دختران دبیرستان ………
3. بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت بینش نسبت به فرایند ارتباط دختران دبیرستان ………
4. بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت کنترل عاطفی دختران دبیرستان ………
5. بررسی رابطه استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت ارتباط توام با قاطعیت دختران دبیرستان ………
فرضیه ها:
فرضیه اصلی
– بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت های ارتباطی دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی
1. بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت گوش دادن دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
2. بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت توانایی دریافت و ارسال پیام دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
3. بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت بینش نسبت به فرایند ارتباط دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
4. بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت کنترل عاطفی دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
5. بین استفاده از شبکه های مجاز اینترنتی با مهارت ارتباط توام با قاطعیت دختران دبیرستان …….. رابطه وجود دارد.
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
استفاده از شبکه های اینترنت
تعریف مفهومی: متخصصان در زمینه آسیب شناسی، محدودترین تعریف را برای طبقه بندی استفاده از اینترنت ارائه می دهند. به طوری که چنانچه فرد در روز 2 الی 3 ساعت از اینترنت استفاده کند یک کاربر معمولی، و چنانچه میزان استفاده او از اینترنت به 5/8 ساعت یا بیشتر برسد کاربری است که باید بررسی های آسیب شناسانه را درباره او انجام داد (لیم و ات، 2004).
تعریف عملیاتی: : در پژوهش حاضر نمره ای است که فرد از پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ کسب می کند.
مهارت های ارتباطی
تعریف مفهومی: مهارت های ارتباطی به منزله آن دسته از مهارت هایی هستند که به واسطه آن ها افراد می توانند درگیر تعاملات بین فردی و فرایند ارتباط شوند یعنی فرایندی که افراد در طی آن اطلاعات، افکار و احساس های خود را از طریق مبادله پیام های کلامی و غیر کلامی با یکدیگر در میان می گذارند(هاریجه و دیکسون، 2004).
تعریف عملیاتی : در پژوهش حاضر نمره ای است که فرد از پرسشنامه تجدید نظرشده مهارت های ارتباطی کسب می کند.
روش:
روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است.
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان …….. را تشکیل می دهند.
روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای می باشد و تعداد نمونه 200 نفر در نظر گرفته شده است.
ابزار:
پرسشنامه تجدید نظر شده مهارت های ارتباطی16: این آزمون توسط کوئین دام برای سنجش مهارت های ارتباطی در بزرگسالان ابداع شده است، دارای 34 عبارت (گویه) است که مهارتهای ارتباطی را توصیف می کنند.. برای تکمیل آن، پاسخگو باید هر گویه را بخواند و سپس میزان انطباق وضعیت فعلی خود را با محتوای آن بر روی یک طیف لیکرت پنج درجه ای از 1 (برای هرگز) تا 5 (برای همیشه) مشخص کند. مهارت های ارتباطی فرعی که در این مقیاس مورد برسی قرار می گیرند شامل پنج مهارت گوش دادن، توانایی دریافت و ارسال پیام، بینش نسبت به فرایند ارتباط، کنترل عاطفی، و ارتباط توام با قاطعیت هستند. برای هر پاسخگو در هر یک از مهارت های ارتباطی پیش گفته- که در قابل خرده آزمون هایی شامل تعداد متفاوتی از گویه ها مطرح شده اند نمره جداگانه ای محاسبه می شود. علاوه بر این، حاصل جمع نمرات هر فرد در مجموع 34 عبارت نیز یک نمره کلی برای او بدست می دهد که مبین مهارت های ارتباطی آزمودنی است. بدیسان دامنه نمره محتمل برای هر فرد بین 34 تا 170 خواهد بود البته برخی از عبارات به دلیل ماهیت و محتوای آن ها، در محاسبه نمره به صورت وارونه نمره گذاری می شوند(حسین چاری و فداکار،1384).
حسی چاری و فداکار (1384) در پژوهش خود پایایی این آزمون را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 64/0 گزارش کردند. یوسفی (1385) ضریب پایایی این آزمون را به روش آلفای کرونباخ و دونیمه کردن به ترتیب برابر با 81/0 و 77/0 گزارش کرده است.
پرسشنامه اعتیاد به اینترنت(IAT)17: این پرسشنامه توسط کیمبرلی یانگ طراحی شده که دارای 20 گویه و براساس طیف لیکرت نمره گذاری می شود. گزاره های این آزمون براساس ملاک های DSM-IV برای تشخیص قماربازی بیمار گونه طراحی شده است. نمرات بدست آمده برای عر فرد، ئی را به سه گروه کابر عادی، کاربر در معرض خطر و کاربر معتاد طبقه بندی می کند. روایی پرسشنامه با استفاده از روش تشخیصی مورد تایید قرار گرفته است(ودی وان تو18 و مک ماریان19، 2004). پایایی ابزار در پژوهش کیم20 ( 2006) 90/0 گزارش شده است.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:
جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده ، از شاخص های و روش های آمارتوصیفی برای بدست آوردن فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و خطای استاندارد داده ها و سپس از آمار استنباطی برای بدست آوردن آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون چند گانه به کمک نرم افزار-22 spss استفاده خواهد شد.
منابع فارسی
اخوان ملائری، فائزه؛ نوغانی، محسن؛ و مظلم خراسانی، محمد. (13939. شبکه های اجتماعی مجازی و شادکامی. رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم: 24-1.
امین چهار سوقی، حامد. (1381). بررسی کارکرد مهارت گوش دادن موثر در سازمن. تدبیر، ماهنامه علمی-آموزشی در زمینه مدیریت، شماره 130، سال سیزدهم: 62-54.
حسین چاری، مسعود؛ و فداکار، محمد مهدی. (1384). بررسی تاثیر دانشگاه بر مهارت های ارتباطی براساس مقایسه دانش آموزان و دانشجویان، دانش و رفتار، شماره 15: ص 33-21.
ذکایی، محمد سعید و خطیبی، فاخره. (1385). اینترنت و تغییرات هویتی (پژوهشی در میان کاربران جوان حرفه ای). فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دوم، شماره 7: 34-23.
شرودر، کیت ای.(بی تا). نوجوانان در اینترنت. ترجمه فرناز فرود (1383)، تهران: حمید.
فیاض بخش، احمد؛ خواجه کاظمی، راضیه؛ سلیمانی نژاد، مرضیه؛ رحیمی، فاطمه؛ جهانگیری، لیلا؛ حیدری، سمانه؛ شمس، محسن. (1390). استفاده از اینترنت و سلامت در دانشجویان: بررسی آگاهی، نگرش، و سبک زندگی مرتبط با اینترنت. حکیم، دوره 14 ، شماره 2 : 105-96.
محسنی تبریزی، علیرضا؛ هاشمی، محمدرضا. (1390). تاثیر اینترنت بر هویت اجتماعی دانش آموزان (مطالعه موردی: دبیرستانهای شهر اراک در سال 88-87). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 3 ، شماره 2 (مسلسل 10) : 179-157.
مرآتی، علیرضا؛ و اسلام پناه، مریم. (1391). بررسی رابطه بین وابستگی به اینترنت و مهارت های اجتماعی دانشجویان. پژوهش های روان شناسی اجتماعی،دوره 2، شماره 8 : 43-24.
مشایخ، مریم؛ و برجعلی، احمد. (1382). بررسی رابطه احساس تنهایی با نوع استفاده ار اینترنت در گروهی از دانش آموزان دبیرستانی. تازه های علوم شناختی، دوره 5 ، شماره 1 (مسلسل 17): 44-39.
مصطفوی کهنگی، فرحناز. (1393). آسیب شناسی تاثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان. جامعه شناسی مطالعات جوانان، دوره 5 ، شماره 15: 156-143.
مناقب، سیداسماعیل؛ زمانی، احمدرضا؛ شمس، بهزاد؛ فرج زادگان، زیبا. (1387). بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی به شیوه بازخورد ویدئویی بر مهارت های ارتباطی اینترنتهای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مقایسه با گروه شاهد 1384. طب و تزکیه، دوره 16 ، شماره 4-3 (مسلسل 71-70) : 15-8.
یوسفی، فریده. (1385). رابطه هوش هیجانی و مهارت های ارتباطی در دانشجویان. فصلنامه روان شناسان ایرانی، سال سوم، شماره 9: ص 13-5.
منابع انگلیسی:
Castells, M. (2000). End of Millennium, The Information Age: Economy, Society and Culture Vol. III, Cambridge, MA; Oxford, UK: Blackwell.
Ceyhana, A. A. (2011). University Students' Problematic Internet Use and Communication Skills according to the Internet Use Purposes. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(1) : 69-77.
Drussell, J. (2012). Social Networking and Interpersonal Communication and Conflict Resolution Skills among College Freshmen.Master of Social Work Clinical Research Papers. Paper 21. http://sophia.stkate.edu/msw_papers/21
Hampton, K.N.; and Wellman B. (2000). Examining Community in the Digital Neighborhood: Early Results from Canada's Wired Suburb", in T. Ishida and K. Isbister (Eds) Digital Cities: Technologies, Experiences and Future Perspectives, New York: Springer Verlag.
Harigie, O.h. Dickson, D. (2004) Skills interpersonal communication research, theory and practice, Routlege NewYork, U.S.A.
Kim K, Ryu E, Chon M, Yuen E, Choi S, Seo J.(2006). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: A questionnaire survey. Int J Nurs Stud; 43: 185-192.
Lim, JinSook & et al, (2004). A Learning System for Internet Addiction Prevention, Proceedings of the IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies, (ICALT'04).
Papacharissi, Z. (2002). "The Presentation of Self in Virtual Life: Characteristics of Personal Home Pages", Journalism and Mass Communication Quarterly, 79 (3).
Sanders, Ch.E., Tiffany, M., Field, M.D., & Kaplan,M.(2000). The relationship of internet use to depressionand social isolation among adolescents. Adolescence, 35,237-242.
Widyanto L, McMurran M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyber Psychol Behav; 7(4): 443-450.
Young, Kimberly, (1996). Internet, the emergence of new clinical disorder, university of pitsburgh at Bradfard.
1 communication skills
2 Harigie, O. H
3 Dickson, D
4 Castells, M
5 Hampton, K.N
6 Wellman B
7 Papacharissi, Z
8 Young, K
9 Lim, J
10 Sanders, Ch.E
11 Tiffany, M
12 Field, M.D
13Kaplan,M
14 Drussell, J
15 Ceyhana, A. A
16Communication Skills Test- Revised
17Internet Addiction Test
18 Widyanto L
19McMurran M.
20 Kim K
—————
————————————————————
—————
————————————————————
1