پرسشنامه سنجش صلاحیت اخلاقی (مارتین و آشتین، 2010)
ردیف
عبارات
هرگز
به ندرت
گاهی اوقات
اکثر اوقات
همیشه
1
همکارانم میگویند که رفتار من با عقاید و ارزشهایم همخوان است.
1
2
3
4
5
2
دوستانم میگویند که رفتار من با عقاید و ارزشهایم همخوان است.
1
2
3
4
5
3
میتوانم به طور شفاف، اصول، ارزشها و عقاید راهنمای اعمال مناسبم را بیان کنم .
1
2
3
4
5
4
همکارانم میگویندکه من از ان دست آدم هایی هستم که محکم روی اعتقاداتم میایستم.
1
2
3
4
5
5
همکارانم میگویند که من مالک تقسیمهایم هستم.
1
2
3
4
5
6
همکارانم مرا به عنوان شخصی قابل اطمینان در نظر میگیرند.
1
2
3
4
5
7
من وقت قابل توجهی را صرف فراهم کردن منابع و از بین بردن موانع برای همکارانم میکنم.
1
2
3
4
5
8
به خاطر این که نگران همکارم هستم، فعالانه از تلاشهایی که برای تحقق اهداف مهم شخصیاش انجام میدهد، حمایت میکنم.
1
2
3
4
5
9
من درباره اشتباهاتم با همکارانم بحث میکنم تا آنها را به تحمل ریسک و خطا تشویق کنم.
1
2
3
4
5
10
من به رشد نیازهای همکارانم توجه میکنم.
1
2
3
4
5
11
نخستین پاسخ من وقتی افراد جدید را ملاقات میکنم، این است که با خلوص نیت با آنها ارتباط برقرار میکنم.
1
2
3
4
5
12
روش رهبری من این است که با خدمت کردن به دیگران رهبری کنم.
1
2
3
4
5
13
وقتی کاری را اشتباه انجام میدهم، تقصیر آن را بر گردن شرایط و دیگران نمیاندازم.
1
2
3
4
5
14
اگر اعتقاد پیدا کنم که رئیسم کاری دارد انجام میدهد که درست نیست، در برابر او خواهم ایستاد.
1
2
3
4
5
15
وقتی که موافق انجام کاری باشم، همیشه تا آخر آن را دنبال میکنم.
1
2
3
4
5
16
من حقیقت را میگویم؛ مگر این که یک دلیل اخلاقی قانع کننده برای پنهان کردنش وجود داشته باشد.
1
2
3
4
5
17
وقتی با یک تصمیم مهم رو به رو میشوم، آگاهانه آن را ارزیابی میکنم که آیا تصمیمی که اتخاذ کردهام، با اصول و ارزشها و عقایدی که به آنها پایبندم، همسوست؟
1
2
3
4
5
18
حتی وقتی که یک اشتباه جدی در زندگیام مرتکب میشوم، قادرم خودم را ببخشم و پیشرفت کنم.
1
2
3
4
5
19
در برابر وسوسه فکر کردن به اشتباهاتم مقاومت میکنم.
1
2
3
4
5
20
هنگامی که شخصی را میبخشم، میدانم آنقدری را که بخشیدهام، به من فایده میرسد.
1
2
3
4
5
21
قادرم ببخشم و فراموش کنم؛ حتی وقتی که فردی یک اشتباه جدی را مرتکب شده است.
1
2
3
4
5
22
من به اشتباهات و شکستهایم اعتراف میکنم.
1
2
3
4
5
23
وقتی تصمیمی بگیرم که اشتباهی در آن ظاهر شود، آن را میپذیرم.
1
2
3
4
5
24
همکارانم میگویند که من خارج از شیوه و روشم به آنها کمک میکنم.
1
2
3
4
5
25
با کمال میل نتایج اشتباهم را میپذیرم.
1
2
3
4
5
26
قادرم به شکل محترمانهای بازخورد منفی را بیان کنم.
1
2
3
4
5
27
وقتی اشتباهی را مرتکب میشوم، مسوولیت اصلاح آن موقعیت را برعهده میگیرم.
1
2
3
4
5
28
من از اشتباهاتم به عنوان فرصتی برای بهبود عملکردم استفاده میکنم.
1
2
3
4
5
29
همکارانم میگویند من نگرش واقع بینانهای درباره اشتباهات و شکستهایم دارم.
1
2
3
4
5
30
قبول دارم که افراد دیگر هم اشتباه خواهند کرد.
1
2
3
4
5
31
همکارانم میگویند که من شخصی دلسوز و با محبت هستم.
1
2
3
4
5
32
حتی وقتی که فردی اشتباهی را مرتکب میشود، من اعتقادم را نسبت به او از دست نمیدهم.
1
2
3
4
5
33
دوستانم میدانند که میتوانند از من همیشه صداقت را انتظار داشته باشند.
1
2
3
4
5
34
من به درستی مراقب افرادی هستم که به عنوان یک انسان و نه به عنوان سرمایه انسانی مورد نیازی برای تولید نتایج با آنها کار میکنم.
1
2
3
4
5
35
دوستان و همکارانم میدانند که میتوانند روی قول من حساب کنند.
1
2
3
4
5
36
من از جنبههای مثبت اشتباهات گذشتهام آگاهم و دریافتهام که آنها درسهای ارزشمندی برای رسیدن به موفقیت هستند.
1
2
3
4
5
37
وقتی کاری را اشتباه انجام میدهم، تقصیر آن را بر گردن شرایط و دیگران نمیاندازم
1
2
3
4
5
38
اگر اعتقاد پیدا کنم که رئیسم کاری دارد انجام میدهد که درست نیست، در برابر او خواهم ایستاد.
1
2
3
4
5
39
وقتی که موافق انجام کاری باشم، همیشه تا آخر آن را دنبال میکنم.
1
2
3
4
5
معرفی پرسشنامه صلاحیت اخلاقی:
این ابزار 39 گویه دارد و توسط مارتین وآشتین (2010) اعتباریابی شده است. این مقیاس شامل 8 خرده مقیاس است که 6، 7، 4، 3، 4، 6، 7، 2 تعداد گویههای هر خرده مقیاس است. خرده مقیاسها عبارتند از: مراقبت فعال از دیگران، انجام عمل اخلاقی، تعهد به عمل درست، ازخودگذشتگی، تصدیق اشتباهات خود، پذیرش اشتباهات خود، پذیرش اشتباهات دیگران و اعتماد به دیگران. همچنین روش نمرهگذاری تمامی گویهها به صورت مستقیم و مثبت میباشند.
مولفهها
سوالات مربوط به هر مولفه
مراقبت فعال از دیگران
1، 2، 3، 4، 5 و 6
انجام عمل اخلاقی
7، 8، 9، 10، 11، 12 و 13
تعهد به عمل درست
14، 15، 16 و 17
از خود گذشتگی
18، 19 و 20
تصدیق اشتباهات خود
21، 22، 23 و 24
پذیرش اشتباهات خود
25، 26، 27، 28، 29 و 30
پذیرش اشتباهات دیگران
31، 32، 33، 34، 25، 36 و 37
اعتماد به دیگران
38 و 39
تفسیر:
نمرات بدست آمده با نمرات جدول زیر که به عنوان هنجار معرفی گردیده مقایسه شده و تفسیر میگردد به عنوان مثال اگر نمره بدست آمده 60-79 باشد در تفسیر متغیر صلاحیت اخلاقی در جامعه دبیران چنین خواهیم نوشت که صلاحیت اخلاقی دبیران در حد متوسط است.
نمرات نرم
سطح
20-39
خیلی کم (پایین)
40-59
کم
60-79
متوسط
80-89
بالا
90-100
خیلی بالا
روایی و پایایی:
در پژوهش نادی و مشفقی (1394) ضرایب آلفای کرونباخ برای سیاهه صلاحیت اخلاقی برابر 95/0 و برای خرده مقیاسهای مراقبت فعال از دیگران، انجام عمل اخلاقی، تعهد به عمل درست، از خودگذشتگی، تصدیق اشتباهات خود، پذیرش اشتباهات خود، پذیرش اشتباهات دیگران و اعتماد به دیگران، به ترتیب 85/0، 84/0، 72/0، 93/0، 79/0، 85/0، 51/0 و 93/0 بوده است. همچنین پرسشنامه صلاحیت اخلاقی از روایی مطلوبی برخودار است.
*************************************
منبع:
نادی، محمدعلی ؛ مشفقی، نزهت الزمان (1394). ساختار عاملی، روایی، پایایی و هنجاریابی سیاهه سنجش صلاحیت اخلاقی دبیران دوره متوسطه اول شهر اصفهان. فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی، سال دهم، شماره 1، شماره پیایی 21، بهار و تابستان 1394، صص 83-104.
*************************************