از مهم ترین مراحل انجام یک تحقیق تهیه ابزار سنجش میباشد. شاخصهای مورد سنجش در این تحقیق، پیش از آنکه در قالب پرسشنامه به نظرسنجی گذاشته شود، در معرض قضاوت اساتید راهنما و مشاور قرار گرفت و نهایتاً پرسشنامه مورد توافق به عنوان ابزار جمعآوری دادهها استفاده شد. این پرسشنامه در مجموع شامل 38 سوال میباشد که در ابتدا مقدمهای برای مشخص نمودن موضوع مورد پرسش آورده شد و پس از آن سوالات تخصصی مطرح گردید. این بخش که به فرضیه های تحقیق اختصاص دارد، شامل 38 سوال است. در طراحی این قسمت سعی شده است که سئوالات پرسشنامه تا حد ممکن قابل فهم باشند. 18 سوال در خصوص عناصر مسئولیت اجتماعی است که شامل مسئولیت تجاری (6 سوال)، مسئولیت اخلاقی (6 سوال) و مسئولیت در جامعه (6 سوال) میباشد. همچنین 8 سوال در خصوص ترفیع که شامل تبلیغات (کیفیت ادراکی، 4 سوال) و تبلیغات (کمیت ادراکی، 4 سوال) میباشد. همچنین این پرسشنامه شامل 12 سوال برای سنجش تصمیمگیری به قصد خرید میباشد که شامل 3 سوال برای سنجش اعتماد، شامل 3 سوال برای سنجش رضایت، شامل 3 سوال برای سنجش وفاداری و در نهایت شامل 3 سوال برای سنجش قصد خرید است. برای طراحی این سوالات از طیف پنج گزینهای لیکرت استفاده گردیده است.
علت استفاده از مصاحبه نیز در این تحقیق آن است که مصاحبه باعث میشود مصاحبه شونده یا پاسخگو به خوبی نسبت به اهداف و اغراض و مقاصد پرسشها و نیز تحقق آگاه شود. بنابراین امکان درک، کشف و دریافت پاسخهای مناسب که محقق را برای دستیابی به حقیقت و واقعیت و کشف مجهول کمک نماید، فراهم میشود(حافظنیا،ص 175 1384). لذا در زمان پاسخگویی به پرسشنامههای این تحقیق، پژوهشگر از طریق مصاحبه ابهامات پاسخدهندگان را رفع نمود و از اینرو تمامی پرسشنامهها قابلیت استفاده را داشتند.
بررسی روایی و پایایی ابزار سنجش
یک آزمون خوب باید از تعدادی ویژگی مطلوب مانند عینیت، سهولت اجرا، عملی بودن، سهولت تعبیر و تفسیر، روایی و پایایی برخوردار باشد. مهم ترین موارد ذکرشده در این ویژگیها، روایی و پایایی است. (مومنی، 1386) که در اینجا به بررسی این دو مورد پرداخته میشود. اگر پرسشنامه دارای این دو معیار باشد این بدان معنی است که میزان یا درصد اشتباه محقق در اندازهگیری ملاکها و عوامل مورد نظر، اگر صفر نباشد به حداقل ممکن میرسد. به طوری که هر چه میزان اشتباه محقق در مورد ملاکها و عوامل اندازهگیری کمتر باشد اعتبار و قابلیت آن در اندازهگیری بیشتر میباشد. اعتبار در اندازهگیری را روایی و قابلیت اعتماد را پایایی میگویند. ابزار سنجش باید از روایی و پایایی برخوردار باشد تا محقق بتواند دادههای مناسب با تحقیق را گردآوری نماید، ابزار سنجش و آزمونهای استاندارد و میزان شده معمولاً از روایی و پایایی مناسبی برخوردارند(سرمد و همکاران، ص 169، 1385).
روایی1 پرسشنامه
مفهوم اعتبار به این سوال پاسخ میدهد که ابزار اندازهگیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را میسنجد. اعتبار یک تحقیق، میزان دقت شاخصها و معیاهایی است که در راه سنجش پدیده موردنظر (اندازهگیری به طور غیرمستقیم) تهیه شدهاند. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازهگیری نمیتوان به دقت دادههای حاصل از آن اطمینان داشت. روشهای متعددی برای تعیین اعتبار ابزار اندازهگیری وجود دارد(سرمد، ص 171، 1385). در این تحقیق از روش روایی صوری برای این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. بدین صورت که از تعدادی از صاحبنظران و محققان در زمینه تحقیق، در رابطه با میزان درستی و شفافیت سوالات پرسشنامه نظرخواهی به عمل میآید که بدین ترتیب از متخصصان صاحبنظر در این رشته از جمله استاد راهنما و استاد مشاور نظرخواهی به عمل آمد که آن ها اعتبار پرسشنامه را تایید کردند. در این پرسشنامه هدف دار بودن سوالات، کوتاه بودن پرسشنامه و پاسخگویی آسان آن لحاظ گردید. همچنین مقدمه کوتاه در ابتدا هر پرسشنامه همراه با توضیحات شفاهی جهت روان و ساده تر کردن مفهوم سوالات انجام شد.
پایایی2 پرسشنامه
قابلیت اعتماد یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازهگیری است(سرمد، ص 166، 1385). مقصود از قابلیت اعتماد یک ابزار اندازهگیری، آن است که اگر خصیصه مورد سنجش را با همان وسیله(یا وسیله مشابه و قابل مقایسه با آن) تحت شرایط مشابه دوباره اندازه بگیریم، نتایج حاصل تا چه حد مشابه، دقیق و قابل اعتماد است؟ یک وسیله معتبر آن است که دارای ویژگی تکرارپذیری و باز پدیدآوری باشد، یعنی بتوان آنرا در موارد متعدد بکار برد و در همه موارد نتایج یکسان تولید نماید. اگر روشهای اندازهگیری فاقد اعتبار کافی و معقول باشد اجرای پژوهش تجربی، بیمعنا خواهد بود(هومن، ص 228، 1374).
برای تعیین پایایی پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگیهای درونی ابزارهای اندازهگیری از جمله پرسشنامهها و یا آزمونهایی که خصیصههای مختلفی را اندازهگیری میکنند به کار میرود. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمرههای هر زیرمجموعه سوال های پرسشنامه یا زیر آزمون و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با استفاده از رابطه زیر مقدار ضریب آلفای کرونباخ را محاسبه نمود.
جدول 3-4 مفاهیم فرمول جهت محاسبه مقدار ضریب آلفای کرونباخ
α
ضریب پایایی کل آزمون
K
تعداد سوالات پژوهش
Si
واریانس مربوط به سوال i ام
2σ
واریانس کل سوالات آزمون
معمولا دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر(عدم ارتباط) تا 1 (ارتباط کامل) است. هر چه این معیار به مقدار یک نزدیکتر باشد نشاندهنده پایایی بالا و هر چه این مقدار به صفر نزدیکتر باشد نشاندهنده عدم پایایی پرسشنامه میباشد(سرمد و همکاران، ص 167، 1385).
محقق اقدام به بازنگری و بومیسازی شاخصهای مورد نظر با همکاری اساتید محترم راهنما و مشاور نموده است. بنابراین شاخصهای بکار رفته در پرسشنامه با ویژگیهای مخصوص فضای تحقیق مطابقت داده شده است. به منظور اجرای هر چه دقیقتر پرسشنامهها و همچنین بررسی مشکلات موجود در روایی و میزان پایایی آن، ابتدا پرسشنامه بر روی گروه کوچک 40 نفری اجرا شد و آلفای کرونباخ برای هر یک از سازهها و کل پرسشنامه با استفاده از نرمافزار SPSS به ترتیبی که در جدول 3-5 مشاهده میکنید، به دست آمد. در نهایت با اصلاحات لازم پرسشنامه نهایی طراحی شد و در نهایت بر روی گروه نمونه آماری اصلی به اجرا گذاشته شد.
جدول 3-5 ضرایب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه به تفکیک سازهها
آلفای کرونباخ
تعداد گویهها
متغیرها
کل پرسشنامهها
40 مورد اولیه
839/0
794/0
6
مسئولیت تجاری
مسئولیت اجتماعی
782/0
756/0
6
مسئولیت اخلاقی
970/0
928/0
6
مسئولیت در جامعه
936/0
911/0
4
تبلیغات (کیفیت ادراکی)
ترفیع
903/0
793/0
4
تبلیغات (کمیت ادراکی)
796/0
797/0
3
اعتماد
تصمیمگیری خرید
878/0
814/0
3
رضایت
866/0
854/0
3
وفاداری
926/0
837/0
3
قصد خرید
923/0
924/0
38
کل سوالات پرسشنامه
بسمه تعالی
پرسشنامه سنجش میزان اشباعیت بازار(صنعت) مواد غذایی
هر مخلوقی در این جهان روزی زاده میشود، رشد مییابد، اوج میگیرد و سرانجام به مرحله پایان عمر خویش میرسد. از اشرف مخلوقات تا تمامی جانداران، محصولات و خدمات،حتی بازارها و صنایع این گذر عمر را طی خواهند کرد. از طرفی دیگر با پیشرفت فناوری و امکان عبور ساده تر از مرزهای جغرافیایی، بازارها بیش از پیش متنوع و گسترده شدهاند. دیگر رقبا از لحاظ کیفیت و قیمت محصولات و خدمات تمایزی باهم ندارند، در نتیجه نفوذ در بازارها برای کسب سهم بیشتر نیازمند تدبیری خردمندانه است. با ظهور عصر سوم بازاریابی، تمرکز بر شیوههای نفوذ در این بازارها گستردهتر شدهاست. یکی از این روشها "مسئولیت اجتماعی شرکتها" میباشد، که موضوع اصلی پژوهشی است که در دست داریم. لذا خواهشمندم در این راه با دانش عمیقتان، با ارائه نظرات خود و انتخاب یکی از گزینهها در خصوص هریک از عبارات ارائه شده ما را یاری فرمایید. لازم به ذکر است که هدف از این پرسشنامه آگاهی از میزان اشباعیت و بلوغ بازار موادغذایی است.
متغیر
ردیف
سئوال
بسیار کم
کم
متوسط
زیاد
بسیار زیاد
بازار اشباع شده
1
میزان پویایی محصول (عرضه محصولات جدید)در صنعت موادغذایی چگونه است؟
2
میزان فروش محصولات در این صنعت چگونه است؟ (مقدار تقاضا از جانب مشتریان و جامعه)
3
میزان پیشرفته و پیچیده بودن محصولات در این صنعت چگونه است؟
4
تا چه حد ورود به این صنعت برای رقبای خارجی (از طریق واردات) دشوار است؟
5
در تولید محصولات این صنعت تا چه حد از نیروی انسانی استفاده می شود؟ (مقایسه با میزان استفاده از تکنولوژی)
6
میزان ارتقای مداوم بهره وری در این صنعت چگونه است؟
7
میزان ارتقای پیوسته ی انعطاف پذیری در این صنعت چگونه است؟
8
میزان ارتقای تکنولوژی در این صنعت چگونه است؟
بسمه تعالی
در جهانی که زادهی تغییر است، ایستا ماندن راه به جایی نخواهد برد!
با حضور موج جدید فناوری، افراد از مصرف کنندگان صرف به مصرف کنندگان فعال در تولید تبدیل شدهاند. امروزه شرکتها نیازمند مشارکت مصرفکنندگانشان از خلق ایدهای برای تولید محصول تا تجاری سازی آن می باشند. با ظهور نسل جدیدی از بازاریابی، قانون طلایی "مشتری پادشاه است" بیش از پیش خودنمایی می کند. بازاریابان امروزی، در تلاشند به ذهن و قلب مصرفکننده دست یابند، از این رو رویکرد بازاریابان به انسان، نه به عنوان یک مصرفکننده، بلکه به عنوان انسانی کامل که ذهن و قلب و روح دارد شکل گرفته است. به همین دلیل است که اکنون شاهد ظهور نسل سوم بازاریابی یا دوران ارزش محوری هستیم، مسیری با گذشتهای پرتجربه و آیندهای هیجانانگیز که نیازمند تحقیقات و پژوهشهای عمیقی خواهد بود. لذا ما برآن شدیم تا گوشهای از این اقیانوس علمی را با همکاری شما هموطن گرامی کاوش نماییم. از این رو خواهشمندم با صبوری و دقت تمام، با ارائه نظرات خود و انتخاب یکی از گزینهها در خصوص هریک از عبارات ارائه شده، اثری ماندگار در این پژوهش برای ما به یادگار بگذارید.
ردیف
سنجه ها
کاملا موافقم
بسیار موافقم
موافقم
مطمئن نیستم
مخالفم
بسیار مخالفم
کاملا مخالفم
1
شرکت کاله به طور مداوم محصولات جدیدی روانه بازار می کند.
2
محصولات شرکت کاله با کیفیت هستند.
3
شرکت کاله به درستی و صادقانه درباره ویژگی ها و خواص محصولاتش اطلاع رسانی می کند.
4
این شرکت به طور اخلاقی و صادقانه با مشتریانش رفتار می کند.
5
این شرکت تعهداتش را نسبت به سهامداران، تامین کنندگان، توزیع کنندگان و عوامل دیگری که با آنها سروکار دارد، انجام می دهد.
6
اینشرکتدرروابطش،احترامبهاصولاخلاقی را برتر از عملکرد اقتصادی اش میداند.
7
این شرکت در مسیر انجام فعالیت هایش به هنجارهای قانونی اهمیت می دهد.
8
این شرکت در مسیر انجام فعالیت هایش به رعایت حقوق بشر اهمیت می دهد.
9
این شرکت به حفاظت از محیط زیست طبیعی اهمیت می دهد.
10
این شرکت به توسعه تامین مالی فعالیت های اجتماعی و فرهنگی در جامعه کمک می کند
11
این شرکت بخشی از بودجه اش را صرف فعالیت های اجتماعی و کمک به محرومین می نماید.
12
به طور کلی، من نظر مثبتی نسبت به تبلیغات شرکت کاله دارم.
13
من نسبت به تبلیغات شرکت کاله احساس خوبی دارم.
14
تبلیغات شرکت کاله مناسب افرادی مانند من می باشد.
ردیف
سنجه ها
کاملا موافقم
بسیار موافقم
موافقم
مطمئن نیستم
مخالفم
بسیار مخالفم
کاملا مخالفم
15
تبلیغات شرکت کاله برای افرادی مانند من جذاب است.
16
تبلیغات شرکت کاله در بین مشتریان خیلی رایج است(مشتریان از آن آگاهند).
17
من تبلیغات شرکت کاله را دوست دارم.
18
تبلیغات شرکت کاله به اندازه کافی جامع و گسترده است.
19
تبلیغات شرکت کاله بسیار متنوع و از لحاظ بار اطلاعاتی جامع می باشد.
20
برنامه تبلیغاتی شرکت کاله مستمر و دائمی است.(همواره به چشم می خورد)
21
فروشنده های فروشگاه سون تن کاله افرادی مهربانند.
22
فروشنده های فروشگاه سون تن کاله اطلاعات کافی راجع به محصول را در اختیار مشتریان قرار می دهند.
23
فروشنده های فروشگاه سون تن کاله با مشتریان با احترام برخورد می کنند.
24
شرکت کاله برنامه های تبلیغاتی متنوعی ارائه می کند.
25
وب سایت شرکت کاله اطلاعات کافی در اختیار مشتریان قرار می دهد.
26
وقتی شرکت کاله طرح تخفیفات محصولاتش را ارائه می کند، میزان خرید خود را افزایش می دهم.
27
من به محصولات شرکت کاله اعتماد دارم.
28
خرید محصولات شرکت کاله حس اعتماد به نفس را در من بالا می برد.
29
من احساس می کنم که شرکت کاله، شرکت قابل اعتمادی است.
ردیف
سنجه ها
کاملا موافقم
بسیار موافقم
موافقم
مطمئن نیستم
مخالفم
بسیار مخالفم
کاملا مخالفم
30
من حاضرم برای خرید محصولات کاله، مسافت بیشتری را تا رسیدن به فروشگاه مورد نظر طی کنم.
31
من تعهد خاصی به شرکت کاله دارم.
32
من محصولات شرکت کاله را به خانواده، دوستان و آشنایانم توصیه می کنم.
33
من کاملا شرکت کاله و محصولاتش را دوست دارم.
34
من کاملا از شرکت کاله و محصولاتش راضی هستم.
35
من نسبت به شرکت کاله و محصولاتش نظر مساعدی دارم.
36
من در صورت نیاز به خرید محصولات غذایی، کاله را انتخاب می کنم.
37
کاله برند مورد علاقه من است و من پیوسته از محصولات آن استفاده می کنم.
38
دفعه بعدی که من نیاز به حصولات غذایی داشتم، حتما کاله را انتخاب می کنم.
39
احتمال اینکه محصولات کاله را به دوستانم توصیه نمایم بسیار بالاست.
40
احتمال اینکه از محصولات کاله خرید نمایم بسیار بالاست.
41
احتمال اینکه در صورت نیاز به سایر محصولات غذایی از برند کاله خرید نمایم بسیار است.
1 . Validity
2 . Reliability
—————
————————————————————
—————
————————————————————